c Het landgoed vDe Hoge Veluwe recreatie-oord voor ministers Dames, Dansschool Kwekkeboom Bewapeningsnoodzaak doorkruist plannen voor economisch herstel Misdadigheid in Haarlem vermindert Amerikaanse Reis PANDA EN DE OPSTAND IN CANDONIA Q Wereldnieuws WOENSDAG 29 SEPTEMBER 1948 TWEEDE KAMER De zaak-Sanders kwam weer ter sprake Van onze parlementaire redacteur) Op het ogenblik, waarop een aantal hoofdstukken van de Rijksbegroting voor 1949 ter bestudering naar de afdelingen is verwezen, zette de Tweede Kamer zich Dinsdagmiddag nog aan de openbare be handeling van het Hoofdstuk Algemene Zaken van de Begroting voor 1948. Het voornaamste punt, dat hierbij aan de orde kwam was de rol, die de heer Sanders indertijd in het Bureau Nationale Veilig heid gespeeld heeft. De heer F. Goedhart (Arbeid) meen de, dat de heer Sanders in opspraak is ge bracht door zijn arrestatie en door het com muniqué, dat daarover is uitgegeven. Hij vroeg, of de zaak-Einthoven (de directeur van dit bureau) niet te rooskleurig en de zaak-Sanders te ongunstig is voorgesteld, Hij meende dat het de vorige minister president, dr. L. J. M. Beel, niet ontsierd zou hebben als hij tot openlijk eerherstel van de heer Sanders was overgegaan. Het rapport-Wijnveld, dat over het Bureau Nationale Veiligheid is uitgebracht, is niet gepubliceerd. De heer Goedhart kon zich voorstellen, dat het staatsbelang zich tegen openbaarmaking verzet, maar hij zou het toch op prijs gesteld hebben, als bepaalde gedeelten bekend waren. Dr. J. A. H. J. S. B r u i n s A.R.) bleek er er anders over te denken. Hij meende, dat de heer Sanders terecht uit het Bureau Na tionale Veiligheid is verwijderd, omdat hij ambtelijke stukken voor een ander doel heeft gebruikt, dan waarvoor zij bestemd waren. Doch om een definitief oordeel uit te spreken vond ook hij het gewenst, dat de Kamer van het rapport-Wijnveld 'kan kennis nemen. De minister-president de heer W. D r e e s deelde mee, dat het rapport-Wijnveld niet voor publicatie in aanmerking komt. De conclusies ervan zijn evenwel bekend, door dat zij verwerkt zijn in de Memorie van Antwoord van het onderhavige wetsont werp. Hij wilde overwegen of zekere ge deelten alsnog openbaar gemaakt kunnen worden. Met de heer Bruins Slot was hij van mening, dat de heer Sanders, die vond dat hij de zaken op een betere wijze kon behartigen dan zijn directeur, ten onrechte dossiers onder zich had gehouden, zij het dan, dat daarbij de bedoeling heeft voor gezeten deze over te leggen aan de minister, president of aan de minister van Justitie. De Kamer hield zich ook bezig met een ander onderwerp uit het Hoofdstuk „Al gemene Zaken", dat door mr. H. K. J. Beer n ink (C.H.) ter sprake werd ge bracht. Deze afgevaardigde had critiek op de wijze, waarop het landgoed De Hoge Veluwe, dat oorspronkelijk onder een stich ting ressorteerde, onder overheidsbeheer is gebracht en op de bestemming die men er aan heeft gegeven. De Hoge Veluwe is tegenwoordig recreatie- en conferentiecen trum voor ministers en hoge ambtenaren. Dat vond hij onjuist. Hij vroeg daarom de toestand van vóór de oorlog te herstellen. Daartegen verzette zich mr. M. v a n d er GoesvanNaters (Arbeid) die het een benepen opvatting noemde in ons land geen recreatiecentrum voor ministers te willen onderhouden. Wij staan wat deze dingen betreft toch al zo ver bij het buitenland ten achter, voegde hij er aan toe. Dat doet onze naam geen goed. Minister Drees bleek het met hem eens te zijn. Scherp laakte hij het, dat de heer Beernink. die o.a. had gesuggereerd, dat de ministers op de Hoge Veluwe een pension- GRIEP VERKOUDHEID SPIERPIJN RHEUMATIEK ENZ. PIJNSTILLENDE WATTEN De radio geeft Donderdag HILVERSUM I, 301.5 M. prijs van 12.per week betalen, fabeltjes rondstrooit. De pensionprijs is 10.per dag, pok voor gezinsleden en zelfs voor kleine kinderen. Weliswaar hebben de Duitsers de Hoge Veluwe in 1942 met medewerking van de secretaris-penningmeester van het landgoed onder Staatsbeheer gebracht, doch latei- heeft het Militair Gezag deze situatie be vestigd en ook het Beheersinstituut is er mede accoord gegaan. De Regering treft dus geen schuld. Dat zij het als recreatie- en conferentieoord wil handhaven, achtte hij begrijpelijk, doch het is niet zo, dat het nu voor het publiek afgesloten is. Aan het eind van de vergadering verenig de de Kamer zich met 52 tegen 13 stemmen met een wetsontwerp tot onteigening van een gebied van natuurschoon in de ge meente Vries in Drente, de z.g. Zeijer Strubben. De heren J. de Ruiter (C.H.) en B. A. A. Engel bert ink (K.V.P.). die voor de kleine boeren in de bres spron gen, bestreden het wetsontwerp, doch mr. Van der Goes van Naters (Arbeid) toonde zich er een voorstander van. De minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, prof. dr. F. J. Th. Rutten, die zijn maidenspeech hield en dat deed met een pathos een betere zaak waardig, noem de de onteigening noodzakelijk om een stuk natuurschoon voor ondergang te behoeden. Kamerleden begroeten collega's van het Britse gemenebest Van onze parlementaire redacteur) Dinsdagmiddag na afloop van de gewone vergadering ontving de Tweede Kamer de parlementaire delegatie van het Britse ge menebest, die op het ogenblik ons land be zoekt. Nadat de heren, onder wie vooral de vertegenwoordigers van de ver weg ge legen Engelse Dominions opvielen, tussen de Nederlandse Tweede Kamerleden had den plaats genomen, sprak de voorzitter, L. G. Kortenhorst, de gasten toe. Hij vertelde hun een en ander over de omge ving waarin zij zich bevonden, herinnerde aan de vreemde overheersing, waarvan Nederland driemaal in zijn geschiedenis het slachtoffer is geweest, nl. van de Spaanse koning Philips II, van Napoleon en van Hitier; hij wees op de goede be trekkingen die tussen Engeland en Ne derland bestaan en zegde de heren als aar dige attentie toe een exemplaar van de redevoering, die Koningin Juliana bij haar inhuldiging in de Nieuwe Kerk in Amster dam gehouden heeft en een exemplaar van het Nederlandse, voor het buitenland be stemde tijdschrift, „The Way Ahead". Nadat de Canadese minister van Handel en Industrie in een aardig speechje geant woord had, was deze korte plechtigheid geëindigd. Later begaf de delegatie zich naar de Eerste Kamer waar zij toegesproken werd door de voorzitter, prof. mr. R. Kranen burg. Enige Nederlandse parlementsleden hielden inleidingen. Contactgroep voor vrouwen der federalistische beweging De Contactgroep voor Vrouwen binnen de Beweging van Europese Federalisten hield een landelijke bijeenkomst op 25 en 26 Sept. j.l. te Huizen. Er werden drie onderwerpen besproken; >en eerste beraadde men zich over de fede ralistische levenshouding. Voorop werd ge steld: eerbied voor de menselijke persoon lijkheid, en het recht van de mens om zich in verscheidenheid te ontplooien. Dit moet worden verwerkelijkt op alle levensgebieden, zowel sociaal-economisch, juridisch, cultureel als politiek. Alleen op deze wijze kan de gemeenschap tot wer kelijke bloei gebracht worden. Het tweede onderwerp was een belich ting van het politieke aspect van de bewe ging. Er werd gesproken over Rusland, Amerika, Duitsland en de rijksdelen bui ten Europa. Het derde onderwerp was een bespre king van de mogelijkheden en de middelen voor het wevk der afdelingen. De federa listische gedachte moet doordringen in alle geledingen van de maatschappij en bewust toegepast worden in alle gebieden van het volksleven en van de volken onderling. Nieuwe Uit gaven De negerhut van Oom Tom en Ivanhoe (De Sleutel. Haarlem Antwerpen). Twee klassieken uit de wereldliteratuur, steeds weer kapot gelezen door jeugd en ouders, steeds boeiend om de warme mense lijkheid. waarop Harriet Beecher Stowe en Walter Scott samentreffen der uitersten!) hun ontsterfelïjke verhalen bouwden, zij zijn zich in het zoveelste nieuwe kleed en de zo veelste bewerking komen voorstellen. De ontroerende aanklacht, die in Uncle Tom's Cabin" tegen de Amerikaanse rassen discriminatie werd uitgeschreeuwd, kan niet genoeg gelezen worden, omdat met dit ver haal zo vlijmscherp in het gezwel van een natie werd gesneden. Daarom alleen al ver dient W. Brugmans, die een dragelijke be werking verzorgde, alle lof. Ivanhoe, het trotse relaas van een vergeten eeuw vol ridderlijkheid en mannen, die nog wisten wat hun woord waard was. het schone verhaal ook van de verstoten telg van Cedric de Sakser, een verhaal waarmee Walter Scott een triomfale gooi deed naar de hoogste top pen der Britse romantiek, heeft eveneens eèn bewerker gekregen: J. P. Schepers zette de historie in kloek Nederlands over, maar heeft blijkbaar niet de tekenaar kunnen vinden die zijn werk met dezelfde toets der licht zinnige zwaarwichtigheid kon illustreren. F. Op enige lessen, zowel voor BEGINNERS als GEVORDERDEN, is het aantal inge schreven Heren groter dan dat der Dames. Hierbij kunnen dus nog enkelè Dames zich aansluiten. INSCHRIJVING DAGELIJKS NIEUWE GRACHT 98 HAARLEM TELEFOON 13525 Een streep door de Britse rekening (Van onze correspondent te Londen) diensttijd van een jaar, nadat het oorspron- kelijke voorstel onder druk van de links- Indien er onverhoopt een oorlog zou uit- socialisten was teruggenomen. Dit beoogde breken, dan heeft Engeland op het ogen- een oefeningstijd van achttien maanden en blik de beschikking over 825.000 man, be- er js nu ajie kanSi dat deze nu ingevoerd horende tol de drie defensie-onderdelen, j zal worden. De nieuwe oorlogstechniek die nog onder de wapenen zijn en voor een j maakte langdurige training noodzakelijk, belangrijk deel overzee dienst doen. Verder Daarom staan velen sceptisch tegenover de is het land afhankelijk van de oud-strij- toch al onpopulaire conscriptie. Zij geven ders uit de jongste oorlog, die als reserve de voorkeur aan een sterke uitbreiding van zullen worden opgeroepen, zodra het nodig het kleine beroepsleger. De nieuwe dienst- is. Een kern hunner, beschikkende over plicht begint het volgend jaar. De beroeps- speciale technische kennis en ervaring, zal militairen worden hoofdzakelijk naar over als een vrijwillige voorhoede reeds voor zee gezonden. Met de aanwas van vrijwil- de eigenlijke mobilisatie haar plaats in de Hgers; ook voor aantrekkelijke functies bij strijdkrachten innemen. .de vloot en de R.A.F., is het vrij treurig De noodzaak van militaire paraatheid gesteld. Dit komt voornamelijk op rekening haalt voor Engeland een lelijke streep door van de nog doorwerkende oorlogsmoeheid. de na-oorlogse rekening. Militaire voorbe reiding is nooit een sterk punt van de En gelsen geweest. Van oueft steunden zij op hun roemrijke vloot en voor de rest moest een sterke continentale macht de eerste kastanjes uit het vuur halen en nog wel meer. Pas op het laatste nippertje, in April 1939, voerde Engeland de dienstplicht in. De snelle demobilisatie is oorzaak, dat er thans met de opbouw van een nieuw mili tair apparaat eigenlijk opnieuw begonnen moest worden. Vorig jaar nog meende de regering te kunnen volstaan Ook de nog steeds ongunstige arbeidsvoor waarden en onvoldoende huisvesting wer ken remmend. De regering stelt nu betere betaling in het vooruitzicht. Montgomery hield vroeger al een plei dooi voor een meer huiselijke sfeer in de kazernes gordijnen, bloemen, lezen op bed bij een schemerlampDoor de weinige animo is er vooral een tekort aan kader voor de latere reservisten. Er is thans een enorme wervingscampagne gaan de om op korte termijn 100.000 mannen en met een vrouwen in te schakelen. De hulp aan de 1burgerbevolking wordt op nieuwe leest ge- I schoeid. Aanpassing aan de atoomoorlog is NEDERLAND IS NOG 8 MILLIOEN POND een onontkoombare noodzakelijkheid, wil SCHULDIG AAN AUSTRALIë. men voorbereid zijn. Grote gebieden zullen Radio Australië deelt mede, dat de on- binnen enkele uren moeten worden ont- derhandelingen voor het regelen van de ruimd en herbevolkt. Er zal door de lucht- Nederlandse oorlogsschuld aan Australië j bescherming daarom nauw met het leger binnenkort geëindigd zullen zijn. Het laat- i worden samengewerkt, ste bedrag dat aan Australië zal wordenMinister Alexander kreeg in het Lager- betaald, zo vervolgde de radio, zal onge veer 8 millioen pond zijn, voor materiaal dat geleverd werd aan de Nederlandse strijdkrachten op Borneo en elders, bene vens voor het onderhoud van Nederlandse vliegtuigen in Australië. Maar niet zo sterk als de Statistische Gegevens doen veronderstellen Friese Beweging herdacht de Slag bij Warns Op het „Rode Klif" bij Warns is in een door de raad van de Friese Beweging ge organiseerde bijeenkomst de slag bij Warns (27 September 1345) herdacht. Bij deze slag bevocht Friesland destijds zijn zelf standigheid tegen een leger van graaf Wil lem van Holland en Henegouwen. Het is de bedoeling hier een gedenksteen op te rich ten. De heer E. B. Folkertsma, leider van de 7.00. 8.00, 13.00. 19.00, 20.00, 23.00 uur Nieuws, striidbond Frvslan Frii" betoogde dat de 7 15 Gvmnastif k- 7 2ft Plat™. 7 45 Gohprt R 15 «njaoona rysian jj rij Detoogae, aai ae 7.15 Gymnastiek. 7.30 Platen. 7.45 Gebed. 8.15 Platen. 9.00 Voor de vrouw. 9.15 Platen. 9.30 Operetteklanken. 10.00 Suite voor fluit, viool, altviool, cello en harp. 10.15 Morgendienst. 10.45 Platen. 11.00 Voor zieken. 11.45 Koor werken van da Palestrina. 12.00 Angelus. 12.03 Orkest Klaas van Beeck. 12.30 V.'eerpraatje. 12 33 Klaas van Beeck. 12.555 Zonnewijzer. 13.20 Liederen van Duparc en Strauss. 13.45 Hors d' Oeuvre. 14.00 Celesta Ensemble. 14.30 Rendez-vous bij Léhar. 14.40 Voor de vrouw. 15.00 Philharmonisch Orkest met fagot-solist. 16.00 Bijbellezing. 16.45 N.C.R.V.-kwartet. 17.00 Voor de jeugd. 47.30 De Varianten. 18.00 Orgel. 18.15 Land- en tuinbouw. 18.30 Strijd krachtenprogramma. 19.15 Leger des Heils. 19.30 Actueel geluid. 19.45 Regeringsvoorlich tingsdienst. 20.05 Proloog. 20.15 Platen. 21.00 „Een gemeenschap van ondernemers en ar beiders". 21 20 Koor. 21.45 Metropole-orkest. 22.15 „De vaart der volken". 22.35 Platen. 22 45 Overdenking. 23.15 Werken van Rach- naninoff. HILVERSUM II, 414.5 M„ 218 M. en 1875 ML 7.00, 8.00. 13.00. 18.00, 20-00, 23.00 uur Nieuws. 7.15 Platen 7.50*Dagopening. 8.15 Platen. 8.45 Mozart. 9.15 Morgenwijding. 9.30 Waterstan den. 9.35 Arbeidsvitaminen. 10.30 Voor de vrouw. 10.35 Kinderkoor. 10.50 Voor kleuters. 11.00 Orgel. 11.45 Visite bij Poppencabaret. 12.00 Platen. 12.30 Weerpraatje. 12.33 In 't spionnetje 12.38 De Raaff en Schutte, piano duo. 13.15 Platen. 13.20 Platen. 13.50 Joseph Marais. 14.00 Bezoek aan Quakerschool „Eerde". 14.15 Solistenconcert. 15.00 Voor Zieken. 16.00 „Van vier tot vijf'. 17.00 Kalei- doscoop. 17.20 Welk dier?. 17.30 Doe het zelf. 17.35 Platen. 17.50 Voor de jeugd- 18.15 Pla ten 18.20 Soprtpraatje. 18.35 John Renova. 19.00 Olleke. Bolleke en Knlpperdolleke VI. 19.10 Orgel, mei zang en viool. 20 05 Echo van de dag. 20 15 Kamerorkest met piano. 21.10 „De liefde gaat langs zonderlinge wegen", luisterspel. 21.45 Bronislaw Huberman 22.00 „Pijlers var Platen. Friezen hier zeshonderd jaar geleden als een minderheid stonden. „Nu staan we hier weer als een minderheid, maar onze kan sen zijn goed als we de Friese idee onder de Friezen en de Nederlanders brengen. Deze plaats doet een beroep op de Friezen om voor de vrijheid te strijden" spreker. In de Statistische Gegevens der gemeente Haarlem worden opgaven gedaan van het aantal processenverbaal, door de politie opgemaakt. Daaruit blijkt dat er in de eerste 6 maanden van 1948 471 processen- verbaal waren. Wij hebben de opgaven van de vooroorlogse jaren daarbij gehaald en daaruit bleek dat in die jaren de aantallen meestal schommelden tussen de 2000 en de 2400. (Alleen 1939 maakte een uitzonde ring, want toen waren er slechts 1315). Het aantal over het eerste halfjaar van 1948 is dus zeer laag. Wij stelden de com missaris de heer W. J. Gorter de vraag: waaraan is dit toe te schrijven? Het is tcoh niet aan te nemen dat er nu ineens een golf van braafheid over de Haarlemmers ge komen is en evenmin dat de activiteit der politie sterk is achteruit gegaan? Een ont kennend antwoord op beide vragen ver wonderde ons niet. Uit de nadere uiteen zetting bleek ons evenwel, dat er een be langrijke verandering gekomen is in de basis van de statistiek. In de vooroorlogse jaren werd het aantal processenverbaal opgegeven dat gemaakt is over de binnen gekomen aangiften. Sinds 1946 is er even wel een ingrijpende wijziging in de statis tiek der politie gekomen, waardoor deze veel meer in onderdelen verzorgd is. Nu is opgegeven het aantal processenverbaal dat gemaakt is tegen daders. Dat is heel iets anders! In 1947 zijn bijvoorbeeld 2188 processenverbaal opgemaakt van binnen gekomen aangiften, hoewel er slechts 875 processenverbaal tegen daders werden ge schreven (700 betrekking hebbende op Haarlem en 175 op andere gemeenten). Veel aangiften leiden niet tot een verbaal; Valse aangifte van oorlogsschade Gevangenisstraf tegen twee verdachten geëist De Haagse rechtbank heeft enige zaken behandeld, welke betrekking hadden op het doen van een valse aangifte bij de Schade-enquêtecommissie. In enkele ge vallen bleek, dat de verdachten eigendom men, zoals meubilair als verloren door oor logshandelingen hadden opgegeven, hoewel deze goederen door hen ten eigen bate waren verkocht. De publicatie van het Commissariaat voor Oorlogsschade, waarbij geen verdere maatregelen in uitzicht werden gesteld, in dien degenen, die hun formulier opzettelijk onjuist invulden, daarvan voor een be paalde datum mededeling zouden doen, was volgens de Officier van Justitie niet van kracht. Hfj achtte deze instantie niet bevoegd, hierover te beslissen. Hij eiste in de eerste zaak tegen verdachte een gevan genisstraf van 8 maanden, waarvan 4 aldus I maanden voorwaardelijk en in een tweede zaak een gevangenisstraf van 8 maanden. soms omdat geen dader gevonden wordt, maar ook worden veel zaken automatisch niet vervolgd omdat om enkele voor beelden te noemen een als gestolen op gegeven fiets of portemonnaie later weer teruggevonden is. Men kan het aantal processen-verbaal opvoeren of laag hou den. De Haarlemse politie doet dit laatste. Als een dader vervolgd wordt voor het stelen van 15 fietsen, worden daarvan geen 15 verbalen gemaakt, doch slechts één. Wat de misdadigheid in onze omgeving be treft zei de commissaris, dat deze, vergele ken bij de tijd onmiddellijk na de oorlog, gelukkig wel verminderd is, maar toch is zij nog altijd hoger dan vóór de oorlog. De vermindering blijkt uit een vergelijking tussen 1946 en 1947. In 1946 kwamen 2884 aangiften binnen en in 1947 2188. Een vermindering dus van bijna 700. Daaronder v/aren zaken betreffende eenvoudige dief stal in 1946: 1450 en in 1947: 1227; voor diefstallen met braak: 1946: 263, 1947: 112. Tot zover deze nadere verklaring. Wij moeten constateren dat de gemeente bij de hervatting van de uitgave der Sta tistische Gegevens niet gelukkig is. Wij wezen enkele dagen geleden reeds op de zonderlinge wijze van behandeling van de statistiek der kerkelijke gezindte der Haarlemmers en nu weer dit geval. Men had een verklaring moeten geven, waaruit duidelijk bleek, dat de basis dezer statis tiek geheel anders is dan die van de voor afgaande jaren. Statistieken hebben ongetwijfeld waarde, maar alleen als zij goed zijn en zonder ge vaar vergeleken kunnen worden me,t vroe gere cijfers. Instituut voor Perswetenschap B. en W. van Amsterdam hebben de ge meenteraad voorgesteld, aan de stichting „Instituut voor Perswetenschap aan de universiteit van Amsterdam" voor 1949 een subsidie te verlenen van ten hoogste 20.000, onder voorwaarde, dat door de stichting kan worden aangetoond, dat ge durende ten minste vyf jaren op een be drag van 40.000 per jaar uit andere in komsten kan worden gerekend. Het Instituut voor Perswetenschap, dat nauw verbonden zal worden aan de Ge meentelijke Universiteit van Amsterdam, beoogt een wetenschappelijk centrum te zijn ten behoeve van de universitaire op leiding van journalisten en van het onder wijs aan die studenten, die de persweten schap als keuzevak kiezen. Voorts wil het gelegenheid geven tot wetenschappelijk onderzoek op het gebied van pers, propa ganda en openbare mening, een en ander zoveel mogelijk in samenwerking met soort gelijke buitenlandse instellingen. In het instituut is een Nederlandse Pers bibliotheek gehuisvest. Het ligt in de be doeling, het reeds bestaande Persmuseum, dat als een afzonderlijke stichting zal blij ven voortbestaan, er in onder te brengen. huis en in de bladen het verwijt, dat hij te traag en te vaag is. Er is geen afgerond defensieplan. Wat kan West-Europa van Engeland verwachten? Is de hand er wel, die een vuist wil maken? Sommigen menen, dat Engeland er ronduit voor moet uitko men, dat die er niet is en dat Amerika ook hier zal moeten helpen. Een nieuwe leen- en pachtleverantie zou de oplossing zijn. Amerika zou in elk geval het door de be wapening ontstane exportverlies moeten goed maken. Ook is er het denkbeeld, dat de vredelievende naties hun bewapening gemeenschappelijk zouden financieren om economische verspilling tegen te gaan. Engeland zal zijn nieuwe defensie moe ten verzoenen met zijn herstelprogramma. Dit stelt het land voor ontzaggelijke pro blemen, die alleen in groot verband kun nen worden opgelost. Belgische begroting 1949 Op de Belgische begroting voor '1949 komen de uitgaven voor met frs. 60 milliard 118 millioen en de inkomsten worden ge raamd op frs. 60 milliard 408 millioen. De begroting sluit dus met een gunstig saldo van 290 millioen frs. Tijdens een uiteenzetting voor de pers verklaarde de Belgische minister van be groting, Merlat, dat de oorlogsuitgaven in de begroting voor 1949 voorkomen met een bedrag van frs. 12 milliard, hetgeen frs. 7 milliard minder is dan in 1948. De gewone uitgaven zijn daarentegen gestegen van frs. 41 milliard tot frs. 47 milliard. Volgens de minister is dit een gevolg'van de verhoging Beknopt verslag) VIII. Over Kentucky Er zijn veel van deze lapjes grond in de Verenigde Staten. Platgestreken, een schuurtje erop, een huisje, en een stuk of wat vliegtuigjes. In vrije uren kruipen de bezitters in hun kistjes, en snorren wat in het rond. Het besturen is niet interessanter dan fietsen, zeker minder afwisselend; maar het is genoeglijk wat boven de aarde te bengelen, het menselijk bedrijf is van daar boven vertederend verkleind. Daar zijn de universiteit, het stadion, Calu met-farm (de beroemdste bij Lexington), Main Street, het station en Cooperstown. In Cooperstown wonen de getrouwde stu dent-veteranen van de laatste wereldoor log. Het is een verzameling witte huizen met grijze dakjes, in verschillende afme tingen voor echtparen met geen, een of twee kinderen. De meesten zouden niet hebben kunnen studeren zonder de G. I. Bill of Rights, die hun een uitkering geeft voor zoveel jaren als zij onder de wapenen zijn geweest (maximum: vier). Voor eten en de huishuur wordt dat geld haast uit geput; maar er zijn genoeg losse baantjes, in fabrieken of restaurants of boerderijen. John R. vertelde dat hij radio-werk deed: 's ochtends van acht tot één college, dan van twee tot zes de radio en 's avonds na half acht zijn studie. Maar hij zou nu een programma te verzorgen krijgen dat hem, nog niet de helft van de tijd vergend, even veel opbracht. Hij strekte zich glimlachend uit op het gras van het gemeenschappelijke veld tussen de huisjesrijen. De nacht was mild, de hemel wijd en donker om de ster ren. Houtblokken verkoolden onder het ijzeren fornuis, waarop iets werd geroos terd; de rook kringde moeizaam op, in de groep er omheen werd luid gelachen en gepraat over" nieuwe bedenksels om snel en gemakkelijk rijk te worden. Afzijdig zaten Bobby G. en zijn vrouw; ze zwegen, zij leunde tegen zijn knieën, en hij streelde haar beurtelings over het gladde haar en nam een diepe slok van zijn bier. Deze kleine gemeenschap kon slecht op de grote wachten. Uit de lucht is de Kentucky River bruin, modderig na de regen, maar toch glinste rend en de vormen van de wolken zijn er in weerspiegeld. Recht onder het toestel lijkt het land vlak, maar verderop geven de golvende lijnen van wegen en hekken de heuvels aan. In die richting ligt Louisville. Hier onder is Frankfort, klein stadje in een verwijding van het rivierdal gewrongen. De brede laan naar het al-beheersende Capitool snijdt het in tweeën. Hier woont Charley politicus. Bij districts-vertegenwoordiging is de verhou ding tot de kiezers persoonlijk, en Charley bestaat van zijn charme. Hij maakt rappe bewegingen, zijn ogen tintelen en hij biedt een gerede lach aan, waarbij zijn boven tanden zijn onderlip half verbergen dat geeft hem een air van naïeve slimheid. Drie uur duurde het diner-bezoek, en hij ver telde over zijn leven, zijn loopbaan en de bezittingen in zijn drie kamer-appartement. Uitbundig en, leek het, zonder geheimen. „In een almanak noemden ze mij op de leeftijd van acht-en-dertig nog steeds een van de meest gezochte vrijgezellen van deze staat." Een lach, en een trieste blik. „Maar niemandheeft mij willen hebben." Hij babbelt en lacht voort, maakt zich belache lijk en sympathiek. „Van slechte grapjes houd ik niet als ze alleen vies zijn. Wel als ze ook grappig zijn, maar zoveel mensen waarderen ze al zonder dat. Vind je ook 19. Panda kon echter geen gedachten lezen. I en met een zucht van verlichting merkte hij, Hij keek tevreden rond en zei na enkele ogen-1 dat alles er nog teas, zoals hij het neergelegd blikken: ..Een gelegenheid als deze moet toch 1 had. het geld en de briej. Haastig telde hij het zeker gevierd worden. Hier past een fles wijn geld na, maar er ontbrak ti M men fles wijn geld na, maar er ontbrak geen stuiver aan Hij bij. 7,ou jij niet zo goed willen zijn, er eentje was zo druk bezig, dat hii Joris Goedbloed niet halen?" Uat vond Joris eens had horen aankomen. inzit, als ik het zo eens bekijk. Je mag het wel zorgvuldig bewaren en wegstoppen en het niemand laten zien, want het wemelt hier van boosaardige lieden, die er niet tegen op zien om iemand een kopje kleiner te maken, als ze\ werden. Die stond ineens I er een paar centen mee kunnen verdienen." I Ginger Ray trouwde bijna twintig jaar et een valse glim- „Oh.eh.ja," zei Panda, die een beetje I geleden een Amerikaanse zanger, die ech- op de kamer was, haastte hij zich naar zijn ge- i lach: „Aha, waarde vriend, ben je de kas aan geschrokken teas, toen Joris Goedbloed zo in- ter later zonder haar naar Amerika terug- heime bergplaats. Hij tilde de losse plank op het opmaken? Ik geloof, dat je er warmpjes eens in de kamer stond. 1 keerde. bij de waard te gat HHHJH uitstekend en verdween. Zo gauw Panda alleen midden in de kamer en zei met een valse glim- „Oh. der^ salarissen van het personeel m^over- niet?„ Ja> ja_ dat vindt iedereen. „Maar als ar, «on ria T.orhartir.riar mensen er vertellen, lach ik toch harte lijk, en sla ze op de schouders. Ze brengen allemaal een stem uit, snap je?" Het water schuimt en borrelt over een dam in de rivier, de bossen zijn donker, de weiden licht, met schaduwen van de hoge wolken. Daar is het lapje alweer. J. J. P. Dagboek. Een Amerikaanse vloot-expe- ditie, die zo juist uit de Noordpool is teruggekeerd, heeft dagboekaanteke ningen gevonden, die de Amerikaanse ontdekkingsreiziger Robert E. Peary 40 jaar geleden in het Noordpoolgebied heeft achtergelaten. De expeditie heeft eveneens copieën van documenten ge vonden, die in 1876 in een proviand bergplaats bij Kaap Sheridan (ongeveer 700 kilometer van de Noordpool) door Engelse ontdekkingsreizigers verborgen waren. De originelen waren in 1905 door Peary meegenomen. Onder een hoop stenen op dezelfde plaats heeft men thans photo-copieën van dit mate riaal achtergelaten. Begrafenis. Het stoffelijk overschot van de vermoorde Birmese eerste minister, Oe Tin Toet, is Dinsdag op de brand stapel gecremeerd. De stoffelijke resten werden op een affuit door de zwaar bewaakte straten naar de Boeddhisti sche begraafplaats gebracht. De pro cessie werd door twee pantserwagens voorafgegaan. Er werden 33 saluutscho ten afgevuurd toen de kist op de brand stapel werd gezet. De weduwe van Oe Tin Toet sloeg de crematie gade van haar auto uit. Protest. Vertegenwoordigers van uit Ne derland uitgewezen Duitsers, die hun toevlucht hebben gezocht in Bizonië hebben op een vergadering te Münster gepleit voor oprichting van een „Not- gemeinschaft", een hulporganisatie voor de uit het Westen uitgewezenen. Zij eisen dat alle door de Nederlandse regering in beslag genomen papieren en documenten van de uitgewezenen worden teruggegeven. Verder werd op deze bijeenkomst geprotesteerd tegen de bewering, dat de Nederlandse rege ring alleen Duitsers, die van de Neder landse gastvrijheid misbruik hebben ge maakt, zou hebben uitgewezen, en werd verklaard, dat talrijken van hen in Nederland zich altijd correct hebben gedragen. Conferentie. Een woordvoerder van het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft verklaard, dat ook Hon garije vertegenwoordigd is geweest op de conferentie op de Krim en wel door door de vice-premier en hoofd van de Hongaarse communistische partij, Ma- tyas Rakosi. Dit is het eerste bericht van gezaghebbende zijde, aldus Reuter, dat ook Hongarije aan de conferentie, die gepresideerd werd door maarschalk Stalin, heeft deelgenomen. Eerdere be richten gaven te verstaan, dat slechts Anna Pauker, de Roemeense minister van Buitenlandse Zaken. Gregori Dimi- trof, de Bulgaarse premier, en Klement Gottwald, de Tsjechoslo waakse presi dent, aanwezig waren. heidsdienst en van de verhoging der prij zen. De landbouwpolitiek der regering eist hogere credieten en daarom is voor 1949 frs. 32 millioen meer toegewezen dan voor 1948 was uitgetrokken. De overheidsorganen komen op de be groting voor 1949 voor met een post van frs. 4.6 milliard (1948: 4.4 milliard) voor zover het de vaste diensten betreft; voor de tijdelijke diensten werd een bedrag van frs. 618 millioen uitgetrokken. Een bedrag van frs. 2.7 milliard is voorzien voor het onderwijs. De toelagen van de prijzenpolitiek der re gering zijn sterk verminderd en bedragen voor 1949 frs. 7 milliard. Wat de inkomsten betreft, verwacht men in 1949 een opbrengst aan directe belas tingen van frs. 23.322 millioen tegenover frs. 17.299 millioen in 1948. Wat de douane rechten en accijnzen aangaat, bedraagt de raming frs. 11.968 millioen tegenover frs. 10.790 in 1949. Voor de registratie en de domeinen is de schatting frs. 20.200 milli oen tegen over frs. 21.536 millioen in 194§. De begroting 1948, die aanvankelijk een deficit deed verwachten, is als gevolg van grotere inkomsten uit de belastingen, even eens in evenwicht. Augusta (V.S.) wenst geen Wallace-campagne Vijf pleitbezorgers buiten de stad gezet Vijf medewerkers aan de verkiezings campagne van Henry Wallace meldden Zondagavond, dat een groep mannen hen uit het hoofdkwartier in Augusta in de Noord-Amerikaanse staat Georgia, hebben weggehaald en hen per auto tien mijl bui ten de stad brachten, waar zij werden vrij- gelaten met de waarschuwing „blijf buiten Georgia". De vijf ontvoerden vier vrouwen en een man verklaarden dat hun aanvallers de deur openbraken van het huis waarin zij vertoefden en hen ernstig mishandelden toen zij zich verzetten. Zij beweerden voorts dat velen uit een menigte van ongeveer 300 personen, die zich bij het huis verza meld had, aan de ontvoering deelnamen. Een lange optocht van autos escorteerde hen althans op hun tocht tot buiten de stad. SCOTLAND YARD ZOEKT EEN MOORD-MANIAK. Scotland Yard is thans in de Britse hoofd stad op jacht naar een moordenaar, die in zijn gedragingen iets weg heeft van „Jack the Ripper", de man die rond 1880 in Lon den zes vrouwen vermoordde en verminkte, zonder ooit gepakt te worden. Maandag viel de politie een huis binnen in de wijk Soho, waar de 41-jarige Rachel Fennick, bijgenaamd „Ginger Ray", doodgestoken werd aangetroffen. De wonden in haar lichaam toonden over eenkomst met die, toegebracht aan Helen Freedman „Russische Dora" die drie weken geleden vermoord werd gevonden. Scotland Yard is thans van mening, dat beide moorden door dezelfde persoon, klaarblijkelijk een moordmaniak. gepleegd

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1948 | | pagina 2