De Haarl emse Hofjes
Hethuis//Zwanenburg"in Halfweg
werd 300 jaar geleden gebouwd
De
nieuwe
bonnen
Nieuwe uitgaven
Kort en Bondig
DONDERDAG 18 MAART 1948
Halfweg is niet rijk aan natuurschoon.
In vroeger eeuwen, toen het Haarlemmer
meer nog niet was drooggemalen, moet het
een Rustoord zijn geweest voor ieder die van
water hield. Op de achtergrond glinsterden
immers de golven van het grote meer.
_Uit die tijd dateert Zwanenburg, dat nu
juist 300 jaar geleden gebouwd werd. Wij
geven van dit huis een reproductie van
een oude tekening, die aantoont dat het
toen een mooi plekje was. Wie deze teke
ning beziel merkt op dat een gedeelte van
het huis bewaard is gebleven, dat nu een
onderdeel vormt van het gebouwencomplex
der suikerfabriek. Nu doen de kleurige
i wapenborden aan dit fabrieksgebouw wat
pigenaardig aan, maar zij houden de herin
nering levendig aan de vroegere bfestem-
roing van het gebouw.
De naam „Zwanenburg" leeft nog voort
in de wijk Zwanenburg ten Zuiden van de
Ringdijk bij Halfweg, de grote woonwijk
in de Haarlemmermeer, waar veel Amster
damse forensen wonen.
Over „Zwanenburg"s geschiedenis is niet
veel bekend. In 1842 was het nog eon strijd
vraag of het niet lang voor 1648 ge
bouwd is. Dit werd gegrond op het feit dat
Vondel in zijn Gysbrecht (in 1637 geschre
ven) al van „Swanenburg" gewag maakt.
Latere onderzoekingen hebben evenwel
aangetoond, dat Vondel een buiten of
sterkte in Waterland op het oog heeft ge
had. Wel heeft in het begin van de 17e
eeuw een woning halfweg Haarlem-Am-
sterdam gestaan, maar die droeg de naam
van „Huys ter Hart".
De „Swanenburgh", zoals het huis aan
vankelijk heette, is gebouwd als een Ge
meen Landhuis van het Hoogheemraad
schap Rijnland. De plek 'waar het stond
was van waterbouwkundig standpunt toen
zeer belangrijk, want het was immers niet
alleen in de nabijheid van het Haarlem
mermeer maar ook van het IJ. In het ge
bouw zetelden de Dijkgraaf en de Hooge
Heemrade. Het gebouw, in fraaie 17e
ecuwse Renaissance stijl opgetrokken, was
eën schepping van de bouwmeester Pieter
Post, die ook veel voor de Prinsen van
Oranje bouwde.
Toen het Haarlemmermeer en ook Let
IJ drooggelegd waren, had het Gemeen
Landhuis voor Rijnland geen groot belang
meer. Na enige tijd werd het ook niet meer
gebruikt door Rijnland, maar aan een par-
Tweede Kamer
Ook de vrouwen in de West
krijgen kiesrecht
Na de verklaring van de minister-presi
dent over het te Brussel ondertekende Vijf-
mogendhedenverdrag (welke verklaring
men elders in dit blad kan aantreffen)
heeft de Kamer zich bezig gehouden met
de wetsontwerpen tót wijziging van de
staatsregeling van Suriname en Curagao. In
zijn uiteenzetting ter verdediging van de
voorstellen verklaarde minister Jonkman
onder andere, dat het kabinet het niet voor
zijn verantwoording kan nemen om com
munisten, van wie het meent, dat zij zich
niet meer op Nederlands standpunt plaat
sen, aan te wijzen als vertegenwoordigers
op enige conferentie, waar men zich met
het Nederlands staatsbestel bezig houdt.
Natuurlijk deed de heer Wagenaar(Comm>)
alsof hij van de prins geen kwaad wist. en
protesteerde hij tegen zulk een optreden
tegen mensen van wie tot dusverre door
geen enkele rechterlijke instantie was uit
gemaakt, dat zij handelden gelijk de minis
ter had beweerd: deze moest zijn stelling
eerst maar eens met bewijzen staven.
Na bevredigende toezeggingen van mi
nister Jonkman, trok de heer De Kort (K.
V.P'.) zijn motie inzake de gelijkstelling
van bijzonder en openbaar lager onderwijs
in de West in.
Plet enige twistpunt bleef nog de kwestie
van het algemeen vrouwenkiesrecht. Dè
minister gaf er de voorkeur aan, hierom
trent Suriname en Curagao zelf uiteinde
lijk te laten beslissen, een opvatting door
mr. Joekes (Arbeid) gedeeld. De over
grote meerderheid van de Kamer ging ac-
coord met het amendement van mej. mr.
Tendeloo (Arbeid) om voor Suriname het
algemeen vrouwenkiesrecht meteen in de
wet vast. te leggen: alleen de Anti-Revo-
lutionnairen, de Christelijk-Historischen,
behalve jkvr. mr. Wttewaal'van Stoetwegen
en een paar P. v. d. A.-ers stemden tegen,
zodat mej. mr. Tendeloo een welverdiende
overwinning behaalde, zelfs al behoorden,
wat hier ook nog vermelding verdient, een
paar van haar geestverwanten tot de tegen
standers.
Even later nam de Kamer een soortgelijk
amendement ten behoeve van de vrouwen
in de Antillen aan en|tenslotte gingen beide
wetsontwerpen er eveneens zonder hoofde
lijke stemming door.
UITSPRAKEN BIJZONDERE RAAD VAN
CASSATIE.
De Bijzondere raad van Cassatie vroeg in
de zaak van K. R. uit Haarlem een nader
psychiatrisch onderzoek.
R. had als wachtmeester bij de Amster
damse politie een gïoep illegale werkers ver
raden. Het Bijzondere Gerechtshof te
Amsterdam had hem tot de^Joodstraf ver
oordeeld.
J. H. en J. H. V. uit Halfweg die ds.
Molenaar uit Halfweg hadden verraden en
deswege tot achttien jaar gevangenisstraf
waren veroordeeld, kregen een vonnis van
twaalf jaar met aftrek van preventieve
hechtenis.
Onze gedegen kennis
van alle merken stofzuigers stelt
ons in staat elke reparatie naar uw
volle tevredenheid uit te voeren.
STOFZUIGERHUIS „RITSA"
Gr. Houtstraat 132 t.o. Luxor, tel. 16693
Haarlem
Agenda voor Haarlem
Rembrandt: ..Frieda". 14 j., 2.00. 415. 7 00
en 9.15 uur. Palace: ..Desperado". 18 j., 2.00,
4 15, 7.00 en 9.15 uur. Luxor: „Zonen der
Zuidzee". 18 j„ 2.00. 4.15. 7.00 en 9.15 uur.
City: ..Muizen en mannen", 18 j., 2.15, 4.30,
7.00' en 9.15 uur. Spaarnc: „De vrolijke ge
vangenis", alle lft.. 2.30. 7.00 en 915 uur.
Frans Hals: ..Verlaten", 18 j., 2.30. 7.00
9.15 uur.
VRIJDAG 19 MAART
Stadsschouwburg: „Miranda3 uur. Gem.
Concertgebouw:- Concert HOV. 8 uur. Brink-
mann: Vereniging „M.A.A.", vergadering, 8 u.
Bioscopen: Middag- en avondvoorstellingen.
ticulier verkocht. Het huis raakte toen in
verval en werd tenslotte aangekocht door
de suikerfabriek.
Een gravure in 1654 gemaakt laat „Swa-
nenburgh" nog zien met een torentje, maar
dat is op de gravure die in 1750 gemaakt
werd afgebroken.
Het buiten „Zwanenburg" dankt zijn
naam 'aan het feit dat op' de stijlen van het
inrijhek vier zwanen zijn afgebeeld. Ver
moedelijk is bij het bbuwen gebruik ge
maakt van een kleiner bouwwerk dat al
op die plaats stond; dit kan het „Huys ter
Kart" geweest zijn, hierboven reeds ge
noemd.
Opening „De kleine komedie", De nieu
we Amsterdamse schouwburg" ..De kleine
komedie" aan de Amstel bij de Munt wordt
op 27 Maart geopend met de gala-première
van „Miranda" door het Residentietoneel.
„Les parents terriblcs" verfilmd. In
April zal men in de studio's te Saint-Maurice
met de verfilming beginnen van „Les parents
terribles" van Jean Cocteau. Cocteau zal zelf
het scenario bewerken, de dialogen schrijven
en de regie ter hand nemen.
Voor het Instituut voor Arbeiders Ont
wikkeling wordt een lezing over „Muziek"
gehouden door de heer Aufdemkampe op
Zondagmorgen 21 Maart in restaurant Brink-
mann. Gramofoonplaten zullen' het gespro
kene verduidelijken.
Het huis in zijn gloriedagen
fes-
Een mooi bezit, dat een goed onderhoud waard is
Dezer dagen deelden wij mede dat het'
Hofje van Heythuysen aan de Kleine Hout
weg te Haarlem dringend restauratie eist.
De regenten beschikken evenwel niet over
de middelen- daartoe, zodat hulp is ge
vraagd aan Monumentenzorg, het rijk en
de gemeente.
Dit feit vestigt de aandacht op andere
hofjes. Haarlem is rijk aan zulke instel
lingen. In vroeger eeuwen was er een stre
ven onder de milddadige inwoners der,stad
om hun naam te laten voortleven onder het
nageslacht door een complex huisjes voor
ouden van dagen (meestal vrouwen) te
laten bouwen .Als regel lieten zij ook nog
fondsen na om de regenten niet alleen in
staat te stellen de huisjes behoorlijk te
onderhouden, maar ook om de bewoonsters
te verblijden met ondersteuningen. Zo
mogelijk elke week iets, maar in elk geval
op feestdagen. Bovendien kregen de oudjes
bij het naderen van de*winter een partijtje
turf, want de erflaters wilden er zeker van
zijn, dat op koude dagen in elk woninkje
de kachel kon snorren.
De meeste hofjes zijn gelukkig in stand
gebleven. Zelfs is het mogelijk gebleken
dat enkele in de loop der eeuwen geheel
vernieuwd werden. Een vernieuwing die
wij uit het oogpunt van stadsschoon niet
in elk opzicht bewonderen, want wat in de
17e eeuw gebouwd werd, was mooier dan
hetgeen er in de 19e eeuw voor in de plaats
gekomen is.
De vernieuwing van enige andere hofjes
is 10 a 20 jaar geleden. Toen had men ge
lukkig meer oog voor de bouwkundige
eisen, zodat er toen ook wel iets nieuws,
.maar tevens iets goeds ontstond, dat de-
zélfde intieme atmosfeer ademde als het
oude dat helaas wegens bouwvalligheid
moest worden opgegeven.
Haarlem heeft 24 hofjes, die tezamen
ongeveer 297 huisjes tellen.
Daarbij zijn niet meegerekend de wo
ningen van het Proveniershuis, dat eigen
dom der gemeente is. Dit is een mooi bezit,
dat een goed onderhoud waard is. Niet
alleen omdat de schilderachtige huisjes een
sieraad zijn van de oude stad, maar ook,
omdat de huisjes van belang zijn voor de
Volkshuisvesting. Het geval met het hofje
van Heythuysen doet de vraag rijzen: hoe
staat het met het onderhoud der andere
hofjes? De kosten van onderhoud van hui
zen, of zij groot of klein zijn, zijn in verhou
ding tot vroeger zeer sterk gestegen. Daar
op konden de stichters der hofjes niet
rekenen. Het zou ons dus niet verwonde-
Engelse toeristenstrooin
naar Zandvoort
Deze zomer zullen twee- tot drieduizend
Engelsen in het Zandvoortse hötel „De
Schelp" hun vacantie doorbrengen.
Eind Mei komt de eerste groep,, die eep.
week blijft en zo gaat het vier maanden
door tot eind September.
Deze toeristenstroom is mogelijk door de
samenwerking tussen mr. Butlin en de pro
motor van het Nederlandse Butlinkamp te
Zandvoort, de heer N. Bouwes.
Men zou kunnen zeggen, dat „De Schelp"
een Butlin-kamp wordt op hótelbasis.
De Engelse gasten worden trips door ons
land aangeboden en bij slecht weer zullen
zij door velerlei attracties niet het gevoel
behoeven te hebben, dat zij opgesloten
zitten. Overigens betreft het deze zomer
nog maar een proefneming, waarvan de
heer Bouwes hoopt, dat zij de aandacht van
de regering op deze deviezenbron zal ves
tigen.
„Wat dit jaar met 2000 kan, kan in 1949
ook met 20.000!" merkte hij op.
Wij vernamen nog, dat er dit jaar voor
6 a 700 Nederlanders plaats is in de Engelse
Butlinkampen. Bovendien vindt een ge
deelte van de bezoekers der Olympische
Spelen onderdak in een Butlin-hötel te
Londen.
Benesj voor de
Veiligheidsraad
Een commentator van de Amerikaanse
„National Broadcasting Company" heeft
gesuggereerd, dat president Benesj wel
licht zal worden uitgenodigd om te getui
gen, indien de Veiligheidsraad besluit de
Tsjechoslowaakse kwestie, zoals voorge
steld door Chili, op zijn agenda te plaat
sen. Volgens de commentator is men in
kringen van de UNO van mening, dat pre
sident Benesj de enige mogelijke getuige
is, die een volledig verslag zou kunnen
uitbrengen over de jongste gebeurtenissen
in Tsjechoslowakije. De cdmmentator ver
klaart, dat Trygve Lie, secretaris-generaal
der UNO, bevoegd is president Benesj uit
te nodigen.
ren als er meer regenten zijn die met zorg
de hogere uitgaven voor onderhoud op hun
rekeningen zien. Gelukkig zijn er hofjes
die over zulke goede fondsen beschikken,
dat er geen reden is tot bezorgdheid.
De directeur van Bouw- en Woningtoe
zicht verzekerde ons, dat hij tot heden
alleen van het hofje van Heythuysen had
gehoord, dat het spaak gelopen is met het
onderhoud. De regenten hebben zo zei
hij zoveel liefde voor deze oude stich
tingen, dat zij zeker, als het bestaan be
dreigd zou worden, bij de overheid zullen
aankloppen om steun voor de restauratie.
In het algemeen laat het onderhoud der
hofjes niet veel te wensen over. De ge
meente zelf heeft in de loop der jaren het
goede "voorbeeld gegeven bij de restauratie
van het hofje in de Barrevoetestraat (dat
gemeente-eigendom is) en bij het Brou
wershofje in de Tuchthuisstraat (waarop
het St. Elisabeths Gasthuis eigendomsrech
ten heeft).
Thans eist het Bakenesserhofje een
van onze mooiste bezittingen op dit gebied
een grondig herstel. Dit werk zal bin
nenkort worden uitgevoerd. t
Het is opgedragen aan de heer A. A. Kok
te/Amsterdam: iemand die zijn sporen ver
diend heeft op het terrein van de restau
ratie van oude gebouwen. Blijkbaar zijn de
fondsen van dit hofje in staat de kosten te
dragen, want er is geen aanvraag tot steun
bij de gemeente ingekomen.
Van 21 Maart tot en met 3 April zyn de
volgende bonnen geldig:
BONKAARTEN KA, KB. KC 804.
259 Algemeen 225 gram huishoudzeep of
180 gram toiletzeep
260 Algemeen 100 gram bloem of zelfrij
zend bakmeel of kindermeel
261 Algemeen 400 gram brood of 1 rant
soen gebak
262 Algemeen 1600 gram brood (geldig
tot en met 27 Maart)
263 Algemeen 200 gram brood (geldig tot
a en met 27 Maart)
264 Algemeen 4 eieren
265 Algemeen 750 gram suiker, boterham
strooisel enz. of 1500 gram jam, stroop
enz., of 750 gram versnaperingen
254 Reserve 800 gram brood (geldig tot
en met 27 Maart)
258 Reserve 400 gram brood (geldig tot
en met 27 Maart)
270 Algemeen 500 gram sinaasappelen
voor inlevering
BONKAARTEN KD. KE 804.
759 Algemeen 450 gram huishoudzeep of
360 gram toiletzeep
760 Algemeen 100 gram bloem of zelfrij
zend bakmeel of kindermeel of kin
derbiscuits
761 Algemeen 400 gram brood of 1 rant
soen gebak
762 Algemeen 400 gram brood (geldig tot
en met 27 Maart)
763 Algemeen 200 gram brood (geldig tot
en met 27 Maart)
764 Algemeen 4 eieren
765 Algemeen 500 gram suiker, boterham
strooisel enz. of 1000 gram jam, stroop
enz. of 500 gram versnaperingen
755 Reserve 400 gram brood (geldig tot
en met 27 Maart)
758 Reserve 500 gram bloem of zelfrijzend
bakmeel^ of kindermeel of kinder
biscuits
770 Algemeen 1 kg. sinaasappelen (voor-
inlevering)
TABAK- ÉN VERSNAPERINGEN-
KAARTEN enz. tJA. QB. QC 802.
25, 26, 29 Tabak 2 rantsoenen sigaretten of
kerftabak
27 Versnaperingen 200 gram versnaperin
gen of 200 gram suiker, boterham
strooisel enz. of 400 gram jam, stroop
enzovoort
30 Versnaperingen 100 gram versnaperin
gen óf 100 gram suiker, boterham
strooisel enz. of 200 gram jam, stroop
enzovoort.
De bonnen 270 en 770 Algemeen (sinaas
appelen), welke op de bonkaarten voor
komen boven aan de kaart, moeten uiter
lijk op 27 Maart bij een handelaar in fruit
worden ingeleverd.
Niet aangewezen 'en vernietigd kunnen
worden: de bonnen 212, 214, 215, 714 en
715 Molk. 229. 221. 222. 725 en 727 Re
serve, 210 en 710 Algemeen.
Schoenen blijven
nog op de bon
Het bestuur van de Vakgroep Schoen
industrie en het bestuur van die vakgroep
Détailhandel hebben besprekingen ge
voerd met een vertegenwoprdiger van het
Rijksbureau voor Huiden en Leder en met
de minister van Economische Zaken. Hoe
wel de vakgroepen van mening zijn, dat de
opheffing van de schoenendistributie thans
verantwoord zou zijn, is men van rege
ringszijde een andere mening toegedaan,
zodat de schoenen voorlopig nog op de bjpn
Nederlandse wereldreizigers, Joh.
v. Hulsen; J. H. Kok N.V., Kampen.
In een stoer geschreven en door Tjeerd
Bottema prettig geïllustreerd boek, heeft deze
auteur twaalf verhalen van ontdekkingsrei
zen uit de „vaderlandse geschiedenis" bijeen
gebracht. Niet klakkeloos overgeschreven,
maar herschreven, zodat er een voor de jeugd
zeer aanbevelenswaardige panoramisering
ontstond der historiën uit de tijden van
Willem van Rutsbroec. de minderbroeder, die
het hart van het onbekende Azië wist te be
i-eiken tot de luchtvaartgeschiedenissen als
de Melbourne-race.
Er is een gaaf geheel gegroeid, waar de
onderwijzers voor leesstof en de jeugd als
leerstof uit kunnen putten om dan telkens
weer te stuiten op de gave van Van Hulzen
om de menselijkheid dezer goeddeels ver
grijsde vertellingen te puren uit de overbe
kende stof van de traditionele geschiedenis.
Patava, de holenjongen, C. Wilkes-
huis, Boom-Ruvgrok N.V., Haarlem.
De praehistorie, deze duistere tijd met zijn
Lonbekende romantiek van bronto en an
dere „saurussen", van holenberen en mam-
mouths heeft nog slechts weinige jeugd
auteurs tot een achtergrond voor een boek
verleid. Wilkeshuis durfde het aan zijn
Patava in de coulissen van een wel zeer grijze
oudheid te plaatsen. Hij is er in geslaagd,
deze ruige wereld van wie weet hoe lang
geleden met kleur op te dissen en de nietige
mens, die over de nog vrij woeste en ledige
aarde zwerft, heeft van hem een avontuur
lijk leven gekregen, dat ongetwijfeld de
kleine lezers zal vermogen te „pakken". De
stijl van Wilkeshuis is kort. stevig en bere
kend op byna visuele effecten door een beel
dende woordkeus. Toch moet hij niet al te
kwistig zijn accenten rondstrooien: „je zag
ze vóór je. zó duidelijk, zó scherp omlijnd".
(blz.) 154) is beslist te veel van het goede.
J. H. Sprenger tekende met begrip voor
het onderwerp een groot aantal geslaagde
zwart-witjes. F.
blijven.
parapluies
wandelstokken
reparaties
eigen atelier
GROTE HOUTSTRAAT 47
Telefoon 180J6
(Adv.)
R.K. Middenstandsvereniging
bestaat veertig jaar
De afdeling Haarlem van de R.K. Midden
standsvereniging heeft plannen ontworpen
het veertig jarig bestaan op 11, 12 en 14
April luisterrijk te vieren. Zondag 11 April
draagt mgr. J. P. Huibers in de Sint Jozef
kerk een Pontificale hoogmis op. Daarna
volgt een feestelijk ontbijt in het Krelage-
huis aan de Leidsevaart. Tijdens de bijeen
komst zullen de'heren G Alders, die veertig
jaar bestuurslid is. N. Cobelens. F. Duyn, A.
Th. Pïelage en H. A. Willenborg, die veertig
jaar lid zijn, gehuldigAvorden. Des middags
houdt het bestuur rweptie in restaurant
Brinkmann. Maandag 12 April is er een feest
avond voor de middenstandsjeugd ep Woens
dag 14 April een kindermatinée. %In de
Stadsschouwburg wordt op Woensdag 14
April een voorstelling gegeven van „Ik her
inner me moeder" door de Stichting „Am
sterdams Toneelgezelschap". Na afloop reünie
in restaurant Brinkmann.
Ds. A. Braakman te Amersfoort is be
roepen bij de Ned. Hervormde Gemeente te
Bloemendaal.
Nieuwe onclerzeebootjagers
Zoals reeds werd medegedeeld, heeft
het ministerie van Marine bij vier Neder
landse werven opdrachten geplaatst voor
de bouw van zes onderzeeboot jagers. Zij
zullen dienen om de thans in dienst zijnde,
voormalige Britse torpedobootjagers te
vervangen, daar deze omstreeks 1952, bui
ten dienst gesteld moeten worden. Van de
nieuwe jagers zullen er drie gebouwd,
worden door „De Schelde" te Vlissingen,
één door Wilton Fijenoord te Schiedam, één
door de Rotterdamse Droogdok Mij. te
Rotterdam en een door de Nederlandse
Dok- en Schgepsbouw Mij. te Amsterdam.
De nieuwe jagers zullen groter zijn dan
de torpedobootjagers, die tot dusver in
dienst zijn geweest. Met een standaard-
waterverplaatsing van 2.097 ton overtreffen
zij niet alleen de acht jagers van de z.g.
admiralenklasse, die alle in de laatste oor
log zijn ondergegaan, doch ook de thans
varende voormalige Britse jagers, waarvan
dc waterverplaatsing 1628 ton bedraagt.
In grootte en bewapening zijn zij te ver
gelijken met Hr. Ms. „Van Kinsbergen".
Deze bewapening is ingesteld "op de on-
derzeebootbestrijding. De nieuwe schepen
worden uitgerust met 4 kanonnen in dub
beltorens van 12 cm, 5 mitrailleurs van
40 mm en een aantal dieptebommenwer
pers; de jagers zullen bij uitstek geschikt
zijn voor de bescherming van convooien.
De onderzeebootjggers worden 111.30
rgeter lang en 11.30 imeter breed.
De diepgang bedraagt 3.83 m. Turbines
met een vermogen van 45.000 pk zullen de
schepen een snelheid geven van 32 mijl
per uur. De bemanning zal 258 koppen
tellen.
MIJNRAMP IN JOEGO-SLAVIë.
Tanjoeg. het Joegoslavisch persbureau,
meldt dat 71 mijnwerkers om het leven zijn
gekomen en nog tien vermist worden ten
gevolge van een explosie in de Racha-
raijnen, die Zondagmorgen j.l. heeft plaats
gehad.
In hei Centraal Bureau voor de Statistiek is men nog steeds bezig de miHioenen ge
gevens, welke de volkstelling van verleden jaar heeft vpgeleverd, te registreren. Het
ponsen van flc telling registerkaarien geschiedt machinaal. De machine verwerkt 6000
kaarten per uur. Toen er nog met de hand geponst werd, was 200 kaarten per uur al
een hele prestatie.
Dans
Ovaties voor Margot Fonteyn
Tweede programma van het
Sadler's Wells Ballet
„De dans mag nooit binnen de grenzen
van het drama verzeild raken, want dan
voelt men het gemis van het gesproken
woord. Dramatische handeling moet ver
taald worden in choreografie." Deze uit
spraak van Frederick Ashton schoot mij te
binnen bij het zien van zijn ballet „Dante
Sonata" op muziek (Après une lecture de
Dante) van Franz Liszt, waarin het men
selijk protest tegen de inval der nazilegioe
nen in Polen smartelijk wordt vertolkt.
Geen van de dansende wezens draagt
evenwel eén kenteken dat aan de actuali
teit zou l^rinneren met realistische midde-
•len. Men ziet in abstracto de strijd tussen
de infernale machten der duisternis en de
kinderen van het licht, waarvan de aan
voerders in de bittere finale beiden gekrui
sigd worden. Eén figuur echter stijgt in de
lichtkring boven de verdoemden uit: de
laatste hoop der om bevrijding worstelende
wereld. Dit slot heeft een weergaloze emo
tionele kracht. Baryl Grey danste de de
monische leidster van het kwade welspre
kender en suggestiever dan ooit door woor
den herhaald zou kunnen worden. Deze
nog zeer jonge vrouw bezit grote plastische
mogelijkheden.
Het tweede programma van het Sadler's
Wells Ballet, onlangs in de hoofdstede
lijke schouwburg, werd geopend met de in
1944 ontstane „Scènes de Ballet" van
Igor Stravinsky, een uiterst ingewikkelde
choreografische studie van Frederick
Ashton, die men meer dan eens moet zien
om haar ten volle te kunnen waarderen.
Bij eerste kennismaking is men gedwongen
zijn aandacht te bepalen bij enkele détails
uit deze eindeloze kluwen van bewegingen
en wordt men vooral gegrepen door het
technisch volmaakte dansen van Margot
Fonteyn, die een wereld zonder zwaarte
kracht schijnt binnen te stormen. Michael
Somes, de tweede centrale figuur, bereikt
een indrukwekkende monumentaliteit.
„Checkmate" van Ninette de Valois, mu
ziek van Arthur Bliss, is een origineel en
decoratief symbolenspel. Het toneel stelt
een schaakbord voor, waarop Liefde en
Dood hun partij spelen met levende stuk
ken. Het wonderbaarlijkste van dit ere-
nummer uit het repertoire van het Sadler's
Wells Ballet is de wijze waarop zowel de
spanning, het vuur van het gevecht, als
de wiskundige werkwijze van het schaak*
spel tot hun recht komen. Boeiend is vooral
de miseren-scène, die soms aan opera
taferelen doet denken, zoals het dreigend
manoeuvreren van de zwarte kastelen, de
opstelling van de stukken in slagorde, de
verraderlijke moord van de zwarte ko
ningin (Beryl Grey) op de rode ridder
(Harold Turner) en de hulpbehoevende
vlucht van de rode koning. De verderfe
lijke glimlach van de eerstgenoemde zal
men niet licht vergeten. Wederom - werd
bewezen dat dergelijke denn-caractères
voor de Engelsen ideale dansstof opleveren.
Na de tezamen met Michael Somes ver
rukkelijk gedanste pas de deux (bijge
naamd „Aurora") uit de derde acte van
„De schone slaapster" (Tschaikowsky-
Petipa) werd Margot Fonteyn overstelpt
met uitbundige ovaties van het publiek, dat
in deze sublieme prima-ballerina het ge
hele ensemble heeft willen eren.
Des middags werd dertig gulden voor
„zwarte" entreebiljetten betaald, k dit een
symptoom van herlevende dansnefde in
ons land? Zoveel is zeker, dat het bezoek
van het Sadler's Wells Ballet de minnaars
van deze edele kunst met vele schone
momenten heeft verrijkt.
DAVID KONING.
Palmpaas-optocht door Haarlem
Zondag zal te Haarlem een Palmpaas-
optocht worden gehouden, die georgani
seerd wordt door de Katholieke Vereni
ging voor het Gezin en waaraan 2500
schoolkinderen en padvinders zullen deel
nemen.
Van verschillende punten in de stad
wordt om één uur naar de Parklaan ge
trokken, waar het défilé langs het Bis
schoppelijk paleis begint.
Zondagmiddag worden op het Pretoria-
plein, het Teylerplein en het> plein bij de
Kathedraal reidansen uitgevoerd bij de
Palmpaasboom.
Ook de Vrouwengemeenschap „G.G.G."
(Geluk door Geestelijke Groei) zal op
Palmzondag met de kinderen van haar af
deling Jeugdwerk een Palmpaas-omme-
gang houden, waarvoor de kinderen zelf
hun Palmpaasstokjes versieren. Ook voor
buitenstaanders is gelegenheid een „Palm
paasje" te kopen en wel op Zaterdagmid
dag 20 Maart van half drie tot half vijf
in „De Nijverheid", Jansstraat 85.
Op Goede Vrijdag zal aan het rijksper
soneel vrijaf worden verleend, voor zover dc
belangen van de dienst zich daartegen niet
verzetten. Zaterdag 27 l^Iaart zullen dc
diensten op normale wijze functionneren.
BINNENLAND
Woensdagmiddag is de „Johan van Ol-
denbarnevelt" van Amsterdam naar Indië
vertrokken. Aan boord bevonden zich 1300
passagiers: 800 vrouwen en 500 kinderen on
der de 12 jaar. die allen in het kader der
gezinshereniging naar man en vader in Indië
gaan.
Het vliegveld bij Bagdad, dat eind vorig
jaar wegens herstelwerkzaamheden gesloten
werd. is weer voor alle types toestellen
opengesteld. De KLM-Constellations. die op
Vrijdag uit Amsterdam en op Donderdag uit
Batavia vertrekken, zullen met ingang var.
Vrijdag 19 Maart weer Bagdad in plaats van
Basra aandoen. Tevens zal op deze route een
landiig worden gemaakt te Rome. Op an
dere dagen wordt de ^pute via Basra ge
handhaafd f
Bij dc inschrijving op de 3'- pet 25-
jarigc obligatielening der N V. Philips Gloei-
lampenfabrieken te Eindhoven is de lening
zeer belangrijk overtckond. Bij de toewij-
zinig zal derhalve een sterke reductie moeten
worden toegepast.
De ..Inter American Safety Council"
heeft aan het West-Indisch bedrijf der K L M.
het veiligheidscertificaat voor 1947 toege
kend. Dit is het vijfde achtereenvolgende
jaar. dat de K L M. in West-Indië deze onder
scheiding ten deel valt. Daarom ontving de
K L M. behalve dit jaarlijkse certificaat ook l
de ..Five Years Special Award", omdat zij
met 1947 een periode van vijf jaren vliegen
afsloot zonder ongeluk of letsel van passa
giers of bemanning.
Voor hercnmaatkleding is een nieuwe
prijsregeling afgekondigd die over drie we
ken in werking treedt. Er zijn tarieven vast
gesteld. welke een verlaging van de maxi
mumprijzen betekenen
Op Maandag 12 April zal voor de Bijzon
dere Raad van Cassatie te 'sGravenhagc be
handeld worden dé zaak van Maarten Kui
per. die door het Bijzondere Gerechtshof te
Amsterdam ter dood is veroordeeld. K. was
als rechercheur van politie werkzaam bij de
inlichtingendienst en de Sicherheits-pohzei.
Hij heeft deelgenomen aan Silbertanne-aclies
en verscheidene personen, onder wie {ie
illegale werkster Hannie Schaft te Haarlem,
doodgeschoten.
Het eiland Schouwen en Duiveland
heeft een betere verbinding met de vaste
wal gekregen, nu de nieuwe grote veerpont
..Grevelingeti" in dienst is gesteld.
- De rechtbank tc Maastricht heeft de
mijningenieurs'D. en S. en de mijnwerker
J.. die verantwoordelijk werden geacht voor
mijnongelukken, vrijgesproken Tegen de
ingenieurs was f 100 en tegen de mijnwerker
f 300 boete gecist.
Ter bevordering van een vlotte en juiste
verwerking van de poststukken, bestemd
voor de militairen van het Koninklijk Ne
derlands Indisch Leger, moeten deze stui
ken op de adreszijde van de aanwijzing
„KNIL" worden voorzien.
Op grond van een overeenkomst tussen
de Nederlandse regering met de Engelse be
zettingsautoriteiten in Duitsland kunnen
Nederlandse vakarbeiders in Duitsland als
grensgangers in Nederland gaan werken
De Utrechtse gemeenteraad za! in een
buitengewone vergadering op 31 Maart af
scheid nemen van burgemeester mr. dr. G. A.
W. ter-Pelkwijk. die midden April wegens het
bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd
zijn functie zal neerleggen.
Dc eigenaar van het Lcdcl-theater te
Oostburg overweegt zijn theater met ingang
van 1 April a s. te sluiten als protest tegen
de vermakelijkheidsbelasting. Tot nu toe
werd in Oostburg geen vermakelijkheids
belasting geheven, maar de raad heeft be
sloten thans 35 pet. belasting te heffen.
Een brand, welke drie kwartier geduurd
heeft, richtte bij dc N.V. Lakindustrie Ne
derland te Zaandam een schade aan van
f 15.000 tot f 20.0000. doordat vaten met
grondstoffen in vlammen opgingen.
Dc Engelse minister-president Attlcc
heeft de burgemeester van Middelburg
schriftelijk bedankt voor het olieverf
schilderij van geïnundeerd Walcheren, dat
hem ter gelegenheid van de- herbeplanting
van het eiland ten geschenke werd gegeven.
In een Middelburgse wasserij is de 39-
jarige mej. P. uit Souburg, die bezig was de
vloer te vegen, met het haar tussen de assen
van ec'n élect.rische mangelmachine geraakt,
met het gevolg, dat het haar en de hoofd
huid werden afgerukt. In ernstige toestand
is zij naar Oen ziekenhuis overgebracht.
HAARLEM EN OMGEVING
Te Rotterdam zijn geslaagd voor costu-
mièrc de dames: E, B. Dijkman—v. Duist; A.
J. LoomanMaerten; A. v. Mookde Bruijn;
en A. Verbeek, allen te Haarlem.
Ook dit jaar organiseert de E.H.B.O.
Vereniging „Snelverband" boottochten voor
lichamelijk gebrekkigen. Om "deze tochten
volkomen te dotm slagen, trachten leden op
intekenlijsten, gelden voor dit doel bijeen te
brengen. commissie doet een dringend
beroep op allen, die iets willen offeren te
tekenen op deze lijsten. Bijdragen kunnen
ineens gestort worden op gironummer 233733
ten name der penningsmeesteresse der Boot
commissie.
Aan dc vooravond van Pasen, op Zater
dag 27 Maart, zal ..Youth for Christ" con
rally houden in de Bakcnesscrkerk te Haar
lem De bedoeling is om zoveel mogelijk ook
de buitenkerkelijke jeugd te bereiken met
de Paasboodschap. Sprekers zijn de Evange
listen J Sevcnsma en Sidney Wilson. Aan het
muzikale deel zullen medewerken- Jettïe
Visser, sopraan: Ric Mohringcr. viool: Frans
v. d Velde, orgel; Ce de Jong, piano en Dick
Lugthardt. zangleider.
Het Residentie Toneel, directeur DiA Ver
beek en Cor van der Lugt Melsert Jr.. zal op
Vrijdag 19 Maart in de Haarlemse Stads
schouwburg twee opvoeringen geven van
..Miranda" van Peter Blackmore. Des mid
dags is er een besloten voorstelling voor de
Ned Ver. van Huisvrouwen, des avonds een
openbare voorstelling. Tn dit blijspel zullen
optreden Lily Bouwmeester, Tiilv Perin
Bouwmeester. Diny Sprock. Ennv Meunier, -
Annie Leenders, Matthieu van E.vsden. Ge
rard Schild. Jack Gimberg. Regie: Bets
RanucciBeekman. Décor: Rie Cramer.
DISTRIBUTIENIEUWS
Vrijdag bestaat er gelegenheid tot het
afhalen van bonkaarten voedingsmiddelen,
schoenenbonnen en brandstoffenkaarten te:
Haarlem: Bot tot en met Bro
Heemstede: C. D tot en met Do.
Aerdcnhout: A tot en met G.
Sport in 't kort
OEFENWEDSTRIJD H.K.B.-12-TAL.
Het voorlopige twaalftal van de Haarlemse
Korfbalbond speelt Zondag op het terrein
van „Watervliet" een oefenwedstrijd tegen
Watervliet 1. Na afloop wordt het definitieve
twaalftal samengesteld, dat op Tweede Paas
dag in de wedstrijden om het A.K.B.-schild
te Amsterdam zal uitkomen.
HAARLEMSE SCHOOL SCHAAKBOND
ACTIEF. Dat de Haarlemse School
Schaakbond nog niets aati activiteit heeft in
geboet. blijkt wel uit het feit. dat hij zich
voorneemt een grote simultaanseance te
organiseren, waaraan alle jeugdige schakers
uit Haarlem en Omstreken kunnen deelne
men. Deze seance. WQike gegeven wordt door
de schaakkampioen van Haarlem H. Bouw
meester. zal gehouden worden op 30 Maart
in restaurant Brinkmann, Grote Markt. Ge
gadigden kunnen zich uiterlijk tot 25 Maart
opgeven bij de heer J. P. Arnold Jr.. Ver-
spronckweg 61. Haarlem Ook het contact
met de scholieren uit andere plaatsen wordt
onderhouden, hetgeen .blijkt uit de wedstrijd,
die de ploeg van de HBS F. speelde tegen
een tiental van de Am rdamse School
Schaakbond. Amsterdam won voorlopig met
63.
