De V.A.M. wil toch met Haarlem
een contract sluiten
ROOSJES 4
Achteruitgang van de economische toestand
en druk van een gehaat regiem
Kort en Bondig
J
h
DONDERDAG It NOVEMBER 1948
HAARLEMS DAGBLAD
H|t vuil uit Haarlem en omgeving naar Gelderland of Noord Brabant?
Ir. G. F. H. Houben, directeur van de Vuil
Afvoer Maatschappij te Amsterdam, beves
tigde dat de vuilverwerkingsinrichting, die
de onderneming in Drenthe heeft nu
daar behalve het vuil uit Den Haag ook dat
Uit Groningen komt practisch vol is.
Maar dit wil geenszins zeggen zo ver
volgde hij dat wij daarom geen over
eenkomst met Haarlem kunnen sluiten. In
tegendeel. Er zijn verschillende plannen bij
de V.A.M. in bewerking die mogelijkheden
in het uitzicht stellen. Wij zijn namelijk
voornemens nog een nieuw bedrijf te ves
tigen; waar het komt is nog niet zeker, wij
moeten nog kiezen tussen Gelderland en
Noord-Brabant. In de toekomst zal het ook
nodig zijn op nog meer plaatsen in het land
zulke bedrijven te beginnen, o.a. is er een
voor het Westen van het land gewenst. Elk
bedrijf wordt ingericht voor een bevolking
van ongeveer 800.000 zielen. Deze decen
tralisatie is nodig, omdat de lange afstan
den waarop het vuil vervoerd wordt, de
kosten natuurlijk doen stijgen. Nu moet bij
voorbeeld het Haagse vuil een treinreis
maken van 208 km. Aan de andere kant is
het ook gewenst dat de bedrijven waar
zoals bekend is, 't vuil tot compost verwerkt
wordt komen in de streken waar de
meeste behoefte is aan mest voor land- en
tuinbouw.
Het streven van de V.A.M. is op den duur
al het vuil van de grote bevolkingscentra
te krijgen. Krijgt de V.A.M. dat van een
bevolking van 3 millioen zielen, dan kunnen
daaruit per jaar gemaakt worden 600.000
ton compost. Daarmee wordt dan nog
slechts een deel van de behoefte aan com
post in ons land gedekt.
De land- en tuinbouwers dienen door
drongen te worden van het belang van het
gebruik van compost. Kunstmest bevordert
dat er meer vruchten komen, maar verbe
tert de kwaliteit van de grond, die door een
geregelde teelt uitgemergeld wordt. niet.
Het gebruik van compost maakt daaren
tegen dat de grond weer zijn oorspronke
lijke goede kwaliteit terugkrijgt, waardoor
de kunstmest, die daarnevens wordt aange
wend. nog gunstiger effect heeft.
Op die manier worden twee grote belan
gen gecombineerd. De steden komen van
hun vuil af en de land- en tuinbouwers
krijgen goede mest. Dit verklaart ook
zo vervolgde de directeur dat de V.A M
alle medewerkypg der regering heeft, het
is trouwens een semi-overheidsinstelling.
De V.A.M. is bereid het Haarlemse vuil
weg te halen voor een vergoeding van 50
cents per inwoner per jaar. Voor 160.000
zielen wil dit dus zeggen f 80.000 Daarbij
zorgt de V.A.M. dan vóór de kosten van
het transport, zodat de gemeente alleen
een laadinrichting moet bouwen met aan
sluiting op het spoorwegnet. Haarlem caat
van de mening uit, dat zo'n inrichting
500.000 gulden zal kosten. De ingenieurs
van de V.A.M. zijn evenwel overtuigd, dat
het veel goedkoper kan. Maar al nemen wij
die 500.000 gulden aan, dan wil dit toch
niet meer zeggen dan een jaarlijkse last
voor rente en aflossing dan f 27.000, waar
door de kosten per inwoner dan stijgen van
0.50 op 0.67. Dit bedrag is nog altijd
is ir. Houben aan het woord ongetwijfeld
lager dan Haarlem moet uitgeven om het
vuil ergens anders te storten. Bovendien
wordt het steeds moeilijker voor de ge
meenten om stortplaatsen voor het vuil te
vinden.
Thans betaalt de gemeente Haarlem aan
een pachter voor afvoer van het vuil f 0.85
per inwoner.
Dit is dus een» verschil van 0.18 per
inwoner of voor 160.000 inwoners een be
drag van 28 800.
Van de directeur van de Haarlemse Rei
niging vernamen wij evenwel, dat hij ver
wacht dat het bedrag van 0.85 per in
woner in de toekomst wat lager gesteld
.zal kunnen worden.»
Ook de gemeenten die in de nabijheid van
Haarlem liggen hebben hun vull-afvoer-
probleem. De V.A.M. is al aan het onder
handelen met Zandvoort. Indien de ge
meenten de handen in elkaar sloegen en
tegelijk met Haarlem een overeenkomst
sloten, zou de V.A.M. het vuil ook kunnen
weghalen van Heemstede, Bennebroek,
Zandvoort, Bloemendaal en Velsen. Dan
zou een centrum van 265.000 personen van
de te maken laadinstallatie gebruik kunnen
maken, waardoor de kosten per inwoner
zouden dalen van 0.67 tot f 0.60.
IX gereed voor
SINT NICOLAAS
FRAAIE SORTERING KALENDERS
DE NIEUWSTE ROMANS
KUNSTWERKEN
Grote Houtstraat 100 - Telefoon 13060
Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM 10 November 1948
ONDERTROUWD: 10 Nov., N. P. Bakker en
G- Keeman; H. Willemze en H. V. Harten
dorp: F. Klomp en E. Mulder; A. Plug en J.
Hartjesveld; L. J. van der Wateren en W. S.
Jansen: B W. Kneppers en A. C. Zoet; J. H.
de Bie en J W. van djr Wal: C. Loeve en J.
van der Heiden: H. Jansen en W. Koopman;
P. J. Min en M. A. Koopman: L. G. Bode en
F B. Hendriks; L. Komen en S. A. van Her
waarde; C. J. Kleinekoort en B. C. Brons
geest: W. J. WUlemse en M. J. Verhallen; A.
A. J. Driehuis en C. J. Heijtvelt; C. M. de
Bruin en J. F. M. Vaillant: J A. Licht en W.
J. van den Bosch: J. L. Thoolen en J. J. M.
Westhof; L Kolijn en A. M. Mudde; R. C.
Beck en K. P. Scheffler; H, Jager en P Fen-
nis: L. La Grouw en C. W. Tromp; W. F de
Boer en G. Hogeveen; H. de Nooij en W J. E.
Scheurman: J. van Opijnen en B. H Oudhoff:
A. Brands en C. Besseling; A. A. Lamérus en
R. Wagner.
GEHUWD: 10 Nov., J, J. Vermeulen en J.
M. van den Eijnde; A. J. van Zomeren en W.
G. Eerhart: E. W. Klunhaar en M. J. E.
Wouters: J. Molenaar en L. Angenent: H. A.
Maurits en J. H. Van der Meij;' C Koek on H.
Schipper; W L. G Wilbrink en A. E C Boer-
rlgter; J. M Riegen en M J. Warmerdam; F
Hess en R Vink: W. J M. van Loon en E M
Schutte: J C. W Voorderhaak en B Dijkstra;
L. T. Jansen en J. Vallentgoed
BEVALLEN van een zoon: 8 Nov., A. L. G.
Schavemaker—Bergkamp: J. H. Wehnes—
Joubij: 10 Nov., L. Bloemink—Geiling: A van
Keeken—de Vries; M. C. Schmidt—Hoes.
BEVALLEN van een dochter: 8 Nov.. G.
van der Eems—Hiemstra; 9 Nov.. C. van der
Laan—Beekhuijs: M. Hofstee—Lensen: J. van
Kersen—Rohdens; C. van der WalKion: M
M Balm—Dirks: 10 Nov.. B. Helmin—van den
S*»1*
OvrRLEDF.N 1 Nov S '»r>- mi OS
Sp^ai noo£gtrant, C r Vos H?. TVvkcn
rodestraat: G. L. M. Stevens. 1 d Kruisweg,
9 Nov A. C. de Veer—Greeve, 71 j., 2e Em-
mastraat.
De V.A.M. is bereid (en de regering zal
daarvoor zeer waarschijnlijk ook wel een
garantie willen geven) met de gemeenten
ten minste voor een termijn van 30 jaar een
overeenkomst te sluiten, omdat de afschrijf-
termijn van de laadinrichting ook op 30
jaar wordt gesteld.
Tenslotte, zei de heer Houben, is er ook
nog een andere mogelijkheid. In het West-
land dringen land- en tuinbouwers aan op
het beschikbaar stellen van mest die van
vers vuil gemaakt is. Als de V.A.M. op
korte termijn daarvoor een inrichting in
het Westland zou openen, kon daar een
deel van het Haagse vuil verwerkt worden.
Dan komt de mogelijkheid hét Haarlemse
vuil in Drenthe te verwerken, zodat daar
voor dan niet gewacht zou behoeven te
worden op de inwerkingstelling van het
bedrijf in Gelderland of Noord-Brabant.
De autobussen
in Haarlem
Met ervaringen der praktijk
wordt rekening gehouden
Wij vroegen de Hoofdcommissaris van
Politie, de heer J. Fontijne, naar de erva
ringen der politie met de autobussen. Hij
verklaarde evenwel dat de'tijd thans nog
te kort is om een oordeel te vellen. Het
tramverkeer Haai lem-Heemstede is 1 No
vember gestaakt, zodat pas 10 dagen alle
autobuslijnen in exploitatie zijn. Wel is te
zeggen dat d'e politie, speciaal de verkeers
politie, alle aandacht aan deze belangrijke
quaestie wijdt. In enkele gevallen zijn aan
chauffeurs aanwijzingen gegeven over het
rijden. Indien in de praktijk mocht blijken
dat het wenselijk is dat op enkele punten
de verkeersroute gewijzigd wordt, zal dit
zeker geadviseerd worden.
Van enkele zijden is de wenselijkheid
uitgesproken om een inhaalverbod uit te
vaardigen voor enige smalle straten in de
binnenstad, omdat het gevaarlijk is als
bussen daar andere rijdende auto's passe
ren of andere auto's rijdende bussen voor
bijgaan. De Hoofdcommissaris wees er
evenwel op, dat er voor verscheidene stra
ten al een stop- en parkeerverbod is inge
voerd, waardoor «r in die straten meer
ruimte voor het verkeer gekomen is. De
ervaringen die men nu opdoet moeten af
gewacht worden om te beslissen of daarmee
volstaan kan worden. Als een inhaalverbod
zou worden uitgevaardigd, zou dat moeten
gelden voor alle motorvoertuigen en dat
zou in verscheidene gevallen een overbo
dige last betekenen. Een inhaalverbod
alleen toepasselijk te verklaren op auto
bussen laat de wet niet toe.
Een lezer geeft in overweging de buslijn
Chr. Huygensplein-Spaarnhovenstraat door
te trekken tot de Vondelweg-Jan Gijzen-
kade-Spaarndamseweg, omdat de bewoners
van dit kwartier nu bijna 15 minuten van
het autobusnet verwijderd zijn.
Vrijspraak gevraagd wegens
verkeerd geplaatste komma
Voor de Haarlemse arrondissements
rechtbank stond vanmorgen de chauffeur
J. C. V. terecht, die ervan verdacht werd
bij de zuivelmaatschappij waar hij werkte,
ruim achthonderd gulden te hebben ont
vreemd. Hij had twee quitanties geïnd voor
dit bedrag, maar omdat het al Zaterdag
middag was en er zich niemand meer op
kantoor bevond, had hij het geld bü zich
gehouden, naar hij zeide, met de bedoeling
het later af te dragen.
Ter zitting verklaarde verdachte dat hij
de Zondagmiddag daarop had gemerkt dat
het geld uit zijn jasje verdwenen was. Hij
kon geen verklaring geven van de wijze
waarop het geld verdwenen zou kunnen
zijn.
Na deze dag had hij zich niet meer op de
zaak vertoond. Wel kwam vast te staan dat
hij op uitgebreide schaal had deelgenomen
aan de inhuldigingsfeesten, die in die tijd
werden gehouden.
De Officier van Justitie achtte het feit
bewezen en vorderde vijf maanden gevan
genisstraf met aftrek. De raadsman mr.
Stomps vroeg vrijspraak op de juridische
grond, dat er een komma verkeerd stond in
de tenlastelegging, waardoor eigenlijk al
leen maar werd gezegd dat het geld opzet
telijk aan de zuivel-maatschappij toebe
hoorde. Voorts achtte hij het wettig en
overtuigend bewijs niet geleverd.
Eveneens vanochtend stonden twee jeug
dige zondaars terecht, J. H. W. en F. J. T.,
die kleren hadden gestolen. W. had boven
dien 2800 gulden uit het huis van zijn
meisje ontvreemd. Het bleek, dat beide jon
gens volkomen losgeslagen waren en al
zwervende met diefstal aan de kost tracht
ten te komen. Niettemin wilde de officier
hun nog een kans geven en hij eiste tegen
W. twee jaar en tegen T. een jaar jeugd
gevangenis.
Uitspraken in deze drie zaken over veer-
ften dagen.
Paspoortenzwendel
De Haarlemse rechtbank heeft uitspraak
gedaan in de zaak tegen een negentien
jarige ambtenaar v. d. B.. die tussen Maart
en Juni van dit jaar elf paspoorten gesto
len had, ze van stempels had voorzien,
waardoor ze geldig waren en ze daarna
had verkocht. Het vonnis luidde tien
maanden ge-#ngenisstraf, waarvan vijf
maanden onvoorwaardelijk en vijf maan
den voorwaardelijk. T. de V. uit Zutfen.
die in het bezit was gekomen van vijf pas
poorten, werd veroordeeld tot zeven maan
den gevangenisstraf en J. H. V. uit Assen
delft, die bemiddeling had verleend, tot
vier maanden gevangenisstraf.
JUBILEUM ED. FIBBE
Woensdag was het vijf en twintig ji.ar ge
leden, dat de heer Ed Fibbe in de Grote
Houtstraat 149 zijn zaak in parfumerieën en
lederwaren opende ln de loop van de dag
heeft de heer Fibbe van vele zijden blijken
van belangstelling ondervonden. Ook oud
stadgenoten boden gelukwensen aan.
SCHEEPVAART
Albireo. 10 Nov. van Buenos Aires naar
Rotterdam. Johan van Oldenbarnevelt. Bata
via—Amsterdam pass. 10 Nov Perim. Ruys.
R Nov var. Santo? te Rio de Janeiro Singkep
'"••I \nr='erdarv n Nov IMawan Talisse
Amsterdam -Java s Nov te Batavia Tegel
berg, Bucros Batavi- 9 vov van Mau
ritius Willem Ruys, fiaUvia -Rotterdam 10
Nov. van Colombo.
Jan Zondag exposeert
in Amsterdam
Bij Van Wisselingh te Amsterdam ex
poseert Jan Zondag tot 30 November teke
ningen en schilderijen.
Sommigen menen met één woord het
werk van deze schilder te kunnen kwali
ficeren. „Japans". Maar daarmee is men
niet klaar. Het is hoogst oppervlakkig, deze
overwegende, bespiegelende kunst, die van
zulk een fijne geaardheid is en uit zulk een
dichterlijke bezieling is geboren, om een
uiterlijke overeenkomst te beoordeelen en,
feitelijk, te veroordelen.
Jan Zondag is een schilder van het
mysterieuze licht, dat in dauw en nevelen
speelt, dat over stille, geluidloze vlakten
zweeft en dat bloemen onstoffelijk maakt,
tot verschijningen.
Ik heb op deze expositie wel èezien, dat
Jan Zondag geen portretschilder of -teke
naar is en in figuur in 't algemeen zijn
kracht niet vindt. Het „meisjesportret" is
zonder meer mistekend, de paarden waar
mee hij soms de landschappen graag stof-
feert zijn weinig verantwoorde aandui
dingen. Maar hij heeft toch ook eigenlijk
geen figuren nodig bij het lichtgetover van
zijn fantasieën. Daarom zijn de doeken
bet mooist wanneer ze alleen maar willen
geven: het wonder van het licht.
Zijn volstrekt persoonlijke techniek eist
volkomenheid, want als hij concessies doet
(door haast of andere oorzaken misschien)
zoals in „Kortenhoef" (18) mislukt het
schilderij.
„Bloemen" is geschilderd met een
pieuze toewijding. „Vogels" en „IJssel-
meer" zijn van een ontroerende tederheid.
Bij al het dichterlijke in zijn werk blijkt
toch liefde voor de realiteit. Hij zoekt die
op, durft haar aan, doch geeft haar dan
wéér in verdroomde'vormen. Zonder over
gevoeligheid te tonen leeft hij als in een
tedere, reine, ijle wereld.
Zeker, de Japanners hebben zijn be
wondering, hier en daar demonstreert het
zich wel eens te duidelijk, maar in de beste
doeken overheerst zijn persoonlijke opvat
ting.
Hij is een peinzer, die in het wijde, diepe,
eindeloze van de ruimte het licht zoekt en
in zijn picturale dromerijen, beter gezegd:
overdenkingen soms tot zeldzame schoon
heid komt.
Zijn kleur is zeer sober, ik zou hem in
dit verband ascetisch willen noemen. Het
materiaal kan verschillen maar het resul
taat is steeds hetzelfde. Men zou daarom
van eenzijdigheid kunnen spreken, maar
wie zich verdiept in deze dingen weet ten
slotte beter.
En verdiepen moet men zich. Dit is geen
kunst om terloops even te worden bekeken.
HERMAN MOERKERK.
Taxi T Bei 13 o ol
DAG EN' NACHT
N.V.V.-bestuur is
niet tevreden
Het wenst ruimer grenzen
voor toekenning loonbijslag
In een hoofdbesturenvergadering van
het N.V.V. heeft het verbondsbestuur ver
slag uitgebracht over de besprekingen,
welke de Stichting van de Arbeid met de
regering heeft gevoerd met betrekking tot
de consequentie van de subsidieverlaging
op levensmiddelen en brandstoffen voor de
loon- en prijspolitiek. Daarbij is medege
deeld, dat nog onderhandelingen met de
regering plaats vinden over de oplossing
van enige moeilijkheden, welke zijn blij
ven bestaan na uitvoering van de regerings
maatregelen.
Deze moeilijkheden hebben betrekking
op de uitkering voor de ouden van dagen,
de berekening van de stijging van de kos
ten van levensonderhoud van ƒ1.per
week, uitgaande van een gezin van vier
personen, (grotere gezinnen komen met
deze gulden dus niet uit) het bij bereke
ning van de stijging van de kosten van
levensonderhoud met ƒ1.niet in aan
merking nemen van de loonbelasting,
(voorgesteld werd de loontoeslag belas
tingvrij te maken), de toekenning van de
loontoeslag aan personen met een jaarin
komen van maximum 3700, hoewel de
Stichting van de Arbeid aanvankelijk was
uitgegaan van een jaarinkomen van 5000
en het niet uitkeren van de loontoeslag aan
gehuwden beneden 23 jaar. De Stichting
van de Arbeid stelde zich op het standpunt,
dat ook deze groep de loontoeslag dient te
ontvangen.
De hoofdbesturenvergadering betreurde,
dat het overleg" met de Stichting van de
Arbeid door de regering eerst is geopend,
nadat de maatregelen tot subsidieverlaging
reeds waren afgekondigd.
Voorts sprak de hoofdbesturenvergadering
ongerustheid uit over de ontwikkeling van
de politiek ten aanzien van de grote ge
zinnen. Zij droeg het verbondsbestuur op
een Onderzoek in te stellen naar de omvang
van de tegemoetkomingen aan grote ge
zinnen in de vorm van kinderbijslag,
schoolgeld en verschillende belastingen.
DISTRIBUTIENIEUWS
Vrijdag zijn aan de beurt voor het afhalen
van bonkaarten voedingsmiddelen, tabaks
en toeslagkaarten voor jonge en aanstaande
moeders in de Vleeshal te Haarlem restant
letter K en in de Gemeentelijke Kwekerij
te Aerdenhout de letters P tot en met V.
Nederlands vlaggeschip, de „Nieuw
Amsterdam" van de Holland Amerika Lijn
krijgt een nieuwe schroef met een diameter
van 6.20 m. en een gewicht van 22.000 kg. De
schroef zal gemonteerd worden als de „Nieuw
Amsterdam" in Southampton in het dok ligt.
De Franse pianist Afred Cortot zal deze
maand een tournée door Nederland maken en
één keer in Haarlem optreden en wel op
Maandag 22 November, in de Gem, Concert
zaal. Hij zal o.a. de Sonate met de Treurmars
van Chopin en de Carnaval van Schumann
ten gehore brengen.
DE TSJECH HEEFT HET SLECHT
(Bijzondere correspondentie)
Op alle uren van de dag, vaak tot laat
in de avond, schallen in de straten van de
steden van Tsjechoslowakije berichten en
politieke mededelingen door de luidspre
kers. Elke stad van enige betekenis heeft
haar eigen omroepsysteem, dat een onder
deel vormt van het propaganda-apparaat
van de staat. Daar de communistische partij
de staat in al haar geledingen beheerst, ge
bruikt zij dit stelsel van luidsprekers, dat
vanuit één post wordt bediend, om er haar
propaganda mee uit te zenden.
Vrijwel niemand luistert meer naar het
geen door de luidsprekers wordt verteld,
want het Tsjechische volk is immuun ge
worden voor alle propaganda.
Tevergeefs tracht de communistische
partij, vat op de massa te krijgen. De resul
taten zijn volkomen omgekeerd evenredig
aan de inspanning, die men zich getroost.
Het is de grote tragiek van dit goede en in
telligente volk, dat het na een korte spanne
van verademing opnieuw zucht onder een
dictatoriaal systeem. Men gevoelt zich een
gevangene in eigen land, men beseft, dat
de economische toestand met de dag slech
ter wordt, maar men is onmachtig er iets
tegen te doen.
De sfeer, die in Tsjechoslowakije heerst,
is er een van diepe verslagenheid. Zeker,
er wordt nog feest gevierd. In de nacht
lokalen, die men zelfs in de kleinere ste
den vindt, wordt tot diep in de nacht ge
danst, maar de ware levensvreugde ont
breekt. Men behoeft niet lang in het land
te vertoeven om dit te kunnen vaststellen.
Vele Tsjechen hebben het ons verzekerd:
„Dit is zwaarder te dragen dan de Duitse
overheersing. Toen werden we geknecht
door een vreemde, vijandelijke natie. Nu
zijn het mensen van ons eigen volk, die ons
een niet gewilde dictatuur opleggen, die ons
zelfs blootstellen aan broodroof en vervol
ging."
Alles naar Rusland
De regering van Gottwald, die thans op
het Hradzin zetelt, kan zich slechts staande
houden, omdat zij er in is geslaagd het
machtsapparaat van de staat in handen te
krijgen en de machtsinvloed van Rusland
achter haar staat. Van talloze zijden is ons
verzekerd, dat ten hoogste 20 procent van
de bevolking voor het huidig régime is.
Een zeer nadelige factor voor de com
munistische regering is het feit, dat een
sterke economische achteruitgang merkbaar
is.
De schaarste aan goederen wordt met de
dag groter. Vorig jaar waren er nog leder
waren te kust en te keur verkrijgbaar, nu
ziet men als regel slechts kunstleer. Alle
Tsjechen klagen over het feit, dat men
niets meer voor zijn geld kan kopen. Voor
enkele jaren was er mede dank zij de hulp
van de UNRRA nog volop en onwillekeurig
trekt men de conclusie, dat de huidige po
litiek de oorzaak is van de grote achteruit
gang. Algemeen heerst de mening, dat het
nauwe samengaan met Rusland de oorzaak
is van de armelijke toestand waarin het
land langzamerhand is komen te verkeren
Wanneer men in de gelegenheid is met
Tsjechen gesprekken te voeren, hoort men
steeds weer de mening verkondigen, dat
het beste wat het land te bieden heeft naar
het buitenland gaat, maar dat men er niets
meer van terugziet omdat Rusland de grote
slokop is. Slechts wat graan komt er voor
in de plaats. Het gebrek aan grondstoffen
is heel groot en herhaaldelük kom» het
'•OOT" 4"' «r etptm»'!o V.->«
■•otstaat
Iedereen in Tsiechoslowakije spreekt over
Hot Marshallplan. Men veroordeelt ten
sterkste, dat als gevolg van de Russische I
dwang het land niet kan profiteren van de
grote hulpactie voor Europa.
Opmerkelijk is het, hoe gunstig het
Tsjechische volk jegens de Verenigde Sta
ten ig gestemd. De Amerikanen mochten
indertijd als gevolg van de gemaakte over
eenkomst niet naar Praag oprukken, maar
zij waren toch in de gelegenheid een deel
van het land, zoals Pilsen en omgeving, te
bevrijden van het Duitse juk. Aan dat ver
blijf behoudt men goede herinneringen.
Westelijk georiënteerd.
Het Tsjechische volk heeft een grote
heimwee naar het Westen. Men leeft hier
op de grens van twee werelden: Oost en
West, maar in feite is de bevolking vol
komen Westelijk georiënteerd.
Er zijn weinig landen waar het distribu
tiestelsel zo geperfectionneerd is als in
Tsjechoslowakije. Alle levensmiddelen zijn
op de bon: Men krijgt in geen enkel restau
rant een maaltijd zonder dat men bonnen
afgeeft. Wie een distributiekantoor in een
grotere Tsjechische stad bezoekt, verwon
dert zich over de grote bedrijvigheid die
daar heerst. Niet alleen verdringen zich
daar honderden mensen in de gangen, maar
bovendien zijn er ontelbare afdelingen mat
vele tientallen ambtenaren. In een stad aYs
Pilsen met ongeveer 140.000 inwoners zijn
twee enorme gebouwen als distributie
kantoor ingericht. Terwijl men overal in
Europa streeft naar het herstel van de vrije
markt, wordt in Tsjechoslowakije het
distributiesysteem ten top gevoerd.
De levensmiddelenrantsoenen zijn uiterst
beperkt. Menig Tsjech heeft ons verzekerd,
dat hetgeen men op de bonnen krijgt net
toereikend is om in leven te blijven. Op
merkelijk is het vrijwel geheel ontbreken
van het boterrantsoen. De laatste maanden
werden slechts enkele tientallen grammen
verstrekt. Genotmiddelen als koffie, thee en
cacao komen op de bonnenlijst zelden of
nooit voor. Ook het suikerrantsoen is zeer
beperkt. Aardappelen worden verstrekt,
maar lang niet in voldoende mate. Ook het
rantsoen brood is tenauwernood toereikend.
De voedselsituatie is aanmerkelijk slech
ter dan onder de Duitse bezetting. Toen
hielpen de Tsjechische boeren met man en
macht. Nu is het oneindig moeilijker om
voedingsmiddelen buiten de distributie om
te krijgen. Want de communistische partij
heeft een uitgebreid systeem om het betrek
ken van levensmiddelen langs illegale we
gen tegen te gaan. Overal wordt controle
uitgeoefend en wee de boer of burger, die
zich niet aan de voorschriften houdt. Hij
loopt een kwade kans om naar een arbeids
kamp te worden gezonden.
De grote grief van de bevolking is echter,
dat de communisten zelf zich niets van de
bepalingen aantrekken. In vele gevallen
ontvangen £ij hogere rantsoenen, terwijl ze
zelf wel de boeren bezoeken en daar krij
gen wat van hun gading is. De situatie is
langzamerhand zo geworden, dat de com
munisten ln het Tsjechische volk een be
voorrechte klasse vormen. Alle maatregelen
ten spijt bloeit de zwarte handel en nie
mand maakt er een geheim van dat degenen
die geen gevaar lopen, zich daarmede in
het bijzonder bezig houden. Een kilo on
gebrande koffie een artikel waarin veel
gehandeld wordt kost in Praag in de
zwarte handel momenteel minstens 1000
Tsjechische kronen.
Monument Dr D de Liefde
Zaterdagmiddag 13 Novembei te 3 uur
zal in het Noorderplantsoen het monument
voor wijlen dr. D. de Liefde onthuld
worden.
Het asfalt te Haarlem
Een periode van verkeers
moeilijkheden in aantocht
Het is bekend dat het asfalt in de bin
nenstad van Haarlem vernieuwd moet
worden.
Van Openbare Werken vernamen wij
dat het de bedoeling is dit grote werk te
beginnen omtreeks April. Het is afhanke
lijk van de weeromstandigheden. Een
maand van te voren zullen de overbodig
geworden tramrails verwijderd worden.
Natuurlijk kan het werk niet tegelijker
tijd worden uitgevoerd,-omdat dan de bin
nenstad voor het verkeer vrijwel afgeslo
ten zou zijn. Er zal een schema van werk
zaamheden worden opgemaakt, zodat door
omlegging van» het verkeer zo weinig mo
gelijk overlast zal worden opgelegd. Hoe
dit schema zal worden is nog niet te zeg
gen, daarvoor zal overleg plaats hebben
tussen Openbare Werken en de Verkeers
politie.
OfJenbare Werken hoopt het werkpro
gramma evenwel zo te kunnen indelen, dat
in de zomer het gehele werk voltooid zal
zijn.
•Toeslag op pensioénen
Wij vernemen van bevoegde zijde, dat
tegelijk met de betaalbaarstelling der
pensioenen over het vierde kwartaal van
1948, die in de loop van deze maand plaats
heeft, aan de gepensionneerden ten laste
van het Algemeen Burgerlijk Pensioen
fonds, die volgeiis voorlopige berekening
daarop aanspraak kunnen maken, een toe
slag over het jaar 1948 zal worden uitge
keerd.
Deze toeslagbetaling heeft het karakter
van een voorschot. De mogelijkheid bestaat
dus, dat in de thans voorgestelde toeslag
bedragen nog wijziging zal worden ge
bracht, in welk geval terugvordering of
nabetaling zal moeten plaats hebben.
Indien een gepensionneerde in de loop
van deze maand nog geen toeslagvoorschot
heeft ontvangen, behoeft hij daaruit nog
niet de conclusie te trekken, dat hij geen
recht op zodanige toeslag kan doen gelden.
De Pensioenraad beschikt namelijk voor
de berekening van een aantal toeslagen
nog niet over de benodigde gegevens.
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE
Noord-Atlantisch verdrag
Te Ottawa wordt vernomen, dat volgens
een tijdschema van de Canadese regering
het Noord-Atlantisch Veiiigheidsverdrag
tussen de V. S. en Canada en de landen van
de West-Europese Unie in Januari zal
worden gesloten en ondertekend
Men verwacht, dat het verdrag, dat waar
schijnlijk door de ministers van Buiten
landse Zaken der deelnemende landen on
dertekend zal worden, in Februari door het
Canadees parlement geratificeerd zal wor
den.
Volgens ditzelfde tijdschema zullen de
ambassadeurs dezer landen vóór Kerstmis
de Noord-Amerikaanse leiders te Washing
ton ontmoeten om de bepalingen van het
verdrag op te stellen.
In diplomatieke kringen te Washington
verwacht men. dat de ambassadeurs van de
mogendheden der West-Europese Alliantie
binnen enkele dagen een nieuwe serie van
voorbereidende besprekingen zullen begin
nen.
De vertegenwoordigers der zeven mo
gendheden zullen moeten beslissen, welke
strategische gebieden door een Atlantisch
veiligheidspact bestreken zullen moeten
worden. Gebieden van strategisch belang
voor de Verenigde Staten zijn onder meer
Groenland en de Azoren, die respectievelijk
Deens en Portugees gebied zijn, alsmede
IJsland en Noorwegen. De vraag rijst, of
de betrokken landen moeten worden uit
genodigd aan het pact deel te nemen of dat
het gebied in kwestie onder de bepalingen
van het pact moet worden gesteld zonder
aansluiting van de betrokken landen bij de
Alliantie.
Nu de Amerikaanse minister van Defen-
tie, James Forrestal, plotseling naar Europa
is vertrokken, oppert men de mogelijkheid
dat hij met Amerikaanse functionarissen in
Europa de militaire behoeften van de West-
Europese Alliantie zal nagaan met het oog
op de samenstelling van de Amerikaanse
defensiebegroting, waarvan de aarfbieding,
die in September had moeten geschieden,
reeds is uitgesteld.
Naar de Britse onder-minister van Bui
tenlandse Zaken in het Lagerhuis heeft
verklaard, bevatten de ontwerp-voorstellen
voor een Atlantisch Verdedigingspact geen
enkele bepaling, waarbij enig onderdeel
van de strijdkrachten van een buitenlandse
mogendheid in vredestijd op Engelse bodem
zou worden gestationneerd.
Bezonnen woorden van Amerika's
eerste soldaat, Bradley
In een toespraak tot leden van de Ka
mer van Koophandel te Boston, ter gele
genheid van de verjaardag van de wapen
stilstand van 1918. heeft generaal Omar
Bradley, chef van de algemene staf van
het Amerikaanse leger, verklaard: „Slechts
een versteviging van de ware democratie
kan het communisme doen wijken, en niet
de uitbreiding van onze militaire macht,
die de Verenigde Staten slechts kan uit
putten en het slachtoffer maken van een
nieuwe aanval, ditmaal echter zonder
bloedvergieten.
Wij bezitten te veel wetenschapsmensen
en te weinig diep gelovige mannen: Wij
hebben het geheim van de atoomkern op
gelost doch de Bergrede verworpen".
De generaal waarschuwde zijn toehoor
ders tevens zich niet over te geven aan
.ontijdige illusies inzake onderhandelin
gen van de Verenigde Staten met andere
landen".
Mackenzie King treedt Maandag af
Koninklijke Olie
De Canadese premier Mackenzie King Unilever
heeft Woensdag bekend gemaakt dat hij Philips
Maandag 15 November zijn ambt zal neer- A. K. U.
leggen. De thans 73-jarige premier heeft Fokker
enige tijd geleden reeds aangekondigd dat Nederlandse Ford
hij spoedig zou aftreden. In de loop van Nederlandse Kabel
dit jaar heeft hij reeds afstand gedaan van v. Berkel's Patent
het leiderschap van de liberale partij. Scheepvaart Unie
Mhckenzie King is van alle premiers uit Hol] -Amerikal.ijn
de geschiedenis van het Britse Gemene- Dell Mantschappp
best het langst (meer dan 24 :aar) onafge- H V' A
broken in functie geweest. Het „record" A'dam Rubber
stond voordien op naam var. Sir Robert Ned Handel My..
Walpole, die van 1721 tot 1742 premier N.-I Handelsbank
van Canada was. (United Press). Billlton Mij H
Volgens een Frans regerings-commu
niqué, is de orde in de stakende mijngcbieck;
hersteld en de vrijheid om te arbeiden dooi
de aanwezigheid van troepen gewaarborgd
Mijnwerkers, die in de maand Novembc
geen achttien dagen gewerkt hebben, zulle
die maand niet in aanmerking komen voo
familie-bijslag.
Het gemeenschappelijke Noordse comil
voor economische samenwerking, dat naa
verwacht wordt de mogelijkheden zal beste
deren tot oprichting van een Noordse douano
unie. gelijk aan de Benelux, houdt heden zij
eerste zitting van een reeks bijeenkomste
op het ministerie van Buitenlandse Zake
van Noorwegen.
BINNENLAM
Het troepenschip „Groote Beer" 3
Vrijdag met detachementen van het K. N
L„ de Koninklijke Marine en de Koninklijk
Landmacht uit Amsterdam naar Indones;
vertrekken.
De 59-jarige iwtaris L. A. B. uit voor
malig Overschie is>wegens verduistering
valsheid in geschrvte veroordeeld
jaar gevangenisstraf.
Het aantal aangegeven radiotoestel^
in Nederland bedroeg op 1 Novemb<
1.093.441 tegen 1.075.594 op 1 October. Op
October waren er 498.966 aangeslotenen q
het rijksradiodistributienet tegen 497.427 q
1 September.
Uit een auto, die geparkeerd was in c
Reguliersbreestraat te Amsterdam, zijn ee
aantal herencostuums. lappen stof. een over
jas en een damesmantel gestolen ter waard-
van f2000. Uit een auto op het Rokin li
Amsterdam werden acht avondjaponnen ta
waarde van f 1240 gestolen.
De Nederlandse kustvaarder „Flora'
Groningen, groot 170 ton, is aan de Zuid
Zweedse kust gestrand.
Een incasseerder van het waterleidinj;
bedrijf in Leeuwarden heèft bekend, dat hl
in de jaren na de bevrijding ongeveer tien.
duizend gulden heeft verduisterd.
Een 15-jarige jongen, die als teerling
monteur werkzaam was op een fabriek ii
Rotterdam, moest een bak met gebruikte pe
troleum in een rioolput ledigen. De jonge:
stak echter de petroleum in brand, waarbi
zijn kleren vlamvatten. Hij kreeg zulki dac
ernstige brandwonden, dat hij later is over
leden.
Twee mannen pleegden een jaar geledei
in Rotterdam een overval op een caféhoude
en maakten f 1300 buit. Een der daders wen
spoedig aangehouden, de andere was als mUi
tair naar Indonesië vertrokken. Op verzod
van de politie is hij teruggezonden. Bij aaiu
komst van de „Waterman" in Rotterdam
hij ingerekend
HAARLEM EN OMGEVING
De afdeling Bloemendaal van de Ned
Christen Vrouwen Bond houdt haar jaarver
gadering op Donderdagavond 18 Novembe
in de Consistorie van de Geref. Kerk aan di
Vijverweg.
De heer A. van Geluk, wethouder vat
Publieke Werken der gemeente Bloemendaal
is verhinderd Zaterdag zijn spreekuur ti
houden.
De burgemeester van Haarlem, mr. P. C
F. M. Cremers, is verhinderd morgen. Vrij
dag. spreekuur te houden.
„Proza en Poëzie" behaalde op het con-
E
boi
str.
be2
Hij
sta
hui
wo
zin
lat<
per
cours te Hillegersberg de 1ste prijs in d'we:
eerste afdeling met als vrij werk „De Zonri d
zingt" van DuvoseL
De Stads-Evangelistatie hoopt ook
jaar vooY alle gezindten Kerst-vreugde aas..
Ouden van dagen, behoeftigen en kinderei *7
aan te bieden. Er zal een Kerst-samen komstst
gehouden worden in de Broederkerk aan dc v<
Parklaan. Sprekers en zangers en ook het E
muziekkorps „Asaf" hopen mede te werken m
Leider is de heer Snoeks. Di
Dinsdag 16 November houdt de afdeling..
Haarlem en omstreken van de Koninklijke.
Nederlandse Maatschappij voor Tuinbouw et3e
Plantkunde een bijeenkomst in restaurant"31'
Brinkmann, waarop de heer C. Sipkcs za! ma>
spreken over „Met jeep en camera dooijnas
Ierland".
Voor de afdeling Haarlem van de Ne-me|
derlandse Reisvereniging zullen Maandag
avond Grittli Sutter en het Teil Jodlerkoo:
uit Bern optreden in het Gemeentelijk Con-Df
certgebouw. De heer J. Panman zal spreken1116
over ..De N. R. V. en Zwitserland", waarin Stre
een film over Zwitserland vertoond zal|vol<
worden.
Het Symphonie orkest „Hacrlem". onder
leiding van Piet Halsema geeft op Vrijdag It
November in de tuinzaal van het Concert',
gebouw een concert. Het programma bevat3'
werken van J. Chr. Bach. Mozart, C. Ph.11
Bach. Vivaldi en Haydn. Voor de oorlog heelt Èt
het orkest bestaan, doch het moest ontbon
den worden. Op het ogenblik telt het orkest [i
twee en veertig leden.
Zondagmiddag zal in het Concertgebouw,
de film „Dik Trom en zijn dorpsgenoten"
vertoond worden.
IJ moid en
Jongens experimenteerden
met ontstekingsapparaat,
maar wfrden bijtijds
in hun spelletje gestoord
Een agent van politie trof in het park
Velserbeek dezer dagen een tweetal
jongens van 1314 jaar aan, die met
kennelijk genoegen bezig waren met
springstof te experimenteren
In een holte van een boom hadden zij
een zogenaamde ontstekingspatroon gestopt
en de ruimte verder opgevuld met papier,
hetgeen zij juist in brand wilden steken
toen de agent ter plaatse arriveerde. Deze
maakte uiteraard direct een einde aan deze
gevaarlijke bezigheid het springen van
'n dergelijke ontstekingspatroon, die slechts
de grootte van een buisje van enkele centi
meters bezit, kan iemand licht een hand.
een oog of enige vingers kosten en nam
de boosdoenertjes mee naar het hoofd
bureau. Eén van hen, een Bloemendaler,
beweerde het apparaatje van „een jongen'
te hebben gekregen.
Burgerlijke stand van Bloemendaal
BEVALLEN: J. W. M. SleePeters, d.
ONDERTROUWD: A. M. ter Meulen en C.
M. J. v. d. Toorn; G. F. J. A. Groen en W.
Cool; A. Koopman en L. Decossau; J. Smit
en W. J. Vleghert; M. W. H. Roumen en J.
M. Hengevcld
OVERLEDEN: R. E. BandsmaGreaves, 57
j.; M. de Vries, 83 j.
GEHUWD: D. de Vries en L. L. v. d. Veen;
F. A. C. Seitz en J. P. Mulder.
Amsterdamse Beurs
Slotkoers
gisteren
305 V2
27214
22114
147 Yz
154i/2
301
257
1181/2
156V4
1591/j
1441,2
239«i
1491,2
15314
110%
381
Openings
koersen
30514
273%
2231/2
147%
143 VI
242";
149
doe
