c
3
„Ik ben optimistischer
dan enige tijd geleden"
PANDA EN DE GEDACHTENMACHINE
Wereldnieuws
DINSDAG 23 NOVEMBER 1948
HAARLEMS DAGBLAD
DL
De heer A. P. M. van Riel, directeur van het Gewestelijk
Arbeidsbureau te Haarlem, over het verloop op de
arbeidsmarkt
Ik ben zo zei de heer A. P. M. van
Piel, directeur van het Gewestelijk Ar
beidsbureau in het gewest Haarlem
minder somber, zelfs wat optimistischer
over het verloop van zaken op de Arbeids.
markt dan ik een jaar geleden was. Ons
land heeft in 1948 in het algemeen goed
geboerd. Wij zijn de overgangstijd van de
na-oorlogse tijd, met zijn schijnwelvaart,
naar meer normale toestanden, op een zeer
bevredigende wijze doorgekomen. Onze
export stijgt en de stemming onder onze
arbeiders is goed. De arbeidsproductiviteit
is nog wel onvoldoende, maar er zit een
stijging in. Onze vooruitzichten zijn, rela
tief vergeleken bij vele andere landen,
niet ongunstig.
Ook in de werklozencijfer komt dit tot
uiting. Op dit ogenblik zijn er in Haarlem.
Heemstede en Bloemendaal niet meer dan
800 werklozen. (Het aantal ingeschreven
werkzoekenden is wel hoger, maar daaron
der zijn ook de mensen die een betere be
trekking zoeken of al naar een nieuwe
werkkring uitzien, omdat hun ontslag te
verwachten is).
Onder de 800 werklozen zxin: 225 han
dels- en kantoorbedienden, 135 bouwvak
arbeiders en 170 ongeschoolde arbeiders.
De toestand in Haarlem en omgeving is,
in verhouding tot de positie op de arbeids
markt in geheel ons land, niet ongunstig.
In Haarlem en naaste omstreken is het cij
fer der werklozen niet hoger dan in de
landelijke delen van het gewest Haarlem,
maar dat is een verschijnsel dat zich over
al elders voordoet. In de steden is immers
steeds meer werkloosheid dan op het plat
teland.
De vooruitzichten voor Haarlem en om
geving zijn niet ongunstig. In de winter
maanden is wel een toeneming van het
aantal werklozen te verwachten, maar dat
is een seizoenverschijnsel dat elk jaar ge
constateerd wordt. In het voorjaar volgt
dan weer een vermindering. Op dit ogen
blik is ons aantal gelijk aan dat van begin
Februari van dit jaar.
In Haarlem is thans een overschot aan
alle soorten van bouwvakarbeiders, wat
een gevolg is van de omstandigheid dat
hier. in vergelijking met vele andere ge
bieden, weinig gebouwd wordt.
Er zijn te veel kantoor-
en handelsbedienden.
Uit het aantal ingeschreven werklozen
blijkt zeer duidelijk zo vervolgde de
heer van Riel dat wij zitten met een te
veel aan handels- en kantoorbedienden.
Behalve die 225 die al ingeschreven staan
als werkloos zijn er nog 107 die zich al
hebben aangemeld als werkzoekende om
dat zij naar een betere functie streven, of
en dat is erger omdat zij reden heb
ben te verwachten dat zij binnenkort
werkloos zullen worden. Onder de han
delsbedienden vallen de reizigers en de
winkelbedienden.
Een leerrijke enquete.
Tk heb een onderzoek ingesteld naar het
aantal mannelijke leerlingen dat in 1948
de u.l.o. scholen in Haarlem, Bloemendaal
en Heemstede heeft verlaten. Voor Haar
lem is het totaal 371, voor de omgeving
149, samen dus 520. De ulo. scholen leve
ren in het algemeen de jongens af die be
stemd zijn een werkkring te vinden als
handels- of kantoorbediende.
Daarnaast komen de cijfers van de jon
gens die dit jaar de ambachtsschool %*er-
laten hebben. Dit zijn er uit Haarlem 232
en uit de omgeving 116, samen dus 348.
Deze cijfers staan zeer ongunstig tegen
over elkaar. In de naaste toekomst is te
vrezen, dat het aantal werkloze kantoor-
en handelsbedienden nog zal toenemen.
M1EP VINDT,
dat de oudjes het nog best
doen. Het overwinnings-
gerecht van Leidens ont
zet komt dus nog eens op
tafel.
Mevr. Lotgering-Hillebrand heeft er een fijn
recept voor:
WORTELEN MET SCHAPENVLEES
iVz kg grote aardappelen, V2 kg. uien, 1 kg
winterwortelen, V4 kg schapenpoulet, 1 lepel
bloem. 15 gr. zout, 40 gr. boter, peper, peter
selie. Schud het gewassen poulet om met
bloem en wat zout, smoor het met boter
pl.m. 15 minuten. Snijd de schoongemaakte
wortelen aan reepjes, de uien en aardappelen
ln stukken. Voeg dit alles met water, zout en
peper bij het vlees en laat het zachtjes gaar
koken. Strooi er bij het opdienen véél fijn
gesneden peterselie over.
En geef dan weer wat druiven toe.
Lekker, en 't spaart tyd voor Moe.
Publ.
Centr. Bur. v d.. Tuinbouwveilingen.
(Adv.)
Op de arbeidsmarkt is nog steeds een
grote behoefte aan goede vakbekwame ar
beiders. De ouders moeten met de feiten
rekening houden, het is toch beter een be
hoorlijk betaalde vakarbeider te zijn, dan
als kantoor- of handelsbediende werkloos
rond te lopen!
Het is jammer dat de ambachtsschool
geen leerlingen aflevert voor de vakken
die daaraan de grootste behoefte hebben.
De 348 nu afgeleverde leerlingen waren
aldus verdeeld: 85 automonteurs (zoveel
hebben wij er niet nodig), 86 bankwerkers
(daaraan is behoefte, maar jammer is dat
er ook geen draaiers, lassers, smeden en
plaatwerkers onder zijn), 90 electriciens
(ook te veel), 66 timmerlieden, 14 meubel
makers en 7 schilders.
Er zijn dus geen metselaars en geen stu-
cadoors onder, waaraan wel een zeer grote
behoefte is. Als er meer jongelui waren
die zin hadden om metselaar te worden,
zou de ambachtsschool daar ongetwijfeld
een opleiding voor instellen.
Invoering van vakopleidings
plicht?
Er moet zo besloot de heer van Riel
iets gedaan worden om te bevorderen
dat de jeugd meer vakopleiding krijgt.
Zoals het nu gaat kan het niet blijven.
Daarom heb ik de minister van. Sociale
Zaken geadviseerd vakopleidingsplicht in
te voeren. Alle jongens die van school ko
men zouden gedwongen moeten zijn een
of andere vakopleiding te volgen. Daar
door zou dan bereikt worden dat de werk
gevers in de toekomst het aantal geschool
de vakarbeiders krijgen dat zij nodig heb
ben om hun bedrijf behoorlijk te exploi
teren. Nu hebben de meeste met een nij
pend tekort te kampen, waardoor zij ge
noodzaakt zijn meer ongeschoolden aan te
stellen dan wenselijk is. Er melden zich
nu te weinig jongens voor vakopleiding
aan. Dit komt omdat zij als ongeschoolden
(loopjongen) meer kunnen verdienen. La
ter ondervinden zij er als volwassenen de
narigheid van, want het is dan moeilijk als
ongeschoolde aan het werk te blijven. Bo
vendien verdienen zij, als zij het geluk
hebben aan het werk te zijn, minder dan
een vakarbeider.
Natuurlijk is het niet nodig voor alle
jongens plaatsen op ambachtsscholen te
reserveren. Een groot deel van de vakop
leiding kan in fabrieken en werkplaatsen
geschieden. In veel collectieve arbeidscon
tracten is trouwens reeds rekening ge
houden met het aannemen van leerlingen,
maar het bedroevende is, dat zich daarvoor
weinig jongens aanmelden.
Men moet het denkbeeld van dit invoe
ren van vakopleidingsplicht zien als een
noodzakelijk kwaad. In de vrije maat
schappij gaat het thans niet goed met de
vakopleiding. Niet alleen tot nadeel der
bedrijven, maar ook tot nadeel van de
jeugd zelf.
Het denkbeeld is thans in studie bij een
kleine commissie die de minister van So
ciale Zaken in verschillende belangrijke
aangelegenheden adviseert. Niet onmoge
lijk is dat later een grotere commissie door
de minister zal worden ingesteld om de
zaak nader te bestuderen, want natuurlijk
komen bij de uitwerking verschillende pro
blemen aan de orde. O.a. een verdeling
over de beroepen. Ik vrees zo besloot de
heer van Riel dat er nog heel wat
water door de Rijn zal moeten stromen
voor wij aan de practische toepassing toe
zijn. Een nieuwe gedachte is het intussen
niet. In Duitsland werd reeds in 1927 tot
invoering besloten en de ervaringen die
men daarmee heeft opgedaan waren toen
niet ongunstig.
Leider van het „Arbeidsfront"
komt voor het Bijzondere Hof
Op Donderdag 2 December zal H. J. Wou
denberg, in de bezettingstijd leider van het
„Arbeidsfront", voor het Bijzondere Ge
rechtshof te Amsterdam terecht staan.
Hij wordt ervan beschuldigd uit handen
van de Duitse Rijkscommissaris een be
noeming tot Commissaris van het Neder
landse Verbond van Vakverenigingen met
de daarvan deel uitmakende vakorganisa
ties en de daarvan uitgaande stichtingen
en instellingen te hebben aanvaard en in
deze hoedanigheid deze organisaties en in
stellingen te hebben geliquideex'd.
Voorts wordt hem verweten, dat hij er
toe heeft medegewerkt de Nederlandse
arbeidersvakbeweging volledig aan de
Duitse oogmerken nopens het economische
en sociale leven dienstbaar te maken en
dat hij de verwezenlijking van de natio-
naal-socialïstische arbeidsfront-gedachte
heeft voorbereid en gepropageerd.
De radio geeft Woensdag
(Adv.)
HILVERSUM I. 301.5 M.
7.00. 8.00. 13.00. 18.00, 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7 30 en 8.15 Platen.
8.50 Voor de huisvrouw. 9.00 Strawinsky en
Janacek. 10 00 Morgenwijding. 10.20 Kook-
praatje. 10.30 Als de stofzuiger zwijgt. 11.00
Platen. 12 30 Weerpraatje. 12.33 Voor 't plat
teland. 12 38 Kilima Hawaiian* 13.15 Kalen
der. 13 20 Accordeola. 13.50 Vera Lynn zingt.
14.00 Gesproken portretten. 14.15 Jeugd-
concert. 15.00 „De vrouw in de mist". 15.25
Voor zieken. 16.00 Kinderkoor. 16.15 Het
stond in de krant. 16.45 Vragen staat vrij.
17.15 Ballade voor orkest, en Grand Canvon-
suite. 1820 Piano 18.30 Strijdkrachten. 19.00
„Loopt ons geloof in de P. v. d. A. gevaar?".
19 15 Silvestri-kwartet. 19.30 Voor de jeugd.
19.45 Lezen in de Bijbel. 20.05 Dingen van de
dag. 20.20 Orkest, operakoor en sopraan. 21.00
Luisterspel „Pygmalion". 22.00 Tango-rumba
orkest. 22.25 Partita voor viool van Bach.
22.45 Boekbespreking. 23.15 De „Hit-Kit".
23.15 Platen.
HILVERSUM ft. 414.5 M.. 218 M. en 1875 M.
7.00. 8.00, 13 00, 19.00, 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Gewijde muziek. 7.45 Woord
voor de dag. 8.15 Platen. 9 00 Ziekenbezoek.
9-35 Tsjaikofski. 10.30 Morgendienst. 11.00
Pianosonate van Schubert. 11.15 Luisterspel
,Het wuivende koren". 11.45 Concerto grosso
van Handel. 12.00 Busch strijkorkest. 12.30
Weerpraatje. 12.33 Koor. 13.15 Promenade
orkest. 14.00 Pianoduo. 14.15 Sweelinck-kwar-
tet. 14.35 Lichte muziek. 15.00 Jeugdconcert.
16.00 Voor jeugdige postzegelverzamelaars.
16 15 Voor de jeugd. 17.30 Orgel. 17.45 Lezing
over St. Eustatius. 18 00 Vrouwenkoor. 18.30
Orgel. 19.15 Nieuws uit Indonesië. 19.30 Ac-
tueel geluid. 19.45 Engelse les. 20.20 Concert-! rinding tan professor Dommel legde hij voor
gebouw-orkest en Jan Damen. viool (Cheru- .jcj, ncer Hi; bekeek het toestelletje van alle
bint en vioolconcert van Mozart) 21 10 kanten, drukte een paar maal op de knop, die
dramaut in vergeten^ Zmd-Arable^ r>)rf aan maar er gebeurde natuurlijk niets
Belgisch visserij-bedrijf
staat voor algehele crisis
Invoer wordt stopgezet
Naar „Het Laatste Nieuws" schrijft, zou
zich in de Belgische visserij een ernstige
crisis aftekenen. Teneinde deze af te wen
den hebben visserijkringen de volgende
maatregelen voorgesteld:
1. Stillegging van een gedeelte der vloot.
2. Uitvoer tegen verlaagde prijzen. 3. Vol
ledige stopzetting van de invoer.
Het blad tekent hierbij aan dat de on
dergang van het visserijbedrijf een volle
dige werkloosheid voor de kostwinners
van 16.000 Belgische gezinnen zou bete
kenen.
In de Belgische visserijvloot is een ka
pitaal van frs. 3 milliard geïnvesteerd.
Er komen weer pinda's
Dezer dagen zullen enkele schepen met
ongeveer 3100 ton grondnoten uit Indo
nesië in ons land aankomen. Ongeveer 900
ton. zal mits de noten van voldoende kwa
liteit zijn, worden gebrand en als pinda's
in de handel gebracht. Voorts zal een hoe
veelheid van 1800 ton worden verwerkt
tot pindakaas.
De noten, die gepeld worden aangevoerd,
zullen hier te lande worden gebrand.
Tentoonstelling in het paleis
met een week verlengd
De tentoonstelling in het Koninklijk Pa
leis te Amsterdam van geschenken, welk'
Koningin Wilhelmina ontving bij haai
gouden regeringsjubileum, wordt met eei
week verlengd.
De tentoonstelling zal van Maandag 29
November tot en met Vrijdag 3 December
ook van 19.0022.00 uur te bezichtigen
zijn. Overdag zijn de openingsuren 10.00
12.00 uur en 14.0017.00 uur.
Nationaliteitsbewijzen
voor motorrijtuigen
Alle nationaliteitsbewijzen voor motor
rijtuigen, welke een datum dragen van
voor 15 December 1947 zullen met 1 Januari
hun geldigheid verliezen. Zij kunnen dan
niet meer gebruikt kunnen worden om bij
terugkeer uit het buitenland als bewijs te
dienen, dat het motorrijtuig op regelmatige
wijze hier te lande is ingevoerd.
Zij, die nog in het bezit zijn van een na-
tionaliteitsbewijs, dat 1 Januari zyn gel
digheid verliest, moeten zich wenden tot
de inspecteur der invoerrechten en accijn
zen in hun woonplaats, teneinde in het be
zit te komen van een nationaliteitsbewijs
van het nieuwe model.
Utrechts
nieuwe burgemeester
Jhr. mr. C. J. A. de Ranitz, die benoemd
is tot burgemeester van Utrecht, is op 3
April 1905 te 's-Gravenhage geboren. Hij
studeerde te Leiden, waar hij in 1938 ge
promoveerd is tot doctor in de rechtsge
leerdheid op proefschrift „De rechtspositie
van de riiksuniversiteit en van haar ele
menten".
In 1930 kwam hij als adjunct-commies
bij het departement van Onderwijs, dat hij
in 1937 verliet wegens zijn benoeming tot
referendaris bij de afdeling volksgezond
heid van het departement van Sociale Za
ken. Hij was toen secretaris van de Cen
trale Jeugdraad en van het Rijkscollege
voor de Lichamelijke Opvoeding.
In April 1941 werd hij door de Duitsers
gevangen genomen en tot November 1942
vertoefde hij in gevangenissen in Sche-
veningen en Duitsland. Dit geschiedde we
gens hulpverlening aan Engelandvaarders
en „belediging van het Duitse rijk en het
Duitse leger". In Februari 1942 werd hij
door de rijkscommissaris uit 's rijks dienst
ontslagen.
Hij verzamelde door het geven van huis
concerten (hij is een uitmuntend pianist)
grote geldbedragen voor ondergronds werk.
Van Mei 1944 tot na de bevrijding was hij
als gedelegeerde van het hoofdbestuur van
het Nederlandse Rode Kruis werkzaam
bij de dienst voor speciale hulpverlening
aan de politieke gevangenen.
Op 1 September 1945 werd hij benoemd
tot administrateur by het departement
van Onderwijs.
In het maatschappelijk leven vervult hij
tal van functies. Hij is onder andere voor
zitter van de Vereniging voor Volkshuis
vesting „Nutswoningen", voorzitter van het
Residentie-orkest en bestuurslid van de
Nederlandse Alpenvereniging.
De heer de Ranitz is lidmaat van de Re- Dijkstraat 8
monstrants Gereformeerde Kerk en niet
aangesloten bij een politieke partij.
De Bloemendaalse
financiën
Bijzondere rijksuitkering voor
lopig belangrijk verlaagd
Bij de begroting voor 1948 heeft de ge
meente Bloemendaal als „bijzondere uit
kering" uit het Gemeentefonds een bedrag
geraamd van f 207.000. Thans heeft het
college van B. en W. van Gedeputeerde
Staten de mededeling ontvangen, dat door
Den Haag deze uitkering voorlopig is vast
gesteld op f 43.000. Alzo een vermindering
van niet minder dan f 164.000!
Door deze tegenvaller worden de Bloe
mendaalse financiën weer danig ontwricht,
want er zijn geen middelen om het tekort
dat daardoor op de begroting zou komen,
te dekken.
De beslissing, die nu genomen werd,
draagt evenwel een voorlopig karakter. Het
definitieve bedrag moet volgens de wet
„vastgesteld worden door de minister na
dat Gedeputeerde Staten daarover advies
hebben uitgebracht".
Dit college heeft nog niet geadviseerd.
De gang van zaken is nu zo, dat Bloemen
daal bij Gedeputeerde Staten tegen de
Haagse beslissing bezwaren kan inbrengen.
Dan adviseren Ged. Staten, waarop de mi
nister de definitieve uitspraak doet.
Filiaal C.D.K. verdwijnt
Gebouw „St. Bavo" komt vrij
Het Haarlemse filiaal van het Centraal
Distributiekantoor in de Smedestraat, dat
zich in het bijzonder bezig houdt met de
vernietiging van de ingeleverde bonnen,
meestal in de vorm van opplakvellen, zal
met ingang van 1 Januari worden opge
heven. Een gedeelte wordt gecombineerd
met een soortgelijk bureau in Nijmegen.
Het gevolg van deze beslissing is, dat de
Katholieke Arbeidersbeweging weer de
beschikking krijgt over haar gebouw St.
Bavo, dat ter dege opgeknapt zal moeten
worden. De grote zaal zal dus niet onmid
dellijk weer in gebruik kunnen worden ge
nomen.
Een tv elk om
St. Nicolaas Geschenk
VERHOOGT
DE FEESTVREUGDE!
RUIME SORTERING van wtfnen,
fijne likeuren, Madeira, Cognac,
enz.
LEVERT SCHEDEL
Tel. 10080 - Haarlem
(Adv.)
24. Ondertussen was BilliBulk veilig op zijn I rimpel boven Bulks neus. „Tja", mompelde hij I halen is. Stom, dat ik me niet wat meer tijd
achterkamertje aangekomen Hij trok zijn jasin zichzelf. .Zo heb ik er eigenlijk nog niets heb gegund, wat. Maar ia, een mens kan nu
uit en ging aan tafel zitten. Dc wonderlijke uit- aan. Ik moet weten, hoe dat verwenste ding eenmaal niet overal tegelijk aan denken. Wacht
ii.ii- werkt. Ik zal toch nog eens terug moeten gaan. -, eens, ik krijg een idee!" Billy Bulk sprong op.
Maar het lijkt me toch minder verstandig om was een uurtje druk bezig met allerlei geheim-
weer te gaan inbreken, trouwens, daar zou ik j zinnige zaken en midden op de morgen was
niets mee bereiken. Ik moet zien. achter het i er een keurige glazenwasser met zijn kar op
Nieuwe Uitgave#1
Mary Dressclhuys door A. Viruly
N.V. Leiter-Nypels, Maastricht 194
fran
Si
de i
aare
paal
uy ven
Albert- van Dalsum en Elise Hoomans als
Koning Lear en zijn dochter Cordelia.
Dank zij een gelukkige verbetering in de
samenwerking komt het Amsterdams
Toneelgezelschap in de loop van dit sei
zoen meer en regelmatiger in de Haarlemse
schouwburg optreden, dan tot dusver het
geval is geweest. Zo wordt reeds Vrijdag,
dus binnen twee weken na de première in
de hoofdstad, een voorstelling gegeven
van de gigantische tragedie „Koning Lear"
onder regie van A. Defresne, met Albert
van Dalsum in de bij hoog en laag „on-
speelbaar" verklaarde titelrol. Men bezigt
de vertaling, die A. Roland Holst in 1913
maakte.
„Koning Lear" is het laatste in de reeks
van grote treurspelen, die Shakespeare
heeft geschreven. Hamlet, Macbeth en
Othello waren er kort aan vooraf gegaan.
De meeste commentators houden het voor
het rijpste werk van zijn machtige genie.
Het conflict neemt hierin zulke geweldige
afmetingen aan, dat de verbeelding gevoerd
schijnt te worden door verre gebieden,
wijder dan de aardse sfeer, zoals Bradley
in zijn vermaarde studie van 1904 vast
stelde. Men zou ook kunnen zeggen, met
een omgekeerd gebruik van Shakespeares
eigen woorden, dat het toneel zich tot de
gehele wereld uitstrekt. Het psychologisch
realisme, aldus professor A. G. van Kra
nendonk, verbindt er zich met het fan-
tastisch-vizioenaire. Overal komt de sym
bolische bedoeling in uit: in de eigenaar
dige beeldspx-aak, in de contrasten en
parallellen van de handeling en in de al
gemene tegenstelling van het kwade en het
goede (beschaving versus natuur, zeggen
sommigen) ieder door een precies even
groot aantal figuren vertegenwoordigd,
waardoor de onderlinge strijd er tegelijk
een van beginselen wordt.
De hoofdpersonen van dit drama van
ogenschijnlijk zinloos lijden in optima
forma dwalen verbijsterd tastend in den
blinde door een wereld zonder recht
vaardigheid, waarin de boze machten
zegevieren, althans zolang gewetenloos en
wreed regeren, tot zij zoals het in
„Troilus en Cressida" staat geformuleerd
aan 't eind zichzelf vei'slinden. In Enge
land heeft men het een eeuw lang bestaan
er een gelukkig slot bij te fantaseren, door
Cordelia niet te laten sterven en Lear in
De vlieger A. Viruly heeft een boek ge
schreven over de actrice Mary Dresselhuy
en de uitkomst laat zich gemakkelijk raden
er staat bijna evenveel over luchtvaart in a!
over toneel. En even natuiïrlijk werd he
niet in Amstei-dam voltooid, maar in Karachjler
Viruly hanteert de pen met een verbluf
•'end gemak. Hij weet zijn woorden met goed
maak en handig combinatievermogen zo t
kiezen, dat de lezer het ene tafereeltje uit e
het volgende binnen rolt. Maar het verhaa
wordt pas werkelijk aardig, als niet lange
de bereisde causeur de bladzijden met zij
vluchtige welsprekendheid behoeft te vullet
omdat dan de echte Marv Dresselhuy
springlevend uit het bedrukte papier voc
ons oprijst. Dan is het net of men haar hóó:
babbelen, als ze bij voorbeeld heel geestig
absurdum doorfilosofeert over de regel:
wereld is een schouwtoneel, of over
kwasi verheven ernst, die essentieel allee
maar op vreugdeloosheid berust. pe
In enkele gesprekken en in de journxje
listieke interviews met Laseur en Verkaép
vindt men soms leuke observaties en een sl
of wat opmerkingen, die de moeite van 1
onthouden waard zijn. Maar als er niet
onnoemelijk veel regels van Shakespat
door de tekst waren geslingerd, zou mci>
menen met een enigszins ongewone bakvis l'
roman te doen te hebben. Een biograh
mocht men misschien ook niet verwachter
Per slot van rekening is Mary Dresselhuy |j,
eerder een actrice om een vers aan op te drs
gen dan om een boek over te schrijven. Dotj
dit betekent nog niet, dat men haar zondqjJ
slag of stoot bij herhaling de populairst
actrice des lands mag noemen.
Haar warme bewonderaars, waartoe oo
ik behoor, zullen niet zonder genoegen dez
levensvaria. verlucht met negentien bijzon
n sta Fl.
den goed geslaagde foto's en een tekeniniL
DAVID KONINi6
doorbladeren.
Vulpenhouders
Vulpotloden
Vierkleuren-Potloden
Kantoorboekhandel DE ROOD
ïla
:s
-is rtell
iefh
ing
drei
ling
j'obi
listii
V«
-lénig
ANEGANG 14 - TEL. 11963 - HAARLE^al
(Adv
zijn koninklijke waardigheid te herstellen] Ir
in overeenstemming met de in zijn timeei
enorm populaire bronnen waaruit Shake!
speare zijn stof putte. fi
Men heeft op grond van de verscheiden^
heid in modulatie der soms uiteenlopende
dan weer samentreffende leedsbelevingeel
deze buitengewoon gecompliceerde trageoa
al menigmaal met een svmphonie verge*
leken. Het hoofdmotief is de loutering vaf
de tachtigjarige koning Lear, een tx'ots e
eigenzinnig autocx-aat, die door de schijaj
misleid zijn rijk wegschenkt aan zijn twéé
haatdragende dochters Regan en Goneriljvooi
met voorbijzien van de oprechte Cordelia!
Een duidelijke verdubbeling van het mo-fcet
tief vindt men in de tragische ondergum! D
van de zijn vorst getrouwe levensgenieter-er
Gloucester, wiens ogen door zijn vijande»af
worden uitgestoken, waardoor hij echteifcen,
geestelijk helderziende wordt. fca
Zijn zoon Edgar, aanvankelijk verstoteiLht
op lasterlijke aantijgingen van de bastaardje c
Edmund, vertolkt dan, wat men de grond®
gedachte van het stuk zou kunnen noememL
dulden moet de mens, zijn komst in 'tfetuk
leven, zo goed als zijn vertrek. Ripenesu,
is all. DAVID KONING.
Bij graafwerk te Grevenbicht (L.) zij:!
fragmenten van Romeins beeldhouwwerk'
voor de dag gekomen. Het zijn gedeelten v«|
een Jupiterbeeld.
I hiizimdm'm er cendièën aliëmeen diepe j geheim ran die uitvinding te komen. En ineen- I weg ma, hei b* Ml pmfettor Dommel.
Crooks! e' I 1 dien heb ik zo n ideedat er nog wel meer te 1
Alfred Corfot speelde
in de Cem. Concertzaal
Van de hoogte van een groot meester
schap blijft de thans 71-jarige Alfred Cor-
tot, wiens naam tot een symbool kon wor
den van de sublieme Franse pianistiek, zijn
kunst schenken. Kunst, die bij het voorbij
gaan der jaren een grote innerlijke verdie
ping verkreeg, welke thans als een hoofd
kenmerk haar zeldzame waarde bepaalt.
Het conflict tussen geest en materie wordt
op de achtergrond gehouden door de ma
gische kracht der expressie en verliest vol
ledig zijn invloed op de indruk der ver
tolking. Een wonder, dat de klavieravond,
die de Franse meester gisteren in de Ge
meentelijke Concertzaal gaf, mede tot een
onvergetelijke gebeurtenis deed worden.
De keuze van werken van Chopin en
Schumann hield het concert in de sfeer der
muzikale romantiek. Maar met dit gemeen
schappelijke kenmerk bleef toch het onder
scheid, dat bepaald wordt door de persoon
lijkheid van elk der geniale kunstenaars.
Chopin met zyn charmerende gratie, zyn
klankentover, maar ook met zijn opstandige
heftigheid, zijn sterke psychische spaixnin-
gen. Hiervan waren de Fantasie op. 49, de
Wals op. 64 no. 2, de Berceuze op. 57, het
Scherzo op. 31 en de Sonate op. 35 de mu
zikale reflexen.
Van Schumann speelde Cortot de Kinder -
szenen op. 15 en de reeks kleine composi
ties samengevat onder de naam Carnaval
op. 9, muziek voor een deel gevormd op
grond van mystiek-psychologische overwe
gingen, maar niettemin van een buiten
gewone absoluut-muzikale schoonheid.
In overeenstemming hiermede werden de
vertolkingen gegeven van de werken van
Schumann, van de Fantasie, de Wals en de
Berceuse van Chopin, verfijnd, transparant,
door een geraffineerde dynamiek uitmun
tend, die met melodische tekening en vol
maakte rhythmiek tot de geheimen van
Cox-tots spel behoort. Werd voor deze mu
ziek de geest der romantiek slechts met
reserve toegelaten, bij de voordracht van
de Sonate van Chopin kreeg zij vrij spel en
kon uitdrukking geven aan de macabere
sfeer, waarvan elk deel van deze sonate
doortrokken is, het angstige Agitato, het
bijtende scherzo, de marche funèbre en het
huiveringwekkende Presto.
De overtalriike toehoorders brachten Al-
'red Cortot bij herhaling een ovatie en zij
I 'ïeten de kunstenaar aan het slot van de
I avond eerst gaan na drie toeriften: de Wals
I op. 70 no. 1. de Etude op. 25 no. 9 en een
I bewerking van het Wiegenlied van Brahms,
een charmante wenk om afscheid te nemen.
1 P. ZWAANSWIJK.
-fl!
S
Ongezond. Het presidium van de Tsjecho-
Slowaakse vakverenigingen heeft beslo- ®ba
ten de regering te vexv.oeken onmiddel-
lijk alle voetbalpools in de fabrieken te -
sluiten en de volledige afschaffing der
pools te overwegen, „omdat zij op onge
zonde wijze het verlangen aankweken
om niet-verdiend geld te verkrijgen"
Encyclopaedic. Wegens de papierschaarste
in Duitsland wordt de 21 delen tellende
Brockhaus Encyclopaedic in microfoto-
grafische vorm uitgegeven. De blad
zijden hebben de grootte van één-vierde
postzegel. Met krachtige vergrootglazen
zijn zij zeer duidelijk te lezen. -fl.
Overwinning. De Spaanse minister va:*,
Binnenlandse Zaken, Bias Perez, heeft "es
Zondagavond medegedeeld, dat de bin
nengekomen uitslagen van de in Spanj(
gehoudeix gemeenteraadsverkiezingen - Eer
de eerste sedert 17 jaar wezen op ee: I
„algehele overwinning" van de Candida- Jfid
ten, die het regiem van Franco steunen
De betrokken resultaten waren afkom
stig uit 36 van de 50 provincies.
Onderscheiding. Majoor A. D. BestebrcuT-L^
tje, zoon van de voorzitter van de Ne- Vre
derlandse Kamer van Koophaxxdel tt tub
New York, heeft van Schuman, d(
Franse minister van Buitenlandse Za
ken, bericht ontvangen dat hem het
oorlogskruis met de vergulde ster ii
toegekend :ens zijn hulp aan Franst
parachutist bij een operatie in Noord-
Drente. Van Engeland en Amerika ont
ving deze Nederlandse reserve-officier
ook reeds ondex-scheidingen.
Van dit, van dat. Te Constantine Algerië)
hebben stratenmakers vier stenen urnen
gevonden die uit de Romeinse tijd
dateren. In deze urnen bevonden zich
verkoolde beenderen van kinderen,
ijz ?n snoeischaren, spiegeltjes, vaas
jes, twee-orige kruiken en muntstukken
met de beeltenis van keizer Domitianus
Moraal. In Arnhemsland(Noord-Australië)
is „een stam van 50 inboorlingen met
een blijkbaar hoogontwikkelde moraal"
ontdekt. Zij hebben nog nooit blanken
gezien. Deze stam zal ongemoeid won
den gelaten en slechts van tijd tot tijd
op zijn welzijn gecontroleerd worden.
Vrede. Een groep bekende Fransen, oudef
wie Matisse. Sartre, Bax-rault, Cocteau,
Vercors en de twee ex-ministers André
Philip en Farge. hebben schriftelijk
vredesonderhandelingen tussen Frank*
ryk en de Vietnamse regering van dfi
Ho Tsji Minh verzocht
