Haarlems Dagblad
Dewey
Churchill: „Even ernstig als
de crisis van München in '38"
Schreieder gearresteerd
Nederlands amateur-tonelisten spreken zich
uit voor een nationaal toneelinstituut
Volgens Hatta vreest
de republiek militaire actie
Weerbericht j
62e Jaargang No. 18974
Bureaux Grote Houtsti 93, Tel Adv en Adimn.
- 10724 14825. Redactie 10800 Direct.-HoofdrecL
I 15054 Bijkantoor HJM.. Soendaplein 37, Tel 12230.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12. Tel 12713. 10132
Maandag 28 Juni 1915
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent, per kwartaal
ƒ4,Franco per post ƒ4,50. Postgiro 273107.
Advert-tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
DAT DEWEY, de gouverneur van de
staat New York, tot republikeins can-
didaat voor de presidentsverkiezing is be
noemd bewijst niet met volstrekte
zekerheid, dat hij de volgende pre
sident der Verenigde Staten zal zijn.
Het is waar dat onderzoek der pu
blieke opinie de republikeinse kansen op
80 heeft gesteld, maar vier maanden
scheiden de Verenigde Staten nog van de
beslissing. Bijzondere gebeurtenissen in
binnen- en buitenland zouden in die tijd
sterke invloeden kunnen doen gelden. De
V.S. zijn directer en op groter schaal in het
wereldgebeuren betrokken dan ooit tevoren
en dus kan men plotselinge beïnvloeding
van een publieke opinie, die erg gevoelig
voor persoonlijke prestaties is, niet uitscha
kelen. Ook al lijken op het ogenblik presi
dent Truman's kansen op herkiezing wel
heel slecht. Hij is een wekenlange reis door
de Staten gaan ondernemen met het doel.
zijn populariteit te vergroten, maar indruk
wekkend schijnt het succes tot dusver niet
te zijn.
De nieuwe republikeinse candidaat en
zijn aanhangers hebben zich al in over
tuigde bewoordingen uitgelaten over het
geen Dewey zal doen, als hij president is.
Zij doen alsof zijn verkiezing een absoluut
verzekerd feit is en hebben het daarbij
over de grootste schoonmaak te Washing
ton, die ooit'is vertoond. Zulk een schoon
maak staat namelijk op Dewey's program.
Dit overmoedige vooruitlopen op de be
slissing heeft natuurlijk ten doel die weife
laars onder de kiezers te beïnvloeden, die
niet veel meer overtuiging hebben dan dat
zij aan de winnende kant willen staan. Er
zit dus kennelijk propaganda in. De Euro
peaan krijgt er daarom geen plezieriger in
druk van. Hij vindt het allemaal erg luid
ruchtig en nogal vulgair en leest met ver
bazing dat een candidaat voor het hoogste
en belangrijkste ambt in het land en
welk een land! als „glamor boy" pleegt
aangeduid te worden. Dat een candidaat
voor (bijvoorbeeld) het minister-president
schap in een Europese staat zulk een betite
ling zou krijgen is niet denkbaar. Maar al
doet dit soort spektakel ons onplezierig aan
en al strookt het niet met onze opvattingen
van beschaving, het vermindert de grote
kwaliteiten niet die het jonge Amerikaanse
volk anderszins bezit. Daar behoren eigen
schappen toe, die Europa niet kan evenaren,
afgezien van zijn huidige zwakte tussen de
strevende wereldmachten. En wij moeten
wel beseffen, dat de persoonlijkheid van de
Amerikaanse president voor ons een zaak
van grote betekenis is geworden.
Het is mogelijk dat het getij zich alsnog
tegen Dewey zal keren en zijn verkiezing
tot president beletten. Bovendien is hij
sterfelijk gelijk wij allen. Maar als wij de
waarschijnlijkheid aannemen, dat deze op
vallende persoonlijkheid inderdaad presi
dent zal worden zeggen wij niet te veel.
Mocht het zo zijn. dan had Europa het slech
ter kunnen treffen. Dewey, die bekend staat
als een man die niet over één nacht ijs
gaat, zijn besluiten niet dan na duchtige
voorbereiding neemt en er in het bijzonder
voor zorgt, in alle aangelegenheden des
kundige voorlichting in te winnen, behoort
zeker niet tot de „afzonderaars" de
isolationisten. Bij het Plan-Marshall heeft
hij een zeer positieve houding ten gunste
van steun aan Europa aangenomen en toen
onlangs een meerderheid in het Huis van
Afgevaardigden poogde, die weer aanzien
lijk te verminderen, heeft hij zich daar
scherp tegen gekeerd. Dit was geen impul
sieve daad zijnerzijds, maar zij paste in
zijn politieke ontwikkeling. Hij is een pro
gressief man, die blijkbaar met taai geduld
aan de stelselmatige opbouw van zijn poli
tieke beleid heeft gewerkt. Hetgeen ander
zijds de vraag doet rijzen, of hij de grote
staatsman zou kunnen zijn die in critieke
omstandigheden, bij onverwachte wendin
gen of gebeurtenissen, tot de „geniale greep"
in staat is. Gij kunt zeggen: wat gaat mij
dat aan, die man zit ver weg in Amerika
en het is onze president toch niet.maai
de tijden, waarin wij dat met reden kon
den zeggen zijn voorbij. Inderdaad zal het
lot van Europa in de eerstvolgende jaren
in hoge mate afhankelijk zijn van de per
soonlijkheid en het beleid van de Ameri
kaanse president.
Zijn voornaamste adviseur in buiten
landse aangelegenheden is John Foster
Dulles, voorstander van een Verenigd
Europa en een man die hem tevens
nauw zou moeten bijstaan is de bekende
senator Arthur Vandenberg. Als Dewey ge
kozen wordt zal Foster Dulles wellicht
Marshall's opvolger als minister van Bui
tenlandse Zaken zijn.
De Times heeft discreet te kennen ge
geven, dat Dewey zelfs in zijn eigen partij
weinig persoonlijke vrienden heeft. Zijn
qualiteiten nopen „meer tot onwillekeurige
bewondering dan tot warme toegenegen
heid" zegt het statige Londense blad. Maar
hij is een ervaren oian in het beïnvloeden
van de massa en het verwerven van stem
men.
Moeten we erg verheugd zijn met de
candidaat? Men is geneigd tot gemengde ge
voelens en de herhaalde overtuiging, dat
Europa het slechter had kunnen treffen.
R. P.
Bernadotte's voorstellen
vandaag gereed
Nieuwe Arabische
bestandsschendingen
De Arabische Liga verwacht heden,
Maandag, de voorstellen van graaf Ber-
nadotte tot regeling der Palestijnse kwestie
te ontvangen. De politieke commissie van de
Liga zal morgen in Cairo vergaderen om
deze voorstellen te bespreken.
Bernadolte zelf verklaarde gisteren op
Rhodos:
„Deze voorstellen verschillen van die
voor het bestand, die beide partijen of
aanvaarden of verwerpen moesten. De weg
is nu vrijer en de partijen hebben alle
mogelijke kansen om tegenvoorstellen te
doen, die wij zo vrij als wij willen kunnen
behandelen".
Een Joods rapport omtrent de beweerde
bestandsschending bij Nathanya had de
graaf nog niet ontvangen.
Joodse kolonies aangevallen
In de nacht van Vrijdag op Zaterdag
hebben Arabieren de Joodse kolonie te
Misrah aangevallen en de oogst in brand
gestoken. Ook in de buurt van Nazareth
hebben de Arabieren Joodse kolonies be
stookt.
BERLIJNSE CRISIS VERSCHERPT
De Britse bevelhebber verzoekt de Russen
om onmiddellijke opheffing der verkeersbeperkingen
De generaals Clay en Robertson, nog
wachtend op het Russische antwoord op
een Zaterdag gestelde eis tot 't openstellen
van de verbindingslijnen naar Berlijn,
hebben Zondagmiddag een langdurige con
ferentie gehad.
Het voedseltransport door de lucht zal
van heden af door de Amerikanen worden
geïntensiveerd. Dagelijks zal 300 ton voed
sel, ongeveer 6 van hetgeen voor de be
volking nodig is, worden aangevo'/.-d. Hoe
wel bezuinigingsmaatregelen elkaar nu snel
opvolgen, blijft de stad uitermate rustig.
De kalmte waarmede de bevolking de
ontwikkeling der dingen beziet, wordt tot
dusver vrijwel niet beïnvloed dooi; de cam
pagne der onder Russisch toezicht ver
schijnende bladen, die erop gericht is te
suggereren, dat de aftocht der Westelijke
machten voor de deur staat.
Sommige bladen hadden berichten over
een aan de gang zijnde evacuatie van
bureaux der Westelijke mogendheden. Van
Britse zijde is nog eens officieel gezegd,
dat al deze berichten onwaar zijn.
Het wordt waarschijnlijk geacht, dat de
communisten de komende dagen zullen
trachten door middel van stakingen en
demonstraties het overwegend niet-com-
munistische stadsbestuur ter zijde te schui
ven teneinde een „voorlopige volksver
tegenwoordiging", zoals het door het com
munistische partijblad genoemd wordt, m
te stellen. Het is heden bekend geworden,
dat de Eenheidspartij geheime orders heeft
uitgegeven om door middel van de onder
communistische leiding staande vakbond
een algemene staking te proclameren. Deze
staking zou blijkens de bekend geworden
bevelen in overeenstemming met de wens
van het militaire Sovjetbestuur worden af
gekondigd.
Churchil vergelijkt
Winston Churchill heeft te Luton Bed
fordshire op een vergadering van de con
servatieve partij over de Berlijnse crisis
gezegd: „De crisis in Berlijn is even ernstig
als die van München in 1938. Wij hopen
van harte, dat de vrede zal worden be
waard, maar we moeten thans allen ge
leerd hebben, dat de veiligheid niet wordt
vergroot door toe te geven aan 'n dictator,
of hij nu nazi of communist is."
„Ik kan niet garanderen", aldus ver
volgde Churchill, „dat zelfs een krachtige
en resolute houding de gevaren zal afwen
den, welke ons thans bedreigen, doch ik
ben er zeker van, dat een dergelijke hou
ding niet slechts de beste is doch tevens
de enige kans biedt een derde wereldoor
log te voorkomen. Wij zullen daarom de
regering steunen in de houding, welke zij,
met al haar toewijding voor de zaak van de
vrede, gemeend heeft te moeten aannemen.
Men heeft dikwijls gezegd, dat, wanneer
Groot-Brittannië op een bepaald moment
zwak is, Europa in gevaar verkeert. Het is
onze plicht te tonen, wat voor partijge
schillen er ook mogen bestaan, dat wij,
wanneer het aankomt op verzet tegen
vreemde tyrannie, een verenigd volk zijn.
Ik geloof nog steeds, dat aldus de vrede
bewaard zal kunnen worden."
Engelse persstemmen
Het Zondagsblad „The Observer" dringt
er in een hoofdartikel op aan, dat het be
zit van het geheim van de atoomwapenen,
de „overweldigende troefkaarten van het
Westen in het spel der werelddiplomatie",
thans gebruikt zal worden om „het fatale
vooruitdringen van de Sovjet-Unie" te
stoppen.
„Wij, en niet de Sovjets, hebben de
atoomwapenen en nog moderner wape
nen. en wij zouden, indien daartoe uitge
daagd, de Sovjetmacht en de bedreiging
voor de wereldvrede van het aanschijn der
aarde letterlijk kunnen wegvagen", aldus
het blad.
De voornaamste Engelse bladen dringen
er in hun Maandag-ochtendartikelen op
aan, dat de Westelijke geallieerden te Ber
lijn zullen standhouden.
„Indien wij ons uit Berlijn terugtrekken
is de logische gevolgtrekking: oorlog", zo
verklaart de „Manchester Guardian", „in
dien niet onmiddellijk, dan toch binnen
zeer korte tijd. Wij mogen aannemen", zo
gaat het blad verder, „dat de Sovjet-Rus
sen geen oorlog willen. Zij zijn echter be
reid. evenals Hitier, er een heel eind naar
toe te gaan door met oorlog te dreigen.
Voor de Westelijke geallieerden is er geen
andere weg dan te Berlijn pal te staan".
V oedsel-armada
Hedenmorgen bij het aanbreken van de
dageraad werden op de vliegvelden in de
Westelijke zóne van Duitsland de vliegtui
gen rn gereedheid gebracht, die de Britse,
Amei'ikaanse en Franse sectoren van Ber
lijn van voedsel zullen gaan voorzien, nu
de verbindingen over de weg, het water
en de spoorlijn reeds gedurende vier da
gen door de Sovjets zijn afgesneden.
Op de vliegvelden Gatow, Tempelhof en
andere in de Westelijke sectoren van Ber
lijn trof men de laatste voorbereidingen
voor het ontvangen van deze „voedsel-
armada". Van Amerikaanse zijde is ge-
Auto op Herenweg geslipt
Wielrijdster met dochtertje
ernstig gewond
Tengevolge van de gladheid is Zondag
middag op de Herenweg nabij de grens
tussen Heemstede en Bennebroek een auto
geslipt. De wagen, die uit Zuidelijke rich
ting kwam, botste daarbij tegen de juist
passerende wielrijdster. mevrouw H. Man-
Looyengoed uit Haarlem die met haar
echtgenoot op het rijwielpad reed en een
driejarig dochtertje achter op haar fiets
had. Wielrijdster en kindje werden in de
greppel geslingerd die langs de buiten
plaats „De Hertenkamp" loopt en mevrouw
de Man liep daarbij een zeer zware hersen
schudding op. Het meisje kreeg een
schedelbasisfractuur. Beiden werden naai
de Mariastichting te Haarlem vervoerd.
Het rijwiel werd ernstig beschadigd. De
toestand Van de moeder was vanmorgen
nog ernstig.
schat, dat minstens een honderdtal toe
stellen Maandagmorgen uit Frankfort zou
vertrekken.
Nog een veertigtal machines wordt bin
nen 24 uur uit Amerika verwacht om aan
de transportvloot te worden toegevoegd.
Generaal Clay, de Amerikaanse militaire
gouverneur in Duitsland, heeft Washing
ton verzocht deze machines snel te sturen
als bewijs van ondersteuning van de ver
klaring van geallieerde zijde, dat men be
sloten is in Berlijn te blijven.
Vredcsbedreiging
Volgens persberichten zal generaal Sir
Brian Robertson, de Britse militaire gou
verneur in Duitsland, die heden te Kopen
hagen wordt verwacht, de Deense minister
van Buitenlandse Zaken, Gustaf Rasmus
sen, verzoeken de kwestie van de Berlijnse
crisis voor de UNO te brengen.
Belangrijke punten voor
Westeuropese conferentie
Reuters diplomatieke correspondent I
meldt: Waarnemers te Londen zijn van j
mening, dat ae vergadering van de mi- J
nisters van Buitenlandse Zaken van de lan-
den der West-Europese Alliantie, op 19 i
Juli in Den Haag te houden, aan beteke-
nis wint door de crisis te Berlijn en de deze
week te Warschau gehouden vergadering
van de ministers van Buitenlandse Zaken
der Oost-Europese landen.
Verwacht wordt, dat de ministers in Den
Haag de volgende vier belangrijke kwes
ties zullen bespreken:
1. De coördinatie van de defensieplan
nen.
2. De betrekkingen met andere regionale
groeperingen in het niet-communistische
deel van Europa, zoals de Scandinavische
groep of de Middellandse-Zeegroep (Grie
kenland, Turkije en Italië).
3. De plannen voor West-Duitsland
in het bijzonder waar het gaat om inter
nationale controle op het Ruhrgebied
en de houding van de West-Europese Al
liantie met betrekking tot de ontwikke
ling in Oost-Duitsland, in het licht van het
te Warschau uitgegeven acht-landencom-
muniqué.
4. De economische problemen in ver
band met het Marshall-plan.
Daar er verdenkingen bestaan, dat
Schreieder de hand heeft gehad in de re-
présaillemoord. welke op 11 April 1945 te
Dronrüp heeft plaats gehad op veertien
illegale werkers, Is door de procureur
fiscaal te Leeuwarden de arrestatie van I
Schreieder gelast, welke inmiddels is ge
schied.
Dewey tegenstander van
„Grote Drie"-diplomatie
„Meent u met maarschalk Stalin te kun
nen onderhandelen?" zo vroeg een van de
talrijke journalisten, die Vrijdag op de
persconferentie van de republikeinse can
didaat voor het presidentschap aanwezig
waren, aan gouverneur Dewey.
Deze laatste antwoordde: „Ik ben een
tegenstander van wat de „persoonlijke
diplomatie" wordt genoemd. Ik meen dat
de toestand ten opzichte van de Sovjet-
Unie kan opgeklaard worden door middel
van een normale diplomatie, waarvan de
methodes in het verleden met succes wer
den bekroond".
Dewey voegde er nochtans dadelijk aan
toe: „Hoewel ik tegenstander ben van de
persoonlijke diplomatie en van de confe-
rentes der „grote drie" zou ik een onder
houd met maarschalk Stalin niet afslaan".
Betreffende de binnenlandse politiek
verklaarde Dewey, dat hij voornemens is
een historische wijziging te brengen in de
taak van de vice-president door te trach
ten hem te ontlasten van het grootste deel
van zijn taak als president van de Senaat,
teneinde „de administratieve kwaliteiten
van de heer Warren" ten dienste te stellen
van de regering.
Het woord is aan..-
Comtesse Diane:
De vreugde van bewonderen is de
beloning van hen, die vrij zün van
a/gunst.
Twee ons rijst
voor iedereen
De regering heeft 3000 ton rijst aange
kocht voor binnenlandse consumptiedoel
einden. De minister van Landbouw. Vis
serij en Voedselvoorziening heeft besloten
uit de thans verkregen aanvoer voor ieder
een 200 gram rijst beschikbaar te stellen,
zodat na jaren de Nederlandse huismoe
ders weer over een weinig rijst voor de
huishouding zullen kunnen beschikken.
Nagegaan zal worden of de distributie
van rijst voor zeer jonge' kinderen, voor
z.g. oriëntalen en voor „exotische" restau
rants mogelijk zal zijn. De ziekenhuizen,
waarvoor indertijd ruim is gereserveerd,
blijven een bepaalde hoeveelheid rijst ont
vangen. Uitbreiding van de z.g. ziekenrege-
ling met beschikbaarstelling van rijst ligt
niet in het voornemen. In de bonnenlijst
welke 1 Juli wordt gepubliceerd zal een
voorinleveringsbon van 200 gram rijst voor
alle leeftijdsgroepen worden aangewezen.
Verwacht mag worden, dat deze hoeveel
heden in de tweede helft van Augustus
ter beschikking zullen komen.
Trip zonder cent. Hans Kaart en zijn
gezelschap hopen morgen te Madrid te arri-
ren. De reizigers zonder een cent op zak
redden zich'best.
De jongste foto's van de Prinses-Regentes en de Prins-gemaal, die morgen zijn
zeven en dertigste verjaardag viert.
Er wordërtweer vernielingen voorbereid
De „Christian Science Monitor" heeft een
interview gepubliceerd, dat de Ameri
kaanse correspondent te Djokja heeft ge
had met de republikeinse vice-premier,
Hatta.
In dit interview verklaarde Hatta, dat de
huidige spanning en het republikeinse wan
trouwen, dat een nieuwe Nederlandse mili
taire actie zal worden begonnen, de ver
mindering van de republikeinse strijd
krachten, alsook het economisch herstel
belemmeren.
Hatta zeide: „Enige maanden geleden heb
ik het opruimen van vernietigingsbommen
uit alle fabrieken bevolen, doch het volk
vreest nu een nieuwe militaire actie en
plaatst deze bommen weer in vele fabrie
ken. In sommige olievelden bereiden ar
beiders ook vernietiging voor". Hatta zeide.
dat hij streefde naar zo spoedig mogelijke
samenwerking met de Nederlanders, doch
niet ten koste van de republiek. Hatta ver
zekerde, dat de Nederlandse positie bij de
onderhandelingen neerkwam op een poging
om weer de controle in handen te krijgen.
„Tenslotte zullen beide landen zo spoedig
mogelijk vriendschappelijke betrekkingen
moeten vestigen. Spoedig handelen is nood
zakelijk in verband met de wereldtoestand.
Nederland moet zich versterken en wij
helpen Nederland meer dan het denkt,
wanneer wij eenmaal vrij onze natuurlijke
hulpbronnen kunnen exploiteren en ons
economisch plan in werking kunnen stellen.
Wij kunnen de Nederlandse economie ster
ker maken, misschien redden. Wij zijn be
reid grote orders in Nederland te plaatsen,
het economisch een gunstige positie in In
donesië te geven en de Nederlandse hulp
te vragen bij de opbouw van nieuwe indu
strieën. welke Indonesië voor zijn weder
opbouw nodig heeft. Wij zouden bijvoor
beeld in de gelegenheid kunnen zijn wegens
onze grote hulpbronnen waarborgen te
leveren voor een lening van de Nederlan
ders in het buitenland. Wij wensen econo
mische samenwerking met de Nederlanders,
Terreurbenden op West-Java
Van de zijde der staatsspoorwegen op
Java vernam Aneta, dat er voor de tweede
maal sabotage is gepleegd aan spoorlijnen
in West-Java, ditmaal echter zonder dat
dit persoonlijke ongevallen tengevolge
heeft gehad. Nauwelijks was de lijn bij
Tjikampek na de aldaar veroorzaakte
deraillering, welke 5 doden en 8 gewonden
eiste, hersteld, of saboteurs vernielden 200
meter vails west van Tjikampek, en nog
eens 100 meter rails in de lijn Cheribon
Semarang. De vernieling werd tijdig ont
dekt en de ochtendtreinen konden worden
aangehouden. Met hard werken gelukte het
beide lijnen nog dezelfde dag te herstellen.
Inmiddels meldt Aneta's speciale corre
spondent, die thans in West-Java een reis
maakt langs de gebieden, waar ongeregeld
heden zijn gemeld, dat volgens mededeling
van de politie-autoriteiten de ingestelde
nasporingen nog niet hebben geleid tot
arrestatie van de daders van de sabotage
en de beschieting nabij Tjikampek. Echter
zijn reeds vele verdachten gearresteerd.
Men hoort in West-Java veelal de naam
noemen van de luitenant-kolonel Oesman
Soemintra als coördinator tussen extremis
tische groepen. In politieke kringen ver
klaarde men, dat de benden bewapend zijn
met automatische wapenen, verplaatsbare
artillerie en mortieren.
wij kunnen hun deskundigen op technisch
gebied gebruiken. Maar wij moeten eerst
vertrouwen in elkaar hebben", aldus
Hatta.
Nieuwe toewijzingen der E.C.A.
Nederland krijgt o.m.
aardolie-producten
De E.C.A. heeft nieuwe toewijzingen voor
de „Marshall"landen bekend gemaakt.
Engeland ontving wederom de grootste toe
wijzing en wel tot een waarde van
41.551.340 dollar grotendeels bestaande uit
benzine en andere oliepi-oducten, houtpulp
en melasse.
Nederland krijgt vliegtuig- en motor-
benzine, petroleum, stook- en gasolie, fos
faat en koper tot een totale waarde van
2.820.000 dollar.
Het totaalbedrag der toewijzingen aan
de E.R.P.-landen, Triëst en China is door
deze nieuwe toewijzingen gestegen tot
730.783.993 dollar.
Sokolofski aangehouden
wegens te snel rijden
Amerikaanse politie hield
hem een half uur vast
Volgens mededeling van Reuter is maar
schalk Sokolofski, de Sovjetrussische mili
taire gouverneur. Zaterdagavond door
Amerikaanse militaire politie aangehouden
wegens te snel rijden in de Amerikaanse
sector van Berlijn. De auto van de maar
schalk, een Limousine waarin behalve
Sokolofski nog andere personen gezeten
waren, werd een half uur lang vastgehou
den. Daarna liet men de maarschalk gaan
zonder dat proces-verbaal tegen hem was
opgemaakt.
Sokolofski werd losgelaten op persoon
lijke instructie van de Amerikaanse mili
taire gouverneur, generaal Clay.
De aanhouding geschiedde volgens kort
geleden uitgevaardigde orders aan de
patrouilles van de Amerikaanse politie, elke
Sovjetrussische soldaat, die rijdende op de
autoweg werd aangetroffen, aan te houden
en naar het dichtstbijzijnde politiebureau
te geleiden.
De auto van Sokolofski een grote
moderne Buick werd aangehouden bij
Wannsee. Sokolofski was op weg van zijn
hoofdkwartier te Karlshorst naar Potsdam.
Nadat de patrouille zijn documenten had
ingezien nam zij hem mee naar een politie
post, waar een Amerikaanse kolonel gene
raal Clay opbelde en van deze instructie
ontving de maarschalk los te laten.
Generaal Clay deelde een correspondent
mede, dat hij, zodra hij van het incident
gehoord had, een schriftelijke verontschul
diging aan de maarschalk had gezonden.
Bouw van een school
in twee maanden
De Hilversumse gemeenteraad heeft een
crediet van 71.400 verleend voor de bouw
van een zesklassige R.K. school aan de
Kamerlingh Onnesweg. Deze school zal
volgens een nieuw systeem gebouwd wor
den en wel in zeer snel tempo, zodat nog
vóór September, bij het begin van het
nieuwe leerjaar, het gebouw gereed is. De
bouw geschiedt volgens het systeem-
Knoop. De school zal bestaan uit een lang
gerekt gebouw van één verdieping met aan
weerszijden van de ingang drie leslokalen.
Zaterdag en Zondag werd te Hilversum
I het derde congres gehouden van de Ne
derlandse Amateur Toneel Unie.
Zaterdagmiddag ving de bijeenkomst, die
door 280 amateurtoneelspelers en -speel
sters uit het gehele land werd bijgewoond,
aan met een rede van de voorzitter, mr. P.
Cleveringa, die een overzicht gaf der werk
zaamheden, waarin hij herinnerde aan de
succesrijke weekendcursussen en aan het
niet geheel geslaagde één-actertournooi.
Dit tournooi zal echter kunnen uitgroeien
aldus spreker, tot een der belangrijkste
steunpilaren van het scholingswerk. Door
een overeenkomst met het internationale
bureau voor auteursrechten is het mogelijk
geworden buitenlandse éénacters te doen
vertalen en in de bibliotheek op te nemen.
Er wordt naar gestreefd deze bibliotheek
uit te breiden en in een eigen gebouw onder
te brengen, hetgeen een bedrag van 20.000
zal kosten. Medewerking daartoe is reeds
toegezegd door de regering en het Prins
Bernhardfonds. De toneelschrijvers J. J.
van Mechelen en A. J. Zoetmulder zullen
voor de N.A.T.U. een toneelstuk schrijven.
Door een centraal gezelschap, samenge
steld uit enige Gooise amateurverenigingen,
werd een voorstelling gegeven van het
vastenavondspel „De gecroonde leersse",
een zeventiende eeuwse klucht van Michiel
de Swaen.
Zondagmorgen hield de directeur van de
Academie voor dramatische kunst te Am
sterdam, dr. W. Ph. Pos, een causerie,
waarin hij mededeelde, dat, zodra de uit
breiding van het gebouw tot stand zal zijn
gekomen, aan de school een nieuwe afde
ling zal worden toegevoegd, welke twee
jaren parallel met de opleiding van toneel
speler zal lopen, doch zich nadien speciaal
N.A.T.U.-congres in Hilversum
op de technische onderdelen zal richten. De
bedoeling is door deze afdeling jongelui te
kweken, die als regisseur bij schooluitvoe-
ringen en ook bij amateurtoneelverenigin
gen kunnen optreden.
Geen verschlL
Dr. Pos constateerde, dat er in wezen
geen verschil tussen amateur- en beroeps
toneel bestaat, indien althans dit amateur
toneel zich van zijn dienende taak ten op
zichte van het toneel bewust is en dat het
amateurtoneel een belangrijke factor is om
grotere waardering voor het beroepstoneel
te kweken.
De heer Arend Hauer bezag hierop het
vraagstuk van de verhouding amateur
toneelberoepstoneel uit het standpunt
van de beroepsacteur en hij concludeerde,
dat bij het amateurtoneel de grondslag ligt
voor een waardige toneeleruditie. Het ama
teurtoneel moet zich echter houden binnen
zijn beperkte kring en alleen voorstellingen
geven voor amateurs en ingewijden, dus
geen voorstellingen voor een algemeen pu
bliek. Daarmee doet het zichzelf en het
publiek tekort.
Als dilettant verdedigde mr. J. de Blieck,
erevoorzitter van de NATU, de stelling, dat
het amateurtoneel een complement van het
beroepstoneel behoort te zijn.
Na een algemene gedachtenwisseling
werden tenslotte, als resultaat van het con
gres twee resoluties aangenomen, waar
in het congres zich uitsprak voor de
stichting van een nationaal toneelinstituut
als onderdeel van het National Theatre In
stitute van de Unesco en constateerde, dat
het amateurtoneel het platform dient te
zijn voor de Nederlandse toneelschrijver.
De heer M. A. Reinalda
Postzegels met beeltenis van
liet nieuwe staatshoofd
Naar aanleiding van het regeringsjubi
leum van de Koningin zullen van 31 Augus
tus tot en met 30 September herdenkings
postzegels in de waarden van 10 en 20 cent
verkrijgbaar worden gesteld. Zij blijven
tot eind 1949 voor frankering geldig. Voorts
zal wegens de troonswisseling de beeltenis
van Koningin Wilhelmina op de gewone
zegels van 5 cent en hoger worden ver
vangen door die van het nieuwe staats
hoofd. Bij de troonswisseling zullen zegels
van 10 en 20 cent met de beeltenis van de
nieuwe vorstin gereed zijn. De overige
waarden zullen daarna zo spoedig mogelijk
verschijnen.
Zowel de herdenkingszegels als de nieuwe
zegels in de gewone uitgifte zullen worden
vervaardigd naar ontwerpen van S. L.
Hartz.
Ook staking te Liverpool
De havenarbeiders te Liverpool hebben
zich Zondagavond op een vergadering
solidair met hun Londense collega's ver
klaard en besloten heden het werk neer te
leggen.
De beslissing werd genomen, nadat af
gevaardigden van de Londense havenar
beiders de vergadering, waarop ongeveer
3000 personen aanwezig waren, hadden toe
gesproken.
ONRUST ONDER RESERVE
OFFICIEREN?
De Algemene Vereniging van Neder
landse reserve-officieren heeft in Leeuwar
den haar jaarvergadering gehouden onder
voorzitterschap van de heer J. Roodenburg
uit Rotterdam.
Hij verklaai'de tot zijn gi'ote spijt ver
plicht te zijn in het openbaar melding te
maken van het feit, dat hij tekenen meende
te bespeuren, die wijzen op grote onrust
in het corps reserve-officieren. Was de
positie der reserve-officieren vóór 1940
practisch geconsolideerd, nadien is deze
positie van alle kanten onzeker geworden.
„Hoewel ons altijd is voorgehouden", aldus
de heer Roodenburg, „dat wij te zorgen
hebben, dat de orders, die wij geven, door
de ondergeschikten begrepen worden en
toelichting dus nodig is, schijnt zulks tegen
over ons niet te gelden. Wij begrijpen nog
steeds niet de doelstelling van de nationale
reserve, waarvoor nu weder een beroep op
ons wordt gedaan. Waarom is. zo vroeg
spreker, het Nederlandse volk door de
Legervoorlichtingsdienst nog steeds niet
duidelijk gemaakt, welke doelstelling deze
reserve heeft?"
zestig jaar
De Commissaris der Koningin in de pro
vincie Utrecht, de heer M. A. Reinalda,
die vandaag zestig jaar is geworden, ont
ving hedenmorgen reeds talrijke schrif
telijke en telegrafische gelukwensen en
talrijke bloemstukken. Zeer velen kwamen
de heer Reinalda feliciteren. Ook het vol
tallig personeel van de Provincie bood zijn
gelukwensen aan.
Het mannenkoor „Caecilia" uit Haarlem,
waarvan de heer Reinalda tijdens zijn bur
gemeesterschap van Haarlem bescherm
heer was, zal hem hedenavond in zijn
ambtswoning „Paushuizc" aan de Kromme
Nieuwe Gracht een zanghui de brengen,
evenals de Utrechtse Koninklijke Mannen-
zangvereniging ..Euterpe", waarvan de heer
Reinalda thans beschermheer is.
Dewey vriend van Europa
Thomas Dewey, de republikeinse can
didaat voor het Amerikaanse president
schap, is volgens een van zijn oudste en
meest vertrouwde medewerkers een grote
vriend van Europa Dewey, aldus de zegs
man, kwam reeds verschillende weken
vóór Marshall met een voorstel voor Ame
rikaanse hulpverlening aan een Europees
herstelplan, en het plan-Marshall heeft
hij steeds gesteund. In 1944 ging Dewey,
commentaar leverend op een rede van
Churchill, aanzienlijk verder dan president
Roosevelt wat betreft suggesties voor Brits-
Amerikaanse samenwerking na de oorlog,
Dewey heeft zich voorstander getoond
van „Verenigde Staten van Europa" en
bracht dit naar voren in zijn redevoeringen
nog voordat de West-Europese Unie ge
vormd werd. Hij ondersteunde ook de
Amerikaanse lening aan Groot-Brittannië.
AANHOUDEND KOEL WEER
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt. geldig van Maan-
dagavond tot Dinsdagavond:
Voor de kustgebieden: Gedurende de
nacht nog veel buien, hier en daar mei
onweer. Morgen overdag geleidelijk
buiïg en enkele opklaringen Tijdelijk
j tot krachtig toenemende wind tussen
Noordwest en Noord. Koel weer.
Voor het binnenland: wisselende be- I
j wolking met nu en dan buien, hier en
daar met onweer. Aanvankelijk weinig
wind, later tijdelijk tot vrij krachtig
toenemend uit Noord-Westelijke rich- j
ting. Koel weer
39 Juni:
Zon op 4.23 uur. onder 21.04 uur
Maan op 0.40 uur. onder 12 34 uur S
fLa»'«»e kwartier)