c
J
De kansen van !inks en rechts
Moeso preekt
Concurrentie van „wilde" ondernemers
leidt in Amerika tot grote verliezen
PANDA EN DE OPSTAND IN CANDONIA
Wereldnieuws J
DINSDAG 14 SEPTEiMBER 1948
Spannende dagen in D jok ja
Moeso, de communistische leider,
beschikt over een gewapend front
(Van onze correspondent te Batavia)
Toen de communist Moeso na een één-
en-twintigjarig verblijf te Moskou in
Djokja uit het vliegtuig stapte, begon hij
met den volke te verkondigen, dat binnen
zes weken tijds de Russen in oorlog zou
den zijn met Amerika en dat men dan al
dadelijk de Russische troepen op Java kon
verwachten. Er bleef dus niet veel bedenk
tijd over en men deed maar het beste zich
onmiddellijk voor de communistische partij
te melden. Dat voorkwam later een hoop
moeilijkheden.
Er zijn natuurlijk vele middelen om een
eenvoudige volksmassa te overtuigen van
dwaasheden en men kan er zeker van zijn,
dat Moeso ze alle beheerst. Het verwondert
dan ook nauwelijks, dat hij in het gistende,
politiek critiekloze en grotendeels analfa-
bethische Djokja vrij spoedig een frisse
wind in de zeilen voelde. De vraag is thans:
hoe staan de kansen in de republiek? Is
Moeso wat hard van stapel gelopen? Heeft
hij zijn tegenstanders niet een weinig on
derschat? Of weet hij tot op een man
nauwkeurig, op welke krachten hij bogen
kan?
Hoe liggen momenteel de krachtsverhou
dingen in de republiek? Enerzijds heeft men
de groep Moeso-Alimin-Sjarifoeddin, die in
vlammende redevoeringen goedkope slo
gans naar de massa slingeren. Van dit drie
tal is Moeso ongetwijfeld de sterke man,
hoewel ook Alimin een solide partij weet
weg te geven. Sjarifoeddin neemt men
minder au sérieux. Men gelooft, dat Sjari
foeddin in zijn handelingen voornamelijk
wordt gedreven door zijn haat tegen Hatta
en Sjahrir, hoewel deze hem in de Japanse
tfjd uit de handen der Kempetai hebben
gered. Sjarifoeddin heeft een zucht om de
eerste man te zijn en toen hij dat naast
Hatta niet meer kon worden, heeft hij zich
tegen hem gekeerd en het aan de andere
kant geprobeerd, waar hij nog minder kans
zal krijgen.
De grote kracht van Moeso is, behalve
zijn propagandistische deskundigheid, zijn
georganiseerd front van linkse partijen en de
goed bewapende jeugdorganisatie „Pesin-
do", die naar hem is overgelopen. Behalve
deze zal hij nog wel wat loslopende ben
den hebben omgepraat, die in de republiek
te kust en te keur verkrijgbaar zijn voor
schone beloften en geldelijk gewin.
Hoe ziet het er aan de andere kant uit?
Ka aanvankelijk wat onrustig naar hou
vast te hebben getast, begint premier Hatta
een krachtiger en overtuigender klank te
laten horen. Men krijgt de indruk, dat hij
niet zonder vertrouwen in de uitslag het
toekomstige politieke slagveld te Djokja
overziet. Politiek staan Hatta's kansen niet
zo slecht, want aan zijn zijde hebben zich
niet slechts de behoudende groepen, zoals
Masjoemi en PNI geschaard, maar men
vindt er tot veler verwondering ook ge-
Bernadotte zal nog een keer
met Arabieren spreken
Graaf Folke Bernadotte heeft mee
gedeeld, dat hij deze week de Arabische
hoofdsteden zal bezoeken alvorens hij zijn
rapport over de toestand in Palestina af
maakt. Hij zeide zijn taak in de Israëlische
hoofdstad Tel Aviv reeds als vervuld te
beschouwen.
De geruchten, dat de politieke commissie
der Arabische Liga besloten zou hebben
een voorlopige regering voor Palestina te
vormen, hielden gedurende het week-end
aan. ook al verklaarde de secretaris-gene
raal van de Liga, Azzam Pasja, dat in de
laatste vergadering geen belangrijke be
sluiten waren genomen.
Politieke waarnemers hechten grote
betekenis aan een onderhoud tussen dé
Griekse gezant te Egypte en premier
Nokrasji Pasja, dat zij in verband bnengen
met een mogelijke erkenning door Grie
kenland van een onafhankelijke Arabische
regering.
Joodse wijken beschoten.
De Joodse woonwijken zijn Zondag door
de Egyptische artillerie gebombardeerd,
zo meldde een Joods legerbericht. Het
voegde er aan toe, dat de Joodse strijd
krachten hierop de Arabische stellingen
gebombardeerd hebben. Acht burgers zou
den het slachtoffer zijn geworden van de
Arabische bombardementen.
DE NIEUWE KOLENBON
UIT!
Vanzelfsprekend hiermee
direct naar:
BR ANDSTOFFENHANDEL
„DE SPAARNESTAD"
Friese Varkenmarkt 6-10
Telefoon 14164 - 13904
(Adv.)
De radio geeft Woensdag
HILVERSUM I, 301.5 M.
7.00, 8.00, 13.00. 19.00, 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen. 7.45
Woord voor de dag. 8.15 Gewijde muziek 8.30
Platen 9.00 Voor zieken. 9.30 Symphonisch
concert. 10.30 Morgendienst. 11.00 Piano
recital. 11,30 Platen. 12.00 Ancora Trio. 12.30
Weerpraatje. 12.33 NCRV-koor. 13 15 50 jaar
Nederlandse orgelmuziek. 13.45 Engelse com
ponisten. 14.30 Blaaskwintet met piano. 15.00
Jeugdconcert. 16.00 Voor jeugdige postzegel
verzamelaars. 16.15 Voor de jeugd. 17.30 Zang
en piano. 17.50 Platen. 18.00 „Nederlandse
koren en korpsen'". 17.30 Strijdkrachtenpro
gramma. 19.15 NCR V-kwartet. 19.30 Actueel
geluid. 19 45 Platen. 19.50 Bach-koraal. 20.05
Proloog. 20.15 Philharmonisch orkest. 21.20
Voordracht. 21.40 Kerkkoor. 22,10 Sans
Souci. 22.45 Overdenking. 23.15 Platen. 23.30
Scènes de Ballet, Glazonof.
HILVERSUM II. 4J4.5 M-, 218 M en 1875 M.
7.00. 8.00. 13.00. 18.00, 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 en 8.15 Platen. 8.18 New Mayfair
Orkest. 8.50 Voor de vrouw 9.00 Rossini. 9.30
Waterstanden. 9 35 Rimski. Korsakof. 10.00
Morgenwijding. 10.20 Kookpraatje. 10.30 ..Als
de stofzuiger zwijgt". 11.00 Platen. 12.00 Ma-
lando. 12.30 Weerpraatje. 12.33 Voor het plat
teland 12.38 Orgel. 13.15 Metropole-orkest.
14.00 Gesproken portretten, 14.15 Kamermu
ziek. 15.00 De herberg Halverwege, luister
spel. 15.35 Voor zieken. 16-.00 De Roodborstjes.
patenteerde communisten als Tan Malakka
en Mohammed Yamin. Dit is in werkelijk
heid minder verwonderlijk dan het lijkt,
want zowel Tan Malakka als Yamin zijn
in de allereerste plaats vurige nationalis
ten en als zodanig gekant tegen alle buiten
landse invloeden, van Rusland evenzeer als
van Amerika of Nederland.
Aan de zijde van Hatta vinden we voorts
figuren als Roem en Natsir, die het intel
lect van de Islamitische Masjoemi verte
genwoordigen, verder de groep Sjahrir en
last not least, de TNI, die rechtstreeks
over het hoofd van generaal Soedirman
heen, die langzamerhand geheel aan de
kant is geschoven onder Hatta's gezag
staat in zijn hoedanigheid van minister
van Defensie. Hij krijgt een stevige steun
van „air-commodore" Soediadarma en Na-
soetion, de leider van de bekende Siliwangi
Divisie, het keurleger van Soekarno. Beide
militaire leiders zijn leerlingen van de K.
M. A. en hebben een volledige Nederlandse
scholing genoten. Bovendien hebben de
islamitische jeugd-strijdgroepen, als ae Sa-
billilahs en de Hizboelahs, zich achter
Hatta geschaard, hetgeen vermoedelijk wel
de aanleiding zal zijn voor zijn veranderde
toon en zijn gestegen vertrouwen. In repu
blikeinse kringen twijfelt men er nauwe
lijks aan. of Moeso en de zijnen zullen in
geval van een politieke nederlaag trachten
met de wapenen een overwinning te for
ceren. Indien men gelijk heeft, staan ons
in de komende dagen nog spannende din
gen te wachten in Djokja.
moord en doodslag
Communistische oproep
totHeilige oorlog
Op een massa-bijeenkomst van de Repu
blikeinse Communistische Partij (Partai
Komunis Indonesia), op 8 September in
Madioen gehouden, heeft Moeso in een
rede betoogd, dat de leiding der republiek
in handen moet komen van de progressieve
krachten. Hij zeide: „In deze revolutie zijn
de Nederlanders onze vijanden en als er
onder ons volk personen zijn, die tegen
werken, zullen zij op één lijn worden ge
steld met de Nederlanders." Moeso betoog
de verder, dat ae arbeiders na afloop van
hun werk moeten oefenen in de guerilla-
voering. Vervolgens verklaarde hij:
„Wij erkennen geen enkele overeenkomst.
Status-ciuo lijnen bestaan voor ons niet
meer. Onze strategie is er in de eerste
plaats op gericht, zoveel mogelijk Neder
landers te doden en hun wapens buit te
maken."
Moeso betoogde verder, dat voor de Mo
hammedanen thans het ogenblik is geko
men om de „Heilige Oorlog" te beginnen.
Neger vermoord, die van zijn
rechten gebruik wilde maken
Gedurende de verkiezingen in de staat
Georgia is een neger, vader van zes kin
deren. doodgeschoten.
Volgens de plaatselijke sheriff is de
moord gepleegd door de 22 jarige blanke
inwoner J. A. Johnson omdat de neger vol
hield, dat hij aan de verkiezingen wenste
deel te nemen en op de democratische partij
zou stemmen.
De 9 Muzen
Rika Hopper in ziekenhuis opgenomen.
De bekende actrice Rika Hopper is gisteren
in de ziekeninrichting aan de Prinsengracht
te Amsterdam opgenomen om een heup
behandeling te ondergaan. Voorlopig zal zij
ni,et kunnen optreden.
Aankoop. De Staten van Friesland heb-
gen het provinciale kunstbezit uitgebreid
met een doek van de in Haarlem wonende
Friese schilder Roelof Klein. Het schilderij
was op de Friese kunsttentoonstelling te
Bolsward te zien.
Luiaards. Men kent de bekende excla
matie van de Engelse schrijver Jerome K.
Jerome: „Werken? Ik ben er dol op. Ik kan
er uren naar kijken!" Van zijn landgenoot en
kunstbroeder Charles Lamb, die het ongeluk
had zijn leven op een kantoorkruk te moeten
slijten, vonden wij de volgende anecdote.
Zijn patroon zei eens tegen hem: „Meneer
Lamb, ik heb gemerkt, dat u 's morgens veel
te laat op het kantoor komt", waarop Lamb
antwoordde: „O, maar dan moet u eens zien.
hoe vroeg ik al weer naar huis ga!"
Friese schryver overleden. Op 70-jarige
leeftijd is te Ooster-Nijkerk overleden de
Friese schrijver en dichter Anders Minnes
Wybenga. Hij legde zich vooral op gods
dienstig werk toe. Behalve proza verschenen
van zijn hand enkele dichtbundels. In 1923
gaf hij de psalmen in het Fries uit.
Repliek: „Les Nouvelles Littéraires"
verhaalt van de dezer dagen overleden
Franse litterator André Suarès, hoe deze eens
een vleier, die opmerkte: „Ge hebt een pro
fiel voor een médaille" antwoordde: „Weet
dan, meneer, dat ik een hekel heb aan alles
wat plat is".
„Geen Pearl Harbour meer"
„De marine van de Verenigde Staten is
op alles voorbereid. Zii is thans gereed om
alle incidenten te voorkomen, die tot een
openlijke oorlog zouden kunnen leiden",
zo verklaarde de Amerikaanse minister
van Marine John Sullivan, Zondag.
„Wij zijn niet van zins", zo voegde Sul
livan er aan toe, „ons evenals na de eerste
oorlog bloot te geven en aldus door onze
zwakheid een nieuwe aggressie mogelijk te
maken".
De minister van Marine gaf voorts uiting
aan de mening, dat „het Russische volk en
de volken van Oost-Europa in een nabije
toekomst het communisme zullen laten
varen".
„De zone van stilte,
honger en terreur"
Duitse sociaal-democraten
congresseren
Zondag is te Dusseldorf het jaarlijkse
congres van de Duitse Sociaal-democrati
sche Partij geopend.
Als blijk van solidariteit van West-Duits-
land met Berlijn werd Paul Loebe, de ge
wezen sociaal-democratische voorzitter van
de „Rijksdag" en vertegenwoordiger van
Berlijn in het Westduitse parlement, tot
voorzitter van het congres gekozen.
Dit was eveneens het geval met Ernst
Gross, minister van Wederopbouw in Rijn-
land-Westfalen.
Dr. K. Schumacher, voorzitter van de
partij, kon het congres niet bijwonen, doch
de rede die hij wilde uitspreken werd voor
gelezen door de burgemeester van Kiel.
Schumacher eiste nogmaals socialisatie
van de zware industrie en de basis-indus
trieën, „de socialisatie van de Ruhr-indus-
trie", zo betoogde hij, „blijft een Duits
vraagstuk zolang de vertegenwoordigers
van de West-Europese industrie niet onder
dezelfde juridische omstandigheden hun
productiemiddelen in een gesocialiseerde
internationale organisatie zullen hebben
ondergebracht".
Volgens Schumacher kan Europa de hui
dige economische crisis slechts te boven
komen door deelneming aan het plan
Marshall, dat door zijn partij gesteund
wordt.
De vice-voorzitter van de Britse Labour-
partij, Sam Watson, verklaarde, dat de
Labour-partij de Duitse socialisten in Ber
lijn en de Oostelijke "zóne steunde „in hun
strijd voor democratie". De Berlijnse so
cialistische leider Franz Neumann las een
boodschap voor van een sociaal-democra
tische delegatie uit de Oostelijke zóne,
waarin de Sovjet-zóne gekenschetst wordt
als „de zóne van stilte, honger en terreur".
De Franse afgevaardigde Grumach kreeg
een applaus toen hij verklaarde, dat Frank
rijk thans gedwongen was te strijden voor
de Duitse eenheid als waarborg voor de
vrede. Grumbach verklaarde van een van
de jongste Franse regeringen de verzeke
ring gekregen te hebben, dat de Franse
conceptie van een federale structuur voor
Duitsland niet in strijd was met de poli
tieke eenheid van het Duitse volk.
Voorbereidingen voor een gfote reis: Het Engelse slagschip „Vanguard" zal het Engelse
koningspaar volgend jaar naar Australië brengen. Het oorlogsschip, dat thans in de haven
van Weymouth ligt, maakt nog een trip naar Cibraltar en Malta om vandaar terug te
keren naar Devonportwaar de grote reis begint.
Tarievenoorlog in de lucht
26 dollarcents per „ton-mille". Op
1 Augustus werd dit bedrag verlaagd tot
20 cents en op het ogenblik rekenen enige
grote maatschappijen, w.o. de American
Airlines, de United Airlines en de Trans-
World-Airlines, noodgedwongen voor het
vervoer van bepaalde goederen op be
paalde routes slechts 13 cents. Men zou
kunnen spreken over een „tarieven-oorlog".
De strijd is op het ogenblik op zijn hoogst
en zou kunnen worden vergeleken met de
slag, die in Nederland voor de oorlog werd
geleverd tussen de wilde bussen en de er
kende vervoersondernemingen. Met dit
verschil dan, dat het hier gaat tussen par-
wordt nl. te hevig geconcurreerd tussen de
erkende en de niet-erkende maatschap
pijen, dus de „wilde vliegers", die zich na
de oorlog met dozijnen kwamen aandienen.
Deze concurrentie is niet gezond meer.
De wilde vliegers kochten hun toestellen
op uit de „war dumps" of namen van gro
tere maatschappijen gebruikte toestellen
over, die min of meer naar behoren
werden opgelapt en waarmee men dan aan
de slag ging. Ieder voor zich. De wilde
maatschappijen hadden zich, in tegenstel
ling met de andere, minder of soms in het
geheel niet te houden aan de strenge voor
schriften. De grote luchtlijnen waren ge
bonden aan hun vaste routes en aan hun
dienstregelingen. De „wilden" trokken
daarheen, waar de vracht te veroveren was,
of vlogen pas als de kist was volgeboekt.
Het werd een „free for all", een zuiver?
vracht-afsnoeperij.
Natuurlijk waren er al spoedig onder
neminkjes, die de strijd moesten opgeven
en failliet gingen. De betere konden zich
drijvend, liever gezegd, vliegende houden,
en de beste onder hen zetten thans alles
op alles om aan het werk te blijven en
tevens te trachten om de concurrentie de
wind uit de zeilen te nemen.
Deze concurrentiestrijd heeft ertoe ge
lend, dat er niet meer economisch kan
worden gevlogen. De vrachtprijzen worden
16.15 "Het stond in de krant 16 45 Vragen «teer en meer gedrukt en de grote,
staat vrij. 17 15 Miller-sextet. 17.45 Vraag- j goed-georganiseerde. over uitstekend vlie-
gesprek tussen autoriteiten van Borneo en gend materiaal beschikkende maatschap-
Riouw 18.15 Varia. 18.20 Platen. 18.30 Fun-; pijen verliezen grof geld, ondanks het
datie kerkelijk dienen 19.00 Lezing. 19 15 fejt, dat er meer vracht wordt gevlogen dan
Nieuws uit Indië.. 19.30 „Duitse jeugd vraagt 00jj ^et gevai was> Verleden jaar kwamen
(Van een bijzondere medewerker
Het vrachtvervoer door de lucht neemt
bijna dagelijks in omvang toe. In Amerika
werd het vorige jaar door de machines van
de erkende maatschappijen (35 in totaal)
81,6 meer vervoerd dan in 1946. Ook
veel express-vracht is daarbij. Het staat
nu al vast, dat 1948 alle records weer zal
slaan. In het eerste kwartaal was er
vergeleken bij hetzelfde kwartaal van 1947
al een vooruitgang van 25
Voor het vrachtvervoer gebruiken de
Amerikaanse maatschappijen omgebouwde
passagierstoestellen, omdat er vrijwel geen
andere beschikbaar zijn. De enige twee ticuliere ondernemingen onderling^n niet
soorten vrachtmachines, die worden ge- tussen particulieren en de overheid,
bouwd. zijn de C-82 (Fairchild Packet) en j Tegenstanders van deze versnippering en
de geweldige C-97 (Boeing Stratofreigh- I tevens verzwakking van het Amerikaanse
ter) doch deze worden op het ogenblik luchtvervoer zijn ook de vliegtuigfabrikan-
alleen nog maar gemaakt voor de strijd- j ten. Hun industrie is ver van bloeiend. De
krachten. Hoewel het vrachtvervoer door erkende luchtlijnen hebben bij hen in de
de lucht zich dus zo op het oog bijzonder j afgelegen jaren voor honderden millioenen
gunstig ontwikkelt, is er een „maar". Er dollars orders geplaatst, doch de wilde be-
drijven hebben nog voor geen cent be
steld, omdat ze, zoals reeds werd gemeld,
uitsluitend gebruik maken van tweede
hands en ander materiaal. Dat is voor vele
fabrikanten, die het van een grote omzet
moeten hebben en wier bedrijf toch al zo
veel* kost en trefbaar is, een handicap
van belang.
Pseudo-baronesse lichtte
hotelhouder op
Een hotelhouder in Tegelen kreeg dezer
dagen een charmante gaste, die verklaar
de, dat zij baronesse Ivonne Otten-Ver-
bunt-Leander was. Zij vertelde Deense te
zijn, geruime tijd als arts in Nederlands-
Indië gewerkt te hebben en nauwe relaties
te onderhouden met de Nederlandse Ko
ninklijke familie. De aardige baronesse
bezocht geestelijken in Venlo en Tegelen,
wie ze verhalen deed over haar veelbewo
gen leven en van wie zij bijstand vroeg.
Een missionaris verblijdde ze met de be
lofte, dat zij hem een auto en een vliegtuig
voor zijn missie cadeau zou doen.
De hótelhouder kwam na vijf dagen tot
de ontdekking, dat zijn gast vertrokken
was zonder de rekening te betalen.
Maandag is de vrouw in Alkmaar ge
arresteerd, waar zij geprobeerd had in een
tehuis voor meisjes onderdak te krijgen.
Zij bleek een 30-jarige dienstbode uit
Tegelen te zijn.
Twee dames omgekomen
door gasverstikking
In een villa aan de Albertus Perkstraat
te Hilversum zijn twee bejaarde dames, de
84-jarige weduwe A. H. B. en de 69-jarige
Amsterdamse verpleegster A. G. door gas
verstikking om het leven gekomen.
De overige bewoners, behalve een twee
ling van 7 maanden, die in een bovenver
trek aangetroffen werd, vertoefden met
vacantie in Zuid-Limburg.
Doordat een raam van de kinderkamer
open was, zijn de babies aan de dood ont
spant.
Bondowoso-affaire
Overwegingen van
de uitspraak gepubliceerd
De Krijgsraad bij de Zeemacht in Ne-
derlands-Indië is thans gereed gekomen
met de definitieve vaststelling van het vol
ledig vonnis dat gewezen werd na het ge
rechtelijk onderzoek in de Bondowoso-
affaire, waarin zoals men zich zal herin
neren op 20 Juli j.l. 14 mariniers als be
klaagden terechtstonden in verband met
het overlijden van 46 gevangenen tijdens
hun transport van Bondowoso naar Soera-
baja in afgesloten goederenwagons. Met
de overwegingen van de raad, die hebben
geleid tot veroordeling van een der be
klaagden, nl. de sergeant-majoor J. tot een
maand hechtenis tegen welke uitspraak
hoger beroep is aangetekend door de fis
caal vermelden wij:
Ten aanzien van het oorzakelijk verband
lussen de handeling van beklaagde en het
ingetreden gevolg meent de raad in casu
dat, hoewel het gevolg mede is ontstaan
door de medewerking van buitengewone,
niet met de handeling samenhangende om
standigheden, dit verband hier wel moet
worden aangenomen. De raad is voorts van
mening dat beklaagde gezien zijn persoon
lijkheid en zijn ontwikkeling het ingetre
den gevolg had kunnen voorzien. Beklaag
de is inderdaad in gebreke geweest,
weshalve de raad van oordeel is dat er ten
aanzien van beklaagde sprake is van
„schuld" met betrekking tot de dood van
de 46 gevangenen. Echter wil de raad niet
als bewezen aannemen dat het kloppen en
roepen der gevangenen inderdaad door
beklaagde zou zijn gehoord. De raad is
daarom van oordeel dat beklaagde welis
waar in gebreke is geweest, doch niet dat
hij „grovelijk" in gebreke is geweest.
Voorts overweegt de raad dat beklaagde
geen persoon is die zich op enigerlei wijze
uit zijn moeilijkheden heeft trachten te
praten doch van de beginne af alle schuld
op zich genomen heeft. Bovendien is het
de raad niet kunnen ontgaan, dat beklaagde
moreel zeer geschokt is door de onver
antwoordelijke en tendentieuse wijze,
waarop de affaire-Bondowoso door som
mige groepen en personen, zonder enige
kennis van zaken, ten aanzien van de
schuldvraag ver buiten haar eigenlijke pro
porties naar voren is gebracht en misbruikt
voor allerhande duistere doeleinden. Tevens
overweegt de raad dat het ingetreden ge
volg. zoals reeds gezegd, mede een oorzaak
heeft gehad in allerhande factoren, welke
beklaagde niet heeft kunnen voorzien,
waardoor de mate van zijn schuld aan het
hem ten laste gelegde tot een minimum
beperkt wordt.
Walvisjagers voor de
„Willem Barendsz"
In de Rotterdamse haven zijn twee ex-
Japanse walvisjagers aangekomen, de
„Dakuman Maru 5" en de „Shonan Maru
2". Zij zullen worden herdoopt en deel
uitmaken van de tien jagers, welke ge
durende de volgende jachtperiode de wal
vissen voor de „Willem Barendsz" zullen
aanvoeren. Half October vaart deze drij
vende traanfabriek voor de derde expeditie
uit.
Meer dan duizend montage-
woningen gereed
Tot 1 September zijn 1003 montagewo
ningen gereed gekomen. Op die datum
waren er 3464 in aanbouw en voorts 1429
gegund.
Het grootste aantal der gereedgekomen
woningen bestaat uit z.g. Oostenrijkse wo
ningen, waarvan er tot 1 September 528
voor bewoning gereed kwamen.
Meer export naar Brazilië
bespaart Nederland dollars
Op 1 September is een voorlopige be
talingsregeling tussen Nederland en Bra
zilië tot stand gekomen. Volgens deze over
eenkomst zal de opbrengst van door Ne
derland aan Brazilië geleverde goederen
en diensten op een Cruzeiro-rekening ten
gunste van de Nederlandse Bank worden
gestort. Het aldus gevormde saldo zal
door Nederland kunnen worden gebruikt
voor betalingen, welke voortspruiten uit
gecentraliseerde aankoop van Braziliaanse
goederen. Indien de Nederlandse aankopen
in Brazilië dit saldo overschrijden moet dit
verder door Nederland in dollars worden
verrekend. Tot dusver overschreed de in
voer uit Brazilië de Nederlandse export
naar dit land in zeer aanzienlijke mate. In
1947 bedroeg de waarde der Braziliaanse
uitvoer naar Nederland ruim 86 millioen
gulden. Hiertegenover stond een Neder
landse export naar Brazilië ter waarde van
slechts 12.400.000 gulden.
Ook meel is duurder geworden
De verhoogde prijzen voor importbloem
en daarmee gelijk te stellen inlandse witte
bloem, hebben mede tot gevolg dat een
aantal artikelen voor de consumenten duur
der is geworden.
Het ministerie van Landbouw, Visserij
en Voedselvoorziening deelt mede, dat kin
dermeel, geheel of grotendeels vervaardigd
uit tarwebloem, per pakje netto 3 cent
duurder geworden is.
Kindermeel van rijst of tarwegries blijft
in prijs gelijk. Gemengd meel, zowel los als
verpakt, wordt 2 cent per 500 gram duur
der. Verpakte tarwebloem, zelfrijzend bak
meel en banketbakkerspoeder stijgen 2
cent in prijs per pakje of zakje van 200
Corpulent
Soms staan er van die advertenties in de
krant, die geen enkele lezer klakkeloos
over kan slaan. Die hem beroeren in de
dagelijkse gang van zijn bestaan en hem
de krant doen toeslaan om in een diep
zinnig gepeins over het mensdom te ver
vallen.
In een dergelijke meditatie had u ons
dezer dagen kunnen vinden. Voor ons, op
ons bureau, lag een opengeslagen nummer
van een van Neerlands eerzaamste dagbla
den. Argeloos hadden wij er in zitten lezen:
over Indië, over Rusland, over de voetbal
competitie en de IJsselbrug bij Deventer.
Op de Veluwe was een inbreker gepakt, die
ze in Amsterdam niet hadden kunnen krij
gen. Kortom, wij verdiepten ons in het
nieuws van alle dag. Rustig en geïnteres
seerd.
Tot wij een pagina omsloegen en talloze
kolommen advertenties voor ons zagen. Ons
zoekend oog gleed langs de kolommen: geen
president-directeuren voor wereldconcerns
gezocht, geen moderne villa's aangeboden
tegen spotprijzen, niets, helemaal niets van
onze gading.
„Diversen", stond er boven een van de
kolommen. De rubriek van verloren poe
dels, gevonden portemonnaies en nog niet
gevonden echtgenoten. Daar vonden wij de
advertentie, die ons een deel van het ver
trouwen in de mensheid heeft teruggegeven.
„Kok", stond er, „van de (volgt
naam van groot Nederlands passagiers
schip), leeftijd 43 jaar, zoekt kennismaking
met corpulente weduwe. Brieven met foto
onder no. D2227."
Wij zouden deze kok de (vettige) hand
willen drukken en hem succes toewensen
met zijn advertentie. Voor hem geen Betty
Grable, Patricia Roc of Madeleine Sologne.
Geen vluchtige heldinnen van het bedrie-
gelijke celluloid, maar een ferme, oud-
Hollandse, omvangrijke weduwe. Goed zo,
kok. Om u (heel eerlijk) de waarheid te
zeggen: wij zouden zo'n advertentie niet
hebben gezet, maar wij weten het naar
waarde te schatten dat er mensen zijn, die
het wel doen. Wij zouden u willen helpen
bij het uitzoeken van de foto's, die u zult
krijgen. Wij zouden ze onbarmhartig selec
teren om dan tenslotte, triomfantelijk, de
aller-corpulentste aan te wijzen. Zonder
vooroordelen of persoonlijke sympathieën
te laten gelden. Zonder aanzien der per
soon, om het zo maar te zeggen.
Mogen de brieven onder nummer D 2227
binnenstromen. En moge gij, kok, de beste
keus doen. E. P.
6. Panda wist niet, hoe lang hij geslapen had,
maar plotseling werd hij wakker, Verbeeldde
hij het zich, of had hij werkelijk het geluid van
springen, om een onderzoek in te stellen, toen I toch niet vinden, daar was Panda niet bang
hij plotseling de kruk van zijn kamerdeur zag i voor. Het was veel te goed verstopt. Maar
bewegen. Heel zachtjes, centimeter voor centi- voor zichzelf was hij niet zo gerust, want al
krakende traptrede gehoordHij ging meier ging de deur open en eindelijk was dc was hii niet bang, tegen twee of drie van die
■echtop in bed zitten en luisterde ingespannen, j kier groot genoeg om een dreigend uitziend grote kerels kon hij het tochniet opnemen.
gehoor". 19.40 Jeutfdnicuws. 19 45 „Lezen in
de Bijbel". 20.05 Dingen van de dag. 20.15
Operaconcert. 21.15 „Artistenflat in Mei
luisterend 91 55 Cabaret. 22.45 Van boek tot
bock. 23.15 Dansmuziek.
de grote „carriers" 22 millioen dollar te
kort.
Het vrachttarief van enige hunner be
droeg in het begin van het jaar ongeveer
Neendat was geen verbeelding. Duidelijk
hoorde hij nu sluipende voetstappen en af en
toe het gekraak van een traptree. Panda gooide
de dekens van zich af en wilde juist uit bed
r gre
hoofd door te laten. Daar achter verscheen cr Met een sprong was hij het bed uitbij het
nog één en nog één. Een ogenblik was Panda open raam en liet zich langs een regenpijp naar
besluiteloos. Wat moest hij doen? Die kerels beneden glijden, terwijf hij boven zich dc
hadden natuurlijk zijn geld gezien en kwamen woedende kreten van zijn achtervolgers hoorde,
hem nu betoven. Goed, dat geld konden xe I
Tien jaar geëist tegen
„sociaal voorman"
Tien jaar gevangenisstraf eiste de advo
caat-fiscaal bij de Rotterdamse kamer van
het Haags Bijzondere Gerechtshof tegen
de 50-jarige I. J. A. van der B„ die in de
bezettingsjaren gedurende een jaar de
functie van „sociaal voorman" bij het ge
meentelijk gasbedrijf had vervuld en te
vens propagandist voor het N.A.F. was ge
weest. Voordien was hij bij dit bedrijf in
casseerder.
Hij had twee ombtenaren, die hun vreug
de over de Duitse nederlaag bij Stalingrad
hadden geuit, aangebracht bij de S.D. Bei
den kwamen in Duitse concentratiekampen
om het leven. Wegens een soortgelijke uit
lating had hij een kappersbediende ver
raden, die daardoor twee jaar gevangen zat.
Herfstvacantie. De Tsjechoslowaakse pre
sident Klement Gottwald is met zijn
vrouw per vliegtuig naar de Sovjet-
Unie vertrokkken waar hij zijn vacantie
in de Krim zal doorbrengen. Gottwald
werd op het vliegveld uitgeleide gedaan
door premier Antonin Zapotocky, de
Sovjet ambassadeur en de communis
tische partij-secretaris Rudolf Slansky.
(United Press)
Nood. Volgens het ministerie van Sociale
Zaken der centrale Chinese regering
zijn 55 millioen mensen ongeveer een
achtste van de totale bevolking dak
loos door de burgeroorlog en de waters
noden.
Gesloten. De Verenigde Staten hebben de
weigering herhaald om de Sovjet-leer
krachten, die bescherming hebben ge
zocht van de Amerikaanse autoriteiten,
aan de Sovjet-autoriteiten uit te leve
ren. De Amerikaanse regering heeft de
Sovjet-ambassadeur te Washington,
Alexander Panyoeskin, medegedeeld,
dat „de zaak nu als" gesloten moet
worden beschouwd".
Gespierde taal. In een tijdens het weekend
te Praag gehouden rede heeft de Tsje
choslowaakse minister van Voorlichting,
Vaclav Kopecky, verklaard, dat het ge
duld van de arbeiders uitgeput was. „Uit
het Westen verspreidt zich een oorlogs
psychose, maar er is niets te vrezen,
omdat het getal van de soldaten beslis
send is en niet de hoeveelheid wapens
of atoombommen. De socialistische or
ganisatie van het volk gaat in de gehele
wereld voort".
Toch hongerig. De 83-jarige Colijns, wo
nende te Evere nabij Brussel, trachtte
Donderdag j.l. door verstikking een
einde aan het leven te maken. Een ter
plaatse geroepen geneesheer stelde vast,
dat de dood was ingetreden en dies
werd het stoffelijk overschot naar het
dodenhuisje overgebracht. Toen de be
grafenisondernemers evenwel Zater
dagmorgen tot de kisting wilden over
gaan, bleek de doodgewaande spring
levend in het lijkenhuisje te zit
ten. Hij verklaarde zeer hongerig te
zijn en begaf zich geheel alleen naar
huis, waar de familieleden intussen de
overlijdingsaankondigingen hadden ver
stuurd en waar de kransen reeds gereed
lagen.
Werkelijk gezicht. De deken van Canter
bury, reverend Hewlett Johnson, heeft
gisteren in de Roemeense hoofdstad een
persconferentie gehouden, waarop hij
heeft verklaard: „Indien Groot-Brit-
tannië zijn buitenlandse politiek wijzigt
en vriendschappelijke betrekkingen
aanknoopt met de Sovjet-Unie en alle
Oost-Europese landen, mag het onbe
vreesd zijn voor de gehele wereld en
kan het pond sterling het tegen de
dollar opnemen". Na er aan te hebben
herinnerd, dat hij „reeds lange jaren
strijdt om het werkelijke gezicht van
de Sovjet-Unie bekend te maken" zei
hij: „Dertig jaar geleden ben ik ge
wonnen voor het socialisme, zoals ik het
in de Sovjet-Unie zag toepassen".
Solidair. Twee Joegoslavische gezant
schapsfunctionarissen te Oslo hebben
zich solidair verklaard met de critiek
van de Cominform op Tito.
