Haarlems Dagblad Een schenking Hyderabad biedt vriendschapshand aan zijn aanvaller India Dr. van Mook gaat vrijwel zeker heen Stikker spreekt met Marshall over communisme in Z.O. Azië Staat van beleg in Soerakarta1 B3e Jaargang No. 19042 Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Adv. en Admin. 10724, 14825, Redactie 10600. Direct.-Hoofdred. 15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230 Drukkerij Z.B. Spaarae 12, Tel. 12713, 10132. Vrijdag 17 SeptemKer 1948 Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen. Abonnementsprijs per week 31 cent, per kwartaal 4,Franco per post 4,50. Postgiro 273107. Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie. Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom cn óprechte 't)aaclctnscijc Courant (Jtmo 1676) Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem Een zeventigjarige Franse million- nair, wiens naam op zijn eigen wens niet gepubliceerd wordt, heeft anderhalf millioen pond sterling dat is zestien mil- lioen gulden aan de aloude universiteit Oxford geschonken. Zijn bedoeling is, dat tachtig procent van dit fortuin besteed zal worden aan de vestiging en ontwikkeling van een nieuw College en de overige twin tig procent aan verbetering en uitbreiding van bestaande Colleges. Hij heeft evenwel geen strikte voorwaarden aan zijn gift ver bonden, maar alleen enkele denkbeelden geopperd en de beslissing aan het bestuur der Universiteit overgelaten. Zo heeft hij ook de hoop te kennen gegeven dat een deel der studenten aan het nieuwe" College Fran sen zouden zijn, maar zich in zijn voorstel tot een minderheid één derde bepaald. Men heeft tenslotte geen nauwkeurig per centage vastgesteld. Wel zijn in ontwerp besluit bepalingen neergelegd, die de toe lating van Franse studenten bevorderen en hun zekere mate van voorkeur geven. De Universiteit zelf is er op gesteld. Het aan vankelijke voorstel van de schenker, om het nieuwe College dat St. Anthony's zal heten voor voortgezette studies te bestemmen is in hoofdzaak aanvaard; het grootste deel der gelden zal daaraan wor den besteed. De plannen zijn daarop de milde anonymus voorgelegd en hij heeft er zich mee verenigd. Hij is kennelijk geen doordrijver van eigen ideeën, maar een door ervaring wijs geworden man. Hij wenst de Universiteit Oxford te helpen, omdat hij zo groot vertrouwen in haar ar beid en resultaten stelt. Blijkens zijn ver klaring is ook dit op ervaring gegrond. Hij heeft in zijn zaken de man is reder vele Engelsen op belangrijke posten in dienst gehad en daarbij ontdekt dat de oud studenten van Oxford -bijzonder goede krachten zijn, zodat hij er meer •wil hebben. Ondervinding heeft hem ervan overtuigd dat het Britse stelsel van opvoeding initia tief en ontwikkeling van Karakter meer bevordert dan enig ander hem bekend stel sel. En omdat hij van mening is, dat de vrede van Europa afhangt van goede ver standhouding tussen de Westelijke landen en hij daarom belangstelt in internationale betrekkingen en economie, heeft hij de hoop uitgesproken, dat de studie van deze beide vakken in het nieuwe College een plaats zal vinden. Ook dit heeft hij evenwel niet als voorwaarde gesteld. De redenen voor zijn anonymiteit zijn, dat hij geen reclame voor zichzelf wil maken en de persoonlijke overlast, die het gevolg van publiciteit zou zijn, vermijden. Deze bijzonderheden heb ik ontleend aan een beschouwing van de correspondent te Oxford van de Times. Het dagblad wijdt een hoofdartikel onder de titel A Princely Gift Een Vorstelijke Gift aan de ge beurtenis, waarin het niet nalaat zijn inge nomenheid met de komst van de Franse studenten te uiten en evenmin in com plimenten aan het adres der Franse univer siteiten tekortschiet. Dat is begrijpelijk, want men kan zich voorstellen, dat die, vooral in een tijd als deze, met engie ont zetting van het feit kennis zullen hebben genomen. De Times verklaart dat Frankrijk universiteiten bezit, die een even eervol en historisch-erkend aandeel in het Hoger Onderwijs in het Westen bezitten als welke Engelse Universiteit ook. Maar Franse stu denten zullen, door zich naar de Isis het riviertje waaraan Oxford ligt te Ingeven het leven van deze universiteit verrijken en hopelijk, als zij over het Kanaal terug keren, voldaan zijn over de op het Britse eiland opgedane ervaringen. Dit is ongetwijfeld de hoffelijke toon, die Fransen mild stemt. Ik weet niet of het genoeg zal baten in een geval als dit. Als een Nederlandse millionnair het ooit in zijn hoofd zou halen zestien millioen, of des noods maar een tiende van dit bedrag, aan Oxford te geven inplaats van aan een Nederlandse universiteit, zouden wij wat beleven! Maar zoiets lijkt nauwelijks denk baar. Het vermoeden schijnt gewettigd dat de Franse Maecenas in niet geringe mate beïnvloed is door wanhoop over de rege ring-loosheid en de financiële janboel in zijn land. Overigens heeft hij de storm, die over zijn grijze hoofd zal losbreken, blijk baar duidelijk zien aankomen. Want in een vergadering van de Oxford Congregation heeft de Deken van Christ Church College statiglijk medegedeeld dat de milde gever binnenkort Frankrijk verlaten zal en naar een verre uithoek der wereld vertrekken, zodat onderhandelingen met hem geduren de lange tijd zouden zijn uitgesloten. Daar om wenste de Dean de aanvaarding van het aanbod te bespoedigen. In Frankrijk weet natuurlijk iedereen wie hij is. Zeven tig jaar - millionnair - reder - veel Engel sen in zijn dienst.de aanduidingen zijn nogal overvloedig. En hoeveel Europeanen kunnen zestien millioen gulden weggeven? Afgezien van de inbreuk op nationalis tische opvattingen, die zich in deze aange legenheid bij onze bondgenoten doet gelden, mogen wij vaststellen dat zij een merk waardig symptoom betekent van nieuw Europees inzicht. Ook, dat zij in het alge meen een mooi voorbeeld geeft van dienst aan de gemeenschap, die een grotere zaak is dan landsgrenzen aangeven. Oxförd is in de dertiger jaren, eveneens met vele millioenen, begiftigd door Lord Nuffield (de Britse automobielfabrikant Morris), die dit vooral deed om voortgezette studie in een synthese der natuurwetenschappen te bevorderen. NU volgt deze Franse grote zakenman hem na. Uit de nadruk, die hij gelegd heeft op aaneensluiting der volken van het Westen en de studie in internatio nale relaties kan men opmaken dat hij het voor Frankrijk gewenst heeft geacht een bijzonder gebaar van toenadering tot En geland te maken. Hetgeen nog wat meer licht op het geval werpt. R. P. Onveilig Berlijn Amerikaanse soldaten hebben Donder dag door bedreiging met tommygüns meer dan twintig Russen teruggedreven, die de Amerikaanse sector van de stad waren binnengedrongen, blijkbaar met de bedoe ling politiemannen uit de Westelijke sector te ontvoeren. Nu algemeen een grootscheepse zuive ringsactie in de Oostelijke sector van Ber lijn verwacht wordt, hebben zich in de af gelopen dagen tal van bewoners van deze sector heimelijk naar de Westelijke ge deelten van de stad begeven. Velen hunner kunnen geen behoorlijk onderdak krijgen LATEN WIJ GROOTMOEDIG ZIJN Veiligheidsraad begonnen met hoor en wederhoor De premier van Hyderabad, Mir Laik Ali, heeft via de radio een beroep ge daan op de premier van India, Pandit Nehroe, om de .vijandelijkheden onmid dellijk te staken. „Laten wij grootmoe dig zijn en tot overeenstemming ko men", aldus de premier. „Indien Nehroe hiertoe bereid is, zal hij niet slechts het hart en de dank baarheid van het volk van Hyderabad en van de gehele wereld winnen, doch ook de welgezindheid van alle Moham medanen", 2o vervolgde de premier, die toegaf, dat „superioriteit in aantal, wapens en uitrusting de Indische troe pen zonder twijfel vroeg of Iaat in staat zouden stellen Hyderabad te overmees teren, echter ten koste van generaties lange bitterheid en haat bij de millioe nen van Hyderabad en vele anderen en in het bijzonder bij de Mohamme danen over de gehele wereld". De premier van Hyderabad zeide verder: „In de periode vap strijd zijn geen enkele maal massale wanordelijkheden voorge komen. Zelfs nu zijn wij niet van kwade wil jegens India en wij blijven vurig vriendschap wensen". Hij vroeg zich af wat Pandit Nehroe meende met politie-actie en voegde er aan toe, dat het verzoek om troepen in Sekoenderabad te mogen sta tioneren „Hyderabad in de wortel van het zelfrespect raakte". Intussen is de Veiligheidsraad te Parijs bijeengekomen om te bepalen, of de be handeling van de klacht van Hyderabad over de aanval van India onder zijn juris dictie valt. Een Chinees voorstel de zitting tot Maandag te verdagen, werd verworpen (één stem tegen, 10 onthoudingen). De Engelse voorzitter Cadogan deelde mee, dat 15 Augustus 1947 de souvereiniteit van Hyderabad ten einde kwam, doch dat noch India noch Pakistan de souvereine rechten toegewezen kregen. 29 November sloot Hyderabad, met India een „stilstand overeenkomst", die onder meer beoogde, het beheer over de buitenlandse aange- legènheden in handen van India te bren gen. Sindsdien zouden er schendingen plaats gehad hebben van deze overeen komst, doch er werd geen gebruik gemaakt van de arbitrageclausule, aldus Cadogan. Cadogan ontkende, dat Engelse functio narissen als adviseurs voor de regering van Hyderabad zijn opgetreden. Vervolgens werd de voorlopige agenda in stemming gebracht en met 8 stemmen tegen 3 onthoudingen (Sovjet-Unie,, Oekraine en China) aangenomen. De raad besloot de vertegenwoordigers van beide partijen uit te nodigen aan de conferentietafel zitting te nemen. Nawab Moir Nawaz Joeng (Hyderabad) kreeg eerst het woord en verklaarde, dat thans gewapenderhand gestreden wordt om het bestaan van het land „tegen een brutale De „Nieuwsgier" publiceert heden morgen een telegrafisch ontvangen bericht van zijn correspondent uit Den Haag, dat als volgt luidt: „Het staat vast, dat dr. Van Mook als luitenant- gouverneur-generaal heengaat. De be sprekingen tussen de regering en de landvoogd over het tijdstip van aftreden duren voort. Waarschijnlijk blijft dr. Van Mook niet aan tot de in stelling van de Interim-regering, doch hij zal voor korte tijd naar Indonesië vertrekken voor het overgeven van zijn I ambt. Wel is het zeker, dat dr. Van Mook in dit stadium geen diplomatieke post zal aanvaarden. Tijdens de be sprekingen blijkt de Nederlandse rege ring te hebben erkend, dat het hoofd motief voor haar handelwijze gelegen is in de verzekering van tweederde meerderheid voor de grondwetsher ziening". Wij voegen hieraan toe, dat naar de mening van onze parlementaire redac teur dit bericht in grote trekken helaas juist is. Naar aanleiding van de publicatie van de Nieuwsgier deelde men ons van zeer ge zaghebbende zijde mede, dat de regering in dit stadium geen vrijheid heeft enige mededeling terzake te doen. invasie, die het geweten van de wereld heeft geschokt". „Wij zijn ons bewust, dat een groot en zeer belangrijk deel van de verdedigings taak van Hyderabad hier verricht moet worden, voor dit hoge orgaan der UNO en voor de openbare wereldopinie. Want de wereld is door grote vrees bevangen ten gevolge van de voorbedachte oorlogsdaad, die uitgaat van een staat, die zijn aanspraak op eigen onafhankelijkheid gebaseerd heeft op de hoge geestelijke idealen van geweld loosheid", aldus de afgevaardigde van Hy derabad. „Op dit belangrijk ogenblik zullen wij onze steun niet geven aan de poging, de Veilig heidsraad te verstrikken in een net van juridische betogingen over de behoeften van de staat en over de kwestie van erkenning in het internationaal recht." De afgevaardigde van India, sir Ramas- wami Moedaliar, bracht de volgende pun ten onder de aandaehf: „Hyderabad is niet bevoegd dit geschil aan de Veiligheidsraad voor te leggen. Hyderabad is geen staat en heeft ook nooit de status van onafhankelijkheid be zeten. De kwestie van de competentie van de raad, zich met deze aangelegenheid bezig te houden, is van vitaal belang voor India en voor iedere souvereine natie, die lid is van de UNO." Volgens sir Ramaswami gaat het er voor namelijk om of Hyderabad de status bezit, die nodig is om de zaak aan de Veiligheids raad te kunnen voorleggen. Naar zijn me ning was dit niet het geval. Moedaliar vroeg hierop om tijd om zijn zaak voor te bereiden en verzocht Maan dag weer voor de raad te mogen verschij nen. Cadogan stelde voor de vergadering tot Maandag te verdagen. Dit werd goed gevonden. Volgen®officiële berichten uit New Delhi is de hoofdmacht van de Indische troepen in Hyderabad, die uit het Westen optrekt, thans minder dan 100 km van de hoofdstad van Hyderabad verwijderd. Generaal Dürst Brïtt van zijn functie ontheven Ongeregeldheden bij de commandowisseling Op Schiphol arriveerde Donderdagavond de voormalige bevelhebber der 7 December divisie en gewezen territoriaal bevelhebber op West-Java, de generaal-majoor H. J. J. W. Dürst Britt. Generaal-majoor Dürst Britt is op 2 September door de legercommandant, generaal Spoor, ontheven van zijn com mando over de 7-December-divisie en van zijn functie als territoriaal bevelhebber. Hij werd vervangen door de generaal-majoor van het K.N.L.L. E. Engles. Bij aankomst zeide generaal-majoor Dürst Britt, dat hij zeer verontwaardigd was over de berichten in sommige bladen in Nederland en Indonesië als zouden de soldaten van de 7-December-divisie op on bevredigende wijze hun taak op West-Java vervullen. Op de vraag of zich naar aan leiding van de commandowisseling ernstige ongeregeldheden hadden voorgedaan tussen soldaten van de Koninklijke Landmacht en het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger, waarover geruchten de ronde deden, ant woordde de generaal bevestigend. Zijn af treden, dat, naar hij mededeelde, te wijten was aan een controverse tussen de Konink lijke Landmacht en het K.N.I.L. had kwaad bloed gezet bij zijn soldaten. Hij had hen echter aangespoord de zaak van het vader land te stellen boven zijn persoonlijke be langen en gezegd dat hij van zijn soldaten verwachtte, dat zij evenals vroeger hun plicht zouden vervullen. De generaal verklaarde slechts „matig tevreden" te zijn over de huidige politieke toestand in Indonesië. Deze situatie weet hij aan de „tactiek van het eeuwige pra ten". Hij vreesde, dat de offers, die zijn divisie gebracht heeft de divisie telt meer dan 300 gesneuvelden wellicht vergeefs zijn geweest. Op Schiphol werd de generaal namens de chef van de Generale Staf begroet door de adjunct-chef van de Generale Staf, gene raal-majoor Droste. Verder waren aan wezig generaal-majoor Van Kesteren, be velhebber in het 3e militaire gewest en generaal-majoor ir. Tans, commandant van het Corps Maréchaussée. De stakingen in Parijs hebben geleid tot botsingen tussen werkweigeraars en politie. Communistische betogersdie plakkaten droegen met opschriften als: „Weg met het plan-Marshallprobeerden fabrieken te bezetten, waarbij rake klappen vielen. Eerste slachtoffer van koude oorlog begraven Scherpe grafrede Drieduizend Duitsers verzamelden zich Donderdag voor het raadhuis bij de Tier- garten in de Britse sector van Berlijn ter gelegenheid van de begrafenis van de 15- jarige Duitser Wolfgang Scheunemann, die tijdens de ongeregeldheden van verleden week Donderdag gedood werd. Duizenden anderen omzoomden de begrafenisroute. De leider van de Berlijnse sociaal-democra ten, Franz Neumann, sprak de menigte buiten het raadhuis toe en zeide, dat Scheunemann „het eerste slachtoffer van de koude oorlog" was. Verder zeide hij: „Deze zogenaamde vrienden van de vrij heid en de democratie hebben vijf andere Berlijners veroordeeld tot een zekere dood door hen voor 25 jaar naar Siberië te •zenden. Nog zeven en twintig andere demonstranten zullen voor een militaire Sovjet-rechtbank moeten verschijnen en wij vrezen het ergste voor hen". Mededeling De enorme stijging der prijzen van de grondstoffen voor de papierindustrie, wel ke moeten worden geïmporteerd, heeft noodzakelijkerwijze een grote stijging van de prijzen van het courantenpapier ten gevolge gehad. Op grond hiervan en mede met betrek king tot andere kostprijsverhogende facto ren zullen de prijzen der dagbladen in Nederland met ingang van de 1ste October a.s. met goedkeuring van het Directoraat- Generaal van de Prijzen worden verhoogd. Met ingang van gemelde datum zal de prijs van dit blad zijn: 33 cent per week, 4,25 per kwartaal. Per post 4,75 per kwartaal. STAKINGEN IN ITALIë Het personeel der glas- en aardewerkbedrij- ven heeft gisteren in geheel Italië het werk gestaakt. Het eist een nieuw nationaal ar beidscontract en loonaanpassing. Van Zaterdag 18 dezer te middernacht tot Zondag middernacht zal door het personeel van de particuliere spoorwegmaatschappij, transportdiensten en binnenlandse luchtlij nen een 24-uursstaking worden belegd uit protest tegen de weigering der werkgevers op het verzoek tot loonaanpassing in te gaan. De viermoeendhedenconferentie over de status der voormalige Italiaanse koloniën is geëindigd in een volkomen mislukking, waardoor dit probleem een aangelegenheid van de Algemene Vergadering der UNO is geworden. De Russische delegatie ter conferentie, onder leiding van Wisjinski, plaatsvervanger van Mololof. Amerika houdt Moskou's nieuwe koers scherp in het oog De minister van Buitenlandse Zaken mr. D. U. Stikker en mr. N. S. Blom wer den gisteren op het Newyorkse vliegveld Idlewild verwelkomd door enige Neder landse autoriteiten, onder wie consul-gene raal Cnoop Koopmans en dr. Friedericy, hoofd van de Indonesische voorlichtings dienst te New York. Mr. Stikker zeide bij aankomst: „Wij zijn van mening dat er een plan bestaat voor al hetgeen in het tVerre Oosten ge schiedt!" Op een vraag of hij suggesties wilde doen aan de Amerikaanse regering, zei hij: ,Ik hoop, dat in ieder geval de Amerika nen een vast standpunt zullen innemen en dezé kwestie evenals de situatie in Berlijn als een wereldprobleem zullen beschou wen". Hü deelde mede da^t hij heden mi nister Marshall hoopt te spreken. Het ministerie van Buitenlandse Zaken der V.S. heeft bekend gemaakt, dat de diplomatieke vertegenwoordigers der V.S. in Zuid-Oost Azië dit jaar bijeen zijn ge weest „om een studie te maken van en inlichtingen te verzamelen over het pro bleem der communistische activiteit al daar". Het ministerie heeft geen verdere bijzonderheden aangaande zijn inzicht in deze materie willen geven. Reuter's correspondent, William Hard- castle, verneemt uit ter zake geïnformeer de diplomatieke kringen te Washington, dat men het eens zou moeten zijn met de opvatting van de Britse minister van Bui tenlandse Zaken Bevin, die gesproken heeft van een „weloverwogen communis tisch plan". „Niet-officiële maar welingelichte kringen" menen, dat de nieuwe Sovjet-legatie in Bangkok het hoofdkwartier zou kunnen zijn van een „algemene communistische operatie". De Amefikaanse minister van Buiten landse Zaken, Marshall, zal deze kwestie behandelen met de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, mr. D. U. Stikker. Het ministerie van Buitenlandse Zaken der V.S. legde er de nadruk op, dat minis ter Stikker op eigen initiatief naar de Ver enigde Staten is gereisd, maar dat hij mi nister Marshall zou bezoeken, voordat deze naar Parijs vertrekt. Ook zou minister Stikker overleg plegen met andere hoge Amerikaanse flater De Amerikaanse vereniging voor de be vordering vafi de wetenschap heeft de Ab- bessijnse gezant in de V. S. haar grote spijt betuigd over het feit, dat de gezant op een Maandag te Washington gehouden verga dering van de vereniging is gezegd, dat hij moest plaats nemen in de voor negers be stemde afdeling van de zaal. De gezant, Prins Ras Imroe, een neef van de Abessijnse keizer, had juist met andere leden van het corps diplomatique zijn plaats ingenomen om naar een rede van president Truman te luisteren, toen een zaalbediende hem verzocht zich te verwijderen. De prins verliet onmiddellijk de zaal. Haddis Alemayehou, eerste-secretaris van de Ethiopische legatie te Washington, heeft verklaard dat de gezant door het ge beurde „gekwetst" was. Het Incident was gemeld door een lid van de Joegoslavische ambassade. autoriteiten van het Amerikaanse ministe rie van Buitenlandse Zaken. Europese autoriteiten in Washington, zo besluit Reuter's correspondent, zien in de aankomst van minister Stikker en de be langstelling van het Amerikaanse ministe rie van Buitenlandse Zaken een aanleiding om te hopen dat „een overwogen politiek der betrokken Europese landen en de Ver enigde Staten op korte termijn uitgewerkt zou kunnen worden ten einde dat, wat als een ernstige bedreiging beschouwd wordt, te kunnen aangrijpen". De nieuwe koers Naar aanleiding van het bezoek van mi nister Stikker aan Washington, merkte een zegsman van het Amerikaanse departe ment van Buitenlandse Zaken op, dat er na de bijeenkomst van communistische leiders te Calcutta in Mei j.l. een aanmer kelijke bespoediging viel te constateren van het tempo der communistische activi teit in geheel Zuid-Oost-Azië. Deze woord voerder meende, voor de beslissing van het Kremlin, om thans in Zuid-Oost-Azië aptie te voeren, twee redenen te zien: ten eerste dat het Kremlin er zich van bewust is dat de zaken in West-Europa niet zo goed gaan en ten tweede het besluit van de Sovjets, aan de uitvoering van het Mar shall-plan hinderpalen in de weg te leggen door de strijd in Zuid-Oost-Azië aan te wakkeren, opdat dientengevolge de West- Europese landen verstoken zullen blijven van olie, rubber en tin uit deze gebieden. Het communiqué Een woordvoerder van het ministerie van Overzeese Gebiedsdelen 'in Den Haag verklaarde gistermiddag over het commu niqué van de Nederlands-Indische regering over de communistische activiteit, dat de in dit communiqué bedoelde maatregelen betrekking hebben op de onder Nederlands gezag staande gebieden. Bij de uit repu blikeins gebied geleide subversieve com munistische acties, welke steeds toenemen, is het streven altijd gericht op omverwer ping of tenminste aanranding van het ge vestigde wettige gezag en ontwrichting van het maatschappelijk en economisch leven. De woordvoerder merkte op, dat de rede van Moeso hieromtrent nifas aan duidelijk heid te wensen overlaat. De woordvoerder wees erop, dat het communiqué juist is uitgegeven om te voorkomen dat eventuele maatregelen tegen communistische activiteiten zouden kun nen worden gekenschetst als te zijn gericht tegen het gezonde nationalisme. „Het na tionalisme wordt door het communisme vaak als dekmantel voor haar acties ge bruikt", zeide hij, „doch wij willen juist het communisme van haar dekmantel ontdoen om het nationalisme gelegenheid te geven tot gezonde ontplooiing te ko men". Luchtdienst AmsterdamParijs gaat door De luchtverbinding AmsterdamParijs van de KLM gaat, ondanks de staking bij de Franse luchtvaart, gewoon voort. Het stakend personeel behoort tot de Air France, zodat deze maatschappij vleugel lam is geworden. De vliegveld-employés van de Franse rijksluchtvaartdienst wer ken echter. Het enige ongemak voor luchtreizigers te Parijs is, dat zy hun eigen bagage moeten dragen. Het woord is aan Prof. F r u i n Zowel uit het zwijgen als uil het zeggen der couranten leert men de geest des volks kennen. Wegens de gevechten, welke de laatste dagen te Soerakarta tussen gewapende groepen hebben plaats gevonden, is thans in de gehele residentie Soerakarta de staat van beleg afgekondigd. In Soerakarta, ook wel Solo genoemd, hebben de laatste dagen telkens weer ge vechten plaats gevonden, voornamelijk in de omgeving van het gebouw van de Pesin- do (de republikeinse jeugdorganisatie, die kortgeleden als laatste lid van de links ge organiseerde partijen zich bjj de Partal Kommunis Indonesia heeft aangesloten). Een republikeinse woordvoerder te Bata via verklaarde tegenover Aneta, dat de ge vechten gaande zijn tussen communisten en niet-communisten. Aan de ene zijde stond de Pesindo, aan de andere zijde de Hizboel- lah (een Mohammedaanse strijdorganisatie) en de Gerakan Revolusioner Rakjat, strijd groepen van Tan Malaka's „niet Moscoviti- sche communisten". De stad Soerakarta is residentie van twee vorstendommen, namelijk van de Soesoe- hoenan van Solo en van de Mangkoenegara en ligt ongeveer 60 km van Djokja. Naar schatting heeft de stad Soerakarta 35.000 inwoners. Intussen meldt de correspondent van Aneta te Medan, uit betrouwbare bron ver nomen te hebben, dat 10 September in Ta- panoeli (een gebied ten Westen van het tfobameer) ene „sociale revolutie" is uit gebroken. Een onder communistische in vloed staand volksleger is daarbij in op stand gekomen tegen de T.N.I. en het repu blikeinse civiele bestuur. In Padangsidem- poean en Sibolga vonden schermutselingen plaats, waarbij de T.N.I.-commandant van Padangsidempoean, kapitein Hakoean, werd gedood. De correspondent meldt voorts, dat de militaire gouverneur van Tapanoeli en de commandant van de republikeinse strijd krachten van Zuid-Panoeli spoorloos ver dwenen zijn. Verscheidene republikeinse persoonlijkheden werden door de opstan delingen gearresteerd. Aangenomen wordt, dat de opstandelingen in dit gebied de overhand hebben. De republikeinse regering zal strenge maatregelen nemen tegen personen en groe pen, die de openbare veiligheid schenden, aldus een communiqué van de republikein se regering. Zij eist, dat alle ontvoerden ongeacht de motieven voor hun ontvoering zullen worden overgegeven aan de be trokken regeringsinstanties en verklaart, dat geen lid van regeringstroepen of van enige regeringsinstantie heeft deelgenomen aan de ontvoeringen te Solo (Soerakarta). Naar wordt vernomen, werden ontvoerd Slamet Widjojo en Pardio, leden van de communistische partij, zeven officieren van de T.N.I., onder wie overste Soeharman en overste Soekarto, en leden van de strijd organisatie Banteng, onder wie de ex-leider dr. Moewardi. Voorts wordt vernomen, dat te Kalasan drie leden van de Pesindo wer den ontvoerd. Onder de vele communiqués, die naar aanleiding van de ongeregeldheden te Solo werden uitgegeven, bevond zich een van de communistische partij, waarin ka binetswijziging werd geëist en men opriep tot strijd tegen de Nederlanders. Queuille wil 23 milliard bezuinigen op staatsuitgaven Nog'steeds stakingen De Franse staatssecretaris voor het budget, Maurice Petsche, heeft op een persconferentie meegedeeld, dat premier Queuille besloten heeft alle „onnodige uit gaven" te vermijden. Hij heeft besloten tot de volgende bezuinigingen: 10 milliard francs op militaire credieten; 6 milliard francs op de genationaliseerde industrieën; 4 milliard francs op de openbare diensten; 3 milliard francs op de wederopbouw. De nieuwe indirecte belastingen zouden ongeveer 30 milliard opbrengen, de directe belastingen 52 .milliard. Petsche zei, dat de huidige crisis erger was dan die van 1925- 1926, ten dele doordat Frankrijk zijn Ame rikaanse credieten niet ontdooien kan. Dit laatste achtte hij begrijpelijk. „Wij kun nen", zei hij, „een natie, die extra lasten op haar belastingbetalers legt, niet ver zoeken ons te helpen, tenzij wij zelf offers brengen". De Fransen vernamen gisteren de voor gestelde verhogingen van de prijzen voor sigaretten, tabak, alcohol, postzegels en telefoongesprekken, die vervat zijn in pre mier Queuille's economisch en financieel program. Het program is Donderdag aan de financiële commissie van de Franse Na tionale Vergadering voorgelegd. De gemeenschappelijke commissie van de vakverenigingen van technici en gespe cialiseerde arbeidskrachten heeft ver klaard, tegenstander te zijn van de rege ringsvoorstellen ter verhoging van de in komstenbelasting' en verwerpt iedere „vlakke" verhoging der lonen. Zij waar schuwt de regering, dat zij bereid is een gecoördineerde actie te beginnen ter stil legging van het werk, indien niet een voor de aangesloten leden bevredigende regeling wordt getroffen. WESTELIJKE WIND. Verwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Vrijdag avond tot Zaterdagavond: Voor het Noorden van het land: Zwaar bewolkt met later plaatselijk enige regen. Nu en dan krachtige, langs de Waddeneilanden tijdelijk haTde Weste lijke wind. Weinig verandering in tem peratuur. Voor het Zuiden van het land: Zwaar bewolkt met enkele tijdelijke opklarin gen. Overwegénd droog weer. Meest matige wind tussen West en Zuid-West, Weinig verandering in temperatuur. 18 September: Zon op 6.19 uur, onder 18.49 uur Maan op 19.09 uur, onder 6.02 uur I

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1948 | | pagina 1