c
J
L
litteraire
Ui tg;
ïKTin
„Bloembollencultuur" opnieuw voor de
keuze: Haarlem of Hillegom?
ZATERDAG 27 NOVEMBER 1948
MARNIX GI3SEN: „Telemachus in het dorp".
(A. A. M, Stols, 's-Gravenhage).
HET IS JAMMER dat „Telemachus iij
het Dorp" niet verschenen is vóór
„Joachim van Babyion", dat ik een aantal
maanden geleden in deze rubriek met zo
veel instemming en waardering bespreken
mocht. Was dit wel het geval geweest, men
zou de zinrijkheid van een boek als „Joa
chim" bij zijn verschijnen nog beter be
grepen hebben. Joachim immers trouwt met
de volmaakte Deugd; men kan ook zeggen:
hij huwt het ideaal. Maar 't leven leert hem
dat de werkelijkheid waarin men leeft en
het absolute waarnaar men streeft tot twee
afzonderlijke werelden behoren en dat men
zich niet straffeloos aan het tweede kan
houden, zonder aan het eerste te lijden, Ge
loof aan het Volstrekte, aan de Waarheid,
aan. de Schoonheid en aan alle hoge
menselijke begrippen, die men met een
letter kan schrijven maar wees u ervan
bewust, dat zij een illusie zijn en dat illu
sies zeker niet het minste zijn, waarvoor
men leven kan. Er is geen sprake van, dat
Gijsen ons daarvan wil afhouden, eer in
tegendeel. Was het wel zo, hij zou een
cynicus zijn, die in verbittering wraak nam
op wat een jeugd hem onthield. Juist de
harde ervaring heeft hem tot de wijsheid
gebracht, dat men de werkelijkheid dient te
aanvaarden zoals zij is en toch, als een
veilige vluchthaven, de illusie trouw kan
blijven.
Jaren heeft het geduurd, alvorens Gijsen
zich van Telemachus' jeugd, die zonder
twijfel de zijne is, kon bevrijden, door er,
na heel wat ontgoocheling, de angels uit te
trekken, 't Doet niets ter zake, dat, voor zo
ver wij weten, „Telemachus" geschreven
werd na „Joachim". Het bevrijdingsproces
had zich al voltrokken - of was zich aan het
voltrekken toen „Joachim" geschreven
werd. En nu komen de verborgen achter
gronden aan het licht en tevens de redenen,
waarom een zo begaafd auteur afgezien
van zijn ernstige letterkundige studies en
een aantal verzen pas zo laat tot publi
catie van zijn werk overging; wellicht had
hij een teveel aan zelfcritiek, streefde hij
te z.eer naar het volmaakte en moest hij
eerst schoon schip maken, voordat hij zich
vrij kon uitschrijven. Met deze „Telema
chus" is dit nu gebeurd en we mogen aan
nemen, dat Gijsen zich nu van zijn remmen,
die hem het uitspreken van wat hem (en
ons) zo waardevol is beletten, heeft ont
daan. Het leven begint met vijftig. Voordien
zijn de vruchten ervan niet rijp. En onrijpe
vruchten telt onze litteratuur voldoende!
„Telemachus" daarentegen is een rijp
kunstwerk, geschreven zonder enige litte
raire franje, zoals men pas doen kan, als
men de schijn van alle lege woordenpraal
heeft doorzien en enkel bereid is, op papier
te zetten, wat „de profundis" komt, in de
grootst mogelijke eenvoud.
In Blaren, een Belgisch dorp, een mi
croscopische wereld, waarin alle menselijke
benepenheid, kleinzieligheid en onwaar
achtigheid zich in zo klein bestek nog
scherper, aftekent dan in de „grote wereld",
beleeft de „Ik"-figuur van dit boek, die
moeilijk een ander kan zijn dan Gijsen zelf,
zijn jeugd. Ze is, zoals die van alle kinde
ren, gezegend met de onschuld, die deze
zoekende Telemachus (men moest èn de
Griekse sagen èn Fénélon's „Avontures de
Télemaque" kennen, om de symbolische
betekenis van deze harde realiteit ten volle
te begrijpen) als een „kleine faun tussen
de varens en de stammen" doet dansen als
een blij, levensverliefd mensenkind. En wat
ziet deze, naar een zuiver leven verlan
gende, jongen om zich heen? Gekuip, af
gunst, schijnheiligheid. Wie als vreemdeling
Blaren binnenkomt zal er een eerzaam dorp
aantreffen, waar de goede zeden pijnlijk
nauwgezet in acht genomen worden, waar
het kwade streng wordt veroordeeld en het
goede naarstig wordt nagestreefd. Maar
Blaren is een schijnwereld: Telemachus,
die in latere levensjaren terugverlangd
heeft naar de enkele uren, dat hij als een
onverdorven bosgod de „takken tegen zijn
naakte leden voelde zwiepen", ziet deze
verkommering van wat zo schoon kon zijn
in zijn onmiddellijke nabijheid: in zijn
familiekring. Hij, die zijn „bewust leven
begon met een après-midi d'un faune
kan zich niet onttrekken aan het verderf
van dit stille Blaren, een verzamelplaats
der zeven hoofdzonden, een miniatuur van
Dante's Hel. In zijn latere jaren achtervol
gen zij hem nog, deze schimmen van Bla
ren; zij snijden hem de weg naar het volle
leven af. Én bijna zouden zij hem zelf tot
een schim hebben doen worden, als er in
deze Telemachus niet de herinnering voort
leefde aan de faun, die hij eens was: aan
het goede, ongekwetste deel van zijn jeugd,
dat hem belet heeft, wrang te worden.
Neen, bitter is Gijsen, zelfs in dit boek van
een al te zwaar beladen jeugd, niet. Hij
1 houdt van het leven met de mildheid van
een mens die te veel beleefd heeft, om er
anders dan met een verzoenende humor
over te schrijven. Houd dit nietige Blaren
onder de microscoop, deze kleinmenselijke
gemeenschap van philisters; zie het tekort
ervan, vergroot in de afmetingen van een
wereld. En men zal er met de schrijver
dankbaar voor zijn, dat er ondanks een
„Blaren" illusies zijn, die uiteindelijk een
leven goed en vrij maken. Gijsen's humor,
zijn kracht, uit te komen boven de beklem
ming van een jeugdherinnering, bewijzen,
dat hij, ook al zal het hem veel zelfstrijd
hebben gekost, daarin gelooft. En daarom
is het goed, met deze Telemachus een zwerf
tocht 'e maken naar Blaren, om er te leren,
hoe uit een jeugdbeproeving een mensen
wijsheid en uit een leed een indrukwekkend
boek gewonnen kan worden.
C. J. E. DINAUX.
De 9 Muzen
Gewonnen. Jean Paul "Sartre, de Fra
existentialistische toneelschrijver en philo-
soof heeft een proces tegen zijn uitgevers
gewonnen. Deze hadden zonder zijn toe
stemming een Amerikaanse versie van zijn
toneelstuk „Les mains sales", getiteld „Red
Gloves" (Rode handschoenen), laten maken,
volgens brieven van zijn vrienden, aldus
Sartre, ..een ordinair melodrama met een
anti-communistische strekking".
Het gerechtshof willigde zijn eis in, dat er
een administrateur wordt benoemd om su
pervisie uit te oefenen op het contract van
Sartre met zijn uitgevers en op zijn andere
zaken op litterair gebied.
De uitgevers voerden als verdediging i
dat Charles Boyer, die 8 December te New
York de hoofdrol in de Amerikaanse versie
zou spelen, aan André Luguet, de hoofdrol
speler te Parijs, had gezegd, dat de twee
teksten zo aan elkaar gelijk waren, dat zij,
zo nodig, van rol konden verwisselen.
Naar Amerika. De Nederlandse pianiste
Fania Chapiro zal met de „Veendam" naar
de Verenigde Staten vertrekken, om daar
gedurende acht of negen maanden op te
treden.
I leiwe
aven
Mr. Dr. Arn. Borret S.J.. Sociologie
J. J. Romen en Zonen, Roer-
mónMaaseik.
De Berchmanianum-serie. waarin dit boek
je verschenen is, heeft tot doel een ordening
van de geestes- en natuurwetenschappen op
de basis van een zelfde levensovertuiging,
reden waarom alle medewerkers Jezuïeten
zijn (en de gemeenschappelijke beschouwing:
de aristrotelisch-thomistische is). In dit ver
band stelt Dr. Borret het. objectum forma le,
de strekking van de sociologie als het rich
ten van het onderling maatschappelijk ver
keer op het algemeen welzijn, naar motieven
van redelijkheid. Zich met de strekking v.er-
enigend, verlangt men toch meer verklaring
en verantwoording van de gebruikte rede
lijkheid dan men hier krijgt Het eerste
hoofdstuk, waarin de wetenschap der socio
logie wordt ingeperkt cn dedefinieerd, en het
tweede, waarin de aard van de sociologische
wetten wordt duidelijk gemaakt, zijn helder
en zinrijk. Maar in het derde, over de rechs-
persoonlijkheid van de gemeenschappen,
wordt te'wijd om een in de grond met zeer
gecompliceerde zaak heen gepraat: en in het
vierde. Staat en Maatschappij, worden opvat
tingen geboden die zich deels in de practische
matschappelijke structuur op een voor de
hand liggende manier manifesteren, deels een
aanzienlijke toelichting behoeven om weten
schappelijk gegrondvest te kunnen worden
genoemd. Voorbeelden zijn een te theore
tiserende beschouwingswijze van de verhou
ding tussen gezag en individu, en de onbe
twistbaar gestelde algemeenheden over de
gewenste houding van de staat inzake de
godsdienst.
Er is alles bijeen teveel ijle lucht in het
boekje en „De wetenschap van de normen
der samenleving", zoals de sociologie in een
ondertitel genoemd wordt, blijft op deze
manier te vluchtig om haar plicht te ver
vullen. „We zijn ons ervan bewust veel te
hebben beweerd wat niet voetstoots zal
worden aanvaard", zegt Dr. Borret, en geeft
een boekenlijst ter compensatie, Zo'n verkla
ring verontschuldigt ruimschoots iedere op
vatting over de wetenschap der sociologie in
haar geaardheid, maar de practijk ervan is
onder die voorwaarden niet toelaatbaar.
S. M.
(Bekroonde inzending voor een opstelwedstrijd over de gevaren
van gevonden munitie, gemaald door een jongen).
Dries had twee armen aan z'n lijf,
En twee gezonde handen,
Die wat beloofden voor 't bedrijf,
Waar hij eens aan zou landen.
Als Dries maar bij z'n werkbank zal,
Z'n bankschroef en z'n vijltjes,
Dan werd het ruwste ijzer glad,
En staven werden spijltjes.
Een turfje kleiner wel dan Dries,
Was Wim, het naaste buurtje,
Het kleine baasje wist precies,
Wanneer er in het schuurtje,
Een xuerkst.uk weer op tafel stond.
En stil, om niet te storen,
Iiing hij dan bij de werkbank rond,
En keek maar naar dat boren.
Toen Dries een keer naar huis toe ging,
Langs 't tuintje van de sloper,
Vond hij een eigenaardig ding:
Een buisje van rood-koper
Een dop van nikkel zat er op,
Geknipt om eens te slopen,
Doch hoe hij rukte aan de dop
Het ding ging maar niet open.
Doch Dries ging van het standpunt xiit:
Niet burgen? Dan maar breken,
Hij poetste nog wat aan z'n buit,
En had de zaak bekeken.
Als man die weet wat hij begint,
Klaar voor een avontuurtje.
Met aan z'n jas z'n kleine vrind,
Verdween hij in het schuurtje.
De bankschroef kwam er aan te pas,
Een doorslag en een hamer.
Een knal. een wolk van stof en as.
Een gil van uit een kamer.
Het ding ging van het standpunt uit:
Niet buigen en niet breken,
Het schuurtje tot de laatste ruit,
Waren er aan bezweken.
Dries ligt nu thuis, doch zwak en stijf,
In gips en kruisverbanden.
Geen onderneming of bedrijf,
Heeft ooit iets aan z'n handen.
Z'n kleine vriendje, eens zo vlug,
Zo stilletjes in 't schuurtje,
Die ziet hij nimmer meer terug,
Na 't treurig avontuurtje.
H. J. L.
Voetbaloverzicht
De eerste helft van de competitie voor de
eerste en tweede klassen in het Westen
wordt morgen besloten en in de derde klas
begint de tweede ronde. Voor enkele eerste
klassers staat nog een achterstallige wed
strijd op het programma.
Haarlem krijgt bezoek van Blauw Wit. Al
tijd zijn de ontmoetingen tussen deze clubs
aantrekkelijk geweest. De Amsterdammers
hebben een goede kans voor de bovenste
plaats en moeten winnen, om die te behou
den. De positie van Haarlem is de laatste
weken slecht geworden en de club zal zich
dus moeten inspannen, om weer wat hoger op
te komen. Stormvogels, dat 't Gooi ontvangt,
zal op een flinke tegenstand rekenen.
In district II heeft EDO vrij. VSV trekt
naar DFC en zal het elftal niet mogen on
derschatten, anders haalt Neptunus de ach
terstand in.
RCH trekt naar Santpoort, om daar
„Velsen" te ontmoeten. Een Haarlemse over
winning is te verwachten. De Kennemers
zullen het tegen Rapiditas in Weesp niet kun
nen bolwerken.
HFC zette het seizoen in met een nederlaag
tegen Swift. Morgen komen de Amsterdam
mers op het terrein aan de Spanjaardslaan
op bezoek cn wij vermoeden, dat de thuisclub
thans de zege zal behalen. Schoten zal op het
terrein achter de Kleverparkweg de reeks
overwinningen voortzetten. Aalsmeer is de
tegenstander. Bloemendaal krijgt het niet
gemakkelijk tegen ZSGO in Amsterdam,
maar mogelijk wordt er toch een puntje be
haald. Een belangrijke wedstrijd wordt in
Zandvoort gespeeld tussen Zandvoortmeeu-
wen en ZVV.
TYBB en HBC zetten de competitie voort
in het Heemsteedse Sportpark. De thuisclub
wil revanche nemen van de in Haarlem-
Noord geleden nederlaag en TYBB zal trach
ten de goede positie te behouden.
Handbal
Districtswedstrijden
Voor Zondag zijn er districtswedstrijden
vastgesteld voor de districten Noord, Oost,
Zuid en West B. Op het Nilocterrein te Am
sterdam ontmoeten vertegenwoordigende
elftallen van de afdelingen Noordholland,
Amsterdam en Utrecht elkaar. De hoofd
klasse staat hierdoor stil. evenals de districts
wedstrijden West A. In de afdelingsklassen
worden gespeeld:
Eerste klasse, dames: BeverwijkBGV;
HOC II—BI. Wit, 15 uur Schalkwijkerweg;
BatoForesters, 11 uur, Schalkwijkerweg.
Tweede klasse, dames: Gita IIIOSS II.
10 uur. Schalkw.weg; Foresters IIGita II.
Tweede klasse, heren: HOC IIDWO, 14
uur Schalkwijkerweg; BatoVI. en Vaardig,
15.15 uur Schalkwykerweg; BGV IIAVA I.
10.45 uur Schalkwijkerweg.
Over Muziek
Geschenken van blijvende waarde
Vallen bij ieder in goede aarde
St. Nicolaas die wijze man
Koopt daarom uitsluitend bij
de fa. Kan
3UUELIER-UQRL06CR
HAARLEM CJ
BARTH30GI55TR. 7
ID DEN HAAG
Het hoofdbestuur suggereert een besluit te nemen,
dat behalve Haarlem ook Hillegom kan bevredigen
Dammen
Roozenburg won door
Keilers blunders
De voorzitter van de Dordtse Dambond
opende Vrijdagmiddag de eerste van de vijf
ronden uit het tournooi om het_ wereldkam
pioenschap dammen, die in Hotel „Ameri-
cain" te Dordrecht worden gespeeld.
De uitslagen luiden: ChilandPérot 11:
Laros—Van der Staay 1—1; Roozenburg—
Keiler 20: DemesmaeckerRostan 11;
Post.Verpoest 02.
De stand na de veertiende ronde luidt: 1.
Roozenburg 24 p.; 2. en 3. Keiler en Verpoest
18 p.; 4. Ghestem 15 p.; 5. Post 14 p.; 6. Chi
land 13 p.; 7. Van der Staay 12 p.; 8. Pérot
11 p.; 9. Laros 10 p.; 10. Demesmaecker 3 p.;
11. Rostan 2 p.
Laros koos tegen Van der Staay een 3429
opening, waarna zwart met 1923 tegen
speelde. Er volgden enig uitruilen, waardoor
reeds in de opening verschillende schijven
van het bord verdwenen. In het middenspel
werd het een klassieke partij, waarin zwart
weliswaar een enigszins betere stand had,
doch die hij voldoende wist te weerleggen.
In het eindspel kon Laros door kundig ma
noeuvreren zijn nadeel wegwerken en reeds
bij de 44e zet was de remise haast een feit.
Er werden nog enkele zetten gedaan, waarna
de spelers in een stand van vijf om vijf stuk
ken tot remise besloten,
De partij tussen de Parijzenaars Chiland en
Pérot werd met 32—28 begonnen, waarop
zwart met 18—23 antwoordde. De partij ont
wikkelde zich regelmatig. Chiland bouwde
een fraai eindspel op, waartegen zwart zich
met alle mogelijke middelen verdedigde. Hij
kon echter niet voorkomen, dat Chiland in
dit eindspel de beste papieren had en hem
steeds gedwongen zetten voorschreef. In een
stand van vijf om vijf stukken koos Chiland
een 35—30 voortzetting, offerde daarmede een
schijf, om doorbraak naar dam te krijgen,
doch dit offer was fout. Nu was de partij
altijd remise.
De partij van de Belgische kampioen De
mesmaecker tegen de Zwitser Rostan volgde
een normale Hollandse opening, waarin zwart
enig voordeel behaalde. Rostan, die tot op
heden de laagste plaats bezette, bracht zijn
voornemen daaraan een einde té maken dui
delijk tot uiting. Door kundig spel veroverde
hij in het middenspel positie-voordeel en
zette dit later in materieel-voordeel om. Het
eindspel ging in met een stand van wit: dam
en drie schijven en zwart: dam met vier
schijven. Demesmaecker verdedigde zich taai
en het gelukte hem een schijf van zijn tegen
stander af te snoepen. -Zo werd deze voor de
Zwitser veelbelovende partij remise.
De Afrikaanse kampioen Post speelde
tegen de Belg Verpoest een Franse opening,
waarop zwart met 2025 antwoordde. Na de
openingszetten ontstond een zuiver klassieke
partij, waarbij Verhoest tempovoordeel had.
Hij dwong Post de .Cerkhofruit te nemen en
buitte zijn verkregen voordeel in het verge
vorderd'middenspel sterk uit. Post, die de
remise-haven wilde bereiken, nam ten koste
van twee schijven een slag-zetje, waarbij de
spelers dam kregen. Dit onverwachte voor
deel was Verpoest zeer aangenaam en op
keurige wijze werkte hij het eindspel af en
besliste de partij in zijn voordeel.
Roozenburg (wit) heeft van Keiler gewon
nen in een partij van negen en veertig zetten.
Reeds bij de elfde zet trachtte zwart een
aanval in te leiden op de lange vleugel van
wit. Het juiste antwoord van Roozenburg
was 37—32 en wit kreeg een nadelige rand-
schijf. Langzamerhand bouwde zwart zijn
centrum op. Keiler liep er bij een lokzet in
en er dreigde gevaar. Zwart trachtte de ach
terstand in te lopen, doch hij kreeg geen
kans. Toen Keiler een tweede blunder
maakte, moest hij opgeven.
Klein korfbalprogramma
Oosterkwartier gaat Zondag op bezoek bij
Archipel, dat afgelopen Zondag door een
nederlaag tegen Swift, uit de running is voor
het kampioenschap. Wellicht, dat de Haar
lemmers één winstpuntje kunnen be
machtigen.
Aurora ontvangt Olympia uit Bussum en
moet deze wedstrijd kunnen winnen. Sport
Vereent ontvangt De Zwaluwen uit Hilver
sum en heeft ook de beste papieren.
Animo Ready speelt des morgens in Am
sterdam tegen de vermoedelijke kampioen
Victoria, zodat er niet veel succes zal worden
geboekt.
Nieuw Flora is in ernstig gevaar gekomen
doordal ZKC Zaterdag van Oosterpark heeft
gewonnen. De wedstrijd tegen KVD is dus
wel van groot belang.
Yvonne Printemps zingt weer. Curzio Mal'parte
de veel besproken Italiaanse schrijver, heeft
een éénacter „met zang en muziek" geschreven
die deze week in hel Parijse theatre de la
Micliodière haar première beleefde onder de
titel Du cöté de chez Proust. Pierre Fresnay
speelt de rol van Proust, cn Yvonne Printemps,
die zich hier gereed maakt voor haar eerste
„wacht", die van de hertogin van Guermantes.
Gymnastiek
Driekringenwedstrijd
Voor de laatste maal zal Zondag de Ken-
'nemer Turnkring een wedstrijd houden te
gen de Alkmaarse en de Zaanse Turnkring,
Deze jaarlijkse wedstrijd wordt nu van het
programma afgevoerd omdat andere tech
nische gebeurtenissen, zoals een stedenwed-
strijd HaarlemGroningenDordrecht de
aandacht vragen. Deze laatste wordt einde
Januari gehouden in Haarlem.
De driekringenwedstrijd van Zondag wordt
in .Zaandam gehouden. De K.T.K. ploegen
werden als volgt samengesteld:
Dames: A. Hoogland en M Avegaart
(Turnlust B.), R. Hameetman en A. v. Vliet
(Turnlust H.), M. Michel (S.S.H.), T Martens
(B.G.V.), W. Rietveld en A. Dortmundt (T.
V.S.).
Heeren: Jac. Los (Turnlust B.), H. Henk-
naar en J. Roodenburg (Turnlust H.). A. v.
Zadel (G.V.H.), A, Castens, W. dc Wolf, F,
Guit en P. Luiting (Bato).
De kansen op een overwinning van de K.
T. K. staan niet hoog. De Zaankanters en
vooral de Alkmaarders vormen sterke tegen
partijen.
Biljarten
Driebanden-kampioenschap
hoofdklasse
De uitslagen van de partijen om het kam-
In de algemene vergadering van de Alge
mene Vereniging voor Bloembollencultuur,
die Maandag 20 December, 's morgens 11
uur, in het Gemeentelijk Concertgebouw te
Haarlem geopend wordt, zal opnieuw een
beslissing genomen moeten worden over
de zetel-kwestie der vereniging.
Het hoofdbestuur heeft een uitvoerig
prae-advies opgesteld. Daarin wordt aller
eerst een historische opsomming gegeven
van de feiten. Daarop volgt nog eens de
mededeling over het nieuwe aanbod van
de gemeente Haarlem, dat aan onze lezers
bekend is. Haarlem biedt Bloembollencul
tuur thans de keuze uit vier mogelijkheden:
1. Na daarvan de eigendom te hebben
Verkregen, zal de gemeente om niet, of
tegen een te verwaarlozen vergoeding, be-
I schikbaar stellen twee percelen grond, ge
legen in het Zuidwesten der stad, nabij
El.swout, tussen de Houtvaart en de Els-
woutslaan, het ene voor proef- en monster-
tuin, ter grootte van pl.m. iy2 ha, het an
dere, vlak daarbij gelegen, ter grootte van
bijna 3000 m2, voor de eventuele bouw van
een nieuw beursgebouw.
2. In plaats van deze gronden een be
drag van 70.000 voor aankoop van elders
in de gemeente Haarlem gelegen grond voor
beursgebouw en f 20.000 voor aankoop van
eveneens elders in Haarlem gelegen grond
voor proef- en monstertuin.
3. In plaats daarvan een bedrag van
70.000 voor herstel en verbetering van
het bestaande beursgèbouw (Krelagehuis)
benevens de onder 1. bedoelde grond voor
proef- en monstertuin, of
4. hetzelfde als onder 3, benevens
20.000 voor aankoop van grond voor
proef- en monstertuin elders in Haarlem.
Haarlem moet bij de aanvaarding van
dit aanbod zekerheid hebben dat de zetel
van Bloembolencultuur in geen geval vóór
het jaar 2000 naar elders verplaatst wordt.
Ook geeft het hoofdbestuur nog kennis
van de ontvangst van een aanbod van een
aantal leden om voor een eventuele ver
betering van dit Krelagehuis een 3
obligatielening t.e geven van ten minste
60.000. aflosbaar in 40 jaar.
Het hoofdbestuur herinnert aan het be
sluit der algemene vergadering van 12 April
1948. waarbij de beslissing over het toen
aanhangige voorstel van de afd. Haarlem,
om het besluit van 1946 om de zetel van
Haarlem naar Hillegom over te brengen,
werd uitgesteld. Voorts zegt het hoofd
bestuur:
Het tijdsverloop gelegen tussen de datum
van ontvangst van de nadere voorstellen
der gemeente Haarlem en het uitschrijven
van deze algemene vergadering is te kort
geweest om reeds nu een weloverwogen
keuze te maken uit de vier door de Ge
meente Haarlem aangeboden mogelijk
heden.
Indien dus de algemene vergadering zou
besluiten om thans het voorstel der afde
ling Haarlem aan te nemen, zou daaruit
slechts voortvloeien dat één dezer moge
lijkheden wordt aanvaard: welke, dat wordt
niet beslist. Het hoofdbestuur acht het n.l.
zeer gewenst, dat, indien door aanvaarding
van het aanbod van de gemeente Haarlem
een keus uit een der vier mogelijkheden
moet worden gedaan, dit geschieden zal aan
de hand van een voorstel van het hoofd
bestuur, nadat nadere besprekingen met het
gemeentebestuur van Haarlem zullen zijn
gevoerd.
Een eventuele aanneming van het voor
stel der afdeling Haarlem zal niet anders
kunnen betekenen, dan dat. aan de gemeen
te Haarlem wordt bericht, dat één der vier
geopende mogelijkheden zal worden aan
vaard. volgens nader te bepalen keuze der
vereniging, on een door haar te beDalen
tiidstip te maken.
De voorbehouden, die in het raadsstuk
genoemd worden, zijn, naar de mening van
het hoofdbestuur, niet alle voor de vereni
ging aanvaardbaar. De enige uitzondering
vormt de alleszins billijke voorwaarde, dat
de gemeente Haarlem recht heeft op terug
betaling van de geschonken bedragen, in-
pioenschap'hoofdkiasse driebanden
luiden:
Stikkelman
40
70
5
0.571
Jan Sweering
50
70
5
0.714
Louwaard
32
54
6
0.592
50
54
6
0.925
Broekhuizen
50
71
6
0.704
De Leeuw
23
71
2.
0.323
Jac. Sweering
50
79
5
0.632
40
79
3
0.506
De Leeuw
50
53
4
0.943
Stikkelman
25
53
4
0.471
Jan Sweering
48
83
7
0.578
Broekhuizen
50
83
5
0.602
50
64
6
0.781
Jae. Sweering
39
64
4
0.609
Baay
50
98
4
0.510
Louwaard
35
98
3
0.357
Beschermvrouweschap van
Bloembollencultuur
In de vergadering van het hoofdbestuur
van de Algemene Vereniging voor Bloem
bollencultuur is. blijkens het verslag in het
Weekblad, meegedeeld, dat ingekomen was
een brief, namens Prinses Wilhelmina,
waarin deze de wens te kennen geeft zich
als Beschermvrouwe van de vereniging
terug te trekken. De vergadering besloot
om een brief te schrijven, waaruit grote
erkentelijkheid spreekt voor de onderschei
ding, welke Koningin Wilhelmina geduren
de haar gehele regering door dit bescherm
vrouweschap aan de organisatie heeft ver
leend en om zich tot Koningin Juliana te
wenden met het verzoek in aanmerking te
mogen komen, om dezelfde onderscheiding
te ontvangen.
dien de vereniging niet geruime tijd te
Haarlem gevestigd zou blijven.
Het hoofdbestuur meent dan ook, dat een
verstandig beleid eist, om bij aanvaarding
van het aanbod der gemeente Haarlem (als
gevolg van het aannemen van het voorstel
der afd. Haarlem) uitdrukkelijk vast te
leggen dat voor de vereniging uitsluitend
laatstgenoemde voorwaarde aanvaard
baar is.
Hoewel in het hoofdbestuur verscheidene
voorstanders zijn van het in Haarlem ge
vestigd blijven van de zetel en het Eigen
Gebouw der vereniging, heeft het hoofdbe
stuur in het voorstel der afd. Haarlem en
de daarop gegeven toelichting, node gemist
de erkenning van het feit, dat het aanbod
der gemeente Hillegom is aanvaard.
De gemeente Hillegom heeft op een tijd
stip dat de vereniging meende in de naaste
toekomst in grote moeilijkheden te zullen
komen, een terrein beschikbaar gesteld met
een bedrag van 100.000.terwijl een
aantal leden der vereniging een 2 pet. obli
gatielening heeft aangeboden ter grootte
van 350 000.
Het feit, dat indertijd het aanbod van
Hillegom is aanvaard, maakt het voor het
hoofdbestuur niet wel mogelijk om tot
aanvaarding van het voorstel der afdeling
Haarlem te adviseren. Naar de mening van
het hoofdbestuur zou de vereniging daar
door blijk geven van weinig waardering en
erkentelijkheid jegens de gemeente Hille
gom en bovenbedoelde leden.
Het hoofdbestuur meent dat aanvaarding
van dit voorstel zonder meer niet behoort
te geschieden vanwege het grievende ka
rakter daarvan jegens allen die zich voof
de totstandkoming van het plan-Hillegom
moeite en offers hebben getroost. De aan
neming van het voorstel der afd. Haarlem
zou in ieder geval gepaard moeten gaan
met het aanbieden aan de gemeente Hille
gom van een genoegdoening, waarin een
erkenning ligt van en waaruit een waar
dering spreekt voor de aangeboden hulp!
Het hoofdbestuur meent dat hiervoor alle
aanleiding is en dat een dergelijk aanvul
lend besluit zal kunnen leiden tot verbete
ring van de onderlinge verstandhouding
tussen voor- en tegenstanders van Haarlem,
respectievelijk Hillegom en tot herstel van
de eenheid in de vereniging ook op dit punt.
Indien dus het voorstel der afd. Haarlem
zou worden aangenomen en daarmee beslist
is dat het aanbod van Haarlem in beginsel
is aanvaard en het plan om naar Hillegom
te verhuizen van de baan is, zou (zo ver
volgt het hoofdbestuur) de algemene ver
gadering het volgende voorstel van het
hoofdbestuur moeten aanvaarden:
..De vereniging besluit om het hoofdbe
stuur te machtigen met het gemeentebe
stuur van Hillegom besprekingen te voe
ren, waarbij wordt aangeboden zodan'ge
schikkingen te treffen omtrent het gebruik
van de percelen grond die door het Cen
traal Bloembollen Comité zijn aangekocht,
als door het gemeentebestuur van Hillegom
kunnen worden goedgekeurd".
In de toelichting van dit voorstel zegt het.
hoofdbestuur nog: Door het Centraal
Bloembollen Comité wordt op het terrein
Treslong een demonsiratietuin ingericht,
waarvoor behalve van de daarvoor aange
kochte percelen links en rechts van de toe
gang tot het bestaande gebouw vanaf de
Wceresteinstraat, ook gebruikt zal worden
het overige vóór het gebouw gelegen ter
rein. Deze gegeven bestemming van de
eerstgenoemde aangekochte bouwterrein
percelen verzekert de gemeente Hillegom
een gebruik van deze gronden dat strookt
met de belangen der gemeente. Het is rede
lijk om een eventuele andere bestemming
van deze percelen afhankelijk te stellen
van de goedkeuring der gemeente, vandaar
dat voorgesteld wordt dit servituut ten be
hoeve der gemeente te vestigen. Bij aan
vaarding van dit voorstel zullen uiteraard
besprekingen met het C.B.C. moeten wor
den gevoerd.
Hoog suikergehalte bij de
bietencampagne van dit jaar
De suiker-campagne in Noordholland
heeft dit jaar, evenals trouwens in Zeeland
en Noord-Brabant, over het algemeen een
gunstig verloop. Het weer is voor het ver
werken van de suikerbieten zeer gunstig
en het suikergehalte van de bieten ligt dit
seizoen boven het middelmatige.
Naar de directie van de suikerfabriek
.Holland" ons meedeeld. heeft men op dit
bedrijf voldoende personeel kunnen aan
werven om de hoeveelheid aangevoerde
bieten ongeveer 120.000 ton tijdig te
kunnen verwerken.
DISTRIBUTIENIEUWS
Afhalen van bonkaarten voedingsmiddelen,
tabakskaarten en diversenkaarten. alsmede
tocslagkaarten jonge en aanstaande moeders
Maandag 29 November in de Vleeshal tc
Haarlem: Sp. tot cn met Sto en in het Uit-
reiklokaal aan de Binnenweg te Heemstede:
letter K.
DISSONANTEN
Het ligt niet in het wezen der muziek
ooit de klinkende vertegenwoordiging van
iets lelijks te zijn. Wanneer zij als belicha-
minder schoonheid de glans der waarheid
mag hebben betekent dit niet. dat zij
alle werkelijkheid des levens moet en kan
weergeven. Slechts hij1 die aanneemt dat
het lelijke niet bestaat acht de muziek tot
vertolking van alles geschikt. Van de mu
ziek kan echter alle oprechtheid geëist
worden en met deze oprechtheid zal zij
zichzelf oordelen. Zonder de menselijke
hand kan zij zich niet tot kunstwerk vor
men en deze hand instrument van geest
en hart vangt op en tast en beslist.
Geest cn hart van de componist gebruiken
het materiaal dat de natuur de musicus
biedt; dit materiaal (het natuurverschijnsel
der tonen en timbres) is niet lelijk, het is
bewonderenswaardig, zoals alle geheimen
der natuur bewonderenswaardig zijn. Met
de hand vaó de componist grijpt de verant
woording in en de vorming van het kunst
werk als beeld der waarheid is dus afhan
kelijk van de mate van zijn macht. Deze
macht vertegenwoordigt niet alleen zijn
muzikaliteit maar ook alle ondefinieerbare
aandoeningen die in hem leven. En door
deze levende macht wordt dus met het
materiaal der natuur het kunstwerk ge
maakt.
Het is absurd te.menen dat een compo
nist ook maar een seconde iets lelijks zou
willen maken; maar het is zeker dat hij
iedere seconde openhartig wil zijn. Als dus
het lelijke van alle kanten uitgesloten is,
hoe kunnen wy dan van dissonanten
spreken?
Het woord dissonant is bedriegelijk; het
betekent niet objectieve wanklank. Het
zou beter dynamische samenklank kunnen
heten. Wanneer de kunst niet anders was
dan een soort getrouwe boekhouding der
natuur zouden de zogeanamde disso
nanten als vergissingen of vervalsingen
kunnen gelden; maar de kunst is immers
de uiting van een menselijk wezen en biedt
aan de hoorder geen afrekening maar een
beeld van het leven. De spanningen en ont
spanningen van dit leven zijn tot klinken
gekomen. Slechts de wil van de componist
zou tot het maken van wanklanken in
staat zijn; maar dan zou die wil bedorven
zijn. Als wij op dit laatste punt verder
gingen, verlieten wij het terrein der
muziek en zouden wij over moraal moeten
spreken.
Voor velen die met hart en ziel van de
muziek houden is de kwestie van de dis
sonant een moeilijk punt. Ik weet echter
dat zij, wanneer het mogelijk was de ont
wikkeling van de samenklanken in de ge
schiedenis in een soort spoed-overzicht
te volgen, hun rimpels van 't voorhoofd zou
den laten verdwijnen. Het is in zekere zin
waar dat de mensen de term dissonant
als-wanklank hebben uitgevonden. Er zijn
namelijk altijd mensen geweest die meen
den dat de productie van de componist in
overeenstemming moet zijn met de rust
toestand van hun gehoor. Zo iets als: de
muziek is de tijd en het kunstwerk is het
horloge dat de tijd weergeeft. Maar zo
staan de zaken niet: een componist is geen
rekenmachine; hij behoort van binnen
evenzeer tot de beweeglijke natuur en uit
zijn productie blijkt, dat He verschijnselen
in de natuur materialen ter vorming zijn.
Hij kan alle samenklanken nodig hebben;
hii zal nieuwe vinden, andere verwerpen,
oudere weer oproepen de maatstaf zal
altijd zijn: de waarheid van de muzikale
uiting, en nooit een reglement betreffende
de overeenstemming van ieders gehoor met
bepaalde geluiden. Het is mogelijk dat een
zogenaamde reine drieklank in een be
paalde situatie verkeerd is en een forte
samenklank van een septimen juist is.
Voor de componist bestaan er dus
muzikaal beschouwd geen dissonanten;
hij keert zich echter van het lelijke af.
Zelfs wanneer bijvoorbeeld een opera
componist zich bezig houdt met het tragi
sche leven van mensen met zeer verschil
lend karakter, zal bij zijn muzikale drama
tiek niet het lelijke, maar wel de hevig
heid der ontroering uitgedrukt worden.
Het hoofdthema van Bizet's Carmen is
even waarachtig als mooi. Het is in alle
opzichten mooi omdat een rijk. onbeschrij-
felijk sentiment in een duidelijke, dyna
mische muziek klinkende gestalte heeft ge
kregen. De muziek kan geen verleiding en
geen moord weergeven, maar de harteklop
der mensen kan haar rhythme zijn en de
hartstocht kan met het medelijden van de
componist verenigd worden.
Het is met de zogenaamde dissonant in
het bijzonder zoals het met de muziek in
het algemeen is: men moet vrij en onbe
vangen kunnen luisteren. In de gehele
muziekgeschiedenis schijnt dit moeilijk ge
weest te zijn: de eerste meerstemmigheid
in de middeleeuwen noemde men barbaars,
de tijdgenoten van Bach vonden zijn Chro
matische Fantasie griezelig, de eerste sym-
phonie van Beethoven werd destijds niet
van harte geaccepteerd, de muziek van
Strawinsky is thans voor velen een gruwel.
En zo blijft alles eigenlijk bij het oude: de
geschiedenis is namelijk even rond als de
wereld.
HENDRIK ANDRIESSEN.
Ontspoorde goederenwagon
reed bovenleidingmast omver
Op het station Hollandse Spoor in Den
Haag is Vrijdagavond om zeven uur tijdens
het rangeren van een goederen een wagen
ontspoord en tegen een bovenleidingmast
gebotst waardoor de mast omviel. Zowel
tussen Delft en Den Haag als tussen Den
Haag en Leiden werd de bovenleiding
stroomloos. Tussen Den Haag en Leiden
werd de dienst later met Diesel-electrische
treinstellen onderhouden. Bussen reden
van Den Haag naar Delft en terug. In de
afgelopen nacht heeft men een hulpmast
opgericht en de bovenleiding hersteld.
Gunstiger belastingregeling
voor gehuwde werkende vrouw
Minister Lieftinck heeft aan de Tweede
Kamer medegedeeld te zullen nagaan of
het mogelijk is voor de gehuwde werkende
vrouw een gunstiger regeling bij de bere
kening der loonbelasting toe te passen.
Thans worden man en vrouw, indien zij
beiden in loondienst zijn, ook aangeslagen
in de Inkomstenbelasting. Indien hiermede
geen rekening is gehouden, veroorzaakt dit
vaak moeilijkheden. Door de gehuwde wer
kende vrouw by de berekening der loon
belasting als ongehuwd te beschouwen zal
het in vele gevallen niet meer nodig'zijn
een aanslag in de Inkomstenbelasitng op
te leggen.
Doetinchem is con der errs'»* cmi'cnltn
die aas het rekt uit Duitsland. Buveemee-ïer
Bvodden:- luvfi Donderdag officieel
de kraan opengedraaid.
