Haarlems Dagblad
Een schenking
Hyderabad biedt vriendschapshand
aan zijn aanvaller India
Dr. van Mook gaat
vrijwel zeker heen
Stikker spreekt met Marshall
over communisme in Z.O. Azië
Staat van beleg
in Soerakarta1
B3e Jaargang No. 19042
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Adv. en Admin.
10724, 14825, Redactie 10600. Direct.-Hoofdred.
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230
Drukkerij Z.B. Spaarae 12, Tel. 12713, 10132.
Vrijdag 17 SeptemKer 1948
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent, per kwartaal
4,Franco per post 4,50. Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
cn óprechte 't)aaclctnscijc Courant (Jtmo 1676)
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
Een zeventigjarige Franse million-
nair, wiens naam op zijn eigen wens
niet gepubliceerd wordt, heeft anderhalf
millioen pond sterling dat is zestien mil-
lioen gulden aan de aloude universiteit
Oxford geschonken. Zijn bedoeling is, dat
tachtig procent van dit fortuin besteed zal
worden aan de vestiging en ontwikkeling
van een nieuw College en de overige twin
tig procent aan verbetering en uitbreiding
van bestaande Colleges. Hij heeft evenwel
geen strikte voorwaarden aan zijn gift ver
bonden, maar alleen enkele denkbeelden
geopperd en de beslissing aan het bestuur
der Universiteit overgelaten. Zo heeft hij
ook de hoop te kennen gegeven dat een deel
der studenten aan het nieuwe" College Fran
sen zouden zijn, maar zich in zijn voorstel
tot een minderheid één derde bepaald.
Men heeft tenslotte geen nauwkeurig per
centage vastgesteld. Wel zijn in ontwerp
besluit bepalingen neergelegd, die de toe
lating van Franse studenten bevorderen en
hun zekere mate van voorkeur geven. De
Universiteit zelf is er op gesteld. Het aan
vankelijke voorstel van de schenker, om
het nieuwe College dat St. Anthony's
zal heten voor voortgezette studies te
bestemmen is in hoofdzaak aanvaard; het
grootste deel der gelden zal daaraan wor
den besteed. De plannen zijn daarop de
milde anonymus voorgelegd en hij heeft er
zich mee verenigd. Hij is kennelijk geen
doordrijver van eigen ideeën, maar een
door ervaring wijs geworden man. Hij
wenst de Universiteit Oxford te helpen,
omdat hij zo groot vertrouwen in haar ar
beid en resultaten stelt. Blijkens zijn ver
klaring is ook dit op ervaring gegrond. Hij
heeft in zijn zaken de man is reder
vele Engelsen op belangrijke posten in
dienst gehad en daarbij ontdekt dat de oud
studenten van Oxford -bijzonder goede
krachten zijn, zodat hij er meer •wil hebben.
Ondervinding heeft hem ervan overtuigd
dat het Britse stelsel van opvoeding initia
tief en ontwikkeling van Karakter meer
bevordert dan enig ander hem bekend stel
sel. En omdat hij van mening is, dat de
vrede van Europa afhangt van goede ver
standhouding tussen de Westelijke landen
en hij daarom belangstelt in internationale
betrekkingen en economie, heeft hij de hoop
uitgesproken, dat de studie van deze beide
vakken in het nieuwe College een plaats
zal vinden. Ook dit heeft hij evenwel niet
als voorwaarde gesteld. De redenen voor
zijn anonymiteit zijn, dat hij geen reclame
voor zichzelf wil maken en de persoonlijke
overlast, die het gevolg van publiciteit zou
zijn, vermijden.
Deze bijzonderheden heb ik ontleend aan
een beschouwing van de correspondent te
Oxford van de Times. Het dagblad wijdt
een hoofdartikel onder de titel A Princely
Gift Een Vorstelijke Gift aan de ge
beurtenis, waarin het niet nalaat zijn inge
nomenheid met de komst van de Franse
studenten te uiten en evenmin in com
plimenten aan het adres der Franse univer
siteiten tekortschiet. Dat is begrijpelijk,
want men kan zich voorstellen, dat die,
vooral in een tijd als deze, met engie ont
zetting van het feit kennis zullen hebben
genomen. De Times verklaart dat Frankrijk
universiteiten bezit, die een even eervol en
historisch-erkend aandeel in het Hoger
Onderwijs in het Westen bezitten als welke
Engelse Universiteit ook. Maar Franse stu
denten zullen, door zich naar de Isis het
riviertje waaraan Oxford ligt te Ingeven
het leven van deze universiteit verrijken
en hopelijk, als zij over het Kanaal terug
keren, voldaan zijn over de op het Britse
eiland opgedane ervaringen.
Dit is ongetwijfeld de hoffelijke toon, die
Fransen mild stemt. Ik weet niet of het
genoeg zal baten in een geval als dit. Als
een Nederlandse millionnair het ooit in zijn
hoofd zou halen zestien millioen, of des
noods maar een tiende van dit bedrag, aan
Oxford te geven inplaats van aan een
Nederlandse universiteit, zouden wij wat
beleven! Maar zoiets lijkt nauwelijks denk
baar. Het vermoeden schijnt gewettigd dat
de Franse Maecenas in niet geringe mate
beïnvloed is door wanhoop over de rege
ring-loosheid en de financiële janboel in
zijn land. Overigens heeft hij de storm, die
over zijn grijze hoofd zal losbreken, blijk
baar duidelijk zien aankomen. Want in een
vergadering van de Oxford Congregation
heeft de Deken van Christ Church College
statiglijk medegedeeld dat de milde gever
binnenkort Frankrijk verlaten zal en naar
een verre uithoek der wereld vertrekken,
zodat onderhandelingen met hem geduren
de lange tijd zouden zijn uitgesloten. Daar
om wenste de Dean de aanvaarding van
het aanbod te bespoedigen. In Frankrijk
weet natuurlijk iedereen wie hij is. Zeven
tig jaar - millionnair - reder - veel Engel
sen in zijn dienst.de aanduidingen zijn
nogal overvloedig. En hoeveel Europeanen
kunnen zestien millioen gulden weggeven?
Afgezien van de inbreuk op nationalis
tische opvattingen, die zich in deze aange
legenheid bij onze bondgenoten doet gelden,
mogen wij vaststellen dat zij een merk
waardig symptoom betekent van nieuw
Europees inzicht. Ook, dat zij in het alge
meen een mooi voorbeeld geeft van dienst
aan de gemeenschap, die een grotere zaak
is dan landsgrenzen aangeven. Oxförd is
in de dertiger jaren, eveneens met vele
millioenen, begiftigd door Lord Nuffield (de
Britse automobielfabrikant Morris), die dit
vooral deed om voortgezette studie in
een synthese der natuurwetenschappen te
bevorderen. NU volgt deze Franse grote
zakenman hem na. Uit de nadruk, die hij
gelegd heeft op aaneensluiting der volken
van het Westen en de studie in internatio
nale relaties kan men opmaken dat hij het
voor Frankrijk gewenst heeft geacht een
bijzonder gebaar van toenadering tot En
geland te maken. Hetgeen nog wat meer
licht op het geval werpt. R. P.
Onveilig Berlijn
Amerikaanse soldaten hebben Donder
dag door bedreiging met tommygüns meer
dan twintig Russen teruggedreven, die de
Amerikaanse sector van de stad waren
binnengedrongen, blijkbaar met de bedoe
ling politiemannen uit de Westelijke sector
te ontvoeren.
Nu algemeen een grootscheepse zuive
ringsactie in de Oostelijke sector van Ber
lijn verwacht wordt, hebben zich in de af
gelopen dagen tal van bewoners van deze
sector heimelijk naar de Westelijke ge
deelten van de stad begeven. Velen hunner
kunnen geen behoorlijk onderdak krijgen
LATEN WIJ GROOTMOEDIG ZIJN
Veiligheidsraad begonnen
met hoor en wederhoor
De premier van Hyderabad, Mir Laik
Ali, heeft via de radio een beroep ge
daan op de premier van India, Pandit
Nehroe, om de .vijandelijkheden onmid
dellijk te staken. „Laten wij grootmoe
dig zijn en tot overeenstemming ko
men", aldus de premier.
„Indien Nehroe hiertoe bereid is, zal
hij niet slechts het hart en de dank
baarheid van het volk van Hyderabad
en van de gehele wereld winnen, doch
ook de welgezindheid van alle Moham
medanen", 2o vervolgde de premier,
die toegaf, dat „superioriteit in aantal,
wapens en uitrusting de Indische troe
pen zonder twijfel vroeg of Iaat in staat
zouden stellen Hyderabad te overmees
teren, echter ten koste van generaties
lange bitterheid en haat bij de millioe
nen van Hyderabad en vele anderen
en in het bijzonder bij de Mohamme
danen over de gehele wereld".
De premier van Hyderabad zeide verder:
„In de periode vap strijd zijn geen enkele
maal massale wanordelijkheden voorge
komen. Zelfs nu zijn wij niet van kwade
wil jegens India en wij blijven vurig
vriendschap wensen". Hij vroeg zich af wat
Pandit Nehroe meende met politie-actie en
voegde er aan toe, dat het verzoek om
troepen in Sekoenderabad te mogen sta
tioneren „Hyderabad in de wortel van het
zelfrespect raakte".
Intussen is de Veiligheidsraad te Parijs
bijeengekomen om te bepalen, of de be
handeling van de klacht van Hyderabad
over de aanval van India onder zijn juris
dictie valt. Een Chinees voorstel de zitting
tot Maandag te verdagen, werd verworpen
(één stem tegen, 10 onthoudingen).
De Engelse voorzitter Cadogan deelde
mee, dat 15 Augustus 1947 de souvereiniteit
van Hyderabad ten einde kwam, doch dat
noch India noch Pakistan de souvereine
rechten toegewezen kregen. 29 November
sloot Hyderabad, met India een „stilstand
overeenkomst", die onder meer beoogde,
het beheer over de buitenlandse aange-
legènheden in handen van India te bren
gen. Sindsdien zouden er schendingen
plaats gehad hebben van deze overeen
komst, doch er werd geen gebruik gemaakt
van de arbitrageclausule, aldus Cadogan.
Cadogan ontkende, dat Engelse functio
narissen als adviseurs voor de regering van
Hyderabad zijn opgetreden.
Vervolgens werd de voorlopige agenda in
stemming gebracht en met 8 stemmen tegen
3 onthoudingen (Sovjet-Unie,, Oekraine en
China) aangenomen. De raad besloot de
vertegenwoordigers van beide partijen uit
te nodigen aan de conferentietafel zitting te
nemen.
Nawab Moir Nawaz Joeng (Hyderabad)
kreeg eerst het woord en verklaarde, dat
thans gewapenderhand gestreden wordt om
het bestaan van het land „tegen een brutale
De „Nieuwsgier" publiceert heden
morgen een telegrafisch ontvangen
bericht van zijn correspondent uit Den
Haag, dat als volgt luidt: „Het staat
vast, dat dr. Van Mook als luitenant-
gouverneur-generaal heengaat. De be
sprekingen tussen de regering en de
landvoogd over het tijdstip van
aftreden duren voort. Waarschijnlijk
blijft dr. Van Mook niet aan tot de in
stelling van de Interim-regering, doch
hij zal voor korte tijd naar Indonesië
vertrekken voor het overgeven van zijn I
ambt. Wel is het zeker, dat dr. Van
Mook in dit stadium geen diplomatieke
post zal aanvaarden. Tijdens de be
sprekingen blijkt de Nederlandse rege
ring te hebben erkend, dat het hoofd
motief voor haar handelwijze gelegen
is in de verzekering van tweederde
meerderheid voor de grondwetsher
ziening".
Wij voegen hieraan toe, dat naar de
mening van onze parlementaire redac
teur dit bericht in grote trekken helaas
juist is.
Naar aanleiding van de publicatie van de
Nieuwsgier deelde men ons van zeer ge
zaghebbende zijde mede, dat de regering
in dit stadium geen vrijheid heeft enige
mededeling terzake te doen.
invasie, die het geweten van de wereld
heeft geschokt".
„Wij zijn ons bewust, dat een groot en
zeer belangrijk deel van de verdedigings
taak van Hyderabad hier verricht moet
worden, voor dit hoge orgaan der UNO en
voor de openbare wereldopinie. Want de
wereld is door grote vrees bevangen ten
gevolge van de voorbedachte oorlogsdaad,
die uitgaat van een staat, die zijn aanspraak
op eigen onafhankelijkheid gebaseerd heeft
op de hoge geestelijke idealen van geweld
loosheid", aldus de afgevaardigde van Hy
derabad.
„Op dit belangrijk ogenblik zullen wij onze
steun niet geven aan de poging, de Veilig
heidsraad te verstrikken in een net van
juridische betogingen over de behoeften van
de staat en over de kwestie van erkenning
in het internationaal recht."
De afgevaardigde van India, sir Ramas-
wami Moedaliar, bracht de volgende pun
ten onder de aandaehf:
„Hyderabad is niet bevoegd dit geschil
aan de Veiligheidsraad voor te leggen.
Hyderabad is geen staat en heeft ook
nooit de status van onafhankelijkheid be
zeten.
De kwestie van de competentie van de
raad, zich met deze aangelegenheid bezig te
houden, is van vitaal belang voor India en
voor iedere souvereine natie, die lid is van
de UNO."
Volgens sir Ramaswami gaat het er voor
namelijk om of Hyderabad de status bezit,
die nodig is om de zaak aan de Veiligheids
raad te kunnen voorleggen. Naar zijn me
ning was dit niet het geval.
Moedaliar vroeg hierop om tijd om zijn
zaak voor te bereiden en verzocht Maan
dag weer voor de raad te mogen verschij
nen. Cadogan stelde voor de vergadering
tot Maandag te verdagen. Dit werd goed
gevonden.
Volgen®officiële berichten uit New Delhi
is de hoofdmacht van de Indische troepen
in Hyderabad, die uit het Westen optrekt,
thans minder dan 100 km van de hoofdstad
van Hyderabad verwijderd.
Generaal Dürst Brïtt
van zijn functie ontheven
Ongeregeldheden bij de
commandowisseling
Op Schiphol arriveerde Donderdagavond
de voormalige bevelhebber der 7 December
divisie en gewezen territoriaal bevelhebber
op West-Java, de generaal-majoor H. J. J.
W. Dürst Britt.
Generaal-majoor Dürst Britt is op
2 September door de legercommandant,
generaal Spoor, ontheven van zijn com
mando over de 7-December-divisie en van
zijn functie als territoriaal bevelhebber. Hij
werd vervangen door de generaal-majoor
van het K.N.L.L. E. Engles.
Bij aankomst zeide generaal-majoor
Dürst Britt, dat hij zeer verontwaardigd
was over de berichten in sommige bladen
in Nederland en Indonesië als zouden de
soldaten van de 7-December-divisie op on
bevredigende wijze hun taak op West-Java
vervullen. Op de vraag of zich naar aan
leiding van de commandowisseling ernstige
ongeregeldheden hadden voorgedaan tussen
soldaten van de Koninklijke Landmacht en
het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger,
waarover geruchten de ronde deden, ant
woordde de generaal bevestigend. Zijn af
treden, dat, naar hij mededeelde, te wijten
was aan een controverse tussen de Konink
lijke Landmacht en het K.N.I.L. had kwaad
bloed gezet bij zijn soldaten. Hij had hen
echter aangespoord de zaak van het vader
land te stellen boven zijn persoonlijke be
langen en gezegd dat hij van zijn soldaten
verwachtte, dat zij evenals vroeger hun
plicht zouden vervullen.
De generaal verklaarde slechts „matig
tevreden" te zijn over de huidige politieke
toestand in Indonesië. Deze situatie weet
hij aan de „tactiek van het eeuwige pra
ten". Hij vreesde, dat de offers, die zijn
divisie gebracht heeft de divisie telt
meer dan 300 gesneuvelden wellicht
vergeefs zijn geweest.
Op Schiphol werd de generaal namens de
chef van de Generale Staf begroet door de
adjunct-chef van de Generale Staf, gene
raal-majoor Droste. Verder waren aan
wezig generaal-majoor Van Kesteren, be
velhebber in het 3e militaire gewest en
generaal-majoor ir. Tans, commandant van
het Corps Maréchaussée.
De stakingen in Parijs hebben geleid tot botsingen tussen werkweigeraars en politie.
Communistische betogersdie plakkaten droegen met opschriften als: „Weg met het
plan-Marshallprobeerden fabrieken te bezetten, waarbij rake klappen vielen.
Eerste slachtoffer van
koude oorlog begraven
Scherpe grafrede
Drieduizend Duitsers verzamelden zich
Donderdag voor het raadhuis bij de Tier-
garten in de Britse sector van Berlijn ter
gelegenheid van de begrafenis van de 15-
jarige Duitser Wolfgang Scheunemann, die
tijdens de ongeregeldheden van verleden
week Donderdag gedood werd. Duizenden
anderen omzoomden de begrafenisroute. De
leider van de Berlijnse sociaal-democra
ten, Franz Neumann, sprak de menigte
buiten het raadhuis toe en zeide, dat
Scheunemann „het eerste slachtoffer van
de koude oorlog" was. Verder zeide hij:
„Deze zogenaamde vrienden van de vrij
heid en de democratie hebben vijf andere
Berlijners veroordeeld tot een zekere dood
door hen voor 25 jaar naar Siberië te
•zenden. Nog zeven en twintig andere
demonstranten zullen voor een militaire
Sovjet-rechtbank moeten verschijnen en
wij vrezen het ergste voor hen".
Mededeling
De enorme stijging der prijzen van de
grondstoffen voor de papierindustrie, wel
ke moeten worden geïmporteerd, heeft
noodzakelijkerwijze een grote stijging van
de prijzen van het courantenpapier ten
gevolge gehad.
Op grond hiervan en mede met betrek
king tot andere kostprijsverhogende facto
ren zullen de prijzen der dagbladen in
Nederland met ingang van de 1ste October
a.s. met goedkeuring van het Directoraat-
Generaal van de Prijzen worden verhoogd.
Met ingang van gemelde datum zal de prijs
van dit blad zijn: 33 cent per week, 4,25
per kwartaal. Per post 4,75 per kwartaal.
STAKINGEN IN ITALIë
Het personeel der glas- en aardewerkbedrij-
ven heeft gisteren in geheel Italië het werk
gestaakt. Het eist een nieuw nationaal ar
beidscontract en loonaanpassing.
Van Zaterdag 18 dezer te middernacht tot
Zondag middernacht zal door het personeel
van de particuliere spoorwegmaatschappij,
transportdiensten en binnenlandse luchtlij
nen een 24-uursstaking worden belegd uit
protest tegen de weigering der werkgevers
op het verzoek tot loonaanpassing in te gaan.
De viermoeendhedenconferentie over de status der voormalige Italiaanse koloniën is geëindigd
in een volkomen mislukking, waardoor dit probleem een aangelegenheid van de Algemene
Vergadering der UNO is geworden. De Russische delegatie ter conferentie, onder leiding van
Wisjinski, plaatsvervanger van Mololof.
Amerika houdt Moskou's nieuwe koers
scherp in het oog
De minister van Buitenlandse Zaken
mr. D. U. Stikker en mr. N. S. Blom wer
den gisteren op het Newyorkse vliegveld
Idlewild verwelkomd door enige Neder
landse autoriteiten, onder wie consul-gene
raal Cnoop Koopmans en dr. Friedericy,
hoofd van de Indonesische voorlichtings
dienst te New York.
Mr. Stikker zeide bij aankomst: „Wij
zijn van mening dat er een plan bestaat
voor al hetgeen in het tVerre Oosten ge
schiedt!"
Op een vraag of hij suggesties wilde
doen aan de Amerikaanse regering, zei hij:
,Ik hoop, dat in ieder geval de Amerika
nen een vast standpunt zullen innemen en
dezé kwestie evenals de situatie in Berlijn
als een wereldprobleem zullen beschou
wen". Hü deelde mede da^t hij heden mi
nister Marshall hoopt te spreken.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken
der V.S. heeft bekend gemaakt, dat de
diplomatieke vertegenwoordigers der V.S.
in Zuid-Oost Azië dit jaar bijeen zijn ge
weest „om een studie te maken van en
inlichtingen te verzamelen over het pro
bleem der communistische activiteit al
daar". Het ministerie heeft geen verdere
bijzonderheden aangaande zijn inzicht in
deze materie willen geven.
Reuter's correspondent, William Hard-
castle, verneemt uit ter zake geïnformeer
de diplomatieke kringen te Washington,
dat men het eens zou moeten zijn met de
opvatting van de Britse minister van Bui
tenlandse Zaken Bevin, die gesproken
heeft van een „weloverwogen communis
tisch plan".
„Niet-officiële maar welingelichte kringen"
menen, dat de nieuwe Sovjet-legatie in
Bangkok het hoofdkwartier zou kunnen
zijn van een „algemene communistische
operatie".
De Amefikaanse minister van Buiten
landse Zaken, Marshall, zal deze kwestie
behandelen met de Nederlandse minister
van Buitenlandse Zaken, mr. D. U. Stikker.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken
der V.S. legde er de nadruk op, dat minis
ter Stikker op eigen initiatief naar de Ver
enigde Staten is gereisd, maar dat hij mi
nister Marshall zou bezoeken, voordat deze
naar Parijs vertrekt. Ook zou minister
Stikker overleg plegen met andere hoge
Amerikaanse flater
De Amerikaanse vereniging voor de be
vordering vafi de wetenschap heeft de Ab-
bessijnse gezant in de V. S. haar grote spijt
betuigd over het feit, dat de gezant op een
Maandag te Washington gehouden verga
dering van de vereniging is gezegd, dat hij
moest plaats nemen in de voor negers be
stemde afdeling van de zaal.
De gezant, Prins Ras Imroe, een neef van
de Abessijnse keizer, had juist met andere
leden van het corps diplomatique zijn plaats
ingenomen om naar een rede van president
Truman te luisteren, toen een zaalbediende
hem verzocht zich te verwijderen. De prins
verliet onmiddellijk de zaal.
Haddis Alemayehou, eerste-secretaris
van de Ethiopische legatie te Washington,
heeft verklaard dat de gezant door het ge
beurde „gekwetst" was.
Het Incident was gemeld door een lid van
de Joegoslavische ambassade.
autoriteiten van het Amerikaanse ministe
rie van Buitenlandse Zaken.
Europese autoriteiten in Washington, zo
besluit Reuter's correspondent, zien in de
aankomst van minister Stikker en de be
langstelling van het Amerikaanse ministe
rie van Buitenlandse Zaken een aanleiding
om te hopen dat „een overwogen politiek
der betrokken Europese landen en de Ver
enigde Staten op korte termijn uitgewerkt
zou kunnen worden ten einde dat, wat als
een ernstige bedreiging beschouwd wordt,
te kunnen aangrijpen".
De nieuwe koers
Naar aanleiding van het bezoek van mi
nister Stikker aan Washington, merkte een
zegsman van het Amerikaanse departe
ment van Buitenlandse Zaken op, dat er
na de bijeenkomst van communistische
leiders te Calcutta in Mei j.l. een aanmer
kelijke bespoediging viel te constateren
van het tempo der communistische activi
teit in geheel Zuid-Oost-Azië. Deze woord
voerder meende, voor de beslissing van het
Kremlin, om thans in Zuid-Oost-Azië
aptie te voeren, twee redenen te zien: ten
eerste dat het Kremlin er zich van bewust
is dat de zaken in West-Europa niet zo
goed gaan en ten tweede het besluit van de
Sovjets, aan de uitvoering van het Mar
shall-plan hinderpalen in de weg te leggen
door de strijd in Zuid-Oost-Azië aan te
wakkeren, opdat dientengevolge de West-
Europese landen verstoken zullen blijven
van olie, rubber en tin uit deze gebieden.
Het communiqué
Een woordvoerder van het ministerie
van Overzeese Gebiedsdelen 'in Den Haag
verklaarde gistermiddag over het commu
niqué van de Nederlands-Indische regering
over de communistische activiteit, dat de
in dit communiqué bedoelde maatregelen
betrekking hebben op de onder Nederlands
gezag staande gebieden. Bij de uit repu
blikeins gebied geleide subversieve com
munistische acties, welke steeds toenemen,
is het streven altijd gericht op omverwer
ping of tenminste aanranding van het ge
vestigde wettige gezag en ontwrichting van
het maatschappelijk en economisch leven.
De woordvoerder merkte op, dat de rede
van Moeso hieromtrent nifas aan duidelijk
heid te wensen overlaat.
De woordvoerder wees erop, dat het
communiqué juist is uitgegeven om te
voorkomen dat eventuele maatregelen tegen
communistische activiteiten zouden kun
nen worden gekenschetst als te zijn gericht
tegen het gezonde nationalisme. „Het na
tionalisme wordt door het communisme
vaak als dekmantel voor haar acties ge
bruikt", zeide hij, „doch wij willen juist
het communisme van haar dekmantel
ontdoen om het nationalisme gelegenheid
te geven tot gezonde ontplooiing te ko
men".
Luchtdienst AmsterdamParijs
gaat door
De luchtverbinding AmsterdamParijs
van de KLM gaat, ondanks de staking bij
de Franse luchtvaart, gewoon voort. Het
stakend personeel behoort tot de Air
France, zodat deze maatschappij vleugel
lam is geworden. De vliegveld-employés
van de Franse rijksluchtvaartdienst wer
ken echter.
Het enige ongemak voor luchtreizigers te
Parijs is, dat zy hun eigen bagage moeten
dragen.
Het woord is aan
Prof. F r u i n
Zowel uit het zwijgen als uil het
zeggen der couranten leert men de
geest des volks kennen.
Wegens de gevechten, welke de laatste
dagen te Soerakarta tussen gewapende
groepen hebben plaats gevonden, is thans
in de gehele residentie Soerakarta de staat
van beleg afgekondigd.
In Soerakarta, ook wel Solo genoemd,
hebben de laatste dagen telkens weer ge
vechten plaats gevonden, voornamelijk in
de omgeving van het gebouw van de Pesin-
do (de republikeinse jeugdorganisatie, die
kortgeleden als laatste lid van de links ge
organiseerde partijen zich bjj de Partal
Kommunis Indonesia heeft aangesloten).
Een republikeinse woordvoerder te Bata
via verklaarde tegenover Aneta, dat de ge
vechten gaande zijn tussen communisten en
niet-communisten. Aan de ene zijde stond
de Pesindo, aan de andere zijde de Hizboel-
lah (een Mohammedaanse strijdorganisatie)
en de Gerakan Revolusioner Rakjat, strijd
groepen van Tan Malaka's „niet Moscoviti-
sche communisten".
De stad Soerakarta is residentie van twee
vorstendommen, namelijk van de Soesoe-
hoenan van Solo en van de Mangkoenegara
en ligt ongeveer 60 km van Djokja. Naar
schatting heeft de stad Soerakarta 35.000
inwoners.
Intussen meldt de correspondent van
Aneta te Medan, uit betrouwbare bron ver
nomen te hebben, dat 10 September in Ta-
panoeli (een gebied ten Westen van het
tfobameer) ene „sociale revolutie" is uit
gebroken. Een onder communistische in
vloed staand volksleger is daarbij in op
stand gekomen tegen de T.N.I. en het repu
blikeinse civiele bestuur. In Padangsidem-
poean en Sibolga vonden schermutselingen
plaats, waarbij de T.N.I.-commandant van
Padangsidempoean, kapitein Hakoean, werd
gedood.
De correspondent meldt voorts, dat de
militaire gouverneur van Tapanoeli en de
commandant van de republikeinse strijd
krachten van Zuid-Panoeli spoorloos ver
dwenen zijn. Verscheidene republikeinse
persoonlijkheden werden door de opstan
delingen gearresteerd. Aangenomen wordt,
dat de opstandelingen in dit gebied de
overhand hebben.
De republikeinse regering zal strenge
maatregelen nemen tegen personen en groe
pen, die de openbare veiligheid schenden,
aldus een communiqué van de republikein
se regering. Zij eist, dat alle ontvoerden
ongeacht de motieven voor hun ontvoering
zullen worden overgegeven aan de be
trokken regeringsinstanties en verklaart,
dat geen lid van regeringstroepen of van
enige regeringsinstantie heeft deelgenomen
aan de ontvoeringen te Solo (Soerakarta).
Naar wordt vernomen, werden ontvoerd
Slamet Widjojo en Pardio, leden van de
communistische partij, zeven officieren van
de T.N.I., onder wie overste Soeharman en
overste Soekarto, en leden van de strijd
organisatie Banteng, onder wie de ex-leider
dr. Moewardi. Voorts wordt vernomen, dat
te Kalasan drie leden van de Pesindo wer
den ontvoerd. Onder de vele communiqués,
die naar aanleiding van de ongeregeldheden
te Solo werden uitgegeven, bevond zich een
van de communistische partij, waarin ka
binetswijziging werd geëist en men opriep
tot strijd tegen de Nederlanders.
Queuille wil 23 milliard
bezuinigen op staatsuitgaven
Nog'steeds stakingen
De Franse staatssecretaris voor het
budget, Maurice Petsche, heeft op een
persconferentie meegedeeld, dat premier
Queuille besloten heeft alle „onnodige uit
gaven" te vermijden. Hij heeft besloten tot
de volgende bezuinigingen: 10 milliard
francs op militaire credieten; 6 milliard
francs op de genationaliseerde industrieën;
4 milliard francs op de openbare diensten;
3 milliard francs op de wederopbouw.
De nieuwe indirecte belastingen zouden
ongeveer 30 milliard opbrengen, de directe
belastingen 52 .milliard. Petsche zei, dat de
huidige crisis erger was dan die van 1925-
1926, ten dele doordat Frankrijk zijn Ame
rikaanse credieten niet ontdooien kan. Dit
laatste achtte hij begrijpelijk. „Wij kun
nen", zei hij, „een natie, die extra lasten
op haar belastingbetalers legt, niet ver
zoeken ons te helpen, tenzij wij zelf offers
brengen".
De Fransen vernamen gisteren de voor
gestelde verhogingen van de prijzen voor
sigaretten, tabak, alcohol, postzegels en
telefoongesprekken, die vervat zijn in pre
mier Queuille's economisch en financieel
program. Het program is Donderdag aan
de financiële commissie van de Franse Na
tionale Vergadering voorgelegd.
De gemeenschappelijke commissie van
de vakverenigingen van technici en gespe
cialiseerde arbeidskrachten heeft ver
klaard, tegenstander te zijn van de rege
ringsvoorstellen ter verhoging van de in
komstenbelasting' en verwerpt iedere
„vlakke" verhoging der lonen. Zij waar
schuwt de regering, dat zij bereid is een
gecoördineerde actie te beginnen ter stil
legging van het werk, indien niet een voor
de aangesloten leden bevredigende regeling
wordt getroffen.
WESTELIJKE WIND.
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Vrijdag
avond tot Zaterdagavond:
Voor het Noorden van het land: Zwaar
bewolkt met later plaatselijk enige
regen. Nu en dan krachtige, langs de
Waddeneilanden tijdelijk haTde Weste
lijke wind. Weinig verandering in tem
peratuur.
Voor het Zuiden van het land: Zwaar
bewolkt met enkele tijdelijke opklarin
gen. Overwegénd droog weer. Meest
matige wind tussen West en Zuid-West,
Weinig verandering in temperatuur.
18 September:
Zon op 6.19 uur, onder 18.49 uur
Maan op 19.09 uur, onder 6.02 uur
I