Haarlem's Dagblad | 1948 | 24 maart 1948 | pagina 5

1

„Video verovert de Verenigde Staten

Het modernste luchtkasteel

arriveert weldra op Schiphol

Taxi? Bel 1.2.3.4.5

Onderwijsvernieuwing te Haarlem

Meer plezier

Mussolmi vluchtte met 50 milliard

Nieuwe uitgaven

WOENSDAG 24 MAART 1948

HAARLEMS DAGBLAD

Millioenen Amerikanen genieten
reeds van televisie-uitzendingen

(Van onze correspondent te New York)

Een spannend sportgebeuren op een kou
de wintermiddag gadeslaan vanuit een
comfortabele fauteuil bij de haard, is niet
langer een wensdroom. Voor millioenen
Amerikanen is het reeds een realiteit. Maar
niet alleen sport, ook cabaret, toneel, af en
toe een film, optochten, politieke bijeen
komsten worden via de televisie in de huis
kamer gebracht.

Toen de oorlog afgelopen was, was er
een handjevol televisie-ontvangers. Maar
de industrie heeft zich met energie op dit
nieuwe terrein (nieuw als massa-gebruiks
artikel) geworpen en thans komen er meer
dan 6000 toestellen per week uit de fabrie
ken. Het productietempo stijgt nog steeds
en men hoopt in 1948 600.000 toestellen te
vervaardigen tegen een kleine 180.000 in
1947.

Als het ware in een handomdraaien is het
publiek „television-iyinded" geworden en
ere wie ere toekomtde houders van
cafés, bars' en restaurants hebben hiertoe
sterk bijgedragen. Deze mensen waren de
eersten, die zich toestellen aanschaften om
hun klanten iets extra's te kunnen bieden,
meestal in de vorm van een sportuitzen-
ding. Maar meer en meer gaan de toestel
len thans naar de particulieren en de ge
lukkige eigenaar heeft nimmer te klagen
over gebrek aan belangstelling vdn buren
en vrienden, wanneer er belangrijke sport
gebeurtenissen uitgezonden worden. Want
hoewel er thans dagelijks programma's zijn
met cabaret- en toneelkunstenaars, bestaat
verreweg de grootste belangstelling voor
sport en speciaal voor bokswedstrijden. De
kleine oppervlakte van de boksring leent
zich uitstekend voor de opneming door de
televisie-camera, beter dan de veldsporten,
waarin de afstanden groot zijn voor de
camera en de beweging vaak te snel om
het spel op de voet te kunnen volgen. Paar,-
denrensport gaat nog, rugby ook, maar
baseball is reeds minder bevredigend door
de kleine bal, die in» enkele seconden tijds
over een afstand van meer dan 100 meter
wordt weggeslagen. En zo de camera de
bal volgt, dan gaat weer de combinatie en
het positiekiezen der veldspelers voor een
deel verloren. Dat neemt niet weg, dat de
sportgebeurtenissen veruit de beste ver
koopsargumenten voor de televisie-indu
strie (naar analogie met „radio" aangeduid
met het afgrijselijke woord „video") vor
men. De bokswedstrijd tussen Louis en
Walcott en de Amerikaanse baseball-kam-
pioenschappen waren een daverend tele-
visie-sbcces en de fabrikanten drukken
thans reeds in l\un reclame de gehele sport
agenda voor het komende seizoen af.

PrUzen nog te hoog.

Onctenks de indrukwekkende productie
cijfers is Video nog geen massaproductf-zo-
als de radio dat is. Men kan hier een radio
toestel kopen van ongeveer 8 dollar af; de
industrie heeft een capaciteit van enkele
tientallen millioenen toestellen per jaar.
Met video is het zover nog niet en de toe
stellen zijn nog vrij prijzig. Het standaard
model doet tussen de drie- en vierhonderd
dollar plus nog een vijftig dollar voor de
speciale antenne. De beeldgrootte is onge
veer 20 x 15 cm, aardig, maar niet dave
rend groot. Er zijn reeds toestellen met een
scherm, zo groot als een vooroorlogse kran
tenpagina, maar die kosten aj gauw 800 tot
1000 dollar.

Nieuwkomers in de video-markt, die zich
tot het publiek met de kleinere beurs wen
den, hebben onlangs een toestel uitgebracht
v?" ongeveer 180 dollar. Het beeld is zuiver
inacir slechts een weinig groter dan een
briefkaart.

De uitzendingen hebben een reikwijdte
van ongeveer 50 mijl, waardoor de hier zo
populaire „coast-to-coast" uitzendingen
van grote gebeurtenissen nog onmogelijk
zijn. Voor koppeling der netwerken zijn
zeer dure, z.g. „coaxial"-kabels nodig, met
de aanleg waarvan men thans aan de Oost
kust bezig is, zodat New York gekoppeld
kan worden aan Boston, Philadelphia en
Washington.

Evenals het geval is bij de radio, worden
de programma's aan de „kijkers" aangebo
den via reclame.

Intussen zijn "de studio-programma's nog
aan de dunne kant en niet zeer bevredi
gend. Wat dat betreft is men nog nauwelijks
verder dan b.v. de uitzendingen van het
AVRO-trio en het Piet Lustenhouwers-
ensemble in de twintiger jaren. Dat waren
toen zeer geapprecieerde uitzendingen,
maar het publiek is nu zo verwend gewor
den met radio, dat het meer eist van de
video-uitzendingen dan nogal rammelende
toneelstukken en bombastische schetsjes en
afgezaagde vertoningen van dansparen. De
kinderuitzendingen zoals enkele malen
per week het marionetten-theater en de
Thanks-givings-Day optocht met de grote
poppen zijn echter daverende successen
bij het jonge volkje.

Sport en film in de huiskamer

Natuurlijk doet zich thans de oude strijd
vraag weer voor of het bezoek aan sport
velden en bokswedstrijden niet zal lijden
onder het feit, dat men thuis in een 'gemak
kelijke stoel, bij vol daglicht of 's avonds
zonder dat de kamerverlichting uitgedraaid
wordt, gratis van de vertoning kan genie
ten. De zeer korte ervaring wijst nog niet

Jaag die Rheumatiek uit
Uw ledematen

Ontdoe Uzelf van die slopende kwaal. Neem
regelmatig Kruschen Salts iedere morgen
in Uw eerste kopje thee en ge voelt U al
gauw een heel anders mens. Dat doet de
wetenschappelijke samenstelling van Kru
schen zes minerale zouten. Die wekken de
bloedzuiverende organen- weer op tot jeugdig
krachtige werking. Ook Uw organen hebben
die opwekking nodig. Waarom zoudt ge ze
die dan niet geven, met Kruschen Salts
onder Uw bereik en met het vooruitzicht
weer helemaal de oude te worden, vief en
fit en tot het verzetten van bergen ip staat?
Kruschen Salts wordt over de hele wereld
verkocht. Vraag Kruschen Salts bij Uw Apo
theker of Drogist.

(Adv.)

Agenda voor Haarlem

WOENSDAG 24 MAART
Wilhelminakerk, Ged. Oude Gracht. Paas-
samenkomst. Gebouw Vryz. Hervormden: „Is
de Bijbel een goddelijke inspiratie?", 8 uur.
I'alace: „De onbekende zanger", 18'j., 2,00,
4.15, 7.00 en 9.15 uur. Luxor: „Contra-spion-
nage", 14 j., 2.00. 4.15, 7.00 en 9.15 uur. City:
„Op hoop van zegen", 14 j., 2.15, 4.30, 7.00 en
9.15 uur Spaarne: „De zwarte raaf", 18 j.,
2.30. 7.00. 9.15 uur. Frans Hals: Op het nip
pertje. alle leeft., 2.30. 7.00 en 9.15 uur. Rem
brandt: Goodbye mr. Chips, alle leeft. 2.00,
4.15, 7.00 en 9.13 uur.

DONDERDAG 25 MAART
Bioscopen: Middag- en avondvoorstellingen.

in die richting. De voorstanders zeggen, dat
het volgen van een sport op het witte
scherm nieuwe enthousiasten kweekt, die
vroeger of later hun favorieten in levende
lijve willen zien. De tegenstanders, waar
onder de American Football League, willen
in 1948 een televisieverbod.

Hetzelfde doet zich natuurlijk voor bij
de filmindustrie. Technisch is er natuurlijk
slechts een geringe stap te doen om alle
nieuwe films via de televisie in de huis
kamer te brengen. Maar wat moet er van
het theaterbezoek terecht komen, als een
millioen Amerikanen ,,'s avonds naar de
bioscoop gaat" door eenvoudig hun stoel te
verzetten en met een sigaartje op en een
flesje bier naast zich, aanschuift bij het
televisieapparaat om te zien, hoe Rita Hay-
worth er in slaagt om zich haar vele rtnïn-
naars van het lijf te houden, totdat de ware
Jacob eindelijk opdaagt?

Wim Paauw moet gopereerd worden.

De voor Vrijdagavond aangekondigde voor
stelling van de thriller „Ik heb een graaf ver
moord" kon geen doorgang vinden omdat
de acteur Wim Paauw in een ziekenhuis
moest worden opgenomen om een operatie te
ondergaan. Een spoedig herstel zij hem toe
gewenst. Het Residenite-toneel heeft nu het
bekende blijspel „Miranda" van Peter Black-
more opgevoerd.

Medewerking. De Haarlemse toneel
amateur .Piet Vander, die deel uitmaakt van
de Reunie-spelers, verleent van 1 tot 14 April
zijn medewerking aan het nieuwe programma
van het cabaret Chiel de Boer in het Mi-
nerva-paviljoen te Amsterdam.

„Grand guignol" in Amsterdam. Cruys
Voorbergh en Fien de la Mar gaan geduren
de zes weken „grand-guignol" spelen in het
kleine theater van laatstgenoemde te Am
sterdam.

Carné komt. De Franse regisseur'Marcel
Carné komt in het Alhambra-theater te Am
sterdam de première voor ons land bijwonen
van zijn film „Les portes de la nuit".

De DC 6 biedt plaats
aan 44 passagiers

Een luchtvloot veroudert snel en leder
nieuw vliegtuigtype, dat de montagehallen
van een fabriek verlaat, maakt meteen alle
op dat moment in gebruik zijnde typen een
klasse ouder. Twee jaar geleden, toen de
eerste Douglas DC-4-machine in ons land
aankwam, was zü het modernste vliegtuig
dat de K.L.M. op dat ogenblik bezat; thans
is op de grote lijnen van onze nationale
luchtvaartmaatschappij de Lockheed Con
stellation heer en meester. Maar deze ma
chine zal binnenkort de ereplaats broeder
lijk moeten delen met de opvolger van de
DC-4, de Douglas DC-6. Zeven van deze
nieuwe luchtkastelen zullen in de loop van
1948 in ons land arriveren en als Vliegende
Hollanders het wereldluchtnet gaan bevlie
gen. De eerste DC-6 wordt nog deze maand
op Schiphol verwacht.

Uiterlijk vertoont deze nieuwe Douglas-
vogel' weinig verschil met zijn bekende
voorganger; hij is iets slanker, de romp is
verlengd, de ramen zijn vierkant inplaats
van ovaal en op het met doek beklede rich
tingsroer na is de machine uit een nieuw
soort licht metaal gebouwd, waardoor een
belangrijke gewichtbesparing is verkregen.
Verder heeft de DS-6 zwaardere motoren
dan de DC-4.

De deur bevindt zich bij deze machine
niet achteraan, maar ongeveer op de helft
van de romp. Bij het binnentreden komt
men in een soort portaal, waarin zich recht
tegenover de ingang een garderobe bevindt.
Direct links van de deur is de toegang tot
de kombuis met een electrische oven. Hier
in kan de kok onderweg een smakelijke
warme maaltijd bereiden.

Naast de kombuis is de toegang tot het
voorste compartiment, waarin zich 28 com
fortabele stoelen en een viertal zitplaatsen
voor de bemanning bevinden, in totaal acht
rijen van vier stoelen. Bij elke rij stoelen
bevindt zich een groot vierkant venster,
waardoor de passagier eep uitstekend uit
zicht heeft naar alle kanten. Daarbij heeft
elke passagier de beschikking over een
klein wandlampje, dat hij kan aansteken
zonder daarmee zijn medepassagiers te
hinderen. Electrische verwarming en tocht
vrije ventilatie zorgen voor een constante
aangename temperatuur in de cabine. Voor
deze cabine bevindt zich een ruime kleed
kamer voor de mannelijke passagiers met
wastafels en contactdozen voor een elec-
trisch scheerapparaat alsmede een toilet. In
de neus is de stuurhut, waar twee vliegers,
een telegrafist en een boordwerktuigkun
dige voldoende ruimte hebben om te wer
ken. Er is bovendien nog een vrachtruim
voor ongeveer drie kubieke meter vracht
goederen Verder kan er nog vracht gela
den worden in twee ruimen onder de ca
bine, welke alleen van buitenaf toeganke
lijk zijn. In totaal kan 13.5 kubieke meter
vracht worden meegenomen.

Aan de andere kant van het portaal be
vindt zich de tweede cabine, waarin zestien
passagiers een plaats kunnen vinden. In
deze cabine kunnen acht stoelen veranderd
worden in vier tweepersoons bedden. Vier
éénpersoons bedden kunnen nog uit de
wand geklapt worden. Er is dus voor twaalf
passagiers nachtaccomodatie aanwezig.

Achter deze cabine ligt een zeer .luxueuze
dameskleedkamer, compleet met kaptafels,
spiegels en een toilet.

Technische gegevens

De Douglas DC-6 is uitgerust met vier
18-cylinder Pratt and Whitney R-2800
Double Wasp motoren, die bij de start elk
2100 pk kunnen leveren. Met toepassing
van waterinjectie kan dit vermogen echter
worden verhoogd tot 2400 pk. Deze motoren
drijven elk een driebladige verstelbare
schroef aan, met brede, rechthoekig afge
sneden Jippen; hierdoor kan het grote ver
mogen van de moderne vliegtuigmotor be
ter worden opgenomen.Deze schroeven kun
nen ook op negatieve spoed gezet worden,
waardoor ze als remschroef werken en de
landingsuitloop belangrijk kunnen bekor
ten.

De DC-6 is uitgerust met een drukcabine.
Door een speciale installatie wordt de druk
van de lucht in de cabine op een bepaald
niveau gehouden, waardoor het vliegtuig op
zeer grote hoogte kan vliegen. Als de ma

chine op 6000 m. vliegt heerst in de cabine
een luchtdruk gelijk aan de druk op 2400 m.
In de voorlijsten van vleugels en staart
vlakken is een thermische ijsbestrijding
aangebracht. Met gebruikmaking van de
warmte van de uitlaatgassen worden deze
plaatsen verwarmd, waardoor het afzetten
van ijs onmogelijk wordt.

Het neuswiel-onderstel, waarvan de
hoofdwielen dubbel zijn uitgevoerd, wordt
geheel in de romp en in de binnenste mo
torgondels getrokken.

Tot slot volgen hier ter vergelijking
enige cijfers van de Douglas DC-6 met tus
sen haakjes die van de DC4. Spanwijdte
35.81 m.(35.81 m.). Lengte 30.94 m.
(28.64 m.). Hoogte 8.66 m. (8.50 m.). Vleu
geloppervlak 135.90 m2 (135.81 m2). Leeg
gewicht 26.732 kg (19.400 kg). Maximum
startgewicht 42.310 kg (33.100 kg). Benzi
nevoorraad 15.900 1. (13.600 1.). Gemiddel
de kruissnelheid 430 km/u (330 km/u).

Overheidsdiensten
op Goede Vrijdag

Op Goede Vrijdag zullen de gemeente
lijke instellingen met uitzondering van het
Frans Halsmuseum gesloten zijn. Het bu
reau van de Burgerlijke Stand zal, uit
sluitend voor aangifte van geboorten en
overlijden, van 9 tot 10 uur geopend zijn.

De afdeling Militaire Zaken zal Donder
dag de kostwinnersvergoedingen uitbe
talen.

De gemeentereiniging haalt op Goede
Vrijdag en Tweede Paasdag geen huisvuil
op. Deze ophaalbeurten worden niet op
andere dagen ingehaald.

Het hoofdpostkantoor en de bijkantoren
zullen voor de postdienst tot 13 uur ge
opend zijn. Voor spoedbehandelingen en
expresse-bestellingen kan men nog tot 16
uur in het hoofdpostkantoor terecht. De
telegraafdienst functioneert als op werk
dagen.

De Provinciale Griffie zal niet alleen op
Goede Vrijdag, maar ook op Zaterdag ge
sloten zijn.

Het kleine onderhoudswerk

Openbare Werken te Haarlem
begint met het eigen beheer

Het is reeds een jaar geleden dat de
Haarlemse gemeenteraad (na een langdurig
en scherp debat) het voorstel van B .en W.
aannam om een deel van het kleine onder
houdswerk door Openbare Werken in eigen
beheer te laten uitvoeren. Daarvoor zouden
dan zo werd besloten verschillende
ambachtslieden in vaste gemeentedienst
worden aangesteld.

In de afdelingen van de raad is gevraagd
waarom aan dit besluit-nog geen uitvoering
werd gegeven.

B. en W. antwoorden:

1. Nadat aan de directeur van Openbare
Werken daartoe machtiging was verleend
zijn sollicitanten opgeroepen. Uit de inge
komen sollicitaties kon slechts gedeeltelijk
een keuze worden gedaan. Een nadere op
roep dient derhalve plaats te hebben. Bo
vendien worden spoedig, bij opheffing van
de beroepsbrandweer, verschillende daarbij
werkzaam zijnde personen, overbodig. De
vraag is, of door overplaatsing tenslotte
niet is te bereiken, dat een deel van het
voor Openbare Werken benodigde personeel
onder het reeds in dienst der gemeente
zijnde personeel kan wordengevonden. In
verband met een en ander waren B. én W.
gedwongen de uitvoering van het bedoelde
besluit op te schorten.

Ds. J. Schaap, Ned. Herv, predikant te
Purmerland heeft voor het beroep naar Half-

(Adv.) I weg (Houtrijk en Polanen) bedankt.

Bijzonderheden over de eerste stappen die onder
nomen werden

Manifest van studerenden van
Middelb. Technische scholen

De gebeurtenissen in Tsjechoslowakije
hebben studerenden aan Middelbare Tech
nische Scholen in Nederland aanleiding
gegeven zich in een manifest te richten
tot de Nederlandse regering. In dit mani
fest wordt onder andere verklaard:

„Wij M.T.S.'ers vormen een groot en
voornaam deel van de studerenden in Ne
derland. Daarom is het noodzakelijk dat
alle M.T.S.'ers, doordrongen van het feit
dat aan een communistische penetratie in
ons land paal en perk moet worden ge
steld, allereerst eensgezind een beroep
doen, tezamen met buitenlandse studeren
den, op de regeringen van de West-Euro-
pese landen tot vorming van een blok hier
tegen en het scheppen van een gezonde
economische verhouding die aan de Russi
sche praktijken het hoofd kan bieden. Wij
kunnen daartoe, als toekomstige schakel
tussen de hoogste instanties in het be
drijfsleven en de arbeiders, een zeer voor
naam deel bijdragen".

Wat de vernieuwing van het onderwijs
betreft delen B. en W. in de memorie van
antwoord mede:

Het streven naar vernieuwing blijkt tot
nu toe de meeste weerklank te vinden hy
het gewoon lager- en, zij het in mindere
mate, bij het uitgebreid lager onderwijs.
De lezingen en cursussen, die door de sub
commissie lager onderwijs van het Haar
lems comité voor onderwijsvernieuwing ge
durende de laatste jaren in samenwerking
met de z.g. afdeling C van de Rijkskweek
school zijn georganiseerd, werden door een
belangrijk aantal leerkrachten bezocht.
Mede tengevolge daarvan wordt er door
verschillende leerkrachten naar gestreefd
de beginselen van de vernieuwing in prac-
tijk te brengen. Merendeels beperkt zich
dit nog tot de lagere klassen, ofschoon zo
hier en daar ook in de hogere leerjaren, o.a.
door een begin van toepassing van het ta-
kensysleem, getracht wordt de zelfwerk
zaamheid te bevorderen en de individuele
capaciteiten meer tot haar recht te doen
komen. Het grootste bezwaar is, dat het
geheel zich nog teveel beperkt tot experi
menten en te weinig volgens ee* bepaald
systeem gewerkt kan worden. In samen
werking met het bestuur van het school-
pavlement wordt thans gezocht naar een
aanvaardbaar en verantwoord sy6teem, dat
in practijk gebracht zou kunnen worden
aan een of meer scholen, waar het onder
wijzend personeel kan worden samenge
bracht, dat daartoe bereid en in staat is.

Een van de belangrijkste hinderpalen op
de weg naar de vernieuwing is nog, dat de
daarvoor nodige leermiddelen nog vrijwel
niet in de handel verkrijgbaar zijn en daar,
waar ze worden gebruikt, veelal door de
leerkrachten zelf in hun vrije tijd zijn ver
vaardigd. Dit nu kan in verband met de
omvangrijkheid van de nodige middelen,
bezwaarlijk van de leerkrachten' worden
gevergd. Met erkentelijkheed maken B. en
W. er gewag van, dat desondanks verschil
lende leerkrachten, uit liefde voor hun vak
en voor het kind, hiertoe zijn overgegaan,
waarbij zij soms gedurende vele maanden
vrijwel alle vrije tijd voor dit werk be
schikbaar stelden. Hun arbeid is van grote
betekenis. Naar bovenstaande richtlijnen
zal er in de naaste toekomst naar worden
gestreefd meer systeem te brengen in het
in practijk brengen van de vernieuwings
gedachten, waarbij er op gewezen dient te
worden, dat het gewenst is met voorzich
tigheid en niet overhaast te werk te gaan.
Ons onderwijssysteem is door de tijden
heen uit de practijk gegroeid en er is bij
velen een zekere huivering om de oude be
proefde wegen te verlaten, zolang niet ge
heel vaststaat, dat de nieuwe goed begaan-

SCHEEPVAART

K. N. S. M. Bree Helle, 22 Mrt van Bre
men naar Hamburg. Ardea, 22 Mrt Oucssant
gepasseerd naar Hoek van Holland. Boskoop,
21 Mrt van Callao te Helena. 22 Mrt van Ruba
naar Ponta do Arnol. Delft. 22 Mrt van Am
sterdam naar Antwerpen. Euterpe, 21 Mrt v.
Lissabon naar Hoek van Holland. Jupiter, 22
Mrt te St. Thomas van Curasao naar Amster
dam. Orpheus. 23 Mrt te Rotterdam van
Gibraltar Bacchus, 22 Mrt te Genua naar
Livorno. Draco, 22 Mrt te Odense naar Ko
penhagen. Odysseus, 22 Mrt van Tanger naar
Fiume.

HOLL. OOST AFRIKA LIJN. Bosch
fontein. 22 Mrt van Southampton naar Ant
werpen. Randkerk. 22 Mrt van Antwerpen n.
Rotterdam.

HOLL. WEST AFRIKA LIJN. Amstel-
kerk. 22 Mrt van Le Havre naar Dakar
Congostroom, 21 Mrt van Dakar naar Free
town Hilversum. 2 2Mrt van Dakar naar
Freetown.

MIJ. NEDERLAND. Bali, 21 Mrt van
Balikpapan naar Makassar. Java, 20 Mrt te
Makassar, 23 Mrt te Balikpapan n. Tarakan.
John de Witt. 22 Mrt Ouessant gepasseerd.
24 Mrt te Amsterdam verwacht. Poelou Laut,
21 Mrt te Colombo naar New York. Rotti. 20
Mrt te Davao naar Cebu. Saparoea. 22 Mrt te
Singapore naar Calcutta. Roepat. 20 Mrt Kaap
St. Vincent gepasseerd naar Amsterdam. Ta-
binta, 22 Mrt Oessant gepasseerd naar Am
sterdam.

baar zijn en op een betere wijze naar het
gestelde doel leiden.

Op een der gemeentelijke scholen voor
u.l.o wordt in de le en 2e klasse bij wijze
van proef gewerkt met een takensysteem,
dat onder grotere bewegingsvrijheid der
leerlingen beoogt de zelfwerkzaamheid, het
nemen, van initiatief en groter gevoel voor
saamhorigheid te bevorderen. Het gewij
zigde examenprogramma zal het waar
schijnlijk mogelijk maken dit werk in ho
gere leerjaren voort te zetten.

De bereidheid tot toepassing van nieu
were methoden is het minst aanwezig by
het voorbereidend hoger- en middelbaar
onderwijs, wellicht tengevolge van het vak-
lerarensysteem, dat het moeilijk maakt an
dere wegen te gaan volgen, zolang niet een
groot deel van het personeel bereid en in
staat is daaraan mede te werken en daad
werkelijk belangstelling toont.

Aan het Coornhertlyceum in Haarlem-
Zuid wordt op verschillende wijzen ge
tracht de bezwaren van het gangbare
systeem der klassikale school te onder
vangen. Dit geschiedt bijv. hierdoor, dat
leerlingen, die met bepaalde vakken moeite
hebben, op „huiswerkuren" door leraren
geholpen worden bij het verwerken van de
leerstof. Ook heeft de eerste klas er een
apart karpkter: verschillende vakken wor
den er door één leraar gegeven, waardoor
de overgang van de lagere naar de middel
bare school minder groot wordt. Het doel
is in het eerste leerjaar zo veel mogelijk te
peilen welke richting een leerling uit kan;
hiertoe wordt bijv. Da tij n onderwezen ge
durende één maand.

Naast de vakken die vereist worden voor
de eindexamens H.B.S. en Gymnasium,
wordt er ook muziekonderwijs gegeven.

Een gevolg van het streven om de leer
stof zo goed mogelijk te doen verwerken is,
dat de H.B.S. er een zesjarige cursus heeft.

Zo wordt er gepoogd om, met behoud
van het waardevolle in het bestaande stel
sel, het onderwijs zo doeltreffend mogelijk
te maken.

Volksconcert van de H.O.V.

Kees Hartvelt liet openen met de dank
bare Holberg-Suite voor strijkorkest van
Grieg, en dat werd over 't geheel genomen
een der beste prestaties van de avond als
mede een gelukkige demonstratie van het
strijkersensemble van de H.O.V.dat in dit
werk zijn klankcharme onverhuld kan to
nen. Daarna kreeg men het pianoconcert
van Grieg te horen, met Kitty Johns als
soliste. Zij bleek een vaardige pianiste,
die, waar het hoorde, de nodige kracht
kon geven aan Grieg's pathetiek en die
aan de beweging een vlotte vaart wist te
verlenen. Het poëtische element in het stuk
werd echter voor een groot deel gestoord
door uiterlijke en overbodige dynamiek
van de dirigent, die tot al te sterke beto
ning, een paar keer zelfs tot grove luid
ruchtigheid van het orkest leidde.

Kitty Johns ondertussen trok zich dap
per en zelfbewust uit de slag; haar succes
was groot en welverdiend.

Hartvelt liet ons kennis maken met het
Concerto in D van Strawinsky voor strijk
orkest. Zijn wijze van dirigeren vond hier
in een geschikt object. Maar wie mij nu
vraagt of dit werk mij geboeid heeft, moet
ik openhartig ontkennend antwoorden. Ik
hoor er wel interessante dingen in en ef
fecten die de hand van een meester ver
raden, maar het geheel is mij te cerebraal.
Dit was althans mijn indruk bij deze eer
ste kennismaking.

De kleurige Casse Noisette-Suite van
Tschaikowsky besloot het concert. Tot onze
verêlijding hoorden wij in het orkest nu
een zuiver gestemde celesta; het speeldoos
effect werd raak getroffen en het was een
lust er naar te luisteren hoe Jan Roose-
krans het herstelde instrument bevingerde.
Als de heer Hartvelt nu ook nog eens de
charmerende streling van een Tschaikows-
ky-wals in zijn directie zal weten uit te
drukken, zijn we weer een stap verder.

JOS. DE KLERK.

„Oblomov" in Haarlem

Verleden maand heb ik op deze plaats de
hoop uitgesproken dat was naar aanlei
ding van de eerste voorstelling van „Oblo
mov" door de toneelgroep Comedia dat
de spanning van het onontkoombare dieper
zou doordringen naarmate het stuk meer
ingespeeld raakte. Na gisteravond, toen ook
het Haarlemse publiek gelegenheid kreeg
tot kennismaking met deze enigszins gedra
matiseerde kroniek der ingeboren lusteloos
heid, moet ik zeggen dat het spelpeil zeer
aanmerkelijk is verbeterd. Er waren zelfs
enkele meesterlijke scènes, vooral die tus
sen Guus Hermus in de titelrol en Cor Her
mus als de oude bediende Sachar. Doch al
les bijeengenomen was er niet meer te be
reiken dan de vertoning van zes min of
meer geslaagde één-acters bijna zonder
samenhang en geheel zonder achtergrond.

Gerard den Brabander, die met helder
ziendheid een aantal dialogen uit de gelijk
namige roman van Gontsjarov heeft ge
knipt om deze met spoed en zonder revisie
op hun betekenis buiten het oorspronke
lijke tekstverband aaneen te lijmen, me
nende aldus een echt toneelstuk in het
leven te roepen, is thans bezig aan het
dramatiseren van een boek van Dosto-
jewski. Laten wy hopen dat hij, door de
met Oblomov opgedane ervaring heeft ge
leerd, ditmaal een betere methode zal vol
gen en zich verder van het gegeven zal
verwijderen om er des te dieper in door te
kunnen dringen. Romanhelden worden nu
eenmaal totaal anders geconcipieerd dan
toneelfiguren. En de schijnwerper vraagt
een veel plastischer nuancering en concre
ter afgeronde grootheden dan een schemer
lamp.

Fijnproevers van intieme theaterkunst
zullen in deze voorstelling van Comedia
ondanks, alle bezwaren veel van hun gading
vinden. Want regisseur Cor Hermus heeft
in deze kroniek van „petits faits" een weel
de van bezielde détails uitgestald, bewon
derenswaardige illustraties bij een geest
vervoerend, maar in wezen ondramatisch
boek.

DAVID KONING.

De heer J. J. Vis, directeur van de N V
Bloembollenkwekerij en Handel v.h. René
Schoo en Co. te Heemstede en voorzitter van
Groep IV van de Bond van Bloembollenhan
delaren is door de Franse regering benoemd
tot Ridder in de orde ..Chevalier du Mérite
Agricole".

Burgerlijke stand van Haarlem

•HAARLEM. 23 Maart 1948

GEHUWD: 23 Mrt. W. Costerus en M. H
Flipsen; C. A. Lukaart en U van Dam; M.
van de Meeberg en E. C. Tuninga.

BEVALLEN van een zoon: 20 Mrt, G. A. M.
SamsonMeijer; 21 Mrt, J. J'. M Cobelens
Fiege; 22 Mrt, A. NoltenVallentgoed; M.
van KordelaarKaraimenko: G. M. Roest
Pérukel: W. F. ftogeboom van Buggenum—
Jacobs; M. ZeepvatMartens: B. A. W. Smit
Galjaard; G. A. F. RutteHogerheijde: F.
FunkeHeijnis; 23 Mrt. A. OosterlingEer
hart: M P. I. van HoekHam: M. F. B.
Gehemiau—Hachenitz.

BEVALLEN van een dochter: 22 Mrt, J. J.
PaulusBarnhorn; M. JongejanWaleveld;
C. M. HekkerKlesser; E. M. Baanstravan
der Linden.

OVERLEDEN: 20 Mrt, G. Zweers, 87 j„
Amsterdamsevaart; M. M. C. Witmervan
Tiel, 74 j., Jansweg; J. H. van der Schaar, 57
j., Wouwermanstraat; 21 Mrt, J. Wijnands.
48 <j„ Vredenrijkstraat; H. J. van Beurden, 72
j.. Schotersingel; 22 Mrt, J. T. Rozenheek,
81 j.. Jansstraat.

Wi| spraken:

Lord Wanhoop

Wij waren nog niet gezeten of hij zei al*
„Het gaat mis hè?"

„Wat gaat mis", zeiden wij argeloos.

„Nou alles", beweerde h? vaag en ge
baarde fatalistisch in de ruimte, „ik bedoel
maar d'r komt natuurlijk misère of zo".

„Da's een boos ding", vonden wij.

„Ja", zei hy, „daar kun je natuurlijk wel
mee gaan spotten, maar wacht maar man
netje, ais het 'es zover komt. dan zal je nog
wel eens denken: „Had ik maar geluisterd".

„Naar wie?" vroegen wij natuurlijk on
bestelden een glaasje Pils.

„Naar mij", zei hij indrukwekkend. „Ze
kunnen mij nog meer vertellen, maar ik
neem het er nog maar eens van. Zal ik me
nou nog een beetje druk maken voor mijn
baantje zeker. Het zal mij zwaar zitten of
ik nog promotie maak. Morgen is het mis
schien voor niks geweest. Nee ik ga mezelf
maar eens een hele prettige tijd bezorgen
voor het te laat is".

„Wat ga je dan doen", zeiden wij. die
altoos voor prettige tijden te vinden zijn.

„Nou ja", zei hij, „gewoon een beetje
prettig doen", en toen wij op nadere bijzon
derheden aandrongen, „uitgaan en zo en
gewoon veel plezier maken, In de korte tijd
die ons nog rest moet per slot meer en meer
plezier gemaakt worden".

Hij keek bij dat alles zo somber, dat wij
ons afvroegen hoe het in 's hemels naam
mogelijk zou zijn, dat hij ooit nog plezier
in zijn leven zou kunnen hebben. Wij mo
gen wel zeggen dat hij vrijwel even somber
keek als een kikker, die van zeer korte
afstand door een ringslang wordt aange
staard.

„Wat gij dus bedoelt, vriend", zo spraken
wij tot hem. ;.is dat de mens het quantum
plezier, wat hem voor zijn hele leven was
toebedeeld, moet opsouperen in de tyd die
voorafgaat aan het moment waarna zulks
volgens hem niet meer mogelijk zal zijn".

„Ik ben blij dat je het begrijpt", zei hij
tevreden.

„Wij zijn zeer blij, vriend", zeiden wij
nadenkend, „dat wij nog wat anders begrij
pen. Dat is dan wel voornamelijk, dat wij
begrijpen dat het plezier van iemand, die
zich geweldig moet haasten om het te
maken, aangezien hij denkt dat het morgen
beslist niet meer kan, niet zo erg opgewekt
zal zijn".

„Jawel", zei hij en zijn stem klonk ineens
nogal wanhopig, „maar je moet toch een
beetje plezier in je leven gehad hebben".

„Dat is een waar woord, vriend", meen
den wij. „maar dat plezier komt niet wan
neer je in de nogal dwaze veronderstelling
verkeert, dat morgen de somberste aller
tijden zullen aanbreken. Dat.plezier komt
alleen maar, wanneer je ervan overtuigd
bent dat er een heel leven vel plezierige
mogelijkheden voor de boeg staat. Dat ie
nog een heel leven kan lachen om een hele
boel onweerstaanbaar grappige dingen.
Wanneer je nog kan hopen, dat het morgen
net zulk lekker weer zal zijn als vandaag.
Want, vriend, wanneer iedereen met zulke
wanhopige ideeën rondliep als jij, zouden
er waarachtig geen atoombommen hoeven
te vallen om van deze wereld een onbe
woonbare plaats te maken". W. L. B.

De schat van Dongo" is spoorloos verdwenen

Onze Romeinse correspondent meldt:

Groot opzien baarde dezer dagen in
Italië een interview met generaal Zingales,
verschenen in „Risorgimento Liberale". Ge
neraal Zingales was voorzitter van het mi
litair gerechtshof, dat indertijd een onder
zoek heeft ingesteld naar de wijze, waarop
de „Schat van Dongo" verdwenen is. Deze
schat, bestaande uit goudstaven, gemunt
geld en buitenlandse deviezen tot een be
drag van 50 milliard lire, was de buit waar
mee Mussolini en zijn laatste aanhangers
naar Zwitserland trachtten te ontkomen.
Toen de dictator door de partisanen werd
gegrepen, werd dit enorme bedrag tijdelijk
ondergebracht in het raadhuis van de ge
meente Dongo, niet ver van Como. Twee
communistische partisanen, Gianna Tuisse,
genaamd „Gianna" en de boekhouder Luigi
Canale, gezegd „Neri", maakten een inven
taris in viervoud op van de gehele goud
schat. Kort daarop is alles verdwenen, de
lijsten zijn onvindbaar. „Gianna" en „Neri"
werden op 18 Mei 1945 vermoord en de
journalist De Agazio, die onthullingen over
de schat van Dongo had aangekondigd,
werd eveneens gedood.

De lezing der communistische partij Ita
lië is, dat dit geld heeft gediend om de
oorlog der partisanen tegen de Duitsers te
betalen evenals de daaropvolgende demo
bilisatie der partisanen. Reeds in 1945 werd
echter een aanklacht ingediend volgens
welke deze gelden (door Mussolini en de
Duitsers geroofde staatsgelden) zouden zijn
overgebracht naar Milaan om daar te die
nen als revolutionaire krijgskas^der com
munistische partij. De zaak kwam voor het
militair gerechtshof waarbij generaal Zin
gales als rechter van instructie optrad, doch
na enige tijd werd vervangen door een
minder energiek collega. Dit geschiedde in
de tijd, toen de communist Gasparotto mi
nister van Defensie was. Later werd vast
gesteld, dat het militair gerechtshof niet
competent is om misdrijven, door partisa
nen gepleegd te berechten, en de zaak werd
overgedragen aan de burgerlijke recht
spraak.

In dc doofpot.

Generaal Zingales beweert nu, dat sedert
acht maanden de instructie niet yerder is
gekomen en dat er aanleiding is te geloven,
dat men de zaak wil laten doodbloeden.
Voorts zegt hij te beschikken over belang
rijke gegevens en wenst hij gehoord te wor
den. Hij kan geen aanklacht indienen tegen
de hoofdschuldigen, zekere „Fabio" en ze
kere „Guglielmo", daar beiden de parle-

DISTRIBUTIENIEUWS

Donderdag bestaat er gelegenheid tot het
afhalen van bonkaarten voedingsmiddelen,
schoenenbonnen en brandstoffenkaarten te:
Haarlem: Ga tot en met Go
Bloemendaal: B.

Heemstede: Ha tot en met Hi.

Vrijdag zijn de kantoren gesloten.

Sport In 't kort

SÏMULTAANSéANCE „HET OUDE SLOT".

Mr. G. C. A. Oskam heeft voor de op Vrij
dag a.s. te houden simultaan séance van „Het
Oude Slot" in het Verversingshuis in het
Wandelbos „Groenendaal" zes prijzen be
schikbaar gesteld, welke uitgereikt zullen
worden aan hen, die van hem winnen.

mentaire immuniteit genieten. In de recht
se bladen neemt men aan, dat „Fabio" nie
mand minder is dan Luigi Longo, hoofd
der communistische partisanen-partij. Zin
gales heeft voorts meegedeeld, dat „Fabio"
aan de beide personen, die de inventaris
hadden opgemaakt, verzocht de schat van
Dongo per vrachtauto te doen vervoeren
naar Como, voorgevende dat alles daar zou
worden overgedragen aan de wettelijke
overheden. Onderweg zou het transport dan
worden overvallen door „rovers", de beide
chauffeurs, die leden der communistische
partij moesten zijn, zouden worden ver
moord, teneinde de verdenking af te leiden
van de communistische partij. „Gianna" en
„Neri" zouden die misdadige opzet vol af
schuw hebben verworpen en werden om
die reden ter dood gebracht, teneinde te
voorkomen, dat zij zouden praten. Dc in
ventaris en de schat zyn daarop verdwenen
en de laatste kan geen dienst hebben ge
daan voor de oorlog tegen de Duitsers, die
reeds beëindigd was, noch voor demobili
satie der partisanen, daar deze reeds naar
hun woonplaatsen waren teruggekeerd.

Uitg. Het Spectrum. Utrecht—Brussels
Bisschop Nelis, vriend van Brabants Katho
lieken. 17361798. door Dr. W Prick, uit de
Batavia Sacra serie. Hoofdstukken uit de
Vaderlandse Kerkgeschiedenis.

Uitg. H. D. Tjeenk Willink Zoon N.V.,
Haarlem: De ware vrijheid, Paulus' brief aan
de Galaten als woord voor onze tijd. door
Frits Kuiper, doopsgezind predikant

Uitg In den Toren. Naarden: De religieus#
schilderkunst, door Prof. Dr. J. J. M, Tim-
mers. derde deel van de serie Kunst van
Nederland.

Uitg In den Toren, Naarden: De Kunsten
maker Pamphalon door Nicolai Ljeskof, vert.
door W. A. FickLugten

Uitg In <}en Toren. Naarden: Dc vernieu
wing van ons denken, door Dr H. Groot.

Uitg. In den Toren. Naarden: Dichters over
't Jaargetij. Bloemlezing samengesteld door
Geertruida van Vladeracken.

Uitg. De Tijdstroom, Lochem: Schaakpartij
en Compositie, door" A. O. Herbstman, oorspr.
titel: Sjachmatnaja partije i kompozitzya,
vert. uit het Russisch door Dr. I. Rietsema
met medew. van Mr. G. C. A. Oskam

Uitg De Tijdstroom. Lochem: Dc schaak
studie in onze dagen, door A. O. Herbstman,
vert. üit het Russisch door Mr. G. C. A.
Oskam.

Uitg. De Tijdstroom. Lochem: Keur van
mijn beste partijen (1926—1936), door M. M.
Botwinnik. Russische titel: Izbrannije partil
(19261936), vert. door Mr. G. C. A. Oskam.

Uitg. J. B. Wolters N.V., Groningen—Bata
via: Sterrengids 1948, uitgegeven in op
dracht van de Ned. vereniging voor Weer- on
Sterrenkunde en samengesteld door Dr. J J.
Raimond Jr

J B Wolters U.M., GroningenBatavia:
Nieuwe Leergang Duits voor U.L.O., Lezen,
spreken, schrijven, door Dr. C. Brouwer, Dr.
G Ras. J Leistra; Oefeningen II en Spraak
kunst II.

Wereldbibliotheek N.V., Amsterdam—Ant
werpen; Moeilijkheden bij de opvoeding, door
Prof Di H W F Stcllwag, uitgegeven voor
de stichting „Ons Kind"

Uitg. Bigot en van Rossum N.V., Amster
dam; Wesley Jackson's lotgevallen, door Wil
liam Saroyan, oorspr. titel The Adventures
of Wesley Jackson, vert. door Ko van der
Laan.

Uitg Het Spectrum. UtrechtBrussel: De
mémoires van Minister Pieter Bas. door
Godfried Bomans..

Uitg. Het Spechtrum, UtrcohtBrussel,
Erik, of het klein insectenboek, door" God
fried Bomans.