De herdenking in de Ridderzaal
Tien minuten met de tram....
en toch een hemelsbreed verschil
Nederland van de pleizierige kant
Nieuwe uitgaven
„Verdeel en heers" vervangt het politieke
eenheidsstreven in de Sovjet-Zone
WOENSDAG 5 MEI 1948
(Vervelg van pag. 1).
Rede dr. Beel.
De minister-president zeide, dat Neder
land thans voor de derde maal de jaren
Tan rampspoed en knechting herdenkt, die
éeze generatie tot het einde van haar-leven
in het geheugen gegrift zullen blijven.
In deze drie jaren heeft de stroom van
ons volksleven zijn normale loop herno
men, deels in de oude, deels in door ons
Tolk zelf gegraven nieuwe beddingen.
Nog zijn bij lange na de wonden niet
geheeld, die het geweld van de oorlog en
de wreedheid van de bezetter ons toe
brachten.
Het leven gaat echter voort en vergt
meer dan ooit de volle mens, die, het oog
gericht op de toekomst en daar zijn hele
arbeidskracht aan wijdend, nauwelijks
meer de tijd kan vinden voor een terug
blik.
Het is langzamerhand gewoonte ge
worden om over de idealen uit de tijd
van de bezetting slechts in termen van
aanvaarding te spreken. Voor honderddui-
jenden vormden zij het lichtpunt in de
duisternis.
In de tijd der bezetting is door sommigen
voor idealen gevochten, die wij thans, met
alle respect voor de moed hunner aan
hangers in die jaren, toch ten scherpste
bestrijden, omdat zij onverdraagzame idea
len blijken te zijn, die op'gelijkgeschakeld
handelen en denken aansturen, die geen
ruimte toelaten voor „afwijkingen" in
welke richting ook, die steunen op begin
selen, die in wezen hetzelfde inhouden als
de beginselen van de overwonnen bezetter.
Dat zijn de idealen, die slechts op de puin-
höpen van democratie en vrijheid hun ver
wezenlijking kunnen vinden.
Dat ons volk zich hiervan afwendt en er
rich des te scherper tegen kant naarmate
rich elders hun ware inhoud duidelijker
openbaart, betekent niet, dat het de strij
ders niet waardeert, die in de tijd van de
bezetting, toen iedere glinstering dankbaar
voor licht werd aangezien, alles hebben ge
waagd en alles hebben gegeven in het ge
meenschappelijk verzet. Hun blijve de eer,
die zij verdienen.
Hun idealen echter zijn onaanvaard
baar, zoals in de drie jaren wereldgebeu
ren na de bevrijding ten duidelijkste naar
voren is getreden.
Het valt niet te ontkennen, dat de drie
jaren arbeid die achter ons liggen vruch
ten hebben afgeworpen op verschillende
terreinen van het maatschappelijk en
staatkundig leven.
Dit alles mag tot dankbaarheid stem
men, al werd bij lange na niet al het na
gestreefde volledig bereikt. <De vraag ech
ter of het bereikte ons tot voldoening mag
strekken hangt er voor een deel van af
o? het de toets kan doorstaan van de be
ginselen waarvoor wij in de bezettings
jaren streden.
Onder de idealen, waarvoor wij in de
tijd der bezetting streden stond dat van de
vrijheid voorop.
Indien ooit, dan is in de jaren der bezet
ting de overtuiging gerijpt, dat iedere vrij
heid gedragen behoort te worden door
verantwoordelijkheidsbesef, dat misbruik
van de vrijheid scherper behoort te worden
gekeerd dan wij zulks voor de oorlog
plachten te doen.
Over verschillende levensterreinen be
gint deze gedachte thans gemeengoed te
worden. Onder de druk van nieuwe ge
varen wint de overtuiging veld, dat de ge
meenschap de mogelijkheid moet bezitten
om de vrijheid te- ontnemen aan hen die
haar misbruiken en belagen, dat de grond
slagen der gemeenschap zelf de' politieke
democratie niet aan ondermijning mogen
bloot stellen. De pijnlijkste, de meest
verbitterde strijd van het verzet is
gericht geweest tegen de landgenoten, die
misbruik maakten van de vrijheid. De
strijd tegen het verraad heeft de zwaarste
offers gekost. Aan de strijders uit de tijd
der bezetting, aan de slachtoffers der ver-
'raders zijn wij het verschuldigd om de
gemeenschap te beveiligen tegen het mis
bruik van de vrijheid.
Een tweede ideaal, waarvoor wij gevoch
ten hebben, was dat der saamhorigheid.
Saamhorigheid is inderdaad een ideaal,
doch alleen wanneer het op de realiteit
van bij-elkander-behoren rust.
Het verzet was het sterkst daar, waar het
gedragen werd door groepen van mensen
die reëel tezamen behoorden.
Op deze grondslag zal het saamhorig
heidsgevoel ook thans na de bevrijding
moeten zijn gegrondvest. Sommigen dro
men zich op allerlei levensterreinen de
vorming van een eenheid die de natuurlijke
grondslag mist. Pogingen in deze richting
hebben in de jaren, die achter ons liggen
gefaald. -
Wanneer de lessen van de bezettingstijd
beter worden verstaan, wanneer alle ener
gie wordt geworpen op een bundeling, niet
naar kunstmatige doch naar natuurlijke
lijnen, moetezt de resultaten beter zijn.
Al onze idealen in de tijd van de bezet
ting vloeiden tenslotte samen in één woord:
het vaderland. Het vaderland vormde de
uiteindelijke toetssteen van al ons handelen.,
In het belang van het vaderland vonden
in die dagen de aanhangers van de meest
uiteenlopende levensopvattingen en de
werkers aan de meest uiteenlopende taken
elkaar.
Zijn wij niet op weg om deze dingen te
verleren? Dreigt de eerbied, de erkenning
van de eerlijke politieke tegenstander niet
enigszins verdrongen te worden door een
soort monopolisering van het goed vader
landerschap voor zichzelf en de leden van
zijn groep alleen? Dreigt het zoeken naar
wat ons als „goede vaderlanders" verenigt,
niet plaats te maken voor een zoeken naar
alles wat maar scheiden kan?
Het vaderland, dat ons verenigd heeft in
de jaren van het verzet, moet ons meer dan
ooit verenigen in de moeilijke jaren van
her-opbouw. Gaat dit ideaal tanen, gaan
wij vergeten, dat wij eerbied en bewonde
ring hadden voor allen die voor de zaak van
het vaderland hun leven lieten, dan zijn
wij in de jaren der bevrijding achteruit
gegaan in plaats van vooruit.
In dit jaar herdenken wij het feit, dat
Hare Majesteit de Koningin ons volk een
halve eeuw lang is voorgegaan in overeen
stemming met de schoonste tradities van
Sinds Januari noemde de hier afgebeelde
Jozef Schaffner zich Irene von Einsiedel
en dochter van de gelijknamige ex-SS-
generaal. Hij woonde in Frankfort, droeg
dameskleding en trachtte in zijn vrouwen
rol textiel en andere schaarse artikelen van
de bezettingsmanschappen los te krijgen.
Dezer dagen is hij ontmaskerd. Hij zag er
zeker lieftallig uit in zijn travestirol.
Agenda vc. ov Haarlem
WOENSDAG 5 MEI
Stadsschouwburg: „Je kunt het toch niet
meenemen", 8 uur. Spaarne: „Vergelding",
14 j., 2.20, 7DO en 9.15 uur. Frans Hals: „Dage
raad", 18 j., 2.00. 4.30, 7.00 en 9.15 uur Rem
brandt: „Dolly Sisters", 18 j., 2.00. 4.15, 7.00
en 9.15 uur. Palace: „Onderwereld", 18 j., 2.00,
4.15, 7.00 en 9.15 uur. Luxor: „De béste jaren
van ons leven", 14 j., 2.30 en 7.30 uur. City:
„De dictator", 18 j.. 2.00. 4.15. 6.45 en 9.15 uur.
DONDERDAG 6 MEI
Stadsschouwburg: „Tartuffe", 8 uur. Biosco
pen: Middag- en avondvoorstellingen.
VRIJDAG 7 Mei
Bioscopen; Middag- en avondvoorstellingen.
het Oranjehuis. Moge onder leiding van
ditzelfde Oranjehuis het vaderland in het
hart van ons volk en in de gedachte van
zijn v/erkers op alle terreinen in toenemen
de mate wederom die plaats innemen, die
het in de bezettingstijd innam en die door
allen, die in deze jaren streden en stierven
werd begrepen, de plaats van de nooit op
drogende krachtbron, stuwend in de eeuwi
ge vrijheidsstrijd om een betere wereld",
zo besloot dr. Beel.
Na deze rede speelden de violist Simon
Goldberg en de pianist Stefan Askenase het
Adagio uit de 6de Sonate van Beethoven.
Begeleid door Felix de Nobel zong de
tenor Eugène Cónley vervolgens „Sound
an alarm".uit Judas Maccabëus van Han
del, „To the children" van Rachmaninoff
en „The Lord's prayer" van A. Hay Ma-
lotte.
Nadat de pianiste Nina Milkina tenslotte
een fantasie in C kl. t. van Mozart ver
tolkt had, werd de bijeenkomst besloten
met een voordracht van Charlotte Kohier,
die Psalm 44 in een berijming van Marnix
van St. Aldegonde ten gehore bracht.
„Les clandestins". Binnenkort zal in Ne
derland de Franse verzetsfilm: „Les clan
destins" gaan draaien.
„Les clandestins" wordt het teerst op 7 Mei
in het City-theater te Amsterdam vertoond.
Het filmverhuurkantoor stelt 40 procent van
de bruto-opbrengst der filmverhuur in het
gehele land ter beschikking van de Stichting
1940—'50.
Aan „Les clandestins" gaat een voorfilmp
je vooraf, waarin door drie figuren uit de
verzetsbeweging: minister W. Drees en dc
heren M. H. van Randwijk en K. Jagers het
bezoek aan deze Franse verzetsfilm wordt
aanbevolen.
Plannen van .Wim Sonneveld. In het
seizoen 19481949 brengt het cabaret van
Wim Sonneveld twee programma's. Het
eerste is getiteld ,,'t Is historisch" en maakt
cabaret van de geschiedenis-van de Egvpte-
naren af tot op de huidige dag. In de maan
den Augustus en Sepfcgmber 1948 wordt dit
cabaret vertoond in het Leidseplein-theater
te Amsterdam, de nog resterende maanden
gaat het op tournée door ons land. In 1949
wordt een bont programma uitgevoerd, waar
in. behalve de vaste medewerkers. Georgette
Hagedoorn en Cruys Voorbergh optreden. Na
de pauze wordt onder regie van Marcel
Marceau, de regisseur van het theater Jean-
Louis Barrault, een moderne pantomime op
gevoerd. Na twee maanden gaat het gezel
schap wederom met dit programma op
tournée.
Internationaal persmuseum. Zaterdag
zal het „Internationaal persmuseum Den
Haag" officiëel geopend worden. Dit museum
is ontstaan uit de verzamelingen van de
heer W. N. van der Hout, die deze heeft om
gezet in.,een stichting. Onlangs heeft de ge
meenteraad van Den Haag aan deze stich
ting een subsidie verleend, gelijk aan de hu
ren van de lokaliteit Javastraat 32, waarin
het museum is gevestigd.
Bij de opening zal dr, J. Hulskcr, chef van
de afdeling Kunstzaken van de gemeente Den
Haag het woord voeren.
Spanje en het plan-Marshall
Nu te Madrid een overeenkomst is on
dertekend betreffende de teruggave van
het Duitse goud en Duitse bezittingen in
Spanje, wijdt men in Britse kringen op
nieuw aandacht aan de mogelijkheid van
deelneming van Spanje aan het plan-
Marshall. Men acht het niet uitgesloten,
dat op dit ogenblik officieuze politieke be
sprekingen, naast de aan de gang zijnde
economische en financiële besprekingen,
gevoerd worden.
Per hoofd 200 grain
krentenbrood
De hoeveelheid krenten en rozijnen, wel
ke voor het bakken van krentenbrood aan
de bakkers beschikbaar wordt gesteld, komt
overeen met 75 gram per hoofd. Dit bete
kent, dat de bevolking ongeveer 200 gram
krentenbrood per hoofd kan betrekken in
dien de bakker krentenbrood levert, waar
in de helft van de grondstof bloem door
krenten en rozijnen is vervangen.
Zelfverzorgers voor brood kunnen geen
recht doen gelden op het betrekken van
krentenbrood.
Psychologie van de Bollenstreek
Wie de drie dorpen in de Bollenstreek,
Hillegom, Lisse en Sassenheim, over één
kam scheert, maakt een kapitale fout.
Want er is misschien meer overeenstem
ming tussen een Hillegommer en een be
woner van 's Hertogenbosch, dan tussen
eerstgenoemde en een Lissenaar of Sassen-
heimerl
Hoe het mogelijk is dat in twee plaatsen,
die precies tien minuten met de tram.
hoogstens een kwartiertje fietsen, van el
kaar verwijderd zijn,i het bevolkingstype
zo totaal anders kan zijndat is mis
schien iets voor de deskundigen om uit te
zoeken. Maar het feit ligt er.
Dat merkt men al uit de krant!
Hillcgommers maken pret.
Wanneer men zo al leest wat er in Hil
legom voorvalt, dan krijgt men sterk de
indruk, dat de bevolking daar altijd op een
pretje uit is. Aleerder hebben we ge
schreven over het grote aantal toneelver
enigingen in Hillegom, maar ook buiten de
vele voorstellingen, die déze gezamenlijke
verenigingen geven, is er nog genoeg te
doen. En het „bal na" is schering en inslag.
Hillegom vertoont gaarne, een mooi front
naar de buitenwereld. Men viert er graag
op grootscheepse nianier feest, met een
nationaal en liefst met een internationaal
tintje. Het voelt zich veel meer stad dan
dorp, en het typisch-dorpse ontbreekt er
ten enenmale.
Dat heeft ook z'n nadelen. Want ook de
saamhorigheid is dikwijls ver te zoeken.
Het organisatielevemwordt in vele gevallen
met moeite aan de gang gehouden. Men
staat spoedig klaar met critiek, en'kijkt
zelf graag de kat uit de boom. De verschil
lende bevolkingsgroepen,, de „bollenmen-
sen", de middenstand en de arbeiders,
hebben weinig aanrakingspunten.
De Hillegommer gaat graag uit, hetzij in
zijn dorp of in de stad. Hij is royaal en doet
zich soms zelfs graag een tikje voornamer
voor dan hij is. Bij z'n streekgenoten wordt
hij dan ook wel eens als „Hillegomse op
schepper" aangeduid, maar dat kan natuur
lijk afgunst zijn
.en Lissenaren vergaderen.
Zet daartegenover de Lissenaren. Kran
tenverslagen uit Lisse vermelden maar
weinig van toneeluitvoeringen en bals, maar
des te meer van vergaderingen, feestelijke
jaarvergaderingen desnoods. en leggen
derhalve getuigenis af van een zeer inten
sief verenigingsleven. Dat is een der ken
merken van Lisse. En dande Lissena
ren mogen wel eens beschuldigd worden
van plaatselijk chauvinisme, ze staan altijd
en allemaal op de bres voor de belangen
„Nederland in zeven lessen", een documentaire comédie
Een Engelse cameraman krijgt opdracht1
in een week tijds een documentaire over
ons land te maken.
Hoe zal hij dat aanpakken? Zal hij zich
gedegen gaan documenteren op historisch,
economisch, politiek en cultureel terrein?
Dan is de' week om voordat hij ook maar
een meter heeft kunnen draaien! Zal hij een
nauwgezette fotografische catalogus maken
(met alphabetische klapper) van alle fol
ders en prospectussen, die volijverige
V.V.V.'s over de toeristen uitstrooien? Dan
loopt hij kans dat zijn werk alleen aantrek
kelijk is voor reisverenigingen of ontwik
kelingscursussen.
Er is een andere, minder systematische,
doch heel wat doeltreffender methode: hij
kan de straat opgaan, een praatje maken
met die en gene en dan de weg volgen, die
het toeval hein zal wijzen. Allicht ontstaat
er een ongedwongen feeks beelden, die hen
meer van Nederland tonen en beter tot de
ware aard van zijn bewoners voeren dan
een zwaarwichtig betoog, al wordt dat dan
nog zo mooi opgediend.
Het is deze methode die de makers van
„Nederlands in zeven lessen" gevolgd heb
ben. De makers: dat zijn Nederlanders, al
hebben zij op de „cast" vaak erg Engelse
namen. Allereerst Henry Josephson en
Charles van der Linden, verantwoordelijk
voor productie, draaiboek en regie, de
moderne duivelskunstenaar Wam Heskes
(Koos Koen) als de Cameraman, die voor
de verbindende tekst zorgt, de fotografen
Peter Staugaard, Piet Schrikker, Marius
Meyboom en Coenraad Bouwhuis, de com
ponist Rudolf Karsemeyer, Rita Roland, die
de montageschaar hanteerde en een hele
falanx van merendeels jonge artisten, die
korte rollen spelen in de zeven scènes, die
een week „Bij ons in Holland" vormen.
Maar de eerlijkheid en de hoffelijkheid
gebieden te vermelden wie dit gezelschap
in staat stelde deze spoedcursus Nederlands
te doceren. Dat is de Britse J. Arthur Rank
Organisation die deze bescheiden hervat
ting van een Nederlandse filmproductie
mogelijk maakte en die dan ook met reden
aanspraak heeft op de dank en waardering
van allen die het goed menen met de va
derlandse cinematografie. Deze krachtige
materiële en daardoor ook morele
steun zal er wel niet in de laatste plaats
oorzaak van zijn, dat gedurende de gehele
vertoning het enthousiasme van de makers
als het ware van het doek afslaat en aan
de toeschouwer een pleizierig, onbezorgd
gevoelt meedeelt.
Daarbij is het prettig te bespeuren dat
deze film het niet van geestdrift en goede
wil alleen behoeft te hebben, zoals met zo
vele vooroorlogse Nederlandse rolprenten
het geval was. De kinderziekten der tech
niek zijn in de Profilti-studio's overwon
nen, het scénario is even pittig als oor
spronkelijk, een strak filmrhythme werd
gehandhaafd zonder in de traditionele
filmtrucjes en filmticjes te vervallen.
Wat krijgöh we nu van Nederland te
zien? Urk en Volendam? Scheveningen en
het Paleis op de Dam? Zonder te willen
beweren dat alle geijkte trekpleisters voor
vreemdelingen werden vermeden (natuur
lijk krijgen we de K.L.M. en zonder de Af
sluitdijk gaat het ook niet!) is toch in het
algemeen een visie op ons land gegeven die
weliswaar niet identièk is met de erkende
bezienswaardigheden (die vaak juist een
uitzondering op de Nederlandse regel
vormen), maar die toch min of meer repre
sentatief geacht kan worden voor de alge
mene structuur ervan. Het begin en het
einde van de „Zeven lessen" zijn daarin
het zwakst, vooral wat de tekst betreft.
Wanneer bijvoorbeeld bij het vertrek van
een toestel naar Batavia wordt opgemerkt:
„En iedere keer schiet ons weer een brokje
in de keel", dan is dat een bonte Dinsdag-
avondtreinlyriek die onder het niveau van
dit draaiboek blijft. Trouwens er zit daar.
in die eerste en laatste meters .een vleugje
van die typisch Nederlandse zelfgenoeg
zaamheid van „Bij ons is het nog zo slecht
niet." Dat zou je ook wel gaan denken als
je een uur lang het eigen land alleen van
dé zonnige kant hebt kunnen bekijken:
de dagopenluchtschool met een virtuose
sneltekenaar als leraar, de woningweelde
van Amsterdam-Zuid, het glanzende Gro
ningse vee, de rechtlijnige autostrada's en
het tintelende waterballet van Loosdrecht.
Er wordt even eén poging tot wat dieper
peilen gedaan in de korte scène waarin
Han Bentz van den Berg excelleert als de
oud-illegale werker die de teleurstelling
over de doogelopen vernieuwing na de be
vrijding vertolkt. Maar zijn vrouw gooit
daar vlot de dooddoener over heen: „Kijk
liever naar wat er wel bereikt is!" En de
toeschouwer denkt dan onwillekeurig te
rug aan die Engelse film van Noel
Coward: This happy breed, waarin een
zelfde huis-, tuin- en keukenfilosofie door
klonk. Blijkbaar is de zelfvoldaanheid toch
weer niet zo'n erg specifiek Hollandse
eigenschap.
En eigenlijk detoneert dat toneel ook in
dit vlotte geval. De doorsnee-vreemdeling
gaat zijn verblijf in ons land niet verknie
zen met problemen. Hij wil genieten. Wel
nu tot dit genot sporen Josephson en Van
der Linden volop aan. En gelukkig doet de
ironie ook mee in hun tekst. Wij denken
aan die kostelijke scène van het paard, dat
een verkiezingsredevoering houdt tegen de
mechanisatie van het zuivelbedrijf, aan het
steeds weerkerende zindelijkheids-motief,
aan die prachtige onzin van het scheef op
nemen van kerktorens „want zo hoort het
volgens de filmcritici", aan die indrukwek
kende luchtopnamen boven Amsterdam en
die karakteristiek van de Amsterdammer:
„Van elke tien Nederlanders één, maar
allemaal praats voor tien" aan die eerste
aanduiding van het Nederlandse volks
karakter; het ongedisciplineerde overste
ken, aan het voortreffelijke brokje humor
dat in het toneeltje met de chasseur van
het Amstelhötel ten beste wordt gegeven.
De basis voor het welslagen van deze fil
mische kadervertelling moet men zoeken
in de homogeniteit van tekst en beeld,
waardoor alle beeldovergangen logisch uit
de handeling voortvloeien. Bovendien
wijzen wij op de uitmuntende toepassingen
van het geluid, waarbij komische effecten
niet verwaarloosd 'zijn.
„Nederlands in zeven lessen": op deze
Bevx-ijdingsdag zijn we blij over deze
documentaire comédie te mogen schrijven.
Omdat zij, die voor dit land hun leven
hebben gegeven dit in de gedachte hebben
gedaan, dat het ging om een harmonieuze,
menswaardige samenleving. En de aan
dachtige toeschouwer kan van dat ideaal
in de zonnige beelden van het Nederlandse
leven heel wat terug vinden. J. H. B.
Herkennen de Haarlemmers deze schilderachtige spoorwegovergang? Deze opname
geeft juist door zijn onopzettelijkheid een goed beeld van de pittoreske combinatie
van de natuur en techniek aan de Bekslaan te Vogelenzang.
27 Labour-parlementsleden
naar Den Haag
Veertien Britse Labour-parlementsleden
hebben op het laatste ogenblik besloten
niet deel te nemen aan het Haagse Europa-
congres, zodat er in totaal van deze partij
slechts 27 parlementsleden inplaatS van de
oorspronkelijk opgegeven 41 naar Den
Haag zullen komen. De Britse parlemen
taire delegatie zal voorts bestaan uit 25
Conservatieven, 5 Liberalen, twee Natio
nale Liberalen en vijf Onafhankelijken.
De rede die Churchill Vrijdag op de ope-
ningszitting van het Congres zal houden
wordt als een zeer "belangrijke aangekon-
digd-
Wijziging Griekse kabinet
De Griekse minister-president, Sofoelis,
en vice-premier Tsaldaris hebben Dins
dagavond besloten tot een wijziging van
het Griekse kabinet.
De twee leiders van de huidige coalitie
regering van volkspartij en liberalen zul-
ien heden de nieuwe ministerlijst aan ko
ning Paul voorleggen.
Volgens een woordvoerder van de rege
ring zou de wijziging, welke bedoeld was
tot versterking van het kabinet, mede
brengen het aanblijven van sommige mi
nister» als minister zonder portefeuille.
Na het voorleggen van de nieuwe lijst
aan de koning zal een officiële verklaring
worden afgelegd.
van hun dorp. Lisse „Centre of the Bulb-
district" zoals het poststempel trots ver
meldt, vóelt zich het centrum van de Bol
lenstreek. En doet z'n best, die eer waardig
te zijn. Daar zijn de beoefenaren van de
bloembollencultuur vee! meer plaatselijk
georiënteerd dan in Hillegom, er is een veel
groter saamhorigheid, een veel nauwere
samenwerking. Dat zou «men zo op 't oog
niet zeggen, want Lisse heeft ook z'n par
tijen en groepen. Er zijn niet minder dan
zes Protestantse kerken met een of meer
eigen voorgangers, en dat hoewijl de plaats
overwegend Rooms-Katholiek is! Zoals Hil
legom door de menigte zijner toneelvereni
gingen. kenmerkt zich Lisse door'de veel
heid zijner kerkgenootschappen.
Ze wonen maar een kwartiertje fietsen
van elkaar. en toch is er een hemelsbreed
verschil! Wie de bevolking van beide plaat
sten met elkaar vergelijkt, zou verwachten
dat in plaats van een smalle, rechte zand-
vaart, deMoerdijk tussen beide plaat
sen stroomt!
Sovjetrussen gearresteerd
in Wenen
Een groep van twaalf Sovjetrussische
soldaten en een officier is Dinsdag in de
Amerikaanse sector van Wenen door Ame-
ïkaanse militaire politie aangehouden, om
dat een der Sovjetrussen, in strijd met de
voorschriften, een revolver bij 'zich droeg.
Door internationale politie werd de groep
naar het militair bestuursbureau gebracht.
Dit was de derde maal in drie weken tijds
dat Amerikanen Sovjetrussische militairen
aanhielden wegens het dragen van wape
nen in de Amerikaanse sector.
Dr. J. P van Praag. Modem
humanisme. Uitgeverij Contact,
Amsterdam.
Na een Inleiding, die de onderneming van
het werk verklaart („Dit boek is uit nood
ontstaan"), maakt Dr. van Pra&g zijn huma
nistische levensbegrip allereerst in persoon
lijke zin duidelijk, en verwijdt de spiraal
van zijn beschouwing dan tot zij de
internationale en tenslotte de binnenlandse
sociale politiek omvat Het probleem is: Hoe
op een a-religieuze grondslag een streven
naar een zuiverder mensheid te vestigen en
sterk te houden De oplossing is te geleerd
om. in enkele woorden weergegeven, niet te
ontaarden in een formule, waarmee aan de
rijkdom van het boek tekort zou worden
gedaan De oprechtheid en de belangeloos
heid zyn krachtig en daar ontleent het boek
zijn animerend vermogen aan zelfs op het
laatst, als de schrijver geheel in politieke en
sociale vragen verzeild is, waarop de ant
woorden met de kern van het humanisme
weinig meer hebben uit te staan, en ook niet
veel zeggen dan dat Dr. van Praag het in
alle opzichten goed meent Dc grote zwakte
is het onvoldoende schrijftalent, waarmee de
denkbeelden in hun vormen worden ge
bracht. Het woordgebruik is vaak ruw ge
nuanceerd en voor veel gecompliceerde
begrippen worden uitdrukkingen gebruikt op
zo'n wijze, dat zij de eis van bemiddeling
tussen de geest van dc schrijver en die van
de lezer verwaarlozen. Daarom is het moei
lijk en vermoeiend lezen. Maar niet ver
geefs. S. M.
Symboliek en Iconographie der
Christelijke Kunst, Prof. Dr. J. J.
M. Timmors, Romen's Compendia,
J. J. Romen Zonen, Uitgevers,
Roermond-Maaseik.-
De symboliek der Christelijke kunst en de
daarvan niet te scheiden iconographie vinden
in dit werk een overzichtelijke behandeling.
Deze stof is in tien boeken verdeeld en elk
boek bestaat uit hoofdstukken, die op hun
beurt samengesteld zijn uit een reeks genum
merde rubrieken. Een uitgebreid zaak- en
naamregister vergemakkelijkt het opzoeken
van de afzonderlijke motieven. Het boekdeel
wordt besloten met -een interessante reeks
afbeeldingen ter verduidelijking van het in
de tekst behandelde..
Nieuwe partijen gesticht om het kiezerscorps te versnipperen
(Van onze Berlijnse correspondent)
In het komend najaar zullen in de Rus
sische zóne van Duitsland gemeenteraads
verkiezingen worden gehouden en alles,
\\*at zich in het Oosten op partijpolitiek ge
bied afspeelt, vindt zijn verklaring in het
vooruitzicht van die gebeurtenis. De Socia
listische Eenheidspartij Duitsland, indertijd
(twee jaar geleden) ontstaan uit een ge
dwongen fusie van de communistische- en
de sociaal-democratische partij, vreest
met recht dat voor een deel van haar
kiezers de teleurstelling en ontevredenheid
groter zullen zijn dan de onverschilligheid
en de angst en dat de verkiezingen haar
een gevoelige tegenslag zullen bezorgen.
De plannen tot oprichting van quasi-afhan-
kelijke niebwe partijen betekenen dan ook
niets meer dan een poging, om de krachten
van haar tegenstanders te verdelen. Hoe
meer partijen, des te meer versnippering
van stemmen!
Een nationaal-democratische partij voor
de vroegere nazi's, een boerenpartij voor
het landvolk en een aparte partij voor het
zwakke geslacht, zijn de voornaamste dezer
nieuwe en nog te stichten formaties.
Alle onder leiding van verkapte commu
nisten, van Duitsers, die een opleiding heb
ben genoten op een van de propaganda-
scholen der Sovjet-Unie, of afkomstig zijn
uit het „Komitee Freies Deutschland", der
vereniging van Duitse krijgsgevangenen in
Rusland!
De bond van democratische vrouwen, een
organisatie, die haar anti-clericale strek
king niet onder stoelen en banken schuift
en het vrije huwelijk propageert, zou te
gelegenertijd tot politieke partij kunnen
worden geproclameerd.
Boeren in dwangpositie.
Soortgelijk is de situatie bij de boeren.
Er bestaat een vereniging van bóeren met
bijna een half millioen leden en een goed
functionerende administratie. Ofschoon zij
nog geen erkende politieke partij is, deed
zich by de jongste districts- en landdag
verkiezingen het eigenaardige verschijnsel
voor, dat zij candidaten stelde. In de Duitse
Economische Commissie (de Economische
Raad van het Oosten) is zij vertegenwoor
digd met twee gedelegeerden. Bij de ont
eigening van de landbouw in de Russische
zóne wist zij zich in het bezit te stellen
van machines, gebouwen en vee. Slechts
een deel daarvan werd aan de nieuwe ko
lonisten afgestaan. Zy beschikt o.a. over
ruim 6000 tractoren, die zij evenals de
andere machines en werktuigen tegen een
vast tarief aan de boeren uitleent. De boe
ren, die na de bodemhervorming voor het
grootste deel kleine boeren zijn en in de
meeste gevallen niet over voldoende geld
middelen beschikken, om de nodige werk
tuigen zelf aan te schaffen, bevinden zich
daardoor tegenover haar in een afhanke
lijke positie. Behalve 200 machine-reparatie
inrichtingen, heeft zij bijna 3800 dekstations
ingericht, waar het beste fokvee is onder-
De „Nigerstroom" is veilig
Een foutief bericht
Door een betreurenswaardig misverstand
is in ons nummer van gisteren een bericht
opgenomen over een aanvaring in het Ka
naal van het motorschip „Nigerstroom"
van de N.V. Hollandse Stoomboot Maat
schappij met een Frans schip. Deze aan
varing heeft op 24 Augustus 1946 plaats
gehad. Op tot dusver onverklaarbare wijze
is dit oude bericht tussen de nieuwe kopy
geraakt. Een dergelijk geval heeft zich in
onze ervaring nog nimmer voorgedaan.
Wij bieden zowel de Hollandse Stoom
boot Maatschappij als de lezers onze ver
ontschuldigingen aan.
De „Nigerstroom" vertrok volgens de
laatste positie-opgave op 30 April uit Bor
deaux naar Dakar.
ROMNICEANU GEARRESTEERD
Michail Romniceanu, een van de leiders
van de oppositionele nationale liberale
party in Roemenië en voormalig minister,
is volgens berichten uit Londen in Boeka
rest gearresteerd. Romniceanu werkte eni
ge jaren met Bratianu samen in de leiding
van de partij, die van ouds vriendschappe
lijke betrekkingen onderhoudt met het
Westen.
gebracht. Als straks deze boerenbond boe
renpartij wordt en besluit alleen nog maar
hulp te verlenen aan ingeschreven leden,
wat zullen dan de millioenen kleine boeren
en landarbeiders doen? Wat zullen ze kun
nen doen?
In de Schwerinse uitgave van „Der Freie
Bauer" is reeds een oproep verschenen aan
alle boeren van Mecklenburg tot het be
zoeken van een vergadering, waarin de op
richting van een eigen party aan de orde
zal worden gesteld.
Ongetwijfeld verwacht de Russische be
zetting, die zelf weliswaar niet op de voor
grond treedt, maar niettemin de drijvende-
kracht is, dat de beoogde vorming van
nieuwe partijen niet zal nalaten indruk te
maken op de bevolking der WTestelijke
zónes. Het „verdeel en heers" is een oud
recept, dat in sommige gevallen nog altijd
een verbluffend effect kanhebben. De
Sovjet-Russen cn hun Duitse aanhangers
proberen het met alle middelen!
t
Naar een UNO-handvest
met beperkt vetorecht
Amerikaanse parlementsleden
nemen het initiatief
De voorzitter van de commissie van het
Amerikaanse Huis van Afgevaardigden
voor de buitenlandse betrekkingen, Charles
Eaton, heeft verklaard dat minister
Marshall en ambassadeur Austin, perma
nent afgevaardigde van de V. S-. bij de
UNO, heden ter vergadering van de com
missie hun inzichten zullen toelichten met
betrekking tot een eventuele herziening
van het handvest der Verenigde Naties.
Een dertigtal Afgevaardigden en Sena
toren heeft resoluties ingediend, waarin af
schaffing van het veto wordt voorgesteld
ter zake gevallen van aggressie en bewa
pening voor aggressie, voorziening voor
inspectie naar en contröle op atoomkracht
wapenen en andere wapens en instelling
van een internationale macht voor wereld-
veiligheid.
Brooks Havs (democraat)) en Walter
Judd (republikein) drongen er op aan. dat
de V. S. de leiding zouden nemen bij een
vernieuwing van het Handvest, „met Sov
jet-Rusland, indien het wenst samen te
werken, doch anders zonder dit land".
Weer geknibbel aan bedrag
der Marshall-hulp
Grutterswaren-debat
in Huis-commissie
Amerikaanse regerings-functionarissen
beginnen er aan te twijfelen of het Huis
van Afgevaardigden de volle 5.300 millioen
dollar, goedgekeurd voor het eerste jaar
van het plan-Marshall, zal vrij geven, aldus
Reuter. Indien het Huis het bedrag aan-»
zienlijk zou verminderen hoopt het mini
sterie van buitenlandse zaken der V. S.
dat de Senaat de vermindering ongedaan
zal maken.
Een Huis-commissie voor toewijzingen
onderwerpt de regeringsschatting voor de
voorgestelde uitgaven aan een nauwkeurig
onderzoek. De geheime audities zijn. naar
men zegt. zo uitgebreid, dat anderhalve dag
gewijd werd aan het onderzoek naar de
schatting van de Oostenrijkse behoêfte aan
erwten en bonen. Weliswaar verwacht men,
dat de andere punten minder tijd zullen
vergen, daar de commissie de audities deze
week hoopt te beëindigen, doch sommige
functionarissen zouden zich niet verwon
deren, zo vervolgt Reuter, indien de audi
ties een week langer zouden duren.
Faillissementen
De rechtbank te Haarlem heeft wegens
gebrek aan actief opgeheven het faillisse
ment van-
Pieter Johannes van Deurzen. koopman,
wonende te Haarlem. Ged Oude Gracht
107 rood Rechter-eommissaris: mr. N. Smits.
Curator: mr. O. H. van Wijk, advocaat en
procureur te Heemstede.
Bij arrest van het Gerechtshof te Amster
dam is in staat van faillissement verklaard:
N.V Cedona Haarlemse Pharmaceutische
Fabriek, gevestigd te Haarlem. Spaarne 51.
Rechter-commissaris" mr r G Tïui. veld.
Curator: mr. dr. F. A Üyvoel, advocaat en
procureur te Haarlem.
