STOUT
c
3
Tijdelijke bijslag op uitkeringen
Noodwet Ouderdomsvoorziening
Panda en de Meester-Ontdekkingsreiziger
Nederlandse verliezen
in Indonesië
Iieuwe Uitg avem
Q Wereldnieuws
WOENSDAG 16 MAART 1949
HAARLEMS DAGBLAD
TWEEDE KAMER
De Kamer acht het ontwerp tot verhoging van
pensioenen met een toeslag onbevredigend
(Van onze parlementaire redacteur)
De behandeling van een wetsvoorstel om
enige verbeteringen tot stand te brengen
in de reeds het vorig jaar aangebrachte
verhoging van pensioenen had veel weg
van een wedstrijd met hindemissen.
Minister Van Maarseveen voelde zich
gisterenmiddag teleurgesteld. "Wanneer hij
dc illusie had gekoesterd, dat zijn voorstel
tot enige nadere verbetering in de in het
najaar tot stand gebrachte pensioeninkom
sten de Kamer zou hebben bevredigd, dan
heeft hij na het debat deze illusie wel ver
loren. De afgevaardigden die zich lieten
horen, gaven te kennen het voorstel alles
behalve te kunnen bewonderen. De critiek
begon met de klacht van de heer Van
Sleen (Arbeid), dat zijn in November
1943 door de Tweede Kamer vrijwel een
stemmig aangenomen motie op zeer povere
wijze was uitgewerkt. Alleen de vóór 1922
gepensionneerden en dan nog slechts een
kleine groep van hen zouden nu van enige
verbetering gaan profiteren. Hij diende
een amendement in, beogende voor de tus
sen 1922 en 1934 gepensionneerden een
verhoging van 25 pet toe te passen, voor
de groep van 1935—1939 een van 30 pet. en
voor de groep van 1940 tot 1945 een van
35 pet.
Ook de heren Ritmeester (VVD),
Stapelkamp (AR), Gortzak (Com
munist) en D a s se n (KVP) bleken onte
vreden te zijn.
Volgens minister Van Maarseveen was
het zowel om financiële als om technische
redenen bezwaarlijk de richting in te
slaan, die in het algemeen was bepleit
Het onderwerp is zo ingewikkeld, dat
zelfè een in Pensioenwetbepalingen goed
thuis zijnd Kamerlid als de heer Van Sleen
niet in staat bleek te zijn met een goed
amendement voor de dag te komen. Im
mers, in sommige gevallen zou bij uitvoe
ring van het voorstel-Van Sleen in diverse
gevallen het verschil tussen de bestaande
regelingen nog onbillijker worden.
De heer Van Sleen was alleen bereid zijn
amendement terug te nemen wanneer de
minister bereid zou zijn zelf een aanvul
lende regeling in de zin van het amende
ment toe te zeggen. Hiervoor bleek de be
windsman echter niet te vinden te zijn. Hij
was wel bereid de aangelegenheid door
deskundigen nog eens te laten onderzoeken,
waarna het dan in de ministerraad zou
moeten komen, maar daar zou de minister
van Financiën vermoedelijk wel dusdanig
bezwaren opperen, dat de heer Van Sleen
zich maar niet veel van de kansen op ver
wezenlijking van zijn denkbeeld moest
voorstellen. In elk geval wenste de minister
geen enkele toezegging te doen.
Nadat de heer Van Sleen hierop zijn
amendement had gehandhaafd, ontdekte
president ICortenhorst dat het verder ging
dan toelaatbaar was, doordat het feitelijk
op nog andere artikelen betrekking heeft
dan op de wetsbepaling uit de wet van
1948, die het aanhangige wetsontwerp
vraagt te veranderen.
Het resultaat was, dat de Kamer zich
stemmingloos verenigde met het voorstel
van de president om de beraadslagingen
over dit agendapunt te schorsen ten einde
tot Woensdagmiddag gelegenheid te hebben
er over na te denken of het amendement
wel of niet toelaatbaar is.
De ereraden voor zuivering van kunste
naars hebben, ontevreden over de beslis
singen van de Centrale Ereraad, er het
byltje bij neergelegd. Daarom was de
regering met een wetsontwerp voor de dag
gekomen, waardoor de Centrale Ereraad
over die zaken, welke nog niet door de ere
raden zijn afgedaan, in eerste èn laatste
instantie te beslissen zal hebben. De Com
missie van Rapporteurs wilde met behulp
Ik schiep een vers, genoot
en dichtte,
De inspiratie vloeide,
't genot verlichtte,
'k Begon alras te zingen
'k Zag rozen en seringen.
Hoe? 't Was TIP VAN
BOOTZ die 't werk
verrichtte.
iY;1 ïpuw*
Inz. K. K. te 's-Gravenhage ontv. 1 £1. TIP
(Adv.)
De radio geeft Donderdag
HILVERSUM I, 301.5 M.
7.00, 8.00, 13.00, 19.00, 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Walsen van
Strauss. 7.45 Gebed. 8.15 Promenade-concert.
9.00 Voor de vrouw. 9.05 Platen. 9.40 School
radio. 10.00 Alcina-suite van Handel. 10.15
Morgendienst- 10.45 Fragmenten uit ..Paulus"
van Mendelssohn. 11.00 Ziekenbezoek. 11.40
Schoolradio. 12.00 Angelus. 12.03 Joop Rui
venkamp zingt. 12.30 Weerpraatje. 12.33
Amusementsorkest. 12.55 Zonnewijzer. 13.25
Orkest Artie Shaw. 13.45 Allerlei voor de
vrouw. 14.00 Marinierskapel. 14.40 Voor de
vrouw. 15.00 Bekende organisten. 15.15 Ka
merorkest. 16.00 Bijbellezing. 16.45 Sonate
van Debussy (viool en-piano). 17.00 Journaal.
18.00 Leger' des Heilskv/artier. 18.15 Kan
Nederland voldoende veevoeder verbouwen?
18.30 Strijdkrachten. 19.15 Nederlandse orga
nisten SDelen eigen werken. 19.30 Actueel
geluid. 19.45 De R.V.D. antwoordt. 20.15
Zang en Spraakwaterval. 21.30 Familiecom
petitie. 22.00 Symphonische muziek van Ber
lioz. 22.05 De vaart der volken. 22.25
Vierhandig pianospel (Schubert). 22.45 Over
denking. 23.15 Vioolconcert van Beethoven.
HILVERSUM II, 414.5 M.
7 00 8.00, 13.00. 18.00, 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Platen. 7.50 Zangopening. 8.15
Platen. 8.55 Voor de vrouw, 9.00 Werken van
Mozart. 9.35 Een lied gaat de wereld rond.
10.00 Morgenwijding. 10.15 Arbeidsvitaminen.
10.50 Voor kleuters. 11.00 Richard Crooks en
Jarmila Novotna. 11.45 Het dagelijks leven in
Parijs. 12.00 Bioscooporgel. 12.30 Weer
praatje. 12.33 In 't spionnetje. 12.38 De speel
doos. 13.15 Platen. 13.20 Lichte muziek. 13.50
Spaanse zang en gitaarspel. 14.00 Nederlandse
klederdrachten. 14.15 Solistenconcert. lo.OO
Voor zieken en gezonden. 16.00 Programma
in een notedop. 17.00 Kaleidoscoop. 17.20
Wolk dier? 17.30 Voor modelvliegtuigbou
wers. 17.35 Swing College. 17.50 Antwoord
aan jeugdige luisteraars 18.15 Sportpraatje.
18 30 Musottc-orkest en Nicole Chanly. 19.00
Voor de jeugd. 19.10 Avondschool. 19 45 Ken-
tucky Minstrels. 2005 Zoeklicht. 2015 Derde
symphonic van Maahler (Annie Woud, vrou
wenkoor. jongenskoor en Concertgebouw
orkest o.l.v. Erich Kleiber). 22.00 Pijlers van
Nederlands welvaart. 22.15 Muziek van
negerplantages in Amerika. 22.45 Orkest
Freddy Martin. 23.15 Dansmuziek. 23.45
Charles Trcnet en Renée Lebas,
van een amendement vastgesteld zien, dat
in de Centrale Eereraad thans ook leden
van de ter ziele zijnde ereraden werden op
genomen: niet alle leden zijn namelijk boos
weggelopen. Minister Rutten kon hier mee
accoord gaan, al drong hij er op aan de
redactie van het wijzigingsvoorstel wat te
wijzigen. Dit vond de Kamer best, waarop
het ontwerp er zonder hoofdelijke stem
ming doorging.
Bijslag voor de oudjes.
Zonder beraadslaging of stemming heeft
de Kamer haar goedkeuring gehecht aan de
wetsontwerpen tot het verlenen van een
tijdelijke bijslag op de uitkeringen inge
volge de Noodwet Ouderdomsvoorziening
en tot wijziging van de Kinderbijslagwet
voor invaiiditeits-, ouderdoms- en wezen
rentetrekkers. Het bedrag van de bijslag
op uitkeringen ingevolge de Noodwet
Ouderdomsvoorziening is bepaald op 2,50
per maand voor gehuwden en op 1,50
voor ongehuwden. Hiermede is een bedrag
van rond 6,5 millioen per jaar gemoeid.
De kinderbijslagen ingevolge het Iweede
ontwerp worden verhoogd met 1,per
maand. De kosten zullen rond 1,1 millioen
per maand bedragen.
Eerste Kamer
Verplichte deelneming
in bedrijfspensioenfonds
K.V.P.-fractie is verdeeld
De Eerste Kamer had voor Dinsdag op
haar agenda staan het wetsontwerp inzake
de verplichte deelneming in een bedrijfs
pensioenfonds en de begroting van econo
mische Zaken, voor welke laatste zij wel
enige dagen nodig zal hebben. Het eerst
genoemde ontwerp nam zoveel tijd in be
slag, dat men in de algemene beschouwin
gen is blijven steken en nog niet aan het
ministeriële antwoord is toe gekomen.
Prof. Molenaar (V.V.D.) juichte de toe
nadering tussen werkgevers en werkne
mers toe, doch kon over het ontwerp niet
bepaald geestdriftig zijn. De heer Schip
per (A.R.) was voor het voorstel evenals
de heer Steinktihler (K.V.P.).
De heer Regout (K.V.P.), die zijn mai
denspeech hield, vertolkte de mening van
de minderheid zijner fractie. Hij meende
een „staatssocialistische tendenz" in het
ontwerp te bespeuren en had er daarom
bezwaar tegen.
Heden, Woensdag, wordt de behandeling
voortgezet.
BANKBILJETTENCIRCULATIE WEER
BENEDEN 3 3MILLIARD
Uit de weekstaat van de Nederlandse
Bank van 14 Maart blijkt, dat de bank-
biljettencirculatie met ruim 34 millioen
is verminderd tot 2.984.340.725. De cir
culatie van muntbiljetten liep met onge
veer 1 millioen terug tot 137.689.285.
De heer J. P. C. Boodt. candidaat-notaris
te Haarlem is bij Koninklijk Besluit van 2
Maart benoemd tot notaris te Heemse, ge
meente Hardenberg.
V AN VOL L EN HO V ENS
Belgische bladen over
de Benelux-confereniie
In commentaar op de conferentie van
de ministers der Benelux in Den Haag
schrijft het katholieke blad „La Libre
Belgique" dat in het protocol duidelijk is
tot uitdrukking gebracht, dat de ontwik
keling tot een economische unie slechts
mogelijk is met behulp van het plan-
Marshall. In diplomatieke bewoordingen
is ondubbelzinnig tot uitdrukking ge
bracht, dat indien deze hulp Nederland in
verband met de Indonesische kwestie
werd onthouden, het gehele probleem van
de Belgisch-Luxemburgs-Nederlandse sa
menwerking herzien zou moeten worden.
Een verheugend feit noemt „La Libre
Belgique" de aangekondigde opheffing van
de textieldistributie in Nederland en de
invoer van Belgische textiel. Hoewel nog
geen enkele datum werd genoemd, is het
blad van oordeel dat een en ander nog
voor het einde van 1949 zal geschieden.
Hoewel „La Libre Belgique" dit een be
langrijke vooruitgang vindt, betreurt het
blad, dat het gebeurt ten koste van nieu
we credieten aan Nederland.
De katholieke „Nieuwe Gids" schrijft,
dat deze credieten eigenlijk een aanvul
ling van de Marshall-hulp zijn, teneinde
te geraken tot de omwisselbaarheid van de
gulden en frank, de „conditio sine qua
non" voor de economische unie. Of de
economische en monetaire sanering tijdens
de voor-unie een feit zal worden, hangt,
aldus het blad, af van de mate van in
spanning, die Nederland zich zal getroos
ten.
Op internationaal plan zal de jongste
Benelux-conferentie, zo schrijft de „Nieu
we Gids" tenslotte, een zeer grote weer
slag hebben. „Onze drie landen hebben de
wereld getoond, dat internationale samen
werking een werkelijkheid kan worden,
indien het juiste klimaat wordt geschapen
en indien men de moed heeft de schijn
baar onoverkomelijke hinderpalen uit de
weg te ruimen".
Het communistische blad „Le Drapeau
Rouge" is van oordeel dat het enige, wat
met zekerheid uit het in Den Haag opge
stelde protocol blijkt, is, dat „België zal
voortgaan met het verlenen van credieten
aan de Nederlandse imperialisten". Voor
de Nederlandse arbeidende klasse, aldus
het blad, zal de Benelux een vermindering
van de koopkracht betekenen.
Faillissementen
De rechtbank te Haarlem heeft in staat van
faillissement verklaard: de nalatenschap van
wijlen Anna Christina Jacoba Smit, weduwe
van Govert van Wees, laatstelijk gewoond
hebbende te Haarlem, Jan Steenstraat 6.
Rechter-commissaris: mr. J. P. Petersen.
Curator: mr. F. J. D. Theyse jr., advocaat
en procureur te Haarlem.
Wegens gebrek aan actief werd opgeheven
het faillissement van: F. H. Heller, slager,
wonende te Zaandam. Rustenburg 30 b.
Wegens het verbindend worden der enige
uitdelingslijst is geëindigd het faillissement
van: Jacob Bley, destijds wonende te West-
zaan, Kerklaan 39.
Over de daken op jacht
naar een inbreker
Dinsdagmiddag ontving de radiodienst
van de Amsterdamse politie een anonieme
mededeling, dat zich in de omgeving van
het Beukenplein in Amsterdam-Oost een
beruchte inbreker ophield. Onmiddellijk
werd een radiowagen naar het Beukenplein
gedirigeerd. Bij de nadering van de po
litieauto maakte een man zich ijlings uit
de voeten. Eerst sprong hij op een fiets
en later ging hij een geopende deur binnen
van een woning in de Tweede Oosterpark-
straat. Hij sloot de deur achter zich en
wist daardoor een kleine voorsprong 1e
krygen, omdat de agenten niets anders
overbleef dan de deur in te trappen.
Vluchteling en agenten renden door naar
het dak, waar de man via een luik ver
dween. Men vond hem even later terug
op een veranda van de tweede verdieping.
Hij sprong op een schuurtje, hetgeen de
agenten hem nadeden. De vluchteling werd
daarop gepakt. Hij is Andries B. en werd
gezocht wegens een diefstal met inklim
ming te Haarlem gepleegd. Hij heeft reeds
vier jaar in de gevangenis gezeten.
Gestolen textiel werd bestolene
te koop aangeboden!
Ongeveer een maand geleden werd een
grote hoeveelheid textiel ter waarde van
ongeveer 17.000 uit een vrachtauto ge
stolen welke van Tilburg naar de hoofd
stad was gereden.
De dieven zijn thans tegen de lamp ge
lopen doordat zij poogden de textiel te
verkopen aan iemand van wie zij niet wis
ten, dat hij de bestolene was! Hij deed
alsof hij op het aanbod inging en waar
schuwde de politie, die bij de aflevering
van de textiel vijf „verkopers" ar
resteerde.
Verdediger van Van der Waals
drie maanden geschorst
Naar het „Algemeen Handelsblad" meldt
heeft de Hoge Raad de verdediger van
Anton van der Waals, mr. J. E. van der
Starp, geschorst voor een periode van drie
maanden.* Deze periode is op 1 Maart in
gegaan. De Hoge Raad is tot deze schorsing
overgegaan omdat mr. Van der Starp tij
dens de behandeling van de zaak-Van dei-
Waals voor de Rotterdamse Kamer van
het Bijzondere Gerechtshof de indruk heeft
gewekt, dat hij de zaak niet heeft verdedigd
ter wille van Van der Waals en uitsluitend
op grónden ontleend aan de rechtvaardig
heid van de zaak, doch om eigen particu
liere nieuwsgierigheid naar de ware toe
dracht van het England-spiel te bevredi
gen. Deze beslissing is genomen voordat
mr. Van der Starp zijn brochure over het
„England-spiel" publiceerde.
De zaak-Van der Waals zal op 4 Mei
door de Bijzondere Raad van Cassatie wor
den behandeld. Mr. G. Jonkers zal hierbij
als raadsman van de verdachte optreden.
2952
651
2635
De balans van de
woningbouw
In 1948 zijn in ons land in totaal 36391
woningen voltooid. De verdeling daarvan
was:
Groningen1763
Friesland 1711
Drente 1688
Overijssel (met N.O. polder) 2369
Gelderland 5274
Utrecht 1102
Noordholland (z. A'dam)
Amsterdam
Zuidholland (zonder
's Gravenhage en R'dam)
's-Gravenhage211
Rotterdam579
Zeeland 2414
Noord-Brabant 8325
Limburg 4717
In Januari 1949 kwamen weer 3178 wo
ningen gereed. Op 31 Januari'j.l. waren
39065 huizen in aanbouw. Daarvan komen
4661 in Noordholland, waarin de 1224 van
Amsterdam zijn inbegrepen.
Nieuwe huizen in Haarlem
Voor een deel duplex-
wonlngen
B. en W. hebben de raad een plan voor
gelegd voor de bouw van 84 woningen op
een terrein aan- en nabij de Dunklerstraat
door de Woningstichting „Ons Belang". Het
omvat 16 beneden- en 32 bovenwoningen
met een gemiddelde inhoud van 242,42 m3,
2 bovenwoningen met een gemiddelde in
houd van 356,80 m3 en 34 duplexhuizen
(voor 68 gezinnen) met een gemiddelde in
houd van 298,70 m3.
De benedenwoningen bevatten een woon
kamer van 15 m2„ een gang, een keuken,
3 slaapkamers, een WC en een douche
ruimte. De 32 bovenwoningen hebben een
woonkamer van 15 m2„ een portaal, een
keuken. 5 slaapkamers, een WC, een dou
cheruimte en een balkon; de 2 bovenwo
ningen hebben 4 in plaats van 5 slaap
kamers. De duplexwoningen bestaan uit,
beneden: een woonkamer van 15 m2,
een gang, een slaapkamer, een keuken en
een WC, en boven: een woonkamer van
12 m2, een portaal, 2 slaapkamers, een
keuken, een WC en een zolder. Alle wo
ningen hebben een schuurtje, dat voor de
benedenbewoners van de tuin uit en voor
de bovenbewoners van het achterpad af
bereikbaar is. Alle benedenwoningen heb
ben een achtertuin, terwijl bij de duplex
woningen ook een voortuin is ontworpen.
De huur zal vermoedleijk gemiddeld 6,39
per woning per week bedragen.
De stiehtingskosten worden begroot op
896.600,—.
„Nijver Kennemerland"
met instemming ontvangen
De tentoonstelling voor Ambacht en Nij
verheid, welke van 28 Juli tot en met 6
Augustus in het Haarlemse Concertgebouw
zal worden gehouden, vindt bij de bedrij
ven en beoefenaars van het Ambacht op
allerlei gebied in Kennemerland zoveel in
stemming, dat de expositieruimte nu al
voor het grootste deel is verhuurd.
De organisaties stellen zich voor deze
tentoonstelling „Nijver Kennemerland"
vooral aantrekkelijk te maken door het pu
bliek de beoefening van het ambacht ter
plaatse te laten zien.
De Commissie voor de tentoonstelling
hoopt ook een zilversmid, een glazenier,
een tapijtwever en andere beoefenaars van
het kunstambacht voor deze manifestatie te
interesseren, waardoor de expositie een
waardevol artistiek element zal bevatten.
De handel zal met zijn aanvullend aan
deel niet achterwege blijven zodat fle ver
wachting mag worden uitgesproken, dat
„Nijver Kennemerland" in de komende
zomer een zeer bijzondere attractie voor
Haarlem en de omliggende gemeenten zal
vormen.
„Midzomernachtdroom"
in het Openluchttheater
Opvoering door Katholiek
Toneelcentrum Haarlem
Het Katholiek Toneelcentrum Haarlem,
waarin de beste krachten uit de toneel
verenigingen „Alberdingk Thijm", „Ber
kenrode", „St. Genesius", „Ludamus",
.Rokato" en „Thalia" zijn opgenomen en
dat verleden jaar met de opvoering van
„Het Groot Tooneel der Wereld" zo'n wel
verdiend succes behaalde, zal op 29, 30 en
31 Juli en op 1, 2, 3 en 4 Augustus in het
Bloemendaalse Openluchttheater „Een
Midzomernachtdroom" van Shakespeare
ten tonele brengen.
16. Panda was niet van plan liet er bij der aan de mouw trok, „die man met die j veel gepraat kon Panda niet wachten. Hij
te'laten. Hij had het individu met de dop- I dophoed daar die heeft het gedaan!" liet dus de redenaars aan hun lot over, en
hoed beslist herkend! Maar voordat hij ..Stoor een ambtenaar in functie niet, kwa- glipte ongemerkt tussen de omstanders
verdere maatregelen kon nemen, drong jongen!" snauwde de agent, en, zich weer door, in de richting, waarin ook de man
een zwaargebouwde en vlijtige politie- j tot Joris wendend, ging h\j ijverig voort: [met de dophoed verdwenen ivasEn ja
„Laat mij maar eens uw naam en uw adres,
uw geboortedatumuw stamkaartnummer
en de naam van uw oudste oom aan
vaderszijde noteren!" Joris hief afwerend
de hand op. „Laat mij dit evén rechtzetten,
mijn waardesprak hij. Welnu op zó-
agent zich door de menigte, gewapend met
een opschrijfboek. „Mijn waarde heer,"
sprak de agent spottend tot Joris Goed-
bloed, „u weet natuurlijk niet dat het ver
boden is om hier te parkeren?" „Agent
agent, n»" zei Pandaterwijl hij de dien-
hoor had hij het niet gedacht? Op enige
afstand zag hij het ongunstig individu in
de auto stappen, waar de bom uit was ge
komen. Die auto had daar zeker op hem
gewacht. „Nu even vlxtg zijn!" sprak Panda
tot zichzelf
's-GRAVENHAGE, 15 Maart. De re
gering maakt bekend dat tot haar leed
wezen de volgende verliezen in Indonesië
zijn gerapporteerd:
Koninklijke Landmacht: Overleden ten
gevolge van oorlogsverwonding op 25 Fe
bruari 1949: sold, le kl. H. J. H. in den
Kleef uit Heijthuizen (L.). Gesneuveld 27
Febr. 1949: sold. H. J. Einmalil uit Kerk-
rade; sold, le kl. J. de Groot uit Huizen
(N.H.); sold. R. van Klinken uit Nieuw-
weerdinge (Dr.); sold, le kl. D. de Kok
uit Alblasserdam; sold. J. B. Krops uit
Odoorn; sold. H. F. Huttinga uit Velsen-
Noord; korp. C. Magielse uit Utrecht; sold.
M. W. Oppers uit St. Oedenxode; sold. A.
G. Orval uit Tegelen (L.); sold. J. Siet-
ses uit Enkhuizen. Gesneuveld 28 Febr.
1949: sold, le kl. W. Breen uit Gouda. Ge
sneuveld 1 Maart 1949: serg. N. H. Be-
rendsen uit Oosterbeek; korp. K. van Dijk
uit Amsterdam; serg. R. H. Gademann uit
Didam; sold, le kl. G. van der Hout uit
Monster; sold. J. Huijsman uit Schiplui
den; sold. M. H. de Jong uit Vleuten; sold.
A. Ju uit Leiden; sold. J. Vermeulen uit
Waddinxveen; sold. L. van Wilgen uit Bos
koop. Overleden tengevolge van oorlogs
verwonding op 1 Maart 1949: korp. A. A.
van der Hulst uit Voorburg. Overleden ten
gevolge van oorlogsverwonding op 2 Maart
1949: sold. Th. M. Hermans uit Rotterdam;
sold. J. W. van Winsen uit Woerden. Ge
sneuveld 2 Maart 1949: sold, le kl. T. G.
M. Hulst uit Bergh (Gld.); sold, le kl. H.
Koppenaal uit Breezand Anna Paulowna;
serg.-majoor J. Rusman uit Haarlem. Ge
sneuveld 3 Maart 1949: sold. M. F. Ahaus
uit Amsterdam-O.; sold. J. G. Windmeyer
uit Rotterdam. Overleden ten gevolge van
oorlogsverwonding op 3 Maart 1949: sold.
P. J. Haanraats uit Eijgelshoven. Gesneu
veld 4 Maart 1949: korp. G. Hanssen uit
Liessel (gem. Deurne); korp. J. H. van
Poortvliet uit Nijmegen. Overleden ten ge
volge van oorlogsverwonding op 5 Maart
1949: sold, le kl. J. C. Dekkers uit Eind
hoven. Gesneuveld 5 Maart 1949: sold. W.
A. van Gerwen uit Valkenswaard; sold. N.
Sijm uit Wieringermeer. Overleden tenge
volge van oorlogsverwonding op 6 Maart
1949: sold. P. S. Haves uit Horn (L.); 2e
It. jhr. G. J. A. Schimmelpenninck uit
Zeist. Gesneuveld 6 Maart 1949: sold. F. C.
van Zundert uit Hoeven (N.B.). Gesneu
veld 7 Maart 1949: korp. C. Bouius uit
Nijmegen; serg. P. H. Schotte uit Den
Haag. Overleden tengevolge van oorlogs
verwonding op 7 Maart 1949: serg. H. J.
van Hassel uit Den Bosch.
Toneel
„Voor altijd Pilafus"
Schematische uitwerking
van een prachtige vondst
Ondanks enige kapitale gebreken is „Voor
altijd Pilatus" van de Nederlandse auteur
Jef Heydendael een toneelstuk, dat de
moeite en de kosten van een opvoering
meer dan rechtvaardigt - zo zelfs dat het
een schandaal genoemd had moeten wor
den, indien deze achterwege ware geble
ven. De waardering voor het Amsterdams
Toneelgezelschap dient men slechts te ver
minderen met een lichte aanmerking op de,
laten we zeggen, nonchalante regie van A.
Defresne, welke zich blijkbaar beperkte tot
een tamelijk willekeurige mise-en-scène.
Het stuk wordt van de eerste tot de
laatste letter beheerst door de boeiende en
in een onthullend dramatisch licht gestel
de vraag: wat zou de landvoogd Pontius
Pilatus, feitelijk een middelmatig begaafd
ambtenaar in een woelige provincie van
de tweede rang, naar alle waarschijnlijk
heid gedaan hebben, als zich een ongeveer
analoge situatie aan hem opdrong, waarin
hij Jezus van Nazareth tot het kruis ver
oordeelde. Dit is een prachtige vondst.
Immers hij kon niet weten, dat zijn beslis
sing in een voor zijn begrippen onbedui
dend geval het gehele wereldbeeld veran
derde. Wel laat de schrijver hem vermoe
den in de volslagen duisternis tijdens
de aardbeving dat er zich een totale
omwenteling in de geschiedenis der mens
heid begon te voltrekken, maar niettemin
volhardt hij drie dagen later in zijn politiek
van schipperen met zijn geschokt geweten.
Men kan natuurlijk moeilijk beoordelen
in hoeverre de auteur deze stof heeft ge
kozen en in dit milieu geplaatst om zuiver
artistieke normen te ontlopen. Zijn voor
stelling van zaken bereikt een zeer respec
tabele en bijna ononderbroken hoogte
doch verraadt nauwelijks menselijke diep
te. Deze conclusie houdt geenszins in, dat
hij onvoldoende bezeten zou zijn geweest
door zijn onderwerp, want het tegendeel
is eerder het geval, echter wèl dat hij er
vrijwel geen moment in slaagde zijn figu
ren ook tot karakters op te werken, tot be
heersers van in plaats van onderworpenen
aan de schematische tekst. Hun stemmen
zijn geen uitlaatkleppen van op barsten
staande emoties, maar welsprekende ver
kondigers van meningen in een scherp om
lijnd debat. Deze mensen leven niet zij
ontwikkelen een gedachte.
Jef Heydendael heeft overigens met groot
talent de bewogen achtergrond van de ge
beurtenissen constant voelbaar gemaakt.
Ook bracht hij een gelukkige vereniging
tot stand tussen de uitspraken van de pro
feten en de moderne omgangstaal. Speciaal
de hitsige sfeer voor het uitbroeden van
theologische disputen is bijzonder goed ge
troffen. En vooral in het eerste bedrijf bie
den sommige scènes, door de kracht van
de doorbrekende overtuiging, kansen tot
werkelijk groot toneel. Bovendien staat de
discussie steeds op een peil, dat ieders
aandacht beloont.
Rhetorisch als altijd, met alleen op hun
uiterlijke effecten getoetste manualen, ver
tolkte Paul Huf de titelrol. In de lange
beginmonoloog, die eigenlijk door het stuk
zélf overbodig gemaakt had moeten wor
den. markeerde hij treffend iedere pointe.
Uitmuntend want tot op zekere hoogte
deerniswekkend gaf Johan Fiolet de door
een steenpuist gekwelde klerk. Om recht
vaardig te blijven: deze genoot het voor
deel de enige consequent getekende per
soonlijkheid te belichamen. Wim Vesseur
(die ook het door de situatie vereiste décor
Dr. Hewlett Johnson, De mensheid
wordt volwassen Vertaald door
A. J. Koejemans Uitgeverij
Pegasus, Amsterdam.
Weinigen zullen betwisten dat een rede
lijke overeenkomst verkieslijk is boven een
nieuwe oorlog als middel tot het oplossen
van de tegenstelling tussen Rusland en het
Westen; of ook dat een scherpe, eerlijke
bepaling van de fundamentele punten van
verschil de enig denkbare mogelijkheid geeft
tot het bereiken van zo'n oplossing. Alleen
die weinigen zal het niet ter harte gaan, dat
dit; boek over Rusland van de vermaarde
rode deken van Canterbury in het geheel
niet scherp en eerlijk is, maar onnozel en
eenzijdig. Dr. Johnson vertoont zich als
iemand wie men alles aan de neus kan
hangen: en hij verwerkt de kennis die htf
heeft verworven op een pretentieuze ma
nier, zij het met een pijnlijke onbeholpen
heid, zodra het er op aankomt begrippen te
hanteren van niet alledaagse aard. Zijn
beeld van Rusland is vervelend, want hij
ziet er alleen vooruitgang, kracht, opgewekt
heid, doelbewustheid, zonder een enkele
keerzijde, laat staan een nuancering; hij
moet zijn lezers wel voor buitensporig naief
houden, als hij hun daarmee de superiori
teit van een andere maatschappij denkt te
tonen.
Maar hij zal wel niet in staat zijn door
dringender beschouwingen te leveren. Wat
verwacht men van een man die een lof
spraak op het karakter van een jonge vrouw
besluit met „Een Inna Koelofskaja te heb
ben voortgebracht is geen geringe prestatie
voor welk regime ook" en die zegt dat Rus
land niet brengt „de vrijheid van drukpers
en dergelijke waardevolle dingen, maar de
meer elementaire, duurzame gaven: bevrij
ding van gebrek en onveiligheid, vrije toe
gang tot alle bex-oepen, recht op rust, op ge
zondheid. op onderwijs"? Dr. Johnson kan
weinig bijdragen aan een overeenstemming,
als hij zo gespeend is van begrip voor de
West-Europese cultuur.
De heer Koejemans, die de slechte verta
ling gemaakt heeft, koos als Nederlands voor
„Soviet Success", „De mensheid wordt vol
wassen". Het nemen van zulke vrijheden bij
een betoog, dat toch geacht wordt een strek
king te hebben, is laakbaar. Maar dat is van
minder belang dan het feit dat de tegenstel
ling Oost-West werkelijk wel meer toewij
ding en intelligentie verdient dan zij in deze
mooipraterij krijgt. S. M-
ontwierp) bracht met grote beheersing de
fanatieke bekeerling, Edwin Thomas daar
entegen kwam heel zwak voor de dag als
de wetsgel.rouwe hulpklerk, die nota bene
in het tweede bedrijf voor de tegenspeler
van Pilatus moet doorgaan. Jo Sternheim
voltooide de bezetting met een raak gety
peerde kwakzalver.
Het publiek leed aan bepaald ordever-
storende verkoudheid, die eerst bedaarde
toen het stuk de belangstelling meesleepte.
Dat het hierin tenslotte slaagde, is toch wel
een groot cpmpliment. DAVID KONING
Ruim 18000 Haarlemmers
haalden nog geen bonkaarten
De distributiedienst deelt ons mede dat
er weer een grote achterstand is ontstaan
bij de uitreiking van de nieuwe bonkaar
ten, welke op 24 Februari is begonnen.
Hoewel aan de achterkant van de thans in
gebruik zijnde levensmiddelenkaarten de
datum vermeld is, waarop men de nieuwe
kaarten in de Vleeshal moet afhalen, heb
ben tot dusverre 18000 Haarlemmers ver
stek laten gaan.
De Distributiedienst verzoekt de nalati-
gen zo spoedig mogelijk hun verzuim te
herstellen.Wanneer zij tot de laatste dag van
de uitreiking 29 Maart wachten, lopen
zij de kans, dat zij een uurtje in de rij
moeten staan. Thans kunnen zij vrijwel
direct worden geholpen.
Voetbal
Voorlopig HVB-elftal
Zondagmiddag om twaalf uur wordt te
Heemstede een wedstrijd gespeeld tussen
een RCH-combinatie en het Voorlopig HVB-
elftal. Laatstgenoemd elftal is als volgt
samengesteld: doel: H. Schwithal (DIO);
achter: J. van Straaten (EDO) en P. A. van
Laarhoven (Schoten); midden: C. Groen
(Schoten), G. van Herwerden (EDO), G. van
Leeuwen (TYBB); voor: J. C. Koelemeyer
(DSK), F. Avé (Concordia), J. Molenaar
(HFC), W. Grotveld (Nieuw Vennep) en W.
Blïnkhof (Stormvogels). Reserves zijn: P.
Beentjes (ADO), Th. Koop (Concordia), B.
Heemskerk (Concordia), W. van Sonderen.
(Waterloo) en K. van Oosten (Schoten).
Heringa Wuthrich
HAARLEM
BLIKSEMAFLEIDERS
(Adv.)
Uit de aether. Volgens persberichten
zijn de uitzendingen van de Griekse
partisanenzender, die zich op Joego-
slavisch gebied bevindt, gisteren plotse
ling opgehouden. De uitzendingen zijn
nog niet hervat.
Toekomstplannen. Matyas Rakozi, Hon
gaars vice-premier, heeft een vijfjaren
plan voor Hongarije aangekondigd,
waarbij ongeveer 2.500.000.000 gulden
zullen worden geïnvesteerd. Hij deelde
het congres van het nieuwe onafhanke
lijke volksfront mede dat Hongarije een
„volledig ontwikkeld, rijk en industrieel
land moest worden". Rakosi werd een
stemmig tot voorzitter van de organisatie
gekozen.
Alles vergeten en vergeven. De Birmaanse
premier, Thakin Noe, heeft een beroep
op de opstandige Karens gedaan de wa
pens neer te leggen en met de Birmanen
samen te werken in het belang van het
land. Hij stelde voor het vei'leden te
laten rusten. Het beroep kwam 24 uur
na het aanbod van amnestie aan Karens,
die de wapens neerlegden.
Staking. De mijnwerkers in het Ruhrge-
bied hebben gedreigd 1 April In siaking
te gaan indien zij geen loonsverhoging
ontvangen van drie mark per dag.
In het algemeen. Dr. Malan, de Zuidafri-
kaanse minister-president, heeft in een
brief aan de Zuidafx-ikaanse journalisten
vereniging verklaard, dat zijn regering
niet voornemens is zich met de persvrij
heid in het algemeen te bemoeien. Hij
zeide echter te hopen, dat de georgani
seerde journalisten zouden helpen om
misbruik van die vi-ijheid te bestrijden.
Bloedplasma. In Noorwegen worden plan
nen beraamd om een grote instelling te
slichten voor de productie van bloed
plasma ten behoeve van de burgerlijke
verdediging. Er zal tevens plasma in
droge vorm worden geproduceerd. Ver.
moedelijk zal de fabriek in een berg
gebouwd worden.
