Haarlems Dagblad
In Engeland
Russisch ontwapeningsvoorstel
in de politieke UNO-commissie
Moeder des Vaderlands
Ridder der Militaire Willemsorde
Scherp protest der Westelijken
tegen Sovjet-luchtmanoeuvres
Spaanse ballingen smeden
het ijzer nu het gloeiend is
Roofmoord op Zandvoorts winkelier
aan het licht gekomen
63e Jaargang No. 19060
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Adv. en Admin.
10724, 14825. Redactie 10600. Direct.-Hoofdred.
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37. Tel. 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Vrijdag 8 October 1948
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent, per kwartaal
f 4.25. Franco per post f 4,75. Postgiro 273107.
\dvert.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
cn <©prcrtjtc Uaarlnractic Courant (3lnno 165-6)
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
DE VERONDERSTELLING, onlangs hier
geuit, dat de aarzelende, soms afwe
gende houding van de Britse regering
jnzake West-Europese eenheid althans ten
idelc veroorzaakt zou worden door de
slechte gezondheidstoestand van de pre
mier, heeft gisteren bevestiging gevonden
|n mededelingen van onze Londense cor
respondent. Ondanks officiële tegenspraken
houden de geruchten over Attlee's nade-
irend aftreden aan. Hij lijdt aan uitputting
ten nervositeit, Men verwacht zijn aftreden
(evenwel niet voor April of Mei 1949; er
{zou nu een strijd om het premierschap
(gaande zijn tussen Herbert Morrison en
[Aneurin Bevan, maar ook Ernest Bevin
en Stafford Cripps worden genoemd. Een
welingelicht Engelsman, die geen deel
neemt aan de politieke partijstrijd, noem-
[de mij dezer dagen nog een vijfde naam,
[namelijk die van Chuter Ede, de minister
van Binnenlandse Zaken. Maar hij be
schouwde Stafford Cripps, de minister
Economische Zaken, als de man die de
meeste kans maakt om tenslotte door de
Koning ontboden te worden. „The Kling
sent for mris de term, die men
ia Engeland in zulk geval pleegt te be
zigen.
Het Nederlandse publiek zal het nu niet
bijster interesseren, wie van de concur
rerende Labour-leiders tenslotte de ere
palm zal wegdragen als Attlee aftreedt.
Die namen zeggen het weinig. Als de zaak
tot beslissing komt zal blijken dat het niet
slechts een kwestie van namen is; zoals
iedere grote partij bezit ook de Labour
Party haar linker- en rechtervleugel en
kan men er tevens een middengroep in
ontwaren. Bovendien zijn er de verschillen
tussen de man die vooruitziend beleid durft
te voeren en de politieke opportunist; per
soonlijke gaven en karaktereigenschappen
tellen niet gering als het een zo belangrijke
post als die van Prime Minister van Groot-
Brittannië geldt.
Persoonlijk welzijn telt derhalve ook
mee en wie zich bewust is van het feit, dat
wij in een periode verkeren waarin grote
beslissingen aan de orde komen kan het
alleen betreuren dat mr. Attlee in wankele
gezondheidstoestand verkeert en dus niet
over de volle energie kan beschikken, in
omstandigheden als deze vereist. Tot zijn
partij behoren velen, die zich bij de be
oordeling ook van buitenlandse vraagstuk
ken en dus van de Europese aaneensluiting
laten leiden door hun Labour-opvattingen.
Dit is voor het Europese Congres in Den
Haag bizonder duidelijk gebleken. Het
toont een m.i. verkeerd inzicht. Europese
eenheid zal zich in eerste instantie moeten
voltrekken in een sfeer die boven die van
partijpolitiek ligt. Dat wil dus zeggen
allen die haar voorstaan, tot welke partij
zij ook behoren, zullen om de zaak zelf en
dus onvoorwaardelijk moeten handelen
Wil men tot overeenstemming komen. Het
geldt een vereniging van volken, niet van
onderhandelende fracties van volken. Vol
komen duidelijk is dat als eenmaal een
Europees lees: West-Europees parle
ment gevormd zal zijn, zich daarin partijen
zuilen vormen, ongetwijfeld in breder
lijnen dan nu in de meeste parlementen
het geval is. Het is te voorzien dat de
Labour Party, de Partij van de Arbeid in
Hollandse vertaling, er daar een van zal
zijn. Maar dit kan men niet anders zien
dan als tweede instantie: de vereniging der
volken zelf, voorgestaan door hun grote
meerderheid, staat voorop.
Van een man als Attlee kan men aanne
men dat hij dit inziet en dat zijn invloed
te dezer zake heilzaam zou kunnen werken.
Het valt daarom temeer te betreuren dat
hij niet in de conditie verkeert waarin men
als één der initiatief-nemers in een grote
onderneming dient te zijn. Want de tijd
dringt. Dat is hier eerder gezegd; houdt u
ervan verzekerd dat velen, in dit land en
in andere landen van het Westen, beseffen
dat de tijd dringt en dat het gevaar bestaat
dat men het goede ogenblik voorbij laat
gaan.
Het valt Engelsen en Fransen vaak
moeilijk, eikaars optreden en werkwijze te
waarderen. Er is een verschil in geaard
heid, dat tussen Nederlanders en Fransen
ook geldt maar in veel minder mate. Daar
zou een afzonderlijke beschouwing aan te
wijden zijn. Onder de Engelse en Franse
staatslieden zijn er niettemin telkens ge
weest, die het andere volk heel wel begre
pen en het bijzondere sympathie toedroe
gen. In het vooroorlogse verleden waren
dit kenmerkend zulke figuren als Aristide
Briand en Austen Chamberlain. Onder de
tegenwoordige Engelse staatslieden geldt
het bijzonder sterk voor Winston Churchill,
groot vriend van Frankrijk, maar nu niet
aan het bewind. Het is jammer dat zich
onder de huidige leidende figuren der
Labour Party blijkbaar geen bijzondere
kenners en vrienden van Frankrijk be
vinden.
In Engeland zijn, merkwaardigerwijze,
nog steeds velen te vinden die een soort
traditioneel vertrouwen hebben in veilig
heid van hun land vanwegehet Kanaal.
Dit lijlct, nadat het begin van de tweede
Wereldoorlog het grote ycvaar van lucht
aanvallen getoond heeft en nu iedereen
weet, dat in een volgende oorlog het lucht-
wapen nog veel fataler uitwerking zou kun
nen doen gelden, vrijwel onbegrijpelijk.
Maar dierbare ideeën sterven traag. Een
aantal Engelsen schijnt het geloof in de
bescherming door het Kanaal, die fictie
geworden is, niet te willen opgeven. Of
schoon zoveel van hun landgenoten er
anders over denken en er tallooze malen
tegen gewaarschuwd is. „The illusion of
the ditch", noemde een Engelse publicist
het in een gesprek dat wij hadden. Het is
ook deze factor, die zich doet gelden in de
Britse aarzeling ten aanzien van Europese
eenheid sommigen menen nog dat zij in
een veiliger positie verkeren dan wij.
Het is niet zo prettig dit alles te moeten
overwegen. Maar het strekt tot beter be
grip van de stemming. R- P.
CROQUETJES OORZAAK VAN
VERGIFTIGING?
Een twee-jarig kind van een Amster
damse drogist is, waarschijnlijk ten gevolge
Van vergiftiging, in een der Amsterdamse
ziekenhuizen overleden. De drogist, zijn
vrouw en een zuigeling zijn ter observatie
in het ziekenhuis opgenomen. Zij voelden
zich onwel na het nuttigen van croquetjes,
die zij in een winkel hadden gekocht. De
Gemeentelijke Geneeskundige Dienst ver
goedt, dat hier sprake is \un paratyphus.
De Engelse afgevaardigde vertolkt het
wantrouwen der West-Europese volken
De politieke commissie van de UNO heeft
besloten een sub-commissie in te stellen
die het probleem der atoomcontrölc van
voren af aan zal moeten bestuderen en zo
mogelijk een ontwerp voor controle zal
moeten opstellen, dat onafhankelijk is van
de tot nu toe ingediende voorstellen. Daar
na heeft de politieke commissie een begin
gemaakt met het debat over het Russische
ontwapeningsvoorstel, dat aan de Algemene
Vergadering is aangeboden en verminde
ring der bewapening van de vijf grote lan
den met een-derde voorstelt benevens ver
bod van atoomwapens en instelling van een
controle-commissie uit de Veiligheidsraad.
Wïsjinski leidde dit Russische voorstel in
de politieke commissie in met een rede,
waarin hij wees op „de volhardende Rus
sische politiek om scheiding der volken te
voorkomen."
„Deze vredes-politiek", aldus Wisjinski,
„is gericht tegen de oorlogsophitsers en
dingen als de oorlogspsychose, zoals deze
gekweekt wordt in de Verenigde Staten."
De Britse minister van Staat. Hector Mc
Neil verklaarde: „Wij weten allen, dat het
voorstel van Wisjinski geen reëel voorstel
is en niet de voorwaarden van vertrouwen
kan scheppen, vanwaar een ontwapening
moet uitgaan. Wisjinski weet tot op de
laatste man en laatste cent precies wat het
Verenigd Koninkrijk uitgeeft voor bewape
ning, hoeveel manschappen we hebben, hoe
we ze opleiden, wat voor wapens zij ge
bruiken en waar zij zich bevinden. Doch
kan iemand, eventueel een van die landen,
die in de nauwste betrekking met de Sovjet
Unie staan, ons met enige zekerheid iets
over de Rusxische cijfers vertellen?"
Hier verhief McNeil zijn stem en strak
naar Wisjinski kijkend zeide hij: „In 1947-
'48 bedroeg het percentage van het natio
nale inkomen van de Sovjet-Unie, dat aan
bewapening werd uitgegeven, hoeveel....
ja, hoeveel? Mijnheer Wisjinski, sla er eens
een slag naar. Vijf procent? Tien procent?
Volgens gepubliceerde cijfers was het 17
procent. Een niet onbelangrijk getal. Doch
ik ben er niet geheel zeker van, dat het
daarmede ophoudt, aangezien er vorig jaar
een geschat begrotingsoverschot was van
41 milliard roebel en ik het niet het flauw
ste idee van heb hoe dat bedrag gebruikt
is."
McNeil voegde er aan toe, dat de Sovjet
regering in 1937 17,5 milliard roebel uitgaf
voor bewapening, en thans 66,1 milliard.
In zijn opwinding over de woorden
struikelend zeide McNeil: „Mijn land
is na de oorlog aan een drastisch ont-
wapenings- en demobilisaticprogram
begonnen. Dit is traditioneel voor mijn
land en voor alle West-Europese lan
den. Wij zijn tot het uiterste gegaan,
doch nu staan wij tegenover dit cijfer
van 66,1 milliard. Wat ik vraag is een
serie voorstellen, die de volken van de
wereld ervan zullen overtuigen, dat het
de Sovjet-Unie ernst is en dat zij niets
te verbergen heeft."
De heer Rollin van België stelde de
vraag, hoe Wisjinski er aan kon twijfelen,
dat de volken van Europa en in het bij
zonder van West-Europa, die onder twee
oorlogen geleden hadden, koste wat het
kost, een derde oorlog wensen te vermij
den, Rollin gaf toe, dat de wereld, door de
bewapeningswedloop van thans, „waarbij
vergeleken de bewapeningswedloop van
vóór 1940 in het niet verzinkt", zichzelf aan
het uitputten is tot nut van niemand. Al
mijn landgenoten, aldus Rollin, en ook de
leider van onze regering, wensen echter te
ontwapenen. Niets is belachelijker dan te
beweren, dat Spaak andere doelen zou na
jagen dan waarborging van de veiligheid
van zijn land en naburen."
Na de rede van Rollin werd de vergade
ring verdaagd tot Zaterdag.
Politie maakte een einde
aan grote smokkelhandel
Wederom hebben rijkspolitie en douane
recherche een omvangrijke smokkelaffaire,
welke in Amsterdam uitlopers had, aan
het licht weten te brengen.
Ditmaal was het een smokkelbende,
welke haar hoofdkwartier in een boerderij
nabij Enschedé had en zich bezig hield met
het smokkelen van nagelgarnituren, scha
ren en schakelaars en dergelijke artikelen
uit Duitsland. Zij werden daar geruild
legen koffie en levensmiddelen. welke
eveneens clandestien naar Duitsland wer
den overgebracht.
Gearresteerd zijn de landbouwer L. H.
Sch. uit Enschedé, de winkelier H. M. uit
Amsterdam, de commissionair E. K. en een
vijftal zakenlieden uit Twente.
Sedert 1946, toen met deze smokkelarij
begonnen werd, is voor een bedrag van
150.000 aan goederen uit Duitsland naar
ons land gebracht.
Commissie van Drie doet
verzoeningspogingen in Indonesië
De politieke activiteiten van de Commis
sie van Goede Diensten zijn informeel en
hebben nog niet het stadium bereikt, waar
op zij openbaar kunnen worden gemaakt,
aldus zeide een woordvoerder der Com
missie op een persconferentie, waarmede
de wekelijkse ontmoetingen met de pers,
die sedert vijf weken waren onderbroken,
werden hervat. Desgevraagd verklaarde de
woordvoerder, dat de Commissie informele
pogingen doet om de partijen tot elkaar te
brengen teneinde te komen tot een hervat
ting der onderhandelingen.
Reuter meldt over de activiteit van de
Commissie nog, dat er een geheim monde
ling overleg heeft plaats gehad tussen het
lid der commissie voor de Verenigde Sta
ten, de heer Cochran, en Nederlandse in
stanties en dat, volgens republikeinse zegs
lieden, de heer Cochran het Nederlandse
standpunt aan de republikeinse onderhan
delingsdelegatie heeft medegedeeld. Bij dit
mondelinge overleg werd van Amerikaanse
en Nederlandse zijde de wederzijdse visie
gegeven op hetgeen een basis zou kunnen
vormen voor de toekomstige besprekingen
met de republiek.
Ontwapening van linkse strijdgroepen in
Djokjakarta. Na de communistische staats
greep van Moeso werden in de republi
keinse hoofdstad snel maatregelen getrof
fen tegen de strijdgroepen van linkse
organisaties, verbonden in het Front
Demokrasi Rakjat. Op de foto: de Pesindo
levert haar wapens in.
Op de Sonsbeekweide te Arnhem heeft Koningin Juliana gisteren een aantal onderscheidingen
uitgereikt. Hier slaat zij haar moeder, Prinses Wilhelmina, tot Ridder Eerste Klasse der Militaire
Willemsotde.
„Wij zijn vandaag bijeen om grote
daden te gedenken uit het jongste ver
leden. Het is een zeer bijzondere ge
beurtenis, dat de Militaire Willems
orde eerste klasse kan worden uitge
reikt voor het front der troepen aan
Hare Koninklijke Hoogheid Prinses
Wilhelmina der Nederlanden. Zij, die
als vorstin anderen vertrouwen heeft
gegeven, kreeg bij haar jubileum de
erenaam „Moeder des Vaderlands".
Met haar zullen wij andere mannen
eren, die in bezet Nederland en andere
delen van de wereld groot werk heb
ben verricht".
Deze woorden sprak Koningin Juliana
Donderdag op de Sonsbeekweide te
Arnhem, waar H.M. uitvoering gaf aan
haar eerste Koninklijk Besluit: het ver-
lonen van de Militaire Willemsorde Eerste
Klasse aan haar moeder, prinses Wilhel
mina der Nederlanden. Voorts werden
meer dan veertig Nederlandse militairen,
vliegers, koopvaardij-officieren en burgers
onderscheiden voor hun heldhaftig optre
den in de bezettingstijd.
De Koningin las vervolgens het Ko
ninklijk Besluit van 4 September 1948
voor, waarbij Hare Koninklijke Hoogheid
Prinses Wilhelmina wordt benoemd tot
Ridder ie klasse der Militaire Willemsorde.
Daarna las C. W. T. baron van Boetzelaer,
luitenant ter zee der le klasse, adjudant
van de Koningin, de besluiten voor, waarin
de verschillende heldendaden van de te
onderscheiden Nederlanders werden ver
meld
Nadat de nieuwe ridders beëdigd wareh,
hing Koningin Juliana haar moeder het
oranje lint met blauwe strepen om, beho
rende bij het Grootkruis der Militaire Wil
lemsorde en gaf haar vervolgens de sym
bolische ridderslag op de linkerschouder.
De Kcningin en^Prins Bernhard verricht
ten vervolgens deze symbolische hande
lingen bij de andere nieuwe ridders.
Vervolgens reikte de Koningin de ove
rige onderscheidingen uit.
De nieuwe ridders zijn de oud-stuurman
ter koopvaardij B. B. Bakker te 's-Graven-
hage; kolonel W. Ch. J. M. van Lanschot
te Vught, van het wapen der cavalerie;
ritmeester G A. van Borssum Buisman te
Wassenaar van het wapen der cavalerie;
kapitein H. G. de Jonge te 's-Gravenhage
van het wapen der artillerie; reserve le
luitenant M. J. Knottenbelt te Londen van
het wapen der infanterie; de heer C. P.
van den Hoek te Werkendam; de heer J. de
Landgraaf te Sliedrecht en dr. G. M. H.
Veeneklaas te Utrecht.
Het Vlieger kruis ontving onder andere
jhr. E. Sandberg te Heemstede, kapitein
vlieger-waarnemer der Koninklijke Land-
Amsterdam heeft een
sluitende begroting
Bijzondere rijksuitkering op
bijna f 10 millioen geraamd
De gemeentebegroting van Amsterdam
voor 1949 sluit in ontvangsten en uitgaven
op 172.024.648 of ruim 4 millioen lager
dan de begroting"voor 1948. Hierbij moet
echter in aanmerking worden genomen,
dat de bijzondere rijksuitkering wordt ge
raamd op 9.900.000 en de algemene uit
kering op 36.216.578.
macht. Het Kruis van Verdienste ontvingen
de heren R. J. L. Brouwer te Haarlem, ka
pitein ter koopvaardij en J. H. Koning te
Vogelenzang, kwartiermeester der Ko
ninklijke Marine.
Djokja meldt massamoorden
door de communisten
Radio Djokja berichtte Donderdag, dat
tijdens de tiendaagse opstand te Ma-
dioen meer dan duizend personen door
de communisten zijn onthoofd. Te
Doengoes zijn zestig personen ver
moord. onder wie vier meisjes.
De republikeinse minister van Voorlich
ting Mohammed Natsir heeft verklaard, dat
in Madioen en in de andere „bevrijde ge
bieden" de toestand weer normaal is. Hij
zeide, dat de rebellen niet over zee kunnen
vluchten, omdat Patjitan in regerings
handen is.
Donderdag maakte een trein uit Djokja
een proefrit tot Madioen.
De gevangengenomen opstandelingen,
militairen zowel als burgers, zullen binnen
kort door het hooggerechtshof te Djokja
berecht worden.
Strijd om Tjepoe.
Republikeinse militaire autoriteiten te
Magelang deelden aan Antara mede, dat
het oliecentrum Tjepoe thans „het been is
waarom wordt gevochten" tussen de com
munistische rebellen en de republikeinse
troepen. Ze zeiden, dat de gevechten nog
voortduren en dat de opstandelingen op 6
October een deel der raffinaderijen in
brand hebben gestoken. Deze brand duurt
nog voort. Door de moeilijke verbindingen
zijn over de gevechten geen bijzonderheden
te verkrijgen.
De republikeinse troepen hebben in het
Noorden van Midden-Java heden Poerwo-
dadi bezet, volgens een bericht van Antara,
dat hiermede een mededeling weergeeft van
het republikeinse ministerie van Defensie.
Deze mededeling meldt verder, dat de repu
blikeinse troepen hun opmars in Noordoos
telijke richting voortzetten naar Tjepoe en
daarbij genaderd zijn tot Blora, ongeveer
40 km ten Oosten van Poerwodadi, onge
veer op de helft van de afstand Poerwo
dadiTjepoe.
Het woord is aan
De gewichtigste gebeurtenissen in
deze wereld seven de mensen meer
stof tot spreken dan tot denken.
Franse regering grijpt
naar het uiterste middel
Gebruik van troepen bi]
de hoogovenbedrijven
In een speciale bijeenkomst heeft het
Franse kabinet maatregelen voorbereid,
om indien nodig, door middel van troepen
de werkzaamheden in grote en vitale hoog
ovenbedrijven ..te beveiligen en voortgang
te doen vinden". Deze bedrijven bevinden
zich in het Noordelijk steenkoolgebied.
De toestand ten aanzien van de stakin
gen wordt steeds ingewikkelder. Driehon
derd duizend mijnwerkers en nagenoeg
honderdduizend metaalarbeiders in Oost-
Frankrijk hebben het werk stop gezet. In
een groot aantal havens zijn de havenar
beiders in staking.
Onder het spoorwegpersoneel komt een
zekere agitatie tot uiting, vooral in Noord-
Frankrijk, waar de meerderheid een sta
king wil.
Daarbij is de oplossing, die men meende
gevonden te hebben voor het geschil in de
gas- en electriciteitsbedrijven op een mis
lukking uitgelopen.
Ook de pogingen om een oplossing te
vinden voor de mijnwerkersstaking zijn
mislukt.
De regering schijnt thans drastische
maatregelen te willen nemen. Donderdag
ochtend hebben de minister van Binnen
landse Zaken, de militaire leiders, de
hoofden van de nationale veiligheid en de
prefecten van de betrokken streken ge
zamenlijk maatregelen beraamd.
Aanzegging kwam eerst binnen toen
oefeningen reeds begonnen waren
Russische super for ten deden
schijnaanva! op Erfurt
Britse en Amerikaanse functionarissen
van het Berlijnse luchtveiligheidscentrum
hebben wat werd genoemd „het krachtig
ste protest tot dusver" ingediend tegen
„overtredingen" van de vliegvoorschriften
in' de luchtcorridors door de Sovjets. Er
werd in de eerste plaats geprotesteerd tegen
de te late aanzegging door de Sovjet-
hoofdcontroleur, dat er „manoeuvres op
grote schaal" zouden worden gehouden in
de luchtcorridors gisteren tussen 6 en 17
uur. De manoeuvres waren al begonnen
Eensgezind anti-Francofront
Overeenkomst tussen socialisten en monarchisten
De grootste en invloedrijkste twee for
maties van Spaanse bannelingen, de socia
listen onder leiding van Prieto en de aan
hangers van Don Juan onder leiding van
Gil Robles hebben elkaar gevonden onder
de druk der omstandigheden. De toene
mende blijken van West-Europese neigin
gen in de richting van Spanje dat een
ontbrekende schakel vormt in de Europese
regionale samenwerking hebben deze
beide groepen overtuigd van de noodzake
lijkheid op korte termijn een aanbod te
kunnen doen aan de West-Europese coali
tie. Zjj hebben een overeenkomst gesloten
waardoor zij zich kunnen presenteren als
de vertegenwoordigers van Spanje om te
voorkomen dat West-Europa zich „bii ge
brek aan beter" met Franco zou willen
verstaan over de inschakeling van Spanje.
Hiermede hebben zij Franco het gras voor
de voeten willen wegmaaien. Of de positie
van Franco hierdoor enige schade heeft
geleden zal de tijd moeten uitwijzen, aan
gezien de overeenkomst nog niet is gepu
bliceerd en er dus ook geen aanwijzingen
zy"n op welke manier het anti-Francofront
het democratisch regiem in Spanje wil her
stellen.
De tekst van het accoord was gisteren
aan de Britse gezant te Parijs, Ashley
Clark, overhandigd en is thans te Londen
aangekomen. De overeenkomst was gete
kend door de leider der socialisten in bal
lingschap, Indalecio Prieto, en door de
monarchistische leider Gil Robles.
In antwoord op een vraag zeide de
woordvoerder van het Britse ministerie
van Buitenlandse Zaken, dat de overeen
komst de „welwillende steun" van de Britse
regering heeft. Hij herinnerde er aan, dat
Ernest Bevin ongeveer een jaar geleden
een serie persoonlijke besprekingen gehad
heeft met Prieto en Robles.
De woordvoerder wees vervolgens op de
verklaring van Groot-Brittannië. Frankrijk
en de Verenigde Staten in Maart 1946,
waarbij aangedrongen werd op de instel
ling van een „waarlijk democratische re
gering in Spanje en samenwerking tussen
de democratische partijen in ballingschap".
Op de vraag of de Britse regering een
eventueel verzoek om de resolutie van de
UNO terzake het terugtrekken van ambas
sadeurs en gezanten uit Madrid te niet te
doen in overweging zou nemen zeide de
woordvoerder dat in het Britse standpunt
ten opzichte van de Spaanse kwestie geen
verandering is gekomen.
Het is zeker, aldus Reuter, dat het sluiten
van de overeenkomst een belangrijke in
vloed zal hebben op een eventueel debat in
de UNO over de Spaanse kwestie.
Uit Spaanse republikeinse bron wordt
officieel gemeld, dat de nota betreffende
de tussen de Spaanse socialisten en monar
chisten gesloten overeenkomst voor de op
richting van een „democratisch anti-
Franco-blok" gelijktijdig te Madrid en te
Parijs aan de vetregenwoordigers der Ver
enigde Staten, Groot-Brittannië, België,
Nederland, Luxemburg en Frankrijk over
handigd is.
Uit Parijs wordt nader vernomen, dal
volgens de overeenkomst de socialisten
van Prieto er in toegestemd hebben dat de
constitutionele monarchie in Spanje her
steld wordt, zodra „het democratisch re
giem" dat van Franco zou vervangen.
toen de aanzegging binnenkwam. Hierin
stond dat er luchtafweergeschut in actie
zou komen, parachute-sprongen zouden
worden uitgevoerd, vliegtuigen op elkaar
zouden schieten, van de grond af zou wor
den geschoten en in formatie zou worden
gevlogen. De Amerikaanse controleur vond
te kwestie zo ernstig, dat hij haar heeft
voorgelegd aan de Amerikaanse waar
nemende militaire gouverneur, generaal-
majoor Hayes.
Er gingen ook geruchten dat de Russische
vliegers op enkele niet-bebouwde plekken
geladen bommen zouden hebben afgewor
pen, maar Britse en Amerikaanse functio
narissen verklaren dat hierover officieel
niets gerapporteerd is en dat zij deze ge
ruchten daarom niet ernstig opnemen.
Superforten met straalmotoren?
Tijdens de oefeningen van het Russische
luchtwapen boven Thüringcn hebben oog
getuigen voor het eerst moderne viermoto
rige bommenwerpers in grote formaties
waargenomen. De machines ondernamen
een schijnaanval op de stad Erfurt. Zij vlo
gen in formaties van 50 tol 80 toestellen
uit alle richtingen op de stad aan. Uit de
beschrijvingen valt op te maken, dat de
Russische superforten geconstrueerd zijn
naar het model van de Amerikaanse B-29.
Uit het feit dat nauwelijks motorgeronk te
horen was, leidt men af dat de machines
met straalaandrijving worden voortbewo
gen. Ook elders zijn Russische superforten
van hetzelfde type gestationneerd. Meer
dan duizend arbeiders werken op liet ogen
blik in continubedrijf aan de inrichting
van het vliegveld Brandis bij Leipzig, dat
in 1945 door de Russen bijna geheel was
vernield. Met de grootste spoed worden
betonnen startbanen, ondergrondse benzine
dépots en schuilplaatsen aangelegd. Nog
vóór het aanbreken van de winter zal het
vliegveld in gebruik worden genomen.
De Schiedamse politie is een afschuwe
lijke roofmoord op het spoor gekomen, die
reeds in Maart 1945 werd gepleegd op de
Zandvoortse winkelier Jac. Boer. Het drie
tal mannen, dat het complot smeedde en
ten uitvoer bracht, is gearresteerd. Het
heeft een volledige bekentenis afgelegd.
De heer Boer, die in die dagen naar de
hoofdstad was geëvacueerd, reisde regel
matig van Amsterdam naar Schiedam voor
het inkopen van jenever. De heer Boer
kocht soms grote partijen waarvoor hij
grote geldbedragen op zak had.
Ook op 5 Maart 1945 vertrok de heer
Boer weer naar Schiedam, in gezelschap
van een vriend, beiden op de fiets. Te
Schiedam ging ieder zijns weegs. De heer
Boer nam er contact op met de scheeps
bouwer A. M., diens compagnon J. M. H.
en de 33-jarige weger H. J. IC, allen te
Schiedam. M. zette een plannetje in elkaar
om de heer Boer uit de weg te ruimen en
zich van zijn geld meester te maken. H.
en K. lokten de Zandvoorter mee naar
een winkelpand aan de Broersvest, zoge
naamd met het doel hem jenever te ver
kopen. Terwijl K. hem aan flessen met
..oude klare" liet ruiken, waarbij de heer
Boer schuin tegen een tafeltje leunde,
heeft H. hem een nekschot gegeven. Het
geld, dat de heer Boer bij zich had, 27000
werd verdeeld. H. en K. ontvingen ieder
tien mille, M. die achter de schermen ge
bleven was, zeven mille. Het lijk van het
slachtoffer hebben zij toen op een plaatsje
achter het huis begraven, nadat zij eerst
zijn papieren verbrand hadden. Alles is 7.0
geheimzinnig in zijn werk gegaan, dat nie
mand van de buren er iets van opgemerkt
heeft.
De vrouw van het slachtoffer, die al
verscheidene malen had laten informeren
waar haar man bleef, kreeg enige dagen
later een briefje onder haar deur gescho
ven, waarin werd medegedeeld, dat haar
man bij een razzia moest zijn opgepikt.
Deze zaak zou vermoedelijk nooit aan het
licht zijn gekomen, ware het niet, dat er
in de lasserij en scheepsbouwerij van M.
praatjes gingen over een lang geleden ge
pleegde moord. De politie is toen aan het
speuren gegaan en het resultaat is geweest,
dat het lijk van de heer Boer achter het
bewuste pand aan de Broersvest kon wor
den opgegraven en de daders konden wor
den gearresteerd.
M. is een bekende cricket-speler. Hij
had juist een contract getekend voor
„Ramsbottom" te Manchester en zou dezer
dagen als cricketer naar Engeland ver
trekken.
AANHOUDEND FRAAI
HERFSTWEER
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Vrijdag
avond tot Zaterdagavond:
Tamelijk heldere nacht met hier en daar
vorming van nevel of mist en op som
mige tegen de wind beschutte plaatsen
nachtvorst. Morgen overdag: droog
weer met voornamelijk in het Noorden
van het land enkele overdrijvende
wolkenvelden en iets lagere tempera
tuur. Overigens vrij zonnig en ongeveer
dezelfde temperatuur als vandaag,
Zwakke tot matige wind tussen Noord-
Oost en Oost.
9 October:
Zon op 6 54 uur onder IRin uur
Maan op 15.14 uur, onder 21.51 uur