c.
3
Rails van tram Haarlem-Leiden
moeten voorlopig blijven liggen
„Operatie op Java vrijwel ten einde"
PANDA OP DE WALVISVANGST
Nieuwe Uitgaven
Q Wereldnieuws
DINSDAG 28 DECEMBER 1948
HAARLEMS DAGBLAD
2
Minister herinnerde zich spreekwoord van de oude schoenen
Bus dient oervoerszekerheid eerst te bewijzen
Wanneer op de derde dag: van het nieuwe jaar de groene bus de blauwe tram uit de
bollenstreek zaJ hebben verdrongen, dan zal het hen. die meer vertrouwen stellen in
het oude dan in het nieuwe vervoermiddel, een troostrijke gedachte zijn dat de Minister
van Verkeer en Waterstaat de directie der Noord-Zuid Hollandse Vervoer Maatschappij
op de dag voor Kerstmis heeft meegedeeld, dat de rails en de bovenleiding van de
tramlijn niet mogen worden weggebroken voor hem gebleken is. dat de onderneming
ook met bustractie op bevredigende wijze in de vervoersbehoefte kan voorzien.
Dit betekent een succes voor de ge
meenteraad van Hillegom, die deze ge
dachte waarvan wij in het begin van
het jaar reeds vermeldden, dat zij bij
sommige instanties leefde in een van
haar laatste vergaderingen in een motie
vastlegde.
Overigens was de N.Z.H. toch niet van
plan de baan onmiddellijk op te breken.
Dit zou namelijk in overeenstemming met
de Rijkswaterstaat geschieden en gelijke
tred houden met het vernieuwen van de
weg. Over het al of niet handhaven van
de rails in de gemeente Haarlem wordt
in de brief van de minister niet gerept:
men heeft tot April voor die tijd wordt
aan de asfaltering van de binnenstad toch
niet begonnen gelegenheid om daar
over opheldering te vragen.
Grote frequentie.
Intussen: de kans. dat de bekende twee
lingrijtuigen die nu op de lijnen Kat
wijk en Noordwijk-Leiden dienst gaan
doen weer in de bollenstreek zullen
terugkeren lijkt ons niet bepaald groot.
Want de gehele dag tussen 6.00 (Haar
lem) of 5.50 (Leiden) en 23.40 (Haarlem)
of 0.00 (Leiden) wordt een starre twintig
mijiutendienst gereden, op de drukke uren
een tien-minutendienst, op de spitsuren
tussen Sassenheim-Noord en Leiden en
tussen Hillegom en Haarlem zelfs een vijf
minutendienst.
Toch verwacht men bij de N.Z.H. in de
eerste maand nog wel enige moeilijkhe
den. omdat het publiek bij de tram er aan
gewend was. dat men op een bepaald tijd
stip vertrok en dan ook mee kon. Bij de
bus zal het vervoer zich moeten „sprei
den'', omdat daarmee in een keer niet
tweehonderd reizigers tegelijk kunnen
worden vervoerd.
Na de opheffing van de Haarlemse
stadstram heeft men deze ervaring opge
daan. Bovendien zal het personeel de
rijtijd tussen de eindpunten bedraagt een
uur nog enige wegroutine moeten op
doen.
Wij schreven reeds, dat in Haarlem
tussen Station en Plein de route gevolgd
wordt van de bus naar Noordwiik, van
daar gaat het over de Wagen- en Heren
weg naar Bennebroek. Tot het viaduct in
Sassenheim overstappunt naar en van
Noordwijkerhout en Voorhout wordt in
het algemeen de tramlijn gevolgd (in Hil
legom evenwel in de richting Leiden de
Van der Endelaan) en van Sassenheim tot
Oegstgeest (Rijnsburgerweg) rijden de
bussen over de snel verkeersweg Amster
dam-Den Haag. Oegstgeest komt buiten de
busroute te liggen, daarom zal de Leidse
stadstram tot de ..Rode Leeuw" in het
dorp worden verlengd.
De buurt De Glip in Heemstede krijgt
een halte aan de Kadijk voor de interlo-
cale lijn en behoudt zijn stadsdienst (die
nu ook wat het tarief betreft tot het locale
net zal behoren!) met Haarlem, al zal het
Jijnnummer van een 1 in een 2 veranderen.
Na ampele besprekingen met het ge
meentebestuur van Heemstede, heeft men
besloten, dat de bussen naar en van Lei
den het Heemsteedse Raadhuis niet zullen
aandoen, doch de grote weg zullen blijven
volgen.
Met de bus maakt ook een gewijzigd
(hetgeen in deze tijd wil zeggen: verhoogd)
tarief zijn entrée. Stadstarieven zijn op
interlocale diensten niet geldig. Haarlem-
Heemstede (Rijnstraat) gaat twintig cent
per enkele rit, drie dubbeltjes per retour
kosten.
Het Haarlemse stadsnet.
Het traject van de lijnen 1 en 2 naar
Heemstede zal, zoals wij reeds meldden,
begin Januari het kan door vertraging
in de herbestrating van de Oosterhoutlaan
wat later worden een kleine wijziging
ondergaan, voornamelijk omdat men de
reizigers uit het Zuidelijk deel van Heem
stede „sightseeing" van de Schildersbuurt
wil besparen.
Lijn 1 zal daarom, komende van de
Bronsteeweg. na een klein stukje Pieter
Aertszlaan, De Heemsteedse Dreef tot de
Blauwe brug rijden en vandaar via Mid
denlaan naar Oosterhoutlaan en Kleine
Houtweg.
Lim 2 blijft rijden, zoals tot nu toe. via
de Jan van Goyenstraat. Deze verande
ringen houden ook verband met de niet
op het autobusverkeer berekende bestra
tingen in die wijk. In de toekomst zullen
daar betere funderingen worden gemaakt.
De radio geeft Woensdag
HILVERSUM I, 301.5 M.
7.00. 8.00. 13 00, 18.00. 20.00 en 23.00 uur
Nieuws 7.15 Gvmnastiek. 7.30 Platen. 818
Filmmuziek. 8.50 Huisvrouwen-rubriek. 9.00
Kamermuziek. 10 00 Morgenwijding. 10.20
Kookpraatje. 10.30 Voor de vrouw: 11.00 Non
stop-orogramma. 12 00 Accotdeola. 12.30
Land- en tuinbouw 1233 Platteland. 12.38
Hawaiian-orkest 13.15 Kalender 13.20 Mu
ziekcorps 14.00 Gesproken portret 14.15
Jougdconcert. 15 00 Luisterspel 15.30 Voor
z'ekcn 16 00 Kinderkoor. 16.15 Voor de
jeugd. 17 15 Orgel. 17.30 Ramblers. 18.20 Mu-
settc-orkest. 18 20 Strijdkrachten. 19 00 ..So
cialisatie": 19.15 Piano-duo. 19.30 „Op zoek
19.40 Voor de jeugd. 19 45 Bijbellezing. 20.05
Socialistisch nieuws. 20 20 Opera-rnuziek.
20 45 Luisterspel. 21.45 Lichte muziek 22.00
Svnagogaal koor 22.15 Claudio Arrau. piano.
22 45 Poëzie. 23.15 Bruce Lowe. 23.35 Xavier
Cugat.
HILVERSUM II. 415 M.
7 00. 8 00. 13 00. 19 00. 20.00 en 23 00 uur
Nieuws. 7.15 Gewijde muziek. 7.45 Woord
voor de dag. 8.15 Platen. 9:00 Voor zieken
9 35 Werken van Engelse componisten. 10.30
Morgendienst. 11.00 Lily Laskine. harp 11.15
Luisterspel. 1205 Notenkrakersuite. Tsjai-
kofskv 12.30 Land- en tuinbouw. 12,33 Kin
derkoor. 13 15 Orgelconcert. 13.45 Kamermu
ziek 14 30 „Snijbloemen". 15.00 Zangrecital.
15 20 Platen 15.35 Residentie-orkest: Sym-
phonie no 7. Beethoven. 16.15 Voor de leugd.
17 30 Ierse liederen: 17.45 Regeringsuitzen
ding 18.00 Nederlanadse koren. IS 30 .Psy
chologie van de na oorlogse mens" 19.15
Regeringsuitzending 19.30 „Is vliegen vei
lig"". 20 15 Radio Phüharmonisch orkesi
onder A van Raalte met koor en solisten
21 20 „Christus' Wederkomst" 21.45 Platen
22 00 Visserij-flits. 22 30 Platen. 22.45 Avond
overdenking 23.15 Platen. 23.20 „Gezins
moeilijkheden". 23.35 Concerto Grosso, Bloch.
De wijziging in de route van lijn 6
een experiment, waarvoor de gemeente
Haarlem voorlopig voor vier maanden
toestemming heeft verleend hebben wij
reeds uitvoerig meegedeeld.
Wanneer dit blad verschijnt zullen de
„vaste klanten" al gemerkt hebben, dat de
halte in de Grote Houtstraat bij het Ver-
wuift een twintig meter naar het Zuiden
is verplaatst om redenen van verkeers
technische aard.
Wij herhalen nog, dat op de stille uren
(van 9 tot 12 's ochtends, na acht uur
's avonds) de tien-minutendienst wordt
vervangen door een twaalf-minutendienst.
Op Oudejaarsavond.
Had de directie haar zin gedaan, dan
had het gehele personeel de avond van de
31ste December na negen uur in de fami
liekring kunnen doorbrengen, zoals dat
na de bevrijding gewoonte was geworden.
De overheid heeft dit jaar echter laten
weten, dat op alle lijnen toch een „mini
mumdienstregeling" moet gereden wor
den in het belang van reizigers, die nog per
trein aankomen. De dienst moet nog vast
gesteld worden doch men behoeft er niet
op te rekenen, dat er veel meer dan één
bus op iedere lijn blijft rijden.
Wij hebben nog gevraagd of er geen
plannen waren, zoals dat voor de oorlog
ook wel gebeurde en thans in Den Haag
weer wordt gedaan, in de Oudejaarsnacht
bussen te laten rijden, doch de directie zag
in het feit, dat sedert 1945 geen enkele
klacht bij haar was binnengekomen over
het niet bestaan van deze diensten, een
bewijs, dat daaraan ook geen behoefte was.
fatsoen van het publiek
„Zolang we maar fatsoenlijke reizigers
hebben, zou er met het vervoer geen kou
aan de lucht zijn, maar helaas, daar man
keert vrijwel alles aan", verzuchtte de N.
Z.H.-leiding op de persconferentie, waar
de détails over de nieuwe dienstregeling
werden bekend gemaakt.
Of er nu hekken worden geplaatst of
touwen gespannen, het geeft allemaal niets.
Op het Malieveld in Den Haag werden zelfs
.tourniquets geplaatst; ze waren na twee
dagen afgebroken.
Het beste publiek, dat we kennen, wordt
gevormd door de Amsterdammers, die met
het „Sloterdijkertje" mee moeten. Zij heb
ben geen toezicht en geen touwen nodig,
doch stellen zich rustig in een rij in de
Spuistraat op. terwijl zij genieten van de
latente veldslag, die op enkele passen af
stand onder de forensen voor Heemstede,
Aerdenhout of Bentveld woedt.
Bij de haltes van het Haarlemse stads
net is het al niet beter. Een algemeen ge
acht Heemstedenaar heeft onlangs op
de Grote Markt zich eens bij wijze van
proef onder de wachtenden geschaard. Vijf.
en dertig minuten heeft deze man daar
gestaan, in welke tijd zes bussen passeer
den. Geen enkele keer kon hij instappen,
niet omdat hij niet aan de beurt was, maar
omdat hij tegen de ellebogen, vuisten en
voeten van zijn medereizigers slechts zijn
wellevendheid stelde.
Zolang het publiek geen voorbeeld neemt
aan de Engelsen zullen
deze onverkwikkeliike tonelen wel blijven,
want de bus heeft klanten genoeg.
Vooral Zondags met de vele sportwed
strijden en de families, die de buitenlucht
opzoeken.
Versterking van de Zondagsdienst is
evenwel onmogelijk. Vóór de oorlog had het
nersonee! slechts één op vier Zondagen vrij.
thans één op drie en in brede kringen be
staat grote aandrang deze verhoudingen
noe gunstiger te doen worden.
Nu is het zo, dat het personeel van de
N.Z.H. zeker wel bereid is bij grote drukte
ten bate van mede-mensen een extra
Zondag dienst te doen of een uurtje langer
te rijden, maar de maatschappij wil van die
bereidheid geen misbruik maken en is bo
vendien aan wettelijke bepalingen gebon
den.
Het systeem van de „Zondagsrijders"
vóór de oorlog in zwang wordt door de
directie als onsociaal verworpen en het in
dienst nemen van vast reserve-oersoneel
wordt een dure geschiedenis. Er bestaat
maar één radicale uitweg uit deze moeilijk
heden: invoering van de Engelse Zaterdag,
waardoor een spreiding van het vervoer
wordt verkregen.
Nieuwe onderdirecteuren
van de K.L.M.
Met ingang van 1 Januari 1949 zijn be
noemd tot onderdirecteuren van de Ko
ninklijke Luchtvaartmaatschappij de heren
H. Fuchs en ir. J Luymes, respectievelijk
hoofd „general operations" en hoofd van
het technisch bedrijf der K.L.M.
Ruim 9000 nieuwe huizen
in derde kwartaal van 1948
In het derde kwartaal van 1948 kwam
voor 283 millioen gulden aan goedgekeurde
bouwwerken gereed, tegen 143 millioen in
het derde kwartaal 1947 en 170 millioen in
het tweede kwartaal 1948. (De rijkswater
staatswerken zijn hierin niet begrepen.)
Volgens het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek kwamen in het derde kwartaal 1948
9.073 woningen gereed tegen 2846 in het
derde kwartaal 1947 en 6.989 in het tweede
kwartaal 1948. Het aantal woningen in uit
voering was aan het einde van het der-de
kwartaal 1948 46.666, aan het einde van
het derde kwartaal 1947 34.572. Gereed
kwamen van Januari tot en met September
1947 21.795 woningen. Het definitieve cijfer
van de in September 1948 gereedgekomen
woningen is 2.919 als volgt over de pro
vincies en grote steden verdeeld: Gronin
gen 180, Friesland, 110, Drente 90, Over-
ijsel 190, Gelderland 620, Utrecht 80,
Noordholland zonder Amsterdam 190, Zuid
holland zonder Den Haag en Rotterdam
220, Zeeland 140, Noord Brabant 750, Lim
burg 250, Amsterdam 40, Den Haag 40,
Rotterdam nihil, Noordoostpolder 20.
Het geregistreerd aantal verwoeste boer
derijen was na de bevrijding 8123. Als
noodvoorziening werden sindsdien gebouwd
4563 woningen en 6150 stallen.
Aanbesteed en gegund werden 1345
werken bij uitvoering waarvan een com
plete boerderij en 671 werken bij uitvoe
ring waarvan een gedeelte van een boer
derij ter beschikking zal komen. Gereed
kwamen 791 werken waardoor een com
plete boerderij en 509 werken waardoor een
gedeelte van een boerderij ter beschikking
is gekomen.
Tot 1 October 1948 zijn 396 duplex-
woningen gereedgekomen.
De „Prins Alexander" verloor
het roer in stormweer
Het 2322 ton metende Nederlandse
vrachtschip „Prins Alexander" heeft
tijdens stormweer op de Atlantische oceaan
op 200 mijl afstand van Sydney (Nieuw-
Schotland) het roer verloren. Bovendien
werd de schroef beschadigd.
Een uit Sydney vertrokken sleepboot
heeft de „Prins Alexander" de haven van
Halifax binnengesleept.
Republikeinse autoriteiten
buiten Java gebracht
's-GRAVENHAGE, 27 December (A.N.P).
Officieel wordt aan het ANP medege
deeld, dat de regering van Indonesië, in
afwachting van nader overleg met de re
gering in Den Haag, met het oog op de
plicht om zo spoedig mogelijk rust en vei-
liheid in geheel Indonesië te herstellen,
besloten heeft om een aantal der republi
keinse autoriteiten tijdelijk enige berg-
hotesl buiten Java als woonplaats aan te
wijzen.
EEN BEELD VAN DJOKJA
De stad zat vol wapens,
inlevering tegen beloning
Een speciale Aneta-correspondent meldt
uit Djokjakarta: In de republikeinse hoofd
stad is voorzichtigheid geboden in verband
met de aangebrachte vernielingsmiddelen.
Zo hing in het gebouw van „Antara" een
zware vliegtuigbom met vernuftige trek-
touwen aan de zoldering. Weliswaar is
Djokja thans volledig bezet, doch het vraag
stuk van veiligheid en recht is daarmee
nog niet geheel opgelost. De stad zat vol
wapens: bij wijze van spreken beschikte
om het andere huis over wapens. En het
overgrote deel hiervan is er nog. Het voor
lopige militaire bestuur heeft bepaald, dat
men de wapens tegen beloning kan inleve
ren tot 3 Januari. Verwacht wordt, dat wel
heel wat, doch niet alles zal worden inge
leverd. Het nieuwe militaire bestuur staat
thans in wezen voor hetzelfde vraagstuk
als de thans terzijde gestelde republikeinse
regering. Men moet thans zorgen, dat het
gezag meer dan theoretisch wordt en dat
de practijk niet kan worden doorkruist
door gewapenden, die over een en ander
hun eigen ideeën hebben. Het publiek te
Djokja is juist tengevolge van het feit, dat
zoveel gewapenden en wapens verdwenen
en dus mogelijk in Djokja zelf ondergedo
ken zijn, nog zeer voorzichtig. Naarmate
de veiligheid groter wordt, durft men meer
contact op te nemen met het nieuwe gezag.
Overgekomen burgervertegenwoordigers
van de verschillende diensten hebben allen
dezelfde ervaring opgedaan: als de werk
krachten van bedrijven en diensten uit de
sfeer van terreur komen en hen verzekerd
wordt, dat de terreur verdwenen is, komen
vooral de oudere werkkrachten terug en
willen werken. Het spreekt vanzelf, dat
honger en angst voor honger hierbij een
rol spelen, doch daarmee is niet alles ge
zegd. Onder de jongeren gaat de terugkeer
minder vlot. Doch de straten worden weer
voller. Opvallend in Djokja is de verwaar
lozing door materiaalgebrek. De vertegen
woordiger van de Staatsspoorwegen ver
klaarde, dat de schade en verwaarlozing
aan de spoorwegen meevalt. Behalve en
kele bruggen is niets vernield. Het empla
cement te Djokja is onbeschadigd in Neder
landse handen gekomen. Het bleek, dat alle
voorschriften van voor de Japanse tijd wa
ren gehandhaafd. De centrale werkplaats
beschikte over 1700 man tegen vroeger 700.
De electrische centrale te Djokja was in
tact. Technici van de Nederlands-Indische
Electriciteitsmaatschappij arriveerden
Woensdag in Djokja. De installaties waren
ondermijnd, doch niet vernield.
Te Rijswijk overleed dezer dagen oo
ruim 81-jarige leeftijd de nestor der oud-
katholieke geestelijkheid in Nederland,
emeritus-pastoor P. J. van Harderwijk, die
gedurende 45 jaar het herderlijk ambt in de
gemeente te Schiedam heeft uitgeoefend.
Verklaring van dr. van Royen in de Veiligheidsraad
Zo spoedig mogelijk verkiezingen
De speciale correspondent van het A. N.
P. in Parijs meldt:
In de Maandagmiddag om kwart voor vier
heropende zitting van de Veiligheidsraad
heeft dr. Van Royen de volgende verklaring
afgelegd:
„De Nederlandse regering heeft kennis
genomen van de resolutie van de Veiligheids
raad, gedateerd 24 December 1948, betreffen
de het Indonesische vraagstuk, waarin op de
partijen een beroep wordt gedaan, onmid
dellijk de vijandelijkheden te staken en de
politieke gevangenen vrij te laten.
Hoewel de Nederlandse regering altijd van
mening is geweest en nog van mening is, dat
het geschil tussen Nederland en de republiek
Indonesia buiten de competentie valt van de
Veiligheidsraad, heeft de Nederlandse rege
ring onmiddellijk de resolutie van de
Veiligheidsraad in ernstige overweging ge
nomen en zij heeft zich met de regering van
Indonesië in verbinding gesteld, teneinde
aanvullende inlichtingen en advies te ver
krijgen, om in staat te zijn, haar positie te
bepalen met betrekking tot de resolutie.
In afwachting hiervan is de Nederlandse
regering thans reeds in staat, het volgende te
verklaren:
De ondernomen actie heeft over het alge-
M1EP VOND
de Kerstdagen echt gezel
lig, maar druk!
Daarom doet ze een paar
dagen „piano-an".
Ze kreeg een eenvoudig recept van Mevr.
Lotgering-IUIIebrand voor:
SPRUITJES MET TOMATENSAUS
3'4 kg. schoongemaakte spruitjes, een klein
stukje uit, 1<4 1. dunne tomatensaus, 20 gr.
boter extra, wat zout. Was de spruitjes, snip
per het stukje ui héél fijn. Smoor eerst de ui
in de boter en voeg er dan de spruitjes en het
zout bij Laat ze onder af en toe schudden 15
min. zachtjes smoren Maak intussen de toma
tensaus en doe ze bij de spruitjes. Maak hierin
de spruitjes verder gaar en bind zo nodig de
saus wat na als de groente gaar is.
Vandaag geeft Miep, in plaats van pap,
Een appei of wat appelsap
meen niet geleid tot vijandelijkheden op
grote schaal. De operationele fase van de
actie in Java is thans vrijwel ten einde. Of
en in hoeverre botsingen met ongeregelde
gewapende benden vermeden kunnen wor
den. kan niet met zekerheid worden
voorspeld.
Het bleek gedurende de actie, dat de bevol
king in de betrokken gebieden in vele
opzichten in noodtoestand verkeerde. De
Nederlandse autoriteiten hebben onmiddel
lijk stappen genomen ter voorziening in de
eerste behoeften. Blijvende verbetering kan
echter slechts tot stand worden gebracht,
wanneer het herstel van orde en veiligheid
zal zijn verzekerd, wanneer een politieke
oplossinig tot stand zal zijn gekomen en
wanneer deze gebieden weer hun aandeel
zullen hebben in het normale productie
proces.
Het doel van de Nederlandse regering
blijft onveranderlijk de vestiging in de kortst
mogelijke periode van een federale interim
regering als het resultaat van gemeenschap
pelijk overleg met vertegenwoordigers van
alle gebieden van Indonesië, zonder uitzon
dering.
De federale interim-regering zal een rege
ring voor geheel Indonesië zün. Vervolgens
zullen zo spoedig mogelijk verkiezingen
worden gehouden voor een vertegenwoordi
gend lichaam teneinde te komen tot de
definitieve oprichting van de Verenigde
Staten van Indonesië aan welke de staats-
souvereiniteit zal worden overgedragen
en tot de oprichting van de Nederlands-
Indonesische Unie.
De regering van Nederland en de regering
van Indonesië zullen er zorg voor dragen, dat
al degenen, die aan dit overleg deelnemen,
in staat zullen zijn dit te doen in volle vrij
heid, ongeacht of hun vrijheid van beweging
al dan niet op het huidig tijdstip nog beperkt
mocht zijn.
Inmiddels zijn veertien vooraanstaande
republikeinen te Batavia, wier vrijheid van
beweging beperkt was geworden, reeds vrij
gelaten, onder wie de vertegenwoordiger van
Hatta te Batavia, dr. Darma Setiawan.
Teneinde de Commissie van Goede Diensten
in staat te stellen haar instructies uit te
voeren aangaande het uitbrengen van een
rapport over de toestand sinds 12 December
1948, heeft de Nederlandse regering instruc
ties uitgevaardigd, dat de militaire deskun
digen, die ter beschikking staan van de
genoemde commissie met hun staf gelegen
heid wordt gegeven de loop der gebeurte
nissen te bestuderen.
2. „Een kaartje enkele reis. derde klas naar
Zeedorp aan Zee. zei Panda trots, tericijl hij I
het geld uittelde. Hit had zich erg gehaast om
niet te laat te komen en nu wasnij zo vroeg,
■lat hij nog ruimschoots de tijd had om op zijn
gemak alles te bekijken: de stromen reizigers.
die af en aan vloeiden, de kleurige aanplak
biljetten op het station en de puffendeblin-1
kende locomotieven. Reizen is toch maar al-1 niemand leven." Hij keek naar het voorbijschie-
les,'' zuchtte hij tevreden, toen hij zich beha-1 lende landschap en ieder ogenblik zag hij wat
gelijk in een hoekplaatsje genesteld had. .Je nieuws, wat hem dan weer een uitroep van
ziet nog eens wat van de wereld Ja, dat is toch i bewondering ontlokte en het speet hem bijna,
heel wat anders, dan voor het oj>en raam zitten dat hei reisje maar zo kort duurde. Doch toen
en altijd dezelfde huurlieden voorbij zien hij even latei op de grote boulevard van Zee-
komen. Actie, dat is je ware. Zonder actie kan I dorp stond en de frisse zeelucht opsnoof, was
1 hij weer helemaal met het leven verzoend.
Tabaksartikelen worden na
1 Januari duurder
De op 1 Januari 1949 ingaande accijns
verhoging voor tabaksproducten en de ge
stegen prijzen voor ruwe tabak hebben ge
leid tot vaststelling van maximumprijzen
voor tabaksproducten op iets hoger peil. De
prijzen in de verschillende prijsklassen
worden dan:
Sigaren per stuk 12 tot 30 cent; senoritas
per 10 stuks 100 tot 130 ct.; sigaretten per
20 stuks 45 tot 100 ct.; pijp-, shag- en
pruimtabak per 50 gram 40 tot 80 cent. De
prijs van zwaar gesausde pruimrollen zal
over enkele weken verlaagd worden van
37 l/z tot 25 cent per stuk.
Het Rijk Heeft
gekocht
.Huize Katwijk"
Het Rijk heeft voor 934.000,aange
kocht „Huize Katwijk" aan de Raamweg
te 's-Gravenhage, tot dusverre eigendom
van de St. Willibrordusstichting te Am
sterdam.
In 1941 werd in „Huize Katwijk" onder
gebracht het voormalige directoraat-gene
raal van politie. Na de opheffing in 1945
van dat directoraat-generaal is in het ge
bouw de afdeling politie van het ministerie
van Justitie gehuisvest.
De traditionele Kerstnachtmis in Parijs is dit
jaar voor het eerst per televisie uitgezonden.
Het experiment slaagde uitstekend en de koor
knapen beleefden een extra sensatie, toen zij
na de uitzending de televisiecamera mochten
inspecteren.
Met de „Groote Beer" huistoe
De volgende personen uit Velsen zullen
met de „Groote Beer", die op 6 Januari in
Amsterdam verwacht wordt, in Nederland
terugkeren: J. H. N. M. Braun, Dr. Schuit
straat 47, Beverwijk; G. Jaspers, Driehui-
zerkerkweg 99, Driehuis; A. Jongerling,
Alkmaarseweg 247, Beverwijk; G. van
Delft, Vleetstraat 20, IJmuiden; W. Koster,
Huygenstraat 10, IJmuiden; J. P. Welfs,
Alkmaarseweg 175, Beverwijk: J. Wijker,
Reinier Claesenstraat 17, IJmuiden en H.
J. Driesen, Edisonstraat 18, IJmuiden.
Binnenland
Nieuwe Directeur-generaal
van de Volksgezondheid
Dezer dagen is de benoeming te ver
wachten van dr. P. Muntendam tot Direc
teur-generaal van de Volksgezondheid. Dr.
Muntendam zal dr. C. van den Berg op
volgen.
Dr. Muntendam, die 47 jaar is studeer
de in de geneeskunde aan de universiteit
van Amsterdam. In 1936 promoveerde hij
te Utrecht. Het jaar daarop werd hij pri
vaat docent in de sociale geneeskunde aan
de universiteit te Groningen. In 1939 volg
de zijn benoeming tot lector in de sociale
verzekeringsgeneeskunde aan de Amster
damse universiteit. Dr. Muntendam is
medisch adviseur van Centraal Beheer.
Engels voetbal
Portsmouth won opnieuw
van Chelsea
Het programma van Maandag werd afge
werkt op bevroren velden en in weerwil van
de lage temperatuur, bijgewoond door meer
dan een millioen toeschouwers. Een bijzonder
verloop hadden de wedstrijden in Villa Park
en te Bolton. Het aloude Aston Villa, dat
sinds 13 November nog geen wedstrijd ge
wonnen had en op eerste Kerstdag met 0—4
van de Wolverhampton Wanderers had ver
loren, nam thans revanche door zijn buren
uit de Midlands met niet minder dan 51
klop te geven.
De midvoor van de Villa, de Welsh inter
national Ford. doelpuntte in de tweede helft
vier maal. Bolton Wanderers deed het zelfs
nog beter en versloeg Sheffield United, tegen
welke ploeg te Sheffield Zaterdag gelijk ge
speeld werd, met 6I. Ook in deze wedstrijd
scoorde een speler vier doelpunten en wel
Moir. die dit kunststuk vroeger in het seizoen
ook al eens verricht had.
Te vermelden valt verder de overwin
ning van 52 van Portsmouth op Chelsea,
dat nu heel wat minder in te brengen had
dan Zaterdag j.l. toen slechts op het nipper
tje met de oneven goal werd verloren. Aston
Villa, Portsmouth en de Bolton Wanderers
hebben zestien doelpunten gemaakt, dat is
meer dan alle clubs in de andere wedstrijden
samen.
In geen enkele divisie kwam verandering
wat de bezetting der eerste plaatsen betreft,
ofschoon West Bromwich Albion, de leider
van de tweede divisie, in tegenwoordigheid
van 60.000 toeschouwers te Sheffield door
Wednesday verslagen werd. De club heeft nu
nog twee punten voorsprong op Southampton
en drie op Spurs.
Zaterdag en Maandag ontmoetten dezelfde
ploegen elkaar uit en thuis.
De uitslagen waren: Aston VillaWolver
hampton Wanderers 51; Bolton Wanderers
—Sheffield United 6—1; Derby County-
Arsenal 21; Huddersfield Town—Blackpool
10: LiverpoolManchester United 9—2;
Manchester CityEverton 00; Middles
broughSunderland 00; Newcastle United
Birmingham City 10; PortsmouthChel
sea 52: Preston North EndCharlton
Athletic 23; Stoke City—Burnley 21.
Cricket
Engeland zet een openings
stand van 359 runs op
Tijdens de tweede testmatch Zuid Afrika—
Engeland, welke Maandag in Johannesburg
begonnen is, heeft het Engelse openingspaar
«en nieuw wereldrecord gevestigd door voor
het eerste wicket 359 runs Washbrook 195 en
Hutton 1581 te scoren Aan het einde van de
eerste dag was de stand 387 runs voor het
verlies van twee wickets. De belangstelling
voor de wedstrijd was bijzonder groot. Veer
tigduizend bezoekers waren aanwezig.
Uitgeverij Bigot en Van Rossum N.V., Am
sterdam: Kleuterbijbel, door L. Spelberg
Stokmans, geïllustreerd door Co Egeiie.
Uitgeverij Bigot en Van Rossum N.V., Am
sterdam: Jongens zien de auto. door Walter
Roth. Een reis door het wonderland der auto
techniek, gevolgd door een practische
handleiding voor het rijden. Nederlandse be
werking: J. C. Alders.
Uitgeverij Bigot en Van Rossum N.V., Am
sterdam: Jongens zien door de lens, een
practische handleiding voor hen, die niet
maar raak willen fotograferen, door Charles
Zbinden. Nederlandse bewerking: J. C.
Alders.
Uitgeverij Bigot en Van Rossum N.V.. Am
sterdam: Jongens zien het schip, door Karl
Rinderknecht. Nederlandse bewerking: J. C.
Alders.
Uitgeverij Andries Blitz, Amsterdam: De
strijd met de duivel, de heksenprocessen in
het licht der massa-psychologie, door Kurt
Baschwitz.
Uitgeverij De Boekerij, Baarn: Over kunst
en leven, door Bernard Verhoeven.
Uitgeverij L. J. C Boucher, 's Gravenhage:
Circus, door Bertus Aafjes. Met vier illustra
ties van Frits Klein.
Uitgeverij L. J. C. Boucher, 's Gravenhage:
Klieuw, door dr. Nic. Tinbergen.
Uitgeverij L. J. C. Boucher, 's Gravenhage:
Leo Gestel, door mr. J. Slagter. St. Lukas-
reeks no. 3.
Leerlingen der Toneelschool
voerden Shakespeare op
Belangwekkend experiment
Studerenden aan de Toneelschool of
ficieel gezegd: Academie voor Dramatische
Kunst geven gedurende deze Kerst-
vacantie in het sombere en helaas nog al
tijd slecht geoutilleerde gebouw aan de
Marnixstraat te Amsterdam, een serie van
zes opvoeringen van het toverachtige blij
spel „Een Midzomernachtdroom" van
Shakespeare in de vertaling van Burgers-
dijk onder regie van hun docent Johan
Fiolet. Daarmede gaat, zoals de onderne
mende jonge directeur W. Ph. Pos meedeel
de, in niet geringe mate dank zij het kort
geleden door de „Young Vic" gegeven sti
mulerende voorbeeld, een sinds geruime
tijd gekoesterd plan in vervulling. Het
I publiek wordt gevormd door middelbare
scholieren uit de hoofdstad en alle gelde
lijke baten komen terecht in een fonds tot
steun aan onbemiddelde leerlingen. Don
derdag ging de première.
Deze voorstellingen leveren een aantrek
kelijke demonstratie van veelzijdige vor
ming en vooral van een laaiende geestdrift
voor het boeiende beroep, dat deze aan
komende acteurs gekozen hebben. De voor
ons doen bijzonder verkwikkende vaart
had echter als enig nadelig gevolg, dat de
dichterlijke schoonheden van de tekst soms
lelijk onder de voet werden gelopen. En
kele spelers maakten zich door een over
maat van enthousiasme schuldig aan wer
kelijk onzinnige beklemtoning van volstrekt
bijkomstige zinsdelen, waardoor meer dan
eens de bewonderenswaardig opgeroepen
melodische sfeer aan flarden werd gereten.
Men zag echter een gaaf ensemble, dat met
plezier en overgave meer van deze moei
lijke taak terecht bracht dan men had dur
ven verwachten.
Doordat de medewerkenden uit ver
schillende cursusjaren waren gerecru-
teerd, mag hier geen oordeel over indivi
dueel kunnen worden gegeven. Er was
trouwens meer aandacht besteed aan slui
tend samenspel, dan aan het verfijnen der
solistische prestaties. Het onvolgroeide
element en de geringe differentiatie in de
karakter-uitbeeldingen werd totaal opge
heven door een ontwapenende frisheid.
Niettemin merkte men zowel uitblinkers
als minder begaafden op Een compliment
voor de uitstekende enscènering.
Het hoogtepunt was stellig het intens
dwaze optreden van de handwerkslieden,
met een voortreffelijke Spoel in hun mid
den. die voor enkele bijster komische tafe
relen zorgden. Het is dan ook te hopen,
dat men voor een volgende gelegenheid
eens een stuk uit het répertoire van eigen
bodem kiest, waarin het lachwekkend
realisme hoogtij viert. In dat geval zou ik
de commissie voor de schoolvoorstellingen
hier ter stede de raad willen geven om te
onderzoeken of de mogelijkheid bestaat
deze leerlingen van de Toneelschool in de
schouwburg te laten optreden. Hoewel
ik ook de „Midzomernachtdroom" voor
een dergelijk doel stellig niet zou afraden.
Men kan slechtere middelen te baat
nemen om de belangstelling van de jeugd
voor het theater levend te maken. Enge
land ging ons daarin voor.
DAVID KONING
Motie. Het provinciaal congres van studen
ten te New Delhi (India) heeft een
stemmig een motie aangenomen, waarin
de „Nederlandse aggressie in Indonesië
als een uitdaging en een belediging voor
de UNO" wordt veroordeeld en „het
Indonesische volk plechtig de steun van
de Indische jeugd aan de zaak van
vrijheid en rechtvaardigheid" verzekerd
wordt.
Vrijlating. De Zuid-Afrikaanse regering
heeft de laatste van de zes politieke
gevangenen, die beschuldigd werden van
misdaden, waardoor de oorlogs-inspan-
ning van de Zuid-Afrikaanse Unie is
benadeeld, vrijgelaten. De betrokkene,
Sidney Erich Holm, was in Juni 1947
wegens hoogverraad tot tien jaar ge
vangenisstraf veroordeeld. Hij is op
Kerstavond uit het internerings-kamp
ontslagen.
Kampen. De Amerikaanse minister van
Defensie, Kenneth Royall, heeft giste
ren in Berlijn verklaard dat de Russen
meer dan 13 millioen gevangenen,
waaronder vrouwen en kinderen, in
concentratiekampen in de Sovjet-Unie
vasthouden. Negen millioen van de be
woners van de kampen zijn Russen,
twee millioen Duitsers en de rest Polen,
Tsjechoslowaken en onderdanen van tal
van andere landen. Royall zeide deze
cijfers te baseren op een zeer betrouw
baar onderzoek van de geheime dienst,
dat" op zijn verzoek was verricht.
Demonstraties. Ongeveer 300 Indische stu
denten hielden gisteren voor de 6.185
ton metende Nederlandse vrachtboot
„Streefkerk", die in de haven van Bom
bay gelost werd, een demonstratie voor
„Vrijheid voor Indonesië". De studenten
die plakkaten meevoerden en leuzen
riepen zoals „Boycot de Nederlandse
schepen en vliegtuigen", werd door
een politiecordon verhinderd het schip
te naderen. Communistische studenten
hebben de vlag van het Nederlandse
consulaat te Bombay neergehaald. Zij
wilden deze in zee gooien, doch de po
litie kwam tussenbeide. Bij de vecht
partij. die ontstond, werden vier stu
denten en een politie-agent gewond.