Haarlems Dagblad
Recht
K.LM.-vliegtuigen komen uit
Batavia naar Schiphol terug
Republikeinse aanval op Djokjakarta
China's vice-president gaat
vredesmissie ondernemen
Vredesonderhandelingen op Rhodos
tussen Joden en Egyptenaren
Scandinavische regeringen raadplegen
twaalf hunner ambassadeurs
Bureaux: Grote Houtstr, 93, Tel. Adv. en Admin.
10724, 14825. Redactie 10600. Direct.-Hoofdred.
15054 Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
BoiiHerHag 1.3 Januari 1949
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent, per kwartaal
14,25. Franco per post 4,75. Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
rn Oprechte Uaartetracbe Courant (anno i6?6)
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
ER LOOPT EEN HEEL BIJZONDERE
film, van Anthony Asquith in Amster
dam. De Engelse titel is „The Winslow
Boy", de Hollandse „Opdat recht ge
schiede". Zij is gegrond op een toneelstuk,
dat op zijn beurt gegrond was op een his
torische gebeurtenis. Geen oude historie.
Vlak voor de eerste wereldoorlog, die in
1914 uitbrak, heeft zich in Engeland het
geval van the Winslow Boy afgespeeld. Die
titel is trouwens beter dan de Hollandse:
I subtieler en kenmerkender voor de zaak.
Men had hem beter kunnen handhaven; in
de namen van onze voetbalclubs treden
zoveel Boys naar voren Enschedé'se,
Zwolse en zelfs Yellow Black Boys dat
iedereen weet wat dat woord betekent, of
hij Engels geleerd heeft of niet.
Ronnie Winslow is maar een heel gewone
jongen van dertien jaar. Hij wordt niet
ontvoerd door kidnappers. Zelfs niet ver
moord. Het grof-sensationele ontbreekt,
i Hem overkomt niets meer dan dat hij be
schuldigd wordt van diefstal van een post
wissel ter waarde van vijf shillings, die
toebehoort aan een kameraadje. Beiden
zijn cadet bij de Marine. In Engeland ko
men de jongens al op zo jeugdige leeftijd
bij de Marine the Navy om opgeleid
te worden tot officier. Het is een officier
I die dit geval onderzoekt en de jonge Wins
low schuldig verklaart. Hij wordt naar huis
gestuurd met een brief aan zijn vader,
waarin de Admiraliteit deze uitnodigt, zijn
zoon van de opleiding te nemen. De jongen
wordt onbruikbaar voor de dienst geacht.
Zijn vader ondervraagt hem en hij ontkent
de diefstal met felheid. Daarop verzekert
I zijn vader dat,hij het er niet bij laten zal
en „The Winslow Case" is geboren, die een
hevig Lagerhuisdebat, het aftreden van de
minister van Marine en een geruchtmakend
proces-in-grote-stijl, eindigend in de vrij
spraak van Ronnie Winslow, zal uitlokken.
Waarom? Niet omdat de vraag, of een
jongen van dertien jaar al dan niet drie
gulden gestolen heeft, van zo groot belang
is. Maar wel omdat hier Recht op het spel
staat, omdat zelfs Magna Carta, dit eeuwen
oude statuut van eens Engelsmans rechten,
in het geding komt. Iedere beschuldigde
heeft recht op volledig onderzoek van zijn
zaak en op verdediging. Zodat de vader van
Ronnie Winslow begint met een poging bij
de Admiraliteit te doen. Zij acht de zaak
disciplinair afgedaan. Hij roept de hulp van
het Lagerhuislid voor zijn district in, die
een vraag aan de regering stelt. Zonder
succes; zij weigert een nieuw onderzoek.
Hij houdt vol. Hij roept de Pers te hulp, die
publiciteit aan het geval geeft. Hij nodigt
de vermaardste advocaat-in-strafzaken uit,
de zaak op zich te nemen. Deze, het parle
mentslid Sir Robert Morton, ondervraagt
Ronnie met venijnige scherpte, beschuldigt
hem zelfs, doet hem in tranen uitbarsten
en eindigt met de zaak te'aanvaarden. Hij
is overtuigd: de jongen is onschuldig. For
meel geldt het een proces dat de onschend
baarheid des Konings raakt. Daartoe kan
alleen het parlement toestemming geven.
De strijd wordt nu zeer fel. Velen blijken
niet bij machte het verschil te zien tussen
een gewoon diefstalletje van drie gulden
en een dergelijke zaak, waarbij een rechts
principe in het geding wordt gebracht.
Winslow, die weinig bezit, put zich finan
cieel uit door de hoge kosten van dit ge
ding en moet zijn levenswijze drastisch
herzien. Hij is genoodzaakt zijn oudste zoon
uit Oxford terug te roepen, want hij kan
zijn studie niet meer bekostigen. Zijn doch-
ter's verloving wordt verbroken, omdat de
vader van haar a.s. echtgenoot vijandig
tegenover Winslow staat. De ene ramp na
de andere treft het gezin. Zijn vrouw, in
tranen, verwijt hem zijn koppigheid. Hij
houdt vol. Zijn raadsman Sir Robert weet
een parlementsdebat te verkrijgen; na
aanvankelijke tegenstand slaagt hij erin, de
bewilliging van het Lagerhuis voor het
aanspannen van het proces te krijgen. En
zo dient de zaak Winslow versus Rex
(de Britse rechtsterm: Winslow tegen de'
Koning) tenslotte in de rechtszaal, met
een „special jury" en de Attorney-General,
de procureur-generaal, die zelf lid van de
regering is, als raadsman voor de Kroon.
Zij eindigt met de vrijspraak van Ronnie.
Er heerst diepe emotie omdat, zoals Sir
Robert Morton het uitdrukt, meer dan Ge
rechtigheid heeft overwonnen: het is
Recht dat heeft gezegevierd.
Dit korte résumé toont de speelbaarheid
van de film ruimschoots aan: zowel de
Lagerhuiszittingen en de rechtszaal-scènes
als de beproevingen van het gezin Winslow
geven rijkelijk gelegenheid tot sterk spel
en scherpe typering. Anthony Asquith
heeft daarvan een sterk maar sober en
voornaam gebruik gemaakt. De persoon
lijke reserve der Engelse upper classes,
waaruit hij zelf voortkomt en die vóór 1914
ongetwijfeld haar hoogtepunt in weergave
van het gentleman-ideaal bereikt had,
neemt hij daarbij ten volle te baat.
Daarbij grijpt deze film de toeschouwer
diep aan. Zonder enige hevige tragiek wekt
zij zuivere ontroering. In een weekblad
heb ik een filmtechnisch stuk gelezen,
waarin dit op grond van „bewegingloos
heid in prachtig rhythme" verklaard wordt.
Ik geloof niet dat dit de verklaring is. Deze
film ontroert om The Winslow Case zelf:
omdat die beheerst wordt door strijd en
offers voor een Idéé, voor de handhaving
van het Recht alleen, zonder sensatie, zon
der onzuivere invloeden, zonder zwoele
détails en nieuwsgierigheid. En als wij ons
herinneren dat deze zaak zich in het ver
leden vóór de twee wereldooi-logen
in werkelijkheid heeft afgespeeld, een volk
tot hevige spanning gedreven en een rege
ring in het geding gebracht, met geen
groter begin dan de nietige vraag, of een
kleine jongen al dan niet drie gulden had
gestolen, dan denken wij: Wat een tijd!
Dan volgt de gedachte: Hoe zou het nu
denkbaar zijn, dat zulk een zuivere vraag
van Recht dermate de gemoederen in be
weging bracht. Maar dan knoopt zich
daaraan tenslotte ook het bewustzijn vast,
dat de mens tot zoveel hoger kan stijgen
dan de ontwrichting van latere jaren heeft
getoond. En dat zulk beschavingspeil te
herwinnen is. R. P.
BEVIN BEGROET SCHUMAN.
Robert Schuman, de Franse minister van
buitenlandse zaken, is heden per trein te
Londen aangekomen. Hij werd aan het
station verwelkomd door zijn Engelse
ambtgenoot, Ernest Bevin. De begroeting
tussen beide ministers was uiterst harte
lijk. Schuman sprak van „besprekingen
voor de vrede en vriendschap van onze
beide landen."
De route niet bekend gemaakt
Hedenmorgen om even over vieren is de
K.L.M.-Constellation „Eindhoven", ko
mende van Batavia, op Schiphol geland.
Dit is de eerste machine van de K.L.M.,
die uit Batavia in Amsterdam is aangeko
men, nadat een aantal landen langs de
normale route een landingsverbod voor
Nederlandse vliegtuigen had uitgevaar
digd.
De „Eindhoven" had zes passagiers,
waaronder twee babies en een grote zen
ding Niwin-pakketten van de geschenken
actie aan boord.
Nadat de „Eindhoven" geland was, heeft
de gezagvoerder, Hans Schultz, mededelin
gen gedaan over het verloop van de reis.
Hij vertelde dat het toestel Dinsdagmiddag
om 3 uur Bataviatijd uit Indonesië vertrok.
De reis is in 42 uur volbracht, waarvan 36
vlieguren, hetgeen volgens de gezagvoerder
een record betekent.
De reis heeft een vlot verloop gehad.
Overal werd prettige medewerking onder
vonden. Welke route gevolgd is, zei de
gezagvoerder echter niet.
Aan boord bevonden zich, behalve de
passagiers, 600 Niwin-pakketten met een
gewicht van 1245,4 kg en ruim 1000 kg post.
Gezagvoerder Schultz vertelde, dat om
4 uur Bataviatijd de Constellation „Delft"
onder gezagvoerder Ravenhill is vertrok
ken. Dit vliegtuig heeft vermoedelijk 3000
leg post aan boord. Twee andere Constella
tions zouden vandaag uit Batavia vertrek
ken. De „Eindhoven" had veel extra ben
zine aan boord en kon daardoor minder
passagiers meenemen. Als laatste stop
plaats vóór Schiphol is op Malta geland om
benzine te laden. De vlucht heeft geen
enkel bijzonder risico opgeleverd.
Gezagvoerder Schultz was van mening
dat de route, die hij thans gevlogen heeft,
niet geschikt is voor een regelmatige dienst
Amsterdam-Batavia v.v.
Het vervoer van veel passagiers op de
door hem gevlogen route is niet mogelijk
wegens de grote hoeveelheid benzine die
meegenomen moet worden.
„Venlo-incident" wordt
opgehelderd
Enquête-commissie beschikt
over nadere gegevens
De Parlementaire Enquêtecommissie, die
een onderzoek instelt naar het regerings
beleid 19401945, is er in geslaagd de be
schikking te krijgen over documenten, die
een helder licht werpen op het „Venlo-
incident" en op hetgeen daaraan vooraf
gegaan is. Ook kon zij de verblijfplaats in
Duitsland te weten komen van de voor
naamste tussenpersoon tussen de bij dit
incident betrokken Engelse agenten ener
zijds en de vertegenwoordigers van de
Gestapo anderzijds. Deze getuige is reeds
gehoord. Het onderzoek naar de verbin
dingen met het bezette Nederlandse gebied,
in het bijzonder de militaire en civiele
inlichtingendienst (hieronder valt ook het
„Englandspiel") is nog gaande.
Bij de felle brand die gisterochtend woedde in
een woonhuis aan het Singel te Amsterdam,
zijn twee kinderen van 2% en 4 jaar in de
vlammen omgekomen. Een overzicht van het
blussingswerk tijdens de brand, die op de eerste
étage ontstond en in zeer korte tijd ook de
hoger gelegen verdiepingen vernielde.
Alle passagiers aan boord waren Neder
landers. Onder hen bevonden zich geen
militairen.
Gezagvoerder Schultz was op 10 Decem
ber uit Amsterdam vertrokken en had een
vlucht naar Sjanghai gemaakt, waarbij hij
onderweg motorstoring heeft gekregen en
een landing op Okinawa heeft gemaakt.
Daar heeft hij zes dagen moeten wachten
op nieuwe motoren.
Schultz is daarna 14 dagen in Bandoeng
geweest, waar al het vliegpersoneel der te
Batavia vastgehouden Constellations van de
KLM is ondergebracht.
Brits vlieger erkent, boven
Israel te zijn neergehaald
Een van de vier Britse vliegers, die Vrij
dag met zijn toestel door Israëlische strijd
krachten is neergeschoten, verklaarde gis
teren dat zijn „Spitfire" zich boven Israë
lisch grondgebied bevond, toen het toestel
door vuur van Joodse troepen op de grond
in brand werd geschoten.
De vlieger, de R A.F, officier - Frank
Harvey Close werd ondervraagd in het
nabij Tel Aviv .gelegen Joodse militaire
ziekenhuis. Hij is thans herstellend van
gelaats- en hoofdwonden, welke hij opliep
als gevolg van zijn valscherm-daling van
geringe hoogte.
Close kon niet zeggen, of het zijn esca
drille-leider bekend was, dat zij boven de
Israëlische zijde van de grens hadden ge
vlogen. „Wij hadden opdracht de vooruit
geschoven stellingen van de Joodse troepen
te fotograferen. Wij kwamen aan de grens
lijn, zonder ook maar een enkele soldaat
te hebben waargenomen. Daarop zijn wij
over de grens gevlogen. Daar zagen wij
een groot aantal troepen. Onze escadrille-
leider nam foto's, hij vloog toen op een
hoogte van ongeveer 167 meter".
Close verklaarde verder nog, dat de
Britse vliegtuigen opdracht hadden een
gevecht te vermijden, indien andere toe
stellen hen daarin wilden betrekken.
Dr. Drees' besprekingen
Prof. Supomo, lid van de republikeinse
delegatie, heeft een informele oriënterende
ontmoeting gehad met de Nederlandse
minister-president, dr. Drees, aldus ver
neemt Aneta. De vertegenwoordigers van
de deelstaten zullen hedenmiddag ten
paleize te Batavia besprekingen voeren
met de hoge vertegenwoordiger van de
Kroon, dr. L. J. M. Beel, en minister Drees.
Hedenmorgen vergaderde de voorlopige
federale regering.
Dr. Drees had eveneens een bespre
king met de heer J. P. Snel, voorzitter van
de Indisch-Nederlandse partij. Bij deze
bespreking was ook jhr. Michiels van
Verduynen aanwezig. De heer Snel be
pleitte spoedige instelling van het Indone
sisch staatsburgerschap waardoor zijns in
ziens een gemakkelijke en geleidelijke
inpassing van de Indische Nederlanders in
de nieuwe rechtsorde ten zeerste bevorderd
zou worden.
Een woordvoerder van de UNO in Ba
tavia heeft bekend gemaakt, dat de Belgi
sche, Amerikaanse en Australische ver
tegenwoordigers, die zitting hebben in de
Commissie van Goede Diensten, Zaterdag"
met een Nederlands vliegtuig naar Banka
zullen vliegen om contact op te nemen met
de premier van de Republiek, Mohamed
Hatta en de voorzitter van de republikeinse
delegatie, Mohamed Roem. Corresponden
ten zullen deze reis niet mee mogen
maken, hoewel een aantal van hen daartoe
een aanvrage heeft ingediend. (U. P.).
Consumentencrediet loopt af
Prompte afbetalers krijgen
kwijtschelding van het
restant
In een beschikking van de ministers van
Financiën en van Sociale Zaken over de
afwikkeling van het consumentencrediet is
bepaald, dat aan de credietnemefs, die ge
durende twee jaar regelmatig aan de hun
opgelegde afbetalingsverplichtingen hebben
voldaan, kwijtschelding zal worden ver
leend van het nog niet terugbetaalde deel
van het crediet. Voor de in de zomer van
1947 verleende credieten moet de regel
matige afbetaling over anderhalf jaar heb-
Het woord is aan
Bolland:
Geen wijze die zegt dat hij wijs is.
ben plaats gevonden. De kwijtschelding zal
ook worden verleend aan de credietnemers,
die wegens gemis aan draagkracht van de
afbetalingsplicht werden vrijgesteld.
Alle waardebonnen van het consumen
tencrediet zijn na 28 Februari a.s. ongeldig.
Over de verzilvering van de waardebonnen
door de-winkeliers zullen nog nadere mede
delingen volgen.
BATAVIA, 12 Januari. (United Press).
Het Nederlandse militaire hoofdkwar
tier bevestigde vandaag het bericht, dat
republikeinse eenheden een tegenaanval
hadden ondernomen op Djokjakarta, de
republikeinse hoofdstad.
Volgens de thans gepubliceerde Neder
landse lezing had de aanval plaats op de
avond van de negende Januari en duurde
de actie voort tot in de morgen van de
tiende Januari. De guerilla's vernietigden
een transformatorenstation, waardoor de
stad tijdelijk zonder licht zat.
Tientsin nog niet gevallen
In Nanking werd gisteren verklaard dat
de vice-president, Li Tsoeng-Jen, binnen
kort naar Peiping zal reizen om namens de
regering de eerste definitieve stap te doen
en contact op te nemen met de commu
nisten, vor het voeren van vredesonderlian-
Britse ontstemming over laatste verklaring
van Washington
In Tel Aviv is gisteren officieel bekend
gemaakt; dat een uit zeven leden bestaande
Israëlische delegatie naar Rhodos is ver
trokken voor het voeren van wapenstil
stands-besprekingen met een Egyptische
delegatie.
De delegatie vloog naar Rhodos in een
door de UNO beschikbaar gesteld vlieg
tuig.
Zowel Joden als Egyptenaren zouden
bereid zijn af te wijken van hun oorspron
kelijke aanspraken op de gehele Negev.
Hoever dit gaan zou is echter niet bekend
gemaakt. Wel heeft het enige bevreemding
gewekt, dat de Egyptische afgevaardigden
grotendeels militairen zijn en de Joodse in
hoofdzaak diplomaten.
De leider van de Israëlische delegatie
heeft verklaard, dat de Joodse afgevaar
digden zorgvuldig waren gekozen „om de
besprekingen de grootst mogelijke kans op
succes te geven".
De Israëlische minister-president, David
Ben Goerion, heeft verklaard, dat behalve
Egypte nog een andere nabuur van de
Joodse staat zal deelnemen aan de wapen
stilstandsbesprekingen op het eiland Rho
dos. Welingelichte waarnemers menen, dat
de bedoelde staat de Libanon is. Goerion
zeide, dat Israel bereid was veel voor de
zaak van de vrede op te offeren, doch niet
de rechten op volledige souvereiniteit of
op enig gebied.
Telegram van Bunche.
De fungerende bemiddelaar in Palestina,
dr. Ralph Bunche, heeft in een telegram
aan de UNO dat Woensdagavond te Lake
Success werd ontvangen geseind: „Wij zijn
er door de autoriteiten te Tel Aviv offi
cieel van op de hoogte gesteld dat alle
Israëlische troepen thans uit Egyptisch
gebied zijn teruggetrokken. Dit is heden
bevestigd door waarnemers van de UNO".
Bunche verzond het telegram uit Rhodos.
Ontstemming in Londen.
United Press meldt dat er in Londense
regeringskringen ontstemming is over de
verklaring van de Amerikaanse waarne
mend minister van Buitenlandse Zaken
De nieuwe „prefabricated''woningen die thans overal in Engeland verrijzen, zijn comfortabel
en sterk, maar tegen krachtmetingen met autobussen zijn zij uiteraard niet opgewassen, zoals
de bewoners van deze bungalow bij Walthamstow Maandag ervaren hebben. Het huisje werd
volkomen gekraakt; de vrouw des huizes, die gelukkig juist huur kinderen naar school gestuurd
had, kwam mei de schrik en een paar schrammen vrij.
Lovett waarin deze Engeland, Israel en
Egypte „de grootste zelfbeheersing in het
Midden-Oosten" aanried. Een woordvoer
der van het Foreign Office verklaarde
o.m.: „De Britse regering heeft tot haar
teleurstelling opgemerkt, dat de regering
der Verenigde Staten blijkbaar aarzelt om
zich geheel en al achter de resoluties van
de Veiligheidsraad te stellen. Een groot
deel van het Amerikaanse publiek heeft
blijkbaar een volkomen verkeerd begrip
van de Amerikaanse politiek ten opzichte
van Palestina. Dit verkeerde inzicht be
staat hierin, aldus de woordvoerder „dat
men Engeland een houding toeschrijft van
blinde oppositie tegen de Joden en on
voorwaardelijke steun aan de Arabieren".
„Kwesties van sympathie voor de Joden
of de Arabieren moeten ondergeschikt zijn
aan het vraagstuk van de handhaving van
vrede en veiligheid in het Midden-Oosten
en verdediging van het gezag der verenig
de naties".
Dinsdag verklaring van Bevin.
Minister Bevin heeft gisteren in het ka
binet een volledig verslag uitgebracht over
de Palestijnse crisis en men verwacht dat
hij Dinsdag in het Lagerhuis een uitvoe
rige verklaring over dit onderwerp zal
afleggen. Welingelichte kringen verwach
ten dat de conservatieven een volledig
debat over de buitenlandse politiek zullen
vragen. Men ontkent echter dat er onenig
heid bestaat in de boezem van het kabinet
terzake van de politiek jegens Palestina.
Britse tegenspraak.
Een officieel Brits woordvoerder heeft
voorts ontkend dat Engeland enigerlei mi
litaire voorraden aan welke Arabische
staat ook had gezonden, waardoor het em
bargo op het zenden van'wapens naar het
Midden-Oosten werd geschonden.
In Frankrijk dreigt weer
sociale onrust
De arbeiders van het arsenaal te Toulon
hebben besloten Zaterdag in staking te
gaan uit protest tegen afschaffing van de
vergoeding voor overwerk.
De arbeiders van het arsenaal te Cher
bourg hebben naar aanleiding van dezelfde
kwestie een protest uitgebracht.
De employés van het ministerie van
wederopbouw in het departement Nord
hebben ook tot staking besloten wanneer
niet wordt ingegaan op hun eisen ten aan
zien van her-indeling.
De employés van het genoemde ministe
rie te Metz en Alenson staakten gisteren
gedurende vier uur.
De CGT heeft opnieuw de eis kenbaar
gemaakt om een loonsverhoging van 25 pro
cent, een glijdende loonschaal, collectieve
onderhandeling en een bonus ter compen
sering van de huurverhoging.
De regering heeft Woensdagavond mede
gedeeld, besloten te hebben geen verdere
prijsverhogingen meer toe te staan en be
loofd te zullen aandringen op verlaging
van de prijzen voor textiel, fruit, groenten,
lederwaren, vis, melk in blik en wijn.
Het kabinet heeft zijn goedkeuring ge
hecht aan een tweede termijn van de alge
mene her-indeling van ambtenaren, die
naar schatting 44 milliard francs zal kos
ten en aan een verhoging van de toeslag
voor levensonderhoud van ambtenaren.
De regering heeft medegedeeld dat win
keliers, die zich niet aan de prijsverlaging
van genoemde goederen houden, bloot zul
len staan aan het sluiten van hun winkels
of het intrekken van hun winkeliersver
gunning.
delingen. Men zeide, dat Hoe Se Joean,,
voormalig burgemeester van Peiping en
naaste medewerker van de vice-president,
Maandag in Peiping arriveerde en bracht
dit bezoek in verband met laatste voorbe
reidingen voor de missie van Li Tsoeng
Jen. De vice-president zou bij aankomst te
Peiping onmiddellijk Wachten om in con
tact te komen met de communisten en een
plaatselijk bestand voor Peiping en Tientsin
te regelen en voorbereidingen te treffen
voor een bezoek aan Sjiht-Sjiatsoenang m
West-Hopei, waar leiders van anti-rege-
ringsgezinden. zoals de communist Mao
Tse Toeng en Li Tsji Sen, leider van de
linkervleugel van de Kwomintang, plannen
zouden maken voor een coalitie-regering
voor geheel China. Verwacht werd voorts
dat Li Tsoeng Jen een beroep zou doen op
zijn persoonlijke vriend Li Tsji Sen om de
communisten te bewegen toe te stemmen
in vredesonderhandelingen. Het bezoek
van Li Tsoeng Jen aan Noord-China zou
de goedkeuring hebben van Tsjang Kai
Tsjek.
Tientsin nog niet gevallen
Tientsin, de belegerde stad in Noord-
China, die op het punt zou staan zich over
te geven, was gisteren nog steeds in han
den der regering na een tijdelijke staking
van het vuren. De stad werd de gehele
nacht wakker gehouden door het rumoer
van de strijd aan de Westzijde. Hoewel de
strijd hevig bleef, was de communistische
hoofdmacht van ongeveer 90.000 man er
niet in verwikkeld en waarnemers geloven,
dat de gevechten slechts een voorspel zijn
van een grotere en algemene aanval.
Uit Nanking werd gemeld, dat men
Tientsin daar reeds had afgeschreven. De
vredes-afgezanten uit de gemeenteraad
keerden gisterenmiddag terug van hun
tweede ontmoeting met de communisten,
kort nadat communistische artillerie de
stad had beschoten.
Nanking bedreigd
Van regeringszijde wordt vernomen, dat
de door communisten geleide strijdkrach
ten, die in het afgelopen weekeinde het
garnizoen van het 320 kilometer ten Noor
den van Nanking gelegen Hsoetsjou onder
de voet hebben gelopen, in Zuidelijke rich
ting zijn opgerukt en zich thans op een
afstand van 160 kilometer van Nanking
bevinden.
De administrateur van de E.C.A., Paul
Hoffman, is te Sjanghai aangekomen, waar
hij Zondag een onderhoud zal hebben met
minister-president Sqen Fo.
Gemeld wordt, dat de Indonesiërs ook
telefoondraden doorsneden en begonnen
met het in brand steken' van gebouwen.
Volgens het Nederlandse hoofdkwartier
werden zij echter verspreid „en voor het
grootste deel door de Nederlandse troepen
geliquideerd". Twee Nederlanders werden
gewond.
Het Nederlandse communiqué omschrijft
de aanvallen der republikeinen als die van
een „gewapende bende".
De clandestiene republikeinse radio
maakte vandaag melding van nieuwe aan
vallen op de Nederlandse posities in Mid
den-Java. Republikeinse patrouilles, zo
werd gezegd, hebben sabotage gepleegd
aan suikeropslagplaatsen te Tekso op der
tig kilometer ten Westen van Djokja. De
radiozender beweerde, dat voordat de ge
bouwen in brand waren gestoken eerst
honderden tonnen suiker onder de bevol
king waren verdeeld. Verder zeide de re
publikeinse radio, dat in de afgelopen
veertien dagen schermutselingen zijn ge
leverd in de omgéving van Djokja.
In de avond van de vijfde Januari blie
zen volgens de clandestiene radio eenhe
den van het republikeinse leger een be
langrijke brug langs de verkeersweg
Djokjakarta-Soerakarta op, waardoor de
verbinding tussen beide steden werd ver
broken.
In deze radio-uitzending werd voorts
gezegd,- dat op Java vier groepen Indone
sische strijdkrachten opereren. De hoofd
macht, zo werd gezegd, opereert op Oost-
Java en staat onder leiding van de trotskist
Tan Malakka en generaal-majoor Soeng-
kono, die in September de actie tegen de
communistische rebellen leidde. Hun troe
pen zijn geconcentreerd ten Oosten van
Madioen en de omgeving van de delta van
de Brantas ten Zuiden van Soerabaja.
In het bergachtige gebied van Midden-
Java worden de guerilla's aangevoerd door
kolonel Bambang Soegeng, en prins
Djatikoesomo, een oom van de sultan van
Soerakarta, voert het bevel over strijdbare
eenheden rondom Djokja. De sterke repu
blikeinse Siliwangi divisie, aldus ging de
clandestiene radio voort, beweegt zich in
de richting van West-Java en staat onder
commando van kolonel Simatoepang, voor
malige republikeinse gedelegeerde bij de
subcommissie voor de staking van 't vuren
bij de Commissie van Goede Diensten.
Bergens „Dromenlaantje"
in gevaar?
De inwoners van Bergen (N.H.) wachten
met spanning een beslissing van Gedepu
teerde Staten af over het lot van het be
leende „Oude Hof" en zijn ongerepte om
geving, die thans met bebouwing worden
bedreigd.
Daartoe behoren onder andere het „Dro
menlaantje", het oude sluisje, de Sluislaan
en de bossen aan beide zijden van de
Eeuwige Laan. Dit 32 heotare metende deel
van Bergen is het eigendom van de familie
Van Rheenen. Bij Koninklijk Besluit is de
gemeente opgedragen verspreide bebouwing
toe te staan, doch de familie Van Rheenen
een waarborg te geven voor aankoop of ont
eigening. B. en W. zagen geen financiële
mogelijkheid voor een voldoende waarborg
en hadden reeds een vorstel gereed tot ge
deeltelijke verkaveling. Hiertegen rezen
protesten in de gemeenteraad, die vol
ledige instandhouding wenste te zien van
het ongerepte natuurschoon. De raad ver
zocht het gemeentebestuur alsnog te trach
ten door een minnelijke schikking met de
familie Van Rheenen de belangen van Ber
gen niet te schaden. Gedeputeerde Staten
hebben echter het laatste woord.
Blijft Zweden een buitenbeentje
van bet Atlantisch pact?
De Zweedse, Noorse en Deense gezanten
in Washington, Londen. Parijs en Moskou
zijn door hun regeringen teruggeroepen om
advies te geven bij de besprekingen over
een Scandinavisch defensie-pact en een
eventueel toetreden daarvan tot het Noord-
Atlantisch pact.
Ondanks de grote geheimhouding die bij
de besprekingen wordt betracht, wordt uit
bevoegde bron vernomen dat bij Noorwegen
en Denemarken van te voren voelhorens
zijn uitgestoken teneinde de vorm te be
palen van de uitnodiging' toe te treden tot
een dergelijk pact.
In welingelichte kringen te Kopenhagen
gelooft men dat de Scandinavische landen
hun houding ten aanzien varf een Atlan
tisch verdedigingspact in feite reeds hebben
bepaald. Naar verluidt zijn Denemarken,
Noorwegen en Zweden er op een vorige
week in Zweden gehouden vergadering in
geslaagd de afwijkende meningen te ver
zoenen en de weg vrij te maken voor con
crete beslissingen, die zullen worden ge
nomen op de bijeenkomst van 22 Januari te
Kopenhagen.
Zweden als buitenbeentje
Volgens het blad „Social Demokraten" zal
deze bijeenkomst een verdedigingspact tus
sen Nqorwegen, Denemarken en Zweden
tot resultaat hebben. Het blad zegt verder
dat het. pact zal worden gesloten binnen
het kader van de UNO. De drie landen
zullen, wanneer dit nodig mocht zijn, geen
hulp van buitenaf weigeren, aldus het blad.
De Noorse vertegenwoordigers hadden
verklaard bereid te zijn om toe te treden
tot het Atlantisch pact.
De Denen aarzelden zich te verbinden,
doch zij waren geneigd het Noorse voor
beeld te volgen.
De Zweden waren vastbesloten hun tra
ditionele neutraliteit te handhaven en zich
buiten alle internationale bondgenootschap
pen te houden.
Toch wordt in Stockholm de mening ge
opperd dat na de in Kopenhagen te hou
den bijeenkomst, elk land zijn eigen weg
zal gaan, namelijk Noorwegen als deelge
noot van het Atlantische pact en Zwed
als neutrale mogendheid.
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt. geldig van Don
derdagavond tot Vrijdagavond:
In de nacht zwakke of matige en
morgen overdag matige en in de kust
streken vrij krachtige Zuid-Westelijke
wind. Hier en daar nevel of mist,
overigens zwaar bewolkt met enkele
plaatselijke opklaringen. Overwegend
droog. Vrij zacht.
14 Januari:
8.43 uur. onder 16.56 uur
15.57 uur. onder 9.03 uur
(Volle-maan)
Zon op
Maan op