Ambtenaren in Indonesië
zijn ontevreden en ongerust
Menten kon „tot zijn spijt" niet komen
CKort en Bondig
Paspoortenzwendel ter griffie
DONDERDAG 28 OCTOBER 1948
HAARLEMS DAGBLAD
Een pleidooi om met hun rechtmatige aanspraken
rekening te houden
De ambtenaren in Indonesië (Nederlandse
en inlandse) zijn niet alleen ontevreden,
maar zij maken zich ook ernstig ongerust
over de gang van zaken. Dit werd in een
in Den Haag gehouden persconferentie
verklaard door de heer W. H. Lichtveld,
die in opdracht van de samenwerkende
vakverenigingen in Indonesië naar Neder
land is gezonden, om daar te pleiten voor
de inwilliging van hun rechtmatig geachte
aanspraken. Bij die samenwerking zijn alle
vakorganisaties betrokken, zodat alle rich-
der ambtenaren tegemoet gekomen wordt.
Door de gang van zaken is het overheids
personeel in Indonesië gealarmeerd. On
danks alle loyaliteit en goede wil kunnen
de ambtenaren-organisaties niet instaan
voor de consequenties, die mogelijk 'zullen
voortvloeien uit het voortbestaan van de
huidige onzekere toestand. De gevolgen
van een ineenstorten van het „burger
front" zouden voor alle betrokkenen zon
der uitzondering van ernstige aard kun
nen zijn.
tingen daarin vertegenwoordigd zijn. De i t I
heer Lichtveld spreekt dus in deze voor nGl tGKOn Dll mGT
tienduizenden belanghebbenden, want bij
de organisaties zijn er reeds 17.000 aan
gesloten.
De heer Lichtveld vertelde een en ander
over de moedeloosheid, de ontstemming en
nerveuze geprikkeldheid, die een ongun
stige invlped hebben op de arbeid en voor
al op het vermogen, om de juiste houding
te vinden bij het vormen van een bindende
schakel tussen ^le nieuwe 'Indonesische
machten en de thans bestaande. De ambte
lijke vakbeweging stelt zich op een volko
men on-politick standpunt en verricht haar
taak los van elke aversie tegen wat in In
donesië is of komen zal in politiek opzicht.
Spreker wees op de grote na-oorlogse ar
moede, die in Indonesië wordt geleden en
op het nog steeds uitblijven van een bil
lijke „rehabilitatie", zowel wat betreft het
gederfde loon als de door de oorlog gele
den schad<= op de treurige woningtoestan
den, op de trieste gevolgen van de gezins
scheiding en de trage gang der gezinsher
eniging.
Dit alles wordt nog verergerd omdat de
ambtenaren zich elke dag afvragen: „Waïir
sta ik morgen? Wie is morgen mijn werk
gever?"
De Nederlandse regering heeft wel een
garantieverklaring aan de ambtenaren in
Indonesië gegeven, maar die is zo vaag,
dat zij nog steeds niet weten waaraan zij
toe zijn. Is het waar, dat de Indische pen
sioenfondsen zo uitgeput zijn, dat het moei
lijk zal zijn in de toékomst de pensioenen
uit te betalen?
De regering heeft een commissie (onder
voorzitterschap van de heer Werner) be
noemd om haar te adviseren over de rege
ling van de positie der ambtenaren in In
donesië. De vakverenigingen uit Indonesië
hebben thans ook over deze aangelegenheid
een adres aan de regering uitgebracht.
Daarin wordt betoogd dat de ambtena
ren, die niet in rechtstreekse dienst van de
Staten van Indonesië overgaan, onder een
rechtstreekse garantie van Nederland moe
ten komen. Ter voorkoming van economi
sche dwang moeten er redelijke voorzie
ningen getroffen worden, waardoor de
ambtenaren desgewenst da dienst kunnen
verlaten. Daarnaast moet de rechtspositie
zodanig worden dat de ambtenaren aan
hun verlangen om Indonesië verder te die
nen, kunnen werken en dat ook nieuwe
werkkrachten uit Nederland zullen worden
aangetrokken.
Enkele desiderata, die verder tot de ver
langens der ambtenaren behoren, zijn:
1. De gedwongen gezinsscheiding worde
op korte termijn gelikwideerd, door: a.
scherpe maatregelen tegen a-sociale verde
ling der woonruimte; b. uitgebreide wo
ningbouw (ook noodwoningen); c. uitbrei
ding der transportmogelijkheden.
2. Opheffing van de wanverhouding tus
sen de pensioenen, (die sinds 1934 niet
meer gewijzigd zijn) en het sterk gestegen
prijspeil.
3. Aanpassing van de salarissen aan het
prijspeil.
4. Erkenning van de aanspraak op uitbe
taling van (gedurende 43 maanden) ge
derfd salaris en van vergoeding van gele
den oorlogsschade.
De heer Lichtveld hoopte dat de regering
thans zeer spoedig een beslissing zal ne
men, waardoor aan de verlangens, de eisen;
Bescherming van kinderen
tegen verkeersongevallen
De inspecteur der Verkeerspolitie te
Haarlem, de heer I. B. Brauckman, zal
Dinsdagavond 2 November in 't „Huis voor
Ouders en Opvoeders", Lange Margaretha.
straat 19 te Haarlem, op uitnodiging van de
Commissie voor Huishoudelijke- en Gezins
voorlichting spreken over „Hoe beschermen
wij onze kinderen tegen verkeersongeval
len?", een onderwerp, dat zeer actueel is,
nu in Haarlem over enkele dagen de trams
door autobussen worden vervangen.
Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM 27 October 1948
ONDERTROUWD: 27 Oct., P. Willemsen en
M Groen: A. J. van Zomeren en W. G. Eer
hart; J. M. Riegen en M. J. Warmerdam; E.
W. J. M. Klunhaar en M. J. E. Wouters; J-
Molenaars en E. I. Wiezorek; F. Hess en R.
Vink- B J D. van Peperzeel en T. Tump; A.
W. de Jong en E. C. Wijts; D. Slootweg en
G. Borst; W. J M. van Loon cn E. M. Schut
te; J. L Blankert en J. Apekrom; W. J. G. de
Groot en W. B. T. Laurenssen; J H. Roe
broek en J. G. L. Grootenboer; J. J. Bijstel
en C W Lucas. P. van Campenhout en C
van der Zwet: J. Molenaar en L. Angenent;
G Klein Schiphorst en A. Verzijlbergh: J-
Brouwer en E. M. Dekker; G. H. Kocb en M.
J. Broekhof: J. Glas en J. Bergsma: R. van
Stuivenbcrg en D. E. B. Swaagstra; J. J_K];S
en M. C. Westendorp; G. T Liesting en E. C.
A. M. Corstens; J. C. W. Voorderhaak en B.
DGEHUWD: 26 Oct., C. C. van Helsdingen
en J C. Moll: 27 Oct., J. van der Heiden en
M. W. van der Weert; N. G. Hoogzand en J-
A Draaisma: J. P. Harmse en J. M. Wubbe;
A. L van den Berg en M J. van Schie; H.
Gelaudie cn J. C. van der Vossen; K. C Ram
en J. H. C Bijster; H. J. Broek en H. B. Gil-
jou. P. Poole cn J. C. van Leeuwen: J. Riet
man en P Weij: H Zwart en E. T. Spronk.
P. A van Kraaij en M. M. Brouwers; G. van
Woudenberg en N. Roodenburg; J. P- Gran-
dit cn C. A. Dekker; H..Otten en J. G. Peer-
deman: L. Stolk en M. W. van Emmerik; G.
Horselenberg en E. Zoethout; C. F. Umans
en G. M. Christians; J. van de Klerk en M.
C van Norden; R J. Postema en C C. Hoog-
wout; C. B. van Bilderbeek en A M. de
Vries: H de Bruin en W Bakker: V. Tunzi
en N E. Bakker: J. Kuiper en H de Jong:
J. T. J Lampe en A. C. de Comnck; K. L
Sternheim en I. Müller.
BEVALLEN van een zoon: 26 Oct.. C. M.
Radsma-Deken; 27 Oct., M. E. Croese-
^BEYALLEN van een dochter: 26 Oct..
Man in "t Veld-Bakker: A A. de Zwart—
Wil ken: 27 Oct.. G- Brijs—van Zomeren: A
C. Post—Swart.
OVERLEDEN; 25 Oct.. M van Vcorthuy-
sen—Noë. 97 j Jansweg: G. Oostenbroek. 76
j„ Eindenhoutstraat; 26 Oct. P. J. van der
Steijle. 69 j„ Kruistochtstraat; R. J. Colen-
brander—Kijftenbelt, 90 j., Eindenhoutstraat,
Haarlemse Grondbedrijf
B. en W. willen dit verdelen
over 12 jaar
Enkele weken geleden deelden wij reeds
mede dat de nieuwe taxatie van de gron
den van het Gemeentelijk Grondbedrijf
ongunstig is uitgevallen. De gronden staan
te boek voor 6.165.697,70. en de waarde
is nu getaxeerd op 3.375.839,70. zodat
er, sinds de laatste taxatie van 1935, dus
een waardevermindering van 2.789.857,77
werd geconstateerd, niettegenstaande de
laatste jaren geen rente meer werd bij
geschreven en er in verband daarmede
684.347,17 ten laste van de gewone dienst
werd gebracht. B. cn W. schrijven aan de
dat de waardevermindering van de
grond een gevolg is van de enorm gestegen
bouwkosten. Ook dat kwam reeds in ons
artikel tot uiting.
ƒ311.549,05 van het tekort is te verreke
nen met 17.629,43 die als winst op de ver
kochte erfpachtsgronden is aan te merken
en 295.919,12 als batig saldo op de exploi
tatie der erfpachtsgronden.
Er blijft dus over 2.478.308,72. Dit be
drag zou in vijf jaar uit de gewone mid
delen der gemeente moeten worden op
gebracht. Dit zou betekenen 495.661,75
per jaar. Onder de tegenwoordige finan
ciële omstandigheden zou dit op bezwaren
stuiten. B. en W. achten het ongewenst het
tekort voorlopig op de kapitaalsrekening
over te brengen, om tot dekking over te
gaan als de omstandighede^itweer normaal
zijn. Dit middel dat aangegeven wordt in
een circulaire van Ged. Staten achten
B. en W. wel aanlokkelijk, maar voor de
gemeente niet geheel verantwoord. Daar
om willen zij een middenweg bewandelen
de verrekening van het tekort over
12 jaar verdelen. Reeds »>p de begroting
van 1947 willen B. en W. een bedrag
brengen van 206.525,74.
Tot de doodstraf veroordeelde
Haarlemmer in cassatie
De Bijzondere Raad van Cassatie be
handelde de zaak tegen K. R. uit Haarlem,
die door het Bijzondere Hof te Amsterdam
lot de doodstraf was veroordeeld. Aan een
hoofdwachtmeester van de politie te Haar
lem had hij de plaatsen verraden waar een
Joodse Nederlander en een Duitse deser
teur zaten ondergedoken. Beide personen
werden gearresteerd. De Nederlander vond
de dood in een concentratiekamp. Uit een
psychiatrisch rapport bleek dat R. slechts
in zeer geringe mate verminderd toereke
ningsvatbaar kon worden geacht.
De procureur-fiscaal concludeerde tot
levenslange gevangenisstraf.
Ook verhoging van gas-
en electriciteitstarieven?
„Het ligt in de lijn"
In de publicaties die van regeringswege
zijn uitgegeven over de stijging van prijzen
en lonen, is gezegd, dat de uitgaven in een
arbeidersgezin met 0.10 per week zullen
stijgen voor gas en licht.
De zaak zit zo:
Tot heden kregen de gas- en electriei-
teitsfabrieken kolen waarop de regering een
toeslag betaalde. Komt die toeslag te ver
vallen, dan zullen de bedrijven gedwongen
zijn hun tarieven te verhogen.
Daar de Haarlemse bedrijven tot heden
geen officiële mededeling ontvangen heb
ben, is nog niet overwogen kunnen worden
hoeveel de verhoging zal moeten bedragen
om de hogere uitgaaf aan kolen te compen-
seren.
Bovendien moet het college van B. en w.
van Haarlem zich nog beraden over de
vraag of het voor onze bedrijven noodzake
lijk is de tarieven te verhogen.
Bij de behandeling der begroting voor
1948 werd van een verlaging der tarieven
afgezien uit financiële overwegingen. Nu
gaat het evenwel over een verhoging.
Uitspraken van de rechtbank
De Haarlemse rechtbank heeft de zaken
man J. H. M- S-, die terecht heeft gestaan
wegens dood door schuld tot een hechtenis-
straf van drie maanden veroordeeld. S. heeft
op 11 Juni met zijn auto bij de Zijlbrug een
wielrijdster aangereden, die vrijwel op slag
dood was-
De zestigjarige handelsreiziger R. V. wilde
begin September op de hoek van de Pijn
boomstraat en het Soendaplein met zijn auto
de Schoterweg oversteken. Hij meende de
Pijnboomstraat nog te kunnen bereiken voor
een motorrijder, die van het Soendaplein
kwam- Een aanrijding volgde, waardoor de
motorrijder zodanig gewond raakte, dat hij
kort daarop overleed. De rechtbank sprak de
handelsreiziger vrij.
MEJUFFROUW COR IGESZ JUBILEERT
Vandaag is het vijf en twintig jaar geleden,
dat mejuffrouw Cor Igesz uit Haarlem be
noemd werd tot dirigente van het Hillegoms
Dameskoor- Dit feit zal op 16 December ge
vierd worden met een feestconcert van dit
koor. waaraan alle koren, welke onder leiding
staan van mejuffrouw Igesz, evenals haar
leerlingen medewerken- Behalve het koor in
Hillegom leidt zij de koren van de afdeling
Haarlem van de Nederlandse Vereniging van
Huisvrouwen, van de afdeling Haarlem van
de Christen Vrouwenbond van het Overveens
Dameskoor.
VERKEERSVERBETERING
Openbare Werken en het Gemeentelijk
Electriciteitsbedrijf van Haarlem leggen op
het ogenblik de laatste hand aan de verbe
tering van het spoorwegviaduct over de
Brouwersvaart, met het oog op de route
van buslijn 6.
Er worden op dat donkere punt een paar
electrische lantaarns geplaatst en er komt
aan de Zuidzijde een smal trottoir.
Op de walmuur wordt een verhoging
aang^jracht, die moet voorkomen dat de
autoTOssen op dit smalle gedeelte te water
zouden raken.
De enige hoop in een
ontredderde wereld
Van 2 tot 4 November wordt in de Zuider
kapel. Zuiderstraat te Haarlem, een Confe
rentie tot opwekking en verdieping van het
geestelijk leven gehouden. Iedere dag zijn er
middag- en avondsamenkomsten, waarin het
onderwerp: „Jezus Christus, de enige hoop
voor een ontredderde wereld"„wordt behan
deld. Sprekers ziin de heren: J. A. Bruyn.
Wassenaar P. D Bardelmeyer, Noordwijk a.
Zee; W. Dubbeldam. Rotterdam en J. Kits.
Doorn. Tussen middag- en avondsamenkomst
wordt iedere dag een gemeenschaopelijke
koffietafel met getuigbnisdienst gehouden:
Woensdag- en Donderdagmorgen wordt een
bidstond gehouden. Het Zuiderkapelkoor
leent zijn medewerking.
HAARLEMMER VRIJGESPROKEN
Het bijzondere gerechtshof te Amsterdam
heeft voortgezet een zaak tegen de Haarlemse
teéhniker T. P. van V.. die er van verdacht
werd tijdens de bezetting zijn medegevange
nen in het concentratiekamp Siegburg bena
deeld te hebben. Reeds had Van V. twee en
half jaar in voorarrest gezeten, doch in Juni
].l. is hij op vrije voeten gesteld.
Getuigen verklaarden, dat Van V. goed
werk heeft verricht in het kamp, doch dat hij
niet iedereen kon helpen. Mogelijk zijn
enkelen teleurgesteld en hebben klachten
ingediend, merkten getuigen op.
Het hof sprak verdachte vrij en de presi
dent zeide, dat het onderzoek niet zo sob-
jectief is geweest, als wenselijk geweest was.
Bloembollensmokkelaars
voor economische rechter
Voor de Haarlemse economische rechter
stond gisteren de Heemskerker C. W. D.
terecht, die verdacht werd van bloembol
len-smokkelarij op vrij grote schaal, waar
bij ook zijn broer. H. D. uit Beverwijk, die
verstek liet gaan, was betrokken. Deze
kongsi knoeide met „gezondheidscertifica
ten", die voor veel kleinere hoeveelheden
werden aangevraagd dan in werkelijkheid
werden uitgevoerd.
Verdachte gaf het ten laste gelegde op
de meeste punten toe, maar uit zijn ver
klaringen bleek dat de hoofddaders eigen
lijk zijn broer en een zekere D. in Enge
land waren.
De officier eiste tegen C. W. D. zes
maanden gevangenisstraf en tegen de
broer H. D. een jaar, met onmiddellijke
gevangenneming van beiden.
De Verdediger vroeg een reclasserings-
rapport. De economische rechter besloot
schriftelijk vonnis te wijzen op 2 Novem
ber.
De speeltuin „De glasblazers'
B. en W. stellen aan de raad voor een
renteloos voorschot van f 1250,— te geven
aan de speeltuinvereniging „de Glasbla
zers", die een tuin heeft aan de Papentoren-
vest. Het is nodig een schuilgelegenheid
voor regen te maken, waarin tevens de
materialen opgeborgen kunnen worden.
Programma Muzen Forum
Het programma van de Bloemendaalse
Kunstkring „Muzen Forum" voor de komen
de maanden luidt' Vrijdag 17 December Carel
van l eeuwen Boomkamp cello «en Gerard
Hengeveld piano Vrijdag 21 Januari Claudine
Wltsen EUas. voordracht. Vrijdag 11 Februari
Ines Carillo, plano. Vrijdag 11 Maart Pierre
Bernac en Francis Poulenc, zang en piano.
Vrijdag 29 April Rotterdams Toneel.
Zaak voor nader getuigenverhoor aangehouden
i3e J;
Bureau
10724,
15054
J Prukki
Dubbele moordaanslag
in de hoofdstad
Een der slachtoffers overleden
In de afgelopen nacht heeft de 26-jarige
H. J. B. uit de Valckenierstraat te Amster
dam een moordaanslag gepleegd op zijn
26-jarige echtgenote F. A. B.W. en op de
man, bij wie zij was gaan inwonen, de 37-
jarige I. van W. uit de Hunzestraat.
Buren hoorden 's nachts omstreeks kwart
over twaalf aanhoudend tikken op de ruit
van de buitendeur van perceel Hunzestraat
121. Toen zij zich toegang tot het beneden
huis hadden verschaft, vonden zij achter
de buitendeur de 37-jarige bewoner I. van
W. hevig bloedend op de grond liggen.
Even verder in de gang troffen zij de 36-
jarige vrouw F. A. B.W„ eveneens zwaar
gewond aan. Onmiddellijk werd de politie
gewaarschuwd. Beide slachtoffers leefden
nog. Van W. was in staat de politie mede
te delen, dat de moordaanslag was gepleegd
door de 26-jarige H. J. B. uit de Valcke
nierstraat. In de woning werd een brief
gevonden, gericht aan de vrouw, afkomstig
van B., waarin deze haar onder bedreiging
tracht te bewegen naar zijn huis terug te
keren. De vrouw had haar man verlaten
en was bij Van W. gaan inwonen.
Dader pleegt zelfmoord.
De politie ging onmiddellijk naar de Val
ckenierstraat. Daar constateerde zij, dat de
dader zelfmoord had gepleegd. De slacht
offers zijn naar het Onze Lieve Vrouwe
Ziekenhuis vervoerd, waar Van W. korte
tijd na aankomst is overleden. De toestand
van de vrouw is zorgwekkend. Vermoede
lijk heeft B. bij zijn aanslag gebruik ge
maakt van een bijl.
Eervol ontslag aan
Dr H. J. van Mook
Bij Koninklijk Besluit van 25 October is
aan dr. H. J. van Mook op zijn verzoek op
de meest eervolle wijze ontslag verleend
als luitenant-gouverneur-generaal van In
donesië met dankbetuiging voor de vele en
gewichtige diensten door hem in uitzonder
lijke moeilijke omstandigheden aan den
lande bewezen.
Het ontslag zal ingaan op het tijdstip,
wa'arop dr. Van Mook het bestuur zal heb
ben overgegeven aan de autoriteit, die de
uitoefening van zijn functie van hem zal
overnemen.
Dr. Van Mook is voornemens de dag na
aankomst van dr. L. J. M. Beel naar Neder
land te vertrekken.
Biljarten
Vierde klas kampioenschap
van Haarlem klein biljart
Woensdag zyn in hotel „Hof van Holland"
Het verdachtenbankje van het Amster
damse Bijzondere Gerechtshof bleef leeg
toen de deurwaarder vanmorgen de zaak
van P. N. Menten had uitgeroepen.
De Aerdenhoutse houthandelaar, die er
van wordt beschuldigd tijdens de oorlog in
Polen, waar hij grote bezittingen had, in
Duitse dienst te zijn getreden, de bezetters
als deskundige behulpzaam .to zijn geweest
bij hun roof der Poolse kunstschatten en
daarbij bovendien een groot aantal kost
baarheden van de door de Duitsers om het
leven gebrachte professor Ostrowski voor
zichzelf te hebben behouden, had het maar
beter gevonden niet op te duiken.
Zoals men weet had Menten, die in de
Ursulakliniek te Wassenaar werd ver
pleegd, in December van het vorige jaar
kans gezien te ontvluchten op het moment
dat hij door twee rechercheurs naar het
ziekenhuis in het kamp Vught zou worden
overgebracht.
De vier man sterke verdediging, de heren
mr. L. G. Kortenhorst en mr. J. C. Coe-
bergh uit den Haag en mr. Sake C. van
der Wall en mr. Reyer K. P. Kalbfleisch
uit Haarlem, deelde ons bij de aanvang der
zifting mede, dat de heer Menten zeer
gaarne zou zijn verschenen, omdat hij de
uitspraak van het Hof met gerustheid tege
moet ziet. Hij heeft hiervan echter moeten
afzien omdat hij mede om gezondheids
redenen zich niet wenst bloot te stellen
aan de mogelijkheid dat het Hof, het on
derzoek op de eerste zittingsdag niet vol
ledig achtende, hem op vordering van de
advocaat-fiscaal tijdelijk zijn vrijheid zou
ontnemen.
Van de zeven gedagvaarde getuigen ver
schenen er slechts drie: de raadsheer
commissaris bij het Hof, mr. F. P. Th.
Rohling, die het vooronderzoek gevoerd
had, de houthandelaar J. J- Broen uit
Amsterdam, die indertijd Nederlands con
sul in Lwow was geweest en mejuffrouw
J. Peetoom uit Haarlem, die in de tijd dat.
verdachte weer in Aerdenhout woonde,
bij diens moeder als werkster in dienst was
geweest.
Mr. Rohling legde een uitvoerige ver
klaring af over de verhouding tussen de
Duitse generaal-majoor van de Siclier-
heitspolizei Schöngardt en de verdachte.
Schöngardt is inmiddels door de Engelsen
als oorlogsmisdadiger opgehangen.
Schöngardt had aan mr. Rohling ver
klaard, dat Menten een persoonlijke vriend
van hem was gewoi'den, nadat deze in Juni
1911 bij de Duitse opmars naar de Poolse
Oekraïne als tolk aan zijn staf was ver
bonden geworden. Hem werd, voor zijn
eigen bescherming, een uniform gegeven
en een fantasie-rang. Hij woonde al vele
jaren in Polen en sprak goed Pools.
Menten werd, zo zei Schöngardt, in het
bijzonder opgedragen geheime Russische
documenten te vertalen. Hij deed dit
„punctueel"; hij was trouwens volgens de
generaal-majoor „deutsch-freundlich".
De houthandelaar Broen van 1937 tot
1939 consul in Lwow vertelde, dat hij
reeds vóór de oorlog van Menten had ge
hoord, in zakelijk opzicht in ongunstige
zin. In 1939, toen de Russen het Oostelijk
deel van Polen bezetten, vluchtte hij van
zijn landgoed te Zoppot naar Lwow. De
heer Broen hielp hem aan een paspoort en
tegen het einde van het jaar kon Menten
met de overige Hollanders naar het Duitse
bezette gebied en naar Nederland vertrek
ken. Menten bleef echter in Krakau hangen
want „er was daar veel geld te verdienen".
„Was Menten rijk?" vroeg de president,
mr. A. C. N. P. Ruys.
„Niet zo enorm", meende de heer Broen,
want het landgoed was met hypotheek be
last en bovendien was hij door de Russen
alles kwijt geraakt. Het was practisch on
mogelijk waardevolle voorwerpen mee te
smokkelen. Wel bleek, dat Menten de con
sul een schilderij had cadeau gedaan en
dit was opgerold, zonder lijst, meegenomen.
„Menten wist precies waar de kostbare
schilderijen zaten in Polen", aldus getuige.
Jaren later had de heer Broen Menten
weer ontmoet. Hij woonde toen pas in Aer
denhout en had kans gezien, zoals hij zelf
vertelde, twee wagons met schilderijen,
tapijten en vele andere kostbaarheden van
Krakow naar Holland te krijgen. Volgens
de heer Broen had Menten al direct bij zijn
aankomst in Krakow met de Duitsers aan
gepapt.
„Het huis van mevrouw de Liefde de
moeder van Menten werd door hem ge
bruikt als een verkooplokaal van kunst
voorwerpen", verklaarde de werkster van
mevr. De Liefde, mejuffrouw Peetoom.
„Anderen dan Duitsers heb ik er nooit ge
zien". Dat was in 1944, nadat Menten uit
Polen in Nedepland was teruggekeerd.
Vervolgens ging de president over tot
het voorlezen van talloze getuigenverkla
ringen. Uit enkele daarvan bleek, dat de
wijze, waarop Menten „zaken" had gedaan
in Polen zelfs de S.S. te gortig was gewor
den en dat hij voor een S.S.-Gericht werd
gedaagd. Door tussenkomst van Schön
gardt was hij weer vrijgekomen en kon hij
met zijn buit naar Nederland vertrekken.
Alleen reeds in Polen was een omvang
rijk dossier samengesteld uit verklaringen
van Polen. De verdachte had zich in 1942
in de woning in Lwow van de
Poolse professor Ostrowski, die met zijn
gehele familie door de Duitsers was uitge
moord, geïnstalleerd en had zich de daar
in bevindende kunstschatten toegeëigend.
Êén Pool had enkele schilderijen in de
woning van Menten in Aerdenhout in De
cember 1945 als de zijne herkend.
De hoofdboekhouder van de vier kunst
handels in Krakow, waarvan Menten vol
gens vele getuigen „Verwalter" was ge
weest, getuigde dat Menten vrijwel uitslui
tend handelde in kunstschatten die van door
de Duitsers geliquideerde Polen afkomstig
waren.
Zijn Poolse chauffeur getuigde, dat Men
ten zich aan braspartijen met de Duitsers
te buiten was gegaan, doch dat anderzijds
hij ook enkele rijke Joden had geholpen,
waarvoor hij zoals de getuige erbij
voegde dik werd betaald.
Volgens sommige getuigen had Menten
een welwillende houding jegens de Poolse
en Joodse bevolking aangenomen, doch er
waren er nog veel meer, die zeiden dat hij
zeer pro-Duits was.
Nadat de president gedeelten uit de lange
door de verdachte tijdens het vooronder
zoek afgelegde verklaringen had voorgele
zen Menten kwalificeerde de ten laste
legging als „absurd" en ontkende alles
werd besloten de behandeling op 25 No
vember voort te zetten.
Dan kunnen de getuigen J. L. de Bruin,
vroeger consul te Krakow, mevrouw M. L.
O. A. baronesse Steengracht van Moyland,
die beiden in het buitenland vertoeven, en
de vroegere weermachts-aannemer W. A.
Christiaans worden gehoord.
DISTRIBUTIENIEUWS
Vrijdag is aan de beurt voor het afhalen,
van bonkaarten voedingsmiddelen, tabaks-
of versnaperingskaarlen en toeslagkaarten
voor aanstaande en jonge moeders in de
Vleeshal te Haarlem: restant B.
de wedstrijden begonnen om het kampioen
schap klein biljart vierde klas van het
district Haarlem. De resultaten waren:
H. v. d. Linden 56 32 10 1.75
L. Vlug 75 32 12 2.34
T. Thoolen
G. J. v. d. Veldt
62
75
38
38
9
7
1.63
1.97
A. Hendriks
T. van Keulen
75
40
22
22
21
9
3.40
1.81
Labots Sr
75
68
38
38
9
9
1.97
1.78
L. Vlug
Labots Sr
75
52
34
34
10
15
2.20
1.52
A. v. d. Linden
Feldmeyer
62
75
35
35
16
7
1.77
2.14
A. Hendriks
G. J. v. d. Veldt....
75
75
48
48
6
12
1.56
1.56
Duitse officieren voor
Neurenbergs tribunaal
Een Amerikaans tribunaal voor oorlogs
misdaden te Neurenberg heeft dertien
voormalige officieren van de Duitse gewa
pende macht vrijgesproken van beschuldi
gingen van samenzwering en het voeren
van een aggressie-oorlog.
Tegen de beschuldigden zijn ook aan
klachten ingebracht op grond van oorlogs
misdaden en misdaden tegen de menselijk
heid, tegen vijandelijke oorlogvoerenden,
krijgsgevangenen en burgers.
Reuter meldt nader, dat Wilhelm von
Leeb schuldig werd bevonden aan oorlogs
misdaden en misdaden tegen. de mensheid
in bezette gebieden. Hij werd onschuldig
bevonden aan onwettige daden jegens oor
logvoerenden en krijgsgevangenen.
Veldmaarschalk Sperrle werd op alle
punten vrijgesproken. Het tribunaal ge
lastte hem onmiddellijk in vrijheid te
stellen.
Veldmaarschalk Georg von Ktichler, die
von Leeb opvolgde in Rusland, werd schul
dig bevonden op vijf van de acht beschul
digingen wegens oorlogsmisdaden en mis
daden tegen de mensheid. Generaal Her
mann Both, de vroeger bevelhebber van
het vierde Duitse pantserkorps in Rusland
werd schuldig bevonden aan oorlogsmis
daden en misdaden tegen de mensheid. Ge
neraal Johannes Blaskowitz, die bij deze
groep beklaagden behoorde, pleegde zelf
moord bij het begin van het proces in Fe
bruari. (En niet dezer dagen, zoals een
United Press bericht in ons blad van
Woensdag ten onrechte suggereerde.
Red.).
JOODSE ZEGE IN DE NEGEV?
De Joodse chef der militaire operaties,
kolonel Jadin, heeft te Tel Aviv te kennen
gegeven, dat „het Egyptische leger in de
Negev in Zuid-Palestina volledig verslagen
is".
Volgens Jadin is de Egyptische front-
luchtmacht vernietigd, het merendeel der
fronttroepen is gelikwideerd en het vlagge-
schip „Koning Faroek" is tot zinken ge
bracht.
PROF. MR. DR. C. A. VERRIJN STUART
OVERLEDEN.
Te Zeist is in de leeftijd van 82 jaar over
leden prof. mr. dr. C. A. Verrijn Stuart,
oud-hoogleraar in de staathuishoudkunde
en het handelsrecht te Delft en in de staat
huishoudkunde en de statistiek te Gronin
gen en Utrecht en oud-directeur van het
Centraal Bureau voor de Statistiek.
BINNENLA)
B. en W. van Amsterdam vragen de j
meenteraad een crediet van f 1.552.000 vo
het verbreden en verbeteren van de Hande
kade aan de zijde van de IJ-haven, beneve
voor het uitdiepen van de IJ-haven
plaatse tot 10.30 meter.
De 45-jarige voormalige hoofdredactt
van het agrarisch nieuwsblad „Drents Ds
blad" en van „De Landstand", J. ter H.
Ruinerwold, is door het Bijzondere Hol t-yg tvT
Assen veroordeeld tot een gevangenisst I
van 8 jaren. J van
De hoofdstedelijke politie heeft ti ië, Ned
„groothandelaren" in bonnen gearresteei ergade:
Meer dan 1200 losse bonnen, vijftig volledi omen c
bonkaarten, twee tabakskaarten en een l e2insel
drag van bijna f 1000 werden in beslag j (rarcjoc
nomen.
Negentien-jarige ambtenaar
en wielrenners
i faardoc
HAARLEM EN OMGEVIKied^n
erbond
Niet de voorzitter van de Haarlem -happe
Voogdijraad doch de vice-voorzitter mr. D;t
van der Goot, sprak te Middelburg bij g'
begrafenis van mej. mr. E. C. C. de Visser"3 J
De commissie voor Huishoudelijke- ferden
Gezinsvoorlichting houdt Woensdag 3 ische 1
Donderdag 4 November in het Club- fest-Ei
Buurthuis aan de Kampersingel een tentoomater e
stelling, onder de titel „Het gaat om pas i
kinderen'.
Voor de afdeling Haarlem van de Alg
mene Nederlandse Organisatie voor voetvt
zorging heeft mevrouw A. BouvyReys, a: dcraer.
uit Den Haag de eerste voordracht van ijkhêid
serie van drie gehouden over „Loopstoorni imerik
sen Zij besprak in het bijzonder de evei/ens, c
wichtsstand. De tweede voordracht wordt «vloo
24 November gehouden. inden
De heer J. van Winterswijk Jr., theol ,"t
gisch candidaat te Haarlem, ontving toeze 'f.
ging van beroep van de Ned. Hervormd^ me.'
Gemeente van Gieterveen. e posi
De heer J. M. Vlaming, theologis et vas
candidaat te Haarlem ontving een beroep v; erkere
de Gereformeerde Kerk van Schapendijk nbeha
Ds. A. Nühuis, legerpredikant met verf De v
te Heemstede, ontving een beroep van t
Gereformeerde Kerk van Musselkanaal. pl0i:e
Uit een vaart in Haarlem is opgehaaf16 ma
een étui, bevattende ampullen met arsen M ee:
cum. De eigenaar wordt verzocht zich in ve ,'oestuc
binding te stellen met de recherche, geve telling
tigd in het bureau van politie aan de Smi^-estü
destraat.
Als verdacht van oplichting van flf j.
heeft de recherche een zes en twintig jarij
Haarlemse bankwerker aangehouden. H enstei
had aan een stadgenoot het bedrag gevraagjieert 1
om de kosten voor de begrafenis van zi erbim
vader te betalen. Het geld heeft hij echtyitstre!
besteed voor aankoop van een costuum. uei t0
De Bloemendaalse politie achtte h&ccpm
Woensdagmiddag verdacht, dat in Aerdei *1
hout een Limburger, een Haarlemmer en et 'n
Zutfenaar zwierven. Dezen werden naar l#n vo
bureau van politie overgebracht. Het bleeljlie de
dat de Limburger in het Politieblad gesignifnoeteï
leerd stond. Hij is op transport gesteld. Diand
Haarlemmer was zonder middelen van b(*oorai
staan. De politie heeft hem aan de Haarlems
politie over geleverd. Van de bewoner ve p
Zutfen was niets bekend. Hij is echter buiter" '-
de gemeente gezet, omdat de politie gee an hc
prijs stelde op zijn aanwezigheid. lie. In
Voor het examen dames-modevakkeyorpe
zijn te Schiedam geslaagd de dames R. Tam
en J. Steenken.
nilita
enslu
ing i
laat,
it er
oorst
Dnfei
eider
oork
al
olke
rach
Dit
k he
Taxi
Bel l 3 0 0 0
DAG EN NACHT
ARRONDISSEMENTSRECHTBANK
hielp" smokkelaari
Voor de Haarlemse arrondissementsrecht
bank stond vanochtend de 19-jarige amb
tenaar van de provinciale griffie S. P. v. d.
B. terecht, die beschuldigd werd van dief
stal van paspoorten, v. d. B. werkte op de
paspoorten-afdeling en kon eonder moeite
aan blanco-passen komen, die door de re
ferendaris waren ondertekend. Hij beschik
te zelf over de benodigde stempels, waar
onder dat van de Commissaris van de
Koningin. In de maanden Maart t.m. Juni
zou hij in totaal 11 paspoorten hebben ont
vreemd en aan verschillende particulieren
doorgegeven.
Als beloning kreeg hij geld, een horloge,
sigaretten en enige maaltijden en andere
consurftpties. Deze beloningen werden niet
vooraf bedongen.
Er werd ter zitting de verwondering uit
gesproken over het gebrek aan controle op
de griffie, dat mogelijk maakte dat zwarte
handelaren en politieke delinquenten het
land uit konden komen.
De officier wilde wel aannemen dat het
niet direct grof winstbejag was dat bij ver
dachte zou hebben voorgezeten. Hij achtte
het wel mogelijk dat dit ambtenaartje zijn
machtspositie niet onaardig vond. De eis
luidde een jaar gevangenisstraf, waarvan
zes maanden voorwaardelijk.
De raadsvrouwe vroeg het onvoorwaar
delijk gedeelte van de straf gelijk te stellen
aan het voorarrest.
De helers.
♦De tweede verdachte, de 34-jarige koop
man T. de V. uit Zutfen, had zes paspoor
ten van verdachte afgenomen, waarvan één
voor zichzelf en de andere vyf „om te
voorkomen dat v. d. B. in moeilijkheden
zou komen." Hij werd indertijd gegrepen
op de Belgische grens met 500 pakjes siga
retten, zodat de houding van de burgemees
ter van Zutfen, die hem een paspoort had
geweigerd, wel terecht Bleek.
De V. had zijn transacties voornamelijk
afgedaan in Haarlenjse cafés en de jonge
ambtenaar gefêteerd en allerlei schone za
ken voorgespiegeld. Hij kreeg bij de pas
poorten zelfs een stempel. De Officier zei
dat dit één van de zware jongens was, voor
wie v. d. B. een „zacht eitje" was. Hij vond
dat heling en omkoping van een ambtenaar
bewezen waren en eiste één jaar gevange
nisstraf.
Een verzoek tot invrijheidsstelling door
de verdediger, die de zaak minder ernstig
zag, werd door de rechtbank afgewezen.
Wielrenners.
De derde verdachte de wielrenner J. H.
V. uit Assendelft had een bemiddelende rol
vervuld, waar hij ook nog financieel voor
deel uit had getrokken. Enige „klanten"
werden hem toegestuurd door een bekende
wielrenner, G. S„ die zelf door v. d. B. „ge
holpen" was aan een inlegboekje in zijn
SCHEEPVAART
Amstelveen, RotterdamNew Orleans pass.
27 Oct. Wight. Johan van Oldenbarnevelt 27
Oct. van Soerabaja naar Semarang; Kota
Agoeng. Rotterdam—Java. 31 Oct. te Marseille
verwacht; Nieuw Amsterdam, Rotterdam
New York 27 Oct. te Southampton; Slamat
RotterdamBatavia 27 Oct. te Penang; Siba-
jak RotterdamJava pass. 27 Oct. Ouessant:
Van 't Hoff. Batavia—Rotterdam 27 Oct. van
Aden; Van Rienu-dijk. AmsterdamJava. 27
Oct van Belawan: Waterman BataviaRot
terdam 27 Oct- van Aden; Westland, Buenos
Aires—Amsterdam 28 Oct- te Rio Grande do
Sul; Willem Ruys, RotterdamJava, 27 Oct.
van Singapore.
volle pas. De Officier, die erbij vermelddi ?ort.
dat V. een erkende zwarte handelaar was
nam de morele pressie die hij had uitge
oefend, bijzonder kwalijk en eiste één jaarf1^t
Tegen een motorrenner die een paspooi
voor 35 had aangeschaft, werd 3 maan
den geëist wegens heling en omkoping.
Heemstede
oei
liet 1
W<
"it
lat z
La:
- ei
als r.
wel
M<
Voorjaar in Zweden"
Op de vergadering van de Onderlinge Tuin» [tate
liedenvereniging „Aerdenh'out en Omgeving" itair
welke Woensdagavond in het Volkskoffiehu jvan
aan de Heemsleedse Dreef te Heemstede
der voorzitterschap van de heer W. A.
Zadel werd gehouden, sprak de heer H,
Voors over „Voorjaar in Zweden"-
De heer Voors zeide in zijn inleiding, dal
Zweden een belangrijke afnemer van de Ne-^'at
derlandse tuinbouwproducten is. Zweden iJ
een mooi land voor hen die van de natuur
houden; het is groot, eenzaam en dunbevolkt.
De steden liggen ver uit. elkaar en vertonen
een geheel ander beeld dan die van andere
Europese landen.
De overgang van winter op zomer en om
gekeerd is zeer snel, waardoor men maar een
zeer kort voorjaar kent, dat veel later komt
dan bij ons. Als in October de eerste sneeuw
valt, is het werken in tuinen en parken afge
lopen. In de winter valt er elke nacht sneeuw
en iedereen is verplicht, mede te helpen met
sneeuwruimen, Zijn loon bij de patroon gaat
door en hij ontvangt voor het sneeuwruimen
een extra vergoeding-
Aan het onderhoud van parken, tuinen en
plantsoenen worden jaarlijks grote bedragen
besteed, want de Zweed is erg op bloemen
gesteld- Vooral tulpen zijn zeer in trek en in
elk plantsoen vindt men Nederlandse tulpen.
Spreker deed mededelingen over Upsala,
waar de botanicus Linnaeus geboren is en
waar veel nog aan deze geleerde herinnert,
Voorts besprak de heer Voors de goede sociale
positie van het Zweedse volk en de typische
huizenbouw, welke het flat-idee heeft.
Na afloop van de causerie werd de uitslag
van de Chrysanthenkeuring bekend gemaakt.
De heer P. Warmerdam was no. 1 met 8 pun
ten. de heer P. Berkhout no. 2 met 5 punten.
kaai
wat
BURGERLIJKE STAND BLOEMENDAAL
GBBOREN: M. G. de Jong—Rodenburg,
zoon. W. C- Hulsbosch—Verhaar, dochter- F.
H- K. Schmidt—Binder, dochter. M. A. Gen-
zerHelling, dochter. A- WeijersRomijn,
dochter.
ONDERTROUWD: G- v. d. Velden en I. M.
de Vilder; A. G de Blécourt en Jvr- C.
Teding van Berkhout.
GEHUWD: J. A. Slingerland en J. A.
Jansen E- Zuiderduijn en B. C. van Baten
burg, N- J. P. Bersee en A. M. Hurkens.
Amsterdamse Beurs
Slotkoers
Openingï-
gisteren
koersen
Koninklijke Olie.
325%
327
287
287
Philips
233)4
232%
h(
150%
149
Et
160
ai
Nederlandse Ford
306%
vi
Nederlandse Kabel
270%
Et
v. Berkei's Patent
120
v:
Scheepvaarts Unie
163%
164)4
I'
Holl.-AmerikaLijn
169%
172%
tt
Deli Maatsrhappii
150%
150
H. V. A.%
260
259%
i<
A'dam Rubber
163%
163%
Ned. Handel Mij - -
157%
N.-I. Handelsbank
114%
Billiton Mij II
402
