Haarlems Dagblad
Amerika blijft streven naar overleg
met de regering der Sovjet-Unie
Brits schip beschadigt
Het Wereldnieuws
Veiligheidsraad eist een vicrweeks
bestand in Palestina
de Velsense spoorbrug zwaar
Stad in Oregon na rivier-dijkbreuk verzwolgen
62e Jaargang No. 18950
gureaux: Grote Houtsti 93, Tel Adv en Admin
[0724. 14825. Redactie 10600. Direct-Hoofdred.
5054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, TeL 12230.
jjukkery Z. B. Spaarne 12, TeL 12713. 10132.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Maancïag 31 Mei 1948
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent, per kwartaal
ƒ4,Franco per post ƒ4,50. Postgiro 273107.
Advert.tarleven op aanvraag by de Administratie.
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
Er KLINKEN wat blijmoediger klanken
uit Washington. De vermaarde „wel
ingelichte kringen" menen niet alleen, dat
Üe Verenigde Staten met Sovjet-Rusland
jullen gaan onderhandelen tenminste
over zaken, waarbij geen andere geallieer
de landen betrokken zijn maar boven
dien schijnen Marshall en zijn voorganger
James Byrnes er beiden van overtuigd te
wezen, dat de Sovjets tot enig bakzeil halen
i>ereid zijn. Byrnes betoogt, dat Rusland
pjet verder zal gaan met zijn politiek van
W iÜtbreiding dan de democratieën toestaan.
Hij gelooft dat de Russen de zenuwen-oor-
jüg zullen staken als zij tot de slotsom
fcomen, dat zij niet verder kunnen gaan
zonder te vechten. En generaal Bedell
Smith, de Amerikaanse ambassadeur te
jioskou, is opgehouden met vissen in de
Loire en naar zijn post teruggekeerd, het
geen in de diplomatieke sfeer een belang
rijker feit is dan het bij oppervlakkige
lezing lijkt.
Deze mededelingen duiden op vermin
derde spanning. Zij houden overigens niet
r in dat de toestand blijvend verbeterd is. Zij
die tussen de twee machtigen in leven
hopen daartoe op indrukwekkender resul-
ian. laten, dan dat beiden voortgaan met bewa-
ipe' pening en elkaar voorlopig in militaire zin
De- ontzien. Ook al staat tot dusver vast, dat
de Amerikanen over groter „oorlogspoten
tieel" en vooral over meer actieve hulp
bronnen beschikken dan de Russen. De be-
iaande verhoudingen zijn nog ongunstig;
iroot staatsmansbeleid zou een situatie
moeten scheppen, waarin meer vertrouwen
ei jn duurzame ontwikkeling en opbouw in de
wereld heerste dan thans het geval ist
Thans, onder de auspiciën van de U.N.O.
Aan de vierkante tegenstelling tussen de
in Oost en West heersende ideologieën wor-
ijd". den wij intussen weer eens op krachtdadige
ïjze herinnerd door het nieuws omtrent
„2 parlementsverkiezingen in Tsjecho-
aa' Slowakije. Die zijn gisteren gehouden. Er
S® was maar één partij waarop men stemmen
mocht en dat was die der regeringde
m. communistisch-gewaarmerkte. Men kon,
liji els men dat niet wilde, zijn stem blanco
uitbrengen maar de enscènering van het
geval was zodanig, dat men dit niet in het
geheim kon doen. Het behoeft geen betoog,
dat een verkiezing onder zulke omstandig
heden met een vrije volksuitspraak niets
uitstaande heeft en dat de term „volks-
democratie" er alleen maar een valse vlag
plaatst. Men kan er zich over verbazen
d?t tegenover de 4-Vj millioen, die hun stem
men op de enige toegelaten partij uitbrach
ten, nog ongeveer 600.000 kiezers blanco
stemden. En men vraagt zich af hoevelen
onder die honderdduizenden de kwade ge
volgen van hun moed zullen ondervinden,
omdat hun namen nu zijn genoteerd.
Ander nieuws, van groter direct belang,
is dat in de Veiligheidsraad de Britse reso-
utie inzake Palestina (met enige verscher
pende amendementen, zoals ze genoemd
worden) is aanvaard. Zelfs hebben tien van
de elf raadsleden voor deze geamendeerde
resolutie gestemd; alleen Columbia heeft
zich onthouden. Een zeldzaam geval: de
grote mogendheden zijn het eens. De reso
lutie roept de strijdende partijen op tot een
wapenstilstand van wier weken. In die
periode wil de U.N.O. de kwestie dan nader
jehandelen. Men hoopt dat Joden en Ara
bieren aan de gedane oproep gevolg zullen
geven, ofschoon hun vertegenwoordigers te
Lake Success het besluit slechts met reserve
aanvaard hebben. En dan moeten wij maar
eer opnieuw gaan hopen, namelijk op de
kans dat de Veiligheidsraad het onderling
eens wordt over zijn methode van oplossing
der kwestie gedurende die vier weken. Dat
Ie U.N.O. reeds aanzienlijk geblameerd is
door de rampzalige gebeurtenissen in Pa
lestina zal wellicht heilzame uitwerking
jhebben. Dat minister Bevin's beleid inzake
Joden een treurige indruk in de gehele
'ereld heeft gemaakt en in Engeland zelf
'tot hevig protest en snijdende commentaar
igeleid, zal misschien ook een beter en
rechtvaardiger koers bevorderen. Indien
imen de openbare mening in de landen van
:het Westen er nauwkeurig over kon raad
plegen zou men naar mijn overtuiging tot
het resultaat komen, dat de grote meerder
heid de schepping van de Joodse staat Israël
welgezind is, dat men meent dat deze tot
rustige ontwikkeling gebracht moet kunnen
worden en dat de Britse regering in de
eerste plaats ertoe verplicht is, de Balfour
'elaration gestand te doen. Hetgeen wil
zeggen: een Nationaal Tehuis voor de
Joden. R. P.
Nieuwe politieke partij
Er is een nieuwe politieke partij op
gericht, de „Onafhankelijk Nationale
Groep", welke aan de verkiezingen zal
deelnemen. Lijstaanvoerder is dr. W. K.
H. Feuilletau de Bruyn, Den Haag.
De generaal b.d. H. G. Winkelman en
staatsraad dr. J. W. Meyer Ranneft heb
ben de nieuwe partij hun steun toege
legd.
De heer Feuilletau de Bruyn heeft me
degedeeld, dat de candidatenlijst der O.
G. geen „Rijkseenheid"-lijst is en dat
de nieuwe partij is samengesteld uit dissi
dente liberalen, Indische deskundigen,
oud-illegalen en aanhangers van „Natio
naal Réveil".
Constantijn Huygensprijg
voor A. Roland Holst
Zondag is de dichter A. Roland Holst
ter gelegenheid van zijn 60ste verjaardag
een druk bezochte receptie in de so
ciëteit „De Koepel" te Amsterdam gehul
digd. Bij ontstentenis van de voorzitter
van de Vereniging van Letterkundigen,
Victor E. van Vriesland, sprak J. A. En
gelman de huldigingsrede uit, waarin hij
in hartelijke woorden de kwaliteiten van
Roland Holst als dichter en vriend naar
voren bracht.
Als geschenk van zijn vele vrienden en
bewonderaars overhandigde hij de jubila
ris een bedrag, dat hem in staat zal stellen
een buitenlandse reis te maken.
Vervolgens sprak mr. Reinink, secreta-
lis-generaal van het ministerie van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen, die
de waardering van de regering over bracht
en mededeelde, dat de regering opdracht
heeft gegeven aan de schilder Willink om
een portret van Roland Holst te maken,
ter plaatsing in een openbaar gebouw.
Dr, J. Hulsker deelde mede, dat het be
stuur van de Jan Campertstichting een
stemmig heeft besloten de Constantijn
"Huygens-r: -. gr not 2000 aan Roland
Bolst toe te kennen.
Een „stap-voor-stapverzoening
uitgangspunt voor nieuw plan
In welingelichte kringen te Washington
gelooft men steeds meer, dat de Verenigde
Staten niet willen berusten in de huidige
gespannen verhouding met de Sovjet-Unie
doch spoedig zullen pogen tot onderhan
delingen te komen over enkele aangelegen
heden van minder belang teneinde de mo
gelijkheid van „grotere dingen" te peilen.
Dit vertrouwen is gegrond op een verkla
ring van Marshall, dat „zeer goede voor
uitgang is gemaakt" met het stabiliseren
van de wereld naar Amerikaanse opvat
tingen, met andere woorden, dat de Ver
enigde Staten de „koude oorlog" met de
Sovjet-Unie aan het winnen zijn.
Een eerste aanwijzing van een politiek,
gericht op het vestigen van betere be
trekkingen tussen Moskou en Washington
op een basis van overeenstemming over
kleinere aangelegenheden, ziet men in het
vorige week door Marshall gedane voorstel
tot het houden van een driemogendheden-
conferentie over de douanescheepvaart.
Men wijst er op, dat in een aangelegenheid
als deze, hoewel van minder belang ten
opzichte van andere hangende kwesties,
Sovjetrussische medewerking verwacht
zou kunnen worden. Een rationele regeling
voor de Donau is tenslotte meer van be
lang voor de landen ten Oosten van het
IJzeren Gordijn dan voor de Westerse lan
den, van welke slechts een Oostenrijk
rechtstreeks profijt van een dergelijke re
geling zou trekken.
Deze poging tot een Donau-conferentie
zou dan ongetwijfeld gevolgd worden door
een krachtiger poging om tot een regeling
te geraken van de leen-en-pacht-kwestie
tussen de V.S. en de Sovjet-Unie, om de
onderhandelingen over de keuze van een
gouverneur van Triëst te heropenen en om
aan te sturen op een hernieuwing van de
Dr. Malan streeft naar
Zuid Afrika's afscheiding
In een interview heeft dr. Malan, de lei
der van de nationalistische partij in Zuid-
Afrika, verklaard, dat de uitslag der ver
kiezing hem ten zeerste heeft verrast. Hij
voegde er aan toe, dat zijn partij en hij
zelf voorstanders zijn van een absolute ge
lijkheid van rechten voor blanke Afrika
ners en Engels sprekende inwoners van
Zuid-Afrika en van het erkennen van beide
talen als officiële talen. Met zorg uitgeko
zen immigranten waren steeds welkom,
De nationalistische partij stuurt aan op
een republikeinse regering:, afgescheiden
van de Britse Kroon. Wij zien daarin de
enige daadwerkelijke waarborg, dat Zuid-
Afrika niet verwikkeld zal worden in de
oorlogen van Groot-Brittannië. Tot die
maatregel zal echter slechts overgegaan
worden na een referendum en bü een
voudige meerderheid in het parlement.
Sjarifoeddin aangezocht
voor een kabinetszetel
„De onderhandelingen tussen Neder
land en de republiek zullen zeker worden
beïnvloed door de komende wijzigingen in
het republikeinse kabinet", aldus verneemt
Aneta van republikeinse zijde. Sjarifoed-
dins oppositiepartij, het democratisch
volksfront is reeds definitief uitgenodigd
om een vertegenwoordiger in het republi
keinse kabinet aan te wijzen.
Djokja roept Soeripno terug
Batavia niet bevredigd
Een Nederlands woordvoerder te Bata
via heeft verklaard, dat er nog geen „be
vredigend antwoord" van de republiek is
ontvangen betreffende de gemelde uitwis
seling van diplomaten tussen de Sovjet-
Unie en de republiek.
Nederland zal echter de onderhandelin
gen, die thans worden gevoerd, niet af
breken. De woordvoerder legde deze ver
klaring af na een onderhoud van jhr. Van
Vredenburch met de Nederlandse autori
teiten te Batavia.
De republiek had een officieel antwoord
gepubliceerd waarin verklaard werd dat
Soeripno, Djokja's vertegenwoordiger te
Praag, wel opdracht had. in het algemeen
uitbouw van de buitenlandse betrekkingen
der republiek te bevorderen, doch niet een
specifieke order tot een accoord dienaan
gaande met de Russen. Inmiddels zou Soe
ripno naar Djokja teruggeroepen zijn om
verslag uit te brengen.
Geen boogie-woogie en geen be-bopstijl,
geen slangachtig swingen in harington
achtig dringen, maar een stralende jeugd in
een kerngezond, gemeenschappelijk dans
spel. - Een foto tijdens het Volksdansfeest
in het Krelagehuis,
besprekingen in de Geallieerde Bestuurs
raad te Berlijn en andere kwesties.
Bedell Smith terug
Generaal Bedell Smith, de Amerikaan
se ambassadeur te Moskou, is inmiddels
van vacantie in Frankrijk op zijn post te
ruggekeerd.
Pool door landgenoot
in Utrecht vermoord
Zaterdagavond heeft de 30-jarige Pool
M. S. op de Nieuwe Gracht te Utrecht zijn
26-jarige landgenoot E. L. vermoord door
hem zes steken met een dolkmes toe te
brengen.
Ooggetuigen hadden de indruk gekre
gen, dat tussen de beide Polen slechts een
dronkemansruzie was ontstaan. Voordat
de dader kon worden gehoord moest men
hem eerst zijn roes laten uitslapen.
Het slachtoffer was in dienst bij Werk
spoor te Utrecht
Op het Heemsteedse Sportpark is Zaterdag
avond een voetbalwedstrijd gespeeld tussen
elftallen van Heemstede en Leamington.
Met 30 wonnen de Heemstedenaren.
Een foto van de ploegen.
Redelijke hoop op aanvaarding
door beide strijdende partijen
Huil antwoorden moeten
morgenavond binnen zijn
De Veiligheidsraad der UNO heeft
met enige verscherpende amendemen
ten, de Britse resolutie over Palestina
aanvaard, welke oproept tot een wa
penstilstand van vier weken tijdens
welke periode de UNO de kwestie na
der wil behandelen.
Tien van de elf raadsleden Columbia
onthield zich van stemming onder
steunden de oproep nadat een door
Amerika gesteund Sovjet-Russische voor
stel tot het instellen van sancties door de
UNO wanneer beide partijen de strijd niet
binnen 36 uur zouden staken, niet de nood
zakelijke tweederde meerderheid had kun
nen verkrijgen.
Bij verwerping UNO-actle.
In het belangrijkste amendement op het
Britse voorstel wordt een beroep gedaan
op Joden en Arabieren om van hun aan
vaarding van de beslissing van de raad
uiterlijk 1 Juni 22.000 uur (GMT) kennis
te geven en verklaard, dat, wanneer een
der partijen aan de beslissing geen gehoor
mocht geven, de raad rechtstreekse actie
volgens hoofdstuk zeven van het Handvest
zal overwegen.
De Joodse en Arabische vertegenwoor
digers te Lake Success hebben het besluit
met reserve aanvaard, maar er zijn aan
wijzingen, dat zij de oproep der UNO gun
stig zullen beantwoorden.
De andere bepalingen van de geamen
deerde Britse resolutie zijn: 1. Het stop
zetten van .het toelaten van militairen in
Palestina en de staten van de Arabische
Liga. Weerbare Joden, die gedurende de
vier weken in Palestina worden toegela
ten, zullen geen militaire opleiding krijgen.
2. Er zullen gedurende de vier weken
geen wapens in Paléstina en de Arabische
staten worden ingevoerd.
Voorts werden enkele paragrafen aan
vaard betreffende militaire waarnemers,
zoals in de oorspronkelijke Britse tekst,
en betreffende de bemiddelaar van de
UNO, wie wordt opgedragen „contact te
zoeken met alle partijen, terstond wanneer
het vuren is gestaakt".
De raad verdaagde zijn zitting tot
Woensdag.
Kerkelijke autoriteiten in Jeruzalem
hebben medegedeeld, dat de koepel over
het heilige graf licht door een granaat uit
een Joods kanon beschadigd is. Ook twee
Grieks-katholieke kerken zijn tijdens de
strijd om de Oude Stad licht beschadigd.
Zondagmiddag is het in Palestina over
het algemeen zeer rustig geweest. In de
nacht van Zaterdag op Zondag hebben de
Joden mijnen gelegd op de wegen ten
Noorden van Jeruzalem.
Een Egyptisch communiqué meldt dat
grote concentraties te Beer Toevva met
artillerie bestookt zijn. Bij Soer Yagher
werden aan de Joden zware verliezen toe
gebracht.
Strijdgas-geruchten.
Een Joodse woordvoerder heeft te Tel
Aviv verklaard, dat een Arabische order
om Zondagnacht een nieuwe aanval op
Jeruzalem te doen onderschept is. Volgen»
deze order zou gas en zware artillerie ge
bruikt worden en zou de Iraakse lucht
macht deel nemen aan de aanval. Dit is
een poging van Glubb, de Britse comman
dant van het Arabische legioen, om voor
het intreden van een wapenstilstand tot
resultaten te komen.
Britten uit het Legioen?
Uit Amman wordt bericht dat alle
Britse officieren in dienst bij het Ara
bische legioen, Zondag tegen midder
nacht uit Palestina zouden zijn terug
getrokken.
Haganah meldt successen.
In een communiqué van de Haganah
wordt een uitgebreide Joodse actie op het
noordelijk front gemeld, tevens wordt van
talrijke overwinningen gewag gemaakt.
„Na hevige gevechten is het militaire
kamp Malakia bezet, evenals dorpen en
politieposten in deze streek. Pantserauto's
en vrachtauto's werden vernield. Joodse
luchtstrijdkrachten hebben verscheidene
Libanese dorpen gebombardeerd. Twee
politieposten aan de Syrische grens zijn
door de Joden aangevallen en vernield. Zij
brachten de vijand zware verliezen toe.
Droevige verkiezingsfarce
in Tsjecho-Slowakije
Radio-Praag deelde Zondagnacht mede,
dat in 549 van het totale aantal van 781
stembus-bureaux van Praag 90,31 procent
van de Zondag uitgebrachte stemmen voor
het Volksfront was. 9,69 procent stemde
blanco.
Over het gehele land zijn de tot nog toe
bekende totalen in procenten uitgedrukt:
circa 89 procent „ja"; 10,8 pet. blanco.
Buitenlandse correspondenten, die onder
jeleide van functionarissen een tocht langs
de stemlokalen maakten, zagen daar „de
duidelijke bewijzen" dat een overweldi
gende meerderheid op de enige door het
nationale front opgestelde candidatenlijst
stemde, aldus een trots commentaar van
Praag. Die duidelijkheid zelf was reeds een
veroordeling voor het systeem dezer ver
kiezingen, want hoewel in vele stem-
bureaux een gordijn was aangebracht ach
ter hetwelk de stemmers zich konden af
zonderen was dit meestal zodanig opge
hangen dat men er zich nauwelijks achter
onzichtbaar kon maken. Een tweede con-
tróle-mogelijkheid op de stemming be
stond in het feit, dat de papierbak waarin
de stemmers het niet gebruikte stembiljet
moesten werpen in het volle gezicht van de
leiding van het stemlokaal was opgesteld.
Gooide iemand nu het biljet waar
op men voor de regeringspartij moest
stemmen in die bak dan was dus
terstond door iedereen te controleren
dat de betreffende blanco gestemd had.
Velen hebben het dan ook niet aangedurfd
om blanco te stemmen Wel vond men bij
het openen der stembriefjes in de daartoe
bestemde enveloppen vaak het portret van I ZATERDAG HUWELIJK VAN MICHAEL
Benesj, doch geen „ja"- of blanco-biljet. ex ANNE IN ATHENE
Benesj zelf heeft niet gestemd, hij moti- Het Deense blad Ekstrabladét meldt, dat
veerde dit met de bewering dat hij zich prinses Anne en ex-koning Michael van
ook in 1946 van stemmen onthouden heeft. Roemenië 5 Juni te Athene in het huwelijk
n, I zouden treden.
Twintig: procent tegen. prjnsGS Anne zou reeds per vliegtuig uit
Reuter meldt nader dat het aantal blanco, Kopenhagen naar Athene vertrokken zijn.
ongeldige en niet uitgebrachte stemmen niet Heden wordt prinses Anne te Athene
tien doch bijna twintig procent van alle verwacht, ex-koning Michael en zijn moe
stemgerechtigden bedraagt. Praag scha- der Woensdag aanstaande. Men neemt aan,
kelde de ongeldige en niet-uitgebrachte dat het paar terstond na de huwelijksvol-
stemmen uit en kwam aldus tot een veel trekking op reis zal gaan naar Zwitserland
hoger percentage ja-stemmen. |en de Verenigde Staten.
Vernielde staalconstructies
en gebroken
Met veel lawaai is om 3.50 uur, in de
nacht van Zaterdag op Zondag het
Engelse vrachtschip „North Down",
(1497 ton), dat van de Oostelijke bin
nenhaven der IJmuidense Hoogovens
op weg was naar Amsterdam, in bot
sing gekomen met de Velscr spoorbrug.
Het schip, dat de binnenhaven uitdraai
de, schijnt door de spuistroom in zijn wen
ding belemmerd te zijn en om de macht
over het roer niet geheel kwijt te raken,
heeft de kapitein op dat moment volle
kracht vooruit laten varen. De „North
Down" haalde de bocht echter niet meer
en schoof onder de, op dat moment ge
opende spoorbrug, nadat zij eerst het hou
ten remmingswerk (een bundel van negen
dikke balken, die in de lengteas van het
kanaal ligt, om de schok van eventuele
aanvaringen af te remmen) had vernield.
Met de neus ramde het vaartuig dus de
stalen steunbalken van de brug, die deer
lijk gehavend werden en ook diverse zoge
naamde windsteunen begaven het, zodat
één dezer zNvare stalen balken in het kanaal
kwam te hangen en een andere kromgebo
gen onder de brug ging uitsteken. Zelfs de
ducdalven achter het remmingswerk wer
den zwaar beschadigd, maar het draai-
werk liep geen letsel op. De omwonenden
verklaarden ons, dat een geluid als van een
mitrailleur weerklonk bij de botsing
Volgepompt neus.
Het schip zat klem onder de geopende
brug en aanvankelijk meende men, dat er
niets anders opzat, dan met behulp van
snijbranders het bovenste stuk van de ste
ven te verwijderen, maar bij nader inzien
bleek het overpompen van het water uit de
achterste bailasttanks in de voorste, de
„North Down" voldoende met de neus naar
beneden te kunnen drukken, dat de boot
vrij van de brug kwam. De „North Down"
wier lading bestond uit ijzer en stukgoed,
heeft met vernielde winches op het voor
dek en een sterk achteroverhellende voor-
Monument voor gedeporteerde
Joodse Amsterdammers
Met de bijzetting van een urn, bevat
tende de as van een der 400 jonge Joden,
die tijdens de Februari-razzia te Amster
dam in 1941 door de Duitse overheersers
naar Mauthausen werden gevoerd en daar
jammerlijk omkwamen, is Zondagmiddag
op de Joodse begraafplaats te Muiderberg
de onthulling verricht van een monument
ter nagedachtenis van de bijna 60.000 Am
sterdamse Joden, die tijdens de oorlogsja
ren werden gedeporteerd en niet uit de
concentratiekampen terugkeerden.
Opperrabbijn Tal noemde het monument
een gedenkteken der schaamte, want het
herinnert er aan, dat de menselijke be
schaving niet bij machte is geweest deze
verschrikkingen te voorkomen. Hij hoopte,
dat de mensheid eindelijk de weg zal vin
den naar een beschavingspeil, waarop deze
gruweldaden onmogelijk zullen zijn.
De burgemeester van Amsterdam mr.
Arn. J. d'Ailly hoopte dat het Joodse volk
de kracht zal verzamelen weer een schep
pend deel van de Amsterdams^ bevolking
te vormen.
Hevige botsing tussen
trams in Wassenaar
In Wassenaar geraakte Zondagmiddag
een motorwagen van de Haagse tram de
fect, waardoor de dienst tijdelijk over en
kel spoor moest worden onderhouden. Ten
gevolge van een misverstand van het per
soneel naderden tegelijkertijd een tram uit
Den Haag en een uit Leiden. De beide
trams hadden vrij grote vaart en botsten
met een daverende slag tegen elkaar, waar
bij de wagens gedeeltelijk in elkaar scho
ven. Vier leden van het trampersoneel
kregen een beenbreuk, een van hen zelfs
een vijfvoudige. Het zoontje van een der
bestuurders dat meerijden mocht, brak
eveneens een been.
Enkele passagiers kregen snijwonden.
Ouders zagen hun kinderen in vloedgolf verdivijnen
De in de oorlog gebouwde stad Vanport
in Oregon is Zondag vernield door een
watervloed tengevolge van het overstro
men van de Columbia-rivier. Van de 18.700
inwoners van de stad is een nog onbekend
aantal verdronken. Gehele blokken houten
huizen van twee verdiepingen werden weg
gespoeld en als wrakhout op elkaar ge
dreven.
De stad lag ongeveer vijf meter beneden
het rivierpeil.
Mannen, vrouwen en kinderen werden
gegrepen door de kolkende watervloed, die
zich een weg had gebroken door een
spoordijk. Overlevenden vertelden, dat zij
door het water weggesleurd werden voor
dat zij wisten dat er sprake was van een
oversti-oming. Honderden mensen zaten
Zondagavond op de daken van de niet
weggespoelde huizen, wachtend tot zij door
een of ander bootje zouden worden opge
pikt.
Mannen vormden levende kettingen
waarlangs vrouwen en kinderen in veilig
heid gebracht konden worden, terwijl
steeds hoger golven door de straten spoel
den, die de lichte huisjes van hun funda
menten scheurden en meevoerden in hun
wilde stroom.
De houten huizen dreven draaiend en
kantelend mee op de woeste stroom als
lucifersdoosjes of stootten tegen elkander
en werden versplinterd. Ouders moesten
machteloos toezien hoe de kinderen door
het water van hen werden weggesleurd.
Vanport, dat tijdens de oorlog de tweede
stad van Oregon was met een bevolking
van hoofdzakelijk scheepswerfarbeiders, is
gelegen ten Noorden van Portland, in een
kom, gevormd door de dijken van de grote
weg, de spoorlijn en de rivier.
Von Weizsacker hielp ook vijftien
Nederlandse ]oden
In het proces tegen Hitiers vroegere am
bassadeur bij het Vaticaan, baron Von
Weizsacker, die te Neurenberg terechtstaat,
zijn getuigen a décharge gehoord.
De Joodse professor Niels Bohr, pen ver
maard Deens atoomdeskundige, verklaarde
dat hij Von Weizsacker nog nimmer had
ontmoet, doch alle reden had om aan te
nemen, dat Von Weizsacker tijdens de be
zetting van Denemarken actief had gepoogd
hem te beschermen en te voorkomen dat zijn
wetenschappelijk werk werd belemmerd.
Prof. Werner Heisenberg, directeur van
het Max Planck Instituut te Göttingen,
heeft een beëdigde verklaring overgelegd
waarin hij bevestigt, dat Von Weizsacker
ten behoeve van Bohr heeft geïnterve
nieerd.
De Nederlander G. H. de Marez Oyens
verklaarde, dat Von Weizsacker bij Seyss
Inquart stappen heeft gedaan om het leven
van vijftien Joodse leden van het Amster
damse Concertgebouworkest te redden.
remmingswerk
mast met kapotte tuien na een half uur
haar reis naar Amsterdam kunnen vervol
gen.
Zondagochtend hebben experts van
de Nederlandse Spoorwegen en de
Rijkswaterstaat de schade in ogen
schouw genomen en het bleek, dat deze
ernstig was: de schattingen varieerden
van 30.000.— tot 100.000.—.
Het treinverkeer, dat direct na de aan
varing over één spoor werd geleid, kon
reeds spoedig normaal, zij het voorzichtig,
voortgang vinden.
In de loop van d( Zondag is men begon
nen met het afbranden van de neerhangen
de stukken en de deskundigen waren het er
nog niet over eens, of de brug het zware
goederenverkeer zal kunnen verdragen.
Scherpe critiek op
de rijksbemiddelaars
In Utrecht is een vergadering gehouden
van afgevaardigden van de Nederlandse
Katholieke Grafische Bond ter bespreking
van de resultaten der C.A.O.-onderhande-
lingen met werkgevers en het college van
rijksbemiddelaars.
Algemeen werd heftig geprotesteerd te
gen de door dit college dwingend opgeleg
de loonregeling, welke, naar verklaard
wordt „ongunstig afwijkt van de sociaal-
en economisch verantwoorde sobere loon-
voorstellen" van de werkgevers- en werk
nemersbonden. Eveneens werd scherp ge
ageerd tegen de „ondeskundigheid en de
sociale onvoldragenheid" van het college.
Er werd aangedrongen, dat de samenstel
ling van het college zodanig wordt gewij
zigd, dat vertegenwoordigingen van werk
gevers en arbeiders in het college worden
opgenomen. Men sprak de vrees uit, dat in
dien er geen wijziging in samenstelling en
beleid van het college wordt gebracht, „het
ogenblik komt, dat de vakbeweging zich
ernstig zal dienen te beraden op de vraag,
of zij zich niet tegen de uitspraken van het
college zal moeten gaan verzetten". Ten
slotte werd gezegd, dat men zich zij het
onder krachtig protest, met het oog op
's lands belang „bij de dictatoriale beslis
singen van het college van rijksbemidde
laars zou neerleggen."
Dodenherdenking op de
Amerikaanse oorlogskerkhoven
Op de Amerikaanse oorlogskerkhoven
Margraten in Zuid-Limburg en Molenhof
bij Nijmegen zijn Zondag Memorial Day
de gesneuvelden herdacht, die hier be
graven liggen. De begraafplaats Molenhoek
zal worden opgeheven. Een deel der stof
felijke overschotten zal naar Amerika wor
den overgebracht, de overige zullen op
Margraten opnieuw ter aarde worden be
steld.
Bij de plechtigheid op Margraten heeft
de minister van Buitenlandse Zaken, mr.
C. G. W. H. baron van Boetzelaer van Oos
terhout namens de Nederlandse regering
dank gebracht aan hen, die ver van hun
vaderland hun leven gaven voor de ver
dediging van de vrijheid en de democratie.
De Amerikaanse Ambassadeur in Neder
land, dr. Herman B. Baruch bracht hulde
aan hen, die de graven op zo treffende wijze
verzorgen. Hij zeide, dat Nederland bevrijd
is van vreemde overheersing door mannen
die hun leven gaven, opdat vrijheid en de
rechten van de mens zouden zegevieren.
„Amerika", aldus dr. Baruch, „is in korte
tijd van een land van individualisme en
soms in zichzelf gekeerd isolationisme
veranderd in een land van 150 millioen
zielen, dat eensgezind het initiatief geno
men heeft tot en zich volledig wijdt aan de
meest idealistische en onzelfzuchtige econo
mische hervorming, welke de wereld ooit
aanschouwd heeft. Het was de geest van
de mannen, die hier rusten, welke de ge
dachten van het Amerikaanse volk en zijn
leiders bezielde bij het ontwerpen van een
plan, dat zijns gelijke in de geschiedenis
niet heeft."
Schout bij nacht N. A. Rost van Tonnin
gen legde hierna een krans namens de
Koningin, waarna kransleggingen volgden
door dr. Baruch en door vertegenwoordi
gers van België, Frankrijk, Cuba, China,
Italië, Engeland, Finland, Rusland, Mexico,
Hongarije, Tsjechoslowakije, Zuid-Afrika,
Oostenrijk, Griekenland en Peru.
Terwijl de militairen het geweer presen
teerden klonken over de dodenakker het
Wilhelmus en het Amerikaanse volkslied.
„Het laatste vaarwel", dat een Amerikaans
trompetter liet weerklinken, vormde het
slot van deze herdenking.
Papierfabriek in Maastricht
door brand verwoest
De papierfabriek van de firma Wesly
en Co. te Maastricht is Zaterdagavond door
brand vrijwel geheel verwoest. Toen de
brandweer ter plaatse kwam, was de fa
briekshal ter oppervlakte van ongeveer
600 vierkante meter reeds voor een ge
deelte ingestort. De voorraad van 200 ton
papier en carton ging vrijwel geheel ver
loren. Slechts de kantoren en de daarbo
ven gelegen directeurswoning konden ge
spaard worden.
De schade wordt door verzekering ge
dekt. De politie stelt een onderzoek in.
Door deze brand zijn thans zestig mensen
zonder werk.
Weerbericht
PERIODE MET REGEN
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. In De Bilt. geldig van Maan
dagavond tot Dinsdagavond:
Aan de kust aanvankelijk krachtige,
overigens meest matige wind tussen
Zuid-Oost en Zuid-West. Nu en dan
regen, hier en daar met onweer Vrij
koel.
1 Juni:
Zon op
Maan op
•1 28 uur. onder 70.50 uur
2.17 uur, unccx 13.40 uur
