Haarlems Dagblad
Meer over Amerika
Opheffing Berlijnse blokkade
zou kwestie van dagen zijn
Tegenstand der Chinese regering
op bruggehoofden aan Zuidkust
Betalingsbalans minder ongunstig
63e la&rgang No. Ï923Ö
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Adv. en Admin.
10724, 14825. Redactie 10600. Direct.-Hoofdred.
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, TeL 12713, 10132.
Dontlerdag 28 April 1949
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent, per kwartaal
4,25. Franco per post 4,75. Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
en 6prettjte ^aariemac^e «üourant (Ttimo 165-6)
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
GEOFFREY GORER, Engels psycholoog
en anthropoloog, heeft in zijn boek
„The Americans" uiteengezet waarom de
Amerikanen in grote meerderheid al
thans zulk een afkeer van autoriteit
koesteren. Dat wil zeggen: van autoriteit
uitgeoefend over mensen. Daar heb ik on
langs over geschreven en er bij vermeld:
niet van autoriteit over dingen. Het uit
oefenen van macht over dingen of over
abstracties die men als dingen ziet (na
tuurlijke hulpbronnen, goederen, diensten,
geld, bezittingen) wordt binnen zekere
vaag-aangeduide grenzen als hoogst lof
waardig beschouwd. Men houdt niet van
personen, die door hun optreden eerbied
en ontzag wekken. Dit is voor de Ameri
kaan. een pijnlijke gewaarwording: een
soort aantasting van zijn persoonlijkheid.
De machthebbers moeten zichtbaar-een
voudige medeburgers zijn, met dezelfde
belangstelling en dezelfde kleine eigen
aardigheden als alle anderen. De machtige
man moet zich gedragen als „one of the
boys": joviaal, openhartig, ieder bij zijn
voornaam aansprekend en zijn onderge
schikten ontvangend in zijn hemdsmouwen,
met zijn benen op tafel. John D. Rockefel
ler heeft lange tijd geen genade in de ogerf
van het Amerikaanse publiek kunnen vin
den, omdat hij er niet in slaagde zulk een
persoonlijkheid te vertonen. En als de
machtigen geen on-autoritaire rol willen
spelen, hebben zij de kans dat zij ertoe
genoopt worden. De grote bankier J. Pier
pont Morgan, een van nature stuurs en
gereserveerd man, werd indertijd gefoto
grafeerd met een oude dwerg, die men op
zijn knie gezet had. Een malle foto, een
nogal flauw grapje zouden wij zeggen, maar
het succes was zo groot, dat men zich na
lange jaren en zelfs na Morgan's dood die
foto nog herinnerde. Morgan's financiële
macht, die velen als gevaarlijk, beschouwd
hadden, werd er niet in het minst door
geschaad. Maar hij was er belachelijk door
gemaakt, zij het dan maar een ogenblik.
Zijn gelijkenis op een Autoriteit was erdoor
verminderd.
Omdat de Amerikanen een hekel aan
autoriteit hebben vormen zij een niet-
militairistische natie. Het is de vraag of
persoonlijke bereidwilligheid om te vech
ten iets te maken heeft met bereidwillig
heid van gemeenschappen, om oorlog te
voeren. Men heeft dat veeleer veronder
steld dan bewezen. Voorzover zulke over
wegingen er iets mee te maken hebben kan
men niet zeggen dat Amerikanen persoon
lijk een bepaalde afkeer van vechten heb
ben. Maar zij zijn niet-mrlitairistisch, zegt
Gorer, omdat zij een afschuw van autoriteit
hebben. Discipline in de dienst brengt die
onvermijdelijk mee: men wordt erop uit
gestuurd en gecommandeerd door zijn
officieren. Gesprekken met ex-strijders
hebben de auteur onveranderlijk de indruk
gegeven van een stemming, die meer tegen
de eigen officieren dan tegen de vijand ge
keerd was. De meest voorkomende „solda-
tendroom" was dat de soldaat, weer burger
geworden, bedrijfsleider zou zijn en een
baantje weigeren aan zijn vroegere officier,
nu ook weer burger, die er nederig om zou
komen vragen. Hij wilde hem dwarszitten:
niet in positieve zin, door hem te dwingen
dus. maar' in negatieve zin: door hem uit
te sluiten. Geoffrey Gorer acht dit kenmer
kend voor de Amerikaanse houding tegen
over autoriteit. Het is meer een gevoels
kwestie dan een verstandelijke aangelegen
heid.
Zoals zou men willen zeggen het
meestal in menselijke zaken is. Het is ook
een Amerikaan, de philosoof Will Durant,
auteur van de veelgelezen boeken „Van
Socrates tot Bergson" en „In de doolhof der
wijsbegeerte", die de uitspraak heeft ge
daan dat de mens een emotioneel wezen is,
dat af en toe zijn verstand gebruikt tot
rechtvaardiging van zijn gevoel. Hoe kras
deze formulering ock is, wij behoeven
maar aan de opeenvolgende uitingen van
het Nederlandse volkskarakter sinds de be
vrijding te denken om te beseffen hoe over
wegend gevoelsfaetoren zich ook bij andere
volken dan het Amerikaanse doen gelden.
De Amerikanen onderscheiden zich van
anderen in hun geloof, dat men zijn natio
naliteit persoonlijk kiest. Zij zien die dus
niet als het resultaat van een toevalligheid
of van het Lot. Dit lijkt vreemd. Het wordt
verklaard door de immigratie, die in ruim
anderhalve eeuw tijds de Amerikanen van
een klein volk tot een geweldige natie heeft
doen groeien. Nog in 1860 was de totale
bevolking van de Verenigde Staten niet
meer dan dertig millioen. In de zeventig
daarop volgende jaren kwamen er dertig
millioen Europese immigranten bij. De
totale bevolking is nu ongeveer 145 mil
lioen, waaronder 118 millioen blanken.Welk
percentage van dat laatste aantal afstamt
van de mensen, die vóór 1860 kwamen en
welk van degenen, die later immigreerden
is niet nauwkeurig vast te stellen. Maar
terwijl de bevolking van 1860 uit mensen
van alle leeftijden bestond, waren de later
gekomen immigranten in overwegend aan
tal jonge mensen. Zij hadden alles achter
zich gelaten om een volkomen nieuw leven
te beginnen en de Amerikaanse levenswijze
gewillig te aanvaarden. Hoe ziet de Ameri
kaan die? Als de beste die bestaat, als de
enige ware vrijheid voor de mens op Aarde.
Geoffrey Gorer vermeldt de dagorder, die
wijlen de Amerikaanse generaal Patton
befaamd door zijn vlammende taal tot
zijn troepen richtte toen zij in Juli 1943 op
Sicilië gingen landen: „Als wij landen zul
len wij Duitse en Italiaanse soldaten ont
moeten, die wij de eer zullen hebben aan te
vallen en te vernietigen. Velen van u heb
ben Duits en Italiaans bloed in de aderen,
Blaar herinner u dat uw voorouders zozeer
de Vrijheid liefhadden, dat zij hun tehuis
en hun vaderland verlieten en de Oceaan
overstaken om haar te vinden. De voor
vaderen van de mensen, die wij zullen
doden, misten de moed tot het brengen van
zulk een offer en leefden voort als slaven."
Aldus sprak de vechtjas Patton tot zijn
Amerikaanse troepen. Of het die voor
ouders in de eerste plaats om de Vrijheid
dan wel om betere materiële kansen te doen
*as geweest, doet er in dit geval niet toe,
zegt Gorer. Het belangrijke is dat de voor
ouders van de meeste soldaten van Patton
inderdaad uit Europa waren gekomen, hun
tehuis en hun vaderland met de begrippen
en tradities, waarin zij waren opgevoed,
badden prijsgegeven en dat zij hun kinde
ren hadden zien opgroeien met aanvaarding
van geheel andere begrippen en tradities,
waarbij die alle Europese gewoonten ver
smaadden en verwierpen, die de immigrant
zijns ondanks behouden had.
Amerikaans verzoek om inlichtingen over
Russische voorwaarden en de datum
De Verenigde Staten hebben de Sovjet-
Unie om een officiële verklaring verzocht
over de datum en de voorwaarden, waarop
zij de blokkade van Berlijn zal opheffen.
Dit verzoek is vervat in een schrijven, dat
dr. Jessup aan Malik, de Russische verte
genwoordiger bij de U.N.O., ter hand heeft
gesteld. Dit is het eerste geschrift, dat in de
tot dusver mondeling gevoerde bespre
kingen over de blokkade is overhandigd.
De tekst van de nota is niet bekend ge
maakt. Men neemt aan, dat Jessup de nota
aan de Britse en Franse vertegenwoordi
gers heeft getoond, alvorens haar aan Malik
te overhandigen.
Men verwacht dat Malik de brief, die de
vrucht is van een tussen Truman en Jessup
gehouden bespreking, aan Gromyko zal
overhandigen, die op zijn beurt waarschijn
lijk ruggespraak met Moskou moet houden
voordat hij kan antwoorden.
Jacob Malik had Philip Jessup tevoren
mondeling de verzekering gegeven, dat de
Sovjet-Unie de blokkade van Berlijn zou
opheffen op twee voorwaarden, die dezer
dagen door Tass, het Sovjet-Russische
nieuwsbureau werden bekend gemaakt, zo
melclt de correspondent van de New York
Times te Lake Success.
Deze voorwaarden zijn, dat Amerika,
Engeland en Frankrijk gelijktijdig de te
genmaatregelen, die genomen werden als
antwoord op de Russische beperkingen van
het verkeer over land en te water, zullen
opheffen en zij zullen instemmen met een
datum voor een bijeenkomst van de mi
nisters van Buitenlandse Zaken der grote
vier over de kwestie Duitsland.
Naar verluid heeft Jessup aan Malik om
de verzekering gevraagd, dat inmenging in
de organisatie van een West-Duitse staat
geen voorwaarde voor de opheffing van de
Berlijnse blokkade zou zijn. Jessup, die een
onderhoud van anderhalf uur met Malik en
naar verluidt ook met Gromyko, de Sovjet-
Russische plaatsvervangende minister van
Buitenlandse Zaken, heeft gehacl, heeft hun
een te voren opgestelde verklaring voorge
lezen.
Na zijn onderhoud met Malik had Jessup
een bespreking met Cadogan en Chauvel, de
hoofden van de Britse en Franse delegaties
bij de U.N.O.
Naar verluidt heeft Malik Jessup beloofd
dat hij van Moskou opheldering zal vragen
over eventuele op de organisatieplannen
voor de West-Duitse staat betrekking heb
bende voorwaarden, waarvan de opheffing
van de blokkade afhankelijk zou zijn. Er is
geen datum voor een volgende bijeenkomst
vastgesteld. Men verwacht echter niet, dat
Malik voor het eind van de week zal kun
nen antwoorden.
De correspondent van de Times zegt in
een bericht uit Berlijn, dat een hoge Ame
rikaanse functionaris voorspelde, dat de
blokkade in de komende drie of vier dagen
zou worden opgeheven. De correspondent
van de Times te Lake Success verklaarde
van betrouwbare zijde vernomen te hebben
dat Jessup zeer optimistisch gestemd was
na zijn onderhoud met Malik in het gebouw
van de Sovjet-delegatie te New York. Het
onderhoud duurde anderhalf uur.
Officiële Britse regeringskringen gaven
gisteren volgens United Press toe dat zeer
wel mogelijk nog voor 1 Juli de ministers
van Buitenlandse Zaken van de grote vier
zullen bijeenkomen voor een nieuwe be
spreking van het Duitse vraagstuk, ten min
ste indien Rusland daaraan geen onaan
vaardbare voorwaarden verbindt. Zij wezen
er echter met nadruk op dat niettemin de
plannen voor vorming van een West-Duitse
staat verder zullen worden uitgewerkt.
Naar verluidt is de Engelse regering sterk
voor een dergelijke nieuwe bijeenkomst.
Van de zijde der Duitse „Reichsbahn" te
Hannover werd verklaard dat alle voorbe
reidingen voor de hervatting van het spoor
wegverkeer naar Berlijn getroffen zijn.
Treinen met steenkool zullen voorrang
krijgen.
Hoewel de New Yorkse bladen ingenomen
zijn met de Russische suggesties betreffen
de opheffing van de Berlijnse blokkade,
trekken zij over het algemeen toch in twij
fel dat het het Kremlin daarmee ernst is.
De New York Times meent dat het mis
schien een Russische stap is om de plannen
van het Westen ten aanzien van West-
Duitsland te verijdelen. De New York Times
zegt dat het Westen op zijn hoede moet
blijven, dat de organisatie van de luchtbrug
intact moet worden gelaten en dat de Wes
telijke mogendheden duidelijk moeten ma
ken dat zij niet op hun Duitse program
terug zullen komen, dat zij zullen doorgaan
met de oprichting van een West-Duitse re
gering als de kern van een algemene Duit
se regering waartoe de Sovjet-zóne kan
toetreden.
Sultan van Djokja
bij dr. Van Royen
BATAVIA, 28 April (Aneta) Gisteren
heeft dr. Van Royen de Sultan van Djokja
ontmoet. Tijdens het vorige bezoek van de
Sultan aan Batavia zou hij naar men alge
meen meent te weten geen contact hebben
gehad met Nederlandse instanties. Heden
middag volgt een ontmoeting tussen de
voorzitters der Nederlandse en republi
keinse delegaties.
Van republikeinse zijde konden nog steeds
geen mededelingen worden gedaan over de
terugkeer van Hatta naar Banka. Eerder
werd van republikeinse zijde te verstaan
gegeven, dat Hatta in de tweede helft van
deze week zou terugkeren. Het republikein
se antwoord op de door dr. Van Royen
overhandigde nota met de Nederlandse
zienswijze betreffende het republikeinse
standpunt ten aanzien van de terugkeer der
republikeinse regering naar Djokja is nog
niet gereed. Heden wordt hierover weder
om vergaderd zoals ook in de afgelopen
dagen regelmatig geschiedde.
Oeneraal Clay binnen
een maand weg
Van de zijde van het Witte Huis te
Washington is heden officieus vernomen,
dat generaal Clay binnen 30 dagen van zijn
post als Amerikaanse militaire gouverneur
in Duitsland zal worden ontheven.
Verwacht wordt, dat minister van defen
sie. Louis Johnson, de naam van Clay's
opvolger deze week bekend zal maken.
Clay heeft reeds verscheidene maanden
geleden het verlangen te kennen gegeven
om van zijn functie ontheven te worden.
Mededeling
Aangezien de lijst van Koninklijke
onderscheidingen, die verleend zullen
worden ter gelegenheid van de verjaar
dag van H. M. de Koningin, ons ver
strekt zal worden onder voorwaarde, dat
zij niet voor een bepaald uur zal worden
gepubliceerd, zullen wij genoodzaakt
zijn de bezorging van dit blad op Vrijdag
29 dezer later dan anders te doen ge
schieden.
Ge ziet dat deze Engelse geleerde belang
wekkende dingen over de Amerikanen te
zeggen heeft. Ge ziet ook dat dit Ameri
kaanse volkskarakter vele zijden bezit. Ge
denkt wellicht aan de Amerikaanse hou
ding tegenover de negers in tegenspraak
tot de afkeer van autoriteit over anderen.
Velerlei emotionele factoren en innerlijke
tegensprakenzij leven in een mens en
ook in een volkskarakter. Geloof niet in
goedkope algemeenheden daaromtrent. Ze
zijn waardeloos en onwaar.
R. P.
Noordwijk zal goed voor de dag komen als straks de Tulpenrallye-rijders hun lange
tocht in de bollen-badplaais zullen beëindigen. Overal zijn de inwoners nog druk
bezig hun gevels en straten met bloemen te versieren. Op de foto leggen Noordwijkse
scholieren de laatste hand aan een der vele door hen vervaardigde bloemmozaïeken
aan de boulevard.
Tsjang Kai Tsjek heeft wellicht weer de leiding
op zich genomen
Naar vandaag officieel bekend gemaakt
is, zijn communistische troepen Hsoetsjow,
een spoorwegcentrum 96 km ten Westen
van Sjanghai binnengetrokken. Nationalis
tische troepen hebben 10 km ten Westen
van de stad nieuwe stellingen ingenomen,
aldus deelde het hoofdkwartier van het
garnizoen te Sjanghai mede. De commissa
ris van politie te Sjanghai verklaarde, dat
12 Chinese oorlogsschepen en meer dan
100.000 man nationalistische strijdkrachten
in Sjanghai zijn gearriveerd ter verdediging
van het gebied. Generalissimus Tsjang Kai
Tsjek voerde besprekingen met plaatselijke
functionarissen, onder wie generaal Tang
En Po, garnizoenscommandant voor het
gebied van Sjanghai en Nanking.
De militaire en politie-autoriteiten van
Sjanghai hebben met het oog op de open
bare veiligheid besloten, oproermakers,
rovers en misdadigers die op heterdaad be
trapt worden, onmiddellijk te laten neer
schieten.
Men meent te Sjanghai, dat generalissi
mus Tsjang Kai Tsjek tijdens zijn bezoek
aan Sjanghai met de leiders der Kwomin-
tang problemen heeft besproken die van
vitaal belang zijn voor de verdediging van
de stad.
Politieke waarnemers te Sjanghai leggen
het beroep van Tsjang Kai Tsjek op het
Chinese volk „om zich te verenigen, ten
einde het land van de communistische ty-
rannie te bevrijden", uit als een aanwijzing
dat de generalissimus wederom een daad
werkelijke leidersrol in China zal gaan ver
vullen. Zijn zinspelingen op de gevolgen op
internationaal gebied van de communisti
sche vorderingen in China worden be
schouwd als een voorbode tot nieuwe ver
zoeken der Chinese regering aan de Wes
terse mogendheden en speciaal aan de Ver
enigde Staten tot het verlenen" van mili
taire hulp en tot het blijven zenden naar
China van Marshall-goederen.
De meeste waarnemers te Sjanghai
voorspellen, dat de strategie der natio
nalisten erop gebaseerd zal zijn zo no
dig op belangrijke bruggehoofden aan
de Zuid-Chinese kust. zoals Ningpo,
Foetsjou. Omoy en Kanton, terug te
vallen. Troepen belast met de verdedi
ging van deze bruggehoofden, zouden
kunnen worden gesteund door een
heden van de regeringsvloot en -lucht
macht. waarvan een steeds in kracht
toenemende concentratie op het eiland
Formosa plaats heeft.
Militair vliegtuig maakte
noodlanding bij Abbenes
Kon later weer opstijgen
Het vliegtuig „Auster" van de Neder
landse luchtmacht moest Woensdagmiddag
wegens een storing aan de benzineleiding
een noodlanding maken bij Abbenes, het
dorpje in het Zuiden van de Haarlemmer
meerpolder. De bestuurder kon het vlieg
tuig onbeschadigd op een tarweveld van de
landbouwer Dè Vlieger neerzetten. Geen
der twee inzittenden bekwam enig letsel.
Er werd hulp gevraagd van het vliegveld
Valkenburg bij Leiden, dat zorgde voor
personeel om het defect aan het vliegtuig te
herstellen.
Na enige uren kon de „Auster" weer op
stijgen.
Het probleem waarvoor zonder uitstel
een oplossing moet worden gevonden is een
doelmatige verdediging van het „brugge-
hoofd" Sjanghai.
Verwacht wordt, dat de nationalisten de
strategie, om de bruggehoofden aan de
Zuid-Chinese kust krachtig te verdedigen,
zullen combineren met een poging om hun
verdedigingslinies in de provincies in het
Noord-Westen en het Zuid-Westen van
China te versterken en dat zij ernaar zullen
streven eenheid te brengen in de tegenstand
in de enorme gebieden in deze streken, die
nog niet door de communistische legers zijn
bezet.
De communistische radio te Peiping heeft
hedenmorgen verklaard, dat „de bevrijding
van Sjanghai wel eens spoediger een feit
kan zijn dan verwacht wordt".
Na Hsoetsjow te hebben genomen zijn de
door de communisten geleide troepen thans
verder naar het Oosten doorgestoten. Een
groep van vierduizend man vorderde tot
ongeveer vijftien kilometer ten Oosten van
Weiting, dat is tot op ongeveer tachtig
kilometer ten Westen van Sjanghai, langs
de spoorlijn uit Nanking.
Op tachtig kilometer ten Noord-Westen
van Sjanghai nadert een andere groep van
de communistische troepen die ten getale
van vierduizend man bij Tsjangsoe de
Yangtse zijn overgestoken.
In Hongkong staan reeds vliegtuigen van
de Royal Air Force gereed om de Britse
kolonie uit Sjanghai te evacueren.
Militaire waarnemers, schatten het aantal
manschappen der door de communisten
geleide troepen, dat de Yangtse is overge
stoken op een half millioen.
Volgens militaire waarnemers hadden de
communisten de pauze in de gevechtsactï-
viteit van de laatste dagen nodig om hun
artillerie en ander zwaar materiaal over
de Yangtse te brengen en hun legers te
hergroeperen.
Russen houden schepen aan
in Westelijke Berlijnse zones
BERLIJN, 28 April (Reuter) Heden,
Donderdagmorgen, is voor de tweede maal
binnen 24 uur door ingrijpen van Russische
zijde het verkeer op de West-Berlijnse wa
terwegen gestagneerd. Gisteren. Woensdag,
werden vier binnenschepen, geladen met
via de luchtbrug aangevoerde goederen, te
Plötzensee in de Franse sector aangehouden
door Russische officieren. Na een protest
van Britse zijde werd toen de verzekering
verkrégên, dat de belemmering opgeheven
zou worden.
Hedenmorgen echter arriveerde een
groep Russische manschappen met tommy-
guns gewapend bij de sluis van Charlotten-
burg in de Britse sector en hield daar vier
binnenschepen aan, die op weg waren naar
het vliegveltfiGatow om luchtbruggoederen
te laden.
Drie van de hedenmorgen aangehouden
schepen behoren aan een Nederlandse fir
ma, die zich bezig houdt met het transpor
teren van steenkool van het vliegveld naar
de opslagplaatsen in de Westelijke sectoren
van Berlijn.
Aan Britse functionarissen die ter plaatse
kwamen werd van Russische zijde mede
gedeeld, dat geen schepen zouden worden
doorgelaten zonder vertoon van een spe
ciale, door de Russen uitgegeven groene
pas.
Ondertussen werd door het Duitse hoofd
bureau van politie in de Westelijke sector
van Berlijn medegedeeld, dat ook de sluis
bij Plötzensee in de Franse sector gesloten
was en dat aldaar nog drie schepen werden
vastgehouden.
Het woord is aan
Een uitstekend vertrooster is hij,
die zelf troost nodig heeft.
„Er staan speciale politie-afdelingen op
post bij alle sluizen", aldus werd door de
politie aan Reuter medegedeeld, „doch zij
kunnen niet veel meer doen dan toekijken".
Rond het middaguur hielden de Russen
nog steeds de sluizen onder controle. Alleen
Russische schepen konden ongehinderd pas
seren.
Te Charlottenburg, waar juist een groep
schoolmeisjes aanwezig was. aan wie de
werking van sluizen werd uitgelegd, werd
door de Russische officier-van-dienst het
maken van foto's verboden, evenals het ge
bruiken van de telefoon in het sluiswach
tershuis.
Nader wordt gemeld, dat de Westelijke
commandanten besloten hebben Britse mi
litaire politie te zenden om de controle over
de drie grote sluizen in de Westelijke sec
toren van de Russen over te nemen.
Regering van Syrië erkend door
Amerika, Engeland en Frankrijk
Volgens mededeling van officiële zijde
hebben Frankrijk, de Verenigde Staten en
Groot-Brittannië boodschappen van geluk
wens doen toekomen aan de Syrische rege
ring van Hoesni Zaim, hetgeen erkenning
van deze regering inhoudt.
Vierde deviezennota
Er zullen echter vele offers gebracht moeten worden
voordat evenwicht is bereikt
In het hartje van New York is dezer dagen
de eerste stalen steunbalk geplaatst voor
het permanente hoofdkwartier der UNO,
dat in dc herfst van 1950 voltooid zal zijn.
De arbeiders die aan het gebouw werk
zaam zijn, maakten er een kleine plechtig
heid van en hesen op de top van de stalen
balk de UNO-vlag.
„Indien men de doelstellingen, welke
waren neergelegd in het deviezenpro-
gramma van de regering op het tijdstip
waarop het begin van de Marshall-hulp
ieder ogenblik werd verwacht, vergelijkt
met de resultaten, kan op tal van punten
vooruitgang worden geconstateerd. Dit
betekent overigens niet, dat alle verwach
tingen in vervulling zijn gegaan"-.
Dit deelt de regering mede in haar vierde
nota inzake de deviezenpositie, welke aan
de Staten-Generaal is aangeboden. Zij ver
klaart daarin onder andere, dat de lopende
rekening van de betalingsbalans voor 1948
een aanmerkelijke verbetering ten opzichte
van die van 1947 vertoont, doordat het na
delig saldo van 1566 millioen in 1947 tot
951 millioen in 1948 is gedaald.
Nederland is echter nog ver verwijderd
van het ogenblik waarop de totale beta
lingsbalans sluitend is. Het blijft een feit,
dat in 1948 tegenover een dollartekort van
circa 1000 millioen geen overschotten
aanwezig waren in valuta's, welke in dol
lars kunnen worden omgezet. Vooralsnog
is het mogelijk geweest dit tekort te over
bruggen door de Marshall-hulp. Daar deze
hulp een sterk dalende lijn zal vertonen,
acht de regering het noodzakelijk, dat het
tekort op de betalingsbalans evenredig ver
mindert met de toewijzingen onder het
Europese herstelprogramma. Ook hiermede
zou het probleem van de betalingsbalans
nog allerminst zijn opgelost, tenzij de di
verse valuta's in dollars inwisselbaar zou
den zijn.
Tussen de verbetering van de binnen
landse monetaire toestand en de betalings
balans bestaat in verschillende opzichten
een verband. De regering wijst op een
waarneembare vermindering van het teveel
aan koopkracht, welke de tendentie heeft
de invoerdrang te verzwakken. Zij acht
deze vermindering van het teveel aan koop
kracht voor de verbetering van de betalings
balans eveneens van belang, in zoverre
hierdoor de binnenlandse vraag naar hier
te lande vervaardigde producten wordt be
perkt en het overschot aan binnenlandse
producten, dat beschikbaar komt voor
exportdoeleïnden, wordt vergroot.
De verbetering van de binnenlandse mo
netaire toestand levert ook een bijdrage tot
het verminderen van de vrijwillige werk
loosheid en meer in het algemeen tot het
bevorderen van de arbeidsproductiviteit.
De regering wijst .nog op andere
maatregelen, welke Nederland zelfstan
dig kan nemen. In de eerste' plaats
noemt zij de nieuwe landbouwpoli
tiek, welke zal resulteren in een be
langrijke vermindering van het tekort op
de betalingsbalans. De internationale tarwe-
overeenkomst zal een deviezenbesparing
betekenen. Voorts zijn de veevoederprijzen
weder dalende.
Een tweede factor ligt besloten in de ge
voerde industrialisatiepolitiek. Deze poli
tiek beoogt hetzelfde doel als de landbouw
politiek: versterking van het exportpakket
en vermindering van de import uit harde
valuta.
Door velerlei omstandigheden kon aan
de reeds lang gekoesterde plannen tot
het stimuleren van de export naar het
dollar-gebied nog geen uitvoering
worden gegeven. De regering vertrouwt
dat nu binnen afzienbare tijd het over
leg dat hieromtrent gaande is tussen
de ministeries onderling en met hel
bedrijfsleven tot een resultaat zal lei
den. De bevordering zal worden aan
gevat door een marktonderzoek. Ver
der bestaat het voornemen als extra
stimulans op enigerlei wijze valuta ter
beschikking te stellen.
De mogelijkheid van toenemende leve
ranties door Indonesië, waardoor de mo
gelijkheid van driehoekstransacties wordt
geschapen, zal eveneens tot vermindering
van het dollar-tekort leiden.
Het dollar-probleem kan echter slechts
geheel worden opgelost door de verenigde
pogingen der samenwerkende landen van
het Europese herstelprogramma, tezamen
met de Verenigde Staten. In dit opzicht
wijst de regering op het plan dat is opge
steld door de organisatie van de Europese
economische samenwerking.
Met dit plan wordt een grootscheepse
poging ondernomen teneinde te komen tot
een gecoördineerde West-Europese econo
mische politiek, welke gericht is op het be
reiken van evenwicht aan het einde van
de Marshallperiode.
De regering zou de nota gaarne hebben 1
besloten met een enigszins nauwkeurige
prognose van de betalingsbalans voor 1949
Zij acht het evenwel niet verantwoord
hiertoe thans over te gaan, aangezien ons
land zich op dit moment in een overgangs
stadium bevindt.
In Parijs begint zich een plan te kristal
liseren, dat niet langer ten doel heeft om
Europa's problemen met geïmproviseerde
middelen te bestrijden, maar dat streeft
naar het bevorderen van die structuurwij
zigingen, waarvan de invoering thans in
steeds bredere kringen als noodzakelijk
wordt beschouwd. Nederland zal aan dit
plan niet slechts op grond van de morele
verplichtingen, die het tegenover de Ver
enigde Staten heeft aangegaan, doch ook
uit welbegrepen eigenbelang zijn volle me
dewerking verlenen. Bovendien zullen in de
komende maanden in Benelux-verband be
sprekingen worden gevoerd, waarvan een
verstrekkende invloed op de economische
positie van ons land moet worden ver
wacht.
Het streven der Nederlandse regering
blijft gericht op het tot stand brengen van
een evenwicht in de betalingsbalans. Zij is
er van overtuigd, dat nog belangrijke op
offeringen noodzakelijk zijn, voordat dit
evenwicht zal zijn bereikt.
Per Diesel-electrische
naar hef Noorden
Met ingang van 15 Mei zullen dé Frie
zen en Groningers per Diesel-electrische
trein naar de grote steden in het Westen
des lands kunnen rijden.
De directie van de Nederlandse Spoor
wegen maakte Woensdag met een aantal
genodigden een reis per Diesel-electrische
trein van Utrecht over Zwolle naar
Leeuwarden en Groningen.
De reisduur op het traject Rotterdam
Groningen wordt circa vijf kwartier korter.
Het uit 1934 daterende materiaal zal nog
tot 1952 dienst moeten doen. De Neder
landse Spoorwegen verwachten in 1952
alle grote lijnen te hebben geëlectrificeerd.
De Franse spoorwegen helpen door het
in bruikleen geven van electrische locomo
tieven als „voorschot" op de in Frankrijk
bestelde vijftig electrische locomotieven.
Hierdoor zullen de Nederlandse Spoor
wegen zeer binnenkort reeds over tien
electrische locomotieven kunnen beschik
ken.
Het gezelschap dat Woensdag met een
treinstel de officiële openingsrit naar
het Noorden maakte, werd op het station
te Leeuwarden door de Commissaris der
Koningin in de provincie Friesland, mr. H.
P. Linthorst Homan, en de burgemeester
van Leeuwarden, mr. A. A. M. van der
Meulen, verwelkomd. In Zwolle werd de
directie toegesproken door de Commissaris
der Koningin in de provincie Drente, mr.
di-. R. H. baron de Vos van Steenwijk en
de burgemeester van Assen, mr. J. Bothe-
nius Lohman.
SOLDAAT MAAKTE BRIEFJES VAN
HONDERD NA.
De recherche in Den Haag heeft een 22-
jarige soldaat uit Vlaardingen aangehou-
^e?' ,^'e me* en kleurpotlood vier
briefjes van honderd gulden had nage
maakt. Ondanks de zeer slordige afwerking
wisten de soldaat en zijn 23-jarige zwager
twee der biljetten in Rotterdam uit te ge
ven. Toen zij met het derde biljet aan de
cassa van een bioscoop in Den Haag betaal
den, liepen zij tegen de lamp.
OVERWEGEND ZWAAR BEWOLKT.
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt. geldig van Don
derdagavond tot. Vrijdagavond: (opge
maakt te 1U uur)
Meest zwaar bewolkt met plaatselijk
enige lichte regen of motregen en later
verspreide opklaringen. Zwakke tot
matige Zuidwestelijke wind. Later
tijdelijk weinig wind. Vooral in het
Zuiden van het land een minder koude
nacht, overigens weinig verandering
van temperatuur.
29 April:
Zon op 5.15 uur. onder 20.00 uur
Maan op 5.28 uur. onder 21.48 uur