Haarlems Dagblad
Schreieder
Joden en Arabieren melden
wapenstilstand-schendingen
A.T.O.-vracJitauto's verbrand
Jn havenloods te Rotterdam
Treinverkeer Bizonië-
Berlijn gestaakt
Een vervolging van Schreieder
kan ook nu nog geschieden
Weerbericht
62c Jaargang No. 18961
Bureaux: Grote Houtstr 93, Tel Adv en Admin.
10724 14825. Redactie 10600. Direct-Hoofdred.
15054 Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, TeL 12230.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, Tel 12713, 10132.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Zaterdag 12 Juni 1948
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent, per kwartaal
4,Franco per post 4,50 Postgiro 273107.
Adverttarieven op aanvraag bij de Administratie.
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
DEZE MAN is een Duitse politieambte
naar, „Kriminaldirektoi-" in bezettings
tijd. Een van zijn medewerkers in de be
zettingstijd* was Van der Waals. U weet
allen wie zij zijn! Wij hebben het, voor
zover het overheidsbegrip voor de beteke
nis van de Pers in de vrije democratie
tegenstelling tot de „volksdemocratie"
dat toelaat, uiteengezet. Het was in elk
geval duidelijk, ofschoon niet volledig. Van
der Waals is veroordeeld. Schreieder is
ontslagen van rechtsvervolging. Een bekend
Amsterdams jurist heeft ons daarover een
brief gestuurd. Zijn betoog volgt hier:
„Een woord van verbazing, ja zelfs van
ergernis, zal menig leek op strafrechtelijk
gebied hebben geuit, maar ik maak mij
sterk, dat ook menig jurist van deze buiten
vervolgingstelling niets begrijpt. Hoewel
het moeilijk is, zonder het dossier te ken
nen, een oordeel uit te spreken, hoop ik,
dat u mij vergunt, een enkele opmerking
te maken.
De Nederlandse strafwet is toepasselijk
op ieder, die zich binnen het rijk in Euro
pa aan enig strafbaar feit schuldig maakt
(artikel 2 W. v. S.). Het woord „ieder" om
vat dus Nederlanders en vreemdelingen.
Artikel 47 tweede lid van dat wetboek
luidt: Als daders van een strafbaar feit
worden gestraft:
Zij die door giften, beloften, misbruik van
gezag, bedreiging of misleiding, of door het
verschaffen van de gelegenheid, middelen
of inlichtingen het feit opzettelijk uitlok
ken.
Toetsen wij deze bepalingen eens aan de
zaak-Schreieder in verband met de straf
zaken tegen zijn handlangers Van der
Waals c.s. Het is natuurlijk »en beetje
moeilijk, omdat wij alleen maar beschik
ken over de courantenverslagen, maar ik
kan mij bezwaarlijk'voorstellen, dat het
navolgende niet juist is: Kriminal Director
Joseph Schreieder dan was hoofd van de
Duitse contraspionnagedienst en verbleef
als zodanig in Nederland. Het A.N.P. noemt
hem een knap en correct politieambtenaar.
Ik wil zulks gaarne in het midden laten
en volstaan met de opmerking, dat men
over een bepaalde mentaliteit moet be
schikken, om daden te kunnen plegen, als
door Schreieder gepleegd. In ieder geval
staat vast, dat deze knappe en correcte
politieman zich niet ontzag, zich de hulp te
verzekeren van het schuim van de Neder
landse natie, Van der Waals en consorten,
tot het in zijn handen spelen van tal van
goede vaderlanders, die dat met de dood
hebben moeten bekopen. Heb ik verkeerd
gelezen in de courant, dat hij daar grote
beloningen voor heeft uitgekeerd, nadat hij
zelf eerst de opdrachten had verstrekt, hoe
ln het algemeen gehandeld moest worden?
(uitlokken zowel door het geven van in
lichtingen, als door het doen van giften of
beloften van giften)? Hij was toch de chef
en wat doet een chef anders, dan de plan
nen beramen? Twee van zijn handlahgers
zijn reeds ter dood veroordeeld, voor daden
in zijn opdracht, of met zijn medeweten
gepleegd.
Wat moet nu met Schreieder gebeuren?
Schreieder moet.buiten vervolging ge
steld worden, want hij heeft niets gedaan.
Ik sta hier voor een raadsel.
Ook heb ik mij afgevraagd, of het in dit
proces niet mogelijk was Schreieder als
mededader of medeplichtige van de door
Van der Waals c.s. gepleegde misdrijven te
dagvaarden, ook al miste Schreieder een
van de subjectieve elementen, om als dader
te kunnen worden aangemerkt, n.l. het zijn
van Nederlander. Had Schreieder hier te
lande Duitsers voor zijn vuig handwerk
gebruikt, a la bonne heure.er zou geen straf
baar feit geweest zijn, maar hij zette Ne
derlanders tot strafbare feiten aan en
waarom dat mag, ontgaat mij.
Schreieder heeft zich bereid verklaard,
fegt het A.N.P.nog enige tijd ter beschik
king van de Nederlandse justitie te blijven.
Prettig, zo'n knappe, correcte Duitse poli-
iie-ambtenaar nog een tijdje in ons midden
ie weten.
Ook de nabestaanden van de slachtoffers
fran deze man zijn vermoedelijk opgetogen
<ver deze gang van zaken."
Dit vermeld ik als de eerste reeks bezwa
ren. De tweede hebt u gisteren in dit blad
kunnen vinden. Zij was afkomstig van het
ïweede Kamerlid Goedhart, die een reeks
♦ragen aan de minister-president en de
minister van Justitie stelde, waaruit zijn
bezwaren bleken. Gistermiddag heeft de
minister van Justitie, mr. Van Maarseveen,
die vragen in de Tweede Kamer beant
woord. Hij heeft gezegd, dat de procureur-
generaal bij het Bijzondere Gerechtshof in
Den Haag (mr. Zaayer) Schreieder in vrij
heid heeft gesteld omdat van door hem
gepleegde strafbare feiten niet was geble
ken. Van een indeling van parachutisten in
categorieën is de procureur-generaal niets
bekend. Ik herinner u eraan dat het Ka
merlid Goedhart gevraagd had of Schreie
der hen niet in vier groepen verdeelde,
namelijk ten eerste degenen, die zonder be
zwaar terstond doodgeschoten konden wor
den, ten tweede degenen, die nog enig be
lang voor het „.England-Spiel" hadden maar
niettemin gedood mochten worden, ten
derde degenen, die voor het England-Spiel
van waarde waren, zodat zij voorlopig niet
voor executie in aanmerking kwamen en
ten vierde degenen, die zo voortreffelijk
met de Duitse contra-spionnage samen
werkten, dat hun leven gespaard moest
worden.
Goed. Ofschoon het Kamerlid Goedhart
deze vragen grondt op commentaar, van de
zijde der Justitie aan het A.N.P. verstrekt,
is de procureur-generaal er niets van be
kend. Evenmin is hem gebleken, dat
Schreieder de hand heeft gehad in het ver
moorden \>an uit Engeland gekomen agen
ten. Wel heeft hij, ook volgens zijn eigen
verklaring, het plan gevormd tot. het op
zetten van de hinderlaag te Helvoirt en 1
aan de uitvoering van dit plan zelf leiding
gegeven.
Ik moet u nu weer herinneren aan de
desbetreffende vraag van het Kamerlid
Goedhart. Die luidde: „Wordt Schreieder
niet mede verantwoordelijk gesteld voor de
als ..wapen-dropping" te Helvoirt opgezette
hinderlaag, tengevolge van welke provoca
tie verscheidene Nederlandse jonge mannen
de dood ingejaagd zijn?"
De minister heeft op deze vraag dus fei
telijk bevestigend geantwoord. Waarom is
Schreieder dan vrijgelaten? De hierboven
geciteerde Amsterdamse jurist merkt op-
hij zette Nederlanders tot strafbare feiten
aan en waarom dat mag, ontgaat mij. Ook
beroept hij zich op de wet: De Nederlandse
strafwet is toepasselijk op ieder, die zich
Bernadotte vraagt dringend vliegtuigen
en kustschepen voor bestands-controle
Beide partijen in het Palestijnse conflict
klagen over herhaalde bestandsschendin
gen in het Heilige Land, door de tegen
standers
Een woordvoerder van de Joodse rege
ring heeft gisteravond te Tel Aviv ver
klaard, dat er twaalf uur na het ingaan
van de wapenstilstand nog een hevige
strijd woedde in het Jordaan-dal, ten Zui
den van het meer van Tiberias. Hij zei,
dat er geen waarnemers der UNO in de
gevechtsgebieden waren op het ogenblik
van het van kracht worden van de order
staakt het vuren. De Syrische troepen ble
ven aanvallen tot laat in de avond rondom
Misjmar Hayarden en Jisnr Bnat Yacof,
zo zei hij.
De Joodse woordvoerder verklaarde
voorts dat' de Zuid-Afrikaanse vertegen
woordiger der UNO, John Reedman, een
aanval van het Arabische Legioen op Kfar
Ana in het gebied van Lydda aanschouw
de, zeven uur na het ingaan van het be
stand. De strijd in dit gebied werd door
bemiddeling van Reedman gestaakt, zo zei
hij. De Joodse strijdkrachten hadden alle
gevolg gegeven aan de order staakt het
vuren, aldus deze zegsman, maar ook de
Egyptenaren zijn sedert tien uur gister
morgen overal verder opgerukt.
Arabische klachten
De Arabieren beweren op hun beurt, dat
de Joden het bestand bij herhaling schen
den.
Syrjë heeft aan graaf Bernadotte geseind
dat de Joden om zes uur gistermorgen een
aanval op het gehele Syrische front heb
ben uitgevoerd. Tot acht uur reageerden
de Syriërs niet, aldus de telegrammen,
daarna verdedigden zij zich. De Syriërs
verzoeken Bernadotte waarnemers te zen
den.
Van officiële Transjordaanse zijde wordt
voorts verklaard, dat de Joden Vrijdag te
11 uur plaatselijke tijd een aanval deden
op het internationale vliegveld van Lydda.
De Joden, zo meldt dezelfde bron, vielen
ook Wadi el Chyia met machinegeweren
en lichte wapens aan, De Arabische bevel
hebbers hielden zich aan de order staakt
het vuren en beantwoordden het vuur niet,
zo wordt verklaard.
binnen het Rijk aan enig strafbaar feit
schuldig maakt.
Na zijn antwoord inzake Helvoirt heeft
de minister verklaard, dat ofschoon geen
aanleiding bestaat om de juistheid van het
oordeel van de procureur-fiscaal in twijfel
te trekken, hij hem toch om nader rapport
heeft gevraagd. Inderdaad, er schijnt enige
aanleiding voor te bestaan.
De mededeling, dat Schreieder een zeer
knap politieman is, is volgens de minister
„blijkbaar in technische zin bedoeld". „De
toevoeging, dat hij een correcte politieman
is, slaat kennelijk op het feit, dat Schreieder
de door hem of zijn 'ondergeschikten ver
hoorde arrestanten behoorlijk behandelde
en tegen mishandeling van hen waakte en
optrad. Reeds uit het bovenstaande blijkt
overigens, dat van zedelijk standpunt be
zien het gedrag van Schreieder gelaakt
moet worden."
Waaruit blijkt dit dan? Het staat er niet
in. De minister begrijpt het wellicht zelf
ook niet. Hij komt nu tot de verklaring:
„Uiterst bedenkelijk is de omstandigheid,
dat Schreieder zijn technische bekwaam
heden tot het laatst toe in dienst heeft ge
stald van een barbaars régime, als welks
knecht hij de strijd aangebonden heeft
tegen mensen, die hun leven offerden voor
een gerechte zaak".
Nu, meneer Van Maarseveen! Laat die
man dan niet vrij! Zeg dan niet dat er geen
aanleiding bestaat om het oordeel van de
procureur-generaal in twijfel te trekken!
(Maar u hebt toch maar om een nader
rapport gevraagd, nu meneer Goedhart
zo lastig is). U herinnert zich toch ook
at in Nederland gebeurd is!
De minister erkent dat „de vraag is ge
rezen" of de Nederlandse instanties in Lon
den niet door groter voorzichtigheid had
den kunnen en moeten voorkomen, dat het
leven van talrijke agenten en verzets
mensen nutteloos geofferd werd. En de
parlementaire enquête en die van de mi
nister van Oorlog sluiten justitieel onder
zoek niet uit. Schreieder heeft zich tegen
over de procureur-fiscaal verbonden een
zo volledig mogelijke beschrijving van het
England-Spiel te geven en hier te bli:ven,
zolang de procureur-fiscaal dit nodig acht,
zodat ook de parlementaire enquête-com
missie hem zal kunnen horen.
Niet meer. Maar het is duidelijk genoeg.
Een kind begrijpt dat Schreieder er mor
gen tussenuit trekt als het hem hier (onver
wachts) nog te warm mocht worden. Hij
is een te knap politieman om langer te
blijven. Gaat hij naar Duitsland? De sluwe
vos zal wel wijzer wezen. Daar zitten, aan
onze grens, de Engelsen en die zijn allicht,
minder geïmponeerd door zijn „knapheid
en correctheid". Misschien twijfelen die
eraan of iemand, die laakbare daden be
drijft, minder laakbaar wordt doordat hij
bijzonder slim is. En dan geef ik hun ge
lijk. Want dat zijn meestal de gevaarlijk-
sten.^
Wij hebben te weinig ruimte. Maar ik
verzeker u dat wij de zaak-Schreieder volle
aandacht zullen blijven geven. Daar heeft
het antwoord van de minister extra toe
aangespoord. Met: de herinnering aan het
geen, onder de knappe en correcte leiding
van Schreieder is gebeurd.
Op nadere vragen van het Kamerlid
Goedhart heeft de minister nog geant
woord, dat hem van een buiten-vervolging
stelling niets bekend is(!) maar dat de man
alleen op vrije voeten is gesteld. Er kan
nieuwe vervolging ingesteld worden op
klacht van een der betrokkenen bij de bij
zondere- raad van cassatie. Of de procureur-
generaal vindt misschien zelf reden om
weer een vervolging in te stellen. Daarover j
moet de minister ook nader rapport vragen.
Duitse ambtenaren kunnen alleen vervolgd
worden wegens oorlogsmisdrijven en mis
drijven tegen de menselijkheid.
Schreieder zal dit alles met belangstel
ling, vernomen hebben. Is hij er nog? Is hij
er morgen n<jg? Als hij opnieuw gepakt
mocht worden is hij niet knaip.
5. P.
Azzam Pasja, de secretaris-generaal van
de Arabische Liga, heeft stappen gedaan
bij graaf Bernadotte in verband met deze
beweerde Joodse schendingen van het be
stand.
Bernadotte antwoordde, dat hij een
nauwkeurig onderzoek gelast heeft.
Inmiddels zijn de eerste waarnemers voor
het bestand uit de Ver. Staten in Palestina
aangekomen. Het zijn kapitein David Wil-
lingham en zes andere marine-officieren.
De bestandscommissie beschikt nog
steeds niet over kustvaartuigen om langs
de Palestijnse kust te patrouilleren. Ber
nadotte heeft er België, Frankrijk en de
V.S. dringend om verzocht doch tot nog
toe is er niets beschikbaar gesteld.
Bernadotte heeft voorts Trygve Lie in een
telegram verzocht het beschikbaar stellen
van vaartuigen en vliegmachines te doen
bespoedigen. Hij heeft doen uitkomen, lie
ver geen Brits materiaal te gebruiken om
politieke complicaties te vermijden.
Joodse bevelhebber gesneuveld
David Marcus, de opperbevelhebber van
de Israël-strijdkrachten aan het front van
Jeruzalem, is Donderdagavond op zijn post
in de heuvelen van Jeruzalem gesneuveld,
„terwijl hij poogde de weg vrij te maken
voor voedselaanvoer voor de bevolking
van Jeruzalem". Marcus diende in de 2de
wereldoorlog als kolonel in het Amerikaan
se leger.
Een pond suiker
per persoon extra
Voor de inmaak zal dit jaar een extra
rantsoen suiker worden verstrekt. In de
bonnenlijst van 2 Juli zal voor alle leeftijds
groepen een bon voor 500 gram suiker
worden bekendgemaakt.
Houderdvijftig doden van
de „Kjobenhavn" geborgen
Nog steeds zoeken Deense vliegtuigen en
reddingsvaartuigen naar slachtoffers van
het Deense schip Kjobenhavn dat gisteren
in het Kattegat op een mijn liep en zonk.
In hotels, ziekenhuizen en geïmproviseerde
eerste-hulpposten komen de overlevenden
van de ramp tot rust. Tot dusver zijn er
150 lijken geborgen. Bijna alle geredden
zijn meer of minder ernstig gewond. Alle
opvarenden waren van Scandinavische
nationaliteiten.
De uitgeputte overlevenden doen ont
stellende verhalen over de ramp. Meren
deels sliepen zij, toen de ramp zich voltrok.
Een koopman uit Aalborg vertelde dat er
aan boord een paniek uitbrak zodra men
besefte dat het schip zinkende was. Man
nen en vrouwen sprongen, gedeeltelijk ont
kleed, te water. Familieleden werden in de
ruwe zee van elkaar gescheiden.
Gouverneur dr. P, Kasteel
treedt af
Gouverneur dr P. Kasteel van Curacao
heeft de Staten medegedeeld, dat de Ne
derlandse regering hem een functie in de
buitenlandse dienst heeft aangeboden en
dat hij daarom zal verzoeken in Juli van
zijn ambt als gouverneur ontheven te
worden.
Berlijners ontwikkelen
formidabele koopwoede
Uit angst voor naderende
geldhervorming
De Berlijners tonen zich nerveus over de
valutahervorming, die men binnen enkele
dagen in de Brits-Amerikaanse en de
Franse zóne verwacht. In de winkels wordt
zoveel mogelijk gekocht. Er wordt grof ge
boden voor antiek en boeken, vooral voor
standaardwerken zoals woordenboeken.
Vele winkeliers echter weigeren te ver
kopen, hoewel voor vele goederen het dub
bele van de prijs van de vorige week ge
boden wordt. Zij wensen bij het afkondi
gen van de hervorming geen grote sommen
contant geld in kas te hebben.
In Duitse politieke kringen, die in nauw
contact staan met het Sovjet-bestuur, ver
klaart men, dat er voorbereidingen getrof
fen worden om ook in de Oostelijke zóne
een valutahervorming bekend te maken,
enkele uren na de afkoneftging in de Wes
telijke zóne. De hervorming zou met zich
mede brengen, dat de zonale grenzeh ge
durende tenminste enkele dagen gesloten
zouden worden.
Vliegtuig bombardeert Koreaanse
vissersboten
Naar eerst thans bekend wordt, heeft
Dinsdag een vliegtuig van onbekende her
komst verscheidene Koreaanse vissers
boten gebombardeerd en tot zinken ge
bracht, waarbij tenminste veertien perso
nen zijn omgekomen.
Volgens een^ persbericht van de plaats
van het bombardement was het toestel een
Amerikaans vliegtuig. Hieraan werd toe
gevoegd, dat het gebied gebruikt was voor
bombardementsoefeningen. Volgens andere
berichten zou het hier een Sovjet-vliegtuig
betreffen.
De Amerikaanse luchtmacht heeft ver
klaard, dat zich Dinsdag geen Amerikaans
vliegtuig in die streek bevond.
FINLAND ERKENT ISRAëL.
De Finse ministerraad heeft gisterochtend
besloten de Joodse staat Israël de facto te
erkennen.
Teneinde de woningnood enigszins te lenigen heeft de gemeente Zutphen een aantal
oude treinr ij tuigen van de Nederlandse Spoorwegen gekocht. De eerste wagon is
dezer dagen aangekomen, blijkbaar tot grote vreugde van de Zutphense jeugd, die nu
eens echt spoortje kon spelen.
Buurtbewoners redden wat
er te redden viel
Gisteravond iaöeen geweldige brand uit
gebroken in de loods „San Francisco" van
de Holland Amerika Lijn, gelegen langs de
Zuidzijde van de Rijnhaven te Rotterdam.
Wagens van de A.T.O., die daar haar garage
voor de dienst op Praag heeft, gingen in
vlammen op en een grote hoeveelheid ben
zine en olie ging verloren. De brandweer,
die met veel materiaal aanwezig was ook
drijvende spuiten namen aan het blussings-
werk deel heeft met meer dan 20 stralen
en met schuimblussers het vuur bestreden.
Na twee uur was men de brand in zoverre
meester, dat met de nablussing kon worden
begonnen.
Omstreeks zeven uur ontdekten de be
woners ,-an Katendrecht brand in het z.g.
Molukkencomplex, een enkele honderden
meters lange betonnen loods van de H.A.L.,
waarvan de havenzijde na „Dolle Dinsdag"
door de Duitsers was opgeblazen. Aange
zien a A.T.O. echter garageruimte nodig
had, was een door betonnen schotten afge
schoten deel van het complex in gebruik als
stalling van de auto's voor de Praag-dienst.
Zodra de bewoners van Katendrecht de
Generaal Smuts, de ex-premier van Zuid-
Afrika werd in Cambridge (Enge
land) geïnstalleerd als „Chancellor" van de
aloude Cambridge Universiteit. De generaal
in zijn ere-toga na zijn installatie.
brand ontdekten, waarschuwden zij niet
alleen politie en brandweer, maar forceer
den ook een van de loodsdeuren en toen zij
daar doorheen waren en gewaar werden,
dat een gemakkelijk door het vuur bereik
bare ruimte, die geheel met vaten benzine
gevuld was, eveneens was afgesloten, be
proefden zy ook op deze deur hun krach
ten Het gelukte eerst deze deur uit haar
voegen te werken, toen zij een der vracht
auto's als rammei gebruikt hadden. Nu
werden alle hens opgetrommeld om te red
den wat er te redden was. Ruim twintig
wagens, kleinere zowel als grote schier on
hanteerbare wagens werden door tientallen
helpers naar buitengeduwd. Ook zag men
velen mei volle en ledige benzinevaten rol
len. die ver buiten bereik van het vuur
werden gebracht. Tenslotte werd echter de
hitte ondraaglijk en ook de geweldige rook
ontwikkeling dreigde de helpers te ver
stikken, zodat van verdere bergingspogin
gen moest worden afgezien.
De brandweer was inmiddels met veel
materiaal ter plaatse en in allerijl werden
tientallen slangen uitgelegd, waardoor met
grote stromen water de vuurhaard bestre
den kon worden. Omstreeks negen uur was
het ergste gevaar geweken, maar een deel
van het wagenpark was volkomen vernield.
Ook een groot aantal vaten olie en benzine
werd een prooi der vlammen.
De oorzaak van de brand is onbekend.
Mogelijk wordt geacht, dat iemand ondanks
het strenge verbod gerookt heeft en een
eindje brandende sigaret achteloos heeft
weggeworpen.
Kabinet-Malan laat vijf
„zware gevallen" vrij
De nieuwe Nationalistische regering Ma-
lan van Zuid-Afrika zal onmiddellijk vijf
politieke gevangenen, veroordeeld wegens
verraad of sabotage gedurende de oorlog,
op vrije voeten stellen, aldus hoeft de mi
nister van justitie, Swart, Vrijdagavond
medegedeeld. Onder hen bevindt zich Syd
ney Liebrandt. die in 1947 door een bijzon
dere rechtbank ter dood veroordeeld werd
en later levenslang kreeg. Hij landde in
Zuidwest-Afrika in een Duitse onderzee
boot. Twee studenten, J. D. Visser en H. S.
van Blerk, die verantwoordelijk worden
gesteld voor het opblazen van een postkan
toor in 1942 en voor de dood van een
Europeaan, zullen eveneens worden vrij
gelaten. Hun doodvonnissen werden ver
anderd in levenslange gevangenisstraffen.
In zijn verklaring zegt minister Swart, dat
het besluit is voortgekomen uit het „diep
gevoelde verlangen van de nieuwe regering
om burgers van de Unie te bevrijden van
de druk van de oorlogsjaren en te pogen
een einde te maken aan alle daaruit voort
vloeiende verbittering". De twee anderen,
die vrijgelaten worden, zijn J. A. Strauss
en M. J. Pienaar, veroordeeld wegens ver
raad. Zij leenden zich voor het voeren van
Duitse propaganda via de Duitse omroep
te Berlijn. Beiden waren zij veroordeeld
tot 3 jaar gevangenisstraf met dwang
arbeid.
Hef woord is aan..„
Wat men niet begrijpt bezit men
niet.
Op Russisch bevel
Amerikaanse transportbeambtcn in
Berlijn hebben vandaag meegedeeld,
dat alle spoorwegverkeer van de Wes
telijke zones naar Berlijn is stopgezet
ingevolge een Russisch bevel aan de
directie van de Duitse spoorwegen.
Russische „instemming" met
Londense besluiten gevreesd
Dit zou het „Plan-West*-
weer onmogelijk makeer
In Berlijn doen de laatste dagen gerucht
ten de ronde, dat de Sovjetunie voor een
verx-assing zou kunnen zorgen door de aan
bevelingen van de Londense conferentie te
aanvaarden, doch anderzijds een aandeel
op te eisen in de voorgestelde internationale
controle van het Ruhrgebied. Deze geruch
ten suggereren een mogelijke onvoorzien»
ontwikkeling, die iedere onmiddellijke actie
van de Westelijke mogendheden inzake
West-Duitsland zou kunnen vertragen
door een tweede reeks langdurige en
vruchteloze onderhandelingen tussen de
vier mogendheden. Waarnemers wijzen er
echter op, dat de V.S. en Engeland „zo
goed als zeker" een waai'borg zullen eisen,
dat de bepalingen van Potsdam betreffende
de behandeling van Duitsland als een en
kele economische eenheid door de Sovjet-
zóne zullen worden nagekomen als voor
waarde voor een hervatting van econo
mische besprekingen tussen de vier mo
gendheden.
TWEEDE KAMER
Parlementaire Enquête-commissie sal onderzoek
instellen naar het zg. „England-Spiel"
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Witteman heeft tenslotte het
succes mogen boeken, dat zijn ontwerp in
zake tussentijds ontslag van gedeputeer
den en wethouders, na opzegging van het
vertrouwen (op grond van een over
genomen amendement moet het ontslag
besluit tijdig worden voorbereid en met
redenen omkleed zijn) er met 4834
doorging. Dit dankte hij aan het niet on
belangrijke aantal leden vaxx de K.V.P., die
met de heer Hooy eigenlijk alleen een be
perkte wei-kingsduur van dit ontwerp had
den gewild. Want na de verwerping met
4538 stemmen van het amendement-
Hooy, dat de wet slechts tot 1 Januari 1949
van kracht had willen maken, zou men
verwacht hebben, dat degenen die voor dit
amendement hadden gestemd, tegen het
wetsontwerp zouden stemmen. Zij deden
dit echter niet en zo triomfeerde minister
Witteman.
Het ontwerp tot bepex-kte hex-zïening van de
pensioenwetgeving ging er na de eergisteren
door de minister van Binnenlandse Zaken
gedane concessies zonder hoofdelijke stem
ming door. Bij zitten en opstaan had de
Kamer eerst nog enige peperdure amende-
nvmten-Koenen (Comm.) om hals ge
bracht en verder waren vooral technische
kwesties ter sprake gekomen.
Laat op de middag spraken nog tal van
afgevaardigden over het ontwerp-Nood-
vooi-ziening Gemeentefïnanciën, waarvan
Dinsdag het algemeen debat voortgaat.
Daarover dus de volgende week, ten einde,
thans nog even stil te staan bij het vragen-
en antwoordenspelletje van gisterenmiddag,
toen de heer Goedhart (Arbeid) mon
delinge vragen stelde over het geval-
Schi-eieder en het „England-Spiel".
Deze afgevaardigde deed goed werk om
van het bijkans nooit toegepaste recht,
mondeling vragen te mogen stellen, gebruik
te maken, aangezien het op vrije voeten
laten van Schreieder, alsook de wijze waar
op dat gebeurde begrijpelijkerwijze vrij
grote opschudding heeft gewekt. Thans is
tenminste via de volksvertegenwoordiging
de gelegenheid aangegrepen om de open
bare mening enie nader begrip te verschaf
fen omtrent de Betekenis van die vrijlating
alsook aangaande de stand van zaken be
treffende het „England-Spiel". Bovendien
heeft de regering naar aanleiding van de
vragen verantwoording moeten afleggen.
Duidelijk is geworden dat nog niet vol
strekt vaststaat, dat strafvervolging van
Schreieder verder geheel uitgesloten is.
Die kan eventueel toch nog geschieden.
Van belang is het dat de procureur-fiscaal
aan de minister van Justitie rapport moet
uitbx-engen. Hét schijnt zeer moeilijk om
een dergelijke Duitse ambtenaar op het
strafbankje te krijgen, tengevolge van be
perkingen in de betreffende Nederlandse
wet en tevens van de sinds dien tot uiting
gekomen opvattingen van de jurispru
dentie van de Bijzondere Raad van Cassa
tie. Zijn afschuw ten opzichte van een fi
guur als Scheieder over wie mr. Zaayer
dan ook naar het lijkt, veel te fraaie ter
men gebruikt heeft stak de minister niet
onder stoelen of 'banken. Uiterst bedenke
lijk noemde hij het, dat Schreieder tot het
laatst toe zijn technische bekwaamheden
in dienst had gesteld van een barbaars
systeem en als zodanig tegen Nederlanders
die streden voor onze vrijheid, was opge
treden.
Naar het „England-Spiel" stelt de Parle
mentaire Enquête-commissie een onderzoek
in. Minister van Maarseveen gewaagde
hier van lichtvaardigheid van Nederlandse
instanties in Engeland, waarvan tal van
door hen uitgezonden agenten nodeloos het
slachtoffer geworden zouden zijn.
De minister van Oorlog heeft een onder
zoek gelast en verder schijnt het boven
dien ook wel tot een justitieel onderzoek te
zullen komen.
Nu men toch met mondelinge vragen
bezig was, stelde de heer Droesen
(KVP) er ook enige. Hij vroeg of de rege
ring bereid is voorschotten te verstrekken
aan boeren op de komende uitkeringen
wegens bijzondere nadelen in 1947 geleden.
De premier antwoordde ontkennend, aan
gezien eerst het ontwerp ter dekking van
de daarmee gemoeid zijnde uitgaven wet
geworden zal moeten zijn.
De economische unie
det Benelux
Aanvangsdatum 1 Januari 1950
bevestigd
Tijdens de besprekingen tussen Neder
landse, Belgische en Luxemburgse minis
ters op het Chateau d'Ardennes in België
gehouden, werden alle problemen, welke
met een spoedige totstandkoming van een
economische unie tussen de drie landen
samenhangen, aan een nauwkeurige be
handeling onderworpen aan de hand van
het rapport van deskundigen der drie
landen.
Het belangrijkste resultaat is het feit,
dat een principiële beslissing tot het vor
men ener economische unie per 1 Januari
1950 is genomen, als gevolg waarvan een
vrije uitwisseling van goederen en diensten
zal kunnen plaats vinden en de nationale
betaalmiddelen onderling inwisselbaar
zullen zijn.
Deze economische samenvoeging vereist
aanpassingsmaatregelen, welke voor 1 Jan.
1950 tot stand zullen moeten worden ge
bracht. Men is in principe overeengeko
men:
a. dat zo spoedig mogelijk teruggekeerd
zal worden naar het stelsel van vrije
consumptie:
b. dat wederzijds subsidies zullen woi"den
verlaagd;
c. dat een gecoördineerde investerings
politiek zal worden nagestreefd:
d. dat studies zullen worden ondernomen,
teneinde te bespoedigen, dat fiscale en
sociale politiek voorzover noodzake
lijk, met elkaar in overeenstemming
worden gebracht:
e. dat de economische politiek, welke in
de drie landen zal worden toegepast,
onder meer gericht zal zijn op het hand
haven van het monetaire evenwicht.
De onder b genoemde subsidieverlaging
zou geenszins een overeenkomstige stijging
van prijzen en lonen tengevolge hebben,
menen de deskundigen.
Het is duidelijk, dat Nederland zich in.
de overgangsperipde nog geen volledig
vrije goederenuitwisseling met België zal
kunnen veroorloven maar deze vrije uit
wisseling kan na 1 Januari 1950 een feit
zijn. Om dit te bewerkstelligen zal een
beroep moeten worden gedaan op buiten
landse financiële steun. Van groot belang
is ook dat België en Luxemburg zich be
reid hebben verklaard bij voorkeur goede-
ren in Nederland en de Overzeese gebieds
delen aan te kopen.
»oooa*xxxx»aaxxx>occc«xoyx)a>x5ec<ocooooooooo(»cooocic
OPNIEUW WARM.
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Zater
dagavond tot Zondagavond:
In de nanacht op shmmige plaatsen
vorming van nevel of mist of lage
wolkenbanken. Morgen overdag over
wegend zonnig weer met vrijwel de
zelfde temperatuur als vandaag, kans
op enke'.e verspreide onweersbuien. In
het Noorden van het land meest matige
wind tussen Oost en Noord, elders tij
delijk veranderlijke wind.
13 Juni:
Zon op 4.20 uur. onder 21.00 uur
Maan op 11.15 uur. onder 1.05 uur
14 Juni:
Zon op 4.19 uur. onder 21.01 uur
Maan op 12.40 uur. onder 1.20 uur
(Eerste kwartier)
