Oude ambachten zingen
hun zwanenzang
De Gaulle geeft blijk van mededogen
met het lot van de grijze Pétain
lid finish huiskamer 665.-
Predikbeurten
Haar Verven
ZATERDAG 23 APRIL 1949
HAARLEMS DAGBLAD
Klompen, hoepels, tonnen en manden
kregen moderne vervangers
(Speciale reportage)
Het is een opvallend verschijnsel, dat in deze tijd, waarin opvoering van de produc
tie een eerste vereiste is, verscheidene eeuwenoude handwerksbedrijven met tolale
uitschakeling worden bedreigd. Het zijn zonder uitzondering ondernemingen, waarin
het lied van de arbeid bijzonder melodieus klinkt, omdat belangwekkende historische
en folkloristische motieven in dit stage gezang zijn verwerkt. Veel minder dan in
andere bedrijven hoort men daar het geronk van motoren en de scherpe tonen van
mechanische bewerkings-installaties. De door jarenlange, practische scholing ver
kregen vaardigheid in het bewerken van materialen gold altijd als middel voor het
verkrijgen van naam en faam. Merkwaardig genoeg was echter noch een gebrek aan
kundigheid, noch het ontbreken van machines en andere hulpmiddelen de voornaamste
oorzaak van het verval van deze ondernemingen.
Veeleer moet dit worden geweten aan het feit, dat de voortbrengselen van ver
schillende van die oude ambachten hun betekenis voor ons economische leven groten
deels hebben verloren.
Liever gummilaarzen dan klompen.
De klompenmakerij tobt met moeilijk
heden op allerlei gebied. In dit bedrijf
brengt technische vereenvoudiging van de
productie inderdaad de kleine ambachts-
bedrijven, waar de ruwe blokken met dé
hand tot klompen gevormd worden, in ge
vaar. De prijsvaststelling werd tot nu toe
geregeld naar de productiekosten in grote
klompenmakerijen, die het product mecha
nisch vervaardigen. De kleine klompen
maker komt hier niet mee uit en hij moet
noodgedwongen bijverdiensten zoeken. Het
handwerk is dus niet lonend meer en
bovendien: de Hollandse klomp is in het
buitenland wel erg populair, maar in ons
polderland zelf geven steeds meer boeren
en landbouwers de voorkeur aan een paar
stevige, waterdichte gummilaarzen. Waar
schijnlijk zal onze klomp, het eeuwenoude
schoeisel van de plattelandsbewoner, een
steeds zwaarder strijd krijgen te voeren
tegen de moderner voetbedekkïng. Tevens
heeft de klompenmakerij in het algemeen
te kampen met een groot gebrek aan mate
riaal. Met veel belangstelling zien de klom
penmakers de inwerkingtreding van de
economische unie met België tegemoet. In
het kader van de Benelux-overeenkomst
zouden de Belgische klompen ongelimiteerd
ingevoerd kunnen worden, maar tevens zou
dan het Belgische populierenhout onver
werkt de grens mogen passeren. De Bene
lux zal dus waarschijnlijk grote verande
ringen brengen voor de kwijnende Neder
landse klompenindustrie. Het blijft intussen
de vraag, of de verandering een verbete
ring zal zijn.
Boter in kartonnen verpakking.
Het is zeer opvallend, dat in deze tijd van
houlschaarste bepaalde inheemse hout
soorten nagenoeg waardeloos worden. Zo
bijvoorbeeld het hout, dat door onze
grienden wordt geleverd en dat vroeger j
veel aftrek vond in mandenindustrie en
hoepelmakerij.
Want ook de hoepelmakerij, een merk-
waardig oud ambacht, verliest veel van
zijn betekenis. De ho'epelmakerijen, die
gevestigd zijn langs onze grote rivieren,
waar ook het griendhout groeit, hebben
in het verleden tijdperken van grote j
bloei meegemaakt. Uit kleine dorpjes-;
werden scheepsvrachten hoepels over heel j
de wereld verzonden.
De bewerking van het taaie griendhout
geschiedt ook thans nog volkomen met de
hand in de schemerige, kleine werkplaat- j
sen, waar de eigenaardig gevormde werk
banken staan. Maar helaas, deze bedrijven
missen momenteel elke levensvatbaarheid.
Vroeger gingen grote hoeveelheden van
die witte of groene hoepels naar Scandina
vië. De Deense boter werd verpakt in vaat
jes, o'ie in de vorm werden gehouden door
Hollandse hoepels. De Nederlandse haring-
export vroeg grote partijen, die om de grote
tonnen met „Hollandse Nieuwe" werden
geslagen en zo over heel de wereld reisden.
Ook andere vaten en tonnen werden met
hoepels omwikkeld. Thans verliest de hoe
pelmaker steeds meer afzetgebied.
Boter wordt tegenwoordig hoofdzakelijk
verzonden in kartonnen verpakking en de
meeste haringvaten worden voorzien van
ijzeren ringen, die veel langer meegaan. Uit
psychologische overwegingen worden de
witte bandjes nog wel gebryikt, bijvoor
beeld \oor de verzending van luxe vaatjes
haringvaar Amerika, doch steeds meer
hoepelmakerijen worden gesloten wegens
gebrek aan afnemers. Bovendien is er ook
geen belangstelling meer voor het belang
rijke afvalproduct: spanen.
Handkuiperij in de knel.
Merkwaardig is ook dat de kuiperij, die
zich voornamelijk concentreert in de vis
sersplaatsen langs de kust, in de huidige
vorm de hoepel
makerij het leven
onmogelijk maakt.
Er is nog wel
vraag naar tonnen,
want jaarlijks zijn
voor verpakking
van haring 250.000
rederijtonnen no
dig en 450.000 ver-
zendtonnen. In en
kele plaatsen zijn
daarvoor grote
stoomkuiperijen
verrezen, die het
vurenhout, dat
men uit Zweden
pn Noorwegen be
trekt, vol-automa-
tisch verwerken.
Daarnaast wordt
in de handkuipe
rijen de oude
methode nog ge
volgd. Het met.de
hand vervaardigen
van tonnen (waar
bij geen spijker te
pas komt) vraagt
echter een maxi
mum aan practi
sche ervaring.
Jongeren voelen
zich tot dit beroep
zonder toekomst
niet meer aange
trokken.
De situatie is
thans zo, dat de
handkuiperijen
meestal worden
geëxploiteerd door
haringhandelaars,
die dus slechts ton
nen voor eigen
rekening vervaar
digen. Alleen op
die wijze heeft het
kuipen met de hand nog reden van bestaan.
De kuiperij in haar geheel is voortdurend
op haar hoede, want steeds wordt geëx
perimenteerd met nieuw verpakkingsmate
riaal. De ton heeft voor verschillende arti
kelen ai het onderspit moeten delven tegen
aluminium en kartonnen kisten.
Nu de zuivelfabrieken het kaasmaken
van de boerin hebben overgenomen, zijn
er ook voor de zg. „boerenkuipers" in de
dorpen weinig vooruitzichten.
Heeft de mand afgedaan?
De slechte toestand in de mandenmake
rijen heeft de laatste jaren al herhaaldelijk
de aandacht getrokken. Er zijn in ons land
nog heel veel van die bedrijven. Concen
traties ervan treft men aan langs de oevers
van het IJselmeer, in Overijsel rondom
Zwolle en Wijhe, in Friesland, Zuidholland
en Utrecht langs de Lek, en in Brabant bij
Ammerzoden en Vlijmen. De ondernemers
kunnen hun product evenwel niet kwijt,
doordat de kist algemeen is aanvaard als
plaatsvervanger van de mand, ondanks het
feit. dat hout veel deviezen kost en schaars
is. De export van manden, die voor de oor
log zeer belangrijk was. kon slechts op zeer
bescheiden schaal worden hervat.
Dorpen, die zich geheel op de manden-
vlechterij hadden toegelegd, moesten radi
caal het roer omgooien. In Ammerzoden
werkten voor de oorlog driehonderd man m
de werkplaatsen en nu zijn het er geen
vijftig meer. Zo gaat het overal. Slechts
met kunst en vliegwerk worden sommige
bedrijven nog in stand gehouden om de
schaarse orders uit te voeren.
Enige problemen dringen zich thans op.
De vraag is allereerst of onze grienden door
deze ontwikkeling vrijwel waardeloos zul
len worden. Moerassig Holland heeft immers
veel van dergelijke cultures. Men zal daar
om wel naar een nieuwe mogelijkheid moe
ten uitzien, want in deze tijd mag geen
vierkante meter grond ongebruikt blijven.
Een ander probleem is dat van de omscho
ling. Een grote moeilijkheid daarbij is, dat
het gros der arbeiders in die bedrijven vrij
oud is en hecht vergroeid met het werk.
Wil men hen voor verpaupering behoeden,
dan zal toch die omscholing hoe onge
wenst ook op psychologische gronden
plaats moeten hebben.
Tenslotte zijn er de bezwaren van meer
ideeële aard. Onze ambachtslieden en hun
handwerk waren nauw verweven met het
Hollandse landschap. Door hun traditio
neel vakmanschap vormden zij een onder
deel van het werkende land, dat slechts
node gemist zal worden.
Kunstmeststoffen zijn niet
geheel uit den boze
Directeur van proefboerderij is
het niet eens met ir. Cleveringa
Er is enige deining ontstaan rond de
kruistocht van ir. O. J. Cleveringa, rijks-
landbouwconsulent in algemene dienst,
tegen het overmatig gebruik van kunstmest
in de landbouw. Ir. Cleveringa keert zich,
zoals bekend, in felle termen tegen de op
vatting, die volgens hem geldend heet in
kringen van de Plantenziektekundige
Dienst te Wageningen en de Landbouw
voorlichting, al moet direct worden gecon
stateerd, dat niet ieder lid dezer kringen
deze opvatting blijkt te delen.
Deze opvattingen gelden volgens ir. Cle
veringa een te eenzijdig denken ten aan
zien van bemestingsvraagstukken. Men
meent met chemische stoffen, kunstmest
dus, aan de bodem te kunnen teruggeven,
wat er door de verbouw van voedsel is
uitgehaald.
Er wordt echter naar zijn mening meer
uitgehaald, dan door kunstmest te ver
vangen is. Daarom propageert ir. Cleve
ringa gebruik van uitsluitend natuurlijke
mest, compost, die de bodem niet uitmer
gelt, doch daarentegen voedt en behoudt.
Naar zijn mening is de oorzaak van vele
afwijkingen en ziekten bij mens en dier
gelegen in een wanverhouding, die door
verkeerde bemesting ontstaan zou zijn. De
natuurlijke weerstand gaat verloren, zegt
hij, de grond gaat dood en zo gaat het even
wicht in alles verloren. Ook het met giffen
bespuiten van fruitbomen en gewassen
bestrijdt hij op dezelfde gronden. Ir. Cle
veringa voorspelt een aanzienlijke degene
ratie van bodem en levende wezens, indien
men met de thans gebruikelijke methoden
voortgaat. Dit is in hoofdzaken zijn betoog.
Het A.N.P. vroeg dr. J. Grashuis, direc
teur van de proefboerderij „De Schothorst"
onder Hoogland bij Amersfoort naar zijn
mening. Op deze proefboerderij, eigendom
van de Coöperatieve Centrale te Rotter
dam, nam dr. Grashuis vele proeven met
bemesting, inplant van grasland en de uit-
Een betrouwbaar advies
Wilt U een solide stofzuiger kopen (eventueel
ook in huurkoop) of huurt U liever een goede
machine voor f 4.60 per maand, reparaties
gratis.
Ga dan naar:
De Stofzuigercentrale HAGEMAN
Ged. Oude Gracht 52 t/o de Kerk - Tel. 12762
(Adv.)
werking hierop bij dieren. Op zijn bedrijf
van 30 ha weiden op het ogenblik 159 run
deren, enige paarden en wat kleinvee. Dr.
Grashuis is een dierenarts, die in hoge
mate belang stelt in weidebouw- en voe
dingsvraagstukken. Naar zijn zeggen ko
men, dank zij doelmatige beplanting en
bemesting van de weiden, rond de Schot
horst geen ziekten voor. Zijn dieren ver
tonen geen afwijkingen en hij gaat zelfs
zo ver. dat hij zijn fokvee bij minder goede
dieren van andere bedrijven brengt, zonder
schade voor de eigen veestapel.
Compost en kunstmest
Evenwichtige verwerking van compost
en kunstmest beide kan volgens oordeel
en ervaring van dr. Grashuis tot gezonde
landbouw en veeteelt leiden. Kunstmest is
een waardevol hulpmiddel, doch eenzijdige
toepassing ervan kan de meest onaange
name gevolgen met zich brengen. Steeds
moet gestreefd worden naar harmonie tus
sen bodem, plant en dier.
Dr. Grashuis heeft echter in de practijk
ervaren, dat door gebruik van uitsluitend
kunstmeststoffen veranderingen in de bo
dem veroorzaakt worden, welke van in
vloed zijn op leven, gezondheid en vrucht
baarheid van plant en dier, ook al kan men
deze veranderingen dóór toevoeging van
allerlei elementen lang tegenhouden. Ern
stiger dan de meer anorganische veranderin
gen noemt hij de onontkoombare erosie-
verschijnselen, die de bodem volkomen on
bruikbaar kunnen maken. Het is in het
buitenland, zowel als in ons land zonne
klaar gebleken, aldus dr. Grashuis, dat
eenzijdige kunstbemesting tot vernietiging
van de bodemstructuur kan leiden. Toe
voeging van compost,, eventueel aangevuld
met kunstmest, gebaseerd op de behoefte
van de bodem, kunnen de bodem en daar
mee gewas en dier gezond houden. Volgens
dr. Grashuis heeft ir. Cleveringa gelijk, wan
neer hij het gebruik van organische mest
propageert alsook de aanmaak daarvan
uit de afvallen der grote steden. Deze af
vallen mogen niet vernietigd worden, want
zij zijn onontbeerlijk voor de landbouw.
Men behoeft echter niet zover te gaan dat
men, zoals ir. Cleveringa propageert, het
gebruik van kunstmest geheel afschaft,
aldus dr. Grashuis.
KENTERING IN FRANKRIJK
zware uitvoering compleet
P. SCHOEN Meubilering
SPAARNWOUDERSTRAAT 130
(Adv.)
Stalen huizen in Amerika
Een grote fabriek in de Verenigde Sta
ten, die zich gedurende de oorlog bezig
hield met de fabricatie van militaire vlieg
tuigen, heeft zijn productie thans omge
schakeld op zogenaamde „prefabricated"
huizen, vervaardigd uit zwaar geëmailleer
de stalen platen waarvan de emaille aan
porselein doet denken. De productie van
deze huizen, die in één collo verpakt per
vrachtauto ter plaatse van bestemming
worden afgeleverd, bedraagt thans 25 per
dag. Fabrieksfunctionarissen verwachten,
dat dit aantal in de loop van deze maand
tot 70 zal stijgen en in Juli zelfs tot 100.
Elk huis heeft twee slaapkamers, een
zitkamer, een badkamer en een keuken.
In de muren zijn vele kasten en boeken
rekken aangebracht.
Hoepels worden om de ton gelegd.
(Van onze correspondent te Parijs)
Op gezette tijden verontrust Frankrijk
zich over Pétain en dat pleit voor het hu
maan gevoel van het Franse volk. Men kan
nog zo overtuigd zijn van het onheil, dat
de vroegere maarschalk als staatschef
onder de Duitse bezetting voor zijn land
heeft aangericht, dat neemt niet weg, dat
het moeilijk is het hart hermetisch te
sluiten voor de menselijke tragiek, die be
sloten ligt in het lot van deze 93-jarige
soldaat. Eens was hij de glorie van Frank
rijk en thans leeft hij als banneling op een
eenzaam eiland-in een cel met twee stoelen,
een tafel en een bed, dat hij elke dag zelf
op moet maken. Die twee aspecten van het
geval-Pétain, de politieke en de mense
lijke kant, veroorzaken de moeilijkheid van
het vraagstuk dat de regering toch eens op
zal moeten lossen. De regering doet ken
nelijk moeite een alibi te vinden, een
scherm, waarachter een beslissing zou
kunnen worden genomen, waartoe ze men
selijk wordt genoopt en die politiek is te
rechtvaardigen. Er worden regelmatig
deputaties van specialisten naar Pétain ge
zonden, die de regering' rapporteren over de
gezondheidstoestand van de banneling, en
premier Queuille, die zelf van huis uit
medicus is, heeft die rapporten meermalen
persoonlijk bestudeerd. Doch men moet
aannemen, dat de toestand nog niet vol
doende alarmerend is om er een conclusie
uit te trekken, die bij een deel van het volk
de communisten in het bijzonder zeker
op tegenstand zal stuiten. Voorlopig is hem
als hoogste concessie toegestaan wat huis
raad te ontvangen, parket en wat gordijnen,
die uit zijn vroegere woning in Parijs zijn
weggehaald. Iedereen voelt niettemin, dat
schuchter de eerste stappen worden gezet
op de weg naar lotsverbetering van de
grijze maarschalk.
De Gaulle pleit.
Zoals men weet, werd na de bevrijding
Pétain tot de doodstraf veroordeeld, die
echter terstond door De Gaulle, als toen
malig hoogste magistraat der Franse repu
bliek, gezien zijn hoge leeftijd, in een
levenslange verbanning werd gewijzigd. Op
zijn laatste persconferentie heeft de gene
raal het geval-Pétain opnieuw ter sprake
gebracht, zonder dat enig journalist naar
zijn mening vroeg. „Een groot menselijk en
nationaal drama" noemde de generaal het
lot van Pétain en hij bracht daarna de wen
selijkheid naar voren deze „thans onge
vaarlijke grijsaard" die „misschien buiten
zijn wil" de collaboratiepolitiek met de
Duitsers heeft gepersonifieerd, de moge
lijkheid te bieden in zijn laatste levensjaren
nog eens „een boom of een groen grasveld"
te zien. Men moest de „grote verdiensten"
niet vergeten, voegde de generaal eraan toe,
die Pétain „het vaderalnd eens bewezen
had".
Bij het Franse publiek hebben die woor
den zeer de aandacht getrokken en velen
hebben gepoogd er een verklaring van te
geven. Sprak hier de mens. die mogelijk
berouw had van een beslissing, die onder
zijn verantwoordelijkheid was genomen en
die hij thans zocht te motiveren met rede
nen van „staatsbelang"? Pétain was vroe
ger de leermeester en daarna de superieur
geweest van de Gaulle, die hem geëerd heeft
met een ronkende opdracht van een zijner
boeken. Pétain is bovendien de peet in
Franse families een zeer bijzondere,onder
scheiding van een der zonen van de
Gaulle: Beide mannen waren dus verbon-
den door gevoelens van waardering en van
vriendschap. Hun politieke inzichten heb
ben hen daarna gescheiden. Tracht thans,
bij de nadering van het levenseinde van
Pétain, de Gaulle over die kloof een brug te
slaan? De verklaring zou aanvaardbaar
lijken, \ioor ieder ander dan juist deze
koude, steile generaal ten aanzien van wie
nog niemand de menselijl«e gemoedswarmte
als een dominerende trek van zijn karakter
op wist te merken.
Over het algemeen gelooft men dan ook
eerder, dat de Gaulle zijn opinie over Pétain
zo opzienbarend herzag, omdat hij als poli
ticus van intuïtie begreep, dat in het Franse
volk zich een wijziging aan het voltrekken
is, minder misschien ten aanzien van
Pétain's verdiensten, dan wel met betrek
king tot de straf, waarmee die „verdien
sten" volgens menselijke normen mogen
worden gehonoreerd.
Vijf jaar na de bezetting winnen de» hu
manitaire overwegingen op dit terrein veld
ten koste van de politieke motieven.
Die kentering voltrekt zich, voor een deel
mogelijk nog in het stadium van het on
bewuste.
Overigens is het minder moeilijk zo'n
netelige kwestie aan.de orde te stellen dan
er een oplossing voor aan de hand te doen
en dat is de taak der verantwoordelijke
1 instanties waartoe thans de Gaulle niet
j meer gerekend wordt. Amnestie is uiige-
sloten, omdat zo'n maatregel de officiële
erkenning in zou houden van de onschuld
van alle handlangers van de nazi's, die
zich op de trouw aan de maarschalk be-
I roepen hebben en waarvan er vele iiental-
len ter dood zijn gebracht. De maatregel
zal zich dus moeten bepalen tot een on-
I opzienbarende verzachting van de straf
zonder de rechtvaardigheid ervan in het
geding te brengen. Men zou zich evenwel
vergissen, wanneer men meende, dat het
gevoel van onbehagen, dat er momenteel
onmiskenbaar in Frankrijk leeft in ver
band met de zuiveringspolitiek der laatste
jaren, zich uitsluitend concentreert op de
gevangen grijsaard. Er is meer: de over
tuiging breekt hier zeker door, dat er in de
politieke rechtspraak na de bevrijding
teveel hartstochten uit zijn geleefd en te
weinig rekening is gehouden rnet omstan
digheden, die eerst nu pas enigermate kun
nen worden overzien. Ook de regering ziet
dat in. Zo wordt, naar verluidt, door de
nieuwe minister van Justitie momenteel
een verordening uitgewerkt, welke de zo
genaamde „Lampisten", de anonieme col-
laborateurtjes, hun straf kwijt scheldt en
een aantal grotere zondaars de gelegenheid
zou bieden door een engagement in het
expeditieleger voor Indo-China hun „na
tionale waardigheid" terug te kopen.
ZONDAG 24 APRIL 1949.
HAARLEM. Ncd. Herv. Kerk. Grote Kerk.
Grote Markt. Zaterdag 7.30: Dhr. Chr. Kou
semaker, Avondgebed in de Consistorie, ing.
Oude Groenmarkt.. Zondag 10: Ds. Joh.
Bronsgeest. 4.30: Padvindersdienst. 7: Ds. E
Pot. Nieuwe Kerk, Nieuwe Kerksplein. 10:
Ds. G. J. Waardenburg. Noorderkerk. Velser-
straat. 10.30: Ds. J. J. Stam. Rotterdam. Oos-
terkerk, Zomerkade. 10: Ds. W. J. van Elden
Bakenesserkerk, Vrouwestraat. 9.30: Dhr. A
J. v. Houwelingen Rijkhoek, Kinderkerk
10.30: Ds. E. Dijkhuis, Jeugddienst. Kapel
Betliesda Sarepta, Hazepalerslaan. 9.30: Ds.
E. Dijkhuis. Kinderkerk. 10.45: Ds. S. H. J.
Voors. Diaconessenhuis, Hazepaterslaan. 4.15:
Ds. A. J. van Rhijn. Rusthuis Jansstr. 10.30:
de heer Spaling. Jeugdkapel. Oost: Wijkge-
bouw Oosterkerk 10: Dhr. D. Boer. Grote
Kerk, Grote Markt. Zaterdag 30 April 10 tot
10.45: Wijdingsdienst o.l.v. Ds. G. J. Waar
denburg met medew. van het Oosterkerk-
koor. Organist: Egbert Vos. Ver. van Vrijz,
Hervormden, Jacobstraat 6. 10.45: Ds. A. van
Biemen. Stads Evangelisatie, Lange Heren
straat 6. 10: J. Kal, Haarlem. 7.30: W. Akse,
Beverwijk. Zuiderkapel, Zuiderstraat 15. 10:
Dhr. Joh, van Oostveen, Evangelist te Voor
burg. 5: Sidney Wilson, Evang. te Hilver
sum. Jeugddienst. Opwekkingssamenkom
sten, Zuiderstraat 15. Donderdag 8: Dhr. B.
Lemkes, Alphen a. d. Rijn. Vrije Evang. Ge
meente. Bakenessergr. 9.30 en 5: L. Heerings
1 Evangelist. Ned. Herv. Evangelisatie. Park
laan 34. Woensdag 7.30: Ds. H. Jonker, van
Bodegraven. O. R. G. Centrum, Westerhout-
park 1 A. 10.30: Ds. A. R. de Jong. Evang.
Lutherse Gemeente. Witte Herenstr. 10.30:
Ds. C. H. Brandt. Ver. Doopsgez. Gemeente.
10.30: Mej. Ds. Soutendijk. Remonstr. Geref.
Gemeente. 10.30: Ds. W. S. Wiardi Beekman.
Geref Kerk. Kloppersingclkcrk. 10: Ds. L.
Hoorweg Jr. 5: Ds. J. W. Siertsema. Wil'hel-
mmakerk. 10: Ds. P. dé Ruig. 5: Ds. A. M.
Boevmga. Zuid-Oosterkerk 10: Ds. J. A. van
Arkel. 5: Ds. L. Hoorweg Jr. Geref. Kerk,
Begijnhofkapel. 10 en 5: Ds. K, Doornbos.
Geref. Gemeente onder 't Kruis. Bakenes-
sergracht 63. Dinsdag 7.30: Ds. J. A. Smink.
van Rotterdam. Oud-Geref. Gemeente, Ged.
Oude Gracht 47. Maandag 7.45: Ds. E. van
Dijk. van den Haag. Leger des Heils, Schag-
chelstraat 26. 10: Heiligingsdienst. 8: Verlos
singssamenkomst o.l.v. Majoor Bosveld. Bap-
tiste Gemeente, Parklaan 34. 9.30 en 5: Ds.
J. W. Weenink. 8: Jeugdsamenkomst (geb.
Salem). Ned. Chr. Gcmeenschapsbond, Lin-
naeuslaan 14. Maandag 3.30: Samenkomst.
Pinkstergemeente, Nw, Kruisstraat 14. Za
terdag 7.30. Zondag 10 en 7.30, Maandag 3 en
7.30: Zeer bijzondere samenkomsten. Sprs.
Pastor J. Robinson, Zendeling in Spanje. J.
Perkins. Vertegenw. der W. E. C. Vergade
ring van gelovigen, Jansstraat 85. 10: Sa
menkomst (Broodbreken) Bijbellezing, Jans
straat 85, Vrijdag 8: K. Rozendaal. Gemeen
te des Heren, Lange Molenstraat 22. 10 en 5:
Samenkomst. Gemeente Gods, Jansstraat 85.
10: Samenkomst. Pinkster Evangelisatie,
Wolstraat 7. 10 en 7: Volle Evangeliepredi
king. Kerk van Jezus Christus van de Hei
ligen der Laatste Dagen. Ged. Oude Gracht
47. 5: Zondagavondvergadering. Christian
Science, Jansstraat 74. 10: Ned. Taal. 11.15:
Engelse Taal. Hersteld Apost. Zendingskerk
Wilhelminastraat 21. 10 en 5: Godsdienst
oefening. Hersteld Apost. Zendingsgemeente
Jacobijnestraat 15. 10 en 5: Godsdienstoefe
ning Universele Eredienst (Soefi-Beweging),
Nassauplein 8. 11: Dienst. Ncd. Ver. van
Spiritisten „Harmonia". Jansstraat 83. 10.30:
Wijdingsmorgen. Mevr. J. Molenaav—Kockx
Noordwijkerhout.
Broedergemeente, Pavklaan 34. Zaterdag
7.30: Liturgische Zangdienst. Zondag 7: Ds.
Schutz.
Fotografisch conserveren
van dialecten
In het Phonetisch Laboratorium te Am
sterdam bevindt zich een merkwaardig
archief. Het is een systeem waarin foto
grafische curves zijn opgenomen van de
stemmen der nieuwe bewoners van de
Wieringermeer. Van driehonderd inwoners
van dit nieuwe Nederlandse gebied zijn
stemopnemingen gemaakt, waarvan de
trillingen langs fotografische weg zijn
vastgelegd. Bij de keuze van de driehon
derd „stemgevers" heeft men er naar ge
streefd tongvallen uit verschillende streken
van ons land te verzamelen. De bevolking
van de Wieringermeer is zeer heterogeen
en het zal voor toekomstige taalkundigen
interessant zijn het dialect dat over een
vijftigtal jaren in de Wieringermeer ge
sproken zal worden te vergelijken met de
dialecten waaruit het ontstaan is. De Zui-
derzeestichting, die het initiatief heeft ge
nomen tot dit onderzoek beperkt zich ech
ter niet tot de zuiver dialectische studie,
doch onderwerpt de bewoners van het
nieuwe gebied ook aan ethnologische tests.
Drs. F. Peeters verricht thans in het
phonetisch laboratorium een onderzoek
naar het Venloos dialect, dat naar zijn me
ning nog niet voldoende onderzocht is. Hij
heeft besloten specimina van de huidige
Venlose tongval te registreren en als do-
cumentatie-materiaal te conserveren op
dat men in de toekomst de ontwikkeling
van dit dialect kan nagaan. Als proefper
sonen heeft hij uitsluitend Venloërs geno
men, die vier Venlose grootouders hebben.
HAARLEM-NOORD. Ned. Herv. Kerk.
Julianakerk. Zaterdag 7.30: Avondgebed.
Zondag 10: Ds. E. Pot. van Haarlem. Imma-
nuëlkerk, 10: Ds. G. Koch, 7: Ds, J. de Jong,
Afscheid. Kon. Emmaschool, Raafstraat. 10:
Ds. J. Kroon, H. Doop. 5: Dezelfde. Ned. Prot.
Bond. Berkenstraat 10. 10.30: Ds. H. J. D. R.
Theesing. te Mïddelie. Evang. Lutli. Gemeen- vonmSen-
te, in de Noorder Kapel. Minahassastr. 10.30: t lm l-- _i
Ds. W. Spliethoff. Geref. Kerk. Noord-Scho- JUDlIeum DIJ CIS polltiS
terkerk. 9 en 10.30: Ds. J. W. Siertsema.
ALLE tinten Natuurgetrouw
ènChic!
Maison HENRI"
Hazepaterslaan 16
(naast Diaconessenhuis) Tel. 12747
Heemstede
BURGERLIJKE STAND
GEBOREN: Laurien, d. van P. van Wijt»
gaarden en B. Korringa; Antonius Alfrej
Theodorus Maria, z. van G. S. Verdonkschj
en W. A. M. van Slaase: Brigitta, d. van
Harding en R. v. d. Meer; Michael Petrij
Maria. z. van A. H. M. Strack v. Scliijndel a
E. Matla; Franciscus, z. van J. G. van Veej
en B. B. Willemse.
ONDERTROUWD: S. J. Bannink en C. A
Heijnis.
GETROUWD: R. S. Dixon en C. M. Kaaij
Sijpesteijn; K. M. de Vries en M. Reinds; 0
Buijs en W. S. Pieren; J. H. M. Nelissen a
H. J. M. Roozen; R. Venekamp en A. Borrs
man.
OVERLEDEN: J. Negrijn, 85 j.; Mevr.
A. Schultsvan Houten. 80 j.;
Smits, 77 j.; Mevr. W. G. Brouwer,
Mevr. J. Visser, 87 j.
ZONDAGSDIENST
De Zondagsdienst voor artsen wordt waai
genomen door: dr. K. L. Kout, Herenweg is!
tel. 26224; dr. J. J. v. Luin, Bronsteeweg 7
tel. 15538; dr. J. L. Tombrock, Burg, v. Les
nepweg 1, tel. 28032.
Wijkverpleging: Zuster Dudok v. Heel, Ja
de Wilstraat 9, tel. 17662.
Geopende Apotheek: Apotheek Schotsmal
Binnenweg 206, tel. 28320.
Mevr. j
J. M. TJ
[-. 44 i
Lisse
ARTSENDIENST
De medische dienst voor a.s. Zondag won
waargenomen door dr. J. M. v. Dijk.
Bennebroek
DOKTERSDIENST
De Zondagsdienst voor artsen wordt waa
genomen door dr. H.
straatweg, tel. 300.
J. Steenge, Rijk
Zandvoori
Candidatenlijst K.V.P.
Uit de opgemaakte groslijst werd in
ledenvergadering van de K.V.P. afdelii
Zandvoort de volgende candidatenlijst vol
de gemeenteraadsverkiezing vastgesteld:
1 C. Siegers, 2 J. L. G. Lindeman, 3 1
A. van As, 4 P. Th. Warmerdam (Ben
veld), 5 W. M. Castien, 6 mevr. J. van Ge
ven-Carels, 7 J. P. L. Langeryoux, 8 C.
Versteege, 9 G. F. van der Belt, 10 W.
van Gerven.
De heer J. L. Vinken, die reeds vele j;
ren deel van het bestuur uitmaakte, hee
in deze ledenvergadering als bestuursl
bedankt.
WONINGBOUWVERENIGING
„EENDRACHT MAAKT MACHT".
De woningbouwvereniging „Eendrac!
maakt macht" belegt op 29 April een li
denvergadering in Ons Huis. Het voc:
naamste agendapunt is een voorstel v;
het bestuur om opnieuw over te gaan t
aankoop van grond voor nieuw te bouwf
nc n p ■£ieFts?ïïia- 5: i De heer J. v. Huffelen, brigadier bij h
Ds p. do Huig. jChmt^GjoneD Kerk, Floros-1 .;0utieCoipj. zal op 1 Mei 25 jaar bij
straat. 10 en 5
HEEMSTEDE. Ned. Herv. Kerlc. Kerk op
het Wilhelminapleïn. 10: Ds. M. G. Blauw,
em. pred. 7: Ds. G. J. Waardenburg. H'lem.
Kapel Nieuw Vredenhof. 10.30: Ds. J. W. v.
Nieuwenhuijzen 7: Ds. F. R. A. Henlcels. Chr.
Lyceum (ing. V. Merlenstr.) 10.45: Ds. F. R.
A. Henkels. Prinsessekade 3: 10.3C: .Teugdka-
pel. Jeugdgebouw a. d. H. Dreef: 10: Dhr. R
Öostra. Jeugdkapel. Ned. Prof, Bond, Post-
laan 16. J.0.30: Ds. H. A. Enklasr. N.P.B.. La-
ren-Blaricum. Geref. Kerk. Chr. Lyceum.
9: Ds. A. M. Boeyinga. 5: Ds. J. A. v. Arkel
Koediefslaan: 10: Ds. D. Ringnalda. A'darn.
5: Dr. P. J. Richel. Camplaan 10: Dr.
Richel. 5: Ds. D. Ringnalda. Geref. Kerk,
Herenweg 111. 9.30 en 4.30: Ds., M. Vrieze.
AERDENHOUT. Ned. Herv. Kapel. Leeu-
".veriklaan. 9: Ds. A. J. van Rhijn. uit Haar
lem. Jeugddienst. 10.30: Ds. C. A. F. van Sti-
priaan Luiscius. uit Dieren. Relig. Kring,
Eikenlaan 5. 10.30: Ds. J. M. Leendertz.
Doopsgez. pred. te Haarlem.
BENNEBROEK. Ned, Herv. Kerk. 10: Ds.
W. M. Maas. 7: Dr. H. v. d. Loos, Haarlem-N.
Jeugddienst
BLOEMENDAAL. Ned. Herv. Kerk. 9 en
30.30: Dr, W. Dankbaar, uit Oegstgeest. Ned.
Prot. Bond, Potgieterweg 4. 10.30: Ds. S. M.
A. Daalder. Dg., Haarlem. Geref. Kerk. 8.45
en 10.30: Dr. J. L.'Koole, H. Avondmaal. 3.45:
Dezelfde. Nabetrachting. Opwekkingssa
menkomst in Schapenduinen, Brederodelaan
57. Donderdag 8: H, v. d. Brink. Vrije Katho
lieke Kerk, Popellaan 1. 10.30: Gez. H. Mis
Woensdag 7.30: Completen en Lof..
OVERVEEN. Ned. Herv. Kerk. 10: Ds.
Keers, uit Rotterdam.
HALFWEG. Ned, Herv, Kerk. 10: Ds. A. J.
Kromhout. 7: Ds. A. J. van Rhijn, Jeugd
dienst,
HOOFDDORP. Ned. Herv. Kerk. 10 en 7:
Ds. Salverda.
NIEUW VENNEP. Ned. Herv. Kerk. Dorp
9.30: Ds. M. M. de Jong. H. Doop. 6,30: Ds. J.
Breeuwsma. Abbenes 9.30: Ds. G. H. v. d.
Woord. Spaarndam. 6.30: Ds. Mr. G. A. Alma
Lisse. Bethel. 10: Dhr. H. Remiëns, IJm.
RIJK. Ned. Herv. Kerk. 10: Ds. G. M. J.
Winter.
BADHOEVEDORP. Ned. Herv. Kerk. Im-
manuëlkerk, Reigerstraat. 10: Ds. G. W. IJzer
man. 7: Ds. C. J. Meilink. Geloof- en Liefde-
kerk. Lijnden, ,10: Ds. C. J. Meilink 7: Ds. G.
W. IJzerman. Rehoboth, Nieuwe Meerdijk.
10: Dhr. J. C. Göebel, Amsterdam.
VIJFHUIZEN. Ned. Herv. Kerk. 10 en 3:
Dhr. A. C. Brörens.
SANTPOORT. Ned. Herv. Kerk, M: Ds. J.
Heidinga, Haarlem. De Toorts. Duinweg 10:
Ds. W. H. Kelder. Leiden. Ned. Herv. Kapel
5: Dhr. H. W. Hofmeester, Hilversum. Chr.
Geref. Kerk. 3: Ds. J. C. Maris
SPAARNDAM. Ncd. Herv. Kerk. Oost.
Oude Kerk. 10: Ds J. Breeuwsma, van Ab
benes. Jeugddienst. West. Kon. Emmaschool,
Raafstraat 10: Ds. J. Kroon. H. Doop. 5: De
zelfde. Evangelisatie ..Bethel". Oost Kolk.
10: Dhr. II. de Wachter, uit Beverwijk.
ZANDVOORT. Ned. Herv. Kerk. 10: Ds.
de Ru, K. Doop. 7: Ds. J. W. van Swig-
chum, Jeugddienst. Geref. Kerk. 10 en 5: Ds.
A. dc Ruiter.
LISSE. Ncd. Herv. Kerk. 10: Ds. C. Jonge-
Ned. Prot. Bond, Brugstraat 15. 10.30: Prof.
Dr. C. A. Bleeker. can Amsterdam. Ned.
Chr. Gemeenschapsbond, in Ons Huis. Dins
dag 8: J. Dammuller. Evangelist te Alkmaar
Parochie H. Agatha, Gr. Krocht. H.H. Missen
om 7. 8.30 en 10 uur de Hoogmis. 7 n.m.: Lof.
In de week om 7 en 7.45 n.m.
boer. 5: Ds. Mr. G. A. Alma Ned. Prot. Bond
Geen dienst Geref. Kerk 10 en 4: Dr. Th.
Ruys Jr. Geref. Kerk (Art. 31) 10.30 en 4.30:
Ds. J J. Verleur. Geref. Gemeente. 10 en 4:
Ds. K. de Gier. Oud-Gcref. Gemeente. 9.30
en 3: Leesdienst. Christ. Geref. Kerk 10 en 4:
Ds. Henstra, van Broek op Lange Dyk.
politie te Zandvoort werkzaam zijn.
BURGERLIJKE STAND
GEBOREN: Anna Maria Catharina, d.
L. van den Broek en M. G. Flemming; Co
nelia Johanna Wilhelmina. d. van G. van i
Bunt en C. P. Rooijers; Catharina Maria,
van H. P. Lefferis en A. T. van der Zee.
ONDERTROUWD: A. W. van Mierlo
M. H. Seders.
GETROUWD: A. Vlieland en N. van Vee
M. J. de With en W. H. van Eldik.
OVERLEDEN: A. Slagtveld, oud 67
echtgenoot van S. H. C. van der Ven.
Hoofddorp
CONCERT IN DE GEREFORMEERDE
KERK
In de Gereformeerde Kerk te Hoofddo
zal Woensdag 27 April Hoofddorps ma
nenkoor „Zang en Vriendschap" een co:
eert geven met medewerking van
Bavozangers" uit Heemstede en de ten
D. Schutte. Organist is de heer H. J.
Kroon.
Nieuw Vermei
„DE KLEINE APOSTEL"
In hotel „De Gouden Leeuw" te Niei
Vennep zal de toneelvereniging „De Zv
luw" op Donderdag 28 April opvoeren h
toneelspel „De kleine Apostel" van jhr.
W. G. van Riemsdijk.
Haarlemmermeer
MEDISCHE ZONDAGSDIENST
Hoofddorp: dr. Bult.
Nw Vennep: dr. v. d. Weg.
Badhoevedorp: dr. Bolt.
BURGERLIJKE STAND
GEBOREN: Leendert: Willem, z. van
Schouten en M. Salentijn; Leonora Desire
d. van T. Lasthuis en C. v. Puffelen: Gee
truida Johanna Sophia, d. van J. P. Bus
G. H. Straver; Jan, z. van J. A. Roos en
Hoogenboom; Gerrit, z. van C. H. v. Eikere
en J. v. Iperen; Marja, d. van F. H. Prop*
en V. v. Halm: Margricta. d. van P. Broi
en M. v. Staverden; Èngelina Maria Gesin
d. van W. C. T. Op de Macks en E.
Schreurs: Robert, z. van C. Garritsen en
G. v. Ooïjen: Hendrik Cornelis, z. van A.
v. Nieuwenhuijzen en A. Gïjzenberg: Fred:
rik, z. van J. Stange en J. v. Riek Martie
z. van^R. J. Bronkhorst en C. J. Claij; Leei
dert, z. van J. Buis en C, H. Bakker; Lub
bertus, z. van J, Groen en J. Voerman; Het
drik Johannes, z. van K. Houtkoop
den Ouden; Alida Teuntje. d. van
Barten en N. Verbeek; Margretha Cecil:
Maria, d. van W. J. Witteman en E. J. L
pus: Johanna, d. van J. C. v. d. Boogert
M. Trapman. Johanna Petronella Maria,
van H. A. de Jong en G. Zoetendaal. Marp-
retha Elisabeth, d. van J. Smit en H.
Greeven; Johanna Anthonia, d. van J. Ve.'
hoeff en J. M. Haak; Louise Meta, d. van B
Bierenbroodspot en M. M. den Hollander.
ONDERTROUWD: Harm Koster en
hanna Imans; Johannes Romijn en JohanN
Klazina Doeleman; Pieter Romijn en Chris
tina van der Stelt.
GETROUWD: Hendrikus Johannes Koks
Anneke Pieternella van der Sluijs: Johancö
Hendrikus Gijsbertus van der Peet en Eli»
beth Brïgittha Apswoude. Nïcolaas van Ar-
del en Margaretha Husemeier; Arnolds
Kwint en Felicita van Kerkvoorde; Anionic
Klaassen en Adriana van der Hooft; Wille®
Engel en Wilhelmina de Jong.
OVERLEDEN.' Bessel van den Hazel, 83
van L. v. Dasselaar; Harm Klarenberg, 81
wedn. van G. Hoekman: Otto Cornell!
van der Meer, 62 j., e. van G. P. Bellini
1
leei
De
nizi
een
wa<
te -
haa
sati
ten
geri
het
den
ling
de
Nog
dedi
ligt,
beh<
de 1
dedi
St
naai
In cc
dat
over
D<
de 1;
den,
leide
lend
en n
Een i
hudt
Een
een
