c
3
Exporteurs dienen rekening te houden
met wensen en gewoonten der Amerikanen
Zij moeten de V.S. niet zien als één afzetgebied
Herstelbank voor Indonesië zal niet alleen
Westerse bedrijven stimuleren
Industrialisatie te Haarlem
Wereldnieuws
MAANDAG It APRIL 1949
2
De export van Europese en dus ook van
Nederlandse goederen naar het Westelijk
halfrond is éen aangelegenheid, die zowel
Europa als Amerika ter harte gaat. Maar
willen de Nederlandse exporteurs hun af
zet in Amerika vergroten en daarmede hun
land de begeerde dollars bezorgen, dan
dienen zij te bedenken, dat de Amerikaan
se consument opgezocht en bewerkt moet
worden en dat men met zijn speciale wen
sen en gewoonten terdage rekening moet
houden. Aldus verklaarde in een bijeen
komst van de American Businessmen's
Club te Amsterdam dr. Harold Heck, „di
rector of research" van het International
House, het grote centrum van zakenlieden
te New Orleans, tevens hoogleraar aan de
Tulane universiteit in deze belangrijke
Amerikaanse havenstad.
Prof. Heek maakt een reis door Europa
ter versteviging van de handelsbetrekkin
gen tussen zijn stad en de landen van het
oude continent. Hij liet niet na de Neder
landse exporteurs op het hart te drukken
vooral het grote afzetgebied van midden-
Amerika niet te vergeten en daarbij ge
bruik te maken van de havens aan de
Amerikaanse „Gulf", zoals New Orleans en
Houston, met een achterland van 60 mil-
lioen mensen, dat nog bijzondere aantrek
kelijkheid biedt door zijn gunstige trans
porttarieven, en waar speciaal min of meer
luxe goederen een afzetgebied zouden kun
nen vinden.
Hoe kan de Amerikaanse consument tot
afnemer gemaakt worden van Nederlandse
producten? Drie factoren moeten daartoe
in acht worden genomen. Het moet de
Amerikaanse consument mogelijk gemaakt
worden om te kopen, het moet hem gemak
kelijk worden gemaakt en hij moet gaan
inzien dat het gewenst is deze goederen
aan te schaffen. Met zijn gestandaardiseer
de wensen en gewoonten moet in elk op
zicht rekèning worden gehouden. Het pro
duct moet aantrekkelijk zijn, het moet be
schikbaar zijn zodra het verlangd wordt en
het moet goed verpakt zijn. De Amerikaan
se koper moet tot het inzicht gebracht wor
den dat de aankoop gewenst is door ad
vertenties en reclame en vooral ook door
goede afwerking van de aangeboden goe
deren.
Het kan aan kleinigheden liggen. Indien
een Nederlandse conservenfabriek haar
artikelen exporteert in een blik groter of
kleiner dan de Amerikaanse consument
gewend is, kan zulks van invloed zijn op
de afzet. Nederlandse exporteurs moeten
vooral ook niet de Verenigde Staten als
één enkele markt zien. Zij moeten verschei
dene handelsagenten in de diverse vaak
Zes doden bij explosie in kerk
Men vreest, dat zes personen om het
leven zijn gekomen bij een ontploffing in
de Rooms-Katholieke kerk te Marion in de
Amerikaanse staat South-Dakota.
De ontploffing, die tijdens de mis plaats
had, deed de gehele kerk instorten. Naar
schatting waren 150 mensen in het gebouw,
van wie de meesten onder het puin wer
den bedolven. Drie uur na de ramp kon
men vier lijken en twaalf gewonden ber
gen.
De ramp ontstond doordat de oven van
de centrale verwarming uit elkaar sprong.
Diefstal uit K.L.M.-depót
op Idlewild opgehelderd
De New Yorkse politie heeft een 25-jarige
Amerikaanse laadknecht van het K.L.M.-
depöt op het vliegveld Idlewild aangehou
den, die bekend heeft zich te hebben schul
dig gemaakt aan diefstal van een enveloppe
met 57.000 dollar uit het depot. Hij heeft
de politie een open plek op ongeveer
anderhalve kilometer van het vliegveld
gewezen, waar hij de enveloppe begraven
zou hebben.
De enveloppe, die Donderdagavond door
een bediende van een New Yorkse ban
kiersfirma op het vliegveld werd afgegeven
voor verVoer per K.L.M. naar Zürich, werd
sinds Vrijdag vermist. De bediende van het
depót, die de enveloppe in ontvangst heeft
genomen, verklaarde aan de politie dat hij
in de haast had vergeten zijn opvolger op
de waardevolle zending attent te maken.
Heringa Wuthrich
HAARLEM
ELECTRISCHE INSTALLATIES
GRONDVERWARMING
(Adv.)
De radio geeft Dinsdag
HILVERSUM I, 301.5 M.
7.00, 8.00, 13.00, 18.00, 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Gedicht van
de dag. 7.35 Platen. 7.50 Dagopening. 8.15
Platen. 8.55 Voor de vrouw. 9.00 Symphonie
in C van Georgus Bizet. 9.30 Aubade. 10.00
Morgenwijding. 10.15 Arbeidsvitaminen. 10.50
Voor de kleuters. 11.00 Platen. 11.30 De wek-
kèr. 12.00 Promenade-orkest. 12.30 Weer-
praatje. 12.33 Voor ons platteland. 12.40 Piano
met rhythmische begeleiding. 13.15 Platen.
13.20 Metropole orkest. 13.50 Met naald en
schaar. 14.40 Hohe Messe van J. S. Bach.
16.25 Honderd beroemde componisten. 16.40
De Schoolbel. 17.00 Kinderkoor „Jacob Ha
mel". 17.30 Robinson Cheaver, orgel. 17.45
Landinrichting in de tropen. 18.15 Piano.
18.30 Strijdkrachten. 19.00 „Repi", radio-strip.
19.10 Valse triste, J. Sibelius. 19.15 Bodi
Rapp. zang. 19.45 Voor de scheepvaart. 19.50
Wederopbouw. 20.05 Radiozoeklicht. 20.15
Divertimento-orkest. 20.45 Brieven over her
sengymnastiek. 20.55 „Cansones". Ital. pro
gramma. 21.30 Allerlei. 21.35 Patricia Ross-
borough, pinano. 21.45 Buitenlands overzicht.
22.00 „Ik zou zo graag". 22.30 Bijnamen in
de kamermuziek. 23.15 Reportage wedstrijd
Nederlandse en Franse boksers. 23.28 Platen.
HILVERSUM II, 414.5 M.
7 00, 8.00, 13.00, 19.00 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Platen. 7.45 Gebed. 8.15 Platen
9.05 Lichtbaken. 9.30; Waterstanden. 9.35
Louis Kentner. piano. 10.00 Voor kleuters.
1015 Muziekkalender. 10.40 Platen. 11.30 „Als
de ziele luistert". 11.40 Orgelwerken Men
delssohn en Schumann. 12.00 Angelus. 12,03
Lichte muziek. 12.30 Weerpraatje, 12.33 Ver
volg Lichte muziek. 12.55 Zonnewijzer. 13.20
Pierre Boe^sen. bas met orgel. 13.45 Het
Stichts Pianokwartet. 14.30 „Onder Ons". 15.00
Platen. 15.30 Licht pianospel, o.a. Sandor
Vidak 16.00 Voor zieken. 16.30 Ziekenlof. 17.00
Voor de jeugd. 17.45 Kinderkoor. 18.10 Sport-
praatje. 18.20 Actualiteiten. 18.30 „Het huis
Islam". 19.15 Lichte Franse orkestwerken.
19 45 Dit is leven. 20.05 De gewone man. 20.12
Sonate no. 2. Debussy. 20.30 Lijdensmeditatie.
21.30 Cembalo Gezelschap. 22.00 West-
Europees commentaar. 22.10 Collegium Mu-
aicum Amstelodamense. 22.45 Gebed. 23.15
Suite voor strijkers PurcelL
zozeer van elkaar verschillende streken
van Amerika aanstellen of speciale han
delsadviseurs, die op de hoogte zijn van
hetgeen in Nederland gemaakt wordt en
van hetgeen de Amerikaan verlangt.
In Amerika, zo verzekerde prof. Heek,
is men zich wel bewust van het Europese
dollarprobleem en daarmede ook van de
noodzakelijkheid, dat de Europese landen
meer goederen naar de Verenigde Staten
verkopen.
Ter beantwoording van het bezoek, dat
leden van de American Businessmen's Club
verleden jaar aan New Orleans hebben ge
bracht, zal in September een vertegenwoor
diging van het International House naar
Nederland komen.
t Vissertje.
Recept van de Voedingsraad!
U hebt 1 li/2 kilo kabeljauw
of 1 kilo kabeljauw-moten voor
4 pers. nodig, zout, (citroen),
boter of margarine, (paneer
meel), aardappelmeel of bloem.
Was de vis goed, wrijf ze met
wat zout in. Leg ze in vuurvaste
schotel, braadslee of stoofpan,
waarin wat gesmolten boter of
margarine. Doe er wat water bij.
Sprenkel desgewenst wat ci
troensap erover. Stoof de kabel
jauw 30 min. in oven of 15
min. op vuur zachtjes gaar. Het
vlees is dan zacht, laat makke
lijk los. Houd de pan gesloten!
Bedruip de vis, halverwege de
stoof tijd, met het vocht.Bestrooi
haar desgewenst met paneer
meel. Gebruik het vocht als
saus, evt. gebonden met aard
appelmeel of bloem. Bijpassende
groenten: worteltjes, spinazie
of kropsla.
Mevr.Noordewier-Reddingius
ten grave gedragen
Op indrukwekkende wijze heeft, kunst
lievend Nederland Zaterdagmiddag de laat
ste eer bewezen aan de zangeres mevrouw
Aaltje Noordewier-Reddingius, die te Hil
versum werd begraven. De plechtigheid
begon met een rouwdienst in de chapelle
ardente aan het Melkpad, waar het stoffe
lijk overschot was opgebaard. In deze
rouwdienst eerde een viertal kunstenaars,
die tot mevrouw Noordewier's vrienden
kring behoorden, haar op muzikale wijze.
Dr. Anthon van der Horst opende de dienst
met een orgelsolo, het praeludium in bes
kl. terts van Bach. Vervolgens werd een
aria uit Bach's „Matthaus passion" ten ge
hore gebracht, welke mevrouw Noordewier
in vroeger jaren zelf talloze malen zo be
zield en ontroerend heeft gezongen: „Aus
Liebe will mein Heiland sterben". De so
praan, mevrouw Dora van DoornLinde
man zong deze aria, begeleid door de
fluitist Nic. Klasen en dr. Van der Horst
aan het orgel. Nadat dr. J. B. A. Kipp, een
zwager van mevrouw Noordewier, namens
de familie de overledene had herdacht,
speelde de cellist Carel van Leeiiwen
Boomkamp het „Elegie" van Gabriel Fauré.
De dienst werd besloten met de aria uit
het „Requiem" van Brahms: „Ihr habt nun
Traurigkeit". Honderden genodigden woon
den deze dienst bij en schreden in de rouw
stoet achter de baar naar de begraafplaats
aan de Bosdrift, waar de bijzetting in het
familiegraf volgde. Onder de velen, die de
grote zangeres de laatste eer kwamen be
wijzen, bevonden zich dr. N. R. A. Vroom
als vertegenwoordiger van de minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, de
burgemeesters van Hilversum en Deurne,
vertegenwoordigers van de besturen van
het Concertgebouw, de Maatschappij ter
Bevordering van de Toonkunst, de Neder
landse Bachvereniging, het Amsterdams
Conservatorium en de Nederlandse Opera.
Talloze kunstenaars, vele oud-leerlingen en
vrienden, ook uit Engeland, België en
Zwitserland, volgden de baar.
Aan de groeve noemde dr. Vroom, hoofd
der afdeling Kunsten van het ministerie
van Onderwijs, K. en W., de overledene een
der grootste vrouwen uit Nederlands ge
schiedenis van thans, een vrouw, die haar
stempel op het kunstzinnig leven van deze
tijd heeft gedrukt, een groot voorbeeld voor
de talenten, die thans groeien. De burge
meester van Hilversum herinnerde er aan,
hoe mevrouw Noordewier met haar uit
zonderlijk kunstzinnige gaven tallozen
heeft ontroerd. Zij had de gave een klein
stukje van Gods schoonheid voor ons te
openbaren. Zij wist door noeste arbeid en
veel zelfopoffering haar talenten nog te
veredelen en was niet alleen een groot
kunstenares, maar ook een groot mens. Zij
heeft een stempel van adeldom gedrukt op
haar kunst en hele wezen. De burgemeester
van Deurne herinnerde aan de groetse hul
diging, welke Deurne mevrouw Noordewier
bij haar 60e verjaardag in haar geboorte
huis bereidde. Dr. Anthon van der Horst
voerde het woord namens het Amsterdams
Conservatorium en de vele leerlingen. Ten
slotte sprak mevrouw Dora van Doorn
Lindeman tot haar „zangmoeder" een af
scheidswoord.
Minister Götzen verwacht grote Amerikaanse
investeringen na een politieke consolidatie
In een gesprek met een redacteur van
het A.N.P. heeft de minister zonder por
tefeuille L. Götzen enige mededelingen
gedaan en enige verwachtingen uitgespro
ken met betrekicing tot de voor Indonesië
op te richten Herstelbank.
„Het doel van de Herstelbank", aldus de
minister, „zal zijn: financiering van bedrij
ven, welke door in het Koninkrijk geves
tigde natuurlijke en rechtspersonen in In
donesië worden gevoerd. Het gaat dus niet
over stimulering van Westerse bedrijven
alleen. Het accent ligt zelfs niet in hoofd
zaak op het Westerse bedrijfsleven. Wel
zal men bij de financiering als criterium
moeten aanleggen, dat de te helpen onder
neming naar de maatstaven van het Wes
terse bankwezen credietwaardig behoort te
zijn.
De Indonesische bedrijven waren tot nu
toe meestal klein. Het ligt echter in de
bedoeling hiervoor de bemiddeling van het
volkscredietwezen in Indonesië in te roe
pen. Voqrts zal men credieten verlenen
aan Indonesische coöperaties (waarvan er
al weer meer dan duizend aan het werk
zijn). Daarnaast zijn er ook Oosterse be
drijven, die rechtstreeks voor credieten in
aanmerking komen. In het gebied van Pa-
soendan bestaan bijvoorbeeld reeds vijf
van dergelijke bedrijven.
Het criterium voor de objecten der Her
stelbank zal in het algemeen zijn, dat de
te steunen ondernemingen moeten strek
ken tot bevordering van het herstel en de
welvaart van Indonesië."
Wat betreft eventuele Amerikaanse in
vesteringen in Indonesië was de minister
van mening, dat deze na politieke consoli
datie inderdaad op uitgebreide schaal zijn
te verwachten. Nederland zelf heeft im
mers niet voldoende kapitaal meer ter be
schikking en bovendien zullen Amerikaan
se investeringen Indonesië de zo nodige
dollars kunnen verschaffen.
Gevraagd naar zijn algemene indruk
over de economische situatie in Indonesië,
in 't bijzonder in de pas opengelcomen ge
bieden, antwoordde minister Götzen: „Wat
Sumatra betreft is de algemene indruk
niet ongunstig. Op Java wordt hard ge
werkt. Volgens berichten tot 1 Maart wa
ren in het pas bezette gebied ongeveer
honderd der bezochte ondernemingen in
tact of op korte termijn herstelbaar en
veertig vernield. Gebleken is, dat in en
kele gevallen berichten over vernielingen
op onjuiste waarneming berustten, doch
ook het omgekeerde komt voor. Intussen
worden successievelijk de ondernemingen
weer bezet. In Kediri zijn onlangs weer vijf
suikerfabrieken geopend en in Djokja vier.
Opmerkelijk is de gunstige ontwikkeling in
Bantam. In het algemeen gezegd zal het
echter op Java wel langer duren eer de
productie weer goed op gang komt dan op
Sumatra".
Repatriëring wordt
wellicht hervat
Overleg tussen Den Haag
en Batavia
Van bevoegde zijde verneemt het ANP,
dat op het ogenblik overleg wordt gepleegd
tussen de autoriteiten in Den Haag en Ba
tavia over een hervatting der repratriëring
van de daarvoor in aanmerking komende
Nederlandse militairen in Indonesië. Dit
overleg is thans, voor wat betreft een
nieuwe vaststelling van het repatriërings
schema in een eindstadium gekomen. Er
zullen zeer spoedig nadere mededelingen
worden gedaan.
Belangrijke vragen door een commissie in studie
genomen
verlies mag de gemeente
In de oude raadszaal van het stadhuis
heeft de burgemeester, mr. P. O. F. M.
Cremers, een adviescommissie voor de in
dustrialisatie te Haarlem geïnstalleerd. Ii
deze commissie, waarvan de burgemeester
het voorzitterschap bekleedt, hebben zit
ting de heren: A. J. M. Angenent, wethou
der van Openbare Werken en Volkshuis
vesting; ir. M. H. Maas, directeur van
Openbare Werken; drs. W. L. Beijnes, di
recteur der Kon. Fabriek van Rijtuigen en
Spoorwagens J. J. Beijnes N.V.; ir. A. H.
Ingen Housz, directeur der Kon. Ned. Hoog
ovens en Staalfabrieken; ir. W. Fuhri
Snethlage, directeur van de Economisch
Technologische Dienst voor Noordholland;
jhr. dr. J. C. Mollerus, secretaris van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken; ir.
J. H. Telders, directeur van de N.V. M. J.
van Hattum's Havenwerken; Ch. E. Visser,
voorzitter van het Departement Haarlem
der Nederlandse Maatschappij voor Nijver
heid'en Handel. Als secretaris is aan deze
commissie toegevoegd de referendaris ter
gemeentesecretarie N. C. A. Oclchuysen.
In de door de burgemeester uitgesproken
installatierede, kwam o.a. tot uitdrukking,
dat naar het oordeel van B. en W. het
vraagstuk: „Welke is de taak van de ge
meente Haarlem op het gebied van de
industrialisatie?" zo moeilijk en van zo veel
gewicht is, dat zij behoefte hebben aan
voorlichting door een tweezijdig samenge
stelde commissie en wel enerzijds mannen,
door hun werkzaamheden terdege bekend
met de verlangens van het industriële be
drijfsleven, anderzijds een deputatie uit
hun midden, gesteund door de directeur
van Openbare Werken,
In de eerste plaats rees voor spreker de
vraag, of de tijd gunstig is voor de ge
meente om met brugaanleg, wegverbete-
ring, ophoging en graafwerken belangrijke
kapitalen in het industrie-terrein te in
vesteren.
In de tweede plaats, welke belangen
worden door de vestiging of uitbreiding
van bepaalde industrieën in het bijzonder
gediend of geschaad?
De derde hoofdvraag, waarvoor spreker
zich zag gesteld, is: Welke kunstwerken
moet Haarlem voor de bevordering van de
industrialisatie uitvoeren en in welke, volg
orde moet het deze aanvatten?
In de vierde plaats vroeg hij zich af, of
de gemeente mag overgaan tot ontsluiting
en ophoging van industrie-terrein, als zij
weet, dat de kosten daarvan niet door
gronduitgifte zullen worden goedgemaakt?
Gevaarlijke „radio-onderdelen"
Pakketjes met springstof
uit de oorlogstijd
Een ongeval met ernstige afloop, dat on
langs een radiomonteur in een Brabants
dorp trof, heeft de aandacht gevestigd op
de aanwezigheid hier te lande v^n „radio
onderdelen", welke levensgevaarlijk blijken
te zijn en bedrieglijk veel lijken op conden
satoren, die in de radiotechniek worden
toegepast.
In het onderhavige geval wilde een 22-
jarige monteur zulk een „radio-onderdeel"
doormeten. Hij sloot de aansluitdraden aan
op een accumulator met een spanning van
2 volt. Het gevolg was, dat het voorwerp
ontplofte, waardoor de monteur zo ernstig
in het gelaat werd gewond, dat hij waar
schijnlijk blind zal zijn.
In de oorlogsjaren hebben zich soortge
lijke ontploffingen voorgedaan, waarbij in
één geval tot amputatie van een gedeelte
van de rechterhand moest worden overge
gaan. In een ander geval werd een 16-jarige
leerling-electricien gedood.
Deze ongevallen gebeurden alle in werk
plaatsen van radio-ondernemingen. Uit de
overblijfselen van de ontplofte voorwerpen
en uit verklaringen van personen die der
gelijke voorwerpen in hun bezit hebben
gehad kan worden opgemaakt, dat zij be
staan uit met bruin papier omwikkelde
pakketjes van 5 a 6 cm lengte, 2 a 2% cm
breedte en 6 a 7 mm dikte, voorzien van
twee witte draden, eveneens samen aan één
contactpen. De pakketjes zijn met spring
stof gevuld en werden in de oorlog ge
bruikt voor het vernietigen van radio- en
radartoestellen van neergeschoten vlieg
tuigen door de bemanning, om de construc
tie geheim te houden.
De eigenaar van de radiowerkplaats,
waar zich eerstgenoemd ongeval voordeed,
had nog tal van andere onderdelen in zijn
bezit, welke van de geallieerde legers af
komstig waren. Degenen, die eveneens over
dergelijke „onderdelen" beschikken wordt
dringend aangeraden, voorzichtig te zijn en
bij enige twijfel de politie te waarschuwen.
„INTERMONTE S SORIALE" TE
UTRECHT.
In Utrecht is de jaarlijkse „ïntermon-
tessóriale" gehouden. Dit is een bijeen
komst van leerlingen van de vijf Montes-
sori-lycea in Nederland, waar onder ook
die van het Jac. P. Thijsse Montessori-
Lyceum te Overveeh. De leerlingen namen
deel aan wedstrijden in hockey, tafelten
nis, schaken, toneel en muziek. De school,
die wint krijgt de z.g. „I. M. Wisselwim
pel". Het Jac. P. Thijsse Montessori-Ly-
ceum, dat de wimpel twee jaar achter
elkaar heeft gewonnen, heeft de prijs dit
maal af moeten staan aan het Montessori-
Lyceum te Amsterdam.
Panda en de Meester ^Ontdekkingsreiziger
38. Ja die mijnheer Ben Piep-seh was
werkelijk een slimme man! Je begrijpt na
tuurlijk al wel, dat de Bey van Kromostan
ook in de kranten had gelezen, hoe Joris
Goedbloed overal vertelde, dat er in Kro
mostan zoveel caponiet gevonden werd, en
daar wilde de Bey nu het zijne van weten.
Hij zond dus zijn Eerste Grootvizier, Ben
Piep-seh, er op uitom die mr. dr. Goeth-
Piep-seh nu. Maar caponiet was iets heel
bijzonders, en de Bey was niet de enige
die er belang in stelde, en dat zou nu al
heel vlug gemerkt worden! De auto, waar
in Joris en Panda gevankelijk weggevoerd
werden, raasde over allerlei stille wegen
door de duisternis, met de twee motor
agenten er vóór. Zo kbn er niet veel ge
beuren, zou je zo zeggenmaar dan
bloeth voor hem te halen, en dat deed Ben heb je het mis! Ergens langs die weg stond
een oude boom. En juist op het ogenblik,
dat de motorrijders er langs waren gereden,
begon die boom te vallen en hij viel met
een plof midden over de wegDe mo
torrijders merkten niets en reden verder,
maar de auto reed bovenop die boom en
kwam met een zware slag tot stilstand!
Jammer van die mooie wagen, zou je zeg
gen maar wacht even; het ergste moet
nog komen...m
Zo ja, welk
nemen?
In de vijfde plaats kwam spreker nog
tot de meer technische vragen als: hoe
moet de gemeente het terrein indelen?
Welke verhouding moet er zijn tussen
kadelengte, wateroppervlakte en grond-
oppervlakte? Moeten de terreinen en ka
den in eigendom of in erfpacht uitgegeven
worden? De kaden wellicht in pacht?
De burgemeester besloot zijn rede o.a.
met de mededeling, dat het gemeentebe
stuur van Haarlem zich gelukkig prijst, dat
genoemde heren bereid zijn gevonden hun
kennis en een deel van hun belangstelling,
tijd en energie ter beschikking van Haar
lem te stellen.
Onmiddellijk na de installatie heeft de
commissie met haar taak een aanvang
gemaakt.
TIJDELIJKE SIMULTAANKERK IN EEN
GARAGE.
Tijdens de oorlog werd de Ned. Hervorm
de Kerk te Dinteloord (N.B.) zwaar be
schadigd. Ook het R.K. kerkgebouw viel
aan het oorlogsgeweld ten offer. In deze
gemeente, die voor het merendeel protes
tants is, richtten protestanten en katholie
ken gezamenlijk een garageruimte tot kerk
in, die beurtelings door protestanten en
katholieken werd gebruikt. Er ontstond dus
een z.g. simultaankerk, zoals er voorheen
nog enkele waren, zoals de basiliek van St.
Willibrordus te Hulst (Z.), waarvan het
koor door de rooms-katholieken en het
schip door de hervormden werd gebruikt.
Op Donderdag 14 April wordt te Dintel
oord een inwijdingsdienst in het herstelde
kerkgebouw der Ned. Hervormde Gemeente
gehouden.
Nederlands op Afrikaanse
scholen en universiteiten
De Zuid-Afrikaanse academie voor we
tenschap en kunst heeft een vragenlijst
opgesteld, onder de titel: „Nederlands op
skool en universiteit", met het doel, een!
onderzoek in te stellen naar de plaats vanj
het Nederlands in het onderwijssysteem.]
Deze lijst wordt gestuurd aan prominente
figuren op onderwijsgebied.
Enkele der gestelde vragen luiden:
„Is u oortuig, dat ons die beste voordeel
trek vir Afrikaans uit die studie van
Nederlands soos dit tans in ons onderwys-
stel inpas?
Het die tyd nie aangebreek, om Afri
kaans en Nederlands as twee selfstandigej
vakke in die leerplan te behandel nie?
Is u van mening dat Nederlands vir die
Afrikaanse studente net so .moeilijk is as
Duits of Latyn?
I? dit ook u overvinding dat dié beste:
skrywers en sprekers van Afrikaans 'n
Nederlandse taalagtergrond het?
Waarom lees so weinig Afrikaners Ne
derlandse boelce? Is dit die taal wat hulla,
afskrilc of die vreemde lahdsomstandig-1
heid en gewoontes? I
Is dit niet noodsaaklik dat so gou mont-i
lik aan alle universiteite, normaal en op
leidingscolleges, 'n kursus in Nederlands
as skryftaal ingesteld wordt, met die oog
op afrigting van studente wat eventueel
die vak Nederlands op ons skole kan do
seer?"
NEDERLANDER ERNSTIG GEWOND
BIJ AUTO-ONGELUK TE PARIJS.
Op de Boulevard St. Michel te Parijs ia;
in de nacht van Zaterdag op Zondag een
Nederlandse auto tegen een lichtzuil ge
botst. De bestuurder, de 36-jarige A. A. J.
van Spaandonk uit Utrecht, werd ernstig
gewond en is in een ziekenhuis opgenomen.
Ontginning Noord-Oostpolder wordt voortgezet. Om de aardkluiten fijn te maken
die de greppelploegen achterlaten nadat zij door de wildernis van het nog onontgonnen
gedeelte van de Noord-Oostpolder zijn getrokken, wordt gebruik gemaakt van.een
zogenaamde „Graeder". Deze machine wordt met twee tractors door de zware klei
van het nieuw gewonnen gebied getrokken.
Toontje blijft maar paarden
tekenen
Lesley Storm hoeveel mensen zouden
eigenlijk weten of zich achter deze naam
een man of een vrouw verbergt heeft
met haar blijspel „Toontje heeft een paard
getekend" het Nederlandse publiek, dat er
maar niet op uitgekeken schijnt te kunnen
raken, wel bijzonder aan zich verplicht. Dit
weekeinde kwamen weer een paar hon
derd belangstellenden naar de Haarlemse
schouwburg om zich met dit malle geval te
amuseren. „De Komedianten" gaven er een
vlotte voorstelling van. Zij kunnen het ook
niet helpen dat de kluchtigheden steeds
meer moeten worden aangedikt om de ver
wachtingen niet te beschamen of om het
niet te laten verbleken bij het beeld der
herinnering.
Tilly Périn-Bouwmeester vertolkte de
grootmoeder van Toontje wat grover en
oppervlakkiger, wat luidruchtiger vooral,
dan destijds Fie Carelsen, doch haar tem
peramentvolle humor en snerpende tegen
woordigheid van geest leverden niet minder
plezier op wel minder kunst, maar daar
ging het niet om. Als haar echtgenoot zag
men deze keer Johan Valk, die zich weinig
moeite behoefde te getroosten om zich de
sympathie van het publiek op de hals te
halen. Deze over het algemeen voortreffe
lijk typerende acteur, die zich jarenlang
tevreden heeft gesteld met een plaats in de
schaduw van Johan Kaart, komt in het
volgende seizoen bij de Haagse Comedie
van Cees Laseur. (Tussen twee haakjes:
ook Myra Ward gaat deel van dat gezel
schap uitmaken). De prestaties der anderen
Henny Alma, Leo de Hartogh, Piet Ur
ban en nog enkelen waren niet onver
dienstelijk, doch gaven geen aanleiding tot
verdere uitbreiding van dit verslag. Het is
jammer dat „De Komedianten" deze twee
speelbeurten niet hebben kunnen gebruiken
om enkele nieuwe aanwinsten van hun
répertoire te vertonen. DAVID KONING
„De Liedjeszanger"
„West-Frisia" heeft deze keer dat wil
zeggen: Zaterdagavond in „De Leeuwerik"
te Haarlem een toneelstuk opgevoerd,
waarin nu eens niet een stugge boer voor
kwam, die zich schrap poogt te zetten tegen
de voortgang van de tijd. Men had nu de
keuze laten vallen op het niet onaardige
blijspel „De Liedjeszanger" van J. Bus, in
de streektaal gezet door de heer K. May,
die ook de titelrol speelde. De verbaeldings-
kracht van de toeschouwers moest wel een
zeer werkzaam aandeel in deze vertoning
nemen om de indrukken van oog en oor
harmonisch te verenigen, want men be
schikte nu niet bepaald over de gedroomde
vertolkers, doch te oordelen naar het vrien
delijke applaus was de bereidwilligheid
groot.
Blijkbaar bood de verandering van genre
de medewerkers nog flinke en grotendeels
onoverwinnelijke moeilijkheden. De eigen
aardigheden van hun spel, die bij vroegere
gelegenheden als kwaliteiten beschouwd
mochten worden, omdat zij er sterk toe
bijdroegen de locale sfeer te bepalen, ver
keerden thans in bezwaren. Het welslagen
van een comedie, ook al voltrekt deze zich
ten plattelande, hangt voor een niet ge
ring deel af van de verrassende vaart, van
het vliegensvlugge en onverwachte ver
springen der accenten. En daaraan man
keerde nogal wat. In feite werd de tekst
meer gespeld dan gesproken. Comedie-
spelen is een kwestie van maatgevoel.
Toch was dit een aardige voorstelling,
die wel geen bewondering, maar een door
lopende sympathie verwekte. Trouwens:
aan gevoel voor humor ontbreekt het deze
mensen geenszins. Er zal alleen meer oefe
ning aan te pas moeten komen om ook op
dit lichtere terrein een begin van kunst te
baren* D. K.
Oorlogserfenis. In de Duitse stad Helsungen
(Sovjetzöne) zijn zes kinderen gedood!
tengevolge van de ontploffing' van een
oude pantservuist. De kinderen, die zes
tot acht jaar oud waren, vonden het pro
jectiel tussen ruïnes en waren er mee
gaan spelen. (United Press.)
Voortrekkers. Van 1 tot 12 Augustus zal in
Noorwegen een internationale bijeen
komst van voortrekkers der padvinders-
beweging worden gehouden, de eerste
na de oorlog. Deze bijeenkomsten heb
ben, evenals de jamboree, om de vief
jaar plaats.
Eeuwige postzegel. Van 1 tot en met 12 Juni
wordt in „Grand Palais" te Parijs het
100-jarig bestaan van de Franse post
zegel herdacht. Bij die gelegenheid
wordt een internationale philatelistische
tentoonstelling gehouden, benevens een
expositie, georganiseerd door het mini
sterie van PTT, samen met het ministe
rie van Overzeese Gebiedsdelen.
Congres. Onder auspiciën van linkse parle
mentsleden, vakverenigingen en parti
culieren, onder wie dr. Hewlett John
son, de „rode" .deken van Canterbury,
zal op 12 Juni te Londen een congres
voor „vrede, handel en vriendschap met
de USSR" worden gehouden.
Er zullen twee bijeenkomsten worden
gehouden, één over „Het leven, het werk
en de vooruitzichten van de Sovjet
burger" en één over „Vrede en handel
met de USSR".
Treinramp. Tien personen kwamen om het
leven en ongeveer 40 werden gewond
bij een ontsporing van de Pendjaab-
express, ongeveer vier kilometer van
Benares (India.)
Tegen t.b.c. De Franse nationale vergade
ring heeft een wetsontwerp goedge
keurd, waarbij inenting tegen tubercu
lose verplicht wordt gesteld voor alle
schoolkinderen, rijksambtenaren, leden
van de gewapende macht, medische
werkers en arbeiders in de voedsel-
bedrijven, die de leeftijd van dertig jaar
nog niet hebben bereikt.
Sabotage. Volgens Radio-Madrid zou de
Cominform onlangs aan agenten in
Spanje instructies hebben doen toe
komen om sabotage te plegen in de
Spaanse industrie, treinen te doen ont
sporen en overvallen op banken te ple
gen. Volgens de radio zou de ontspo
ring van de sneltrein Barcelona-Madrid
op 13 Februari jl. waarbij 29 doden
vielen, aan sabotage te wijten zijn.
Uitdaging. De commentator Leonidof van
radio-Moskou heeft de Britse minister
van buitenlandse zaken, Ernest Bevin,
uitgedaagd „één enkel feit te noemen,
dat aantoont, dat 'de Sovjet-Unie ooit
Engeland, Frankrijk, de V.S. of enig
ander land, aangesloten bij het Atlan
tisch pact, heeft bedreigd".
Hij zei, dat een der plechtigste beloften,
door de leiders der Labour-party ge
daan, voor zij aan de macht kwamen,
het versterken van de Brits-Russische
vriendschap was.
„Iedereen weet, dat deze belofte nooit
is nagekomen", aldus de commentator.
Tegenstelling. De Sovjet-ministerraad heeft
o.a. een Stalinprijs (eerste klasse) van
200.000 roebel toegekend aan de acade
micus Latysjef voor zijn atoomonder
zoek, zo meldt radio-Moskou.
Het communistische blad „Pravda"
schrijft, dat de toekenning der prijzen
betekent, dat de wetenschap in de
Sovjet-Unie grote vorderingen heeft ge
maakt. Het blad maakt een vergelijking
met de „bourgeois-landen, waar de
wetenschap stagneert en slechts een die
naar vml het kapitalisme is".