ifet de Bloemendaalse raad op de baren
Tien jaar geëist
Eduard Verkade wordf 70 jaar
Grondwetsherziening aangenomen
VRIJDAG 30 APRIL 1948
HAARLEMS DAGBCSö
„Eend" verdrijft ezeltje
(Van een zeewaardige verslaggever)
Gisteren zijn we met de Bloemendaalse
3ad in het late middaguur naar de kop
an de Zeeweg gereden. Niet om een ro
mantische zonsondergang te aanschouwen,
jiaar om een spelevaart te maken met een
jiikw" of „Duck" of amphibiewagen.
De heer Sloothaak uit Amstelveen gaat
[wee
van deze combinaties van vaar- en
voertuig tot nut en vooral tot vermaak der
jeaoekers van het Bloemendaalse strand
txploiteren. Voor een paar dubbeltjes rijdt
hij u Per „Margriet" of „Irene" het strand
jf en de zee in. Na een ommetje door de
branding zet hij u weer veilig aan land.
Natuurlijk heeft u dan veel meer pleizier
jan deze sobere mededeling laat vermoe-
jen, maar hoogstwaarschijnlijk toch weer
piet zoveel als het edelachtbare gezelschap
gisteren. De drie wethouders wierpen hun
gemeentelijke zorgen als overbodige bal
ast in de zee, de zee die sedert Willem
fjjoos voortklotst in eindeloze deining. Ir.
Vassy werd op de voorplecht in- het
geheel niet getourmenteerd door de aanblik
van de IJrruiider pieren, die hem toch aan
jjin Wederopbouw-forrr^Eeren moesten
herinneren. Mevrouw I'ahrenfort baande
lich onvervaard een weg naar de brug.
Later bleek dat hier minder moed dan wel
arglist in het spel was omdat de dekkings
mogelijkheden tegen de aanstormende rol
lers daar groter waren. Al spoedig beseften
degenen die het achterbalcon hadden uit
gekozen, dat ze er niet zonder een voetbad
afinvamen. Ten pleiziere van de fotografen
moesten de schepelingen een Ronde van de
Bloemendaalse branding trotseren, waarna
iedereen doornat maar zeer voldaan kon
debarkeren.
Mevrouw Van Geluk was achtergebleven,
omdat tenslotte iemand het had moeten
navertellen. Deze voorzorg was evenwel
overbodig want „Ducks" kunnen niet om
slaan, maar dat hoorde men pas na de
doop.
De amphibieën bereiken te land een
snelheid van 80 en te water van 12 km per
uur en zij slikken per uur slechts acht liter
benzine op, hetgeen dus niet verontrustend
mag heten.
Primeur
Belangrijker dan dit alles is, dat Bloe-
mendaal-aan-Zee de primeur van deze
attractie in ons land heeft. Tussen Zand-
voort en IJmuiden heeft de technische
Eend het natuurlijke Ezeltje verdrongen.
Daarmee zij niets ten nadele van het bal
kende dier gezegd, wel geconstateerd dat
B. en W. van Bloemendaal een gelukkige
zet deden -toen zij de heer Sloothaak ver
gunning voor de uitoefening van zijn origi
neel bedrijf gaven. Op het welslagen .van
diens onderneming is dan ook een pittig
glaasje geklonken en gedronken.
Ondankbaren
Wethouder Van Geluk maakte van de
tocht over de Zeeweg gebruik iets van een
minder fraaie kant van de genieters van
het natuurschoon in zijn gemeente te laten
zien. Telkens en telkens weer treft men
onder de beplanting van de Zeeweg doel
loos vernielde struiken en planten aan.
Vooral de duinroos moet het ontgelden,
waarbij als ergerlijke bijkomstigheid te
signaleren valt, dat de aldus afgetrokken
en afgesneden bloemen de volgende dag op
de markt te koop worden aangeboden.
En op Maandagmorgen moet Publieke
Werken extra uitrukkenvanwege de
schillen en de dozen.
Wij voldoen graag aan het verzoek van
deze wethouder, die zoveel voor de ver
fraaiing van zijn gemeente ook tot heil
der stedelingen over heeft, eens met
nadruk te waarschuwen tegen dit wan
gedrag, dat de voornaamste oorzaak is van
Overveen heeft een
nieuwe brandweerwagen
Het sirenegeloei kondigde Donderdag
avond in Overveen geen brand aan, doch
men gaf uiting aan zijn vreugde over het
feit, dat Overveen een. zeer modern uitge
ruste brandweerauto is rijker geworden.
Sedert de bevrijding moest de afdeling
Overveen van de Vrijwillige Brandweer
het slechts stellen met een zeer verouder
de motorbrandspuit, die nog dateert van
het jaar 1925! Weliswaar had men de*laat-
Ete jaren vóór de oorlog de beschikking
over een beter uitgeruste wagen, doch de
Duitsers roofden hem en hij keerde nim
mer terug. De behoefte aan een moderne
brandweerwagen was sterker dan ooit te
voren en men besloot tenslotte tot aan
koop over te gaan. Dit geschiedde echter
al geruime tijd geleden, maar eerst vorige
Vrijdag arriveerde de wagen op de werf
van Publieke Werken van de gemeente
Bloemendaal.
Donderdagavond heeft de burgemeester
van Bloemendaal, jhr. mr. C. J. A. den
Tex, de brandweerwagen aan de afdeling
Overveen van de Vrijwillige Brandweer
overgedragen.
De burgemeester arriveerde in gezelschap
van de commandant, de heer Y. E. Dijk
stra, op het terrein langs de Zanderij
vaart.
Toen de heer D. van Schooten, brand
meester te Overveen het commando: „Af
leggen op open water!" had gegeven, snel
den de gehelmde mannen op de rood ge
schilderde wagen af en ieder begon aan
zijn taak. Binnen enige seconden lagen de
zuigbuizen in het water en het duurde
niet lang meer of de aan de wagen gekop
pelde slangen gaven met volle kracht
water.
De motorspuit heeft een capaciteit van
20.000 m3. water per minuut, die voor
de schuimblusinstallatie bedraagt 5 m3. per
minuut. In de wagen kan circa 800 meter
slang medegevoerd worden. De motor kan
waterstralen op volle capaciteit tegelijk
geven.
De ladders zijn naar een nieuw technisch
snufje aangebracht, zodat zij met één
handbeweging achterover komen te lig
gen. Verder is er een afdeling ingericht,
waar het materiaal is ondergebracht voor
duinbranden. Een andere bijzonderheid is,
dat de manschappen niet meer open en
bloot op de wagen zitten, doch zij zijn on
dergebracht in-een afgesloten cabine, die
plaats biedt aan elf personen.
De burgemeester wenste de commandant
en zijn manschappen geluk met deze nieu
we wagen en hij hoopte, dat zij er eer mee
in mochten leggen, zowel in oefening als
in tijden van ernst.
RECTIFICATIE
Doordat een woord was uitgevallen heb
ben wij een onjuist bericht gegeven om
trent de aanneming in de Tweede Kamer
(met een meerderheid van 80 tegen 6
stemmen) van de motie-v. d. Goes van
NatersSerrarens, zich uitsprekend voor
de instelling van gezag-uitoefenendq
boven-nationale organen, wanneer dat
mogelijk en wenselijk zou zijn.
Het woord boven was uitgevallen.
het prikkeldraad en de bordjes „Arti
kel 461".
Als de heer Van Geluk het een keer over
Bloemendaal heeft is hij niet gauw uitge
praat en zo moesten we nog even de arbei
derswoningen zien, die op het terrein van
Publieke Werken hun voltooiing naderen
en waarvan de toekomstige bewoners zich in
een zeldzaam uitzicht kunnen verheugen.
Wethouder Schulz deed de verblijdende
mededeling, dat toestemming is verleend
voor de bouw van twaalf woningen voor
ouden-van-dagen in „Bos en Duin". Deze
huizen zullen zeer geriefelijk worden inge
richt, bijvoorbeeld met een centrale ver
warming. En we eindigden bij de nieuwe
brandweerauto, motorspuit en ladderwagen
tegelijk, een opeenstapeling van de laatste
snufjes die door commandant Dijkstra met
een kennelijk genoegen gedemonstreerd
werden.
tegen lid van de Haarlemse I.D.
Donderdagochtend behandelde het Am
sterdamse Bijzondere Gerechtshof weer
een zaak tegen een lid van de beruchte
Haarlemse inlichtingendienst. Ditmaal \yas
het de 30-jarige Willem Zwart, oorspron
kelijk een boer uit Sneek, die voor dit col
lege terecht stond. Tezamen met zijn col
lega's Willemsen, Faber, Krist en Smit
opereerde Z. in Haarlem en omstreken en
werkte mede aan het arresteren van tien
tallen Nederlanders, van wie er 23 nimmer
terugkeerden.
In anderhalf uur tijds hoorde het Hof de
achttien getuigen, die in deze zaak waren
opgeroepen. In bijna alle gevallen bleek,
dat Zwart een betrekkelijk ondergeschikte
rol bij de Inlichtingendienst speelde. Steeds
bleef hij bij de arrestaties op wacht staan,
terwijl zijn collega's het werk deden. Van
mishandeling bleek niets. Zwart ontkende
de enige hem tenlastegelegde arrestaties
te Huizen en Heemstede. Daar ter zitting
bleek, dat er ten aanzien van.zijn aanwe
zigheid bij deze acties bij de getuigen geen
eenstemmigheid bestaat, meende de advo
caat-fiscaal, mr. B. J. Besier, dat deze pun
ten niet bewezen kunnen worden verklaard
Mr. Besier memoreerde in zijn requisi
toir de stiaffen, die aan de leden van de
Haarlemse Inlichtingendienst zijn opge
legd. Deze variëren van een eenvoudige
Tribunaal-berechting tot het opleggen van
de doodstraf. Krist en Smit zijn door de
illegaliteit geliquideerd. Mr. Besier meen
de, dat aan Zwart dezelfde straf dient te
worden opgelegd als aan zijn collega Ber
kelaar, die tot tien jaar is veroordeeld.
Deze zelfde straf requireerde hij dan ook
tegen Zwart die in de Inlichtingendienst
de rang van wachtmeester bekleedde.
De verdediger, mr. S. C. van de Wall
betoogde, dat verdachte niet een van de
snuggersten is. Zijn collega's noemde hem
„een domme lummel".
De uitspraak werd bepaald op 13 Mei.
DE HEER J. RYPPERDA WIERDSMA
w OVERLEDEN.
Te Aerdenhout is op 74-jarige leeftijd
overleden de heer Johan Rypperda
Wierdsma, commissaris en oud-president-
directeur der Holland-Amerika Lijn.
De heer Rypperda Wierdsma was in
1874 te Den Helder geboren. Hij studeerde
aan de handelsschool te Osnabrück, was
vervolgens werkzaam bij enige Engelse
rederijen en trad in 1892 te New York in
dienst der H. A. L., waarvan hij in
de vertegenwoordiging kreeg. In 1906
volgde zijn benoeming tot lid der directie
te Rotterdam. In 1919 werd hij president
directeur, welke functie hij tot 1933 be
kleedde. In laatstgenoemd jaar werd hij
tot commissaris benoemd.
De heer Rypperda Wierdsma was Rid
der in de Orde van de Nederlandse Leeuw.
Het stoffelijk overschot zal Zaterdag te
Velsen worden gecremeerd na aankomst
van trein 13.29 te Driehuis-Westerveld.
fabrieken hadden hun personeel een uur
vrij af gegeven om de wielerkaravaan te
kunnen bekijken.
Weinig animo onder de
renners in de regen
Van Eindhoven naar Breda heeft het
vrijwel aan een stuk door geregend en het
was een alles behalve fleurig troepje, dat
doorweekt tot op het gebeente in weerwil
van de jasjes van plastic en de laag kran
tenpapier op borst en rug, op de grote weg
peddelde.
De Belg Didden maakte van het gebrek
aan animo bij de ahderen gebruik om zijn
slag te slaan. Dadelijk na de start werkte
hij zich naar voren en nauwelijks waren
de buitenwijken van Eindhoven achter de
rug of hij spurtte zich los uit het hoofd
peloton, dat niet reageerde. In korte tijd
had hij een voorsprong van 500 meter en
stug doorrijden^ met regelmatige pedaal-
trap alsof regen en tegenwind juist een
kolfje naar zijn hand waren, kwam hij als
eerste Tilburg binnen, waar het fabrieks-
personeel, dat tot half tien vrij had gekre
gen, hem nog net kon zien passeren. Bij
het Dierenpark', enkele kilometers voorbij
Tilburg was Didden 3 min. 35 sec. op de
hoofdgroep uitgelopen. In Breda, waar
men om 10-uur 5 .aankwam, was zijn voor
sprong vergroot tot 5 minuten.
De belangstelling was overweldigend, de
renners werden uitbundig toegejuicht.
Drie jaar eri een ton boete
Het Amsterdamse Bijzondere Gerechts
hof deed uitspraak in de zaak tegen de
58-jarige voormalige bemiddelaar van het
Gewestelijk Arbeidsbureau te Velsen P. B.
Laffertu, een Amsterdamse aannemer, die
tijdens de bezetting talloze namen en
adressen van jongemannen, die voor de
arbeidsinzet in aanmerking kwamen, aan
de 'Inlichtingendienst te Haarlem heeft
opgegeven. In 1944 keerde Laffertu terug
tot zijn oude beroep en voerde hij werken
voor de Duitse weermacht uit, waaraan
hij grote bedragen heeft verdiend. De pro
cureur-fiscaal had tegen hem- negen jaar
geëist.
De uitspraak van heden, waarbij de ver
dachte; die op vrije voeten is, niet aan
wezig was, luidde drie jaar met aftrek be
nevens een boete van honderd duizend
gulden.
Het Hof heeft bij de uitspraak rekening
gehouden met de leeftijd van verdachte en
diens slechte gezondheidstoestand.
De procureur-fiscaal zag er veei'tien da
gen geleden van af een geldboete te eisen,
omdat volgens opgave van het Beheers
instituut verdachte na betaling van zijn
vermogensbelasting van zijn kapitaal
slechts enkele duizenden guldens over
zou hebben gehouden. Mocht achteraf blij
ken, dat de verdachte de boete onmogelijk
kan voldoen, dan zal hij in plaats hiervan
een maand extra gevangenisstraf moeten
uitzitten»
Groenten voor deelnemers
aan de Olympische Spelen
Omstreeks het middaguur kwamen Don
derdag in de grote hal van de fruit- en
groenteveiling Poeldijk lord Burghley, voor
zitter van het Engels Olympisch Comité, de
Nederlandse Olympische Attaché te Londen,
luitenant-kolonel Schooneilberg, directeur
dec spelen E. H. Holt en de voorzitter van het
Nederlands Olympisch Comité luitenant
kolonel C. E. Pahud de Mortanges bijeen. De
heer J. Barendse sprak namens de Neder
landse kwekers, die mededeelde dat de
Nederlandse kwekersorganisatie 100.000 kilo
groenten aanbiedt voor de Olympische Spe
len. De exporteurs, de kistenfabrieken en de
rederijen verzorgen de grote zending gratis.
De heer J. J. van de Bos sprak de gasten toe
namens de Nederlandse exporteurs. Vervol
gens hield luitenant-kolonel Schoonenberg
een korte toespraak, waarin hij lord Burghley
de oprechte gevoelens van het Nederlandse
volk ten opzichte van het Engelse verzekerde.
Hij hoopte, dat het geschenk de internatio
nale sportieve geest en de broederschap zal
versterken. Lord Burghley dankte namens
het organisatie comité der Olympische Spe
len en hoopte, dat de Nederlandse deel
nemers te Londen goede successen zullen
boeken.
Volkspartij voor Vrijheid
en Democratie
De verkiezingsraad van de Volkspartij
voor Vrijheid en Democratie heeft een be
slissing genomen over de candidaatstelling
voor de Tweede Kamer.
Op alle lijsten zal op de eerste plaat
sen een zelfde aantal candidaten in wisse
lende volgorde geplaatst worden. Op alle
lijsten zal de eerste plaats worden inge
nomen door mr. P. J. Oud.
De namen dergenen, die verder in wis
selende volgorde op de verschillende lijsten
geplaatst zullen worden zijn: H. J. Anker
smit, Deventer: J. G. H. Cornelissen, Am
sterdam; mevrouw A. Fortanier-De Wit,
Amsterdam; F. den Hartog, Hoog Blok
land; drs. H. A. Korthals, Voorschoten; dr.
ir. S. L. Louwes, Wassenaar; G. Ritmeester,
Den Helder; mr. G. Vonk, Haarlem en R.
Zegering Hadders, Emmen.
stede's ex-burgemeester
Het requisitoir en het pleidooi in de zaak
tegen de gewezen burgemeester van Heem
stede, J. H. van Riesen, die vandaag zou
den worden gehouden, zijn voor onbepaal
de tijd uitgesteld wegens ziekte van de
verdediger, mr. R. K. P. Kalbfleisch.
Expositie Sam Ie Poole geopend
De tentoonstelling van schilderijen,
aquarellen en tekeningen van Sam le Poole
in kunsthandel Leffelaar, Grote Markt,
werd gistermiddag met een inleidend woord
van de burgemeester van Bloemendaal,
jhr. mr. C. J. A. den Tex, geopend. Jhr.
Den Tex achtte het niet eenvoudig voor
een burgemeester om over kunst te spre
ken, zoals ook een schilder zich niet erg
op z'n gemak zou voelen bij de opening
van een politiebureau. Toch wilde spreker
zich er niet met een paar gemeenplaatsen
afmaken.
Jhr. Den Tex wees op het merkwaar
dige dualisme der Hollanders, voortkomen
de uit hun gedwongen zijn de natuur uit
te buiten voor commerciële doeleinden.
Anderzijds hebben juist de Hollanders het
aanzijn gegeven aan een respectabele
landschapsschool. San le Poole vertegen
woordigt de jongere generatie van land
schapschilders, die in eeh nieuwe opvat
ting het Overveense landschap hebben
verheerlijkt en vereeuwigd.
Op 15 Juni hoopt de acteur en voordracht
kunstenaar Eduard Verkade de leeftijd van
zeventig jaar te bereiken. Uit het feit dat
hij slechts een luttel aantal maanden ge
leden zijn veertigjarig toneeljubileum vier
de, zou men kunnen afleiden, dat hij eerst
laat belangstelling in de kunst van het
theater kreeg. Doch die conclusie is wel
zeer verre bezijden de waarheid.
Na de H.B.S. te Haarlem doorlopen te
hebben, ging Verkade in Engeland chemie
studeren. In 190i werd hij directeur van
een grote weverij te Hengelo, doch in zijn
vrije tijd nam hij, eindelijk daartoe in de
lang gezochte gelegenheid lessen in voor
dracht bij Willem Royaards, later zijn anti
pode, Jan C. de Vos en mejuffrouw Dusault.
In 1904 bracht hij voor de eerste maal
Shakespeare's „Macbeth" ten gehore en op
1 Januari van het volgende jaar debuteer
de hij als acteur in de „Gijsbrecht", om in
1907 een eigen gezelschap (De Haghespe-
lers) te stichten, dat "toevalligerwijze te
Haarlem de eerste voorstelling gaf.
Tegenstander van naturalisme.
Aanstonds bood Verkade de strijd aan
tegen de naturalistische speeltrant en ma
nier van regisseren. In een rede op het
Letterkundig Congres van 1908. in brochu
revorm voor het nageslacht bewaard, gaf
hij de volgende beginselverklaring: „Het
doel van de theaterleider moet 'zijn een
schone schijnwereld te doen ontstaan, in
welke de toeschouwer, meelevend, voor zijn
geestesoog iets van het algemeen mense
lijke ziet verschijnen. Zulks-echter in een
vorm, die de toeschouwer van de levens
waarheid der personen op het toneel over
tuigt en hem de gebeurtenissen als onaf
wendbaar doet aanvaarden." Hij zag het
•toneel als een spel waarvan „de spelers
zich als gelovigen voordoen en waarbij de
toeschouwers gelovigen worden."
Zijn grote-invloed dankte Verkade niet
alleen aan zijn doorzetting van de bescha
ving in dictie en decoratie, of aan zijn flair
om de technische mogelijkheden van het
theater, in navolging van Gordon Craig,
uit te buiten maar vooral aan zijn gave
om stuk en speler psychologisch haarscherp
tot op de kern te ontleden. Zoals Else
Mauhs eens met betrekking tot de repetities
voor een bepaalde opvoering heeft gezegd:
„Verkade tilt je er zo heerlijk in!"
Het verschil tussen zijn opvatting en die
van .-Royaards is kernachtig geformuleerd
door Ferd. Sterneberg: „Beoogde Royaards
de volmaakte vorm, wat Verkade zocht was
de achtergrond. Bij Royaards overwoog het
woord, bij Verkade de gedachte." Om nog
Doodstraf voor bewakers
van kamp Amersfoort
De Utrechtse kamer van het Amster
damse Bijzondere Gerechtshof heeft vonnis
gewezen tegen bewakers van het concen
tratiekamp Amersfoort.
De 29-jarige W. van der N. en de 29-
jarige Utrechtenaar J. J. G. werden over
eenkomstig de eis tot de doodstraf ver
oordeeld.
De derde verdachte de 25-jarige J. J. A.
van R. hoorde zich tot levenslange gevan
genisstraf veroordelen. Ook tegen hem had
de procureur-fiscaal de doodstraf geëist.
Dit drietal, dat reeds in 1940 tot de SS
toetrad, had zich van April 1943 tot Maart
1945 als bewakers in het kamp Amersfoort
zeer ernstig misdragen tegenover de ge
vangenen.
TWEEDE KAMER
Christelijk Historischen
tegen Staatssecretarissen
(Van onze •parlementaire redacteur).
Met 6421 stemmen nam de Tweede
Kamer gistermiddag het voorstel tot
Grondwetsherziening aan, dat, zoals
minister Beel het in zijn korte en zake
lijke verdediging van het wetsontwerp
ook uitdrukte, ten doel heeft de weg te
banen om ten opzichte van de nieuwe
rechtsorde, die er met het oo'g op Ne
derland over zee moet komen, de reeds
door de Koninklijke rede van 7 Decem
ber 1942 gedane beloften aan de Indo
nesische bevolking alsook aan Suri
name en Curagao in te lossen.
Dit voorstel berust, aldus de premier, op
de beginselen van vrijwilligheid, gelijk»-
waardigheid en verbondenheid. Pogingen
om het te doen voorkomen alsof een van
deze drie op de voorgrond stond, achtte
minister Beel uit den boze. Zodoende zou
men óf het pad van het opportunisme óf
dat van verstarring gaan betreden. Natuur
lijk gaf de minister over de Unie een uit
eenzetting, welke zowel prof. Romme als
mr., Van der Goes van Naters kon bevre
digen. Maar dit gelukte niet met de Anti-
Revolutionnairen. Hun fractieaanvoerder,
de heer S ch o uten, kwam, hoewel hij in
eerste instantie gezwegen had, bij de re
plieken met 'een vrij uitvoerig betoog voor
de dag, een methode welke op keurige
wijze door de Kamervoorzitter werd .ge
laakt. Door hetgeen de premier over de
verbondenheid tussen Nederland en Indo
nesië had gezegd, bleek mr. Vonk (V.V.
D.) dermate gerustgesteld te zijn, dat deze
afgevaardigde geen voorbehoud meer
maakte en evenals de heer T i 1 a n u s (C.
H.) die het succes mocht boeken een
amendement aangenomen te zien, waar
door in de Grondwet komt te staan dat de
Kroon van de Unie door de Koningin wordt
gedragen met het wetsontwerp accoord
ging. Niet echter de Anti-Revolutionnairen,
wier woordvoerder het onbegrijpelijk vond,
dat mr. Vonk ondanks zijn afkeuring van
het regeringsbeleid accoord kon gaan met
een voorstel dat dit beleid thans kwam
„ijken". Goed beschouwd konden de Anti-
Revolutionnairen hun opvatting niet los
laten dat tenslotte de voogd Nederland zelf
moest kunnen uitmaken of en wanneer de
pupil tot voldoende rijpheid zou zijn ge
komen om zich een zelfstandigheidspositie
toegekend te zien. Met deze koloniale ge
dachte kan de regering zich natuurlijk al
lerminst verenigen. Tot hen, die met de
Anti-Revolutionnairen en de Staatkundig
Gereformeerden tegen de Grondwetswijzi
ging stemden, behoorden ook de Commu
nisten omdat volgens hen de voorgestelde
bepalingen niet ver genoeg gingen: een
motie, waarin hieraan uitdrukking werd
gegeven, wees de Kamer met 775 stem
men van de hand.
Staatssecretarissen.
In de avondvergadering kwam het an
dere voorstel to.t herziening van de Grond,
wet aan de orde, dat ten doel heeft het
ambt van staatssecretarissen mogelijk te
maken, figuren, die tegenover het parle
ment verantwoordelijk zullen zijn en. als
onder-minister beschouwd zullen kunnen
worden. Hiervan wilde de heer T i 1 a n u s
(C.H.) niets weten. Hij zag in een dergelijk
instituut geen vis en geen vlees, want de
staatssecretarissen zouden alleen op uitno
diging aan bijeenkomsten van de minister
raad kunnen deelnemen en daarin niet eens
stem hebben.
Daarentegen ontmoette de regering steun
bij mr. De Wilde (A.R.), die het voor
stel op grond van in de praktijk opgedane
ervaring toejuicHte, bij prof. Romme (K.
V.P.), die overigens betreurde, dat men
thans niet meteen verschillende andere
dringend gewenst te achten herzieningen
aan de orde had gesteld, alsook bij mr. Van
der Goes van Naters (Arbeid). De
heer Hoogcarspel (Comm.) moest van
het door hem in het betoog van prof. Rom
me bespeurde neo-fascisme, van het streven
om de vrijheid te redden, wat zijns inziens
echter zou gebeuren op een wijze waardoor
men deze om hals zou brengen, niets heb
ben.
Minister Beel probeerde zoveel mogelijk
goed te praten, dat de algemene Grond
wetsherziening nog steeds op zich laat
wachten: er was zoveel ander werk eerst
te doen. Een voordeel is dat inmiddels de
geesten rijper zijn geworden. De grond
wettelijke bescherming van de democratie
met behulp van een inleidend artikel alsook
nog andere in het debat besproken onder
werpen, achtte de bewindsman te ingewik
keld om thans te behandelen. Hieruit viel
dus op te maken, dat het huidige kabinet
op het moment niet van zins is. alleen reeds
wegens tijdsbezwaar, voorstellen te doen
ter nadere beperking van de vrijheidsrech
ten. Mocht de Kamer zelf nog met een
initiatiefvoorstel willen komen om in de
Grondwet de mogelijkheid te scheppen, dat
in geval van staat van oorlog en beleg in
plaats van het militair gezag eventueel het
burgerlijk gezag bijzondere bevoegdheden
kan uitoefenen (een denkbeeld waarvoor
de heren Romme en Van der Goes
van Naters een principiële lans hadden
gebroken), dan had de regering daartegen
geen bezwaar. Maar zij heeft er geen tijd
meer voor. De Kamer zal dit ook wel niet
meer hebben.
Tenslotte vérdedïgde de premier het voor
stel inzake de staatssecretarissen, waarna
ook dit voorstel tot Grondwetsherziening er
door ging, en wel zonder hoofdelijke stem
ming met aantekening, van het „tegen" der
Christelijk-Historïschen en Communisten.
Op 11 Mei komt de Kamer weer in het
openbaar bijeen.
DERDE DC-6 OP SCHILHOL.
Donderdagavond is de derde Dóuglas-
machine van het DC-6 type op Schiphol
aangekomen. Het.toestel zal met de serie-
letters PH-TPJ de naam ..Prinses Juliana"
dragen. Het toestel werd van Canada
overgevlogen door gezagvoerder Peetoom,
eenmaal 'de bovengenoemde redevoering te
citeren: „Alleen die intonatie en dat gebaar
hebben reden van bestaan, die nuttig of
nodig zijn voor de innerlijke handeling,
voor de illusie der werkelijkheid."
Het is waarschijnlijk overbodig hier nog
maals uit te weiden over de vele strijdvra-
;en, die de verschijning ten tonele van
Eduard Verkade, met zijn voorkeur voor
dilettanten en dikwijls nevelachtige sym
boliek en 'zijn afkeer van routine en rea
lisme, heeft opgeroepen. Laat mij volstaan
met tiet noemen van enkele namen van
acteurs en regisseurs, wier successen ten
nauwste met zijn naam verbonden zijn: En-
ny Vrede, Else Mauhs, Fie Carelsen, Nel
Stants. Albert van Dalsum, Paul Huf. Jo-
nan de Meester en Dick van Veen. Zijn
répertoire steunde vooral op Shakespeare,
Oscar Wilde, Bernard Shaw. Franz Molnar
en Arthur Schnitzler.
In 1947 verscheen van Eduard Verkade
onder de titel „Uithet dagboek van Ho
ratio" een lezenswaardige studie over Ham
let. welke rol hij meer dan duizendmaal
heeft vertolkt „mijn eigen leven heb ik
terug gevonden in dat van de Prins van
Denemarken" is een bekende uitspraak van
hem en thans houdt hij zich bezig met
de uitwerking van zijn mémoires. Uit zijn
publicaties en lezingen blijkt zonneklaar
dat zijn critische geest nog niet aan scherpte
heeft ingeboet.
Ter gelegenheid van zijn zeventigste ver
jaardag zal een schilderij van Verkade in
de ontelbare malen door hem gespeelde
titelrol van „D Duivel" door Molnar, ver-
vaardjgd door Antoon van Welie, in de
Koninklijke Schouwburg te 's-Gravenhage
worden opgehangen, als blijvend huldeblijk
van toneelminnend Nederland dat hem
grote dank verschuldigd is voor zijn op
bouwend streven.
DAVID KONING.
„Kunst zij ons doel" in
het Frans Halsmuseum
„Kunst zij ons doel" exposeert tot 17 Mei
i het Frans Halsmuseum zonder het
artistieke licht te brengen waar in deze stad
naar wordt ..gesnakt". Zo luidt althans de
alom geslaakte klacht, Of dat snakken van
binnen uit komt valt te betwijfelen als men
het aantal bezoekers telt. dat de kunst
tentoonstellingen pleegt te bezoeken.
Deze expositie nu biedt meer reden tot
verblijding dan de vorige, ofschoon ze ons
nog niet verbaasd doet staan. „Bak met
peren" van W. A, v. d. Colk, duister, vol van
bezonken, rijpe kleuren, dat we als het beste
der expositie mo^n beschouwen; Pander's
geestig „Paardenstalletje": het in ziltig zee
licht geschilderde „Voorjaar in de Duinen"
van W. Dingemans Jr. en vooral „St. Anneke
Geleen" van A. v. d. Vloot zijn dingen, die
het geheel naar een hoger plan heffen. We
mogen in dit verband ook Logtenberg's
„Tulpen" noemen en M. Rompelman's
„Groente". W. Steijn komt ditmaal, beschei
den als hij is, met een zwak zelfportretje.
Wij weten echter méér van hem te vertellen.
M. Rompelman zond ons nog een met durf
geschetste „Verpleegster met Huis". Of het
met de tekening helemaal in orde is be
twijfel ik.
„Langs de Vaart" van K. C. van Tilburg
ziet er vlot uit met zijn schetsmatige allure.
Ik stel er evenwel de vraag bij: Is het naar
de natuur geschilderd?
In J. v. d. Veer's „Barmhartige Samaritaan'
ontroert mij alleen de barmhartigheid.
Van het gewichtige zelfportret van F. H.
Verpoorten, met het uiterlijk van een Mont-
martre-filosoof uit de dagen van Fantin
Latour. Boudelaire en Whister, waardeer
ik de kleur. In plaats van zijn vaak zo fraaie
bloemen zond Jan Visser ditmaal twee
academisch-verzorgde „oude vrouwen".
Dr. L. Franke is vertegenwoordigd door
het beste portret, dat ik van hem zag, „Por
tret van mevrouw C. F. B." De toets werd
vrijer, de kleur werd wél meer gebonden,
doch mist nog het overtuigende. Het grote
„Atelïerhoek" van Joh. P. Hoogwout is hoe
eentonig van kleur ook, daardoor juist een
zeer aannemelijk „portret" van zijn atelier
geworden. De sfeer is verrassend. Een luch
tige aquarel van Wubbo de Jonge „Thee
rozen" een rustig doek „Herfsttinten" van J.
B. Kamp en een decoratieve compositie „Fort
de Haeck" van Jan Larij, sterk contrast met
de stemmingsdoeken „Oude Sluis" en „Bo-
degem" van H. J. Wesseling vertongn alle de
persoonlijke kwaliteiten der schilders, zoals
we die al meermalen hebben besproken.
Vermelding verdienen nog Julia Giesberts
met „De Kérk van Taarup", Tine Honig met
„Stilleven". Gerard Huijsser met „Tunis" in
een techniek'die aan 'n weefsel doet denken,
Herman Janssen met „Stilleven", J. Th. v.
Steenwijk met een «orrecte tekening „Hofje",
F. v. Velsen's „Schuurtje". M. van der Wei-
den's „Stilleven" en „Kinderkopje" van
Henriette Marcus, van welks wangen je de
perziken zó zoudt willen afplukken. Na de
inzendingen van S. Walbrecht en A. v. Noort
en 't strenge profiel van Klinkenberg's
„Phoenix" besluit ik dan met „Abelen in de
duinen" van S. le Poole, dat met zijn
draaiende toets een niet te weerhouden be
wondering verraadt voor Vincent van Gogh,
iemand wiens geest we op deze expositie nu
helemaal niet hadden verwacht.
HERMAN MOERKERK
Aerdenhouts Vrouwenkoor zingt
in een herdenkingsdienst
Aan de vooravond van de Bevrijdingsdag
worden te Heemstede in de Rooms-Katho-
lieke, Nederlands Hervormde en Gerefor
meerde kerken en in het gebouw vari de
Nederlandse Protestantenbond herdenkings
diensten gehouden.
Die in de kerk op het Wilhelminaplein
staat onder leiding van ds. G. A. Barger en
wordt opgeluisterd door het Aerdenhouts
Vrouwenkoor onder leiding van Albert de
Klerk. Uitgevoerd worden 'drie delen uit het
Requiem van de oud-Italiaanse componist
Pitoni en een werk van Pergolesi.
Griekse hulpplan-uitvoerder
neemt ontslag
Demetri Philaretos, voorzitter voor de
commissie voor de uitvoering van het plan-
Marshall in Griekenland, heeft zijn ontslag
ingediend.
Hij verklaarde „geconstateerd te hebben
dat er niets gedaan wordt tegen de door
de Griekse regering ten opzichte van
Washington aangenomen schroomvallige
politiek en dat het totdusver onderhouden
contact tussen Athene en Washington,
slechts heeft geleid tot volslagen misver
stand, tot verwarring en tot mislukking".
Volgens Philaretos eist het belang van
Amerika, dat bekwamere Amerikaanse per
sonen naar Griekenland worden gezonden.
PONTIANAK GAAT FEESTEN
Van 12 tot 19 Mei zullen te Pontianak
uitgebreide feestelijkheden worden gehou
den ter gelegenheid van het eenjarig be
staan van het West-Borneo statuut en van
de raad voor Kalimantan Barat.
Er zullen toneel-, tennis- en krontjong
wedstrijden en een pasar malam gehouden
worden.
De netto-opbrengst van de feestelijk
heden komt ten bate van de culturele ver
eniging te Pontianak, die plannen heeft op
korte termijn een volksuniversiteit te
stichten.
De aanslag te Naaldwijk
Vermoedelijke dader
is een Duitser
Thans drie verdachten
in arrest
De vermoedelijke dader van de aanslag
op de tuinder 't Hoen te Naaldwijk, die in
Kerkrade werd gearresteerd, is de Duitser
S. uit Herzogenrath. Hij is geen onbekende
voor de politie. Eind Maart werd hij in
Herzogenrath door de politie van Kerkrade
in samenwerking met de Duitse politie ge
arresteerd, verdacht van een inbraak, die
hij met twee andere Duitsers in Kerkrade
had gepleegd. Het drietal werd ter beschik
king gesteld van de Duitse politie, maar
wegens plaatsgebrek in de gevangenis te
Aken werden zij in afwachting van hun
berechting voorlopig vrijgelaten. Begin
April kwam S. weer over de grens en ging
naar Den Haag, waar hij voor en tijdens de
oorlog enige jaren had gewoond.
Na de aanslag kreeg de politie van Naald-
dijk een aanwijzing, dat S. de dader zou
zijn en dat hij naar Zuid-Limburg was
gegaan. De Naaldwijkse politie waarschuw
de de politie in Kerkrade. Woensdagavond
kwam S. inderdaad in Kerkrade aan, sa
men met de Hagenaar B. Zij trachtten over
de grens te komen, maar werden door de
kommiezen aangehouden wegens illegale
grensoverschrijding en deviezensmokkel.
B. beweerde dat hij van plan was, de fami
lie K. in Kerkrade te bezoeken. Hierop
werd hij vrijgelaten. S. werd echter door
de kommiezen aan de marechaussee over
gegeven.
Een der. marechaussees herinnerde zich,
dat S. werd gezocht wegens inbraak. Hij
waarschuwde de gemeentepolitie. Deze
arresteerde S. als verdacht van de aanslag
te Naaldwijk. Tevens werd een bezoek ge
bracht aan de familie K., waar B. werd
aangetroffen. Hij werd eveneens gear
resteerd, omdat hij vermoedelijk de mede
plichtige in deze zaak is.
Naaldwijkse politiemannen zijn gisteren
naar Kerkrade gegaan en hebben S. en B.
die ook ongunstig bekend bleek te staan,
medegenomen.
In Den Haag is gisteren een derde ver
dachte gearresteerd. Ook hij is in het po
litiebureau te Naaldwijk opgesloten.
Als Rheumatische pijnen
U het leven vergallen
dari Is het hoog tijd een Kruschen-kuur te
beginnen. Iedere morgen de kleine dosis
Kruschen doet wonderen. In thee proeft ge
er niets van. maar de weldadige werking doet
zich spoedig voelen Kruschen staat bekend
om zijn stimulerende invloed op de bloed
zuiverende organen Die doen dan Uw bloed
weer krachtiger circuleren onzuiverheden
kunnen zich niet meer vastzetten, ze worden
regelmatig afgevoerd en zo neemt Kruschen
de oorzaak weg van de slopende rheumatische
pijn Weifel niet langer: begin Uw kuur dade
lijk. Vraag Kruschen Salts bij Uw Apotheker
of Drogist. (Adv.)
Truman waarschuwt Congres
Verlenging der wet op de
handelsverdragen bepleit
President Truman heeft verklaard, dat
de Europese landen niet in staat zouden
zijn de leningen in het kader van het plan-
Marshall af te lossen indien het Congres
het Amerikaanse program van vrije han
del op basis van wederkerigheid zou „sa
boteren".
Op zijn persconferentie zinspeelde de
president op de eventuele verlenging
voor de tijd van drie jaar der wet op de
wederzijdse handelsverdragen, waarom
trent thans een wetsvoorstel in het Con
gres in behandeling is.
De republikeinen, die de meerderheid in
het Congres hebben, stellen voor, dat de
wet slechts voor een jaar verlengd wordt.
De voorstanders van „protectionisme" on
der de republikeinen zijn van mening, dat
zij na de verkiezingen in November in een
sterkere positie zullen zijn om de wet te
kunnen herroepen en de politiek voor
„vrije handel" te herzien. Truman ver
klaarde, dat het „iets verschrikkelijks" zou
zijn, indien het Congres inderdaad de wet
dit jaar zou laten aflopen.
De gehele buitenlandse politiek van
Amerika en het herstelplan voor Europa
zijn gebaseerd op deze wet, zo besloot
Truman.
Gottwald's partij rekent op
flinke meerderheid
Nieuwe kieswet zal helpen.
De „één-partij-lijst", die bij de algemene
verkiezingen op 30 Mei in Tsjechoslowa-
kije aan de kiezers zal warden voorgelegd,
zal de communisten wellicht twee op elke
drie zetels in de nationale vergadering
geven. Men gelooft, dat onderhandelingen
tussen de partijen tot een dergelijke over
eenkomst hebben geleid. De communisten
hebben thans 38 pet. van het aantal zetel*
in de nationale vergadering.
Wapentuig voor Turkije
Gisteren zijn 2500 ton Amerikaans oor
logsmateriaal per schip in Turkije aange
komen. Hieronder bevinden zich zware
tanks, jeeps, vrachtwagens en kanonnen.
De aflevering der Amerikaanse vliegtuigen
zal worden bespoedigd. De meeste der tot
dusver geleverde vliegtuigen kwamen uit
de Amerikaanse zóne van Duitsland.
STAKING IN IIANNOVER
Vierduizend arbeiders van de Hanomag
fabriek, op een na de grootste van Hann
over, zijn gisteren in staking gegaan.
Heden zullen de fabrieksraden van alle
metaalfabrieken te Hannover, waarin
20.000 man werkzaam zijn, bijeenkomen
om te beslissen, of zij een sympathie-sta
king zullen houden.
Men protesteert vooral tegen het feit,
dat het broodrantsoen in Nedersaksen klei
ner is dan in andere staten van Bizonië. De
reden daarvoor is, dat Nedersaksen en
Sleeswijk-Holstein achter zijn in hun voed-
selleveringen. De fabrieksraad van de Ha
nomag verklaarde, dat de staking gericht
was tegen de bezettende mogendheden eD
niet tegen de regering van Nedersaksen.
Sport In 't kort
TAFELTENNISKAMPIOENSCHAPPEN
VAN HAARLEM. Zondag 2 Mei zullen in
het voormalig Sander Instituut aan de
Kleine Houtweg hoek Badhuisstraat de wed
strijden om het persoonlijk kampioenschap
van Haarlem worden gespeeld. De sterkste
Haarlemse spelers waaronder de titelhouder
K. v. Dam nemen deel. De organisatie is
opgedragen aan de jubilerende vereniging
X. O. G.
