Haarlems Dagblad
Kiei
ne invasie
Succes der „burgerlijke partijen" wordt
door de Russen aan S.E.D. verweten
Doodstraf voor Berg en Kotaila
Dr. J. van der Eist overleden
Voor de Stille Armen
Jan Kloosterboer
63e Jaargang No. 19117
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Adv. en Admin.
10724, 14825. Redactie 10600. Direct.-Hoofdred.
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
DiusHag 14 December 1948
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent, per kwartaal
4,25. Franco per post ƒ4,75. Postgiro 273101.
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Pecreboom
cn <0prt*Wc tjaadcmsctjc «Courant (Anno 1656)
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
EEN LEGER van 780 man is de Zuid-
Amerikaanse republiek Costa Rica
binnengevallen, komende uit de republiek
Nicaragua. Maar dat wil niet zeggen dat
het een Nicaraguaans leger is. Neen, ook dit
conflict is bij voorbaat al ingewikkeld. Als
het enige tijd-vai;-leven krijgt en dat
zal wel, in deze van oplossiugen verstokeq
wereld zal het nog oneindig ingewik
kelder worden. De Raad van Amerikaanse
staten, die zich al met de kwestie bezig
houdt en de Veiligheidsraad van de U.N.O.,
op dewelke Costa Rica eveneens een beroep
heeft gedaan, zullen kilometers papier doen
betilcken en gewapend daarmee zal men
ronddraaien in de gebruikelijke vicieuse
cirkels.
Het bijzondere in dit geval is dat het
legioen, dat de invasie verricht heeft, niet
wordt aangevoerd door een Nicaraguaan
maar door een Costa Rikees: kolonel Tavio,
aanhanger van Guardia, verjaagd ex-
president van Costa Rica. Het bestaat uit
80 opstandelingen van dezelfde nationali
teit plus 700 Nicaraguanen en de vraag doet
zich dus voor: Wat weet de Nicaraguaanse
regering van de onderneming af? Zit zij
erachter of niet? Costa Rica's ambassadeur
te Washington, Esquivel geheten, zegt dat
hij geen bewijzen heeft, maar dat een der
gelijk groot leger nimmer in Nicaragua zou
kunnen worden gevormd, zonder dat de
regering ervan afwist. Zo ziet gij maar
weer hoe alles betrekkelijk is. Wij hebben
een leger van honderdduizend man in In
donesië. In Noord-Amerikaanse of Russi
sche ogen is dat zeker geen groot leger,
Maar in de ogen van de ambassadeur van
een Zuid-Amerikaans republiekje verdie
nen 780 man zoiets als één bataljon
die benaming reeds.
Zij hebben tanks en jeeps meegenomen
en het grensstadje La Cruz veroverd. Daar
na zijn zij opgerukt naar Liberia (niet te
verwarren met de neger-republiek van die
naam'in West-Afrika) dat zestig kilometer
verder ligt. Tot' dusver lijkt het nogal
zorgeloze invasie, want Costa Rica heeft pas
zijn legertje van 400 man ontbonden. Maar
de tegenwoordige president, Figueres ge
naamd, laat het niet op zich zitten en heeft
drieduizend vrijwilligers bijeen getrom
meld, terwijl hij bovendien nog tweehon
derd politieagenten tot zijn beschikking
heeft. Als die ook mee moeten doen zal er
vreugde heersen onder de zware jongens in
de hoofdstad San José. Overigens heeft de
Raad van Amerikaanse staten blijkbaar be
sloten gevolg te geven aan het verzoek van
Costa Rica, de grens tussen dat land en
Nicaragua te sluiten. Een commissie, be
staande uit vertegenwoordigers van Brazi
lië, Chili, Columbia, Haïti en Uruguay zal
er toezicht op houden. Als de grens eenmaal
gesloten, zal het invasie-leger van zijn
achterland en dus van zijn toevoer zijn af
gesneden. Waaruit wel volgen moet, dat het
op kosten der Costa Rikezen zal gaan
leven. Om het maar cru te zeggen: het zal
gaan plunderen.
Intussen blijft zich de benarde vraag
voordoen, of de Nicaraguaanse regering
weet van de zaak heeft gehad. Deze vraag
kan men weer in verscheidene andere on
derverdelen. 1. Is zij in de voorbereiding
der invasie direct of zijdelings betrokken
geweest? 2. Heeft zij daartoe gecomplot
teerd met de ex-president van Costa Rica,
Guardia? 3. Heeft zij slechts haar ogen ge
sloten voor diens voorbereidingen? 4. Zijn
die wellicht in onherbergzame streken ge
schied? 5. In hoeverre zijn daar dorpen met
bijbehorende veldwachters aanwezig, die
een rapport hadden moeten opmaken? 6.
Welk belang heeft Nicaragua bij een even
tueel machtsherstel van de ex-president
Guardia? 7. Zijn er Nicaraguaanse officie
ren en onderofficieren van het geregelde
leger bij de invasie-troepen en wie heeft
hun dan verlof gegeven, er zich bij aan te
sluiten? 8. Waar komen die tanks vandaan,
om te zwijgen van de jeeps? 9. Waaruit
bestaat voor het overige de bewapening
van een zo groot leger (om in de stijl van
Z.Exc. Esquivel te blijven) als wordt aan
geduid door het aantal van 780 man envan-
waar is dezelve afkomstig? 10. Is er een
toevoer van levensmiddelen en munitie en
wie zorgt daarvoor?
Ik haal adem en stop hier, niet beschik
kend over zoveel papier als in dergelijke
conflicten officieel beschreven pleegt te
worden. Mijn bedoeling is alleen, te ver
duidelijken dat zulke kwesties niet een
voudig zijn en een schier onuitputtelijke
gelegenheid bieden voor het optreden van
commissies van onderzoek, van toezicht,
van goede diensten, van advies, van arbi
trage, enzovoorts. Zes-en-vijftig staten,
waaronder de grootste en machtigste ter
wereld, kunnen wel een U.N.O. vormen
met een Veiligheidsraad, maar wie denkt
dat zij er subiet een eind aan kunnen ma
ken als 780 Costa Rikezen en Nicaraguanen
het in hun hoofd halen, een kleine invasie
in Costa Rica te bedrijven, vergist zich. Ook
de Raad van Amerikaanse staten kan dat
niet. Zij heeft een zitting van vier en een
half uur gehouden en het verzoek-om-hulp
van Costa Rica naar de ministers van Bui
tenlandse Zaken der één-en-twintig Ameri
kaanse republieken verwezen. Zij heeft ook
de bovenbedoelde commissie ingesteld en
daarna besloten, vanavond opnieuw bijeen
te komen.
Dit alles is pas het begin. En wat ver
oorzaakt deze geweldige omhaal bij tiental
len regeringen? Een rel, ondernomen door
een uit zijn land uitgeweken kolonel met
"10 man.
Het geval biedt een treffende toelichting
de mislukking van de Assemblée te
Parijs, die in tachtig dagen vergaderen tot
geen enkel praetisch besluit over zaken van
groter betekenis kon komen. Dat is nu het
Internationaal bestel. Zover zijn wij ge
vorderd. R- P-
Visa voor Amerikanen
afgeschaft
Uit Washington wordt medegedeeld, dat
negen Marshall-landen visa hebben afge
schaft teneinde 't. reizen van Amerikanen in
Europa aan te moedigen. Het zijn: Enge
land, Denemarken, België, Italië, Noorwe
gen, Nederland, Zweden. Zwitserland en
Luxemburg. Er worden eveneens stappen
gedaan voor de afschaffing van visa voor
Frankrijk, Portugal en Eire.
Aan rentetrekkers, die uitkeringen ont
vangen krachtens de Invaliditeitswet, de
Ouderdomswet en de Noodwet Ouderdoms
voorziening, wier betaaldag op Zaterdag 25
December valt. 'zal door de P.T.T -kantoren
zoveel mogelijk reeds op Vrijdag 24 Decem
ber worden uitbetaald.
„BERLIJN" OP EEN DOOD PUNT
Opgewonden discussies over de „schuldvraag"
De correspondent van het A.N.P. seint
uit Berlijn:
Tijdens de gebruikelijke besprekingen
van officieren en functionarissen van het
Sovjet-Russische militaire bestuur met ver
tegenwoordigers van het comité van actie,
samengesteld uit leidende persoonlijkheden
der Socialistische Eenheidspartij (S.E.D.
in het Sovjet-hoofdkwartier te Berlijn, zou
het, naar de „Telegraf" mededeelt, tot „op
gewonden discussies" gekomen zijn over de
vraag, aan wie het te wijten is, dat de bur
gerlijke partijen bij de gemeenteraadsver
kiezingen van 5 December een niet te ont
kennen succes hebben behaald.
Het genoemde blad, dat onder Weste
lijke controle verschijnt, verklaart, dat de
Sovjet-bezettingsautoriteiten zeer ont
stemd zijn over de politiek der S.E.D. en de
„onjuist gebleken" adviezen, welke deze
partij in het afgelopen jaar heeft gegeven.
Het blad bericht verder dat het Sovjet-
Russische militair bestuur de proclamatie
van Friedrich Ebert tot eerste burgemees
ter alleen zou hebben toegelaten „aange
zien de S.E.D. had beweerd dat de West-
Berlijners niet naar de stembus zouden
gaan als zij voor het voldongen feit zouden
zijn geplaatst". Van hun kant zouden de
functionarissen van de S.E.D. gepoogd heb
ben zich te verontschuldigen met het argu
ment dat de Berlijnse omroep (die midden
in de Britse sector ligt, maar door de Sov
jets is bezet) een zeer slechte propaganda
voor de communistische ideeën zou hebben
gemaakt.
Uit kringen van de „Volksraad" in de
Sovjetzóne vernemen wij dat er in het
hoofdkwartier van maarschalk Sokolofski
bij Potsdam, ontevredenheid bestaat over
de tactiek der S.E.D. Kolonel Jelisarof, die
de zieke generaal Kotikof als stadscomman-
dant van Berlijn vervangt, zou van maar
schalk Sokolofski de opdracht hebben ge
kregen het initiatief der Duitse linkse or
ganisaties te beperken en alle plannen en
acties der Duitse communisten aan strenge
re controle te onderwerpen. Tevens zou aan
Sovjet-Russische zijde worden overwogen
de zuivering van de S.E.D. en haar neven
organisaties nog strenger dan tot nu toe
ten uitvoer te brengen en in de naaste toe
komst belangrijke mutaties te bewerkstel
ligen.
Ofschoon de onderhandelingen in de Vei
ligheidsraad en de ontwikkeling te Berlijn
zelf allengs op een dood punt schijnen te
zijn aangeland, is men zowel in gealliëerde
als in Duitse politieke kringen te Berlijn
van mening dat de Sovjets hun pogingen
om Berlijn tot hoofdstad van een commu
nistische Oost-Duitse staat te maken nog
niet zullen opgeven, zodat het onjuist zou
zijn van een ontspanning in de Berlijnse
crisis te spreken.
Koning George gaat vooruit
In een te Londen uitgegeven bulletin
wordt verklaard, dat de toestand van Ko
ning George van Engeland, die lijdt aan
een belemmerde bloedsomloop in de beide
benen, „aanzierifijk is vooruit gegaan".
Er wordt aan toegevoegd dat een verdere
verbetering in de bloedsomloop in beide
benen en voeten verwacht kan worden. De
Koning zal voor de zomer geen openbare
bijeenkomsten bijwonen.
ENGELAND EN FRANKRIJK ZULLEN
MINDER MARSHALL-HULP VRAGEN
Uit Parijs wordt gemeld dat Groot-Brit-
tannië voor het tweede jaar van het plan-
Marshall, dat in Juli begint, de Verenigde
Staten om 25 procent minder hulp zal vra
gen dan in het eerste jaar.
Frankrijk zal 10 procent minder vragen.
Engeland zou voor het tweede jaar onge
veer 237 millioen pond sterling aanvragen
en Frankrijk 211 millioen pond sterling.
Het enorme Parijse Velodrome d'IIiver was tot de laatste plaats bezet toen „wereldburger"
Gam/ Davis daar vorige weck een vergadering hield, tijdens welke hij verslag deed van zijn
vredes-offensief bij de UNO-Assemblée. Na zijn toespraak kwam Davis (rechts, in leren jas)
handen tekort om de felicitaties van zijn gehoor in ontvangst te nemen.
De inval in Costa Rica
lcflRTO-49118
De geografische situatie.
Nederla nders
in de Sovjet-Unie
Moskou zegde reeds in Juni
repatriëring toe
Er zijn aanwijzingen, dat zich in de
Sovjet-Unie nog enige honderden Neder
landers bevinden, die naar ons land wen
sen terug te keren, zo verklaart minister
Stikker aan de Tweede Kamer.
Zowel door de Nederlandse ambassa
deur te Moskou als door tussenkomst van
de Sovjet-ambassade te 's-Gravenhage zijn
herhaaldelijk besprekingen gevoerd om tot
de repatriëring van de nog tegen hun wil
in de U.S.S.R. vertoevende Nederlanders
te geraken.
De Nederlandse ambassadeur heeft over
Nederlanders in de Sovjet-Unie nadere in
lichtingen aan de Sovjet-regering verzocht.
In het algemeen is nimmer een positief
antwoord ontvangen.
Van Nederlandse zijde is steeds weer
sproken de herhaaldelijk van Sovjet-zijde
geponeerde stelling, dat de vrijwillige re
patriëring van Sovjet-burgers uit Neder
land zou worden belemmerd.
De Sovjet-autoriteiten zegden in Juni
1948 de repatriëring van een aantal van
omstreeks 200 Nederlanders zonder
vermelding hunner personalia toe, doch
hebben met het geven van uitvoering daar
aan, ondanks voortdurend aandringen, nog
geen begin gemaakt.
De bedrieglijke verhalen van fantasten
en oplichters zouden weinig succes hebben,
aldus de minister, indien de Nederlanders
in de Sovjet-Unie, zowel die in de kam
pen als degenen, die zich op vrije voeten
bevinden, gelegenheid hadden, geregeld
met hun familie in Nederland of de am
bassade te Moskou te corresponderen.
Voortdurend is er bij de Sovjet-regering
op aangedrongen, de Nederlanders daartoe
in de gelegenheid te stellen. Aangezien de
indruk bestaat, dat aan de Nederlandse
gevangenen in tegenstelling met de Duitse
door de Sovjet-instanties vrijwel nooit
Rode Kruiskaarten voor berichten aan hun
familie worden uitgereikt, is het begrijpe
lijk, dat de onzekerheid aanleiding geeft
tot allerlei geruchten.
Tsjang Kai Tsjek afgetreden?
Nog onbevestigde berichten uit Hong
kong maken melding van geruchten in fi
nanciële kringen, volgens welke Tsjang
Kai Tsjek is afgetreden als president van
de Chinese republiek. De militaire toe
stand in China is nog aanzienlijk verslech
terd voor de regeringstroepen. Peiping
wordt uit vier richtingen aangevallen en
bereidt zich voor op belegering.
„Hef Kerstmannetje" krijgt
levenslang
Het Bijzondere Gerechtshof te Amster
dam onder presidium van prof. mr. J. A
van Hamel velde hedenmorgen vonnis over
de Amersfoortse kampbewakers Berg, Ko
taila, Wolff, Brahm, Oberle en Alscher. Ten
aanzien van de verdachte May werd
voortgezet onderzoek gelast. Het Hof wilde
May niet op grond van schriftelijke ver
klaringen veroordelen.
Berg en Kotaila werden veroordeeld tot
de doodstraf.
Oberle, „de schaapherder", werd ver
oordeeld tot 15 jaar gevangenisstraf met
aftrek van de tijd in voorarrest doorge
bracht.
Wolff, „het Kerstmannetje", werd ver
oordeeld tot levenslange gevangenisstraf.
Alscher kreeg 10 jaar gevangenisstraf
met aftrek van voorarrest en Brahm 20
jaar, eveneens met aftrek van voorarrest.
Alle veroordeelden kregen een termijn
van 8 dagen om eventueel beroep in cas
satie aan te tekenen.
Ten aanzien van Berg en Kotaila acht
het Hof de door hen op de gevangenen ge
pleegde mishandelingen zo hardvochtig en
wreed, dat een zeer zware straf moet wor
den opgelegd. Wegens deelneming aan exe
cuties, waaronder wat Berg aangaat spe
ciaal de 77 Russische krijgsgevangenen en
voor beiden de 49 zogenaamde représaille-
gevallen voor de aanslag op Rauter, kan
deze straf slechts de doodstraf zijn.
Het beroep op ambtelijk bevel en op
overmacht wordt verworpen, daar volgens
algemeen erkende rechtsbeginselen de ver
dachten niet gerechtigd waren, zo apert on
rechtmatige en onmenselijke opdrachten
blindelings uit te voeren. Van overmacht
kan geen sprake zijn, omdat het eigen
leven der verdachten niet direct bedreigd
was geworden. De Hitleriaanse leer van
„Befehl ist Befehl" ligt onder de maat der
beschaafde volken en wordt door een Ne
derlands gerechtshbf niet toegepast.
Ten aanzien van de opgelegde vrijheids
straffen verklaart het Hof begrip te hebben
voor het standpunt van de procureur-fis
caal, die tegen alle verdachten de doodstraf
Atlantisch Pact
Uitnodiging aan Portugal,
Scandinavië en IJsland
Reuter verneemt heden uit gezaghebben
de bron, dat Denemarken, Noorwegen, IJs
land en Portugal worden uitgenodigd tot
het bijwonen van de besprekingen over het
sluiten van een Noord-Atlantisch Pact, die
thans te Washington gaande zijn.
Het program van de besprekingen, die
Vrijdag begonnen, is volgens functionaris
sen te Washington als volgt:
Amerika, Engeland, Frankrijk, België,
Nederland, Luxemburg en ..Canada zullen
eerst overeenstemming trachten te bereiken
ten aanzien van het ontwerp van een ver
drag van wederzijdse bijstand. Daarna
zullen de zeven mogendheden de ambassa
deurs van bovengenoemde mogendheden,
die wezenlijk betrokken zijn bij het Noord-
Atlantisch veiligheidssysteem, uitnodigen
de besprekingen bij te wonen en voorstel
len te doen ten aanzien van de bepalingen
van het verdrag.
Na ondertekening van het verdrag door
vertegenwoordigers van de betrokken re
geringen volgt het voorleggen aan het Ame
rikaanse Congres en de Canadese en Euro
pese wetgevende vergaderingen ter ratifi
catie. Hierna kan 'worden overgegaan tot
oprichting van een permanent secretariaat
en een consultatieve raad van de onder
tekenende. landen.
Djokja verwacht actie der
Nederlandse troepen
Washington werd door
Den Haag ingelicht
Naar United Press uit Djokja meldt, be
schouwen republikeinse kringen het Ne
derlandse besluit om alle onderhandelin
gen stop te zetten als een waarschuwing
dat de politiële actie zal worden hervat.
Slechts een ding kan deze actie nog tegen
houden, aldus meent men in Djokja, na
melijk het uitoefenen van druk door de
Verenigde Staten op de Nederlandse re
gering.
De voornaamste gebouwen in Djokja
zijn ondermijnd cn de republikeinen zijn
bereid de politiek der verschroeide aarde
toe te passen als de Nederlanders opruk
ken, zo gaat United Press verder. „Wij zijn
klaar", aldus zeide een republikeins
woordvoerder tot de United Press-corres
pondent. „Wij weten dat zij komen".
Men gaf te Djokja te kennen dat. een
offensief dér Nederlanders nog voor Kerst
mis wordt verwacht, doch dat de aanwe
zigheid van de Commissie van Goede
Diensten te Djokja van Woensdag af de
mogelijkheid van een spoedige actie weer
heeft verminderd. Naar verluidt is de re
publiek van plan alle gevangen genomen
communistische opstandelingen vrij te la
ten zodra de Nederlanders aanvallen.
Daardoor zouden 30.000 man ongeregelde
troepen in het veld komen. Een republi
keinse autoriteit zeide dat de republiek in
geen geval het initiatief tot vijandelijkhe
den zal nemen. Hij voegde daaraan toe:
„De Nederlanders kunnen de strijd begin
nen, maar wij zullen hem eindigen".
Volgens United Press-berichten uit
Washington heeft de Nederlandse regering
Zondag aan Washington volledige inlich
tingen over de toestand met betrekking
tot Indonesië verstrekt. Het Amerikaanse
departement van Buitenlandse Zaken wei
gerde echter iets over deze informaties
mede te delen. Men zeide slechts dat de
kwestie ernstig in studie is genomen.
Moord en roof op Java
Kort geleden viel bij desa Aggrawati, twee
km ten Westen van Madjalangka (Java),
een politiepatrouille in een hinderlaag. De
patrouille werd gedurende een half uur
door een bende van 20 man met automa
tisch vuur beschoten.
In het gehucht Toekang van het onder
district Dadapajam bij Salatiga raakte de
zer dagen een politie-patrouille slaags met
een bende terroristen, die de politie be
schoot. Onmiddellijk werd het vuur beant
woord, waarop de bende op de vlucht ging
met achterlating van twee doden.
De Ivamitoewa van het gehucht Kajoe-
wangi, onderdistrict Banjoebiroe werd
Maandag te middernacht door een bende
rampokkers bezocht. Nadat zijn bezittin
gen waren gestolen, werd de Kamitoewa
door de bende vermoord.
Dezer dagen heeft een hevig vuurgevecht
plaats gehad tussen een stoottroep van de
algemene politie en een bende terroristen
bij Warong-Kondang, ten Zuid-Westen van
Tjiandjoer.
Later werd het lijk van een der terro
risten gevonden met een schot in het voor
hoofd.
Onlangs is de Loerah van Poerba-
wangi (Gombong) onverhoeds doodgescho
ten. De moordenaars plunderden daarop
zijn huis.
In de nacht van Maandag op Dinsdag
Het Franse persbureau AFP meldt.: uit drong een goed bewapende bende de wo-
gezaghebbencle republikeinse bron wordt j ning van dc Kamitoewa van Sraten onder-
1 district Toentang binnen. De Kamitoewa en
had geëist. In die gevallen, waar verzach
tende omstandigheden aanwezig waren, zo
als uiterst geringe geestelijke ontwikkeling
en ondergeschikt dienstverband, heeft het
Hof gemeend, dat het best aan het Neder
landse rechtsbewustzijn wordt voldaan,
door zo ver mogelijke distanciëring van de
geringschatting voor het mensenleven,
waarin de Duitse schuldigen ook in deze
zaak zich zo grovelijk zijn te buiten ge-
.gaan.
Het Hof meent te mogen verwachten, dat
de thans opgelegde vrijheidsstraffen in be
ginsel zullen moeten worden ondergaan en
niet door verkortingen langs administra
tieve weg reeds in betrekkelijk korte tijd
denkbeeldig worden.
Draait Djokja bij
vernomen dat Moh. Haüa gisteren door
bemiddeling van de Amerikaanse afge
vaardigde in de C. v. G. D., Merle Cochran,
aan de Nederlandse delegatie een schrijven
heeft doen geworden, waarin de republiek
zich zonder voorbehoud bereid toont, de
Nederlandse souvereiniteit in Indonesië te
erkennen voor de duur van de interim-
regering.
zijn gezin werd gelast om binnen te blijven,
terwijl de bende alle bezittingen weghaal
de. Vervolgens werd de Kamitoewa voor
het gezicht van zijn vrouw en kinderen
doodgeschoten. Bij het verlaten van de
woning wierpen de bandieten nog een
handgranaat, die echter geen schade aan
richtte.
Dr. J. van der Eist, dc rector van het
Christelijk Lyceum te Haarlem, is gister
avond om zeven uur in het Diaconessen-
huis aan de gevolgen van het verkeers
ongeval, dat hem Zondagavond overkwam,
overleden. Hij was niet meer tot bewust
zijn teruggekeerd.
Dr. van der Eist is zestig jaar geworden.
Hij werd in Groningen geboren, waar hij
ook de universiteit bezocht en waar hij
tot 1920, in welk jaar hij aan de Sorbonne
promoveerde, les gaf aan het Willem Lode-
wijks gymnasium.
Van 1920 tot 1930 was hij conrector aan
het Christelijk Lyceum in Hilversum, in
1930 aanvaardde hij het rectoraat over het
Haarlemse Christelijk Lyceum.
In die functie hebben velen uit deze om
geving hem leren kennen als een man bij
wie een brede blik en een scherp inzicht
verenigd waren met een warm gemoed.
Hoe velen hebben niet van zijn rijke
gaven geprofiteerd. Niet alleen de leer
lingen van de onder zijn leiding zo
bloeiende school, maar ook zij, die met
hem in aanraking kwamen op de talrijke
gebieden buiten het onderwijs, waarop dr.
Van der Eist actief was. Hoeveel heeft het
Franse culturele leven in de twintigste
eeuw niet aan hem te danken! Wij herin
neren niet alleen aan zijn lectoraten in de
Franse letterkunde die hij vervulde, in
1918 aan de universiteit van Groningen,
in 1922 aan die van Amsterdam.
Hij was mede-oprichter en curator van
de Bijzondere leerstoel in de Franse letter
kunde aan de Utrechtse universiteit en op
richter en redacteur van het bibliografisch
tijdschrift „Het Franse boek". Hij wijdde
zijn krachten aan de Vereniging tot be
vordering van het Frans en aan het Co
mité Nederland-Frankrijk, hij hield het
contact gaande tussen Franse en Neder
landse uitgevers en gaf tijdens de eerste
wereldoorlog met prof. dr. J. J. Salverda
de Grave en ds. Pierson „Le livre frangais
en Hollande" uit. Zijn onvermoeide werk
zaamheid ten bate van het Franse geestes
leven in ons land werd door de Franse
regering met het Legioen van Eer beloond.
Daarnaast beleefde hij grote vreugde aan
de muziek en de beeldende kunsten. Met
hoeveel pleizier speelde hij in het school-
orkest van het Christelijk Lyceum let
terlijk de eerste viool. En welk een vol
doening heeft het hem gegeven, dat zijn in
de laatste oorlogsjaren tot ontwikkeling
gekomen talenten als beeldende kunste
naar in vele harten weerklank vonden,
zoals enkele weken geleden bij een expo
sitie van zijn werk duidelijk bleek. Meer
verlangde dr. Van der Eist, wiens opval
lendste karaktertrek de bescheidenheid
was, niet. En zijn liefde voor de kunst
bleek de laatste tijd evenzeer uit de vurige
wijze waarop hij zich gaf om de inventaris
van het Van Looyhuis voor Haarlem te
behouden.
Hef woord is aan
Hij is diep
zelf ondiep.
1 boeken thuis, doch
8e verantwoording.
Dames V. H. ƒ5.—; Annie ƒ1.—: Wed. Br.
J. ƒ2.50; B. f5,— M. H. ƒ5.—: M. G. ƒ2.50;
O. 1,—; B. 1.—: Zr. R. de J. 2,—; N. N.
ƒ2.—; C. H. ƒ1.—: J. O. ƒ2.50; N. N. ƒ2.50:
Fam, T. f5,—; Bridgeclub „Rosehaghe"
ƒ15,—; F. S. ƒ5.—; G. C. B. ƒ2.50; d. B. Sch.
f 2.—: N. N. 2,50; T. S. 2,—; H. V. 2.50;
C. V. ƒ10.—; N. N. ƒ2,50; A. W. J. M. ƒ0,40:
Dames B. ƒ5,Mej. Joh. C, A. B. ƒ5,
Mien f6,—; A. J. S. ƒ2,50; D. G. ƒ1,—; C. S.
f4,—: L. Sch. ƒ2,— J. B, ƒ2.50: W. ƒ5.—;
W. H. K. f2,50; Supporters Ver. Haarlem
ƒ10,—; H. P. Ed. ƒ7.50; W. F. B. ƒ2,50: Fr. en
A. ƒ5,—; v. II ƒ2,-; G. H. ƒ5—; B. R.
ƒ2,50; J. S. M. V. ƒ10,-.
Dagtotaal 162,40. In het geheel is thans
bij ons blad binnengekomen een bedrag van
4551,35.
Haarlems Dagblad is gaarne bereid
giften in ontvangst te nemen. Zij kunnen
afgegeven worden aan onze bureaux Grote
Houtstraat 93 en Soendaplein 37. Ook
kunnen bijdragen gestort worden op ons
Postgironummer 273107, met vermelding:
„Voor de Stille Armen".
Giften bü ons ingekomen worden in de
courant vermeld: opgegeven moet worden
op welke wijze de verantwoording gewenst
wordt.
ijheid gesteld
in vri
Niet schuldig aan ondergang
van de Simon Bolivar
Na een langdurige zitting heeft het Am
sterdams Bijzondere Gerechtshof gister
avond op verzoek van de verdediger, mr.
C. Berkhouwer, besloten Jan Kloosterboer
uit St. Pancras in vrijheid te stellen. De
zaak tegen deze man, die er onder andere
van wordt verdacht de hand te hebben ge
had in de torpedering van de Sitnón
Bolivar, die in 1939 voor de Engelse kust
verging, werd voor onbepaalde tijd aan
gehouden teneinde nog twee getuigen te
horen.
De president, mr. F. van der Goot, begon
met uitdrukkelijk vast te stellen dat ver
dachte niet schuldig is aan de ondergang
van de Simón Bolivar, aangezien de raad
van de Scheepvaart heeft uitgemaakt dat
dit schip op een mijn is gelopen. Ook het
vergaan van de Btirgersdijk kan niet op
zijn rekening worden geschreven.
Verdachte verklaarde dat hij niet pro-
Duits maar wel anti-Engels was en dat
hij uitsluitend gegevens over de tonnage en
de vertrektijden van Engelse schepen aan
de Duitse admiraliteit had verstrekt. Hij
nam daarvoor een zekere De B. in dienst
die in de havens moest rondneuzen.
Kloosterboer zond tien a vijftien brieven
met gegevens naar Duitsland. Een daarvan
kwam door verkeerde adressering echter
in handen van de Justitie en in Februari
1940 werd Kloosterboer gearresteerd. Na
de capitulatie werd hij weer vrijgelaten
door de officier van Justitie in Groningen.
Goed Nederlander?
Getuigen k décharge verklaarden ter
zitting dat. Kloosterboer in de oorlog een
goed Nederlander is geweest, die gearres
teerden heeft vrijgekregen en grote som
men aan de armen van St. Pancras en de
illegaliteit heeft gegeven.
Na de oorlog werd Kloosterboer opge
pakt en ter beschikking van het Bureau
Nationale Veiligheid gestéld. Tijdens zijn
overbrenging naar Groningen wist hij
echter te ontvluchten. Hij werd in April
1947 voor de tweede keer gegrepen juist
toen hij op het punt stond in Ostende
scheep te gaan naar Argentinië.
De advocaat-fiscaal mr. Th. Keune wilde
graag dat de zaak zou worden aangehou
den, om nog twee getuigen a charge te
horen. De raadsman mr. C. Berkhouwer
vroeg onmiddellijke invrijheidsstelling. Hij
betwistte de competentie van het Hof en
voegde daaraan toe dat verdachte volgens
de Haagse conventie geen spion is. Nadat
mr. Keune in zijn repliek het in preven
tieve hechtenis houden van Kloosterboer
had aanbevolen, besloot het Hof tot de ia
de aanhef genoemde maatregelen.
Vierhonderdduizend personen
krijgen ouderdomsuitkering
Bij de voorbereiding van de Noodrege-
ling Ouderdomsvoorziening was een nauw
keurige raming van de kosten nog niet
mogelijk. Het aantal ouden van dagen, dat
voor ouderdomsuitkering in aanmerking
zou komen, werd geschat op 500.000, de
kosten op ruim 150 millioen gulden per
jaar. Beide schattingen blijken evenwel te
hoog te zijn geweest. Op 1 November waren
103.047 echtparen en 193.443 ongehuwden.
in het genot van een ouderdomsuitkering,
zodat ongeveer 400.000 personen bij de
nieuwe voorziening baat vinden. Het to
taalbedrag der uitkeringen bedraagt rond
136 millioen gulden.
Zijn verdiensten voor het Christelijk Ly
ceum dat hij achttien jaren met de inzet I
van zijn gehele persoonlijkheid diende
zijn nog onlangs ter gelegenheid van het
dertigjarig bestaan der school uitvoerig ge-
schetst. Vanmorgen, in een toespraak tot
de leraren en leerlingen, heeft de voorzit- j 8
ter van het schoolbestuur, de heer A. W.
Voors, er nogmaals aan herinnerd.
De naam van dr. Van der Eist die offi
cier in de Orde van Oranje-Nassau was,
zal met het Lyceum onafscheidelijk ver
bonden blijven.
Vrijdagmiddag wordt zijn stoffelijk over
schot op de algemene begraafplaats van
Heemstede ten grave gedragen. I
TIJDELIJKE OPKLARINGEN
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.l. in De Bilt, geldig van Dins
dagavond tot Woensdagavond:
Krachtige tot matige Zuidelijke tot.
Zuid-Westelijke wind. Zwaar bewolkt
met opklaringen en enkele plaatselijke
buien. Later iets minder zacht.
Nog geen vorst
De Oceaandepressies, die de laatste
dagen hun invloed niet verder dan tot
over het Noordzeegebied konden uit
strekken, breiden zich nu ook snel over
Scandinavië uit.
Dit heeft tot gevplg dat de vorst daar
weer wordt verdreven in de richting
van Rusland. Ook in Polen is de uit
breiding van het vorstgebted In Wes
telijke richting nu vrijwel tot staan
gekomen.
De kans op uitbreiding van het vorst-
gebied tot over onze omgeving is voor
lopig verdwenen.
15 December:
Zon op R 42 uur, onder 16.29 uur
Maan op 15.21 uur, onder 7.59 uur
