Haarlems Dagblad
De Koningin
Ramadier weigert opdracht,
Robert Schuman weer aan bod
Amsterdam, één grote feestzaal
Nederlander in Praag gearresteerd
onder verdenking van spionnage
Weerbericht
63e Jaargang No. 19028
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Adv. en Admin.
10724, 14825, Redactie 10600. Direct.-Hoofdred.
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Maandag 30 Tugusfus 1948
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent, per kwartaal
ƒ4,Franco per post ƒ4,50. Postgiro 273107|
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
Morgen is het de verjaardag
.van'H.M. Koningin Wilhelmina, mor
gen vieren zij, haar familie en het Neder
landse volk haar gouden regeringsjubileum
en aan het einde dezer week zal zij afscheid
nemen als onze Landsvrouwe, haar taak
overgevend aan haar dochter Juliana. Haar
schoon en indrukwekkend Koningschap
spoedt ten einde. Het heeft bewezen hoe
veel een vrouw vermag, die met grote
karaktereigenschappen begaafd is. Mis
schien wordt dit niet het best weergegeven
in de vele herinneringen aan gebeurtenis
sen in die halve eeuw, die ook in dit blad
uitvoerig zijn beschreven. In elk geval
geeft zulke weergave een onvolledig beeld.
In zijn belangrijke beschouwing „Het
constitutioneel koningschap van Koningin
Wilhelmina" in ons nummer van-Donder
dag 1.1. heeft prof. Rüter gesproken over
de nauwoliiks te overtreffen plichtsbetrach
ting cn hoogheid van get-st waarmee zij
haar zware laak heeft vervuld *en daaraan
toegevoegd: Dit alles heeft de Koningin
volbracht op eer. volstrekt eigen wijze, die
paste bij haar krachtige en markante per
soonlijkheid. Men kan slechts vermoeden,
wat een offers aan ontzeggen en verzaken
van eigen inzicht de vervulling van dit
koningschap aan een figuur als Koningin
Wilhelmina gekost heeft.
Het besef van die volstrekt eigen wijze
en van de bijzondere invloed, die vijftig
jaar lang' van dit koningschap op ons volk
is uitgegaan is tot velen in dit land door
gedrongen. Men kan zulke invloed niet in
feiten en data uitdrukken; men wil niette
min op een ogenblik als dit uitdrukking
geven aan dat besef. Zij, die sinds 1898
deel hebben uitgemaakt van 's Lands
regering en van andere hoge colleges van
staat zijn het in de meest directe zin deel
achtig geworden. De invloed der Koningin
heeft zich, behalve in verbondenheid van
ons volk met haar Huis en in de grote
eerbied, die het haar persoonlijk steeds
heeft toegedragen, in de hoogste mate doen
gevoelen langs de weg van haar raadgevers,
op degenen die onder hen stonden en
daardoor op de structuur van de ganse
samenleving in dit land. Men is geneigd
een eenvoudig beeld te gebruiken om dat
duidelijk te maken: ieder mens ervaart in
zijn leven hoezeer de persoonlijkheid die
aan het hoofd staat van de instelling of het
bedrijf, waarin hij leert of arbeidt," zijn
stempel op het geheel drukt en zowel de
activiteit, de energie en de resultaten als
de stemming en de sfeer beïnvloedt. Dat
voelt het jonge kind al min of meer bewust
op de lagere school, dat ervaart de oudere
leerling bij het Middelbaar en gymnasiaal
onderwijs, dat beleven jonge en oudere
mensen in de bedrijven en instellingen,
waarin zij werken en in de verenigingen,
waarin zij een actief aandeel hebben. Men
weet dus dat zulke invloed, in belangrijk
heid duizendmaal vergroot, moet uitgaan
van het hoofd van de Staat. Het Staats
hoofd zelf wordt zich daar onvermijdelijk
van bewust en dit weten zal in de loop
der jaren, vooral in moeilijke jaren en bij
voorkomende persoonlijke beproevingen,
een zware druk van nimmer aflatende ver
antwoordelijkheid betekenen. Wie dit
bedenkt, wie zelf op enigerlei in verge
lijking hiermee zo beperkte en bescheiden
wijze zijn invloed op anderen doet gel
den zal begrijpen welk een zware last het
is geweest, die de Koningin gedurende al
die jaren heeft moeten torsen. Als achttien
jarige, toen zij de troon besteeg, kan zij
zich niet vol-bewust zijn geweest van het
geen haar te wachten stond. In de loop der
jaren moet zij het met toenemende erva
ring en groter wijsheid steeds dieper zijn
gaan realiseren.
Wie zich dit poogt voor te stellen, in
vergelijking met zijn eigen levenstaak,
welker keuze hij bovendien zelf heeft kun
nen bepalen, is ook gereed om te begrijpen,
dat na vijftig jaar zulk een last te zwaar
kan gaan wegen en dat het Staatshoofd dan
tot het besluit moet komen, heen te
gaan. En om de taak aan jongere kracht
over te laten. Het is veelvuldig gezegd,
dat wij dit besluit hebben te eerbiedigen
en. erin moeten berusten. Tenvolle mee
voelen, wat ertoe genoopt heeft kan geen
ander; dat weet alleen de Koningin zelf.
Maar wie er zich op bezint kan er zich zeer
wel een voorstelling van mak§n.
Vele woorden en zinnen worden bij een
gebeurtenis als deze gesproken en geschre
ven, die zich als gelegenheids-phrasen
voordoen. Dat kan Hare Majesteit zelf
niet ontgaan. Men is geneigd de hoop uit te
spreken, dat zij achter die stroom van
phrasen toch de echte warmte van gevoel
en de ware eerbied en erkenning zal ont
waren, die er inderdaad zijn. Wij zijn de
Koningin dankbaar. Wij hopen dat haar in
diegenen, die haar het dierbaarst zijn en in
de gedachten, die haar het liefst vervullen,
die gelukkige levensavond beschoren moge
worclen, die zij naar ons menselijk inzicht
zo tenvolle heeft verdiend. R. P.
Federalistencongres
te Interlaken
Ongeveer 250 leden van Europese par
lementen zullen deze week te Interlaken
bijeen komen om te spreken over een „fe
derale grondwet" voor Europa. Bedoeling
van het congres is, bij de Europese volken
aan te dringen op spoedige bijeenroeping
van een constituerende vergadering voor
Europa. Het congres wordt belegd door de
Europese parlementaire unie. Er zijn leden
op uitgenodigd van de parlementen van
Oostenrijk, België, Denemarken, Eire,
Frankrijk, West-Duitsland, Groot-Brittan-
nië, Griekenland, IJsland, Italië, Luxem
burg, Nederland, Noorwegen, Portugal,
Zweden. Zwitserland en Turkije.
Winston Churchill heeft een uitnodiging,
het woord te voeren op dit congres, afge
wezen.
Indonesische radio zet aan
tot wraaknemingen
Radio Indonesia Raja, de „radio van
Groot-Indonesië", die van centraal Java
uitzendt, heeft de Indonesiërs, die leven in
de door de Nederlanders bezette gebieden,
aangezet zich te wreken over de jongste
maatregelen, die tegen de republiek zijr
genomen, door de gebouwen in brand te
steken, waar de Nederlanders van morgen
af tot 6 September het jubileum van Ko
ningin Wilhelmina en de kroning van Prin
ses Juliana zullen vieren. De Nederlands*
politie te Batavia is in alarmtoestand er
heeft reeds buitengewone maatregelen ge
nomen. Meer dan 200 personen zijn to-
dusver in Batavia aangehouden, aldus radic
Indonesia Raja.
Franse regeringscrisis
Er is haast bij
Paul Ramadier, de Franse socialisti
sche leider, heeft het verzoek van
president Auriol om een nieuwe Fran
se coalitieregering te vormen, van de
hand gewezen. Auriol heeft daarna de
vroegere Katholieke Premier, Robert
Schuman, verzocht zich te belasten met
de vorming van een nieuwe coalitie
regering.
Ramadier (rechts) en Robert Schuman (links)
wisselen een handdruk. Dat was in December
1947toen Ramadiers kabinet was afgetreden
en Schumans regering het opvolgde.
Ramadier confereerde Zondag bijna twaalf
uur met verscheidene partijleiders alvo
rens hij aan de president zijn opdracht
teruggaf met de opmerking, dat hij zich
niet in staat achtte een kabinet samen te
stellen, dat een votum van vertrouwen
van de Nationale Vergadering zou krijgen.
Terstond na de weigering van Ramadier
ontvangen te hebben liet Auriol Schuman
bij zich komen, aangezien de president
overtuigd is van de uitzonderlijke haast die
nodig is om de crisis op te lossen.
Een lang uitstel zou aan de communisten
of de aanhangers van De Gaulle de kans
bieden de macht te grijpen met als gevolg
een burgeroorlog.
Ramadier zou tot de conclusie zijn geko
men, dat hij slechts 290 stemmen in de
Nationale Vergadering zou kunnen ver
werven; hij zou er 309 moeten hebben.
Robert Schuman deelde na afloop van
het onderhoud met Vincent Auriol mede,
dat hij heden terstond met de bespre
kingen een begin zou maken.
De Parijse avondbladen wezen er op dat,
wanneer niet binnen redelijke tijd iemand
erin zal slagen een nieuwe regering te vor
men, de president zijn toevlucht zal moe
ten nemen tot Kamer-ontbinding. Tegelijk
laten zij echter de waarschuwing horen,
dat een nieuwe verkiezing tot gevolg zou
kunnen hebben, dat De Gaulle de macht
zou overnemen, hetgeen zou kunnen leiden
tot een burgeroorlog tussen Gaullisten en
communisten. (United Press)
Generaal Charles de Gaulle, aangemoe
digd door de val van het kabinet-Marie,
zal zeer binnenkort een grote campagne
beginnen voor zijn terugkeer tot de macht,
aldus meldt United Press verder.
Personen, die in nauw contact staan met
De Gaulle, zeiden dat de vroegere Franse
verzetsleider ervan overtuigd is, dat de
regeringen van de derde macht voor
Frankrijk hebben afgedaan en dat het
thans zijn tijd is om opnieuw naar de
macht te grijpen.
Men verwacht in deze kringen, dat De
Gaulle binnenkort een verklaring zal uit
geven waarin hij het „derde machtsbe
wind" in Frankrijk zal aanklagen en ont
binding zal vragen van de Nationale Ver-
„De Republiek van Bonn"
Woensdag wordt tweede
Duitse republiek geboren
Aanstaande Woensdag 1 September zal
een nieuwe Duitse republiek geboren wor
den. Op deze dag, precies negen jaar nadat
Adolf Hitler de oorlog begon, waardoor
tenslotte zijn derde rijk verwoest zou wor
den, zal de Assemblée bijeenkomen, die de
constitutionele fundamenten moet leggen
voor de nieuwe Westduitse republiek. De
eerste Duitse republiek begon haar leven
in het Weimar van Goethe en Schiller. De
tweede zal beginnen in Bonn aan de Rijn,
de geboorteplaats van Ludwig von Beet
hoven.
De tweede republiek zal geen souvereïne
rechten hebben. Haar basis is nog steeds de
onvoorwaardelijke overgave.
De assemblée van Bonn zal haar be
staan te danken hebben aan de Londense
conferentie, waarop besloten werd de
Westduitse minister-presidenten te mach
tigen tot het bijeenroepen, op zekere voor
waarden, van een Constituerende Verga
dering. Haar samenstelling is beperkt tot
afgevaardigden van de Westelijke zones
en Berlijn en haar werkzaamheid zal
zich slechts tot de Westelijke zones uit
strekken. Haar werk zal goedgekeurd moe
ten worden door de militaire gouverneurs
en het Duitse volk.
Behalve het opstellen van een grondwet
zal de constituerende vergadering van
Bonn tot taak hebben met de geallieerden
te onderhandelen over de uiteindelijke
vorm van een bezettingsstatuut.
Van de in totaal 65 zetels van de ver
gadering worden er 27 bezet door de
christen-democraten en eveneens 27 door
de sociaal-democraten. De sociaal-demo
craten zullen streven naar centralisatie van
de economische macht als voorwaarde voor
een geleide economie.
Ook de liberalen zullen naar centrali
satie streven. Van de twee afgevaardigden
van de Nedersaksische partij verwacht
men echter eén federalistisch streven.
Het officiële Sovjet-Russische blad te
Berlijn, de „Tagliche Rundschau" schrijft,
dat alle Berlijners, die de bijeenkomst van
de Westduitse constituerende vergadering
bijwonen, „hun stad verraden als de hoofd
stad van Duitsland".
gadering en zal verzoeken om algemene
verkiezingen.
Robert Schuman heeft intussen de op
dracht aanvaard. Hij zal vandaag bespre
kingen voeren met verschillende partij
leiders en politieke figuren. Men acht het
waarschijnlijk dat Schuman hedenmiddag
president Auriol zal mededelen of hij een
regering kan samenstellen of niet.
36 doden bij vliegtuigramp
in de V.S.
Een vliegtuig van de „Northwest Airline"
dat op weg was van Chicago naar Minnea
polis, is nabij Wonona (Minnesota, V.S.) ir
een moeras neergestort. Volgens een func
tionaris van de maatschappij is het vlieg
tuig blijkbaar in een storm terechtgeko
men, die over het Zuid-Oosten van Minne-
sota raasde, bomen ontwortelde, telefoon
verbindingen vernielde en enkele boerde
rijen beschadigde. Het toestel had een be
manning van drie koppen en 33 passagiers.
Van officiële zijde is medegedeeld, dat
alle inzittenden van het vliegtuig de dood
vonden.
T roonwisseling
Op Zaterdag 4 September a.s., om 11,30 uur,
in net Koninklijk paleis te Amsterdam zal
H.M. de Koningin, in het bijzijn van Prinses
Juliana en Prins Rernhard, afstand doen van
de Kroon.
De eenige aanwezigen bij deze plechtigheid
zullen zijn de voorzitters van de beide Kamers
der Staten-Generaal, de ministers, de vice-
president van den Raad van State, de leiders
en leden van de deputaties uit Indonesië,
Suriname en de Nederlandsche Antillen, de
Commissaris der Koningin in de provincie
Noord-Holland, de burgemeester van Amster
dam en de directeur van het kabinet der
Koningin, die de acte van afstand mede zullen
onderteekenen.
Klokslag 12.00 uur verschijnen Koningin
Juliana en H.K.Il. Prinses Wilhelmina met den
Prins der Nederlanden op het balkon van het
paleis, waar Prinses Wilhelmina en Koningin
Juliana eenige woorden zullen spreken.
(.Op verzoek van H.M. de Koningin wordt
dit bericht in oude spelling gepubliceerd).
Deense aannemer verdronken
Zondagmorgen is uit de haven van
Sliedrecht het lijk opgehaald van de 58-
jarige Deense aannemer N. Monberg, die
Donderdag j.l. plotseling vermist werd.
De heer Monberg kwam met twee land
genoten naar Sliedrecht voor de aankoop
van baggermateriaal. Sedert Donderdag
heeft de rivier-politie onafgebroken ge
dregd en ook een duiker heeft assistentie
verleend.
Vermoed wordt dat de heer Monberg bij
ongeluk te water geraakt en verdronken is.
STRALENDE VREUGDE
Binnenstad en haven steken elkaar met sprookjes"
achtige verlichting naar de kroon
In de hoofdstad zijn de jubileumfeesten
begonnen. Officieel was dat in het week
end nog niet hel geval, maar de tiendui
zenden en het waren heus niet allen
Amsterdammers die Zaterdagavond de
stad introkken om het proefbranden van
de feestverlichting bij te wonen, werden
door de stralende vreugde van de duizenden
witte, rode, oranje, en blauwe lampen
meegesleept, zodat de stad de aanblik bood
van één grote, overvolle feestzaal. Het was
de avond voor de automobilisten die, omdat
het allemaal nog maar voorpret was, toe
stemming hadden in de binnenstad te rij
den. Waarschijnlijk voor het laatst, tenzij
in de komende week de drukte zou mee
vallen en de politie de aangekondigde
strenge maatregelen niet zal behoeven door
te voeren. Alles werkte mee om dit voor-
feest te doen slagen, het meest wel het
weer want het was een stralende avond
met een strakke donkere lucht, waartegen
de door lampjes gemarkeerde gevels of de
in „floodlight" badende gebouwen scherp,
afstaken.
Wat het mooiste is, is moeilijk te bepa
len. Overal, waar wij rondreden trof ons
iets anders. Hoog boven het drukke stads
gewoel de Amsterdamse torens, die ge
maakt leken van fragiel spinneweb, over
goten met vloeibaar licht. Veel werk was
gemaakt van de grote gebouwen in het
centrum. Grote buizen neon-licht wissel
den af met frontversiering van verlichte
bakken Afrikaantjes de feestbloem bij uit
nemendheid. Hoewel de binnenstad na
tuurlijk het brandpunt van de versiering
en illuminatie is, heeft men de buitenwij
ken niet vergeten, zij het dan wat simpeler
uitgevoerd, maar daarom niet minder fees
telijk.
De Dam, het middelpunt, met op de
achtergrond het sober verlichte nationaal-
monument is zeer bijzonder geïllumineerd.
Zes grote vaas-ornamenten afgedekt door
een geïllumineerde kroon vormen de mar
kering van het Middendamterrein.
Speels doen de sierlijk, soms zelfs met
vetpotjes, geïllumineerde trapgeveltjes aan.
Als er één straat in de hoofdstad is, die
letterlijk en figuurlijk de kroon spant, dan
is het wel de Kalverstraat. Hier wandelt
men onder een dak van brede oranje ba
nen, die in het midden van de straat sa
menkomen in vergulde kronen en deze
voorname galerij van goud en oranje wordt
fel beschenen door talloze schijnwerpers.
De haven.
De haven was eveneens bij de proef-
verlichting ingeschakeld en maakte door
dat het donkere water een scherper con
trast vormt met de verlichting dan de dei
nende mensenzee in de binnenstad, zo mo
gelijk nog een diepere indruk.
Men zie er het grote complex van de
Bataafse Petroleum Maatschappij, dat wel
de winnaar van de verlichtingswedstrijd in
het havengebied mag worden genoemd.
Veertig, door schijnwerpers verlichte vlag
gen wapperen van het dak. Voor de Six-
haven spuit de drijvende brandspuit „Jan
van der Heijden" een grote fontein van
verlichte waterstralen.
In het Oostelijk havenbekken ligt de met
schijnwerpers verlichte „Johan van Olden-
barnevelt". De afvaart van het schip is uit
gesteld, zodat de Oceaanreus de gehele
week kan meedoen aan het spel van licht
en duister. Iets verder ligt Hr. Ms. „Karei
Doorman", van kiel tot masttop geïllumi
neerd. Andere verlichte scheepsrompen
volmaken dit machtige beeld, dat omlijst
wordt door de contouren van de établisse
menten, handelshuizen en kranen op de
achtergrond.
Aankomst.
Vandaag om 17.02 komt de jubilerende
vorstin aan in het Amstel-station. De ko
ninklijke trein vertrekt om ongeveer half
vier uit Den Haag en rijdt dan via Leiden
en Haarlem naar Amsterdam. Om kwart
over vijf wordt haar een zanghulde ge
bracht en vervolgens een vaandelhulde.
Daarna zal het Wilhelmus, het „Wilt heden
nu treden" en het „Wij leven vrij" klinken.
De Koningin maakt vervolgens een rit
door de stad.
Pruises Juliana en Prins Bernhard zou
den vandaag incognito te Amsterdam aan
komen en hun intrek nemen in het paleis
op de Dam.
Rrief van het episcopaat.
Ter gelegenheid van het regeringsjubi
leum is gisteren in alle R.-K. kerken de
brief van 't episcopaat voorgelezen, waar
in de zegenrijke arbeid van de Koningin
uitvoerig wordt geschetst. Verder wordt
bepaald dat op de plaatsen waar het ge
voegelijk kan op 31 Augustus een gezongen
of plechtige mis zal worden opgedragen,
waarna hel Te Deum zal worden gezongen.
Verder worden de gelovigen verzocht te
bidden voor Prinses Juliana.
Om de genade van de Heilige Geest af
te smeken over Haar en de Koninklijke
familie, wordt bepaald, dat in alle kerken
van het land en in alle kapellen waarover
een rector is aangesteld, op de dag van
Haar inhuldiging, de votiefmis van de Hei
lige Geest zal worden gezongen.
Extra-bon voor voedingsvet
De verbeterde vetpositie heeft reeds ge
leid tot een rantsoenverbetering voor de
kinderen van de oudste leeftijdsgroepen (B
en C). Verstrekking van een extra vet-
rantsoen voor allen in de vorm van olie
is reeds aangekondigd. Thans kan het
ministerie van Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening mededelen, dat in de
bonnenlijst van a.s. Donderdag een extra
rantsoen voedingsvet (boter, margarine of
vet) zal worden opgenomen, bestaande uit
250 gram voor volwassenen en de oudste
twee leeftijdsgroepen der jeugdigen (A,
B en C) en 125 gram voor de jongste twee
groepen (D en E).
Het woord is aan.
Velen verstaan het, door toegeven
hun wil door te zetten.
Doodvonnis voltrokken
Bij K. B. is afwijzend beschikt op het gra
tieverzoek van Maarten Kuiper, tot de dood
straf veroordeeld bij sententie van het
Bijzondere Hof te Amsterdam. Het dood
vonnis is hedenmorgen voltrokken.
Kuiper was tijdens de oorlog agent van
politie te Amsterdam en arresteerde talrijke
Joden en onderduikers.
„Compromitterende documenten gevonden" zegt
de Tsjechoslowaakse regering
Naar pas Zaterdag werd bekend gemaakt
door een radiocommuniqué van de Tsje
choslowaakse regering, is Dinsdag jongst
leden een functionnaris van 't Nederlandse
gezantschap te Praag, wiens voorletters
worden opgegeven als V. D„ gearresteerd
onder verdenking van spionnage. Hij zou
hebben gewerkt voor „veiligheidsdienst
van een vreemde mogendheid" en op hem
gevonden documenten zouden andere
Nederlandse persoonlijkheden compromit
teren. Volgens mededelingen van officiële
Haagse zijde is V. D. in dienst van de
repatriëring.
Volgens het te Praag uitgegeven officiële
communiqué is de reden voor de detinering
van V. D., die geen diplomatieke onschend
baarheid geniet, dat bewezen is. dat hij
„ten gunste van een vreemde mogendheid
spionnagewerk tegen de Tsjechoslowaakse
republiek" heeft verricht. „V. D. zou aan
de afdeling onderzoek van het gezantschap
Op 23 Augustus heeft een gewapende Indo
nesische bende op een tiental kilometers
afstand van Poerwakarta tussen Batavia en
Bandoeng een goederentrein tot ontsporing
gebracht. Hierbij werden van het treinpersoneel
aria Indonesiërs gedood en zeven gewond. De
overige leden van hel personeel werden door de
bende weggevoerd. Overzicht van het terrein
van de ramp.
UNO-waarnemers gedood
Bij beschieting van hun
vliegtuig
Te Tel Aviv Is officieel medegedeeld, dat
twee Franse UNO-waarnemers Zaterdag
avond zijn gedood toen zij met hun vliegtuig
van de UNO tet Gaza werden neergescho
ten.
De Egyptische regering heeft een tele
gram gezonden aan graaf Bernadotte waar
in zij haar leedwezen uitspreekt over clc
dood van de twee Franse waarnemers. In
het telegram wordt gezegd, dat de herken
ningstekenen op het vliegtuig niet zichtbaar
waren, toen het toestel op een hoogte van
3000 voet vloog. Bovendien had het toestel
de verkeerde koers gevlogen naar Gaza.
In het telegram werd gezegd, dat niet
alleen Egyptische officieren, doch ook twee
waarnemers een Belgische en een Franse,
die beiden op het vliegveld aanwezig wa
ren, het vliegtuig voor een Joodse machine
hadden aangezien.
Onze courant zal morgen, Koninginne
dag, niet verschijnen. De bureaux zijn
die dag gesloten.
Van Mook naar Nederland
geroepen
Volgens een Nederlands communiqué
zal dr. Van Mook op verzoek van de Ne
derlandse regering op 8 September naar
Nederland komen voor besprekingen over
de situatie in Indonesië.
Bepalingen van het
gratie-besluit
Uit het Koninklijk Besluit van 26 Augus
tus, houdende bepSlingen met betrekking
tot het verlenen van gratie blijkt nog, dat
de gratieverlening betrekking heeft op alle
bij een vóór 31 Augustus 1948 in kracht
van gewijsde gegane uitspraak tot een
tijdelijke vrijheidsstraf veroordeelden.
Bedraagt de straf, of het nog te onder
gane deel van de straf een maand of min
der dan wordt de straf of het restant ge
heel kwijt gescholden. Indien bij een
rechterlijke uitspraak is bepaald, dat de tijd
door de veroordeelde in voorlopige hech
tenis doorgebracht geheel of gedeeltelijk
op de straftijd in mindering wordt ge
bracht, telt deze tijd mede bij de bereke
ning van het deel van de straf, waarvan
gratie wordt verleend.
Indien bij een rechterlijke uitspraak meer
gelijksoortige vrijheidsstraffen zijn opge
legd, gelden deze voor de toepassing van
dit besluit als één straf.
Indien van een straf reeds gedeeltelijk
gratie is verleend, heeft de gratieverlening,
bedoeld in het onderhavige besluit alleen
betrekking op het overblijvende gedeelte
van de straf.
Van vervangende vrijheidsstraffen wordt
geen gratie verleend.
Het gratiebesluit treedt in werking op de
dag na die, waarop Koningin Juliana plech
tig beëdigd en ingehuldigd wordt.
In de Doopsgezinde kerk te Haarlem
wordt op 5 September des morgens half elf
een herdenkingsdienst gehouden, waaraan
zal medewerken de zangeres mevr. Ans
Stroink.
namen genoemd hebben van officiële Ne
derlandse personen, die hem opdracht had
den gegeven in Tsjecho-Slowakije mili
taire en politieke spionnage te verrichten",
aldus de bekendmaking.
„Zijn optreden", zo gaat de verklaring
voort, „is bovendien bewezen door een
aantal belangrijke documenten, die men bij
hem heeft aangetroffen en die andere Ne
derlandse persoonlijkheden, die bij spion
nagewerk in dit land zijn betrokken, ern
stig compromitteren. De in beslag genomen
documenten onthullen de werkwijze en de
taak van de veiligheidsdienst, waar V. D.
en zijn medeplichtigen voor hebben ge
werkt". Gelijk met V. D. is een groep
Tsjechoslowaakse burgers gearresteerd, die
bij de zaak betrokken zijn. Het onderzoek
wordt voortgezet.
Van officiële zijde te 's-Gravenhage ver
neemt het A.N.P., dat V. D. ambtenaar in
dienst van de repatriëringsdienst is. Repa-
triëringsdienst en ministerie van Buiten
landse Zaken te 's-Gravenhage hebben nog
geen bericht ontvangen van de arrestatie.
Reuter meldt nader, dat de Nederlandse
gezant te Praag de gevangenneming van
V. D. op het Tsjechoslowaaks ministerie
van Buitenlandse Zaken besprak op het
moment van de bekendmaking per radio.
De- Nederlandse legatie te Praag wist
niets naders mede te delen omtrent de
omstandigheden van de arrestatie. De
legatie was pas Zaterdagmorgen vroeg
van de arrestatie op de hoogte gesteld, kort
voordat het Tsjechoslowaakse nieuwsbu
reau zijn verklaring uitgaf. Naar verluidt
zou de arrestatie Dinsdag geschied zijn.
Van D. was tijdelijk aan de legatie toe
gevoegd.
Aan de Nederlandse gezant werd, toen
hij bij het Tsjechoslowaakse departement
van «Buitenlandse Zaken navraag deed,
precies hetzelfde medegedeeld als reeds
eerder was gepubliceerd. Aan de legatie
zijn nog geen documenten of andere bewijs
stukken verstrekt.
Vandaag wellicht weer
bespreking op het Kremlin
De afgezanten der Westelijke mogend
heden hebben Zondag een bijeenkomst ge
had op de Amerikaanse ambassade te Mos
kou. Men meent, dat zij nieuwe instructies
van hun regeringen hebben besproken.
Waarnemers te Moskou melden, dat zij
reeds om een nieuw onderhoud op het
Kremlin hebben verzocht, dat waarschijn
lijk vandaag zal plaats hebben.
Sovjet-Russische stadscomman-
danten vermoord
De Duitse politie in de Britse zóne heeft
bevestigd, dat de Sovjet-Russische com
mandant van Oschersleben (Sovjet-zóne)
enkele dagen geleden is vermoord docfr een
Duitser, die nog op vrije voeten is. Naar
verluidt is de moordenaar een 25-jarigt
tolk, die vloeiend Russisch spreekt.
Het Sovjet-Russisch militair bestuursbu
reau van de naburige stad Hötensleben
heeft geweigerd het bericht te ontkennen
of te bevestigen, dat de Sovjetcommandant
van Hötensleben ook vermoord is. Volgens
„die Welt" (Britse licentie) werden beide
officieren gedood, toen zij Duitse smokke
laars trachtten aan te houden, die de grens
tussen de Sovjet- en de Britse zóne over
schreden.
Lomakin naar Moskou
Jacob Lomakin, de Sovjet-Russische con
sul-generaal, wiens terugroeping door de
Amerikaanse regering is verzocht, is Za
terdagmiddag scheep gegaan op de „Stock
holm" om naar de Sovjet-Unie terug te
keren.
Aan de journalisten, die hem bij de loop
plank opwachtten, verklaarde Lomakin:
„ik heb twee maanden geleden passage ge
boekt. Ik heb niets te zeggen. Alles is heel
duidelijk in de nota gezegd."
Kort voor het vertrek van de boot ver
klaarde een beambte van de rederij, dat
Lomakin gezegd had, dat hij in September
naar de Algemene Vergadering der UNO
te Parijs zou komen.
GA TIJDIG NAAR IIET STADION
De hekken van het Olympisch Stadion
te Amsterdam zullen onherroepelijk op 31
Augustus des namiddags om 14.30 uur ge
sloten worden. Automobilisten dienen er
rekening mede te houden, dat er verkeers
opstoppingen zullen zijn, zodat zij een
ruime marge moeten nemen om op tijd
in het stadion te zijn.
DROOG WEER.
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt. geldig van Maan
dagavond tot Dinsdagavond:
Droog en vrij zonnig weer. maar voor
namelijk in het Noord-Westen van het
land enkele overdrijvende wolkenvel
den. Vannacht en in de vroege ochtend
weinig wind en plaatselijk nevel of
mist. Morgen overdag zwakke tot ma
tige wind hoofdzakelijk uil Zuidelijke
richtingen. Enige verdere 6tijging van
temperatuur.
31 Augustus:
Zon op 5.49 uur. onder 19.30 uur
Maan op 0.47 uur, onder 18.39 uur
1 September:
Zon op 5.51 uur, onder 19.28 uur
Maan op 2.13 uut, onder 1910 uur