c
K
ami
en
J
De levensloop der nieuwe ministers
C. DE WEERS
HET NIEUWE
MINISTERIE
Nieuwe Amerikaanse prijsstijging
vermindert effect van Marshallplan
Chefarme4
ZATERDAG 7 AUGUSTUS (948
GODFRIED BOMANS-: „De avonturen van Bill Clifford"
(Elsevier's Uitg. Mij., AmsterdamBrussel).
ER ZULLEN WEL lezers zijn, die er zich
over verwonderd hebben, dat de
'schrijver van „Erik" of het „Klein Insec
tenboek" en van „Sprookjes" één en de
zelfde is als die van de dolle „Avonturen
van Tante Pollewop en Pa Pinkelman".
Verbaas u er niet over. Wat Bomans
schrijft, komt voort uit de kostelijkste
bronnen, waaruit een auteur van zijn ge
halte kan putten: uit humor en ironie, de
beste geneesmiddelen- tegen een zwaar
wichtige levensernst. Hoe kan men zich
beter wapenen tegen een teveel daarvan
dan dat door een spel met de ernst? Zie
mèt Bomans de dingen, die uw leven
schijnen te bezwaren, eens een tikje an
ders. Zie ze in het licht van hun betrek
kelijkheid en lachwekkendheid. Zie ze
klein en onbelangrijk, wees eens speels,
juist omdat ge wéét, dat het leven een
ernstige zaak is. Ik ben ervan overtuigd,
dat heel wat „levensconflicten" een heil
zame genezing zouden vinden in het mee
beleven van de fantastische avonturen
van Pa Pinkelman. Trek er een paar uur
op uit mèt Pa Pinkelman, want hij is een
zeldzaam vriend. Of beter: wees eens een
pinkelman; en ge zult morgen opstaan met
de blijmoedige gedachte: gelukkig, alweer
een dag om mee te spelen.
Heeft dit alles iets te maken mét de
„Avonturen van Bill Clifford"? Natuurlijk
heeft het dat. Deze Bill Clifford, de super
detective, overtuigd van zijn voortreffelijk
heid, zoals het behoort, wordt overtroffen
door het toppunt van ambtelijke domheid,
door Mr. Topwash, die u met genoegen
zult ontmoeten. Topwash is de man voor
wie de toegangspoort tot de wereld bestaat
uit een gerasterd loket (postwissels en
aangetekende stukken), de .waarde van het
leven uit een frankeringstabel en de
levensmoraal uit een postreglement, dat
hij als nauwgezet loketambtenaar der pos
terijen uit zijn hoofd kent. Topwash is een
nul, een domoor, een uitgedroogd man
neke, met het brein van een in de amb
telijke loopbaan verzand leven. Zijn hoog
ste genoegen is het.» sigaartje, dat hij na
sluitingstijd van het loket in gezelschap
van de portretten van twee dooie post
directeuren pleegt te roken. En op zo'n
ogenblik der ogenblikken, dat zelfs Top
wash zich verstout te denken, dat hij niet
denkt, gebeurt het onverwachte, ondenk
bare en levenschokkende: Topwash blijkt
in het stille kantoorlokaal niet alleen ge
zelschap te worden gehouden door een big
boss onder de misdadigers. Hij maakt
plompverloren en overrompelend kennis
met hèm, wiens naam een ieder doet bui
gen van ontzag of verbleken van schrik;
de grote Bill Clifford staat voor hem, de
beroemdste van alle beroemde speurders.
U heeft er geen idee van hóé groot Bill
Clifford is. Hij verenigt alle, maar dan ook
ille, kenmerkende en voortreffelijke eigen
schappen in zich van de ras-detective: on
navolgbare scherpzinnigheid, ijzige koel
bloedigheid, brilliant combinatievermogen.
Hij denkt, wat niemand denkt. Dat is zijn
kracht en genialiteit. Hij ziet wat niemand
ziet als hij, uitgestrekt in de klassieke
detective-houding op zijn divan, met geslo
ten ogen zijn verbijsterend-spitsvondige ge
volgtrekkingen maakt uit de uiterst simpele
gegevens, die aan de oerdomme politie
mannen van Scotland-Yard natuurlijk ver
borgen bleven. Hij heeft als zijn grote voor^
ganger Sherlock Holmes een onfeilbaar
arsenaal van leerstellingen, een detective
vademecum in zijn hoofd, waarin hij maar
behoeft te bladeren met de onzichtbare
tentakels van zijn ongehoord vernuft, om
het ingewikkeldste mysterie te ontraadse
len.' Als wijlen Nick Carter c.s. bezit hij een
trouwe wijze bediende, 's meesters klank
bord, en als Geoffry Gill de onmisbare
.helper", tegen de achtergrond van wiens
argeloosheid zijn weergaloze schranderheid
zich nog scherper en verbluffender af
tekent. Deze „medewerker" is Mr. Topwash,
die het voorrecht heeft, juist de enige con
clusie te trekken, die een geniale speurder
;niét trekt, opdat de meester hem met een
vergoeilijkend lachje kan terechtwijzen en
hem, ten pleziere van de lezer, de kost
baarste stalen van zijn scherpzinnigheid
kan ten toon spreiden. Kortom: onze Bill
Clifford is de volmaakte detective en Top
wash een stoethaspel; die aan zijn onnozel
heid de eer te danken heeft, te mogen leven
i de schaduw van de grote man.
En wie lost het raadsel van het gestolen
document, waarvan het heil van het Ver
enigd Koninkrijk afhangt, op? De olie
domme beroepsspeurders van Scotland-
Yard? Natuurlijk niet; er zijn dingen die
zelfs in detective-boeken niet behoren te
gebeuren. De grote Clifford dan, wiens
kernachtige spreuken door hem wel eens
maggiblokjes werden genoemd, waarmee
hij de flauwe soep van het leven kruidt?
De kleine onnozele hals van het loket
postwissels enz., 's meesters in domheid
schitterende medewerker Topwash doet het,
niet uit intelligentie, niet met speurders
intuïtie, maar domweg uit domheid, dank
zij de posttarieven en reglementfenkennis
van zijn getralied loketten wereld je.
Begiftigd met een even grote speurders-
zin als die van de grote Bill Clifford zal de
lezer het al lang begrepen hebben: Bomans
schreef een caricatuur van de detective
roman. Hij deed het in zijn trant, vol spot
ternij en zotternij, onverwachte wendingen,
geestige invallen, woordspelingen en pot
sierlijke situaties. Hij schreef een Pinkel
man in detective-gedaante, een Pieter Bas
met een speurdersneus, want hij bleef zich
zelf gelijk en zette ditmaal eens de
detective-boekenwereld op zijn kop. Geloof,
als u enkele vrolijke vacantie-uren wilt
genieten, mèt Bill Clifford, dat de meest,
waarschijnlijke plaats de meest onwaar
schijnlijkste en de meest voor de hand lig
gende mogelijkheid het onmogelijke is. Heb
ontzag voor de speurder der speurders
Bill Clifford en wees met hem ontsteld over
zijn nederlaag. Doe dat. Ge zult u verfris
sen aan Bomans' humoristische dolzinnig
heid, aan deze unieke persiflage van de
„klassieke" detective-roman". En aan het
eind zult u, ondanks alle spotternij met de
Holmes en de Lupins en de Gills, tot de
verrassende ontdekking komen, dat u tóch
nog een detective-verh&al hebt gelezen.
En wel een van de voortreffelijkste soort:
één dat zichzelf niet ernstig neemt. Eén
avontuur met Boman's Bill en uw uur is
een goed uur. C. J. E. DINAUX.
De 9 Muzen
""""V
Opera-dirigent overleden. Op vijftig
jarige leeftijd is te Milaan overleden de heer
Edmondo de Vecchi, dirigent aan de
Italiaanse opera.
De heer De Vecchi was ook in Nederland
een bekende figuur. In 1936 kwam hij voor
het eerst naar de lage landen, waar hij een
aantal jaren achtereen de uitvoeringen dei-
Italiaanse opera leidde. De Vecchi was de
laatste jaren als dirigent vooral werkzaam in
Roemenië, Zwitserland en Bulgarije, waar
hij ook symphonieconcerten leidde. Zijn ge
zondheid was reeds geruime tijd minder
goed.
In 1946 heeft De Vecchi nog een bezoek
aan Nederland gebracht om te spreken over
de terugkomst van de Italiaanse opera hier
te lande.
Coba-theater. De actrice Coba üinsber-
gen, dochter van de nestor der Nederlandse
bioscoopwereld, Sol Kinsbergen, keert 1
December in de theaterwereld terug.
Op die datum opent zij aan het Spui in
Den Haag een intiem theatertje, dat wordt
gevestigd in een voormalige fietsenstalling.
Koopt HERENCOSTUUMS en alle soorten
kleding tegen hoge prijzen.
KAMPERVEST 45 - TEL. 17825 - HAARLEM
(Adv.)
De voornaamste antecedenten van de
nieuwe ministers in het kabinet-Drees zijn
de volgende'.
De heer W. Drees werd 5 Juli 1886 te
Amsterdam geboren. Hij bezocht daar de
H.B.S. en de Handelsschool en werkte ver
volgens enige jaren bij de Twentsche Bank.
Van 1907 tot 1919 was hij stenograaf bij
de Staten-Generaal. In 1911 werd hij voor
zitter van de federatie Den Haag der S.D.
A.P., welke functie hij tot 1931 bekleedde.
Van 1919 tot 1933 was hij gemeenteraads
lid van Den Haag. In 1919 werd hij lid van
Provinciale Staten van Zuid-Holland, in
1933 lid der Tweede Kamer. In 1927 werd
hij gekozen in het partijbestuur der S.D.A.
P. Voorts bekleedde hij vele functies op
sociaal gebied. In bezettingstijd was hij lid
van het convent van politieke partijen en
van het vaderlands comité. Hij was onge
veer een jaar gevangen in het concentratie
kamp Buchenwald. In 1945 was hij lid van
het college van vertrouwensmannen. Te
zamen met prof. ir. W. Schermerhorn for
meerde hij het eerste na-oorlogse kabinet.
Daarna werd de heer Drees minister van
Sociale Zaken in het kabinet-Beel.
Mr. J. R. H. van Schaik is 31 Januari
1882 te Breda geboren en studeerde rechts
wetenschappen te Utrecht. In 1905 promo
veerde hij hier op een proefschrift getiteld
„De overheid tegenover de artt. 1401 e.v.
B.W." Na zijn promotie vestigde hij zich
als advocaat en procureur te Arnhem, waar
hij ook kantonrechter-plaatsvervanger is
geweest. In 1919 vestigde hij zich als ad-
CHIN. IND. REST. HONGKONG
HAARLEM, Smedestraat 21 - Telefoon 21375
ZANDV.OORT, Zeestrtiat 38 - Telefoon 2925
«Adv i
G. Farben wordt in
leine bedrijven verdeeld
De Brits-Amerikaanse bezettingsautori
teiten voor Duitsland hebben bekend ge
maakt, dat zij een nieuwe beheersorgani
satie hebben opgericht voor de I. G. Far-
benfabrieken in hun zones. De nieuwe
organisatie zal tot taak hebben alle eigen
dommen en op eoncurrentie-basis werken
de eenheden, voor zover zulks niet reeds
is geschied. Zij zal voor iedere eenheid een
Duitse beheprder benoemen.
De Brits-Amerikaanse organisatie, die
tot dusverre de controle op de I. G. Far-
benfabrieken uitoefende, zal de algehele
verantwoordelijkheid voor het beheer van
deze fabrieken behouden en het recht van
Veto beschikken over de werkzaamheden
In de bekendmaking werd verder mede
gedeeld, dat het de bedoeling van het mili
taire bestuur van de gecombineerde zóne
is, dat het „rijk" van de I. G. Farben niet
opnieuw zal worden opgebouwd.
De Franse bezettingsautoriteiten zijn van
de nieuwe regeling op de hoogte gebracht,
zodat zij, hangende de fusie van de drie
Westelijke zones, overeenkomstig maat
regelen kunnen treffen. Ook de Russen
zullen overeenkomstige maatregelen kun
nen nemen ten aanzien van de I. G. Far-
benfabrieken in hun zóne.
Mr. A. M. Joekes
jjBwSölzci)/
Effecten- en
Geldmarkt
West-Europa worstelt om zijn economisch
herstel, min of meer onder aanmoediging
van de V. S„ die, zoals Paul Hoffman het
uitdrukt, daarbij de rol vervult van de
beleggende bankier, die precies weten wil
hoe de door hem te lenen gelden zullen
worden gebruikt. En de resultaten zijn lot
dusver niet slecht, althans de nieuwe prin
cipes, welke door de zestien landen te Parijs
zijn aanvaard, openen het uitzicht op een
meer multilateraal handelsverkeer, dat een
ruimere uitwisseling van goederen tussen
de Europese landen onderling zal bevorde
ren en ze daardoor minder afhankelijk van
de V. S. zal maken. Onder garantie van
Amerika zullen de Europeese landen met
sterke valuta aan die met zwakke valuta
credieten verlenen voor het nadelig saldo
hunner handelsbalans. Het verluidt dat het
nieuwe plan op 1 October in werking zal
treden.
De moeilijkheden, welke zich bij de uit
voering der Benelpx-overeenkomst hebben
voorgedaan en nog voordoen, nopen tot
tempering van het optimisme, maar men
kan toch zeggen dat stappen worden gedaan
in een goede richting. Tenslotte komt het
er op aan of de West-Europese landen met
behulp van de Amerikaanse dollars hun
eigen productie en exportmogelijkheden
kunnen verhogen, teneinde hun betalings
balans in evenwicht te brengen.
Het verdient de aandacht dat Engeland,
Frankrijk en Nederland gedurende de laat
ste maanden de export niet onbelangrijk
hebben kunnen opvoeren. Engeland expor
teert reeds (in geld) 140 7o van zijn invoer
in 1938, Nederland heeft zijn export dit
jaar van 140 millioen in Januari tot 240
millioen in Juni kunnen opvoeren en in
het eerste halfjaar 438 millioen meer ge-
is echter de stijging van de import niet
minder belangrijk geweest, zodat het En
gelse importsaldo nog 250 millioen be
draagt, weliswaar 72 millioen kleiner
dan in het voorgaande semester, maar toch
nog 61 millioen groter dan de raming.
Wat Nederland betreft, het importsaldo ge
durende het eerste halfjaar 1948 beloopt
niet minder dan 1281 millioen en i§. nog
groter dan dat van het eerste halfjaar 1947
1176 millioen) zodat per saldo onze be
talingsbalans niet is verbeterd. Het is dui
delijk dat we ons de weelde van een invoer-
overschot van ca, 200 millioen per maand
niet zullen kunnen blijven permitteren en
dat we zonder Marshallhulp vrijwel voor
een débacle zouden staan. Uitbreiding van
de onderlinge Europese handel is dus ook
voor ons land dringend nodig. De dezer
dagen tot stand gekomen overeenkomst ter
zake van de handel op Bizonië, waarbij het
gaat om een Nederlandse export van 181
millioen en een import van 230 millioen,
is daarbij van betekenis.
Dat intussen in de V. S. een nieuwe prijs
stijging is ingetreden, maakt de overgang
naar een toestand van „selfsupporting" niet
gemakkelijker. Rusland heeft in zoverre
succes met zijn pogingen om het Marshall-
Toneeltentooristelling
in voorbereiding
Ter gelegenheid van het dertigjarig bestaan
van de Haarlemse Stadsschouwburg zal van
29 September tot 10 October in het Frans
Halsmuseum een toneel-tentoonstelling wor
den ingericht, waarvan de détails door een
commissie onder voorzitterschap van wet
houder D. J. A. Geluk nog zullen worden uit
gewerkt en te zijner tijd bekend gemaakt.
Secretaris van de commissie is de heer J. B.
exporteerd dan verleden jaar. Tot dusver SchuiL
plan te torpederen, dat het door zijn aggres-
sieve houding de V. S. dwingt tot nieuwe
oorlogsuitrusting, tengevolge waarvan de
vraag naar allerlei producten en materia
len voortdurend stijgt. Alleen de recente
prijsverhogingen van de U. S. Steel Corp.
kosten Amerika al ca. 500 millioen en het
is geen wonder dat de kosten van levens
onderhoud in de V. S. thans ruim 9 hoger
zijn dan een jaar en 28 hoger dan twee
jaar geleden. Bij de Fordfabrieken kon een
algemene staking alleen worden voorkomen
door een .loonsverhoging met 13 dollarcent
per uur en bij alle fabrieken zijn onlangs
de prijzen der auto's verhoogd.
Dit alles betekent dat Europa voor een
zelfde bedrag dollars minder goederen zal
kunnen kopen en in feite wordt dus de
Marshallhulp daardoor verminderd. Men
zal nu moeten afwachten of Paul Porter,
die door Truman met de uitvoering van
diverse anti-inflatiemaatregelen is belast,
er in zal slagen de prijsstijgingen tot staan
te brengen. Hierbij zijn tal van maatrege
len, welke Laan het systeem der geleide
economie ontleend zijn, waartegen Amerika
in andere landen te velde trekt.
Het spreekt wel vanzelf dat de prijsstij
ging in de V. S. de regeringen der West-
Europese landen voor nieuwe moeilijkheden
pla'atst, ook ten aanzien van de prijs- en
loonpolitiek, welks stabiliteit <3e eerste
voorwaarde is van een toenemende arbeids
productiviteit. En te groter zijn die moei
lijkheden, omdat men hier in de hoop op
een prijsdaling in het buitenland het prijs
peil kunstmatig, n.l. met behulp van sub
sidies, laag heeft gehouden, waardoor de
koopkrachtvermindering van de gulden in
het binnenland wordt gecamoufleerd. Het
kan daarom niet verwonderen, dat de Am
sterdamse beurs, waar thans overigens de
vacantiegeest hoogtij viert, haar richting
moeilijk kan bepalen, ook al moet worden
gezegd dat de grondtoon voor de aandelen
markt, mede met betrekking tot de prijs
stijging in het buitenland en de uitzetting
der geldcirculatie in het binnenland, gun
stig blijft.
vocaat en procureur te 's-Gravenhage. Op
20 Februari 1917 deed hij zijn intrede in de
Tweede Kamer, waar hij aanvoerder was
van de tien katholieke leden, die destijds
tegen de Vlootwet hebben gestemd. Op 20
September 1929 werd de heer Van Schaik
benoemd tot voorzitter der Tweede Kamer.
Deze functie bekleedde hij tot hij in Mei
1933 als minister van Justitie in het crisis-
kabinet-Colijn optrad. Mr. Van Schaik
heeft vier jaar deze portefeuille beheerd.
Toen de toenmalige Kamer-president, prof.
mr. Aalberse in 1937 benoemd was tot lid
van de Raad van State, volgde mr. Van
Schaik hem als president der Tweede
Kamer op. Na de bevrijding werd hij we
der als zodanig benoemd. Mr. Van Schaik
is voorzitter geweest van het centraal col
lege voor de reclassering, voorzitter van
de algemene raad voor psychopathenzorg,
voorzitter van de Mijnraad (19321933)
en van enige andere colleges.
Mr. xan Schaik is commandeur in de
Orde van de Nederlandse Leeuw en groot
kruis in de orde „Polonia Restituta'
Mr. T. R. J. Wijers werd te Roermond
geboren op 27 Juni 1891. Hij promoveerde
te Leiden tot meester in de rechten in 1915.
Vervolgens was hij van 1915 tot 1930 ad
vocaat en procureur in 's Hertogenbosch,
waarna hij enige jaren als rechter fun
geerde bij de rechtbank te Rotterdam.
In 1939 werd hij benoemd tot raadsheer
bij het gerechtshof in 's Hertogenbosch. In
1945 werd hij president van het Bijzondere
Gerechtshof te 's Hertogenbosch en in 1946
vice-president van het Bossche gerechtshof.
F. J. Th. Rutten werd 15 September 1899
te Schinnen (L.) geboren. Hij bezocht de
universiteit te Utrecht waar hij Neder
landse letteren studeerde. Vervólgens ging
hij naar Leuven, waar hij 1928 cum laude
in de Nederlandse letteren promoveerde.
Het volgende jaar behaalde hij de doctors
titel cum laude in de letteren en wijsbe
geerte aan de Utrechtse Universiteit. Van
19251926 werkte hij als assistent aan. het
psychologische laboratorium aldaar en was
hij tevens leraar aan het St. Ignatiuscollege
te Amsterdam. In 1927 werd hij assistent
aan het psychologische laboratorium van
de R.K. Universiteit te Nijmegen. Voorts
was hij docent aan de psychologische pae-
dagogische instituten der R.K. leergangen
te Tilburg. In 1931 werd dr. Rutten be
noemd tot buitengewoon hoogleraar in de
experimentele psychologie aan de R.K. Uni
versiteit en in 1933 volgde zijn benoeming
tot hoogleraar.
Mr. W. F. Schokking is 14 Augustus 1900
te Amsterdam geboren en behaalde de titel
van meester in de rechten aan de Gemeen
telijke Universiteit aldaar. In 1924 vestigde
hij zich als advocaat en procureur in de
hoofdstad en in 1932 werd hij aldaar plaats
vervangend kantonrechter. In 1939 werd
hij tot lid van de gemeenteraad der hoofd
stad gekozen voor de Chr. Hist. Unie. Deze
functie vervulde hij tot in 1942. Hij is toen
door de Duitsers naar St. Michielsgestel
gebracht en daar gedurende 8 maanden in
gijzeling geweest. Gedurende de mobilisatie
was mr. Schokking reserve-kapitein dei-
artillerie en auditeur-militair bij een krijgs
raad te velde.
Na de bevrijding werd de heer Schok
king, die stafofficier bij de binnenlandse
strijdkrachten was, gekozen tot wethouder
voor de openbare gezondheid te Amster
dam. Hij bekleedt voorts nog een aantal
functies in het maatschappelijk leven van
de hoofdstad.
Mr. A. M. Joekes die tot de Partij van de
Arbeid behoort, is lid van de Tweede Ka
mer sinds 1925. Hij behoort tot één van
onze oude parlementaire figuren en werd
op 5 Mei 1885 te Boea (Sumatra) geboren.
Na zijn gymnasiale studies bezocht hij de
Leidse Universiteit, waar hij in 1908 in de
rechtswetenschap promoveerde. Drie jaar
later werd hij doctor in de staatsweten
schappen. In 1910 trad mr. Joekes in dienst
van de Semarang-Joanna Stoomtram Maat
schappij en na zijn promotie keerde hij
Yiaar Indië terug, als secretaris van de
hoofdvertegenwoordiger der z.g. zuster
maatschappijen. In 1920 werd hij benoemd
tot referendaris aan het toenmalige depar
tement van Arbeid te 's-Gravenhage en in
1923 tot administrateur. Van 19211924
was hij secretaris van de Nederlandse dele
gatie óp de internationale arbeidsconfe-
rentie te Genève en in latere jaren herhaal
delijk regeringsgedelegeerde op die confe
renties. In 1925 werd mr. Joekes gekozen
tot lid van de Tweede Kamer voor de Vrijz.
Dem. Eartij, van welke hij van 19331937
fractie-voorzitter was. In 1938 trad hij
weer als zodanig op. Toen mr. Marchant
wegens zijn overgang tot het katholicisme
als partijleider aftrad, volgde mr. Joekes
hem als zodanig op.
Talrijk zijn de commissies waarin mr.
Joekes zitting nam, o.m. de vlootcommissie,
d% staatscommissie voor Grondwetsherzie
ning en die voor wijziging van de Lager
Onderwijswet. Tevens was hij lid van het
hoofdbestuur van de V. D. Bond. van de
Vereniging voor Volkenbond en Vrede ,en
van de Vrijzinnig Democratische Jongeren
organisatie.
Dl 1939 werd hij gekozen tot lid van de
Haagse gemeenteraad en later tot voorzit
ter van het College van Rijksbemiddelaars.
Mr. Joekes was redacteur van ,.Dei Vrij
zinnig Democraat", van „Opbouw" cn
schrijver van vele brochures en artikelen
in bladen en tijdschriften.
In 1947 was hij voorzitter van de 30ste
internationale arbeidsconferentie te Genève.
Hij is ridder in de Orde van de Ned. Leguw.
Mr. E. M. J. A. Sassen, lid der Tweede
Kamer, is in 1911 geboren te 's Hertogen
bosch. Aan de R.K. Universiteit te Nijme
gen deed hij in 1936 doctoraal in de rech
ten. Hij heeft jaren lang het neroep van
advocaat en procureur uitgeoefend. Voorts
is hij lid van Gedeputeerde Staten van
Noord-Brabant, mede-oprichter en bestuurs
lid van de stichting „Christofoor", en cura
tor der R.K. Lycea in Den Bosch. Hij ver
tegenwoordigde in 1935 de Nederlandse
regering ter conferentie van de raad van
bestuur der internationale arbeidsorgani
satie te Quebec (Canada) en behoorde tot
de Nederlandse delegatie naar het uitvoe
rend comité uit de commissie van voorbe
reiding der UNO te Londen in 1946. In 1947
werd mr. Sassen lid van de Nederlandse
delegatie bij de Algemene Vergadering der
UNO over de verdeling van Palestina.
Voorts was hij lid van de staatscommissie-
Rutten ter voorbereiding van de publiek
rechtelijke bedrijfsorganisatie voor de
mijnindustrie. Korte tijd was hij bestuurs
lid van de stichting Radio Nederland en
van de wereldomroep. Thans is hij lid van
de Commissie van Negen voor overleg met
de regering met betrekking tot de staats
rechtelijke reconstructie van 't Koninkrijk.
Mr. D. U. Stikker werd 5 Februari 1897
te Winschoten geboren. Hij bezocht de uni
versiteit te Groningen. In 1922 behaalde hij
de graad van meester in de rechten. Hij
was werkzaam bij de Groninger Bank en
de Twentsche Batik en werd vervolgens di
recteur van de Lissese Bankvereniging te
Lisse. Toen de Twentsche Bank de Lissese
Bankvereniging overnam werd de heer
Stikker bestuurslid van het Westelijke
rayon dezer bank, eerst ter standplaats
Leiden, later te Haarlem. Op 1 Juli 1935
werd hij benoemd tot directeur van Heine-
kens Bierbrouwerijen N.V. te Amsterdam.
Voorts werd hij.belast met de leiding van
de Heinekens Ned.-Ind. Bierbrouwerij N.V.
te Soerabaya en van de Brouwerij Cobra
te Amsterdam.
Als voorzitter van de Partij vaTi de Vrij
heid voerde mr. Stikker in 1947/'48 het als
zodanig bekend staande „politieke gesprek"
met mr. P. J. Oud, welke laatste uit de
Partij van de Arbeid trad. Dit „gesprek"
heeft de oprichting van de Volkspartij voor
Vrijheid en Democratie tengevolge gehad.
Geslaagd voor Engels L. O. de heren C.
Versloot. Haarlem: J. Mantje, Driehuis en
J. van de Voorde, Vogelenzang.
Over Muziek
KERKMUZIEK
Men behoeft niet kerkganger te zijn om
te kunnen beseffen dat de kerkmuziek in
principe een belangrijke zaak is. Er be
staat een onverbrekelijke band tussen
godsdienstoefening en muziek, of meer
in 't bijzonder gezegd tussen de gemeen
schappelijke godsdienstige uiting en de
muzikale uiting van gelijkgezinde mensen.
Meer dan alle symphonische muziek, meer
dan alle kamermuziek is de kerkmuziek
over de gehele wereld verspreid, niet door
propaganda, maar door de aangeboren be
hoefte der mensen. En daarom is 't moge
lijk over deze zaak te spreken zonder haar
afhankelijk te stellen van een bepaalde
kerkelijke overtuiging. Er is zelfs eerder
reëel over de muziek der kerkelijke dien
sten te spreken dan over religieuze muziek
in 't algemeen. De talloze bespiegelingen
over de religieusiteit der muziek, over mu
ziek en religie laten eerder te wensen over
dan een onderhoud over de verhouding
van kerkdienst en muziekbeoefening om
dat in 't eerste geval de plattegrond geen
tekening heeft en 't tweede geval bepaalde
fundamenten reeds gelegd zijn. Het is zeer
zeker waar dat er religieuze muziek kan
bestaan die geen kerkmuziek is, maar het
is evenzeer waar dat de vorm-begrenzing
der kerkmuziek een zekere kracht en een
positieve betekenis heeft. Vorm-bepaling is
versterking: vermijding van vorm-bepa
ling is zwakheid; dit is een natuurlijke wet
van alle, ook geestelijke en artistieke ar
chitectuur. De kerkelijke vorming der
godsdienstige uiting brengt vanzelf een be
paalde vorming der muzikale uiting van
het geloofsleven mede; ook zij die buiten
dit alles staan kunnen dit begrijpen en
aanvaarden. De mis-gezangen der katho
lieken en het koraal der protestanten zijn
organische vormen van levensuiting, die
in overeenstemming met de feard der
godsdienstoefeningen hun werkelijke be
tekenis hebben.
Er is een eenheid van wezen in de harp
gezangen van koning David die voor de
Ark des Verbonds danste en het beschei
den kerkkoortje in een dorp dat zijn ge
zangen zingt, al schijnt daar de vorstelijk
heid aan te ontbreken. Er is evenzeer een
eenheid in de grondslag der weelderige
melodieën van het Gregoriaans der katho
lieke kerken en de basis van de strakke
lijn van het protestantse koraal. Deze een
heid is eerbiedwaardig, maar ook het diep
gaande verschil der vormen eist onze aan
dacht; dit verschil is geen vijandigheid,
maar een stijlvorming van de dienst. Geen
der historische theologische conflicten heeft
een einde kunnen maken aan het levende
wezen der kerkmuziek, dat wil zeggen aan
de behoefte der verenigde geloven om in
het organisme van de kerkelijke dienst te
zingen en te horen zingen.
Men zou de kerkmuziek een toegepaste
kunst kunnen noemen. Voor velen bete
kent toegepaste kunst een soort'vrede-lie-
vende mishandeling van de vrije schoon
heid, voor anderen een welkome beschik
baarstelling. Ten opzichte van de kerkmu
ziek zijn beide opvattingen fout. De kerk-
muziek is geen toepassing van groot tot
klein, maar een organische, vrije uiting.
Een organisme is geen bekrompenheid,
maar een volledigheid. Een muzikale uiting
die opbloeit uit het organisme van de ker
kelijke dienst is ijl zich zelf een vrije
uiting. Slechts zij dié aan het organism®
vreemd zijn, kunnen deze vrijheid niet be
leven; zij die het organisme kennen, be
wust of onbewust, beleven deze vrijheid
volkomen. Maar iedereen die begrijpt dat
een organisme de bevestiging van een groei
is, kan weten dat het vrije leven niet be
lemmerd wordt in het organisme. Toen de
middeleeuwse Gregorianen hun hymnen
zongen waren zij niet belemmerd, toen Pa-
lestrina zijn missen liet zingen, was hij
niet bekrompen, toen Luther met weinig
noten het volk liet zingen gaf hij dit volk
een vrije uiting. Zowel.de kunst-muziek
als de volkszang was onbelemmerd. Maar
bij al deze grootse gemoedsuitingen was
de grondslag het kerkelijke organisme van
de dienst; als deze grondslag niet een le
vend wezen was zou het gezongen leven
er niet op hebben kunnen bloeien.
Kerkmuziek is alleen die muziek die één
is met het organisme van de kerkelijke
dienst. Vandaar dat het Lutherse koraal
betere kerkmuziek is dan de Missa So-
lemnis van Beethoven, die nooit een deel
van het organisme kan zijn. Misken ik
hiermee de schoonheid? Neen, ik verdedig
een levensstijl, die organisch is en de
schoonheid vormt. Dit kerkelijk organisme
noemt men de Liturgie. Het is een diep
toverwoord dat een onmetelijke rijkdom
ontsluit. Richard Wagner lonkte er naar
toen hij zijn „Gesamtkunstwerk" wilde
scheppen, maar een organisatie is nog geen
organisme, en Bayreuth blijft een schouw
burg waarin het mysterie niet meer is dan
mysterieus. Maar wat Wagner blijkens
zijn geschriften goed begreep, was dat
de vocale muziek meer beslissend is voor
de echtheid der kerkelijkheid dan de in
strumentale muziek. Inderdaad is de zin
en het verband van de tekst de levens
zenuw van geest en hart in de kerkmuziek;
de instrumentale muziek is de jubilatie van
de zang. Dit is geen historische kwestie,
maar een zaak die onmiddellijk de natuur
der muziek en de natuur der mensen aan
gaat. Het zou te ver voeren hier thai» nog
op in te gaan.
HENDRIK ANDRIESSEN.
ml^HKSUI2Z2L3HBL
IEGEN PUNEN EN GRIEP 20 TABLETTEN I 0 75
(Adv.)
Dr. Plesman opent de
Lutam-tentoonstclling
Vanmorgen heeft dr. A. Plesman. direc
teur van de KLM de „Lutam" te Amstel
veen officieel geopend. Daarmede is deze
eerste grote luchlvaarttentoonstelling
welke in ons land sedert de bevrijding ge
houden wordt een feit.
De diverse maatschappijen die op Schip
hol vaste voet hebben, KLM. Sabena, SOA,
BOAC, AIR FRANCE, zijn allen in de ten
toonstellingtent, die een oppervlakte van
1200 M2 heeft, vertegenwoordigd. Daar
naast ziet men stands van Fokker. Rijks
luchtvaartdienst. Shell, Philips-NSF. Kon.
Ned. Ver. voor Luchtvaart, Avia, Diepen,
het Kon. Ned. Meteriologisch Instituut en
Aero-Holland.
Demonstraties met de Linktrainer het
toestel waarmede de piloten in het blind-
vliegen wdrden getraind en waarmede
iedere bezoeker van de tentoonstelling mag
„spelen", het interieur van een Dakota en
diverse andere KLM attracties vindt men
op de Lutam. Daarnaast is een Lunapark
ingericht.
