Haarlems Dagblad
sOost en West
„Op essentiële punten zullen wij
geen enkel compromis aangaan"
Engeland versterkt zijn defensie
Communisten veroveren Ngawi
Twee mannen wilden taxichauffeur
van zijn geld beroven
j '63e Jaargang No. 19048
^Nj Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Adv. en Admïn.
j 10724, 14825, Redactie 10600. Direct.-Hoofdred.
h 15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230
I Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
.Nil
Vrijdag 24 September 1918
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 31 cent, per kwartaal
4,Franco per post 4,50. Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
cn Oprcctjtc l^aarietracljc Courant (Jimo 165-6)
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
l\TU VIEREN OOST EN WEST hun span-
ningen uit te Parijs. In het Palais
heeft George Marshall zijn eerste
hrfrede in de Assemblée gehouden, nadat de
meerderheid alle commissies onder Weste-
eeiiiijk voorzitterschap had gesteld. Die rede
'ie'jwas "niet. uitdagend, zelfs niet prikkelend,
rj3maar wel onverzettelijk. Geen compromis-
'fsen op kernpunten. Wij houden vast aan de
^fundamentele menselijke rechten. Plet is
1 dlfout, dat millioenen mannen en vrouwen in
uraeen dagelijkse angst voor geheime politie
iaa';en dus voor gevangenneming en dwang-
s larbeid leven. De spanning in de wereld is
^toegenomen. Leiders van zekere volken
,en.Marshall noemde Rusland niet bij name
hei graven een diepe kloof tussen hun land en
ide rest van de wereld. Wij mogen niet toe
rei staan dat die zich verder verbreedt. De
vrede is geen zaak van enkele grote lan
den; vele zijn erbij betrokken. Laat de
Assemblée de ontworpen- verklaring over
P de rechten van de mens met overweldigen-
vatjde meerderheid aannemen,
er.' Dat waren hoofdpunten in een rede, die
'?r'!nog geen voorstellen inhield, maar wel een.
beleid aangaf. Tezelfdertijd sprak A. V.
Alexander, de Britse minister van defensie,
jin het Lagerhuis over versterking van de
N® landsverdediging en zei dat de apparatuur
voor mobilisatie was nagekeken. Als het
ongelukkigerwijs nodig mocht blijken haar
'"te gebruiken zal men merken, dat zij be-
[vrédigend werkt, zei hij.
J De Berlijners willen eert voorstel te Parijs
indienen, om de troepen der vier bezet
tende mogendheden te laten vertrekken en
de stad onder beheer en bescherming van
de LT.N.O. te stellen. Hun communistische
minderheid is daar woedend over en be
weert dat de dienstdoende burgemeester
dr. Friedensburg voor het tribunaal zal
worden gedaagd wegens schending van het
vier mogendhedenstatuut. Want hij is, zeg
gen zij, de geestelijke vader van het denk
beeld. Wat een wereld, waarin men terecht
zou moeten staan wegens het uiten van een
denkbeeld. V-oor Marshali's nadruk op de
geestesvrijheid van de mens bestaat waar
lijk wel aanleiding. Prikkelt de naam Frie
densburg'zijn Berlijnse tegenstanders wel-
1 licht? de vrede spreekt er zo duidelijk
uit.
ieri Molotov is niet te Parijs. Wisjinsky is er
die de eerste Russische woordvoerder. Stalin
ste schijnt in de Krim te confereren met ver
tegenwoordigers van zijn Oost-Europese
satellieten. Wat beramen zij? Onze Parijse
correspondent meldt, dat „sommige waar
nemers" te Parijs geloven, dat de reacties
van de Russen op Marshall's rede zeer
heftig zullen zijn een Poolse afgevaar
digde heeft al gefulmineerd over de Duitse
kwestie en dat de kans niet is uitgeslo
ten dat de Sovjet-Unie en haar satellieten
zich zullen terugtrekken uit de U.N.O. Maar
gij moet dit laatste maar niet meteen gaan
feloven. Het ligt wat erg dicht voor de
hand, zulke veronderstellingen te maken
als Marshall zich beslist toont en Stalin de
satellieten bijeenroept. Maar het zou een
zeer vérstrekkend besluit voor de Russen
zijn, zich terug te trekken uit de U.N.O. Dat
zou geen geringe uitwerking hebben juist
op de bevolkingen van de satelliet-landen.
Dat zou de Westelijke meerderheid in de
U.N.O. vanzelf tot verder gaande aaneen
sluiting brengen. Tot zulk besluit zullen de
Russen dus waarlijk niet licht komen.
Er zullen mensen zijn, die vandaag al
deze dingen lezen en geneigd zijn er panie
kerig door te worden. En anderen die met
zekere zonderlinge voldoening „omdat zij
het altijd wel gezegd hebben" zullen ver
klaren: zie je wel, het gaat weer mis. Ik zou
opnieuw tegen deze beide houdingen wil
len waarschuwen. Het baat niets ze aan te
nemen. En oppervlakkige gevolgtrekkingen
uit de gebeurtenissen zijn eigenlijk niets
waard. Er zit meer achter deze dingen en
al deze uitingen dan op het eerste gezicht
naar voren komt. Er zit in elk geval in, dat
de Amerikanen zich zeer sterk voelen
en geen uitdagende houding tegen Rusland
aannemen maar slechts zeggen: tot hiertoe
en niet verder. Er zit ook in, dat de moge
lijkheid tot verder overleg ten volle blijft
bestaan. Met overleg heeft Marshall^ de
I Russen in zijn rede niet met. name ge-
noemd en evenmin Berlijn aangeduid. Gij
zult zeggen: dat maakt voor mij geen ver
schil, want het is duidelijk genoeg wie en
wat hij bedoelt. Maar als ge dit zegt, legt
gij niet de goede maatstaf aan. Het duidt,
in de internationale verhoudingen, bij het
houden van een openbare redè, op een be
paalde opvatting. Het zegt zo ongeveer: Ik
ga niet voor u opzij. Maar ik wil u even
min prikkelen. Gij kunt met mij praten,
als gij wilt. Zou dat niet beter voor u zijn?
Parijs begeleidt de ontwikkeling van
zaken vandaag met een nieuwe staking op
grote schaal deels alleen 's middags,
anderdeels voor de hele dag. Parijs kan
geen genoeg van het staken krijgen inplaats
van te erkennen dat het zo diep in de eco
nomische put is geraakt, dat het er alleen
door samenwerking vervaarlijk harde
samenwerking, met wederzijdse bereidwil
ligheid uit kan komen. Het zal dat ten
slotte moeten erkennen. Deze voortgezette
vertoning blijft alleen maar zwak. Zij is
niet inspirerend voor de U.N.O. R. P.
Dewey over federaal Europa
Gouverneur Thomas A. Dewey, de repu
blikeinse candidaat voor het president
schap der V. S., heeft er op aangedrongen,
dat de hulp van de Verenigde Staten aan
Europa gebruikt zou worden om de stich
ting van een West-Europese federatie te
bevorderen.
Hij wees er op, dat de landen van West-
Europa tezamen met West-Duitsland een
bevolking hebben, die bijna tweemaal zo
groot is als die der Verenigde Staten. „Ver
deeld in 26 afzonderlijke en zwakke naties,
is Europa een uitnodiging tQt een aanval,
maar verenigd in een sterke federatie van
vrije naties kunnen zij een enorm bolwerk
Van de vrede zijn," aldus Dewey.
„VOORLICHTINGSRAZZIA" IN DE
SOVJET-ZöNE
Volgens het Duitse nieuwsagentschap
DPD (Britse zijne) zullen met licentie van
de Westelijke bezettingsmogendheden ver
schijnende Duitse bladen met ingang van
vandaag in de Sovjet-zone in beslag ge
nomen worden. Het bevel daartoe is ge
geven door de politie-chef in de Sovjet
sector van Berlijn, Paul Markgraf, aldus
DPD. De enige uitzonderingen op dit bevel
zullen gemaakt worden voor de met Britse
licentie verschijnende bladen „Die Welt"
en „Der Kurier", die in de Franse zóne
worden uitgegeven.
Marshall tot de UN O-vergadering:
„De wereld slaat ons gade, wij
mogen haar niet teleurstellen"
De minister van Buitenlandse Zaken
der Verenigde Staten, George Marshall
heeft Donderdag op de vergadering der
UNO te Parijs een indrukwekkende
rede gehouden, waarin hij niet met
omlijnde voorstellen kwam, doch die
geheel gewijd was aan de spanning
tussen Oost en West. Hij deed een
dringend beroep op het geweten der
staatslieden om hun opdracht te ver
vullen in dienst van hun volken, die
zonder uitzondering gh vrede en wel
vaart willen leven. „De volken der
wereld slaan ons gade," aldus Marshall,
„wij mogen hen niet teleurstellen."
Zijn rede kenmerkte zich door een ver
zoenende toon tegenover Rusland,
doch ook door de uitdrukking van on
verzettelijkheid ten aanzien van essen
tiële punten in het geschil tussen Oost
en West. „Wij zullen geen enkel com
promis op essentiële principes aangaan,
wij zullen onder geen omstandigheden
de rechten en vrijheden van andere
volken versjacheren."
Marshall weet de meeste moeilijkheden
in de wereld aan de „systematische én wel
bewuste ontkenning van de fundamentele
menselijke rechten". Nogmaals, zonder
Rusland te noemen, betreurde hij het als
„fundamenteel foutief", dat „millioenen
mannen en vrouwen thans in een dagelijkse
terreur van geheime politie, bedreiging met
arrestatie, gevangenneming of dwang
arbeid leven."
Marshall zeide van mening te zijn, dat
de pogingen die de UNO in het afgelopen
jaar ondernomen heeft, resultaten beginnen
af te werpen, doch voegde 'daaraan toe:
„Ondanks de samenwerking tussen de
meeste landen om nieuwe vormen te geven
aan de vrede en het welzijn der mensen,
is de spanning in het afgelopen jaar toe
genomen. De leiders van de andere volken
graven een diepe kloof tussen hun landen
en de rest van de wereldgemeenschap. Wij
mogen niet toestaan dat die kloof zich nog
verder verbreedt." Marshall ontkende, dat
het vraagstuk van het bereiken van de
vrede een zaak is die slechts enkele grote
landen aangaat. Vele regeringen en vele
landen zijn hierbij betrokken. „De grote
zowel als de kleine mogendheden moeten
hun politiek onderwerpen aan het oordeel
van de wereldgemeenschap". Het zwaarte
punt van Marshall's rede lag op de behoef
te aan de handhaving van de rechten en de
vrijheden van het individu en hij deed een
hartstochtelijk beroep op de Assemblée om
de ontworpen verklaring over de rechten
van de mens met overweldigende meerder
heid aan te nemen.
Hij stelde Rusland en de Oost-Europese
landen aansprakelijk voor „een ernstige
belemmering" van' de arbeid van de UNO.
Doeleinden.
Marshall somde de volgende punten op,
die de Assemblée zich naar zijn mening in
de huidige zitting ten doel moet stellen:
Palestina: Vrij maken van binnenlandse
onrust en het een vreedzame ontwikkeling
geven, welke zowel de Joden als de Arabie
ren gegarandeerd moet zijn. Toelating van
Israël en Transjordanië tot de UNO.
Korea: Eén verenigd en onafhankelijk
gebied, toegelaten als lid van de UNO, met
Tito ontsnapt aan de dood
Het nieuwsagentschap van Triëst, Astra,
maakte gisteravond laat bekend, dat maar
schalk Tito aan een moordaanslag ontsnapt
was toen hij een tocht per auto maakte.
Het bericht van Astra, dat werd aange
haald door radio Milaan zei, dat „partisa-
nen een brug ondermijnd hadden waarover
Tito en zijn gevolg tijdens een recente
tocht naar Dalmatië zouden passeren".
Het bericht zei, dat het moordplan tijdig
ontdekt was, doch zei niets over de tijd
van de moordaanslag en de plaats waar
de bedoelde brug gelegen was.
(United Press)
De vijf Berlijners
„begenadigd"
Het Sovjet-Russisch militair.tribunaal te
Berlijn heeft de vonnissen van 25 jaar
dwangarbeid, uitgesproken tegen de vijf
Duitsers, die schuldig verklaard werden
aan anti-Sovjet-Russisch optreden tijdens
de grote anti-communistische demonstra
ties op 9 September, veranderd in straffen
van 1 tot 8 jaar dwangarbeid. Een jonge
man werd voorwaardelijk vrijgelaten.
een regering en grondwet door de Korea-
nen zelf bij vrije verkiezingen gekozen.
Griekenland: Vrijgemaakt, van aggressie
en onwettelijke inmenging van buiten af.
Indonesië: Een door onderhandelingen
bereikte regeling, waardoor aan verder
bloedvergieten een einde komt.
India en Pakistan: Verdere bemiddeling
en onderhandeling tussen India en Pa
kistan met betrekking tot Kasjmir.
Atoom-energie: Spoedige aanvaarding
van een internationaal systeem van toezicht
op de atoomenergie.
Ontwapening: Passende waarborg tegen
overtredingen, geleidelijke vermindering
van bewapening zo spoedig als het herstel
van het politieke vertrouwen dit toelaat.
(United Press.)
Sporivliegtuig landde
op drijfzand
Donderdagmiddag heeft het sportvlieg-
tuig PH-NDB,- een noodlanding gemaakt op
het eiland Rottum. Het toestel geraakte
daarbij in drijfzand en sloeg over de kop,
waarbij het beschadigd werd.
De piloot, H. de H., en twee passagiers,
de journalist II. N. uit Amsterdam en de
persfotograaf J. A. S. uit Haarlem, kregen
geen letsel.
Het toestel was 's morgens van het vlieg
veld bij Hilversum opgestegen en had op
Eelde bij Groningen een tussenlanding ge
maakt.
Griekse rebellen zijn nog
allerminst verslagen
Griekse guerilla-benden van generaal
Markos hebben volgens United Press een
doorbraak geforceerd door de linies van
het Griekse leger.
Volgens berichten uit Griekse militaire
bron zijn vier guerilla-brigades in de
Vitsi-driehoek door de Griekse linies heen
gebroken. Zelfs heeft een ogenblik het
gevaar gedreigd dat Kastoria, hoofdkwar
tier van het regeringsleger in deze sector,
in handen van de rebellen zou vallen.
(United Press)
Enige tijd geleden plaatsten wij een luchtfoto van Haarlems slagader": het Spaarne. Toen werd
van de stad uit in Zuidelijke richting een blik geworpen. Dit keer is het beeld van het Oosten uit
genomen, waardoor het Sparine als scheiding van het oude centrale stadsgedeelte en de aan
gebouwde Oostelijke industriewijken tot zijn recht komt. - Rechts ziet. men de Koepeleen
zwarte plek in het stadsbeeld op de voorgrond de Amsterdamse Poort en in de
bovenhoek de Bakenesserkerk.
Conferentie op de Krim?
Oost-Europese staatshoofden
zouden met Stalin vergaderen
„Berichten, die het Britse ministerie van
Buitenlandse Zaken bereiken, doen ver
moeden," aldus een officiële woordvoerder
van het ministerie, „dat een conferentie
van staatshoofden van Oost-Europese lan
den op het ogenblik op de Krim wordt ge
houden onder voorzitterschap van Josef
Stalin".
De woordvoerder zeide verder, dat hoe
wel aan dergelijke berichten niet voor
100 procent geloof kan worden gehecht,
er toch een aantal aanwijzingen is, dat
Roemenië, Tsjechoslowakije en Bulgarije
op de conferentie vertegenwoordigd zijn.
Volgens de berichten, die het Engelse
ministerie had ontvangen, zijn de Roe
meense minister van Buitenlandse Zaken,
Anna Pauker, de Bulgaarse premier Dimi-
trof en de president van Tsjechoslowakije
Gottwald, allen naar het buitenland ge
gaan en zouden zij zich vermoedelijk op de
Krim bevinden. Naar men meent te weten,
zou premier Stalin enige dagen vacantie
op de Krim doorbrengen en dit zou de
reden zijn geweest, dat de drie Westelijke
afgezanten in Moskou verleden week Za
terdag hun laatste bespreking in Moskou
met Molotof in plaats van met Stalin moes
ten houden.
In Londen weet men niet, waarom de
besprekingen, die op het ogenblik op de
Krim zouden worden gevoerd, plaats heb
ben. Men weet evenmin of Polen en Hon
garije aan de besprekingen deelnemen.
Men is van mening, dat de bijeenkomst een
Het woord is aan
Shakespeare:
Het geluk is een parfum: wij hinnen
het niet over een ander uitstorten,
zonder dat^nige druppels op onszelf
vallen.
geheel ander karakter draagt dan een for
mele zitting van de Cominform.
De woordvoerder van het Engelse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken bevestigde
dat Frank Roberts, Bevins persoonlijke
afgezant bij de onlangs gevoerde bespre
kingen op het Kremlin, niet naar Moskou
zal terugkeren.
Nieuwe auto-fabriek
in Eindhoven
Gisteren is in Eindhoven de acte gepas
seerd van oprichting van V3n Doorne's
Automobielfabriek, die aldaar gevestigd
zal worden. Zo gauw de fabriek klaar is,
zal begonnen worden met de productie van
vrachtauto's. Waarschijnlijk zal de produc
tie begin 1950 starten. De prototypen van
de 3- en 5-tons vrachtwagens zijn reeds
door de fabriek ontwikkeld en beproefd.
Reeds vele werktuig-machines, waaronder
enige grote persen, zijn in bestelling. Het
is in de eerste plaats de bedoeling in de
Nederlandse behoefte aan vrachtauto's te
voorzien, maar er zal zeker ook geëxpor
teerd worden. De regering beeft dan ook
haar volle medewerking aan de plannen
gegeven. De totale investering zal 6,5 mil-
lioen bedragen.
„Collectieve veiligheid is nog niet bereikt"
De Britse minister van Defensie, Albert
Alexander, heeft in het Lagerhuis plannen
bekend gemaakt over het in gereedheid
brengen van Engeland in geval van nood.
„De mobilisatiemachinerie is nagekeken en
als het ongelukkigerwijs nodig mocht blij
ken deze te gebruiken, dan zal men mer
ken dat zij naar bevrediging werkt", aldus
Alexander. „Het is duidelijk", zo vervolgde
hij, dat collectieve veiligheid nog niet is
bereikt. Plannen voor het wederoproepen
van het leger zijn in gereedheid gebracht
als een maatregel van gezond verstand.'
Minister Alexander zeide tijdens zijn
rede in het Lagerhuis verder nog, dat En
geland zijn doel misschien zou kunnen be
reiken door te trachten, collectieve veilig
heid te verkrijgen door plaatselijke veilig
heid. „Wij moeten van het standpunt uit
gaan dat onze defensie samenhangt met die
van anderen. Terwijl wij ons met alle
kracht plaatsen aether de ontwikkeling van
een Westelijke unie, vergeten wij niet, dat
Engeland een grote rol moet spelen in het
Joegoslavië erkent Balkan
commissie niet
Joegoslavië heeft de UNO doen weten,
dat het de speciale Balkancommissïe, die in
October 1947 is gevormd, niet erkent en
haar voorstellen, niet in overweging zal
nemen.
De speciale Balkancommissie heeft heden
te Athene per communiqué bekend ge
maakt, dat Joegoslavië dit besluit op 9 Sep
tember heeft kenbaar gemaakt in een brief
aan Trygve Lie. Daarin werd verklaard,
dat de speciale commissie „een instrument
van de Amerikaanse en Britse politiek" is
en dat Joegoslavië weigert te antwoorden
op de resolutie van de commissie van 12
Augustus, waarin wordt aanbevolen dat
Albanië, Bulgarije en Joegoslavië gewapen
de partisanen, die hun gebied binnen kwa
men, onmiddellijk dienden te ontwapenen
en te interneren.
VERWARDE SITUATIE OP JAVA
Sjarifoeddin„Wij zijn niet bang"
Antara meldt uit Djokja, dat de gevech
ten rond Mndioen worden voortgezet, te
Blïtar is de republikeinse politie er in ge
slaagd, plaatselijke opstanden in de omge
ving dezer plaats te voorkomen. Zowel in
de omgeving van Dj omhang als ten Zuiden
van Malang hebben de communisten zich
zonder tegenstand overgegeven.
Ngawi, 30 k.m. Noordwest van Madioen,
is, volgens te Djokja ontvangen berichten,
in handen der communisten gevallen. Ten
aanzien van Solo meldt Antara, dat de si
tuatie aldaar normaal is, nadat de opstan-
In de nacht van Woensdag op Donderdag
hebben twee mannen getracht, de taxi
chauffeur B. uit Zwanenburg bij Halfweg,
die hen met zy'11 wagen van Amsterdam
naar Zaandam had gebracht, van zijn geld
te beroven. Hoewel de chauffeur, tot twee
maal toe met een hamer op het hoofd werd
geslagen, wist hü een der aanvallers te
grijpen, zodat deze aan de politie overgele
verd kon worden.
De chauffeur stond met zijn taxi voor
het Centraal-Station te Amsterdam, toen
twee mannen hem vroegen of hij hen naar
Met hel troepenschip „Zuiderkruis' kwamen gisteren de vrijwilligers van I -1 R.l.het Drentse
Bataljon, in de Schiehaven te Rotterdam aan, waar zij door de minister van Oorlog, mr. W. F.
Sc'iOnking werden verwelkomd. Het korps trompetters van de huzaren van Boreel luisterde
de ontvangst op.
de Parkstraat in Zaandam kon rijden. Een
ongeveer 45-jarige man nam achter in de
wagen plaats en zijn naar schattirig 25-
jarige metgezel ging naast de chauffeur
zitten.
Deze wist wel ongeveer waar hij moest
zijn, maar kende de weg in Zaandam niet,
zodat hij verkeerd reed. Toen hij dit be
merkte en de wagen wilde keren, kreeg
hij van de achter hem zittende persoon
met een hamer een klap op zijn hoofd. De
chauffeur bleef bij zijn positieven, stapte
uit de wagen en'zette de achtervolging in
van de twee personen, die zich uit de voe
ten trachtten te maken. Op de provinciale
weg kreeg de chauffeur de man te pakken,
die hem had geslagen. Deze gaf hem op
nieuw een klap met de hamer op het hoofd
en wel met zoveel kracht dat de steel brak.
Ook hiertegen bleek de schedel van de
chauffeur echter bestand! Hij riep luidkeels
„moord, moord!" en weldra kwamen enige
omwonenden te hulp die de aanvaller in
bedwang hielden. De inmiddels gewaar
schuwde politie nam de man over en sloot
hem in het politiebureau op. Hij bleek te
zijn een 45-jarige behanger uit. Eindhoven,
die 21 jaar in een rijksopvoedingsgesticht
had doorgebracht. Hij verklaarde, dat het
de bedoeling was geweest, de chauffeur
van zijn geld te beroven.
Zijn metgèzel had kans gezien te ont
vluchten.
De chauffeur, die een hoofdwonde van
zes centimeter lengte had opgelopen, is in
het gemeentelijk ziekenhuis verbonden.
Moord op twee Nederlandse
soldaten
De dienst legercontacten heeft Donder
dag bekend gemaakt, dat op 18 September
in West-Java de lichamen zijn gevonden
van twee Nederlandse soldaten, die deer
lijk waren mishandeld. Een der soldaten
leefde nog toen hij werd gevonden, doch
overleed spoedig daarna. Zij hadden deel
uitgemaakt van een patrouille, die op 14
September in een hinderlaag viel, waarna
zij waren gevangen genomen.
delihgen de stad in Zuidelijke richting had
den verlaten. Volgens een militaire woord
voerder zijn deze opstandelingen terugge
slagen uit hun sterkten te Soekoardjo, 15
k.m. bezuiden Solo, terwijl de republikein
se troepen de opmars voortzetten in meer
Zuidelijke richting. Op hun terugtocht .be
zetten de opstandelingen Wonogiri, dat
weer 15 k.m. Zuidelijker is gelegen. De
troepen der opstandelingen bestaan uit het
voormalige republikeinse bataljon van
„Gadja Mada", de Alri (de republikeinse
marinetroepen) en de Pesindo. Alvorens
terug te trekken hebben deze troepen een
spoor- en een verkeersbrug opgeblazen om
de opmars der republikeinse troepen te
bemoeilijken.
De militaire autoriteiten te Solo hebben,
volgens Antara, onthuld, dat de republi
keinse regeringstroepen gisteren Walikoe-
koen en de bergplaats Sarangan hebben
heroverd. Beide plaatsen zijn gelegen aan
de westelijke grens van het door de com
munisten bezette gebied.
Volgens Antara is te Solo het bericht
ontvangen, dat de uit Solo terugtrekkende
opstandelingen die Wonogiri hebben bezet
aldaar een „leger- en volksregering" heb
ben uitgeroepen. Iemand, die van Wonogiri
uit Solo bereikte, vertelde, dat de republi
keinse civiele en militaire politie aldaar
door de opstandelingen werd ontwapend.
Volgens deze ooggetuige drongen vervol
gens met bamboe-speren gewapenden de
regeringsgebouwen binnen en schreeuwden
„lang leve de leger- en volksregering". De
republikeinse ambtenaren werden gedwon
gen te verklaren, dat het republikeinse
regiem had opgehouden te bestaan.
Rede vah Sjarifoeddin
Sjarifoeddin, die, zoals bekend, belast is
met het secretariaat van de Defensie in het
communistische politbureau in de repu
bliek, heeft voor de communistische radio
te Madioen een radiorede gehouden, waar
in hij zeide, dat hij de uitdaging van de
republikeinse regering,, die aankondigde,
dat „rebellen" zullen worden vernietigd,
aanneemt. „Wij zijn niet bang voor deze
uitdaging", aldus Sjarifoeddin. „De repu-
kleinse grondwet blijft onze grondwet, de
roodwitte vlag blijft onze vlag, het Indo
nesia Raja blijft ons volkslied".
Het republikeins militair gerechtshof
heeft een aantal hoofdofficieren onder wie
Djokosoejono (kolonel, belast met het mi
litair commando te Madioen), wegens „re
bellie", in staat van beschuldiging gesteld,
aldus een mededeling van het republikeinse
ministerie van Defensie. De betrokkenen
bevinden zich allen in door de communis
ten gecontroleerd gebied. Zij zullen zodra
dit mogelijk is, voor het gerechtshof ge
worden.
Pools attaché te Washington
weigert terug te keren
De Poolse militaire attaché te Washing
ton, luit.-generaal Izydor Modelski, maakte
Donderdag bekend dat hy geweigerd heeft
op bevel van de Poolse regering naar zijn
land terug te keren en verzocht heeft aan
de regering van de Verenigde Staten om
hem en zijn familie asyl te verlenen.
hart en het centrum van het Britse gemene
best", aldus Alexander.
Verder kondigde de minister nog de vol
gende maatregelen aan op het gebied van
de defensie:
Nieuwe wapentypes voor de geleidelijke
heruitrusting der strijdkvachten: bijna ver
dubbeling der productie van het laatste
type jachtstraalvliegtuigen; extra productie
van vliegtuigen in de bestaande fabrieken
door overwerk en nieuwe ploegen: verho
ging der productie van de nieuwe pantser
gevechtswagens; verdubbeling der produc
tie van ammunitie voor de kleinere wa
pens; tempoverhoging der productie van
ammunitie voor luchtdoelgeschut en van
oorlogsschepen.
In Januari zal de gewapende macht on
geveer 825.000 man tellen. De hulplucht-
strijdkrachten en de vrijwilljgcrsreserve
der luchtmacht kunnen nog 60.000 vrijwil
ligers gebruiken. De bedoeling is, dat men
overzicht heeft, wie vóór een eventuele
algemene oproep in dienst zou willenen
kunnen komen.
Anthony Eden, plaatsvervangend i.ier
der oppositie, verklaarde in het Lagerhuis,
dat Engeland zijn betrekkingen met Oost-
Europa alleen een duurzame en bevredi
gende basis kan geven, indien het in staat
is „kracht als uitgangspunt der onderhan
delingen te gebruiken."
„Ik geloof ernstig, dat, indien de regering
de wereld kan overtuigen, dat het gemene
best en de Westelyke Unie samen levens
kracht bezitten politieke en economische
levenskracht, gesteund door militaire plan
nen zij naar vermogen de grootste bij
drage tot de vrede zal hebben geleverd."
Eden sprak de hoop uit, dat er een afge
rond plan bestaat lussen Engeland, het
gemenebest en de Westelijke geallieerden
inzake bevoorrading, uitrusting en organi
satie der eenheden.
Reuter meldt nader, dat men met de
plannen inzake vorming van nieuwe reserve
strijdkrachten vooral wil bereiken door
vrijwillige inschrijving een kern te vor
men van mensen, die, alleen in geval van
nood, onmiddellijk beschikbaar zijn. Tot
hun taak zal behoren het bedienen van stil
staand luchtdoelgeschut en dergelijke ver
dedigingsmiddelen, de bescherming van
havens, het vroegtijdig waarschuwen voor
luchtaanvallen en het verrichten van her
stellingswerkzaamheden. Het werk zal
gratis moeten geschieden. De vrijwilligers
zullen niet worden onttrokken aan belang
rijk civiel werk. Men wil op het ogenblik
geen herleving van de burgerwacht, die aan
het einde van de oorlog enige millioenen
leden telde.
Tijdens een in Wales gehouden redevoe
ring in het kader van de actie tot het wer
ven van 100.000 recruten voor het reserve-
leger van Engeland heeft veldmaarschalk
Montgomery, chef van de generale staf van
het Britse rijk, verklaard: „Terwijl ik niet
de nadruk wil leggen op het oorlogsgevaar,
wil ik het ook niet verdoezelen. Ik wil al
leen maar zeggen, laat ons de zekere weg
nemen, wat er ook gebeurt. Er hangt op het
ogenblik een onbehaaglijk soort vrede over
de wereld en daarom is het noodzakelijk
geworden op militair gebied zekerheid te
hebben."
Oefening.
De Britse thuisvloot is gisteren begonnen
met de grote najaarsoefeningen, die in het
Noordelijk deel van de Atlantische Oceaan
worden gehouden. Het aantal schepen, dat
van de grote marinebasis Portland zee koos.
is sinds het uitbreken van de oorlog 'niet
zo groot, geweest.
Na deze oefeningen in de Atlantische
Oceaan zullen het vlaggeschip „Duke of
York" en drie kruisers een bezoek brengen
aan West-Indië. Twee vliegdekschepen en
vier torpedoboot jagers zullen Zuid-Afrika
bezoeken.
BIJNA OVERAL DROOG
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Vrijdag
avond tot Zaterdagavond:
Vrij veel overdrijvende wolkenvelden,
maar op de meeste plaatsen droog
weer. Matige en langs de Waddenkust
tijdelijk krachtige wind tussen Zuid
west en West. Weinig verandering in
temperatuur.
25 September:
Zon op 6.30 uur. onder 18.32 uur
Maan op 21.28 uur, onder 14.42 uur
