Haarlem's Dagblad | 1948 | 11 maart 1948 | pagina 2

c

Hoe de Staatscommissie

Tien jaar geleden viel Hitier
Oostenrijk binnen

de gevangenissen wil reorganiseren

- PAASREIZEN n

CEBUTO
REISBUREAUX

Een overwinning en een remise voor Smyslov

„Sozonië" in wording:

Afscheiding van Duitse Sovjetzone
tekent zich steeds duidelijker, af

De. radio geeft Vrijdag

Sportprogramma's
voor Zondag

PANDA EN DE PROFESSOR

Nneuwe uitgaven

Zwaar verkouden

Wereldnieuws

DONDERDAG II MAART 1948

Begin van het einde

Die zijn nu ook al tien jaar voorbij, die
vreselijke Maartdagen van het jaar 1938!
Een einde en een begin, maar vooral ook
een begin van het einde. Einde, voorlopig
zevenjarig einde van Oostenrijk, waarvan
de Braunauer Hitier de eerbiedwaardige
naam „eens en voor al" had menen te kun-
nbn „uitwissen". Begin van het Grootduitse
Rijk, van het duizendjarige, dat toen al
ruim twee vijfde van zijn bestaan achter
zich had. Begin van het einde van Hitier,
begin van het einde van het Derde Rijk:
we mogen het niet vergeten, Oostenrijk was
de eerste souvereine staat, die Hitier over
weldigde, het eerste brok van Europa, aan
de onverteerbaarheid waarvan hij naar
historische tijdmaat gerekend zo snel te
gronde zou gaan. Oostenrijk was lid van
de Volkenbond, de Oostenrijkse onafhan
kelijkheid steeds weer verzekerd en bezwo
ren. En toen de bruine stortvloed uit het
Noorden over het kleine land stroomde,
toen bleef Europa, toen bleef de hele wereld
Ijzig zwijgen. Zeker, het was oolc een zwij
gen van onmacht, een zwijgen van verlam
mende ontzetting. Maar grote politiek
maakt zich niet druk over kleine landen.
Aan de paar lamlendige, formele protesten
uit'het Westen was het te merken, dat ze
er minder op bedacht waren, voor het ver
krachte recht op te komen, dan de woeste
man niet te prikkelen. En, ach, hoe spoedig
erkende men deze „Anschluss", haastte
groot en klein zich als het ware daartoe.

Ongetwijfeld had de erfgenaam van de
naam en de lasten van de keizerlijke helft
van de oude monarchie geworden uit
dat, wat de successiestaten niet genomen,
elkaar niet gegund hadden of hun niet toe-
bedeeld was het in de begintijd van zijn
twintigjarig bestaan bitter moeilijk gehad,
zich omhoog te wenken. En toch, alle na
oorlogse ellende, alle moeilijkheden, het
overschakelen van een grote op een kleine
staat, alle politieke en economische om
standigheden ten spijt, was het mannen van
Kuropees formaat als Seipel, Dollfuss en
Schuschnigg gelukt, een geordend, een ge
acht, een tenslotte ook financiëel beveiligd
Oostenrijlyjp te bouwen, dat zijn plaats als
geestelijk 'grote mogendheid onbestreden
handhaafde. Neen, ze had het niet makke
lijk gehad, en men.heeft het haar niet mak
kelijk gemaakt, deze eerste republiek Oos
tenrijk, met haar tegenstelling tussen de
reusachtige stad en de berglanden, met
haar politieke gespletenheid, die, in ronde
getallen, één derde nationalen, één derde
socialisten e»v één derde, noemen we ze
conservatief burgerlijken naast en tegen
over elkaar plaatste. En dit derde deel na
tionalen. die overigens lang niet allemaal
nationaal-socialisten waren, hoewel ook de
zogenaamde Grootduitsers voor de An
schluss waren, dat deel was de innerlijke
drijfveer tot de Anschluss, dat was de gang
maker voor het Derde Rijk. Als nu reeds
één procent verraderlijk gezinden voldoen
de bleek te zijn, een klein land in de han
den van een met alle middelen werkende
grote mogendheid te spelen, hoeveel eer
der dan 33 1/3 procent.

Zo kwamen de dagen van 11, van 12,
van 13 Maart over Oostenrijk. Duizenden
en duizenden in Europa hoorden destijds
met tranen van smart en toorn in de ogen
de afscheidswoorden van Schuschnigg aan
zijn land, dat „Gott schütze Oesterreich"
van een trouw en oprecht man; zij wisten,
wat er gebeurde en vermoedden toch niet,
welke aardbevingen door deze eerste tril
lingen aangekondigd werden.

Nog is de afstand in de tijd te gering, om
al deze gebeurtenissen in het koele licht
van de historie te bezien, doch reeds wor
den er meer documenten gepubliceerd, war
me herinneringen, waardoor we die tijd en
zijn mensen rechtvaardig en met de juiste
maat kunnen beoordelen.

O, deze nacht van de 11de op de 12de
Maart. O, dit Wenen, glimlachend in de
glans des vredes, hoe vreselijk is het'in
het vale licht van het oproer.

Overdag nog het optrekken der Oosten
rijkers als voorbereiding voor de stem
ming, dit Hitler in de minderheid zou heb
ben gelaten, de belijdenis van trouw aan
de kleuren rood-wit-rood, de spanning,
de hoop. de overgave in die zomerse lente
dagen. Maar dan, als de schemering daalt,
het steeds sterkere optreden van gelaarsde
figuren, de SA- en de SS-mutsen brutaal
boven vreemde gezichten, import uit het
Noorden, uit de goot, kerels, die samen-
groepen; uit de nacht schijnen ze te
groeien, steed^neer en steeds schaamte
lozer. Reeds wollen ze hun spreekkoren,
reeds jagen ze bij troepen achter enkelin
gen aan. Tot ze. nu eens hier, dan daar, het
hakenkruis hijsen, tot ze, als inbrekers,
tegen de gevel van de bondskanselarij op
klimmen en hun symbool ook in het hart
van de oude „Ballhausplatz" stoten.

Maar reeds de volgende dag in de

„Bundeslandem" daarbuiten ging het nog
sneller moet er gejubeld worden. De
wereld heeft sindsdien de techniek van
dergelijke golven van enthousiasme, explo
sies en opgeblazen uitingen van de volks
wil grondig Teren kennen, Zo rolden ook
naar Wenen de „Hilfszüge" uit het Rijk,
knap uitziende Hitler-jongens, B(und)
D(eutscher) M(adel), wagons vol vlaggen
en Hitler-portretten, uniformen en plakka
ten, benevens reporters en filmstaven:
volgens plan, zoals altijd en in alles volgens
plan. En boven Wenen cirkelden dag en
nacht en nacht en dag Hitiers jagers en
bommenwerpers, dreunden ook boven de
klokken uit, die deze „historische dag"
plechtig moesten begroeten. Zo haalde het
Derde Rijk Oostenrijk, „de rijke bruid" (in
de kelders van de Oostenrijkse Nationale
Bank lag immers de dekking van de schil
ling in goud), in voor de ogen van een
zwijgende, ja buigende wereld.

De tien jaren, die sindsdien over de
aarde gegaan zijn, hebben haar diepe trek
ken in het gezicht gekerfd. Weer is de
wereldgeschiedenis tot wereldgericht ge
worden. Seyss-ïnquart, de ven-ader van
Oostenrijk, Göring, het toen nog ongetemde
beest, Keitel, de generaal van de Anschluss,
ze werden-opgehangen: Himmler en Hitier,
ze hebben zich vergiftigd, doodgeschoten,
Von Papen, de man met de twee tongen,
is gebrandmerkt. Plet hele spooksel van
deze elite ging op. in „Dreck und Feuer".
En daarmee het Derde Rijk. Duitsland
echter ligt in puin, verscheurd, kapot. En
daarmee een groot stuk van Europa. Geen
land echter werd op dergelijke wijze door
de naoorlogse ellende getroffen als Oosten
rijk: klein en volkomen verarmd, door een
viervoudige bezetting aan het kruis ge
slagen, tussen Oost en West bijna verplet
terd, strijdt het toch zijn oude strijd als
voorpost van de Europese geest; een strijd
om- zichzelf, maar ook een strijd om het
Avondland. Want altijd nog waren dit
Oostenrijk en dit Wenen symbolen, hun
lotgevallen wegwijzere naar de toekomst.
Niet alleen voor hetmidden, het hart,
maar ook voor het hele lichaam van ons
continent.

H. St.

Een herinnering

Morgen, 12 Maart zal het tien jaar ge
leden zijn, dat de Duitse troepen Oosten
rijk binnen vielen en daardoor de zelf
standigheid van dit land tijdelijk hebben
vernietigd. De ware toedracht van deze
gebeurtenissen kon pas na de bevrijding
gereconstrueerd worden, toen de archie
ven in Duitsland geopend en belangrijke
documenten en protocollen gevonden
werden. Op grond van onderzoekingen
der geallieerde autoriteiten werd het
bewijs gevonden, dat Oostenrijk met ge->
weid ioerd ingelijfd, en dat alle andere
door de propaganda van Goebbels ver
spreide berichten onjuist waren.
Op 5 November 1937 verklaarde Hitier
tijdens een bespreking in de Rijks
kanselarij te Berlijn o.m.: „Ter verbete-
ringi van onze militaire en politieke
situatie moeten Oostenrijk en Tsjecho-
slowakije gelijktijdig veroverd worden."
Reeds de staatsgreep van 25 Juli 1934,
waarbij de kanselier Dollfuss vermoord
werd, beoogde de annexatie van Oosten
rijk. Maar deze staatsgreepmislukte en
de nationaal-socialistische partij werd
in Oostenrijk verboden. Aangezien de
betrekkingen tussen beide landen steeds
slechter werden, kwam het ten slotte
tot de ontmoeting Schuschnigg-Hitier te
Berchtesgaden, waarbij Hitier de Oos
tenrijkse kanselier met een militaire
inval bedreigde. Hitier gaf aan de
Duitse troepen het bevel de Oostenrijkse
grens op 12 Maart te overschrijden.

Reeds in de straftijd moeten de veroordeelden
gereclasseerd worden

Het Cebuto voorjaars-

programma is verschenen.
Paasreizen - Pinksterreizen
Bollentochten -Vliegtochten

Boottochten enz.
Het programma is geldig
tot Pinksteren.

HAARLEM - Groot* Houtstraat 124
Tal. 20033 - BEVERWIJK
Breostraai 38 - Tel. 3033
«n inlichtingkantoren der H.S.

Uit de mededelingen van dr. G. Th.
Kempe, directeur van het Criminologisch
Instituut te Utrecht opgenomen in
ons vorig nummer weet men, dat de
Staatscommissie die plannen moest ont
werpen voor de verbetering van ons Ge
vangeniswezen slechts een beperkte op
dracht had. Aan bouw van nieuwe gestich
ten valt op dit moment, wegens de slechte
toestand van 's lands financiën, niet te
denken, zodat zij bij haar voorstellen
slechts rekening kon houden met de be
staande complexen en bovendien met de
omstandigheid dat, althans voor lange tijd,
nog 3 of 4 veroordeelden in één cel moeten
verblijven.

Is men zo vroegen wij niet be-
reesd, dat dit gezamenlijk zitten in een
cel dezelfde nadelen heeft als vroeger?
Toen er immers nog geen cellulaire op
sluiting was, bleek dat de nog niet ver
dorven gevangenen verknoeid werdén door
de omgang met echte misdadigers?

Het antwoord van dr. Kempe was: Neen!
Wij hebben in ons rapport namelijk aan
bevolen een zeer scherpe selectie op de

SCHAKEN

Derde nederlaag
voor Euwe

Twee afgebroken partijen stonden op
het programma van Woensdagavond.
Euwe verloor van Smyslov en laatstge
noemde bereikte remise tegen Botwinnik
wegens herhaling van zetten.

De partij SmyslovBotwinnik was onder
broken in de volgende stelling:

Wit (Smyslov): Kf2, Tb3, en el, Lb2, Pe5,
pionnen b4, c5, f4, g3 en h2.

Zwart (Botwinnik): Kg8. Te7 en e8, Lg7,
Pd5, pionnen b7, c6, g5 en h7.

Het verloop was als volgt:

41. Kf2—f3 Te8—f8; 42. Tel—e4 Pd5—f6; 43.
Te4e2 Pf6—f5; 44. Te2—e4 Pd5—f6: 45.
'Te4e2 Pf6—d5 remise wegens h'erhaling
van zetten.

Weliswaar heeft wit een pion meer, maar
pion f4 blijft onder druk en zwart kan wit
tot herhaling van zetten dwingen, als deze de
pion wil blijven beschermen. Indien wit zich
hieraan onttrekt, gaat de pion en daarmede
het voordeel te loor.

EuvVe verloor van Smyslov.

Daarna werd de partij Euwe—Smyslov ver
volgd. De stelling bood Euwe geen uitzicht op
behoud en nadat hij kennis had genomen van

de ingesloten zet van Smyslov 42

Pa5—c6. gaf hij zich gewonnen.

Het- is jamer, dat dr. Euwe, die deze partij
tot de 33ste zet zo voortreffelijk had ge
speeld. door niet juist berekende offers in
een verliesstelling geraakt. Inplaats van 33.
Pe5xg6 had hij met 33. Dg4 snel gewonnen,
maar ook na het eerste paardoffer leidt 34.
Dg4 tot winst. Zoals uit analyse is gebleken
zou zwart na 33. Pë5xg6 f7xg6; 34. Pf4xg6

De Berlijnse correspondent van het A.N.P.
meldt:

Terwijl de besluiten der conferentie te
Londen van Sovjetzijde worden geken
schetst als de voltooiing van de splitsing
van Duitsland, nemen de tekenen, die erop
wijzen, dat de Sovjet-zóne binnen afzien
bare tijd onder een eigen regering zal wor
den gesteld, toe.

Leidende functionarissen der socialist!

de verkiezingen die voor dit jaar in de zone
op het programma staan, wordt ook reeds
gesproken over de opstelling van eenheids-
lijsten van het volkscongres.

Bovendien bezit de S.E.D. in twee der
vijf landen der zone, Sachsen-Anhalt en
Mecklenburg, in de huidige landdagen nog
geen meerderheid. De betekenis der land
dagen heeft overigens door de verstrek-
ltmg van vergaande volmachten aan de
economische commissie, aanzienlijk inge
boet. Men beschouwt hier de nieuwe be
stuursvorm, die zich in de zone achter

HILVERSUM I. 301.5 M.

7.00, 8.00, 13.00, 19.00. 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Orgel, 7.45
Woord voor de dag. 8.15 Gewijde muziek. 8.30
Tsjaikofski en Korsakoff. 9.15 Ziekenbezoek.
9.30 Platen. 10.15 Zang en piano. 10.30 Mor
gendienst. 11.00 Kwintet van Foerster. 11.15
Sonate van Prokofieff. 11.45 Lichte muziek.
12.15 Orkest en Dora Schrama, sopraan. 12.30
Weerbericht. 13.15 Blaaskwartet. 13.45 Piano.
'14.20 „Een meisje als Lientje". 14.40 Lichte
muziek. 15.00 Platen. 15-30 Hollands Strijk
trio. 16.00 Voordracht. 16.20 Symphonische
muziek. 16.40 Werken van Purcell. 17.25
Lichte muziek. 17.45 Liederen van Debussy.
18.15 Het Evangelie in Esperanto. 18.30
Sirijdkrachtenprogramma. 19.15 Geestelijke
liederen. 19.30 Actualiteiten. 19.45 Chr. Mid
denstandsbond. 20.05 Proloog. 20.15 Orgel
concert. 20.45 Luisterspel „De vluchtheuvel".
21.30 „Vrij en-blij". 22.00 Vragen aan voorbij
gangers. 22.30 Geestelijke liederen. 22.45
Overdenking. 23.15 Platen.

HILVERSUM II, 414.5 M„ 218 M. en 1875 M.

7.00. 8.00, 13.00. 18.00 .20.00 en 23.00 uur
Niéuws. 7.15 cn 8.15 Platen. 8.50 Voor de
vrouw. 9.00 Bekende orkestwerken. 9.35 Sym
phonic van Mozart, 10.00 Morgenwijding. 10.20
Karl Schmitt Walter zingt. 10.30 Voor de
vrouw. 10.45 Liederen van Nederlandse com
ponisten. 11.10 Voordracht. 11.30 Marsen en
walsen. 12 00 Orgel. 12.30 Weerbericht. 12.33
Sportagenda.- 12.38 Lichte muziek. 13.15 Vau
deville-orkest. 13.45 Piano. 14.00 Kookkunst.
14.20 Zang en piano. 14.45 Symphonische mu
ziek van Smetarïa. 15.02 Gedicht van Bert
Voeten. 15.22 Uit oude en rtieuwe films. 16.00
Hot club de France. 16.30 Tussen 12 en 16.
"7.00 Orgel. 17.20 Causerie over muziek. 18.15
Felicitaties. 18.40 Sylvestrikwartet. 19.00 Denk
om de bocht. 19.15 Nederland op zee. 19.22
Ex-politieke gevangenen. 19.30 VPRO-cürsus.
20.05 Piano. 20.30 De taak van de vrouw in
deze tijd. 21.00 Gevraagde platen. 21.30 Le-
kenrcchtbank. 21.50 Pianowerken Van Cho
pin. 22.00 Buitenlands weekoverzicht. 22.15
„Swing and .Sweet". 22.40 Mej. dr. N. A.
Bruining. 22.45 Avondwijding. 23.15 Zesde
symphonie van Beethoven,

sclie eenheidspartij, die zijn voortgekomen gesloten deuren ontwikkelt, als een totale
uit het comité Freies Deutschland, hebben overwinning van het centralisme. Aan-
i i -1..1 vankelijk heeft de Sovjetbezetting aan de

vijf landen een grote mate van zelfstan
digheid gegeven, die niet alleen tot econo
mische zelfstandigheid leidde, doch ook de
weerstanden tegen bepaalde politieke eisen
een ruggesteun gaven. Gaandeweg heeft
zich thans bok in de socialistische een
heidspartij de ijver voor centralisatie uit
gevoerd. De bezetting heeft tenslotte de
volle uitvoerende macht in handen gege
ven van de inmiddels gevormde centrale
organen, waarin de eenheidspartij domi
neert.

de laatste weken openlijk voor een
staatsrechterlijke afscheiding van Oost-
Duitsland gepleit. Het is te Berlijn bekend
geworden, dat een college, dat als het toe
komstige kabinet van Oost-Duitsland
wordt beschouwd, sedert verschillende
dagen in het gebouw van het centrale be
heer der zóne beraadslaagt. De vorming
van een Duitse Volkeraad, die onlangs
door de leiding van het volkscongres is
aangekondigd,, zal op 18 Maart haar beslag
krijgen. Het vermoeden, dat deze Volks
raad zich zal moeten opwerpen tot een
soort parlement voor Oost-Duitsland, is in
de laatste weken sterk toegenomen. Welis
waar zal in de Volksraad ongeveer één-
vierde der zetels worden ingenomen door
vertegenwoordigers van West-Duitsland,-
doch aangenomen wordt, dat dit uitslui
tend bedoeld is als een poging-om de Sov-
jetzóne te doen fungeren als romp-Duits-
land, ofschoon de doelstellingen der Duitse
eenheid-onverminderd op de vaandels van
het volkscongres blijven prijken. Alom
worden in de Sovjetzóne plaatselijke per
manente comités genoemd. Met het oog op

Italiaanse auto's
voor Nederland

Het dezer dagen te Rome geparafeerde
handels- en betalingsverdrag tussen Ne
derland en Italië voorziet in de uitvoer
naar Nederland van chemische producten,
auto's en verschillende werktuigen.

Nederland zal naar Italië uitvoeren rub
ber, tin, koper, radio-onderdelen, eieren,
vee en aardappelmeel.

Kf7xg6; 35. De2f3 (in plaats van de door
Euwe gespeelde zet 34. e4e5t) fcijn beste
spel hebben moeten tonen' om de partij
remise te houden.

Naar dr. Euwe op een. vraag, hoe hij tot
de min of meer lichtvaardige offers kon
komen, terwijl bij met een éénvoudige voort
zetting snel winst had kunnen behalen,
mededeelde, had hij op dat ogenblik voor de
nog te spelen acht zetten niet zoveel bedenk
tijd meer. Hij meende met de paardoffers,
welke hij dus min of meer op zijn gevoel
speelde, de zwarte koning in elk geval in een
matzet te drijven. Het was voor hem een
ontgoocheling toen hij na de offers tot de
ontdekking kwam. dat hij zich vergist had.

De stand na de 4e ronde luidt:

1. Botwinnik 2Vj (uit 3); 2. Kgres 2 (uit
3); 3. Smyslov 2 Cuit 4); 4. Reshevsky VA
(uit 3); 5. Euwe 0 (uit 3).

Vanavond speelt Reshevsky tegen Euwe
en Keres tegen Botwinnik.

In de KNVB worden gespeeld: district I,
eerste klas: Blauw WitADO; DHC—-DOS.
District II, tweede klas A: EmmaGouda:
SliedreehtDCV; FortunaVélsen; Coal
VIOS; De KennemersVUC. Tweede klas B:
CWHVV; SVVQuick; UVSO ver-maas;
BMTVFC; RCHODS. District I, derde,
klas: GVODEM; DCGZandvoortmeeu-
wen. Vierde klas: WB—IEV; DSS—BPC;
Dl OJan Hanzen-kwartier; Spaarnevogels
DCO: EHSAmstel: NAS—ADW; Onze Ge
zellen—Vliegende Vogels; ETO—Schinkel
haven.

Voor de afdeling Haarlem zijn vastge
steld: eerste klas A: DIO 2Waterloo; Haar
lem 4RCH 4; TYBB 2Kinheim 2. Eerste
klas B: DSK—EDO 4; DEM 2—Schoten 2;
RCH 5Haarlem 3a. Tweede klas A: DCO 2
Spaarnestad; DEMi3Vogelenzang^ETO 2
Ripperda 2; Haarlem 5—Kennemers 4;
HFC 4—WH. Tweede klas B: VSV 4—Hille-
gom 2; Stormvogels 3EHS 2; Schoten 4
DSS 2. Tweede klas C: DIO 3—Ripperda 3;
Halfweg 2—WB 3: HBC 3—Kinheim 3; RCH
7TYBB 3. Tweede klas D: Kennemers 5
THB 2; Velsen 3Schoten 3.

4

Het hockeyprogramma vermeldt: eerste
klas B, heren: AmsterdamHOC; Laren
Re Fair. Amsterdam-beker: HHIJCBMHC.
Exalto-beker (dames): ApeldoornBDHC;
StrawberriesGooi.

Het programma van de Kon. Ned. Korf-
balbond vermeldt: Eerste klasse: Amsterdam
ZuidKoog Zaandijk: Westerkwartier-
Rohda; AWSVK; LutoBlauw Wit. Twee
de klasse' B: BEPZKV; Groen Geel-
Oosterkwartier. Tweede klasse C: SVK 2
DTV 2, 12 uur; Westerkwartier 2Archipel

12 uur. Derde klasse B: OKV—KVH; Roda
Victoria. Derde klasse F: Blauw Wit
Landlust 2.

Om de Zilveren Nieuws van de Dagbal
worden gespeeld: Sport Vereent 2Amum 1;
AuroraAmum 2; Aurora 2DTV 3, 12 uur;
Nieuw Flora 1Watervliet 1; Oosterkwartier
2Victoria 2.

Het HKB-programma luidt: Eerste klas
se: Haarlem 1Oosterkwartier 3. Tweede
klasse: A. Ready 2N. Flora 2; Oosterkwar
tier 4SV 3. Derde klasse: N. Flora 2Oos
terkwartier 5; Oosthoek 2Watervliet 4.

Voorlopig Haarlems elftal
saniengesteld

Het Voorlopig Haarlems Elftal, dat Zondag
15 Maart om 12 uur op het terrein van EDO
tegen „Schoten" speelt, is 'als volgt samen
gesteld:

Doel: H. Schwithal (DIO)achter: J. Bouw
man (Spaarndam), K. F. Broertjes (EDO);
midden: P. de Meester (Spaarndam), A. Avé
(Concordia), G. van Leeuwen (TYBB);
voor: A. Schrama (Concordia), A. Buurman
(WH), K. van Oosten (Schoten); A. A. P.
Joppe (EDO). C. Luntz (Kinheim).

Reserves zijn: H. van Veenbrink (Spaarn
dam), H. Kokkelkoren (Vogelenzang), G. van
Herwerden (EDO), P. Berk (Spaarndam), A.
Snoeks (TYBB).

_y

28. Toen de commissaris van de verste
ning hoorde, liet. hij de professor en Panda
overbrengen naar het politiebureau. Hij
kreeg de beschikking over het laboratorium
daar en de opdracht om zo spoedig moge
lijk voor een afweermiddel van de ver-

de professor. „Hoe vind ik dat zo maar in
eens? Onmogelijk!" „Maar U had er al

een!" riep Panda. „Weet U niet meer? Vlak
vóór die brand begon! Ik hafl' een versteend
siroopballetje in een fles gedaan en toen.
„Ach ja!"-zei de professor. Ik was het ver

stening te zorgen. „Een afweermiddel!" zei geten. Héél handig eh.,.. hoe heet je ook

weer? Ik moet daarvoor krui'den hebbenf
Zeer juist!" „Kruiden?" vroeg de politie
deskundige. die alles gehoord had. „Juist1"
zei de professor, „kruiden! Maar die groeien
hier niet! Die groeien in.... eh.... kom

mee, ehhoe heet je?" We gaan naar de

commissaris!" „Ik heet Panda!" zei Panda.

gevangenen toe te /passen en alleen die
mensen samen te brengen die op elkaar
geen ongunstige invloed zullen uitoefenen.
Door dit te doen moet het zelfs mogelijk
zijn gunstige resultaten te verkrijgen,
want dan wordt meteen het nadeel dat
een langdurige eenzame opsluiting heeft
vermeden. Bovendien hebben wij aanbe
volen de gevangenissen zelf een bijzondere
bestemming te geven. Leeuwarden blijft
aangewezen voor de zware misdadigers
(moordenaars, enz.), maar Groningen wil
len we reserveren voor de zware recidi
visten. Onder de laatsten verstaan wij de
genen 'die bij herhaling tot misdrijf ver
vallen. Iemand die één moord pleegt is geen
recidivist, maar iemand die zich acht maal
bezondigt aan rijwieldiefstal is het wel,
ook al is dit feit op zichzelf veel minder
ernstig. In' die speciale gevangenis in Gro
ningen kan men zich dan speciaal wijden
aan het moeilijke werk van de heropvoe
ding van deze mensen en nog trachten al
thans een deel hunner nog geschikt te ma
ken voor de maatschappij.

Ook verschillende andere gevangenissen
krijgen een speciale groep veroordeelden.
Haarlem blijft evenwel een algemeen ka
rakter houden.

Ook is voorgesteld aan de gevangenis
sen sociale diensten te verbinden. Sociale
werkers die zich bovendien voor dit bij
zondere werk bekwaamd hebben, kunnen
belangrijke diensten verrichten. Zij moe
ten de gevangenen geregeld bezoeken,
kennis nemen van hun moeilijkheden, be
langstelling tonen voor hun toekomstplan
nen, daaraan goede leiding geven en
zorgen voor een contact met de achterge
bleven familieleden.

Vooral dit contact kan van buitengewoon
veel belang zijn. De behandeling van de
polMieke delinquenten heeft geleerd, dat
het zijn góede zijde heeft om gevangenen
te laten werken en geld verdienen, óm
daardoor in staat te zijn vrouw en
kinderen te onderhouden. Zo blijft de
veroordeelde onmiddellijk ingeschakeld in
de verzorging van het gezin en gevoelt hij
zijn verantwoordelijkheid.

Die plannen brengen mee dat de werk
gelegenheid in de gevangenissen als dit
nodig is uitgebreid zal worden. De tijd dat
er alleen erwten gelezen werden of zakjes
geplakt is voorbij. Er zijn al goed-inge-
richte werkplaatseri waar niet alleen klei
ne metaalwaren worden gemaakt, maar
ook meubels, timmerwerk, schdenen en
kleding. Verder zijn er voor de niet-vak-
mensen manden- en mattenvlechterijen.
Zelfs waren in gevangenissen machines
opgesteld voor textielnijverheid, maar de
Duitsers hebben in bezettingstijd een deel
daarvan gestolen. Wil het werken in de
gevangenis voor de toekomst der veroor
deelden evenwel van blijvende waarde
zijn, dan zal er naar gestreefd moeten
worden, dat de werkbazen die in die werk
plaatsen zijn niet alleen goede vaklui zijn,
maar ook mensen die moi-eel een gunstige
invloed uitoefenen op de tewerkgestelden.

Hiermee komen wij zo vervolgde dr.
Kempe op een moeilijk terrein, het per
soneel der gevangenissen. Daaraan zal in
de toekomst veel hogere eisen gesteld moe
ten worden, want wij kunnen er geen ge
noegen mee nemen dat zij alleen bewakers
zijn. Het zal niet meer gaan zonder een
speciale opleiding. Misschien is het moge
lijk een deel van het thans in dienst zijnde
personeel door herscholing voor die veel
zwaardere taak geschikt te maken. Na
tuurlijk zal het gevolg van die reorganisa
tie zijn dat de bezoldiging van deze be
ambten op een belangrijk hoger niveau
wordt gebracht, want voor de- salarissen
die nu daarvoor betaald worden een
vakman in 't vrije bedrijf verdient meestal
meer zijn niet de geschikte krachten
te vinden.

Het welslagen van de reorganisatie
hangt voor een deel af van de vraag of
men een goede personeelsbezetting kan
krijgen. Dit is ook wel gebleken in de
kampen voor de politieke delinquenten.
Er waren goed-ingerichte kampen whar
het een janboel was door de minder-goede
elementen onder het personeel en er waren
andere kampen die slechtsr geoutilleerd
waren en waarin toch een zeer goede geest
heerste dank zij het verdienstelijke werk
van leiding en bewakers.

Voor men overal het goede personeel in
de gevangenissen heeft zal ongetwijfeld
nog vele jaren duren. Maar wij kunnen de
gehele reorganisatie geen 5 of 6 jaar uit
stellen. Het is van belang om daarmee on
middellijk te beginnen en dan trachten
geleidelijk ook het gewenste personeel te
krijgen. De commissie heeft geen voor
stellen gedaan over de opleiding, maar de
verwachting is dat de vereniging van ho
ger gevangenispersoneel, die zich al eerder
met deze belangrijke kant van het vraag
stuk heeft bezig gehouden, wel met voor
stellen zal komen.

Ongetwijfeld zal bij het kiezen van het
nieuwe personeel gebruik gemaakt wor
den van het psychotechnisch onderzoek.

Als op de hierboven aangegeven wijze
de gevangenissen worden hervormd zal dit I
zo besloot'dr. Kempe ongetwijfeld
een goede invloed hebben op de reclasse-
ringsmogelijkheden Aan reclassering werd
tot heden in de gevangenissen zelf helaas
weinig gedaan. De celbezoekers van de
verenigingen poogden wel in die richting
iets te bereiken, maar in veel gevallen is
dit op mislukking uitgelopen. In de toe
komst zal, naar wij hopen, door de nieuwe
personeelsbezetting en vooral door de be
moeiingen van de op dit terrein deskundige
sociale werkers, in dit opzicht meer bereikt
kunnen worden. Daarbij is het geenszins
bedoeling om de celbezoekers der
verenigingen in de toekomst uit te schake
len, maar met hen samen te werken.

Tot zover de mededelingen van dr.
Kempe. Het wachten is nu op de regering
voor het invoeren der nieuwe denkbeelden
die de commissie heeft aanbevolen en die
het prijzenswaardige doel beogen de ver
oordeelden in hun straftijd weer geschikt
te maken voor de opneming in de maat
schappij.

Sport In 't kort

VOETBALTOERNOOI „DE ACHT"; Het

bekende jeugdtournooi „De Acht" waaraan
deelnemen acht der oudste clubs vari Neder
land n.l. DFC, HFC. HBS. HVV, Kampong,
Quick (H.). Sparta en VOC, wordt dit jaar
gehouden op 26 Maart op de terreinen van
HVV in Den Haag. Vorig iaar kwamen in de
eindstrijd DFC en HFC. welke wedstrijd
eindigde in een overwinning van 10 voor
de Dortenaren, die dus de houders zijn van
de beker. 1

Jo

Nigel Balchin, Mijn eigen
(vertaling W. Ploegsma). v.h. va>
Ditmar, AmsterdamAntwerpa

„Mine own executioner" heet dit boek
het Engels, een titel ontleend aan Donne, et
17e eeuwse dichter. Waarom F. J. Milne, j
hoofdpersoon, zijn eigen „rechter" („Ma;
ik onderneem niets tegen mijzelven en toe
heb ik mijzelf gericht") is, wordt wellicl
niet terstond duidelijk, Als dat zo is. is lit
te wijten aan Balchin's grootste verdiens! zij
als schrijver: zijn bekende realisme, dat zie
voornamelijk uit in een ongekunstelde dit
loog, maar ook in een vertelling zonder
forceerdheid Er is geen inspanning te om
dekken om de eenvoudige omstandighedc
een dramatische vorm te geven. Toch is 1«
drama er Het ontwikkelt zich in een vorn
die mat zou zijn wanneer zij niet zo echt \va
Het feit dat Milne een psychiater is betekei
geenszins, dat het boek de moderne tendei
zou hebben overgenomen om het drama
scheppen met behulp van de psychiatrist
wetenschap. De psychopatische gevallen di
hij behandelt mogen hun bemoeilijkende ij
vloed op hemzelf hebben zijn geval is;
algemeen menselijk om gebonden te zijn at
de omstandigheden van-zijn beroep.-

Er is een bijzondere kracht in Balchin
dialoog, en een zeldzaam leven in zijn vei
haal. Met recht hééft het boek de bijval Vi
de Engelse „Book Society" gekregen. De vy
taling is soms aanvaardbaar, maar „Luii
ter, luister" is bij voorbeeld wel ontstellen
als Nederlands voor „Hear, hear". Vergil
singen zijn er frequent in. De waarde van ht
boek is echter onaantastbaar. S. M

Dirk Coster, Het leven en slervt
van Willem van Oranje;' A. J.
Strengholt, Amsterdam.

„Want het eenige wat een schrijver
historischejuistheid. ook zal kunnen berd
ken is: het aanvoelen en uitdrukken van d
ZIEL van een tijd", zegt Dirk Coster in zij
korte nawoord bij dit boek, na eerst betooj
te hebben dat de weergave van historisch
personen, die men laat handelen en sprekei
altijd een fictie blijft Een gewaagde un
spraak: want voelt een schrijver de ziel v;
een tijd al aan. hij zal toch bij de uitdruk
king ervan weinig van die ziel overlaten, g;
kleurd als zij wordt met zijn eigen, persoot
lijkheid, wanneer althans de vorm van hi
historische drama wordt gekozen, zoa
Coster heeft gedaan. Omzichtige benaderir
kan iets van een tijdssfeei aangeven; op ee
stoutmoedige verwerking tot een eigen
is in dit opzicht iedere hoop ijdel.

Zo geven ook deze zes bedrijven uit hi
leven van Willem van Qranje meer vorm aa
de persoon van Dirk Coster dan,aan de
van de tijd. En in de fraaie, gestyleerde dia
loog wordt naar mijn idee de milde figuu
van Oranje zelf dichter genaderd dan de sf«
van de eerste decaden der tachtigjarige oor
log, die vrij wat krasser was dan Coster'
gepolijste Boisot en Bloedig Hanske.

Nee, voor wie de stemming zoekt van di
eerste houwers onzer nationale vrijheid ba
staat wel dienstiger werk. Voor wie DirS
Coster's litteraire schilderijen bemin
daarentegen, is in deze lévendige geschiede
nissen gelegenheid tot genieten te over.

S. M.

Barnabas' vrolijke jachtavonturej

Jan Bongaarts. Uitgeverij De Sleu
tel, AntwerpenHaarlem.

Het gewild-grappige van sommige kind»
boeken is vooral de jeugd met haar scherpi
onderscheidingsvermogen tussen humor e
dikdoenerij, meestentijds een gruwel en daar
om zal zij Jan Bongaarts met verdeeld ge
noegen horen vertellen van Barnabas, d
jager, die graag klaverjast, biertjes drinkt a
sterke stukjes' uithaalt. Desniettemin heel
dit boekje zijn kwaliteiten; als we de nie
al te verzorgde taal even buiten beschouwin
laten, de auteur wil erg vlot zijn maai
'smijt te veel met „in de smiezen's"
grazen hebben" schuilen er aannemelijk!
stukjes verhaal in, die4het echter niet op dl
middelmaat -kunnen heffen. - w

Neem onmiddellijk

Brengt direct verlichting

n.v. chem. pharm. fabr. spatula, losser o.

(AdvJ

Boksen

Successen voor Hessels en Brouwei

Dinsdag en Woensdagavond zijn de voor
rondes gehouden van de kampioenschappel
van Noordholland klasse A. J. Brouwer wo:
zijn eerste partij tegen de Bie op punten
Zijn volgende partij won hij van C. Klein
hout, eveneens <^p punten waardoor hij ziel
in de finale plaatste tegen C. van Eijk vai
Groothuis te Amsterdam. Laatstgenoemde i
in de Olympische selectieploeg opgenomen
Hessels won zijn eerste partij gemakkelijl
van Sterkeboer op punten. Zijn tweede par
tij-was tegen Adriaanse, die hij^"door kc
won. Vanavond worden de halve finales ei
de finales gehouden. Hessels zal indien h|
van M. Linneman wint in de finale tegel
een deelnemer van de Olympische selectie
ploeg uitkomen.

Een goede prestatie leverde het persoonlij! -
lid uit Haarlem G. van Essen. Hij won in he
middengewicht van De Vries uit Amsterdam
Hierna verloor hij van W. Snoek in de halvi
finale op punten in een 'aardig gevecht. W
Snoek versloeg vorige week in Groningen dl
kampioen van Nederland in de eerste ronde

Ontslag. Stephen Bede, de Hongaarse ge
zant te Londen, heeft zijn ontslag inge
diend. Hij is onlangs uit Boedapest tê
Londen teruggekeerd en heeft zijn land
in Engeland sedert het einde van de
oorlog vertegenwoordigd. Naar verluidt
heeft Bede zijn ontslag ingediend omdat
hij het niet eens is met de houdinj
van de sociaal-democratische partij in
Hongarije, waarvan hij lid was.

Cynisme. De Tsjechoslowaakse premier,
Gottwald, heeft de eerste zitting van
het parlement sinds de kabinetscrisis
geopend met een rede waarin hij ver
klaarde, dat de „Februari-storm''
eind maakte aan de échijn alsof de
republiek op twee stoelen zat. Tsjecho-
Slowakije was en zou 'een trouw en be
trouwbaarlid van de Slavische familie
blijven. Dit betekende niet, dat Tsje-
choslowakije niet al het mogelijke zou
doen om goede betrekkingen met
andere staten, te onderhouden. Deze
betrekkingen moesten echter op weder
kerigheid berusten. Gottwald legde er
de nadruk op dat een zekere soepelheid
was betracht bij de nationalisaties.
Slechts „verjongde" politieke partijen
en partijloze organisaties konden lid
worden van het nieuwe nationale front,
Hij deelde het parlement mede, dat er
een nieuw ontwerp voor de grondwet
zou worden opgesteld. Gottwald werd
aan het eind- van zijn rede door alle
parlementsleden staande toegejuicht
Een massa rode en witte bloemen bo»
dekte de stoel van Masaryk,