Nieuwe financiering van de woningbouw
Confectiefabrikant werd slachtoffer
van pseudo-radioreporter
Kort en Bondig
DONDERDAG 21 OCTOBER 1948
HAARLEMS DAGBLAD
De invloed daarvan voor de gemeente Haarlem
Haarlemmer verduisterde geld Russische vliegers naakten
Enige tijd geleden is de financiering van I
de woningbouw, voorzover het rijk en de
gemeenten daarbij betrokken zijn, gewij
zigd.
Die verandering is nogal ingrijpend, zo
dat het wel van belang is de gevolgen daar
van voor de gemeente Haarlem nader te
bezien.
In de oude tijd kreeg de gemeente voor
woningbouw voorschotten van het rijk. Het
tekort op de exploitatierekeningen der hui
zen (toeslag op de huren) werd door rijk
en gemeente gezamenlijk gedragen, waarbij
het rijk in theorie het grootste gedeelte
voor zijn rekening nam. Maar het rijk be
paalde ziin bijdrage in het exploitatietekort
voor de bouw werd begonnen. Liep het bij
de bouw tegen en kostte de uitvoering meer
dan waarop gerekend was, dan bleef de
gemeente ot de woningbouwvereniging
met die tegenvaller zitten. Het gevolg van
die gang van zaken is, dat thans nog vele
bouwverenigingen met ongedekte tekorten
zitten. Gehoopt wordt dat die nog eens
afgelost kunnen worden als de woningen
eenmaal vrij van schuld zijn.
Nu gaat het in de toekomst anders. Het
rijk geeft geen voorschotten meer, zodat
de gemeenten nu zelf voor de woningbouw
een beroep op de geldmarkt moeten doen.
Als de woningbouw eenmaal goed op gang
is, wil het zeggen dat Haarlem voor dit
doel elk jaar 7 of 8 millioen gulden zal
moeten lenen. Vóór het huizentekort in
Haarlem zal zijn weggewerkt moet de ge
meente minstens 50 millioen gulden in de
woningbouw steken. Het is nu nog niet te
zeggen of dit op den duur zal blijven ge
lukken, want andere gemeenten zijn im
mers ook gedwongen op gelijke wijze een
beroep op de kapitaalmarkt te doen.
Er is evenwel nog meer veranderd. Het
is de bedoeling dat over 10 jaar er wordt
aangenomen dat in die tijd de huren ge
stabiliseerd zijn vastgesteld wordt, hoe
veel practisch „verloren" geld er in de nu
gebouwae woningen zit. Dit deel neemt het
rijk dan voor zijn rekening. Daarna zal het
risico van de woning-exploitatie geheel
voor rekening der gemeente komen.
Natuurlijk zit in deze nieuwe regeling
voor de gemeerten meer risico dan voor
heen, toen rijk en gemeenten hand-in-hand
gingen gedurende de 50 jaar die gemoeid
waren met de aflossing van het verstrekte
voorschot.
Symphonie-ensemble
Orpheus"
Het symphonie-orkest Orpheus, dat reeds
jaren onder leiding van zijn stichter en
directeur H. Th. Lindenborn stand houdt
en geregeld uitvoeringen geeft van meestal
opgewekte maar goede muziek, kwam dit
maal in de Gemeentelijke Concertzaal voor
het^publiek met een select programma. Als
altijd wisten de blazers van het ensemble
dingen te doen, die boven het gewone di-
lettantenpeil uitgaan. Zij gaven gewenste
klankvulling waar de strijkersgroep wat
mager was; alleen het strijkbasregister
bleek stevig bezet. Voor de begeleiding
van het fluitconcert in G van Quanz moes
ten de strijkers echter op eigen benen
staan. Dat was een zware taak, waarvan
zij zich weliswaar handig kweten, doch
volmaakt zuiver was het niet; daar had
den nog wel eens een paar extra repetities
aan mogen besteed worden, want die klas
sieke heren uit de pruikentijd laten zich
niet door wat handigheid verschalken. Als
geheel was veel beter de uitvoering van de
ouverture „Iphigenie en Aulide" van Gliick.
Op veilig terrein bewoog men zich bij een
uitgebreide fantasie op Cavalleria Rustica-
na. Een fraaie solo voor alt-hobo maakte
vooral veel indruk, maar ook solo-passages
voor fluit, hobo, klarinet, trompet en trom
bone mochten voortreffelijk heten. Een
kleine vergissing van het ensemble, een
foutieve inzet, werd door de dirigent han
dig opgelost. Het slotnummer slaagde heel
goed.
De fluitiste Gerda Brands speelde Quanz
met fraaie toonvorming, wat vooral uit
kwam in het prachtige Arioso. Met Cor
Smit aan de vleugel speelde zij verder vlot
en vaardig de sonate in e van Platti-Jar-
nach. Zij had een goede steun aan de pia
nist, die de lang niet eenvoudige klavier
partij keurig vertolkte. Cor Smit trad ook
op als organist. Hij speelde de kleine e mol-
prélude en fuga van Bach en het Andan
tino van Franck, een beetje onwennig wat
registratie en tempo betreft bii Bach, maar
met beslist muzikale zin bij Franck: voor
een dilettant een niet onbelangrijke presta
tie op een zo ingewikkeld instrument, dat
hij wellicht nauwelijks had leren kennen.
Dan waren er nog als solisten de sopraan
Thea TammingaLamsma en de mezzo
Cath. Holtslag-Driesten. die beiden, door
Cor Smit op het orgel begeleid, hun frisse
stemmen lieten waarderen in nummers van
Handel. Mozart, Franck en Schubert.
De solisten werden met bloemen gehul
digd.
JOS. DE KLERK.
Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM. 20 October 1948
ONDERTROUWD: 20 Oct.. W L. G. Wil-
brink en A E. C Boerrigter; H A. Maurits
en J H. van der Meii: H. Goode en G. J. C
van Leeuwen: J. F. Harren en S. C. Bijster:
L Bakker en A J Donker; A. C Jansen en
H M Bor: T van der Lei en J H. van de
Poope: J M Smit en F Liiklema: G. H. Jan
sen en C F. de Man; A F A. Fluitsma en
M J Lok: J Beenen en P. C. Krikke: A. M
van Amerongen en A. H van Hamburg: J
Keulen en G Kortekaas: J Zwemmer en G
B. Fris: P J. van Os en A Jager: J- J- Ver
meulen en J. M van den Eiinde: J. Komen
en J Boersma. J van Veelen cn J A. J
Heiinis: A. J. Meerveld en J. C. Neeskens;
A J Pik en O. C. Scholte; J. G Bosse en G
C M Damen.
GEHUWD: 20 Oct.. P van Es en E. A. de
Groot: D Schouten en C Does: M Oorthuis
en G J Barnhoorn: T. L. Warmerdam en F.
J. van Harten: T W van Hoorik en P. Kok:
H M. Hasert en H. A. van Andel: H. J. Oud
en A K M Balm; L, Homan en P. Nouwen;
J. J Fugel en H A Menting: F Segers en M
Beekhuiis: W Nijssen en G Walkotte; M
Bakker en G. Kwaak: E. E. de Vries en N
van Viersen; J. J. Terpoorten en A. C. Mol;
D Hendriks en J. Vergers: A. de Kroon en
H M. Kartsens; J. van Egmond en M. S. van
dc Goorberg H P. Le Noble en J. C. van
Vliet: B. J Kappers en G. Stekelenburg,
BEVALLEN van een zoon: 19 Oct., M. P.
de Grootvan der Klugt; 20 Oct.. C. Goo-
sons—Schoon: E H van WelsumSpoor: M.
Wolfs-Usenbout: A J Saarloos—Stroeven:
M Verkooij Wegner; G. de GrootKopjes
Niemann' J HatenboetLont.
BEVALLEN van een dochter: 18 Oct. B.
Eggens- Windhorst; 19 Oct.. A. Hoogenes—
van der Fangc: M. E. Janssen—Ingenhoest:
T de Boer—de Rook
OVERLEDEN: 18 Oct W Gaiiaard—K<
mor. Tb Regentesselaan; E. C. Koster—
Traksel. 64 j.. Teylerstraat: A Valk—Kok.
31 j Linschotenstraat; 19 Oct.. J. S. A.
Spaan. 79 j„ Dahliastraat; E. C. C. de Visser,
50 j., Hazepaterslaan.
In theorie neemt het rijk gedurende die
10 jaar 100 procent van het exploitatie
tekort op de woningen voor zijn rekening.
De gemeenten behoeven daaraan niet te
betalen. Het moet evenwel (gelet op de
vroegere ervaring) nog afgewacht worden
of die rijkstoezegging ook geldend is als het
aanvankelijk geraamde exploitatietekort
hoger wordt.
De gemeenten moeten thans 7 procent
der huren van de te bouwen woningen in
een garantiefonds voor onderhoud storten.
Daarbij is evenwel de bepaling dat de helft
daarvan (dus 3Vfe procent) verhaald mag
v. orden op de leden der bouwverenigingen
die in deze huizen wonen. Een soort con
tributie dus. Verwacht wordt dat dit voor
lopig geen ernstige bezwaren zal opleveren,
want de huren zijn. nu nog geen verhoging
is ingevoerd, betrekkelijk laag. Een moei
lijkheid is evenwel, dat een woningstichting
geen leden heeft Daarbij zou dus van de
bewoners rechtstreeks een bijdrage ge
vraagd moeten worden als toeslag op de
huur, want het zou een onbillijkheid wor
den de bijdrage wel te vragen van de men
sen die in woningen var. woningbouwver
enigingen wonen en niet van hen die van
een stichting huren.
Toneel
Thalia speelde „Marjatta"
Heeft niet elke theaterminnaar in zijn
hart een zwakke plek voor het onomwon
den melodrama? In ieder geval is het een
feit dat de meeste mensen niet alleen een
sterker begripsvermogen maar ook een
veel beter geheugen bezitten voor een
krasse voorstelling van zaken dan voor een
zorgvuldig getekend karakter. Bovendien
is het voor de toeschouwer gemakkelijk om
zichzelf in de plaats van de handelende
personen te denken, zolang uiterlijke
standigheden het toneel beheersen. Hij
weet trouwens secuur wat hem te wachten
staat: de nobele held wordt ten onrechte
beschuldigd, maar de gemene ellendeling
krijgt toch zijn trekken thuis en aan het
einde van de lijdensweg sluit het minnende
paar een eeuwig verbond. Zo hoort het
ook: het kwaad mag nog zulke hoge troe
ven uitspelen, het natuurlijke recht moet
zegevieren.
Om allerlei redenen echter dient men de
draak, die de vereniging Thalia deze week
in de schouwburg op haar leden heeft los
gelaten, voor een valse indringer aan te
zien! Het is eigenlijk een tamelijk laf spel,
wat daar werd bedreven omdat de schrij
ver, een zekere Arie van der Lugt. de
mensen niet overeenkomstig hun gedach
ten doet handelen en voortdurend tot mar
chanderen dwingt. Daarom kon men niet
geloven in hun wanhopig gebalde vuisten,
hun door tranen verstikte keelgeluiden of
in de ten hemel gerichte ogen van deze in
alliteraties sprekende boeren.
„Marjatta" is de geschiedenis van Scan
dinavische boeren, die langzaam maar ze
ker door de „tyrannie" van een landheer,
die „zwemt in zijn stinkend bloedgeld" tot
de bedelstaf worden gebracht. Allemaal
haten zij „dat zwijn" met zulke opge
schroefde krachttermen, dat twee uit het
hoofd geciteerde maar toch kenmerkende
voorbeelden van de gebezigde dialoog hier
niet onvermeld mogen blijven. „Heeft die
schurk je tot een huwelijk gedwongen? Ik
laat die bloedhond kreperen als hij zijn
klauwen naar je uitsteekt!" zegt de stroper
tot zijn meisje. Maar de bewuste geldwolf
van stewards
Een vijf en dertig jarige Haarlemmer, die
van Mei 1946 tot Augustus 1948 werkzaam
was op het kantoor van de K. L. M. op
Schiphol, heeft zich gedurende het laatste
jaar schuldig gemaakt aan diefstal van geld.
Stewards, die naar het buitenland gingen,
bezorgden Nederlands geld op het kantoor,
waar de Haarlemmer werkte, maar na hun
terugkeer gebeurde het vaak, dat het geld
verdwenen was. Het bleek, dat de kantoor
bediende zich aan diefstal had schuldig ge
maakt Donderdagmorgen had hij zich voor
de Haarlemse rechtbank te verantwoorden.
Bedragen van f161. f51 en f22,50 waren hem
ten laste gelegd, doch de president deelde
mee. dat er meer bedragen vermist zijn. Ver
dachte bezocht veel cafés en het gebeurde
wel eens. dat hij voor zijn gezin te weinig
geld afdroeg. De officier van justitie eiste
een gevangenisstraf van tien maanden, waar
van vijf maanden voorwaardelijk.
Mevrouw mr. J. F. M. SchellensCharbo
verzocht een kortere straf op te leggen dan
de officier eiste. De rechtbank zal op 4 No
vember uitspraak doen.
GEBOUW THEOSOFIA VOLLEDIG IN
GEBRUIK GENOMEN.
Nadat verleden jaar een gedeelte van het
gebouw, dat in de bezetting in beslag geno
men was, weer ter beschikking van de Theo
sofische Vereniging kwam. is nu het gehele
gebouw in gebruik genomen en opnieuw in
gericht.
Op de eerste openbare voordracht van de
Theosofische Vereniging in dit winterseizoen
op Dinsdag a.s., de eerste van een reeks le
zingen om de veertien dagen, zal als spreker
optreden de algemeen voorzitter der Ne
derlandse afdeling, prof. ir. N. J. van der
Ley. Zijn onderwerp is: „Betekenis van de
theosofie en van de Theosofische Vereniging
voor de huidige wereld".
Een grote verbetering is ontstaan doordat
de bibliotheek, die verleden jaar in de serre
moest worden ondergebracht, nu in haar
vroegere kamer is teruggebracht. Aan deze
bibliotheek is ook een leeszaal verbonden.
UITSPRAKEN VAN DE RECHTBANK
Een Amsterdams kellner, die in Juni van
dit jaar met een stadgenoot een partijtje
biljart speelde, maakte van de gelegenheid,
dat zijn partner aan stoot was. gebruik uit
een jasje van de ander een portefeuille, inhou
dende f 450 te stelen. Wegens diefstal veroor
deelde de Haarlemse rechtbank de kellner
tot een gevangenisstraf van twaalf maanden,
waarvan zes maanden voorwaardelijk.
Een twintig jarige Zandvoortse jonge
man, die van een rijwielhandelaar uit Bus-
sum een bedrag had ontvangen als voorschot
van de pensionprijs, welk bedrag voor zijn
moeder bestemd was, werd wegens oplichting
veroordeeld tot een gevangenisstraf van acht
maanden, waarvan twee maanden voorwaar
delijk.
Friese melkboeren hielden
hun moedertaal in ere
Maar de C.C.D. was er tegen
De Kantonrechter te Heerenveen heeft
gisteren een zaak behandeld, waarbij de
reéhten van het Fries als officiële voertaal
in het geding kwamen. Te Oldeboorn was
proces-verbaal opgemaakt tegen een twee
tal melkslijters, die de opschriften „Melk"
en „Karnemelk" in het Fries op hun karren
hadden aangebracht. Volgens de wet moet
dit in het Nederlands geschieden.
Een van de melkslijters beantwoordde de
aan hem ter zitting gestelde vragen in het
Fries. Toen de Kantonrechter hem ver
zocht dit in het Nederlands te doen, wei
gerde de verdachte dit.
De ambtenaar van het O. M. verklaarde,
dat er inderdaad een overtreding is begaan.
Er moet echter rekening mee worden ge
houden, dat in Friesland tweetaligheid
heerst en in Oldeboorn kan een ieder
Fries lezen, evenals de Friese controle-
ambtenaren, terwijl de hier werkzame
maakt het nog mooier en beweert na het niet-Friezen wel zo verstandig zullen zijn,
verlies van zijn zoon: „Er heerst een zwarte
stilte in mijn huis als de wind door de
bossen kermt!"
De heren Piet v. d. Nouwland, Ad Tim-
mers (die vooral) en Cor Wassenberg
konden met deze „mannentaal" voorbeel
dig overweg. Han v. d. Veldt verdient
zeker bewondering voor de goed volge
houden manier, waarop hij de simpele
herder uitbeeldde. Ook de andere mannen
rollen waren behoorlijk bezet. Bij de da
mes was het To Kruup, die menigmaal de
goede toon vond. Toch bleef haar spel te
opgelegd om geheel te overtuigen. Prima
décors en uitstekende belichting zorgden
voor de Noordelijke sfeer op het toneel.
DAVID KONING
zich de taal enigszins eigen te maken.
De beklaagden zijn wel schuldig, maar
de ambtenaar O.M. vorderde geen toepas
sing van straf.
De verdediger wees op de belangrijke
plaats, die de Friese taal in dit gewest in
neemt. In provinciale staten, gemeentera
den en zelfs in de rechtzaal wordt zij
steeds meer gebruikt.
De Kantonrechter betreurde het, dat
deze zaak aan het rollen is gebracht. Door
het „Melkbesluit" achtte hij zich gebonden
aan de woorden „melk" en „karnemelk",
waardoor hij het vonnis niet kon laten af
wijken van de eis.
De controleurs wordt echter verzocht
dergelijke zaken in het vervolg niet weer
aanhangig te maken.
Door de Haagse politie is een 23-jarige
gewezen nieuwslezer van de Nederlandse
Radio Unie gearresteerd, die bekend heeft
na zijn ontslag bij de omroep, zijn legiti
matiebewijs te hebben gebruikt om een
Amsterdamse confectie-fabrikant voor
ruim f 3600 op te lichten.
In Augustus hield de Amsterdamse con-
fectiefabrikant S. een modeshow op de ten
toonstelling „De vrouw" in de Houtrust-
hallen in Den Haag. Hij maakte bij die
gelegenheid kennis met een 23-jarige Hage
naar, een zekere J. B., die een legitimatie
bewijs van de Nederlandse Radio Unie
toonde en de heer en mevrouw S. een in
terview over de mogelijk- en moeilijkheden
van het modevak voorstelde. Deze hadden
hier wel oren naar en zij begaven zich na
afloop van de show naar een door B. op
gegeven adres .omdat in de lawaaiige druk
te van de expositie geen vraaggesprek kon
worden afgenomen. B. wist het echtpaar
door handig optreden in de waan te
brengen, dat hij een interview afnam. In
werkelijkheid was het opgegeven adres het
huis van een vriend, die in de veronder
stelling dat B. een zakelijke bespreking
had. een kamer tijdelijk had afgestaan.
Van een andere kennis had B. gauw een
versterker-apparaat met koptelefoon en
microfoon geleend en door een gewichtig
verhaal te houden in de telefoon zag het
er allemaal heel echt uit.
Na afloop van het „interview" waren
wederzijds vertrouwen en gevoelens van
vriendschap aanwezig. B. kwam dan ook
weldra met een goede tip. In October zou
in Parijs een grote internationale mode-
De Haarlemse
Schooltandartsendienst
Een schooltandarts benoemd
Woensdagavond is de stichting Haarlemse
Schooltandartsendienst definitief tot stand
gekomen. Tot dagelijks bestuur zijn gekozen
de heren dr. W. B. Smit, voorzitter, tandarts
W Kramer, secretaris en J J. Schneiders,
penningmeester
Tot schooltandarts werd benoemd de heer
J A G. Hop.
Het is te verwachten dat het werk van de
dienst spoedig zal beginnen.
show zijn waar B. heen moest voor de
radio.
Hij zou het wel voor elkaar kunnen krij
gen dat S. daar kon exposeren. Wanneer
hij zeshonderd gulden voor borgstelling en
deviezen kon krijgen was alles gemak
kelijk te regelen. Bovendien zou er ook
nog een show in Zürich komen en ook
daarvoor kon B. wel zorgen, maar dat
kostte nogeens zevenhonderd gulden voor
borgstelling en deviezen. Ook dat bedrag
werd door de fabrikant gefourneerd. Voor
de collectieve visa vroeg B. per telegram
nog eens f 150 en ook die werden betaald.
Toen kwam er een nog mooier verhaal, j
E. had kennis gemaakt met een paar Ame
rikaanse officieren, die S. de visa zouden
kunnen bezorgen om een zakenreis van
enkele weken naar Amerika te maken.
Kosten: twee duizend gulden.
Vervolgens toucheerde B. nog eens twee
honderd gulden voor gemaakte onkosten.
Enkele dagen voordat de show, volgens
het verhaal van de pseudo-reporter zou
worden gehouden, ontving S. een uit Den
Haag verzonden telegram „van de organi
sator van de show", waarin deze mede
deelde, dat de show een maand was uit
gesteld. Drie dagen later vroeg B. telegra
fisch vijfhonderd gulden voor de uitvoer
vergunningen. maar de fabrikant wilde nu
wel eens feiten en papieren zien.
B. kwam prompt met referenties van
personen, die niet bleken te bestaan. Op
heldering gaf de politie, die B. goed kende.
Hij had zich reeds eerder aan diefstal en
oplichting schuldig gemaakt. Een voor
waardelijke veroordeling van acht maan
den wegens diefstal was het laatste vonnis.
Van het geld was geen spoor te vinden.
Jonge Sportbonders komen
in Haarlem'bijeen
Zaterdag en Zondag 23 en 24 October ko
men uit verschillende plaatsen de kaderleden
van de Jonge Sportbonders bijeen voor het
volgen van een kaderweekeinde. De Zater
dagmiddag zal besteed worden aan de be
spreking van een inleiding van de heer J.
van Driel, de leider van het Rotterdamse
bureau voor de vrije jeugdvormihg, over
„Sport en jeugdbeweging". Zondagmorgen
spreekt de heer Van Muilen over „Puber-
teits-psychologie". Zaterdagavond zal een
wandeling naar het Bloemendaalsche open
lucht theater worden gemaakt en Zondag
middag zal oud Haarlem bezocht worden.
landing in V.S.-zone
En bleven er-
Het hoofdkwartier van de Amerikaanse
luchtmacht in Oostenrijk maakt bekend, dat
twee officieren van de bemanning van een
Sovjet-Russisch bombardementsvliegtuig,
dat 9 October op een vlucht van de Oekrai-
ne uit bij Linz een noodlanding moest ma
ken en zwaar beschadigd werd, verkozen
hebben niet naar de Sovjet-Unie terug te
keren. Het derde lid van de bemanning,
een onderofficier, heeft men op zijn eigen
verzoek terug laten keren. Het toestel is
door Sovjet-personeel gedemonteerd en met
medewerking der Amerikanen naar de
Sovjet-zóne teruggebracht.
Het hoofdkwartier voegt er aan toe, dat
het onderzoek heeft uitgewezen, dat de twee
officieren de oefenvlucht waren begonnen
met de bedoeling uit de Sovjet-zóne te ont
komen. Voordat de twee officieren besloten
in de Amerikaanse zóne te blijven, had een
vertegenwoordiger van de Sovjet-Russische
hoge commissaris, kolonel-generaal Wladi-
mir Koerasof, nog een onderhoud van negen
uur met hen.
Atlantisch Pact op stapel
Goedkeuring door het
Congres verwacht
William Hardcastle. Reuters correspon
dent te Washington, schrijft van betrouw
bare zijde vernomen te hebben dat de V. S.
in 1949 zich zo goed als zeker formeel zul
len verbinden met de landen van de West-
Europese Unie en Canada in een verdrag
naar het voorbeeld van het Inter-Ameri-
kaanse verdedigingspact.
De uiteindelijke beslissing in deze kwes
tie berust bij het Congres, doch op grond
van besprekingen tussen het ministerie
van Buitenlandse Zaken en Defensie en
onderhandelingen met de ambassadeurs
van de landen der West-Europese Unie,
verwacht men in welingelichte kringen te
Washington dat het Congres, wanneer het
in 1949 weer bijeenkomt, verzocht zal wor
den de deelneming der V. S aan 'n derge
lijke ailiantie goed te keuren. Een derge
lijke Alliantie zal Amerika niet automa
tisch in een oorlog betrekken ter verdedi
ging van een lid, dat wordt aangevallen,
doch zal het verplichten met de anderen
overleg te plegen over „de te nemen maat
regelen" in een dergelijk geval. De Allian
tie zal dienen als grondslag voor een „At
lantisch pact", waar binnen de West-
Europese defensie-unie en het Amerikaanse
program van militaire steun aan Europa
zouden functioneren. Een lichaam, los van
de West-Europese verdedigingsraad, zal
worden gevormd, dat een platform zal zijn
voor gemeenschappelijke planning op
brede basis en voor „overleg". Het zou een
uitbreiding betekenen van het huidige
Bi its-Amerikaans-Canadese gecombineerde
opperbevel en bijna zeker zich ontwikke
len tot het voornaamste intergeallieerde
orgaan in geval van oorlog.
Wereldbank-lening had voor
Nederland gunstige resultaten
In een te New York gehouden redevoe
ring over de financieringswerkzaamheden
van de Wereldbank, sprak de Amerikaanse
directeur John J. Maccloy zijn grote waar
dering uit voor de resultaten, die met de
in 1947 aan Nederland verstrekte lening
zijn bereikt.
„In de zomer van 1947," aldus Maccloy.
„hebben wij een lening van 195 millioen
dollars aan Nederland verstrekt. Deze le
ning werd door Nederland gebruikt voor
het aanschaffen van schepen, machinerieën
en grondstoffen. In totaal werd ongeveer
65 millioen dollars besteed voor het aan
kopen van talrijke kleinere onderdelen
voor de industriële uitrusting, merendeels
ten behoeve van de vele kleine onderne
mingen waaruit het Nederlandse bedrijfs
leven hoofdzakelijk bestaat, doch ook van
grote concerns zoals de gloeilampen- en
radiofabrieken van Philips, de grootste in
dustriële onderneming van Nederland. Van
het gedeelte van de lening, dat bestemd
was voor de aanschaffing van uitrustingen,
werd 7 millioen dollar gebruikt voor de
aankoop van vliegtuigonderdelen voor de
K.L.M. en voor materiaal voor de uitrus
ting van het grote vliegtuigreparatie-cen
trum van de K.L.M.
Iets meer dan 40 millioen dollar van het
totaal bedrag der lening werd gebruikt
voor het aankopen en repareren van over
tollige Amerikaanse koopvaardijschepen,
waarvan er in totaal 53 naar de Neder
landse koopvaardijvloot overgingen. 30
millioen dollars werden besteed voor het
verbeteren van de landbouwproductie door
de aankoop van tractors, veevoeder en
kunstmest. Het resterende bedrag werd
gebruikt voor de aankoop van installaties
voor de electriciteitsbedrijven".
Volgens Maccloy heeft deze lening, welke
Nederland in een critiek stadium in staat
heeft gesteld zijn pogingen tot wederop
bouw in de strategische sectoren van zijn
economie voort te zetten, in belangrijke
mate bijgedragen tot de opmerkelijke voor
uitgang, die bij het Nederlandse herstel is
bereikt.
Sjahrir zou bereid zijn
interim-regering te steunen
,.De republikeinse regering heeft op 27
Mei 1947 de vorming voorgesteld van een
interim-regering, precies zoals zij thans
door de Nederlandse regering in Den Haag
is ontworpen", aldus verklaarde Soetan
Sjahrir in een onderhoud met een verte
genwoordiger van het Chinese dagblad de
„Keng Po". Het blad schrijft: op dat tijd
stip bekleedde Sjahrir de functie van mi
nister-president. Sjahrir verklaarde, dat
toentertijd de Nederlandse regering wreve
lig tegenover het voorstel stond en zeide,
zeer verbaasd te zijn, dat Den Haag thans
dit ontwerp naar voren heeft gebracht. De
heer Sjahrir verklaarde verder, dat dit
maal de onderhandelingen niet mogen mis
lukken. Indien het Nederlandse ontwerp
gereed zou zijn en hem zou kunnen over
tuigen, zou hij trachten te verhinderen,
dat de onderhandelingen op een dood punt
zouden lopen. Ofschoon hij niet wilde zeg
gen, dat dit de laatste kans zou zijn, kon
Soetan Sjahrir niet ontkennen, dat de hui
dige toestand allermoeilijkst is.
De geruchten, die te Batavia de ronde
doen, als zou Sjahrir candidaat zijn gesteld
voor de federale interim-regering noemde
hij „praematuur", aldus de Keng Po.
Lovett en zijn lichtzinnige das
Het is algemeen bekend dat Robert
Lovett, de Amerikaanse plaatsvervangende
minister van Buitenlandse Zaken, steeds
zeer sober gekleed is.
De journalisten waren dezer dagen dan
ook niet weinig verrast, toen zij Lovett ter
persconferentie zagen binnen komen met
een helkleurige das, welke versierd was
met allerlei hupse vrouwenfiguren.
Lovett gaf welwillend uitleg en zeide,
dat de das een geschenk was van de Ame
rikaanse ambassadeur te Moskou, generaal
Bedell Smith. Hij zeide verder niet voor
nemens te zijn zijn „klassieke uiterlijk" te
wijzigen, doch hij zou zich er toe beper
ken de das te dragen op persconferenties
om de journalisten, die zijn sobere kledij
hadden gehekeld, een plezier te doen....
Oude moord opgehelderd
De Rotterdamse politie heeft eindelijk
een moord kunnen ophelderen, die in de
bezettingsjaren in de omgeving van de
Waalhaven is gepleegd. In de herfst van
1942 werd daar het lijk van een vrouw ge
vonden, die om het leven was gebracht. Er
werden toen enige arrestaties verricht
maar de zaak werd bemoeilijkt door het
feit, dat er iemand bij de moord betrokken
scheen, die in dienst van de Duitsers was.
Enige tijd geleden echter ontving de poli
tie nieuwe aanwijzingen in deze zaak. Deze
hebben geleid tot de arrestatie van de echt
genoot van de vermoorde.
Naar verluidt was er op straat een twist
ontstaan over het buitenechtelijk leven van
de vrouw. De ruzie liep zo hoog, dat de
man zijn vrouw, mogelijk door worging,
van het leven heeft beroofd.
Politieke commissie neemt
Canadese resolutie aan
De politieke commissie der UNO heeft
ondanks de bezwaren van de zijde van het
Sovjet-blok met overweldigende meerder
heid haar adhaesie betuigd met het Weste
lijke plan voor de contróle der atoom
energie als de „noodzakelijke basis" voor
uiteindelijke verwijdering van de atoom
wapens uit de nationale bewapeningen. De
commissie nam een desbetreffende Cana
dese resolutie in haar geheel aan met 41
tegen 6 stemmen en 10 onthoudingen, nadat
afzonderlijk over elke paragraaf was ge
stemd.
De resolutie zal thans naar een plenaire
zitting van de Algemene Vergadering gaan.
De commissie heeft een Russisch voor
stel om de vernietiging van de bom en de
instelling van een internationaal controle-
agentschap gelijktijdig te doen plaats heb
ben. verworpen.
Met 23 tegen 6 stemmen en 21 onthou
dingen verwierp de commissie een resolutie
van India welke de commissie voor de
atoom-energie haar arbeid wilde laten
voortzetten en zo spoedig mogelijk een ver-
dragsontwerp voor de contróle op de atoom-
energie laten opstellen.
In het thans aangenomen Westelijke plan
wordt gesproken over uiteindelijke vernie
tiging en buiten de wet stellen van alle
atoombommen, doch pas nadat een doeltref
fend controle-systeem aan de praktijk ge
toetst zou zijn.
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede. dat op de punten der oude textielkaar-
ten 705 na 23 October niet meer gekocht
kan worden, daar deze kaarten dan hun
geldigheid verliezen.
Dat het Nederland ernst is met de propaganda
voor de „Hollandse Nieuwe" werd opnieuw
bewezen tijdens de grootse salon voor voedings
middelen, die van 2—17 October in Brussel
werd gehouden. Willem van Es, een meester-
fileerder uit IJmuiden, prijkte er al hapjes
uitdelend temidden van de aantrekkelijke
attributen der Nederlandse visserij en de zeer
iwtuurgetrouwe foto van een jongedame, die
een haring naar binnen werkt, bracht verschei
dene Belgen in verrukking, zodat een bevre
digend aantal orders het gevolg was van deze
„haringstunt". De inzending kwam tot stand
door innige samenwerking tussen de Reders
vereniging voor de Haringvisserij, de Bond van
Haringhandelaren en de afdeling Vis van het
Voorlichtingsbureau van ae Voedingsraad in
IJmuiden.
De concertmeester van het Residentie
orkest, die hij sedert 1914 inneemt, gezeten,
tijdens het eerste concert van het wintersei
zoen voor het laatst op de ereplaats in het
orkest, die hij sedert 1914 inneemt gezeten.
Hem viel bij zijn afscheid een hartelijke
huldiging ten deel.
Opgericht is de „Stichting Ontwikkeling
Verkoopkunde". Jhr. dr. J. C. Mollerus. se
cretaris van de Kamer van Koophandel en I
Fabrieken voor Noordholland, kantoor Haar
lem. is voorzitter van het curatorium. De
stichting heeft een examenbureau in Den
Haag, dat aan geslaagden voor het examen
verkoopkunde een diploma uitreikt.
De „Oranje", het vlaggeschip van de Mij.
Nederland", zal voor de volgende rei6 naar
Indonesië eerst 28 December vertrekker. Het
schip zal in dok gaan om weer in vooroorlog- 1
se toestand te worden teruggebracht. De
slaapzalen, die nog resteren uit de tijd dat
de „Oranje" als troepenschip voer, zullen
plaats maken voor hutten.
Na een tocht, welke drie weken heeft
geduurd, is de 71-jarige schaapherder Van
Dijk uit Eerbeek met een kudde van 100
schapen op het vliegveld Twente gearri
veerd. De schapen hebben tot taak de grond
van het vliegterrein vaster te maken. De
practijk heeft geleerd, dat schapen daartoe I
beter in staat zijn dan een wals. De scheper
heeft met zijn schapen de tocht geheel te
voet afgelegd.
Binnenkort is de benoeming te verwach
ten van de heer M. P. Gorsira tot vertegen
woordiger van de Nederlandse Antillen bij
het ministerie van Overzeese Gebiedsdelen
in Den Haag. Voorheen werd deze functie
vervuld door mr. dr. M. F. Da Costa Gomez,
thans lid van de redactiecommissie van de
Rondetafelconferentie.
Met ingang van 1 November zal de KLM I
haar vluchten naar Frankfurt staken. Het
vliegveld van deze plaats is namelijk als
beginstation van de luchtbrug naar Berlijn I
zo zwaar belast, dat geen passagiersvliegtui
gen meer kunnen worden toegelaten. Van 1
November af zal de KLM nu tweemaal per
week via Stuttgart naar München vliegen.
De export van tomaten naar Duitsland
is stopgezet. Tot dusver bestond de verplich
ting, 40 procent van ter veiling aangeboden
tomaten voor export ten behoeve van de
Duitse burgerbevolking te reserveren.
Aan de verzamelaarsloketten der post
kantoren zijn nu ook de 3. 4 en 7'; cent uit
de danser-serie en de 15, 20. 25, 40, 45, 50 en
80 cent van de Koningin Wilhelminazegels
(type Hartz) van Indonesië verkrijgbaar.
Voorts zullen de Curacaose zegels van Ko
ningin Juliana verkrijgbaar zijn in de waar
den van 6 en 12% cent.
De Amsterdamse politie heeft een inbre
ker gearresteerd, die in 1943 bij een kleer
maker een aantal kledingstukken had ont-
vreemd. Deze diefstal is inmiddels verjaard.
Toen de politie naging hoe het kwam, dat de
man destijds spoorloos had kunnen verdwij
nen, ontdekte zij, dat hij dienst had genomen
bij de SS. Hij is nu als politieke delinquent
opgesloten.
De voormalige adviseur van de Centrale
Vermogens-Opsporingsdienst te Amsterdam.
C. L. M. M. die tevens secretaris is geweest I
van het Clearinginstituut, is conform de eis
tot 3 jaar gevangenisstraf veroordeeld. Hij
stond op 4 October terecht wegens valsheid
in geschrifte. Bewezen werd geacht, dat hij I
bijna 160.000 aan „tip-gelden" had opgeno
men op kwitanties, die hij zelf van valse
handtekeningen voorzag. Tip-gelden werden
uitgekeerd aan particulieren, die de C.V.O.
op het spoor brachten van vijandelijke ver
mogens. Een groot deel van de 160.000 zou j
de veroordeelde te eigen bate hebben ge
bruikt.
De vorige week is bij Urk het motor
schip „Landbouwbank" uit Meppel na een
aanvaring gezonken. Het scheepje is Zater
dag gelicht en naar Amsterdam gesleept. De
lading veekoeken zal worden gedroogd.
Een Engelse officier neemt in het Wil-
helminakanaal proeven met een Duitse een-
mansduikboot. om de draagkracht en de sta
biliteit van dit vaartuig vast te stellen. Hij
zou voornemens zijn, in de duikboot van Ne
derland naar Engeland te varen.
HAARLEM EN OMGEVING
Nap de Klyn en Alice Heksch zullen
Zaterdagavond in de Renaissancezaal van het
Frans Hals Museum een concert geven voor
de Haarlemse Kunstgemeenschap. Werken
van Bach, Willem Pijper. Mozart en Joh.
Brahms zullen ten gehore worden gebracht.
De heer P. Wartcna hoopt 1 November
de dag te herdenken dat hij 25 jaar als chauf-
de dag te herdenken dat hij 25 jaar geleden
als chauffeur in dienst trad bij de heer C. D.
v. d. Vliet, Huize „Vaart en Duin" te Over-
veen.
In aansluiting op ons bericht over het
afscheid van de heer A. D. Paulus van het
Kadaster te Haarlem, delen wij mede, dat dit
op Zaterdag 30 October op het kantoor wordt
gevierd.
Als verdacht van diefstal van een bedrag
van f220 uit een lade in een kapperswinkel
is aangehouden een dertig jarige kellner.
Dr. Jaspar over Benelux
De secretaris-generaal van de Belgisch-
Nederlands-Luxemburgse douane-unie mr.
dr. E. Jaspar, heeft voor de leden van de
Brusselse afdeling van het comité Benelux
een lezing gehouden over de economische
unie tussen de drie landen.
Tijdens zijn voordracht deelde de heer
Jaspar mede, dat de mogelijkheid wordt
overwogen in de toekomst voor de landen
der Benelux-groepering gemeenschappe
lijke consuls in het buitenland aan te stel
len, met dien verstande, dat waar nog geen
consuls zijn een „Benelux-consul" zal wor
den benoemd en waar zich reeds een consul
bevindt, ook de consulaire vertegenwoor
diging van de andere landen der Benelux-
groepering aan hem wordt opgedragen.
De secretaris-generaal verklaarde ver
der, dat de accijnzen uiterlijk 1 Maart 1949
gelijk zullen zijn in de drie landen, met uit
zondering van drie soorten, waarover nog
wordt onderhandeld.
Verwacht mag worden, dat deze lataste
in de loop van 1949 eveneens gelijk gemaakt
zullen worden. De heer Jaspar zeide er in
ieder geval van overtuigd te zijn, dat op 1
Januari 1950 de economische- unie een feit
zal zijn geworden.
Politiechef naar het Westen
gevlucht
Volgens het met Amerikaanse licentie
verschijnende blad Der Abend, dat door
het Duitse nieuwsagentschap DPD (Britse
zóne) wordt geciteerd, is Thüner, hoofd van
de criminele politie te Mecklenburg, ver
gezeld van enkele politiefunctionarissen,
naar West-Duitsland uitgeweken met me
deneming van de volledige dossiers over
de reorganisatie van de politie in de
Sovjet-zóne.
Vogelenzang
Een gezellige dag voor
ouden van dagen
Alhier is opgericht een comité dat zich ten
doel stelt, de ouden van dagen ééns per jaar
een gezellige dag te bezorgen. Het comité
stelt zich voor. teneinde de nodige gelden bij
elkaar te krijgen, voor dit doel drie maal
per jaar te collecteren en wel October,
Februari en Mei.
Bloemendaal
BURGERLIJKE STAND
GEBOORTEN: M. A. Warmerdam—v. d.
Raad. d.
ONDERTROUWD: J. J. de Baan. en A. Ver
boom: L Vrugt en P. G. Gordijn; F. A. Chr.
Seitz en J. P. Mulder.
OVERLEDEN: J. de Lang, oud 55 jaar.
GEHUWD: W. K. Toffel en A. M. Preusz.
Heemstede
Bevestiging en intrede Ds. M. Vrieze
Ds. M. Vrieze. predikant der Gereformeer
de Kerk (onderh. art. 31 K.O.) te Rotterdam
Charlois en Barendrecht, die het door de
Geref. Kerk te Heemstede op hem uitge
brachte beroep aannam, is voornemens alhier
zijn intrede te doen op Donderdag 4 Novem
ber. Deze dienst vangt aan des avonds 8 uur
en wordt gehouden in het kerkgebouw van
de Ned. Protestantenbond aan de Postlaan.
Als bevestiger treedt op ds. J. Meester te
Haarlemmermeer O. Z.
Amsterdamse Beurs
Slotkoers
Openings
gisteren
koersen
Koninklijke Olie.
327%
3241/2
283%
2821/2
226&
222%
A. K. U
150
150
167
Nederlandse Ford
317
Nederlandse Kabel
268
v. Berkel's Patent
123
Scheepvaart Unie
167%
Holl.-AmerikaLijn
I68I/2
167?*
Deli Maatschappij
148
H. V. A
256-5*
25514
A'dam Rubber
162
160%
Ned. Handel Mij
157
N.-I. Handelsbank
115
Billitou Mij II
408
