Haarlems Dagblad
Stalin niet naar Washington^
Truman niet naar Moskou
Bevolkingspolitiek
Washington wijst het aanbod
Stalin van de hand
van
Proces tegen kardinaal Mindszenty
heden in Boedapest begonnen
63e Jaargang No. 19159
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Adv. en Admin.
10724, 14825. Redactie 10600. Direct.-Hoofdred.
15054 Bijkantoor H.N., Soendaplëin 37, Tel. 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, Tel. 12713, 10132.
Donderdag 3 Februari 1949
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent, per kwartaal
ƒ4.25. Franco per post ƒ4,75. Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
en «Dprettjte tjaaclemsctje «Courant (anno 165-6)
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
OVER DE ZORGEN, waarin Frankrijk
blijft verkeren tengevolge van een te
laag geboortecijfer heeft onze Parljse cor
respondent enkele interessante mededelin
gen gedaan. Er is vooral sinds de tweede
oorlog wel wat verbetering in de toestand
gekomen doordat de overhead een „actieve
bevolkingspolitiek" is gaan voeren, maar
in enkele jaren kan men geen grote resul
taten verwachten en de toekomst biedt nog
steeds onzekerheid. De bevolkingsaanwas
is sinds 1939 ruim verdubbeld, maar bij
een bevolkingstötaal van veertig millioen
werden in. 1947 in Frankrijk nog steeds
minder kinderen geboren dan in Nederland,
dat toen'negen millioen inwoners had. Toch
heeft de actieve bevolkingspolitiek nogal
sterke middelen ter aanmoediging toege
past: kindertoelagen en extra premies voor
een baby, geboren tijdens het eerste huwe
lijksjaar, zijn aangevuld met een zo belang
rijke financiële steun voor grote gezinnen,
dat „een vader van zes kinderen zich wel
haast uit het werkzame leven zou kunnen
terugtrekken".
Het is een vreemde wereld waarin tot
dergelijke stelsels moet worden overgegaan.
Op den duur lossen zij de situatie natuur
lijk ook niet op; het dienen andere motie
ven van hoger waarde te zijn, die de mensen
bezielen om kinderen in de wereld te
brengen. Wie dit ziet als een zaak van
materieel eigenbelaag is van de werkelijk
heid van ware levensvervulling verre ver
vreemd. Dit wordt natuurlijk door anderen
in Frankrijk wel verstaan. Wie het even
overdenkt begrijpt, dat het bevolkings
vraagstuk in dat land veel dieper wortelt
dan in de materiële weerstanden, die de
overheid door maatregelen kan wegnemen.
Ook indien de bevolkingsaanwas blijft
toenemen zal men overigens in Frankrijk
nog gedurende tientallen jaren moeilijk
heden houden met de verstoorde indeling
van de leeftijdsgroepen. De „achterstand in
geboorten", die zoveel groter is geweest
dan nu, zal zich nog lang doen gevoelen.
En dientengevolge zal, om de rijke bronnen
van het land te kunnen exploiteren, de
invoer van buitenlandse arbeidskrachten
nodig blijven, waarschijnlijk zelfs in toe
nemende mate. Daarbij dient opgemerkt
te worden dat het aantal buitenlanders in
Frankrijk groot is: niet slechts in de hoofd
stad maar ook in de provincie, voorname-
lijk in het Zuiden en het. Noorden. Die
bevolking van veertig millioen telt mil-
lioenen buitenlanders. Het woord' „vreem
delingen" is hier minder op zijn plaats,
want verreweg de meesten burgeren zich
in dit schone land snel in en voelen er zich
thuis. Dat geldt niet alleen voor de vele
Italianen, die in het Zuiden wonen, maar
ook voor de Vlamingen, Polen, Duitsers
en andere Noorderlingen die zich in Frank
rijk hebben gevestigd. Het gaat Hollanders,
die er zich gevestigd hebben, gewoonlijk
evenzo. Dit is ëigenlijk een der beste kan
sen voor Frankrijks duurzaam herstel. Het
is dat eigenaardige samenstel van invloe
den, dat in het verleden een zijner schrij
vers tot dé bekende uitspraak hééft ge
bracht: „Iedereen heeft twee vaderlanden:
het zijne en daarna Frankrijk". Ofschoon
het „iedereen" veel te ver gaat schuilt
toch een mate van waarheid in dat woord.
Men kan het niet terzijde laten als een
van die uitingen van nationale zelfgenoeg
zaamheid, die zo talrijk zijn in de wereld.
Frankrijk schijnt een soort bestemming
te hebben als internationaal centrum van
Europa met een internationale bevolking.
Geen wonder dat het met aandrang streeft
naai- Europese vereniging. Niet slechts
zakelijke belangen maar ook zijn eigen
bevolkings-structuur moeten het wel in
die richting sturen. Als het erin slaagt zijn
democratisch bewind opnieuw te verster
ken het kabinet-Queuille lijkt nu inder
daad in een gunstiger gang van zaken be
land te zijn en het vertrouwén van zijn
eigen bevolking en dus ook van het buiten
land te dien aanzien te herwinnen zal het
grote en heilzame invloed kunnen uitoefe
nen op de ontwikkeling van zaken in
Europa. R. P.
Ontploffing in ziekenhuis
te Harlingen
Hoofdverpleegster ernstig
gewond
Hedenmorgen óm zeven uur heeft zioh «in
de polikliniek van het Algemeen Ziekenhuis
te Harlingen een ontploffing voorgedaan,
waarbij een hoofdverpleegster ernstig werd
gewond.
In het vertrek waar de verpleegster zich
bevond, ontstond na de explosie een. felle
brand. Personeel van het ziekenhuis snelde
toe en bracht de verpleegster, wier lderen
vlamgevat hadden, in veiligheid. Daarna
wist men, geholpen door voorbijgangers, de
Vlammen te doven. De aangerichte schade
is echter wij groot.
De oorzaak van de ontploffing is nog
niet opgehelderd, daar de ernstig gewonde
Verpleegster nog niet in staat was een ver
klaring af te leggen. Men vermoedt echter,
dat zij door een vergissing aether in plaats
van gedestilleerd water op een gasstel heeft
verwarmd en dat de aetherdampen geëxplo
deerd zijn.
Britse vlootoefeningen
In het Noordpoolgebied
Zoals gemeld, zullen Britse oorlogssche
pen oefeningen houden in de wateren van
het Noordpoolgebied. Op de rapporten,
welke naar aanleiding van deze oefeningen
zullen worden opgesteld, zal de Britse ad
miraliteit haar plannen baseren voor ge
vechtsoperaties, welke in de toekomst even
tueel in het Noordpoolgebied zbuden kun
nen plaats hebben.
Tot nu toe bezit de Britse admiraliteit
weinig andere gegevens hieromtrent, dan
hetgeen gebaseerd is op de harde ervarin
gen welke tijdens de tweede wereldoorlog
werden opgedaan bij de gevaarlijke vaart
in convooien naar Moermansk.
Destijds kon er slechts weinig speciale
uitrustipg beschikbaar worden gesteld voor
deze operaties in de wateren van het Noord-
poolgebied, doch thans wensen de leiders
der Britse marine tevoren over inlichtingen
en door de practijk opgedane ervaring te
beschikken.
Voor de eerste maal zullen thans kleding
stukken en technische installaties, speciaal
vervaardigd voor gebruik in de poolstreken,
Worden getoetst aan de eisen der practijk.
Dean Acheson zet het standpunt der
Amerikaanse regering uiteen
Waarom een persinterview
Alle diplomatieke kanalen
zijn open
Dean Acheson, de Amerikaanse'lminis-
ter van Buitenlandse Zaken, heeft op een
persconferentie te Washington verklaard
dat de Amerikaanse regering het aanbod
van premier Stalin ter bespreking van
een vredespact met president Truman
van de hand heeft gewezen, aldus meldt
Reuter.
Acheson gaf een puntsgewijs antwoord op
de suggesties van maarschalk Stalin over
een vredespact, een regeling van het Ber-
lijnse geschil en een ontmoeting met presi
dent Truman. De punten van zijn antwoord
zijn:
1. „De regering van de Verenigde Staten
zal met geen enkel land welke aange
legenheid ook van direct belang voor
andere landen bespreken zonder de
rechtstreekse deelneming van die andere
landen.
2. De Verenigde Staten zullen tezamen
met de andere Westelijke bezettings-
mogendheden zorgvuldig ieder voorstel
overwegen ter oplossing van het Ber-
lijnse vraagstuk in overeenstemming
met hun verplichtingen en hun rechten
als bezettende mogendheden.
3. Zodra de kwestie Berlijn is opgelost en
de Sovjet-blokkade opgeheven, zijn de
drie Westelijke mogendheden bereid en
gereed een bijeenkomst te houden ter
bespreking van de Duitse en iedere
andere kwestie. Als het verlangen be
staat om deze vraagstukken op te lossen
is er ook geen moeilijkheid meer."
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken opende zijn persconferentie
met een plechtige verklaring met het doel,
zo zeide hij, zijn opmerkingen in het juiste
licht te stellen. Hij verklaarde: „Het belang
van de Verenigde Staten en van al de hon
derden millioenen mensen in de wereld bij
de vrede is zo fundamenteel, dat met deze
zaak niet naar willekeur kan worden om
gesprongen als met een instrument in
iedere internationale politieke manoeuvre.
Acheson las vervolgens langzaam de vra
gen op, die door de International News
Service aan premier Stalin waren gesteld
en de antwoorden van Stalin hierop. De
eerste vraag betrof de bereidheid van
maarschalk Stalin om het uitgeven van een
gemeenschappelijke verklaring in.overwe
ging te nemen, volgens welke de regering
Her Sovjet-Unie en die der Verenigde Sta
ten niet het plan koesteren haar toevlucht
te nemen tot oorlog'tegen elkander. Ache
son zeide, dat het antwoord van maarschalk
Stalin op deze vraag niet.gemakkelijk te
begrijpen is, daar zowel de Sovjet-Unie
als de Verenigde Staten en de andere leden
van de UNO, zoals in het Handvest was
vastgelegd, plechtig hadden beloofd geen
oorlog tegen elkander te voeren.
Ontwapening
Vraag twee betrof het tenuitvoerleggen
van zulk een verMaring en de verklaring
van premier Stalin, dat de Sovjet-regering
haar medewerking zou verlenen aan een
geleidelijke ontwapening.
Acheson zeide, dat de Verenigde Staten
waren voorgegaan bij de ontwapening
„door een demobilisatie na de oorlog, die
niet geleidelijk maar overhaast geschiedde.
Zij ontbonden de grootste verzameling van
gewapende macht, die ooit was samenge
bracht".
Ontmoeting
Wat de mogelij Mieid van een ontmoeting
van president Truman en maarschalk Sta
lin betreft merkte Acheson op: „Dat Stalin
is verhinderd om gezondheidsredenen per
schip of per vliegtuig te reizen, impliceert
dat president Truman voor de vierde keer
de halve wereld moet rondreizen om pre
mier Stalin te ontmoeten en in dit geval
met het doel besprekingen te voeren over
een aangelegenheid zo subtiel dat zij niet
onder woorden te brengen is".
Acheson legde hierop de volgende ver-
Maring af over de politiek van de drie
Westelijke mogendheden.
De voorbereiding tot de vorming van een
West-Duitse regering vindt voortgang om
dat het noodzakelijk was voor het nakomen
van de verantwoordelijkheden van de drie
Westelijke mogendheden.
Het is altijd de politiek van de drie Wes
telijke mogendheden geweest, dat de maat
regelen tegen de Sovjet-blokkade zouden
worden opgeheven als de Sovjet-regering
de blokkade ophief.
Zodra de - Berlijnse kwestie is opgelost
en de blokkade opgeheven kan de raad van
ministers van Buitenlandse Zaken verder
gaan met zijn werk van bespreking van
Duitse en andere na-oorlogse vraagstukken.
De minister critiseerde de Sovjet-Unie
omdat zij zich bediende van persintervièws
in plaats van de normale diplomatieke ka
nalen om de Sovjet-politiek en suggesties
mede te delen. „Al de normale verbindings
wegen zijn open. Wanneer ik blijk zou
willen geven van de ernst van mijn bedoe
lingen, zou ik andere wegen kiezen dan die
van een persinterview", aldus besloot
Acheson.
Hongaars oppositieleider
naar Wenen gevlucht
Wenen, 2 Februari (Reuter). Istvan
Barankovics, oppositie-leider in het Hon
gaarse parlement, is na uit Hongarije te
zijn gevlucht, te Wenen aangekomen.
Hij verklaarde, dat hij zijn katholieke
volksdemocratische partij had ontbonden
omdat hij zijn principes liever niet in ge
vaar wilde brengen. Barankovics verwees
in een te Wenen afgelegde verklaring naar
zijn rede in het Hongaarse parlement van
vorig jaar December, waarin hij zeide, dat
de politiek der regering, „die alle elemen
taire menselijke vrijheden vernietigt" zijn
partij belette normaal te functionneren.
Daarom had hij zijn partij vóór Kerstmis
1948 willen ontbinden. De regering wilde
dit echter niet toestaan voordat het proces
tegen kardinaal Mindszenty, dat Donder
dag begint, een aanvang zou nemen. De
Hongaarse vice-premier, Rakosi, deelde
Barankovics verleden week Woensdag
mede, dat het ontbinden van de partij
slechts kon worden toegestaan indien hij
een verklaring uitgaf, dat de houding van
het Vaticaan in de zaak Mindszenty het
de partijleden onmogelijk had gemaakt
goede katholieken en goede Hongaren te
zijn.
„Ik deelde de voorzitter van de Kamer
daarom schriftelijk mede, dat de partij had
opgehouden te bestaan. Zelfs het prijsgeven
van onze eer zou de levensduur van de
partij niet meer dan een of twee maanden
verlengd hebben".
„Jeugdvriendschap reikt over de grenzen". Over dit onderwerp is een opstelwedstrijd uitgeschre
ven voor leerlingen van Nederlandse Middelbare Scholen door de Council for education in
World Citizenship" te Londen, in samenwerking met de „Overseas Mail" te Londen. De win
naars van deze prijsvraag krijgen als prijs een verblijf van twee maanden in Engeland.
Woensdag werd op het ministerie van OnderwijsKunsten en Wetenschappen de uitslag
bekend gemaakt. De heer Chr. Kek, hoofd van de afdeling Voorbereidend, Hoger en Middel
baar Onderwijs, van het ministerie van Onderwijs,.Kunsten en Wetenschappen wenst de twee
eerste prijswinnaars Joop Goudsblom, uit Krommenie (links) en Els Eilers uit Amsterdam, geluk.
„De Sovjet-regering zou een bezoek
van de Amerikaanse president toejuichen"
WASHINGTON, 3 Februari (Reuter en AFP) Nadat Truman een officiële woord
voerder van het Witte Huis had laten mededelen dat hij in antwoord op het door
Stalin gedane aanbod niet bereid v/as naar Moskou te gaan en dat een eventuele
ontmoeting tussen de beide staatshoofden te Washington zou moeten plaats hebben,
heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Dean Acheson op een pers
conferentie verklaard dat het aanbod van Stalin tot besprekingen over een vredes
pact niet kon worden aanvaard. Intussen is een telegramwisseling tussen Stalin en
Kingsbury Smith, Europees directeur van de International News Service, gepubliceerd
door radio-Moskou, waauit blijkt dat Stalin niet naar Washington wenst te komen „op
advies van zijn doktoren", doch dat hij bereid is Truman te ontmoeten in Rusland,
Polen of Tsjechoslowakije. De Franse premier Henri Queuille heeft bekend gemaakt
dat hij gaarne een conferentie tussen Stalin en Truman in Parijs zou arrangeren.
Dit is sir Oswald Mosley, fascistenleider en
agitator, die door de na-oorlogse ontwikkeling
koren op zijn molen meent te hebben gekregen
en zielen tracht te winnen onder de Engelsen
door luid te schelden tegen de Sovjet-Unie.
Hij heeft een gretig oor gevonden bij een aantal
vroegere Duitse krijgsgevangenen, die thans als
burger-arbeiders in Engeland verblijven en die
in zijn scheldpartijen de eigenschappen van een
adorabele leider schijnen ontdekt te hebben.
Dezer dagen kreeg hij een traangasbom in zijn
vergadering, doch grote mannen gaan daarvoor
niet opzij.
Telegramwisseling tussen
Kremlin en Kingsbury Smith
Charles Ross, de perssecretar® van de
president verklaarde, dat er geen officiële
uitnodiging van het Kremlin was ontvan
gen, noch enige rechtstreekse bood
schap was gekomen behalve de verklaring
van Stalin tegenover de pers.
Op de vraag of de president bereid zou
zijn Stalin in Polen of Tsjechoslowakije te
ontmoeten antwoordde Ross: „Geen com
mentaar".
Volgens radio Moskou heeft Kingsbury
Smith, Europees directeur van het Ameri
kaanse persbureau International News Ser
vice, Woensdag het onderstaande telegram
uit Parijs aan Stalin gezonden:
„Excellentie, de officiële vertegenwoor
diger van het Witte Huis heeft vandaag
verklaard, dat president Truman gaarne de
gelegenheid zou hebben met u in Washing
ton te confereren. Zoudt u, excellentie, be
reid zijn hiertoe naar Washington te reizen?
Zo niet, waar zoudt u de president dan
willen ontmoeten? Met de meeste hoog
achting, Kingsbury Smith, European gene
ral manager International News service."
Radio-Moskou heeft Woensdagavond de
tekst omgeroepen van het antwoord-tele-
gram van "Stalin aan Kingsbury Smith. De
volledige tekst lu-idt aldus:
„Aan de .heer Kingsbury Smith, Euro
pees directeur van The International News
Service, Parijs. In antwoord op uw tele
gram van 1 Februari, dank ik president
Truman voor de uitnodiging naar
Washington te komen. Ik heb reeds lang
de wens gekoesterd naar Washington te
gaan, hetgeen ik aan president Roosevelt te
Yalta en president Truman te Potsdam heb
medegedeeld. Ik betreur, dat ik deze wens
op het ogenblik niet kan uitvoeren, daar
de artsen mij sterk afraden een lange reis
te maken, in het bijzonder over zee of door
de lucht.
De regering der Sovjet-Unie zou een be
zoek van de president aan de Sovjet-Unie
toejuichen. Er zou een conferentie te Mos
kou, Leningrad, Kaliningrad, Odessa of
Yalta belegd kunnen worden al naar ge
lang de president zou verkiezen, indien dit
hem niet ongelegen zou komen."
„Indien echter", zo besluit het telegram,
„deze voorstellen op bezwaren van de zijde
van de president zouden stuiten, zou een
ontmoeting kunnen worden gearrangeerd
in Polen of Tsjechoslowakije, zoals de pre
sident het wenst. Hoogachtend, Stalin. 2
Februari 1949".
Perscommentaren.
De Engelse „Yorkshire Post" schrijft:
„Het schijnt duidelijk, dat generalissimus
Stalin het ernstig meent, wanneer hij zegt
besprekingen met president Truman te
wensen, daar hij zich onnodige moeite heeft
gegeven om uit te leggen, waarom hij
Truman's suggestie om Washington te be
zoeken niet kan aanvaarden.
Doch het Sovjetrussische motief om op
dit tijdstip bespreMngen tussen premier
Stalin en president Truman te doen plaats
vinden moet verdacht blijven, zolang een
dergelijk streven gepaard gaat met de
propaganda en diplomatieke activiteit, die
de wereld in de afgelopen dagen heeft
waargenomen."
De „Daily Express" vraagt zich af,
waarom de beide mannen (Stalin en Tru
man) zo zeer op hun waardigheid staan.
Het blad beantwoordt deze vraag zelf als
volgt: „Dat is ongelukkig genoeg omdat
vraagstukken betreffende precedent, gezag
en overdreven nauwgezetheid in 't schaak
spel der internationale machten belangrijke
stukken zijn geworden. Op de een of andere
wijze behoort deze impasse verbroken te
worden. Om een voorbeeld te noemen:
Nationale trots zou mogelijk voor deze
beide machtige staatslieden geen hinderpaal
vormen, om gelijktijdig naar Londen te
komen en bij ons te beraadslagen".
Drie treinen op elkander
Woensdagavond is te Le Bourget, bij
Parijs een spoorwegongeluk gebeurd, dat
één dode heeft geëist. Voorts werden 22
personen ernstig en 150 licht gewond. Een
trein ontspoorde op een spoorwegviaduct.
Door de schok stortte de brug in en viel
boven op een andere trein. Een derde trein,
die juist kwam aanrijden, reed op de brok
stukken in.
B.F.O. nodigt Soekarno en
Hatfa uit tot overleg
BATAVIA, 2 Februari (Aneta) Soe
karno en Hatta hebben aan de commissie
voor Bijzonder Federaal Overleg geschre
ven dat zij onder bepaalde voorwaarden
bereid zijn tot bespreking van de kwestie
van vorming ener nationale regering. Deze
voorwaarden waren: Invrijheidsstelling
van alle leden dér republikeinse regering
en deelneming aan de besprekingen in de
kwaliteit van erkende leden der republi
keinse regering. In antwoord op deze brief
heeft de commissie voor Bijzonder Federaal
Overleg thans aan Soekarno en Hatta het,
volgende medegedeeld:
„Over de invrijheidstelling van uwe
excellentie en de andere leden der republi
keinse regering is door ons met de Hoge
Vertegenwoordiger van de Kroon gespro
ken, waaromtrent deze het volgende heelt
verklaard: „In aansluiting aan het door u
met de directeur van mijn kabinet ter zake
gevoerde telefoongesprek heb ik de eer Uwe
Hoogheid mede te delen, dat de regering
van Indonesië bereid is de heren Soekarno
c.s. in de gelegenheid te stellen in volle
vrijheid op een nader vast te stellen plaats
onderling van gedachten te wisselen. De
regering is, zoals ik u reeds eerder mon
deling heb medegedeeld eveneens bereid
mede te werken tot het scheppen van een
gelegenheid voor een vrije gedachten-
wisseling. Zou het overleg tot zodanige
resultaten leiden, dat op korte termijn kan
worden overgegaan tot de instelling van
een federale interim-regering, zo zal het
uit de aard der zaak mogelijk zijn het
vraagstuk van de algemene bewegingsvrij
heid van hen, die thans aan zekere beper
kingen zijn onderworpen, te bezien in het
licht van de dan heersende omstandig
heden."
Wij spreken de hoop uit, dat uwe excel
lentie zich met dit antwoord kan verenigpn
in ons gemeenschappelijk belang teneinde
ten spoedigste in overleg te treden ter be
reiking van concrete resultaten.
Wat betreft de vraag of uwe excellenties
zullen kunnen worden gehoord in de kwa
liteit van president en leden der republi-
Het woord is aan
Comtesse Diane:
Men zou oud moeten zijn geweest
om het geluk te beseffen jong te zijn.
keinse regering; nadat de BFO terzake
overleg heeft gepleegd kunnen wij instem
men en ons in principe verenigen met de
brief van dr. Beel aan de voorzitter van de
BFO van 31 Januari 1949, luidende: „Hier
mede heb ik de eer Uwe Hoogheid mede te
delen, dat de Nederlandse regering mij
heeft gemachtigd u te berichten, dat zij de
door uw college benaderde republikeinse
leiders beschouwt als regeringspersonen
van een republiek, welker status en ver
schijningsvorm afhankelijk zal zijn van de
volkswil, zulks met inachtneming van het
beginsel van gelijkwaardige deelstaten
binnen het raam van de republiek der Ver
enigde Staten van Indonesië."
In verband hiermede verzoeken wij Uwe
Excellenties, indien zij aan onze uitnodiging
gevolg kunnen geven, enig bericht te doen
toekomen aan de voorzitter van de BFO te
Batavia, opdat wij voorbereidingen kunnen
treffen voor bedoelde bijeenkomst."
Permanente commissie der
Westelijke Alliantie bijeen
De permanente commissie der Westelijke
Alliantie komt vandaag in besloten zitting
te Londen bijeen om het bijeenroepen van
de raad van Europa te regelen.
In welingelichte kringen wordt verklaard,
dat de eerste bijeenkomst van de Raad van
Europa in de voorzomer wordt verwacht,
mogelijk in Straatsburg.
De uitnodigingen aan landen buiten de
Westelijke Alliantie om tot de raad toe
te treden zullen door de individuele leden
van de Westelijke Alliantie worden ver
zonden en niet door de permanente com
missie.
Naar verluidt zullen waarschijnlijk de
volgende landen een dergelijke uitnodiging
ontvangen: Italië, Ierland, Noorwegen,
Denemarken en IJsland.
Het proces tegen kardinaal Mindszenty
is vanmorgen begonnen. Tot - verdediger
van de kardinaal is door het ministerie
van justitie aangewezen dr. Kalman Kiczko.
Er is een overweldigende belangstelling
van de pers uit practisch alle landen der
wereld. Tegelijk met de kardinaal staan
terecht nog zeven personen, onder wie de
privé-secretaris van de kardinaal, dr. An
dreas Zakar.
Zij allen worden beschuldigd van spion-
nage en samenzwering tegen de Hongaarse
republiek en actie tot restauratie van de
Habsburgse monarchie in centraal Europa
na een eventuële derde wereldoorlog.
Voorts worden de kardinaal en anderen
beschuldigd van zwarte handel in buiten
landse valuta.
Beweerd wordt, dat de Amerikaanse ge
zant in Hongarije, Selden Chapin, van de
aan de kardinaal ten laste gelegde activi
teit heeft afgeweten en spionnage-bood-
schappen van hem ontvangen heeft.
Kardinaal Josef Mindszenty trad om 9.05
uur plaatselijke tijd de rechtszaal van de
speciale volksrechtbank te Boedapest bin
nen. Hij was gekleed in een eenvoudig
zwart priestergewaad en zag bleek.
De president van 'de rechtbank, Vilmos
Olty, verzocht hem naar de microfoon in
het midden van de zaal te gaan en naam,
leeftijd en beroep te noemen. Met duide
lijke stem zei de kardinaal, dat hij 29 Maart
1892 was geboren en dat zijn vaders naam
Johann Pehm was. Op de vraag naar zijn
beroep antwoorde hij: „prins primaat van
Hongarije, aartsbisschop van Esztergom".
Het proces nam een sensationele wen
ding toen de president een brief van de
kardinaal aan de Hongaarse minister van
Justitie voorlas, waarin hij toegaf schuldig
te zijn en verzocht de actie tegen hem te
staken op voorwaarde dat hij tijdelijk zou
aftreden als prins primaat van Hongarije.
Na voorlezing van de brief stond de kar
dinaal op om te verklaren, dat hij de brief
zelf geschreven had en uit eigen vrije wil.
Hierna werd de zitting verdaagd om dit
verzoek van de kardinaal te overwegen,
Reuter meldde later dat de rechtbank
het verzoek van Mindszenty heeft ver
worpen.
Van bevoegde zijde verneemt het A.N.P.,
dat het hoogstonwaarschijnlijk is, dat de
kardinaal een dergelijke verMaring vrij
willig zou hebben afgelegd, aangezien hij
de bevoegdheid mist, zonder toestemming
van Rome afstand te doen van zijn waar
digheid als prins primaat.
Vijftig leden van het Britse parlement
van verschillende partijen en godsdienstige
overtuigingen zijn Woensdagavond in het
Lagerhuis bijeengekomen om protest uit
te brengen tegen de arrestatie van kardi
naal Mindszenty en andere kerkelijke lei
ders in Hongarije.
Canada heeft een „krachtig.protest" ge
zonden aan de Hongaarse regering terzake
van de arrestatie van de kardinaal en
anderen, welke het beschouwt als „een
schending van het Hongaarse vredesver-
Er komf een seminarie
in Santpoort
Opleiding van missionarissen
voor Afrika
Naar wij vernemen gaan de Witte Pa
ters uit Boxtel, die onder meer het missie
werk voor Afrika behartigen, op de bezit
ting van de familie van Tienhoven aan de
Wüstelaan in Santpoort een seminarie voor
de opleiding van missionarissen stichten.
Het wachten is op de bouwvergunningen
om het landgoed op te knappen en als
alles meeloopt, zo deelde de pater-overste
ons mede denkt men in September in
het gebouw te trekken.
Er zal plaats zijn voor 2 a 3 Massen,
dus voor 50 tot 60 leerlingen.
drag, dat mede door Canada is onderte
kend".
Van Vaticaanse zyde is het proces tegen
kardinaal Mindszenty bestempeld als „de
grootste belediging van de Rooms-Katho-
lieke kerk sedert de deportatie van Paus
Pius de zevende door Napoleon Bonaparte".
„Dit proces doet denken aan de haat van
het Sanhedrin, de spot van Herodes en de
onrechtvaardigheid van Pilatus", aldus de
verklaring.
Uit goed ingelichte bron te Boedapest
zegt AFP vernomen te hebben, dat kardi
naal Mindszenty de regering heeft aange
boden af te treden als primaat van Hon
garije ixi ruil voor zijn invrijheidstelling.
Wetsovertreding bij het
proces-Kravchenko
Franse regering „aanstïchtster"
Van onze correspondent te Parijs)
Dezer dagen hebben de circa honderd
journalisten, die de verhitte discussies tus
sen Kravchenko en „Les Lettres Frangaises"
volgen, plotseling ontdekt, dat ze zich da
gelijks schuldig maken aan een strafbaar
feit, dat hun op een anderhalf millioen
francs per man kan komen te staan. Of
schoon de bewaarder van de berooide
Franse staatskas voor een bedrag van 150
millioen francs waarschijnlijk best zijn
hand uit zou willen steken, heeft deze ont
dekking in het persgilde nochtans weinig
onrust gesticht. Want het is de Franse re
gering zelf in casu het ministerie van
Informatie die de pers heeft uitgenodigd
die aparte telefooncellen voor haar heeft
ingericht en die zich elke avond met de
verspreiding van de gestencilde verslagen
belast. Er bestaat in Frankrijk niettemin
een wet, die de journalisten verbiedt civiele
processen in hun kolommen te bespreken.
De zaak Kravchenko is, zoals bekend, ge
baseerd op zijn aanklacht tegen het week
blad „Les Lettres Frangaises" dat van las
ter en belediging werd beticht. Het geding
zou dus wettelijk met gesloten deuren be
handeld moeten worden.
De laatste getuige, die Woensdag aan het
woord was, was het Britse Labour-parle-
mentslid Zilliacus. Hij beschouwde het boek
„Ik Verkoos de Vrijheid" als „onderdeel
van een campagne van schandelijke propa
ganda om de volken geestelijk rijp te ma
ken voor een derde wereldoorlog tegen onze
vroegere dappere bondgènoot de Sovjet-
Unie."
Izard, de verdediger van Kravchenko,
vroeg Zilliacus: „Keurt u de verklaring van
de Cominform, dat Ernest Bevin een ver
rader is, goed?" Zilliacus antwoordde: „Ik
beschouw de Comifform zonder gevoelens
van enthousiasme of genoegen. Ik ben er
absoluut op tegen Bevin als verrader te
bestempelen." Later verklaarde Zilliacus,
dat het 30 jaar zou duren voordat de Sovjet
Unie zou komen tot „onze humane con
ceptie van respectering van minderheden
en de rechten van het individu."
HELDER VRIESWEER
Verwachting, medegedeeld door het
K-N M.I, in De Bilt, geldig van Don
derdagavond tot Vrijdagavond:
Voor het Noord-Westen van het land:
droog weer met weinig bewolking
Zwakke en langs de kust tijdelijk ma
tige Zuid-Westelijke wind. 's Nachts
lichte vorst, behalve dicht bij de kust.
In de middag temperatuur enkele gra
den boven het vriespunt.
Voor het Zuid-Oosten van het land:
droog weer met weinig bewolking en
weinig wind. 's Nachts matige vorst,
m de middag temperatuur iets boven
het vriespunt.
Zon op
Maan op
4 Februari:
8.16 uur, onder 17.33 uur
a, 10.27 uur, onder
*®OCOOOOCOOOOOOCOOOOOCOOOCCC«OC«5CCCC<»CCCOC
