Haarlem's Dagblad | 1948 | 16 december 1948 | pagina 6

Door mededelingen van burgemeestei
werd commissie overbodig

Koopt geen kat

C Kort en Bondig

RICHE FOTO ART.

DONDERDAG 16 DECEMBER 1948

HAARLEMS DAGBLAD

DE SLACHTHUIS-KWESTIE IN DE RAAD

Gemeentelijk Energiebedrijf opgericht

Een stampvolle tribune heeft Woensdag:
tot laat in de middag: in spanning gewacht
op liet ogenblik dat burgemeester Cremers
in de vergadering van de Haarlemse ge
meenteraad het veertiende punt van de
agenda, de Slachthuiskwestie, aan de orde
zou stellen.

Zoals men weet hadden mevrouw E.
S c h e 11 e m aC o n r a d i (V.V.D.) en de
heren W. Bakker (A.R.), Chr. L. de
Vr i e s (C.H.U.), F. S. N o o r d h o f t (Ar
beid) en A. v. -d. Veldt (K.V.P.) een
voorstel ingediend tot instelling van een
commissie ad hoe teneinde de beweerde on
regelmatigheden bij het slachthuis te on
derzoeken, terwijl mevrouw H. J. van
Ommere nA v e r i n k en mr. M. D.
Proper (C.P.N.) hierover vragen wilden
stellen.

Burgemeester Cremers kon echter be
langrijke mededelingen doen over de stand
van zaken, omdat het onderzoek van een
gedeelte van de ten laste gelegde feiten
afgesloten was. namelijk de eventuele ver
duistering van gemeente-eigendommen.
Hoewel het College zich deze zaak zeer
heeft aangetrokken, heeft het gemeend zich
niet in het politie-onderzoek te moeten
mengen.

Vandaar ook dat B. en W. geen enkele
mededeling over de affaire konden doen.
Zaterdag jongstleden heeft de Officier van
Justitie laten weten, dat hij de ..verduiste
ringen" niet zal vervolgen, deelde mr. Cre
mers mee. en nog diezelfde middag heeft de
burgemeester, tezamen met een wethouder
en twee ambtenaren, de directeur en de
hoofdinspecteur van het slachthuis en een
timmerman, die voor rekening van de ge
meente daar werkzaam is, verhoord. Daar
bij is gebleken, dat de aan de directeur ten
laste gelegde verduistering van zogenaam
de handvorm klinkers erin bestond, dat hij
de bestrating van het binnenplein van het
slachthuis op enkele plaatsen, waar dit toch
nodig was, heeft doen opbreken en de vrij
gekomen stenen en het puin heeft gebruikt
om de, eveneens tot het slachthuis beho
rende. tiünen van de hoofdinspecteur en
hemzelf, van een enkel muurtje en een
rotspartijtje te voorzien, zonder dat hij de
wethouder voor de bedrijven daarin had
gekend. In totaal waren de stenen onge
veer tweehonderd gulden waard, terwijl
een emnlové van het slachthuis er. voor zo
ver valt na te gaan. ongeveer twintig uur
aan heeft gewerkt.

Dit feit, aldus mr. Cremers. is niet straf
baar en wettigt geen enkele disciplinaire
maatregel en hetzelfde geldt voor het twee
de ten laste gelegde: het gebruik voor
privé-doeleinden van een auto en benzine
van de gemeente. De directeur gaf dit toe,
ook dat een familielid in deze wagen rij
lessen had gehad. B. en W. hadden reeds op
3 Mei 1947 de directeur schriftelijk het ge
bruik van de auto „bij tijd en wijle" toe
gestaan.

De hoofdinspecteur had in September een
tweede-hands aanrecht voor een familielid
gekocht. Aan dit aanrecht moest nog een en
ander worden verbeterd en daar de tijd
drong, droeg hij dit aan de timmerman van
het slachthuis, die bovendien het onderhoud
van enkele huizen van de hoofdinspecteur
verzorgde, op.

Door een misverstand kwamen de kosten
hiervan niet op diens privé-rekening en
daar bovendien de eerste verklaringen van
de timmerman niet klopten met die van de
hoofdinspecteur, koesterde de politie arg
waan. Ook in dit geval is volgens de bur
gemeester geen sprake van een strafbaar
feit, dat disciplinaire maatregelen wettigt.
Wel gaf mr. Cremers toe, dat gebleken is,
dat administratie en toezicht te zeer op de
goede trouw waren afgestemd en dat thans
voor de timmerman dezelfde werklijst
wordt bijgehouden als voor het overige
personeel.

Schaarse artikelen

als kinderledikantdekens,
trainingspakken, slaappakken.
slobpakken. jasjes en mutsjes
momenteel in voorraad.

VOOR DE BABY

Anegang 46

(Adv.)

Burgerlij'ke stand van Haarlem

HAARLEM. 15 December 1948
ONDERTROUWD: 15 Dec.. B. Derks en M.
E. Heesemans; F. Hagedoorn en C. H. van de
Voort: C. A. Huismans en E. Scheepbouwer;
J. H. M. Kerkhoff en C. Stevens; G. Wijma
en A. C. van Leersum; P. C. M. Huijzer en
C. J M. Herbermann; T. W. Zonneveld en
M E Goed: C. H. Dielhof en T. M. van Veen;
P. F. van Koningsbruggen en J. E. M. Kuij-
pers: M. van der Haring en J. M. Koedijk: J.
Dekker en W. A. van Dijk; G. Mittemeijer
en A. van Campen; J. Klumper en J. Rijke-
boer; C. de Smit en C. Fenijn: P. A. den
Hartog en M. C. Schaëfer: W. E. Braams en
E. Oerlemans; P. J- Wessels en M. Lijnzaat;

C. Mantjes en H W. van Dijk: J. de Koning
en A. J. Rijs: W. J Snoek en E. Springveld:
E. Durans en A. Zaagmans; W. Akkerman
en M. E. Keeman; G. Wiedijk en C. N. F.
Vellinga: A. van Bentem en M A. van den
Hurk; W K. Lohrmann en J B van Konings
bruggen; T. Magré en M. Elles: J. A. Selis
en A. A. C. M. Koopen: H. J. Wenning en G.
S. de Lugt; J. Brugman en A. Mc Laren.

GEHUWD: 15 Dec.. H. T. Vermij en A. J
T V.'atrin; J. K. Oldendorp en H. M. Mathot;

D. Luiting en C. M. L. A. Ruigrok van der
Werven; J. van Lith en K. Bras; A. G. J. van
Wulften en G. M. Vrenegoor; L. van der
Horst en M. C. Oerlemans; P. van Groningen
en J. M. Hartman: G. Kerlen en G. W. Leurs;
P. M. van Dommelen en A. Fülling; J. A.
Reijnders en J. C. F. H. Schmidt; C. L. van
Kerkvoorde en W C. van den Berg; T. J.
Neeskens en B. Zandstra.

BEVALLEN van een zoon: 14 Dec.. C.
Zwolle—Smit: J van den Bogaard—Veerman;

E. H. M. Schoonderbeek—van der Weiden;
A H. WanmakerVos.

BEVALLEN van een dochter: 14 Dec.. G.
Brouwervan Dalfsen: W. de MonWage
naar: W. van der Hulst—van Wichen; J. N.
BoeyingaAlberts: 15 Dec.. M. Oorthuis—
Buijs; H. Kramer—Hoornsman.

OVERLEDEN: 13 Dec., J. van der Eist. 60
j., Jacob van Lenneplaan; J. W. Bonnet. 65 j.,
Ro7enhagenstraat; G Meijer—van Hoolwerff.
68 i Hazepaterslaan: A van Egten—Dikken.
60 iSpaarnwoudcrstraat: W F. Harms. 70
j„ Vlamingstraat; S. de Leeuw. 54 j.. Acacia-
'straat: 14 Dee. A. J. Hoes, 5 iSchoterbos-
plcin; J. A. van Muijen, 80 j„ Herculcsstraat.

Het Openbaar Ministerie en de politie
houden zich met de overige feiten de
diefstal of verduistering van vet en vlees
(waar overigens geen gemeen te personeel
bij betrokken schijnt te zijn) en de even
tuele overtreding van distributiebepalingen
bij de afgifte van het vrijbankvlees nog
bezig. Vooral dit laatste is geen eenvoudige
zaak; in vele andere slachthuizen schijnen
dezelfde gebruiken als in Haarlem in zwang
te zijn.

De burgemeester deelde nog mede, dat de
insluitingen waren geschied op last van het
Openbaar Ministerie, de invrijheidstellin
gen in overleg met het O. M., in het geval
van de directeur op aandrang van de
politie.

De heer Noordhoff lichtte toe, dat
de vijf fractievoorzitters tot hun voorstel
waren gekomen, omdat na de opzienbaren
de en volgens hem betreurenswaardige
publicatie „een hoorbaar stilzwijgen" was
gevolgd en ook de commissie voor het
slachthuis niet bijeen werd geroepen, zoals
de heer Happé had verzocht.

Hij meende dat onvoldoende met gevoe
ligheden rekening was gehouden en dat, nu
de Justitie tot de erkenning was gekomen,
dat voor ingrijpen geen reden was en B.
en W. ook geen termen voor disciplinaire
maatregelen aanwezig achten, dit in feite
op dit ptfht een rehabilitatie betekent. Hij
hoopte, dat de raad deze dan ook zou uit
spreken.

De heer Proper meende, dat men over
het karakter en de ernst der feiten van
mening kan verschillen. Hij wilde omtrent
de rehabilitatie zijn oordeel voorbehouden,
temeer omdat de beschuldigingen betref
fende de afgifte van het vrijbankvlees blij
ven bestaan. „De Haarlemse bevolking is
in haar rechtsgevoel ernstig gekwetst''
meende hij, en acht het onjuist dat econo-
misch-zwakkeren in de rij moeten staan,
waar een gemeente-auto het beste vlees bij
diverse personen rondbrengt.

Mr. Cremers bevestigde, dat naar het
oordeel van B. en W. deze gemeente-amb
tenaren in deze zaken volstrekt gerehabili
teerd zijn. Hij achtte de publicatie in de
pers niet in alle opzichten gelukkig en deed
de toezegging, dat omtrent het vrijbank
vlees zo spoedig mogelijk rapport zal wor
den uitgebracht: de raad en daardoor de
Haarlemse bevolking kunnen in dit opzicht
volkomen gerust zijn.

De heer Noordhoff deelde daarop
mede. dat de vijf fracties hun voorstel tot
instelling van een commissie van onderzoek
introkken.

Stichting Energiebedrijf.

Over de samenvoeging van de gemeente
lijke lichtbedrijven werd heel wat korter
gesproken dan dit belangrijke voorstel deed
vermoeden.

De heer Van Boekhoven Arb.) ge
tuigde van zijn grote waardering voor het
voorstel en van het respect dat hem de
rapporten der directeuren hadden inge
boezemd. Hij herinnerde eraan dat in het
verleden het belang van publiek en ver
bruiker door de onderlinge rivaliteit niet
altijd op de voorgrond stond, doch dat in
het vervolg „gas" en „electra" elkaar de
bal gingen toespelen, al zou de overscha
keling veel tact en geduld vergen. In de
functionarissen die het directoraat gaan
vormen ir. C. A. Doets, de heer J. H.
Steinkamp en ir. J. H. Kouwenhoven
stelde spreker veel vertrouwen en hij feli
citeerde de gemeente Haarlem met deze
belangrijke stap.

De heer Schippers (K.V.P.) sloot zich
hierbij aan en wethouder Schreurs ant
woordde de heer Bakker (A.R.), die we
gens de vaagheid van de instructie voor de
directie rechtsonderzekerheid voor het per
soneel vreesde, dat deze instructie in de
praktijk zijn deugdelijkheid moest bewij
zen.

Lyrische wethouder.

Wethouder Schreurs nam het in
bloemrijke taal op voor de ..artist van bui
tengewone begaafdheid" die als standwer
ker op de markt in sappige taal zijn bloe
men en planten aan de man brengt en dat
blijkbaar zo goed doet. dat een aantal bloe
mist-winkeliers-organisaties zich met een
adres tot B. en W. hadden gewend om paal
en perk aan deze concurrentie te stellen
De heer Kloet (V.V.D.) trok partij
voor de adressanten, doch de heren Hap
pé (Arbeid) en Nooy (K.V.P.) betoog
den, dat het hier om een afwegen van ver
schillende belangen ging. waarbij men in
het oog moest houden, dat de schade, door
de marktkoopman aan de winkeliers be
rokkend. blijkbaar niet aantoonbaar was
en dat een aantrekkelijke weekmarkt door
het grotere vertier tevens het belang van
de middenstand betekende.

De heer Nooy wees er nog op, dat de
klanten van de marktkoopman niet dezelf
de waren, die de kinderen van Flora van
een gevestigde zaak plegen te betrekken en
dat de middenstand ook ten opzichte van
dit publiek een dienende taak heeft te
vervullen.

De heer Van der Veldt (K.V.P.) nam
een tussenstandpunt in: hij voelde wel de
bezwaren van de bloemenhandel, doch hij
meende, dat de zaak bij de begroting nog
wel eens ter sprake kon komen. De beide
leden van de V.V.D. zetten hun van de
visie van B. en W. afwijkende mening in
een tegenstem om.

Langdurig werd gediscussieerd over het
door het College van Regenten van het St.
Elisabeths gasthuis aan de Raad ter goed
keuring voorgelegde reglement voor het
personeel, zij het niet zo lang als de barens
weeën van dit reglement hadden geduurd.

namelijk28 jaar, zoals de heer Van

Boekhoven, die uit vrees dat het „dok
teren" aan de baby dit record zou even
aren zijn critiek matigde, opmerkte. Maar
de bepaling, dat „catagorische" organisaties
evenzeer tot hét Georganiseerd Overleg
toegang zouden hebben, als de drie erkende
vakbonden, kon in zijn oog toch moeilijk
genade binden.

Mevrouw Scheltema daarentegen
was van oordeel, dat de beide „catagori
sche" organisaties, de Federatie van Ver-
plegenden en de Maatschappij tot bevorde
ring van de Geneeskunst, juist aan het Ge
organiseerd Overleg moeten deelnemen,
omdat zij het leeuwenaandeel van het ver
plegend personeel en de artsen van het
gasthuis omvatten.

De heer Bakker zag in een beperking
van het Georganiseerd Overlec tot de drie
.zuilenbonden" een pressie op de geestelijke
vrijheid der burgers nn mevrouw Van
Ommeren doodverfde in een breedvoerig
betoog de bepaling over het ontslag aan

Hebt u uw extra Kerstgave voor
Weldadigheid naar Vermogen al
gegireerd?

Postgiro 212793 Haarlem

„Biographie"

(Adv.)

„revolutionnair gezinde" ambtenaren en
huwende vrouwen als ouderwets. Zij wilde
het reglement op de hoogte van de tijd
brengen door deze artikelen te laten ver
vallen en een nieuw, dat ex-politieke de
linquenten uitsloot, in te lassen, waartoe zij
een drietal moties indiende, die aan de
lopende band werden verworpen.

Wethouder Van der Wall, die, in de
beeldspraak van de heer Van Boekhoven
blijvende, „het kind uit de windselen deed.
nadat de kraamvisite de tongen had los
gemaakt", meende, dat veel woorden beter
tot de herziening van het ambtenarenregle
ment, dat als voorbeeld had gediend, be
waard hadden kunnen blijven. Wat betreft
de kwestie van het Georganiseerd Overleg:
Regenten zullen na twee jaar rapport uit
brengen en aan de hand daarvan zal wor
den bepaald, welke organisaties in de toe
komst hieraan zullen blijven deelnemen.

Het schoolgeld voor het Njjverheids-
avondonderwijs werd in overeenstemming
gebracht met de verlengde cursusduur,
waardoor de hoge kosten van de gemeente
voor dit onderwijs wat gecompenseerd wor
den; de C.P.N. stemde tegen.

Vragen staat vrij.

Aan het slot van de vergadering be
pleitte de heer Voor en (C.P.N.) de toe
kenning van een Kerstgratificatie van 100%
van de wekelijkse uitkering aan de inge
volge de Armenwet ondersteunden en een
Kerstgratificatie ter grootte van een week
salaris aan het gemeentepersoneel.

Naar aanleiding van het eei-ste verzoek
maakte wethouder Van der Wall het
communistische raadslid er opmerkzaam op
dat het reeds tal van jaren gebruikelijk is
deze Kerstgratificatie te geven, al bedraagt
deze dan geen 100 maar in het algemeen
25 naar landelijk vastgestelde normen.
De Kerstgratificatie staat los van de ge
stegen kosten van het levensonderhoud,
welke door'een verhoogde wekelijkse uit
kering worden bestreden, waarvoor de ge
meente Haarlem zich grote offers dit
jaar reeds f 250.000 getroost.

De heer V o o r e n diende om zijn wen
sen kracht bij te zetten een motie in, die
het lot van alle overige communistische
moties deelde.

Wethouder Geluk bestond evenwel het
kunststuk de heer Vooren te bewegen zijn
motie voor de Kerstgratificatie aan het ge
meentepersoneel in te trekken, nadat hij
toegezegd had de mogelijkheden ter ver
wezenlijking van deze wens ernstig te zul
len onderzoeken.

Antwoord

De brief van het gemeentebestuur van
Hillegom over de zetel van Bloembollen
cultuur zal beantwoord worden met de
mededeling, dat „dit schrijven de raad geen
aanleiding gaf tot het maken van opmer
kingen".

Personalia.

Eervol ontslag werd verleend aan de
heer J. C. Willemse als onderwijzer aan de
J. P. Coenschool. Dr. J. W. Kamerling werd
herbenoemd als curator van het Stedelijk
gymnasium, de dames M. A. J. Hendriks en
A. Otto komen de staf van het Lorentz-
lyceum versterken, de heer J. M. Thierry
werd benoemd tot hoofd van Ulo C, de heer
H. Wepster krijgt een aanstelling als onder
wijzer aan de school „Buitenrust" en de
heer D. G. Keizer aan de Dr. Huetschool.

in de zak, maar laat U bij het kopen van een
nieuwe of gebruikte auto adviseren door een
betrouwbaar deskundige. Wendt U dus tot

OLIESLAGERSLAAN 36-44

TELEF. 10570

(Adv.)

Rode Kruis-bloedneming
geëindigd

Dinsdagavond is voor de laatste maal
bloed afgenomen van de donors in Haar
lem en omgeving, die zich daartoe bij het
Rode Kruis hadden aangemeld. Zoals be
kend zal het genomen bloed in Amster
damse laboratoria verwerkt worden tot
duurzaam gedroogd plasma. In totaal wer
den in het St. Elisabethsgasthuis 1333 fles
sen van een halve liter afgenomen, van
een zelfde aantal personen. Het is de be
doeling volgend jaar weer een dergelijke
campagne op touw te zetten, temeer waar
deze eerste oproep zulk een groot resultaat
heeft gehad.

Het Rode Kruis is zeer erkentelijk voor
de grote bereidwilligheid die de bevolking
van Haarlem en omgeving in deze aange
legenheid, die voor het algemeen welzijn
van onschatbare waarde is, heeft getoond.
Het deelt verder mede dat de aanmelding
van zogenaamde „gekleurde bloedgevers"
nog steeds doorgaat.

Kinderen van de leden der afdeling Haar
lem van de Vereniging van Ex-politieke
gevangenen in de bezettingstijd hebben
Woensdagmiddag genoten op een feestelijke
bijeenkomst in het gebouw van de Haarlemse
Kegelbond. He* was een wat laat Sint Nico-
laasfeest, maar een zeer prettig door het
goede programma, dat geboden werd. De
voorzitter der afdeling, mr. P. J. Prinsen
Geerligs verwelkomde de kinderen, waarna
een goochelaar de jeugd bezig hield met vele
toeren. Een clown vermaakte het gezelschap
en de wijze, waarop hij een aantal fietsen
bereed, wekte bewondering. De vertoning
van de poppenkast sloeg bijzonder in. Het
geheel was een goed verzorgd programma.

DISTRIBUTIENIEUWS

Voor het afhalen van distributiebescheiden
zijn Vrijdag 17 December aan de beurt in
Bloemendaal (Hartenlustschool) en in Ben-
nebroek (Schoollaan) de letters P tot en
met Z.

SCHEEPVAART

Arendsdijk, New YorkAntwerpen pass.

15 Dec Scillies. Bloemfontein, BeiraDurban
pass. 15 Dec. Kaap Corriëntes. Kota Agoeng,

16 Dec. van Singapore te Semarang ver
wacht. Modjokerto, AntwerpenLonden pass.
15 Dec. Vlissingen. Nigerstroom. Amsterdam
West-Afrika 15 Dec te Dakar teruggekeerd
wegens machineschade. Volendam. Rotter
damSydney pass 16 Dec. Gibraltar Water
man, Rotterdam—Batavia pass. 15 Deo.
Perim. Willem Ruys, RotterdamBatavia
pass. 15 Dec. Port Soedan,

Hoewel zyn laatste stukken niet zo veel
te betekenen hebben, mag Samuel N. Behr-
man stellig worden beschouwd als één van
de belangrijkste comedie-schrijvers uit de
laatste decennia. Men noemt hem, minder
om zijn inventief vermogen, dat zeer be
perkt is, dan wegens de serieuze inslag van
zijn op het eerste gezicht misschien opper
vlakkige patronen, de Somerset Maugham
van Amerika. Zijn hoogtepunt bereikte hij

laten wij hopen voorlopig in 1932,
toen het veerkrachtige blijspel „Biogra
phie" gereed kwam. De beroemde criticus
Brooks Atkinson vestigde eens en voorgoed
de aandacht op het onpartijdig ingestelde
waarnemingstalent van deze auteur, waar
aan speciaal dit werk zijn beste kwaliteiten
dankt.

Behrman is een meester in het voeren
van een niet te zwaar tillende maar steeds
intelligente discussie, omdat hij de argu
menten van de beide, soms diametraal
tegenovergestelde partijen nagenoeg pre
cies even scherp weet te slijpen. Hij bezit
niet alleen de macht over het tot de kern
van de kwestie doorborende woord, doch
tevens de zeldzame gave tot. het opvangen
van gedachten die uit een afwijkend stand
punt voortkomen. Verdeelt hij aldus zijn
sympathie zo eerlijk en breed mogelijk, een
amusante afkeer van elke vorm van
huichelarij kan hij niet onderdrukken. Deze
heeft geleid tot een paar van de aardigste
taferelen.

De tekening der karakters in „Biogra
phie" grenst aan het volmaakte. Behrman
is dank zij de bovengeschetste eigenaardig
heid ontsnapt aan de kwaal, die Shaw ge-
haal heeft gemaakt onder de acteurs, door
dat deze hen geen of schromelijk onvol
doende speelruimte liet. Zijn personen ont
aarden nooit tot figuurlijke ruiters op
eigenzinnige stokpaarden doch zijn
moderne mensen in een doolhQf van om
standigheden, die tot het bepalen van een
levenshouding dwingen.

Het feit alleen al dat de vereniging
„Cremer" het aandrufde. om dit buiten
gewoon moeilijk volledig waar te maken
stuk op te voeren, verdient de hoogste
waardering. De spelers zijn er in geslaagd
om de bedoelingen van de schrijver zo
aanschouwelijk voor te stellen, dat men de
gang van zaken met bijna even gespannen
interesse volgde, alsof er een beroepsge
zelschap op de planken stond, ook al zagen
zij geen kans om alle schoonheden aan het
licht te brengen en alle humor te kristal
liseren.

De geschiedenis komt 'hier op neer, dat
een bekende schilderes het voorstel ont
vangt haar veelbewogen levensloop te boek
te stellen op het ogenblik, dat zij haar eer
ste minnaar terugziet, die de publicatie van
deze biographie wil tegenhouden teneinde
zijn kansen in de verkiezingscampagne niet
te bederven, doordat er een smet op zijn
naam geworpen zou kunnen worden. Eki
OostwaldBouwer gaf een weldoordachte
vertolking van deze hartelijke bohémienne.
Haar tekst was tot in iedere zinswending
verrassend zuiver beredeneerd en men
mag er haar geen verwijt van maken, dat
zij niet iedere stemmi rigs vlucht onmiddel
lijk kon volgen.

Miste zij daardoor enkele toonaangeven
de nuances, op andere momenten, waarin
het elementair menselijke gevoel over
heerste, bereikte zij een frapperende into
natie. Wim Rijke, die ook de prima bewer
king verzorgde attaqueerde zijn moeilijke
rol van de door de wol geverfde journalist

een kruising tussen een fanaat en een
vagebond schrijft Behrman voor uit de
juiste hoek. Het is jammer dat zijn plastiek
wat te grof en zjjn uitspraak niet altijd
even fraai was. Johan van Doorn liep
enigszins en Henk Bakker met beide be
nen in de sfeer van de klucht, hetgeen in
dit geval wil zeggen: uit de maat. Eerstge
noemde hield zich in het tweede bedrijf
echter uitstekend. Aardige typeringen zag
men van Fons Cornet en Aad Stroman,
maar uit de komische dienstbode-partij
had meer profijt getrokken kunnen w
den. Ans Drenth verdient respect voor de
manier, waarop zij A/ineke de Wilde ver
ving. Alles bijeen genomen: een voorstel
ling met tekortkomingen, maar zonder
storende fouten, op een wel zeer prijzens
waardig plan. DAVID KONING

Muziek

Caspar Höweler
over Negro Spirituals

Voor de „Vereniging tot muzikale ont
wikkeling der schooljeugd" gaf de beken
de musicoloog Casper Höweler Woensdag
avond in het gebouw der Vrijzinnig Her
vormden een lezing over de religieuse lie
deren van de Amerikaanse negerslaven,
de zogenaamde Negro spirituals. De lezing
werd met gramofoonopnamen toegelicht.

Casper Höweler heeft zich deze stof ver
bazend goed eigen gemaakt en haar vooral
niet eenzijdig van muzikale zijde bekeken.
De diepere gronden van deze volkskunst,
die op heel eigenaardige en populaire
wijze bijbeltaal spreekt, weet Höweler in
finesses naar hun psychologische oorzaken
te verklaren. De betekenis van codéwoor-
den, die voor oningewijden raadsels zijn,
weet hij in logisch verband te brengen met
het denken en voelen, met de verbeelding
van het heilige en bovenaardse van de
verdrukte negerslaaf. De grondige bijbel
kennis van Höweler verhoogt de beteke
nis van zijn verklaringen en beschouwin
gen. Aldus was deze lezing zeer belang
wekkend.

De negro-spirituals werden oorspronke
lijk gezongen op de „camp meetings", re-
ligieuse bijeenkomsten in de openlucht,
want in een kerkgebouw mochten de ne
gerslaven zich niet vertonen. Bijbellezingen
kregen hun reflex in deze spontane ge
zangen, die de kern van het onderwerp
door geregeld herhalen meestal in koor

kracht bijzetten. Het bezingen van hel
denfeiten uit het Oude Testament was de
neger vooral lief om de hoop op bevrij
ding, die hij er uit putte. Herhaaldelijk is
er sprake van de Jordaan, de Palestijnse
rivier, die voor de neger de betekenis
heeft van de „doodsrivier", aan welker
overzijde de zalige eeuwigheid wacht.
Door het Evangelie zullen zij er komen en
dit wordt voorgesteld als „Gospelship" of
„Gospeltraïn", waarin zwarten zowel als
blanken in hetzelfde compartiment zullen
mogen reizen. Soms gaat de mystieke
beschouwing zeer diep, zoals in „Ezechiël
saw the wheel".

Aan de hand van een uitgebreide col
lectie voorbeelden werden deze en nog
vele andere toelichtingen gegeven. Het
jeugdige publiek gaf door een voorbeel
dige aandacht blijk van grote belangstel
ling.

Dr. J. R. de Smidt toonde zich zeer vol
daan over deze „proefneming" en dankte
de heer Höweler voor zijn interessante
lezing. JOS. DE KLERK.

Dp laatste drie tollen op de Overijsselse
wegen zullen volgend jaar verdwijnen. Het
zijn de tollen bij Almelo, Diepenheim en
Heino. i

„Hof Terhove", door het
R.K. Toneelgezelschap Rokato

Het is jammer dat het R.K. Toneel
gezelschap Rokato niet wat hoger "gegrepen
heeft dan het wel erg simpele Verloren
Zoon-geval waarmee het gisteravond in
„De Leeuwerik" voor het voetlicht kwam,
want aan deze „Hof Terhove" een to
neelbewerking van Marie Koenen's roman
„De Andere" was voor de meerendeels
verdienstelijk spelende dilettanten weinig
eer te behalen. Met uitzondering van de
verlopen boerenzoon die zich nog enig
menselijk dualisme toebedeeld zag (en die
een uitstekende, ruig-onverschillige vertol
king kreeg van de heer W. Hartog) waren
alle karakters bijna karikaturaal van vol
strekte goedheid of absolute boosheid. De
met tendenz beladen dialogen en de fanta
sieloos-rechtlijnige intrige boden al even
weinig kansen, zich te onderscheiden en het
was alleen aan de straffe regie en de so
bere actie te danken dat de grens van het
melodramatische nergens geheel over
schreden werd. Maar verschillende dezer
amateurs wij noemen bijvoorbeeld
„Moeder Konings" en de fris-gespeelde
boerenknecht van de heer C. A. Bouw
meester kunnen stellig een grotere op
gave aan. Moge Rokato hun een volgend
maal daartoe de gelegenheid geven.

I H.C.

Handels „De Messias"
bij de COV

Het mag zeker wel voor de genialiteit van
de componist pleiten, dat „De Messias" in
drie weken tijds op papier geworpen na
ruim twee eeuwen zich nog in een populari
teit (vooral in Engeland) mag verheugen,
die slechts door die van Baph's Matthaus
Passie overtroffen wordt.

Het zijn vooreerst de brillante koren (Hal
lelujah!), die dit „Sacred Oratorio" wereld
beroemd hebben gemaakt, maar tevens toont
het een diepte van expressie, die Handel als
de evenknie van Bach doet kennen.

De a.s. uitvoering door de Christelijke
Oratoriumvereniging op 21 December met
Mea Naberman, sopraan, Annie Hermes, alt.
Louis van Tulder. tenor en Guus Hoekman,
bas, als vocale solisten zal geschieden met
gebruikmaking van de originele Engelse
tekst.

Wat het instrumentale gedeelte betreft, de
(verouderde) „Mozartbewerking" heeft het
veld moeten ruimen voor het Handelorkest:
strijkers, oboe's, fagotten, trompetten, pau
ken, orgel en cembalo.

Slechts de theorben en luiten uit Handel's
tijd zullen ontbreken.

Kersttentoonstelling in
Frans Halsmuseum

Mr. P. O. F. M. Cremers, burgemeester
van Haarlem, zal op Zaterdagmiddag 18
December de op verzoek van het gemeente
bestuur door de Kennemer Kunstraad ge
organiseerde Kersttentoonstelling „Jonge
Kunst 1948" openen.

De exploitatie wordt in het Frans Hals
Museum gehouden.

Haarlemse Politie-muziek-
vereniging

In samenwerking met het Haarlems Po
litie Amusementsorkest en de Drumband
heeft de Haarlemse Politiemuziekvereni-
ging gisteravond in de gemeentelijke Con
certzaal haar eerste concert in dit seizoen
gegeven.

Men zou verwachten, dat bij het optreden
van dit amusementsorkest slechts een ge
deelte van de avond besteed zou worden
aan het typische luchtige genre van mu
ziek. Echter bi*acht de keuze van de uit te
voeren werken door de muziekvereniging
met zich' mee, dat bijna voortdurend het
amusements-karakter hoogtij vierde en dat
slechts een paar maten muziek tot de toe
hoorders kwamen, waarvan gezegd kon
worden, dat zij de kunst, welke werkelijke
schoonheidservaringen kan geven, vrij
dicht naderde. Dit gold dan speciaal voor
de Berceuse de Jocelyn van Benj. Godard,
waarvan de uitvoering de trombonist J. H.
van Eek gelegenheid gaf, muzikaal solo-
spel te doen horen, beschaafd van toon.
Verder waren er enkele fragmenten in de
Hollandse Suite van J. R. v. d. Glas, die
zich qua gehalte onderscheidden en brach
ten enkele van de gespeelde volksliederen
bij de uitvoering van de grote Militaire
Taotoe een gewenste sfeer.

Overigens kon het fanfare-corps onge
twijfeld prettig spelen en naar hartelust
opgewekte klanken laten horen bij de ver
tolking van een Mars van G. Miller, van de
dansen in „Fête nationale" van Rosseau,
van de Bruidstocht van Doornroosje, van
de Benelux-mars, van de directeur der ver
eniging. de heer L. v. d. Hoef, en van de
reeks Weense melodieën, uit verschillende
werken van allerlei componisten bijeen ge.
bracht. De uitvoeringen leverden het be-
wiis, dat het zeker zin heeft met dit korps
ook muziek in studie te nemen, welke ar
tistieke voldoening kan geven.

Een belangrijk aandeel in de uitvoering
van de taptoe had de Drumband, gevormd
met vier kleine trommels, drie roertrom
men en een grote trom.

Na de pauze kwam dan weer amusements
muziek. moderner van karakter en uitge
voerd met de nodige show. Het amusements
orkest maakte zich hiermede verdienstelijk
en mocht herhaaldelijk waardering onder
vinden.

Het concert werd bijgewoond o.a. door de
hoofdcommissaris, de heer J. J. Fontijne
en echtgenote en door de oud-hoofdcom
missaris de heer E. H. Tenckinck.

P. ZWAANSWIJK.

Uitspraak van de rechtbank

De Haarlemse rechtbank heeft de acht en
veertig jarige Amsterdamse koopman E. F
M. S.. die terecht heeft gestaan wegens dood
door schuld, veroordeeld tot 'n hechtenisstraf
van één maand. In de nacht van 23 op 24 Sep
tember bestuurde hij een personenauto op
de Rijksweg in de Haarlemmermeer In zijn
gezelschap was een Amsterdamse De koop
man miste ziin portefeuille met f 10.000 en
meende, dat hij die in Den Haag had laten
liggen. Daarom keerde hij terug, doch werd
daarin door de vrouw belet. Volgens de
koopman is een worsteling ontstaan tijdens
het rijden, waardoor de bestuurder de con
trole over zijn wagen verloor en de auto
sloeg over de kop. De vrouw kwam onder
de wagen en overleed kort daarop. In de
mantelzak van het slachtoffer is later een
bedrag van f 9400 gevonden.

BRUGWACHTERSLEED.

..Gaat niet meer", zei de brugwachter van
de Melkbrug gisteravond tot een tweetal
kermisreizigers die nog net onder de delen
de afsluitbomen wilden doorslippen. Toen
hij wilde verhinderen, dat de leden van het
vrolijke gilde het tegendeel metterdaad wil
den bewijzen, gaf dit aanleiding tot weder
zijdse verbolgenheid, die ontladen werd in
enkele fikse vuistslagen in het gelaat des
brugwachters.

Het handgemeen werd door drie dienaren
>n de Heilige Hermandad, die de kermis
klanten gevankelijk naar een rustige plaats
leidden, beslecht.

De schipper had geduldig gewacht tot de
functionaris van het Havenwezen zijn taak
weer kon vervullen

BINNENLAND

Prinses Wilhclmina heeft Woensdag een
bezoek gebracht aan de Zendingshogeschool
te Oegstgeest.

In Drente cn Overijssel zijn op grote
schaal valse textielpunten in omloop ge
bracht. Het parket van het arrondissement
Zwolle heeft de zaak in onderzoek.

HAARLEM EN OMGEVING

Aan de Rijksuniversiteit te Leiden

slaagde voor het doctoraal examen Neder
lands recht de heer J. Dolleman te Heem
stede: voor het candidaatsexamen semietische
taal- én letterkunde slaagde de heer J. J. A.
van Dijk te Haarlem.

Aan de Gemeente-universiteit te Am
sterdam is mej. F. Th. de Vries te Haarlem
bevorderd tot arts. Voor het doctoraal
examen Nederlands slaagde de heer J. J. M.
Bakker te Halfweg; voor het candidaats
examen rechten de heer M. R. Schreurs te
Haarlem.

De „Vraag- en gesprekavond" in het
Tempelierenhuis van ds. Waardenburg is
uitgesteld tot Vrijdag 7 Januari.

Netty van Kan zal op 20 December in
de tuinzaal van het Gemeentelijk Concert
gebouw voor „De Kring", waarin Haarlems
Kunstcentrum, het Vormingscentrum „Vrij
Nederland" en de Nederlandse Volksbewe
ging samen werken, de Hollandse tekst van
Dickens' „Christmas Carol" voordragen.

In de kerstwijdingsdienst van de Neder
lands Hervormde Gemeente van Bloemen
daal op Vrijdag 24 December zal niet, zoals
gemeld is, ds. J. C. van Dijk voorgaan, maar
dr. H. J. Stelma.

De heren J. Aarts en P. A. A. Loof te
Haarlem zijn aan de gemeente-universiteit
van Amsterdam geslaagd voor het candi
daatsexamen wis- en natuurkunde.

De Vrouwengemeenschap „Geluk door
geestelijke groei" heeft voor de maanden
Januari, Februari, Maart, April en Mei een
programma samengesteld. Iedere Woensdag
avond komen de leden bijeen- in gebouw
„Theosofia" en na het behandelen van club
belangen wordt een lezing gehouden.

Op de Vrijdag te houden bijeenkomst
van de afdeling Haarlem van de Koninklijke
Vereniging „Oost en West" :n hotel „De
Leeuwerik" zal wegens verhindering van de
heer Upwich de film over Curagao niet ver
toond worden De heer F. A. Wagner van het
Indisch Instituut zal thans spreken over
„Indische kunst".

Hoog in de Kerstboom schittert wat
't Is een portret gemaakt bij

169 Grote Houtstraat, Haarlem - Tel. 13472

(Adv.)

Opvolger van dr. Goedewaagen
hoort 9 jaar tegen zich eisen

Voor het Bijzonder Gerechtshof in Den
Haag heeft terecht gestaan de voormalige
waarnemend secretaris-generaal van het
departement van Volksvoorlichting en
Kunsten, jhr. mr. S. M. S. de Ranitz. Hem
was ten laste gelegd, dat hij lid was van
de NSB en getracht heeft de Nederlanders
en de Nederlandse gedachtenwereld met
Duitse en nationaal-socialistische ideeën te
infiltreren en dat hij als ambtenaar van het
departement het Duitse nationaal-socia-
lisme heeft gepropageerd.

Verdachte verklaarde, in de waan ver
keerd te hebben dat de Duitsers het goede
wensten.

De advocaat-fiscaal eiste negen jaar ge
vangenisstraf met aftrek van voorarrest en
ontzetting uit de kiesrechten en uit het
recht ambten te bekleden.

GRATIE VERLEEND.

Bij Koninklijk Besluit is gratie verleend
aan L. G. de Noo, tot de doodstraf veroor
deeld bij sententie van het Bijzonder hof
te Arnhem. De doodstraf is veranderd in O
levenslange gevangenisstraf.

STAATSLOTERIJ.

Bij de heden gehouden trekking der
Staatsloterij is op nr. 9317 een prijs ge
vallen van f 1000,met een premie van
f 30.000,—.

Heemstede

Voor de Stille Armen

Het Comité voor Stille Armen te Heem
stede heeft sedert de vorige verantwoording
de volgende bijdragen ontvangen: Jkvr. W.
v. d. G ƒ5.—; Mej. H. J. L. B. ƒ2,50; Mej. G.

D. ƒ2,50; Mevr. A. H. v. H.—de V. ƒ10,—;

E. H. ƒ2,—; Mw. W. K. 2,50; J. K. ƒ5.—;
Mevr. G. D. L. P. ƒ10,—; A. R. ƒ100,—; C.
A. T. ƒ4,—; I. M. ƒ20,—; K. R. v. S. ƒ50,—:
T. K. B. 2,50; N. N. ƒ2,—: N. N. f 1,—A.
S. 10.—; A. N A. B. 2,50; G C. K. 2,50;
N. N. 10,—; C. O. 3,50; Mevr. C.—P. 10.—;
Ned. Padv. Gilde Afd. Heemstede 15,44;
L. ƒ5,—; P. M. v. D. ƒ3.—; Mevr. Wed. H. E.
v. B.—v. d. S. 10,—; J. C. D. 10.—: Mevr.
P. W. A. H. 100,—; Mevr. Wed. H. H. J.—
v V. ƒ5,—; Mevr. A. F. G. K.—H. ƒ10.—: R.
C. S. ƒ5,—; R. S. ƒ5.—: L. P. J. M. T. 10.—:
L. B. Z.—B. ƒ2.50: Mevr. Wed. S. ƒ5.—;
Mevr. Wed. A. v d. L. 10.Tezamen
453,44. In totaal ontvangen 1370,44.

De penningmeester van het Comité, de heer
A. van Wingerde, zal nog gaarne bijdragen
in ontvangst nemen, zowel thuis Antonis
Duycklaan 12 als ten Raadhuize. Zijn giro
nummer is 153308.

HULDIGING KAPELAAN DE RUYTER

De verenigingen waarvan kapelaan de
Ruyter geestelijk adviseur is. waren Woens
dagavond in het R.K. Verenigingsgebouw
bijeengekomen om hem met zijn koperen
jubileum te huldigen. Nadat het orkestje De
Guimamba's een nummertje had gegeven,
werd het openingswoord gesproken door
Pastoor A. F. v. Noort. die het uitstekende
werk van kapelaan de Ruyter roemde en de
hoop uitsprak dat Heemstede nog vele jaren
van zijn werkkracht zou mogen profiteren.

Namens H. B. C„ Verkenners en Kath.
Arbeidersjeugd voerde de heer Athmer,
voorzitter van H. B. C. het woord die de ju
bilaris als geschenk de cyclus boeken „Met
de heiligen het jaar rond", aanbood.

Nadat Verkenners en Welpen in kleine
toneelstukjes en een dans hun prestaties
hadden laten bewonderen en de heer J.
Meijer namens de Katholieke Actie en Ka
tholiek Thuisfront het woord had gevoerd,
dankte kapelaan de Ruyter voor de hem ge
brachte hulde en het geschenk.

Amsterdamse Beurs

Slotkoers

Openings

gisteren

koersen

Koninklijke Olie.

313%

311%

267%

267%

Philips

227.

2241/2

A. K U

157%

156i/2

132

Nederlandse Ford

282

Nederlandse Kabel

250

v. Berkel's Patent

113

Scheepvaart-Unie

160V2

160

Holl.Amerika Lijn

160

Deli Maatschappij

140%

140*4

H. V A

149

1501/2

A'dam Rubber

143V2

1441/2

Ned Handel Mij

1541/2

N.-I. Handelsbank

111%

Billiton Mij 11

379