Resoluties van het Europa-Congres
aan Nederlandse regering overhandigd
Nederlandse verliezen
in Indonesië
JSIgSZ
Madame
la
Een groots plan ter bestrijding
van werkloosheid en woningnood
Twintig naties op de „Biennale
ZATERDAG 28 AUGUSTUS 1948
De minister-president: De regering zal zich beraden
als de kwestie opportuun wordt geacht
De heren W. Drees en mr. D. U. Stikker,
resp. Minister-president en minister van
Buitenlandse Zaken, ontvingen gistermiddag
een delegatie van het „Congres van Euro
pa". De leider van de delegatie, de heer P.
A. Kerstens, heeft tijdens deze ontvangst
de resoluties van dit in Mei gehouden
congres aan beide ministers overhandigd.
De delegatie bestond verder uit de heren
dr. H. Brugmans, mr. Charles Rutten, J. C,
van Broekhuizen en P. van Stam.
De heer Kerstens zei, alvorens de reso
luties te overhandigen, dat hij hoopt, dat
de Nederlandse regering niet slechts haar
sympathie zal betuigen doch, indien enigs
zins mogelijk, haar steun aan de wilsuit-
drukking van het congres zal geven. Hij
bracht in herinnering, dat de Franse rege
ring onlangs het initiatief nam tot het bij
eenroepen van een voorlopige assemblee
uit de Europese parlementen, hoe de
Engelse regering hier met „vertraagde be
langstelling" achter staat, doch dat Graaf
Sforza in het Italiaanse parlement een
groot voorstander van dit initiatief bleek
en dat ook de Ierse, Belgische en Luxem
burgse regeringen zich achter dit initiatief
voorstel schaarden. De heer Kerstens zei
te geloven, dat de resoluties de Minister
president en de minister van Buitenlandse
Zaken alsmede de andere leden van .het
Kabinet zullen overtuigen van de nood
zaak van het samenroepen ener Europese
assemblee.
Dr. H. Brugmans legde vervolgens de
nadruk op zijn inzicht, dat zulk een assem
blee niet strijdig zou zijn met functionele
samenwerking op economisch, sociaal en
cultureel terrein. Wil deze samenwerking
tot concrete verwerkelijking komen, dan
is, aldus dr. Brugmans, een juridische con
structie vereist.
Minister-president Drees bracht dank
aan de delegatie voor de officiële aanbie
ding der resoluties. De regering heeft hier
van natuurlijk reeds kennis genomen, doch
stelt het op prijs langs deze weg het
officiële contact te vestigen. De heer Drees
zei voorts, dat de vorige regering van haar
belangstelling voor het Congres heeft blijk
gegeven, doch dat het nieuwe Kabinet, ge
zien de vraagstukken van velerlei aard,
zich op de resoluties van het Congres nog
niet heeft kunnen bezinnen. Inderdaad, zo
zei Minister-president Drees, is meer
samenwerking in Europa noodzakelijk. De
regering zal zich over de resoluties en het
Initiatief-voorstel beraden, zodra dit op
portuun wordt geacht. Hij kon dan ook nog
geen definitieve mededelingen doen. Een
niet door de regeringen maar door de par
lementen samen te roepen vergadering van
afgevaardigden, wellicht binnen de parle
mentaire unie, doch op andere wijze samen
gesteld, „laat zich in vrijheid opwekken",
zo zei de heer Drees. Hoewel de regering
thans nog geen definitief standpunt kan
De regering maakt bekend, dat In de
afgelopen week tot haar leedwezen de vol
gende verliezen zijn gerapporteerd:
Koninklijke Landmacht:
Soldaat F. J. Geurts uit Nijmegen. Over
leden door oorlogsverwonding op 21
Augustus 1948.
Tweede luitenant H. I. Troost uit Brielle.
Overleden door oorlogsverwonding op 23
Augustus 1948.
Koninklijk Nederlands-Indisch Leger:
Soendanees soldaat le kl. Markasem uit
Ned.-Indië. Gesneuveld 15 Augustus 1948.
Ambonees soldaat le kl. Infanterie S.
Tahuperiory, afkomstig uit Ned.-Indië.
Gesneuveld 19 Augustus 1948.
De Koninklijke Marine heeft in de perio
de van de afgelopen week geen vei-liezen
gerapporteerd.
Wetenschap en Communisme
De Russische academicus L. A. Orbeli, zo
meldt Reuter, is van zijn functies ontheven.
Hij was de secretaris van de biologische
sectie der academie van wetenschappen der
Sovjet-Unie. Orbeli wordt verweten, dat hij
er niet in geslaagd is de biologie ,,in de
dienst van de vitale behoeften van de
socialistische opbouw" te plaatsen. Deze
beslissing is genomen na een driedaagse
bijeenkomst van het presidium der acade
mie. Orbeli, die 66 jaar oud is en een des
kundige op het gebied der zenuwwerking,
heeft volgens een rapport van het presi
dium zijn fouten erkend en toegegeven, dat
hij verzuimd had een groep van „formalis
tische erfelijkheidsonder-zoekers" openlijk
te desavouëren. Deze groep had gepoogd de
geneticus Lysenko in discrediet te brengen.1
Lysenko is de opvolger van de stichter van
een nieuwe biologische school in de Sovjet-
Unie. Deze biologen zijn de mening toege
daan, dat de erffactoren van levende we
zens te wijzigen zijn door experimenten en
kruising. De andere school, die van het
„Mendelisme-morganisme" (genoemd naar j
de Duitse onderzoeker Mendel en de Ame
rikaanse bioloog Morgan) is, naar het oor
deel der academie, beïnvloed door burger
lijke theorieën uit het Westen. Volgens deze
school wordt de evolutie van planten en
dieren hoofdzakelijk van binnen uit door
erffactoren bepaald en zou de mens daar
aan wezenlijk niets kunnen veranderen.
Lysenko's opvattingen, die aansluiten bij
de materialistische wetenschap van het
Marxisme-Leninsme, zijn thans tevens aan
vaard als partijlijn, met de instemming van
maarschalk Stalin.
Lysenko heeft ingrijpende veranderingen
bij de Lenïn-academïe voor landbouw
wetenschap voorspeld. Hij is daarvan de
president.
Bende haalde personeel
van een trein
De boemeltrein CheribonTi'kampek
(Java) is Vrijdagavond b;i de ha'te Tand-
joeng Rasa, welke op circa acht kilometer
afstand van Tjikampek ligt, door een ge-
uniformde bende aangehouden.
Deze liet het treinpersoneel en een deel
van de reizigers uitstappen en liet de trein
onbemand met een deel van de reizigers
verder rijden. Op het station te Tjikampek
wist het stationspersoneel de trein tot staan
te brengen door op de locomotief te sprin
gen. Op de locomotief was een kleine rood
witte vlag aangebracht.
kenbaar maken, verzekerde minister Drees
aan de delegatieleden, dat de gedachte zelf
bepaald sympathiek is.
De heer Kerstens vroeg hierna of er
reeds enig uitzicht is op beraadslaging in
het Nederlandse kabinet en of contact over
dit vraagstuk door de vijf landen zou wor
den opgenomen.
Minister-president Drees verklaarde een
dergelijk contact nodig te achten en
minister Stikker zei, dat hij zich te dien
aanzien reeds oriënteert.
(Het standpunt van de Nederlandse
regering, die volgens gisteren in ons
blad gepubliceerde berichtgeving van onze
parlementaire redacteur „de behoefte aan
een Europees parlement op dit ogenblik
niet kan inzien", is in de uitlatingen van
Minister-president Drees min of meer
„vèrborgen". Minister Drees zegt immers
dat de regering de kwestie zal aanvatten
.wanneer zij opportuun wordt geacht"
dat is: op dit ogenblik nog niet. Red.)
Nederlandse vinding op
gebied van rubberindustrie
Dr. G-. J. van Veersen, chemisch mede
werker van de Rubberstichting te Delft,
heeft een vinding gedaan, die belangrijke
nieuwe perspectieven voor de rubberindu
strie kan openen.
Dr. Van Veersen vond een procédé, dat
de bereiding van zout-zure rubber aanzien
lijk vereenvoudigt. Zout-zure rubber, in
handel en industrie onder de naam „plio
film" bekend, wordt in diverse kleuren toe
gepast voor de verpalckingsfabricage, voor
regenjassen, parapluies en tal van andere
producten. Het is een dunne, doorzichtige
rubberstof, die tot dusver alleen door een
Amerikaanse fabriek wordt gemaakt.
Het procédé van dr. Van Veersen is in
middels ge-octrooieerd. Deskundigen heb
ben grote verwachtingen van deze nieuwe
vinding.
CHIN. IND. REST. HONGKONG
HAARLEM, Smedestraat 21 - Telefoon 21375
ZANDVOORT, Zeestraat 38 - Telefoon 2925
(Adv.)
Jac. P. van den Boscli f
..In de ouderdom van bijna tachtig jaar is
te Haarlem overleden de heer Jac, P. van
den Bosch, die vroeger bekend is geweest als
binnenhuisarchitect, sierkunstenaar en kunst
schilder.
De heer Jacob Pieter van den Bosch werd
op 19 October 1868 in Amsterdam geboren.
Reeds vroeg hadden tekenen en schilderen
zijn grote liefde. Na eerst op het atelier van
de architect-decorateur Smits te Amsterdam
werkzaam te zijn geweest, studeerde hij aan
de tekenschool voor kunstambachten aan de
Quelliniusschool alsmede aan de Rijksschool
voor Kunstnijverheid, waarna hij zich als
architect-decorateur vestigde. In 1891 werd
hij meubeltekenaar-bij de fa. Van Houtum te
Amsterdam. Hier maakte hij kennis met dr.
H. P. Berlage, waardoor zijn leven een be
sliste richting kreeg. Hij werkte veel met
Berlage samen en maakte in overleg met
hem de decoratieve versieringen voor tal
van bouwwerken van Berlage. De stations
gebouwen te Haarlem, Amersfoort, IJmuiden
en elders werden volgens zijn ontwerpen
ornamentaal beschilderd.
Zijn levenswerk is geweest de „Inrichting
voor meubilering en versiering der woning",
de N.V. ,,'t Binnenhuis" te Amsterdam, waar
hij de stuwende kracht is geweest. Deze
inrichting beoogde de moderne begrippen
omtrent meubilerings- en versieringskunst
ingang te doen vinden,
Na 1929 wijdde de heer Van den Bosch zich
aan zijn liefde voor het maken van architec
tonische fantasieën en aan de schilderkunst;
vooral maakte hij „documentaire schilde
rijen" bestaande uit interieurs en kunstnij-
verheïdsvoorwerpen uit de moderne bewe
ging der „negentigers". Hij was mede-oprich
ter en ruim vier jaren voorzitter van de Ned.
Vereen, voor Ambachts- en Nijverheidskunst.
In tal van tijdschriften verschenen publica
ties van zijn hand. Zijn werk is op tal van
binnen- enjjuitenlandse tentoonstellingen
bekroond. De koning van België benoemde
hem in 1910 tot Ridder in de Kroonorde van
België.
De heer Van den Bosch bewoonde tot. 1925
het vroegere huis van Busken Huet, „Sorgh-
vliet" te Bloemendaal, dat thans afgebroken
is. Daarna woonde hij op de Raamsingel in
Haarlem.
Duitse generaals voor
Britse militaire rechtbank
De Britse regering heeft besloten een
proces voor te bereiden tegen de veldmaar
schalken von Brauchitsch, von Rundstedt,
Manstein en kolonel-generaal Strauss. Zij
zullen terecht staan als oorlogsmisdadigers.
De officieren zullen voor een militair
gerechtshof in de Britse zóne van Duitsland
verschijnen. Allereerst zullen zij gedemi
litariseerd worden, zodat zij geen krijgs
gevangenen meer zijn. Daarna zal hun of
ficieel worden medegedeeld, dat zij berecht
zullen worden.
Het gerechtshof zal naar alle waarschijn
lijkheid te Hamburg zitting houden en zal
van het zelfde type zijn als de gerechts
hoven in de Britse zóne, waarvoor oorlogs
misdadigers plachten te verschijnen.
De generaals bevinden zich thans als
krijgsgevangenen in een ziekenhuis in de
Britse zóne. Zij zullen hun eigen Duitse
verdedigers mogen kiezen. Indien geen
keuze wordt gedaan, zal een Duitse raads
man door de Britse autoriteiten aangewezen
worden. De verdedigers zullen voldoende
tijd krijgen om de zaak voor te bereiden,
aldus de officiële verklaring. De vier ge
neraals waren tot voor enkele maanden
gevangenen in Engeland.
Men beweert, aldus Reuter, dat de gene
raals in het kamp Munsterlager aan de
„methode van de derde graad" zijn onder
worpen. Zij zouden niet met elkaar in con
tact hebben mogen treden en gedurende de
nacht werd in hun kamers een licht bran
dend gehouden, zodat zij voortdurend onder
toezicht gehouden konden worden. Het
was hun verboden, zo zegt bezoekers
de hand te geven of hen te omhelzen.
„Pimpernel" ontdekt
in Moravisch klooster
De Tsjechoslo waakse veiligheidspolitie
maakt bekend, dat zij in de Zuid-Moravi
sche stad Znojme elf personen gearresteerd
heeft, onder wie de prior van een klooster.
Zij worden ervan beschuldigd betrokken te
zijn bij een organisatie, die politieke vluch
telingen helpt ontsnappen. De volkspartij
en Rooms-Katholieke lichamen zouden de
bedoelde organisatie gesticht hebben. Vol
gens de politie is het klooster te Znojme
het toneel van ondergrondse activiteit ge
weest. Men zou samengewerkt hebben met
een klooster te Wenen.
Onder de gearresteerden bevinden zich
verscheidene katholieke priesters en leden
van de orde der Dominicanen. De prior van
het klooster te Znojme. die tot de arrestan
ten behoort, is pater Antonin Zemek. Alle
gearresteerden zijn voormalige leden van
de volkspartij en onderhielden contact met
een voormalig parlementslid dier partij,
Bohdan Chudoba, die zich thans buiten
het land bevindt. Behalve van het over de
grens smokkelen van „politiek gecompro
mitteerde personen" worden de arrestan
ten van „leugenachtige tegen de staat ge
richte propaganda in Moravië", beschuldigd
Van Wenen uit worden de uit Tsjecho-
slowakije gesmokkelde personen, aldus de
beschuldiging, overgebracht naar de Wes
telijke zónes van Duitsland. De officiële
verklaring meldt voorts, dat de beschuldig
den bij hun activiteit aanwijzingen kregen
door middel van een geheime zender, waar
naar in het klooster van Znojme geregeld
geluisterd werd. Onder de beschuldigden
bevindt zich ook een politïe-officier.
De herfst kondigt zich aan,
de modehuizen zijn zich
reeds aan het bezinnen op
nieuwe modellen voor dit
jaargetijdedat zich bij uit
stek leent voor fraaie com
binaties van stoffen en
bont. Een Parijse firma
kwam onlangs met een
uitzonderlijk charmante
combinatie die zij „Mand-
sjoerije" doopte.
Het is een marineblauwe
mantel, gevoerd met wit
bont, gedragen over een
japon van donkerblauwe
matte zijde. Het bont is
slechts dun en geeft juist
voldoende warmte voor de
koele, winderige herfst
dagen. Alles wijst erop dal
bepaalde bontsoorten en
dan vooral wit en lichtgrijs
een belangrijke rol in de
nieuwe herfstmode zullen
spelen, zowel als garne
ringsmateriaal als in de
functie van voering. Ook
geverfd bont komt steeds
meer in de mode, zelfs in
kleuren die' men vroeger
slechts voor stoffen ge
bruikte, als rose, geel,
lichtblauw en cyclamen.
ITALIAANSE HUIZENLOTERIJ
(Van onze correspondent te Rome)
Het zevcnjarenplan van de Italiaanse
minister van arbeid, Fanfani, dat ten doel
had een begin te maken met de bestrijding
der werkloosheid, de spaarzin te doen her
leven en de inflatie te bestrijden, is na
lange debatten door het parlement aange
nomen, zij het in sterk gewijzigde vorm.
In de tweede helft van September zal de
Senaat het plan in behandeling nemen.
De oppositie der communisten is sterk
geweest en heeft tot op grote hoogte succes
gehad. Het oorspronkelijk plan wilde een
deel, dertig tot vijftig procent, der „der
tiende maand" (de maand gratificatie,
welke ieder arbeider of ambtenaar om-
streekt Kerstmis ontvangt) omzetten in
rentegevende spaarbonnen. Van dat spaar
geld, ongeveer 50 milliard per jaar, zou de
staat in de loop van zeven jaar huizen doen
bouwen tot een totaal van 1.300.000 ver
trekken, welke onder de spaarders verloot
zouden worden.
De critiek van links richtte zich voor
namelijk op twee punten: de „dertiende
maand" is een onaantastbare verovering
der werknemers en dient voor het doen
van extra-uitgaven en ter viering van het
Kerstfeest. Het oorspronkelijk plan zou de
arbeiders voor 85, de staat voor 5 en de
werkgevers voor ongeveer 10 procent heb
ben doen bijdragen in de kosten. En hoe
wel de voordelen uitsluitend de arbeiders
klasse en de werklozen ten goede komen
vond men die verdeling onbillijk.
Op beide punten heeft de regering toe
gegeven. De wet, zoals die door het parle
ment werd aangenomen, laat de „dertiende
maand" intact, doch vraagt van alle arbei
ders en ambtenaren een bijdrage van 1 pro
cent van het maandelijks inkomen. Voor
elke op die wijze gestorte duizend lire
krijgt de arbeider een spaarbon, welke
Nieuw meesterwerk van Robert Flaherty
Venetië, ongedeerd door de oorlog tot
vreugde van allen die kunst, cultuur
en historie minnen, heeft haar jaar
lijkse filmfestivals, grootser dan ooit te
voren. Twintig naties nemen er aan
deel. Helaas heeft Nederland, dat eerst
zou uitkomen met de rolprent „Het
bijster land der Veluwe" van Van der
Horst, zich op het laatste ogenblik te
ruggetrokken. Van de grote filmprodu-
cerende landen ontbreekt slechts Rus
land. Tsjecho-Slowakije, dat verleden
jaar met het leeuwendeel der medail
les en bekroningen ging strijken, zond
een groep documentaire en tekenfilms.
Het best komt Engeland voor de dag
met zes belangrijke spedlfilms, waar
onder „Hamlet" van Laurence Olivier
en „Olivier Twist" van David Lean.
Tientallen vermaarde filmsterren, re
gisseurs, schrijvers als Jean Cocteau en
een elegant internationaal publiek zet
ten het feest luister bij. En voor de
critici200.000 meter film en de
daarbij passende hoofdpijn.
The Red Shoes.
Het feest werd geopend met de Engelse
film „The Red Shoes", van Michael Powell
en Emmeric Pressburger. De kern wordt
gevormd door een ballet, geïnspireerd op
Andersens sprookje „De Rode Balschoen-
Dat ballet is onvergetelijk. Het ge-
uigt van het hoge peil, waarop tegenwoor
dig de danskunst in Engeland staat. Daar
omheen is een hoogst on-
■p.-i waarschijnlijk verhaal ge-
r 1 1 HI 1 vlochten eindigende met de
1 lllli l weerzinwekkende, melodra-
Vy matische zelfmoord van de
danseres. Verzot op de effecten van het
nieuwe kleurenprocédé, tonen de regisseurs
ons twee minuten lang het met bloed be
smeurde lijk van hun heldin. Een te veel
aan „kijkjes achter de coulissen" schaadt
eveneens. En toch is het ballet met de van
grote fantasie getuigende coreographie zo
goed, dat het een nog veel drakeriger ver
haal zou kunnen redden. Besnoeien zal deze
prestatie van Moira Shearer, danseres en
actrice, belangrijk kunnen verbeteren.
A Louisiana Story.
De tweede dhg bracht een meesterwerk.
„A Louisiana Story" van Robert Flaherty,
de regisseur die met „Nanook de Eskimo"
en later met „Man of Aran" reeds twee
vermaarde kunstfilms op zijn naam had
staan. Het nieuwe werk is zo mogelijk nog
poëtischer en boeiender. Vooral het begin
met prachtige opnamen van het natuur
leven in een moerassige tropische rivier
monding, waar een alligator, afstotelijk en
toch plechtig van ouderdom en rustig slui
mert in de modder, een reiger coquet zijn
pluimen gladstrijkt, heeft dat rustige, tij—
deloze, waardoor Flaherty's kunst zich ken
merkt. In die eenzaamheid leeft het gezin,
Flaherty's gebruikelijke gezin van edele
natuurmensen: vader, moeder en een twaalf
jarige zoon, de hoofdpersoon. Het is de ro
mantische sfeer van „Paul et Virginië" met
moderne ogen gezien. Er is één dramatisch,
een zeer dramatisch moment, wanneer de
jongen een geweldige alligator heeft gevan
gen, die hem dreigt mee te sleuren in de
poei waar zijn soortgenoten bij tientallen
met halfgesloten oog op een prooi wachten.
Mannen uit een andere wereld komen tus
sen deze eenzamen naar olie boren: doch
Flaherty wil geen contract zien. De boor
toren is voor het gezin geen verstoring van
de rust, doch een welkome bode uit een
wereld welke het niet kent. En voor Flaher
ty motief voor vele „shots" van machines
in beweging.
Een vrij onbeduidende Oostenrijkse film
„Das andere Leben" en een stroperig weeë
Duitse geschiedenis „Finale" met de oude
Willy Fritseh in de hoofdrol, verdienen
nauwelijks vermelding. De Amerikanen
openden de serie van hun productie met de
Universalfilm „Doublé Life", waarin Ro
nald Colman de hoofdrol speelt. Deze film
heeft niet minder dan vier „oscars" ver
worven. Het publiek te Venetië bleek min
der enthousiast en meer critisch.
Gewaagd experiment.
De eerste Italiaanse film „Amore" van
Rossellini is ongetwijfeld interessant. Het
is een zeer gewaagd experiment. De film
bestaat uit twee episoden, die los van elkaar
staan. De eerste episode is „La voix hu-
maine" van Jean Cocteau, gereciteerd door
Anna Magnani, de grote actrice uit „Rome
open stad". Een vrouw wordt verlaten
door haar minnaar, die telefonisch afscheid
neemt. Veertig minuten lang spreekt Anna
Magnani door de telefoon; men hoort noch
ziet haar partner. Dit is op het toneel al
riskant en filmtechnisch is geen slechter
gegeven denkbaar. Dat het lukt en dat het
publiek woi'dt meegesleept, bewijst de
kwaliteiten van de actrice. Maar zij legt
het er dik op. Anna Magnanin was het door
zinnedorst verteerde vrouwbeest, dat zich
verlaten voelt. In de tweede episode is Anna
Magnani een half dwaas herderinnetje in de
bergen boven Amalfi. In een voorbijtrek
kende zwerver met een mooie baard ziet
zij Sint Jozef. De man voert haar dronken
en misbruikt haar. Overtuigd dat zij leeft
in de gratie Gods en het kind zal baren van
een heilige, doch uitgesloten en bespot door
het gehele dorp, leeft, zij volkomen verwil
derd in grotten en ravijnen. Als haar uur
gekomen is, klimt zij op naar een barre
heuvel en daar in de klokketoren van een
kapelletje, wordt haar kind, haar heilig
pand geboren. In haar barensweeën rukt
zij aan het klokkekoord en beneden in het
dal knielen de mensen en slaan kruisen.
De tweede episode vol actie heeft, naast de
hoofdfiguur, geen andere spelers dan de
dorpsbewoners bij wijze van koor en be
hoort tot het beste wat de veristische Ita
liaanse cineasten hebben gemaakt
zeven procent rente geeft. Tussen 1948 en
1955 heeft men kans op zulk een bon een
der huizen te trekken, welke jaarlijks op
1 Mei zullen worden verloot. Dat huisje
kan men met kleine bedragen afbetalen en
het wordt binnen 25 jaar volledig eigen
dom van de winnaar. De bonnen die niet
door het lot werden begunstigd, worden
tussen 1955 en 1973 uitgeloot en dan met
samengestelde interest uitbetaald.
Deze nieuwe wijze van financieren zou
nooit de vereiste vijftig milliard per jaar
kunnen opbrengen. Daarom wordt nu ook
de werkgever bij het plan betrokken. Hij
moet iedere maand een bedrag storten ge
lijk aan dat van zijn gezamenlijke werk
nemers, maara fonds perdu. Dit ver
hoogt dus alweer, zij het met slechts één
procent, de kosten voor sociale voorzienin
gen, die een Italiaans werkgever moet be
strijden. Die kosten zijn.van 70 tot 75
procent der uitgekeerde lonen. Het loon van
een werkman is van 1000 tot 1400 lire per
dag. Voor elke 1000 lire moet de werkgever
nog ongeveer 750 lire storten voor de ver
schillende sociale bemoeiingen. Dit wordt
nu weer één procent hoger.
De beide grote bezwaren der communis
ten tegen het plan Fanfani zijn dus wegge
vallen. Dat zij er desondanks tegen stem
den, is meer een principe-kwestie: het
voorstel komt van een katholieke minister
en is dus verwerpelijk.
Van liberale zijde wordt ook critiek ver
nomen. Men acht in die kringen het plan
onvoldoende. Het zal werk verschaffen aan
150.000 werklozen, doch er zijn er 2 mil-
lioen. Er zullen 1.300.000 vertrekken wor
den gebouwd in zeven jaar, maar de be
volkingstoeneming is 400.000 per jaar, zo
dat men tenminste 250.000 woonruimten
per jaar moet bouwen, wil het reeds zeer
grote gebrek aan woningen niet nog groter
worden. De deskundigen schatten de be
hoefte aan woonruimte op zes tot tien mil-
lioen vertrekken. Fanfani antwoordt, dat
dit plan pas een begin is der sociale wet
geving van de regering-De Gasperi.
Naar gefluisterd wordt is de eigenlijke
ontwerper van het plan een Tsjechisch
econoom, Miroslav Svetska, die in 1946 een
boek heeft uitgegeven „Het recht op ar
beid". Fanfani kwam met deze katholieke
econoom in correspondentie en deze kwam
naar Italië, waar hij nu als uitgewekene
verblijf houdt.
„Met dit plan begint de algehele hervor
ming der sociale structuur van Italië, de
hervorming die de Christen-Democraten
hebben beloofd en zullen voltrekken", zei
de spreker der commissie van rapporteurs
in het parlement. Het klinkt in ieder geval
veelbelovend.
Mevrouw Steyn gearriveerd
Een vermoeide doch minzaam groetende
oude dame stapte gisteren op het platform
van Schiphol uit een viermotorig-vliegtuig
beschilderd met de Zuid-Afrikaanse kleu
ren. Tien duizend kilometer heeft de 83-
jarige Rachel Isabelle Steyn, weduwe van
de laatste president van de Oranje Vrij
staat, gevlogen om het jubileum van Ko
ningin Wilhelmina en de inhuldiging van
Koningin Juliana in Nederland te kunnen
bijwonen als afgevaardigde van de Unie van
Zuid-Afrika. Maandagmiddag startte het
York-toestel, dat de Unie tot haar beschik-
kink had gesteld, uit Pretoria'en na vele
tussenlandingen streek het vliegtuig giste
ren op de Amsterdamse luchthaven neer.
Gesteund door haar dochter en haar ver
pleegster verliet mevrouw Steyn het vlieg
tuig om onmiddellijk hartelijk begroet te
worden door de bejaarde gezant van de
Unie van Zuid-Afrika, professor Leo
Fouche en dr. J. Visser, chef van het pro
tocol. Ook de schoonzoon van mevrouw
Steyn, de heer O. M. Visser, die enige tien
tallen jaren geleden in Nederland stu
deerde, heeft de reis meegemaakt. „Jy moet
sorgdra, dat al die bagasie saemkom" zei
mevrouw Steyn tot haar schoonzoon Dit
was geen moeilijke opgave voor de man,
die thans de padvindersleider van Zuid-
Afrika is en dus gewend om zijn scherpe
blikken overal te laten gaan.
Over Muziek
Von Brucken Fock
De Nederlandse muziekwereld heeft een
belangrijk man vergeten: Gerard von Bru
cken Fock. Wat is toch het noodlottige ver
schijnsel, dat in sommige tijden zijn scha
duwen spreidt over de schoonheid? Moeten
wij aannemen dat de tijd nooit onrecht
vaardig of miskennend is en dat alles gaat
zoals het gaan moet? Maar wat is de tijd?
Het zijn in de wereld de mensen, die de
tijd vullen, en wie zijn in de muziek
wereld de mensen? Het zijn aan de ene
zijde hen, die het leven der muziek open
baar maken, aan de andere zijde degenen
uit wie het publiek is samengesteld, en
aan deze zij<n bevindt zich ook de critiek.
Is het waar dat er geen miskende com
ponisten zijn, of moeten wij geloven, dat in
een of andere zijde der wereld vergissingen
leven? Ik ben geneigd te denken, dat er
minder miskenningen zijn, dan men in 't
algemeen schijnt aan te nemen, maar ik
moet mij toch ook afvragen of het oordeel
over de kunst niet te dikwijls uit een ac-
tualistisch standpunt wordt gevormd. Is de
tijdgeest een absoluut criterium?
Met deze zin raak ik een brandpunt of,
als u wilt een bron van beginselen.
De ene onderzoeker zal zijn gehele leven
blijven onderzoeken, de andere zal zeggen:
dit is mijn overtuiging, naast mij zijn
slechts vergissingen. Hier is het niet de
plaats om deze zaak onder handen te ne
men; ik stel mij slechts tot taak, de aan
dachtige lezer uit te nodigen na te denken
over een en ander. De aanleiding tot het
stellen van de kwestie vond ik in het over
wegen van de betekenis van de componist
Gerard von Brucken Fock.
Wie was dat? vraagt allicht een geani
meerd muziekliefhebber, die veel concer
ten bezoekt en zich niet herinnert ooit iets
van deze man gehoord te hebben. En de
zelfde vraag stelt waarschijnlijk menig kla
vierspeler, die „voor zijn vak" of „voor
zijn pleizier" piano speelt. Sommigen zul
len wellicht opmerken: als hij maar niet
modern is, anders wil ik mij er niet mee
bemoeien. Anderen zullen zeggen: als hij
niet van vandaag of morgen is, wil ik er
niet mee te maken hebben. En dan zijn er
nog, die liefelijk hoera zullen roepen en
vragen: is hij een vergelen 16e of 17e
eeuwse componist, die voor clavecimbel of
blokfluit schreef, want zoiets moeten wij
hebben.
Spreek maar eens over een componist en
het zijn altijd aangeklede principes, die u
tegemoet komen en maar zelden vrije men
sen. Af en toe vraagt men zich af of wij
het woord muziekliefhebber maar niet
moesten veranderen in principe-liefhebber.
En in de gegeven omstandigheden zou ik
mij moeten afvragen: in welk gezelschap
kan ik nu met fatsoen met het portret van
Von Brucken Fock aankomen? Was er
eigenlijk ooit een publiek voor hem?
Maar laat mij even iets van hem vertel
len, Gerard von Brucken Fock was een
tijdgenoot van Diepenbrock, Zweers en
Wagenaar. Hij was in 1859 in het aardige
dorp Koudekerke op Walcheren geboren en
is in Augustus 1935 te Aerdenhout over
leden. Hij heeft enige talentvolle leraren
gehad, maar ik moet hem toch in hoofd
zaak een autodidact noemen. Hij vormde
zich tot componist en ontwikkelde zich
evenzo tot pianist. Hij had evenals Diepen
brock een vurige belangstelling voor wat
er in de grote landen aan muzikaal karak
ter leefde en bleef met die belangstelling
evenals de componist van Elektra
toch een vrije persoonlijkheid. Wie zijn
klavierstukken speelt, kan af en toe herin
nerd worden aan grote% romantici, hij zal
tenslotte getroffen zijn door een oorspron
kelijke inspiratie de ene maal in har
monisch, de andere keer in melodisch op
zicht. Wie zijn liederen studeert is enthou
siast over de sterke poëtische en dramati
sche spanningen; ik herinner mij hoe de
zangeres Mia" Peltenburg en ik geboeid
waren door de warmte en de muzikale
geestkracht dezer liederen.
In zijn kamermuziek is zijn muzikale
stijl meestal absoluut; dat wil zeggen, dat
inhoud en vorm door zuiver-muzikale ge
dachten worden geformeerd. In zijn orkest
werken echter blijkt hij, met uitzondering
van een symphonie, impressionist te zijn.
Het zijn de „Liederen van de zee" en de
„Bretonse Suite" die hem als coloristisch
klankdichter doen kennen. Tot dit impres
sionisme werd hij niet gedreven door de
Debussy-achtige mode van die dagen, maar
door een bepaalde kant van zijn artistieke
wezen. Von Brucken Fock had namelijk een
zeer zelfstandig visueel talent; hij was een
goed schilder en bij zijn dromerijen in de
natuur spraken twee artisten in hem: de
musicus en de schilder en zij voerden een
edele strijd. Die strijd is in het innerlijk zo
veelbewogen leven van deze kunstenaar
niet altijd gemakkelijk geweest. Bovendien
werd deze wisselwerking bij 't scheppings
proces nog door een altijd heersende onder
stroom beïnvloed. Deze onderstroom was
zijn religiositeit. Voor hem bestond alles,
wat hij met zijn innerlijk wezen hoorde en
aanschouwde, niet alleen om zich zelf. Hij
heeft altijd de behoefte gehad geestelijk te
verantwoorden, wat de inhoud zijner aan
doeningen was. Dit hoort men niet. in zijn
kamermuziek, maar wel in sommige liede
ren en vooral in twee grotere werken: het
oratorium „De Wederkomst van Christus"
en een Requiem; het is muziek van een
godsdienstig man.
Intussen geloof ik niet dat dit zijn sterk
ste werken zijn. Daar waar de vrome dich
ter en de beschouwende schilder zelf in
wendige toehoorders waren bij de vurig-
sprekende musicus, daar leefde zijn kunst
in de zuiverste gestalte. Hii zou zelf mis
schien gemeend hebben, dat hij dan tekort
schoot, maar de waarheid is dat niets in
een edel wezen sluimert, wanneer de hand
van de artist met liefde een vrije vorm
modelleert.
Dit kleine opstel zij opgedragen aan de
uitvoerende kunstenaars; aan pianisten,
zangers en dirigenten.
HENDRIK ANDRIESSEN.
B(j Koninklijk Besluit is mr. I.. O. van
der Plas. oud-raadsadviseur in algemene
dienst van het ministerie van Financiën, be
noemd tot ridder in de Orde van de Neder
landse leeuw.
Bekende Luftwaffe-officier
verdween in Amerikaanse zone
De „Tagliche Rundschau", het orgaan
van het Sovjet-Russisch militair bestuur,
hee" de Amerikaanse autoriteiten om op-
h"' ing verzocht over het lot van graaf
">ch von Einsiedel, die sedert drie
maanden, na een bezoek nan znn moeder
re Wiesbaden in de Amerikaanse zóne,
vermist wordt.
Hein-ieh von Einsiedel. kleinzoon van
Bismarck en officier van de Luftwaffe,
werd destijds in Sovjet-Rusland krijgsge
vangen gemaakt. Hij was als „overtuigd
anti-fascist" naar Duitsland terug
gekeerd en werkte mede aan de „Tag
liche Rundschau". Volgens Amerikaanse
kringen zal eerlang een Amerikaans com
muniqué over dit geval worden verstrekt
