Haarlem's Dagblad | 1949 | 6 mei 1949 | pagina 5

Nederland herdacht hen,
die vielen voor de vrijheid

UaGfc TtUtcdcc

JA. Jieit

Voor moeder en baby

VRIJDAG 6 MEI 1949

HAARLEMS DAGBLAD

DODENHERDENKING 1949
In hun eenvoud vaak ontroerende plechtigheden
op de gewijde plaatsen in Zuid-Kennemerland

Toen de klokslag van achten Woensdagavond het leven in stad en land twee minuten
lang deed verstarren in een stomme eerbetuiging aan de nagedachtenis der oorlogs
doden, was een stille stoet juist gearriveerd voor het monument dat op de Dreef is
opgericht ter herdenking van de in de laatste oorlogswinter daar gcfusilleerden. Twee
minuten lang hing een doodse stilte ook daar, waar een grote menigte was samen
gekomen rond het beeld van de ten dode opgeschreven verzetsman, welke figuur in
zijn gelatenheid, berusting en bereidheid de stilte van de dood symboliseert. Omringd
door een erewacht van militairen en voormalige verzetslieden was dit monument het
middelpunt van de stille hulde, die de stoet van mannen, vrouwen en kinderen kwam
brengen nadat in de Grote Kerk een plechtige herdenkingsdienst had plaats gehad.

Voor de Stille Tocht werd in de Grote
Kerk een herdenkingsbijeenkomst gehou
den, waar ds. P. J. Mackaay een rede uit
sprak, waarin hij onder meer zei: Morgen
zullen we het bevrijdingsfeest vieren, doch
vanavond zullen we eerst in stilte geden
ken de helden die gevallen zijn. Maar daar-
bij zullen we ook bedenken waarom zij vie
len en dat willen we elkaar doorgeven.
Europa heeft zijn centrale plaats in de we
reld verloren en is een bedelaar geworden.
De fundamenten van het oude Europa zijn
door de revolutie weggespoeld, al heeft het
aan verzet niet ontbroken. Daarom zijn we
dankbaar aan de gevallenen en ook aan de
nog levenden die gestreden hebben. Het
verzet was goed en noodzakelijk en de
grondslag ervan werd zeker niet alleen door
het nationaal instinct gevormd, maar ook
door het besef, dat het oude Europa, dat
wist van vrijheid, tolerantie en humaniteit,
gemobiliseerd moest worden. Thans bele
ven we een neergang der cultuur, doch
wanneer in de kerken het Evangelie weer
beleefd wordt zal ook Europa weer nieuwe
kracht krijgen. Dit Evangelie was ook de
bron van kracht en moed voor vele geval
lenen. In dit licht krijgt het verzet zin en
zullen onze kinderen nog dankbaar zijn
voor de gebrachte offers.

Het koor van de Basiliek van St. Bavo
luisterde de gewijde stonde met enkele
oud-vaderlandse liederen op.

Onder begeleiding van het geroffel der
omfloerste trommels was de stoet langzaam
van de,Grote Markt naar de Dreef geschre
den, voorafgegaan door een groep militai
ren en een jeugdcorps. Voorop gingen de
familieleden van de verzetsslachtoffers, na
bestaanden van gevallen vaderlanders, die
hun bloemenhulde meedroegen en aan de
voet van het monument legden, waarna de
stoet voorbij de beeltenis defileerde. De
talrijke toeschouwers sloten zich bij dit
défilé aan, zodat het geruime tijd in beslag
nam. Toen het duister viel lag rond het
monument een schat van bloemen als een
levend getuigenis van eerbied, dankbaar
heid en hulde en van de durende herinne
ring die gekoesterd wordt in de harten der
overlevenden aan hen die alles gaven.

In Haarlem-West.

In het gebouw van de Vereniging van
Vrijzinnig Hervormden aan de Jacobstraat
werd een herdenkingsdienst gehouden, die
was voorbereid door vier buurtverenigin
gen uit Haarlem-West. Ds. J. Bronsgeest
en rector H. M. J. Brans hielden hier een
herdenkingsrede.

Ds. Bronsgeest zei in zijn rede onder an
dere: „Een geheel volk staat gereed om naar
de. graven te gaan. Wij denken thans met
eerbied aam gesneuvelden en achtergelate
nen tezamen en wij willen dit blijven doen.
Als blaren in de herfst zijn zovelen, geval
len; het woord vallen heeft door de oorlog
voor ons een diepere betekenis gekregen.
Wij kunnen in de komende dagen de be
droefden niet helpen, kunnen het niet ver
der brengen dan een handdruk en een
schouderklop. Nog hangen er zware wolken
over deze wereld. Maar God laat Zijn
schepping niet los. Hij herschept en loutert,
en wij zullen tenslotte een nieuwe wereld
deelachtig worden."

Rector H. M. J. Brans zei in zijn rede
het volgende: „Het is Gods bestel en wij
ervaren het in ons persoonlijk leven, dat
dit leven zich voltrekt in tegenstellingen.
Het verdriet en de vreugde, wit en zwaid,
deze tegenstelling heeft God gewild. Het is
een mysterie voor ons en daarom worden
wij stil bij een ziekbed, in een sterfhuis en
bij dé graven der oorlogsdoden. Wij voe- j
len ons dan door God ter verantwoording
geroepen. Hoe is onze mentaliteit in deze?
Dragen wij bewust de verantwoordelijkheid
voor de kruisen die in onze stad zijn opge-
richt? Laten wij het „dat ick toch vroom
mag blijven" uit het Wilhelmus gedenken.
Vroomheid, dat is veel meer moed dan on
derwerping, veel meer trouw dan volg
zaamheid, veel meer liefde dan aanbidding.
De kruisen in onze stad zijn niet alleen een
herinnering, maar een gewetensonderzoek
voor ons allen."

De Harmonie „Crescendo" speelde het
Wilhelmus, het zesde couplet werd meege
zongen. De organist speelde daarna een ge
deelte van het slotkoor uit de Matthaus
Passion van Bach.

Na de herdenkingsdienst trok men in1
stilte langs Wilhelminastraat en Leidse-
straat naar het monument aan de Wester
gracht,

Bijeenkomst op liet Schoterbosplein

Rond het plantsoen op het Schoterbos
plein waren vele bewoners van Haarlem-
Noord bijeengekomen, toen het Haarlems
Christelijk Mannenkoor, onder leiding van
Jac. Zwaan „Ecce quomodo morritur" van
Handel inzette.

Namens het comité van voorbereiding
sprak de heer Overtoom een inleidend
woord en vroeg aandacht voor het plan
een blijvend gedenkteken bij de Jan Gijzen-
brug op te richten. Wij zijn bijeengekomen
om de nagedachtenis van velen te eren.
Behalve dankbaarheid past het ons een
ereschuld in te lossen door mee te werken
aan de opbouw van een betere wereld.
Eerst dan kan gezegd worden, dat de offers
niet tevergeefs gebracht zijn en met een
opgeheven hoofd mogen wij dan langs de
gedenktekens défileren.

Nadat het corps „Sint Caecilia" de Marche
funèbre van Chopin ten gehore had ge
bracht, herdacht ds. J. A. van Arke 1,
predikant bij de Gereformeerde Kerk al
len, die hun leven in de oorlogsjaren voor
het Nederlandse volk hebben ingezet. De
moderne mens heeft het druk, leeft in een
gejaagd tempo en het kan gebeuren, dat hij
hen vergeet, die alles gaven en hen. die
achtergebleven zijn en voor wie deze dag
dubbel zwaar is. Het is noodzakelijk een
plechtigheid als deze te houden en de doden
të herdenken. Spreker herinnerde aan de
10e Mei 1940, aan de ongelijke strijd in de
oorlogsdagen, aan de periode, waarin de
bezetter getracht heeft het grondgebied uit
te breiden en de bewoners gelijk te laten
denken. Daarna ontstond het verzet met al
de gevolgen van arrestaties en opsluitingen
in concentratiekampen, vergassen en vuur
pelotons. Er volgde vrijheid en dit was te
danken aan "nen, die een offer brachten.
Aan God en aan hen hebben wij veel te
•danken, zeide spreker en al vergeten wij
Veel, God vergeet hen en hun nabestaanden.

Eerste groep demobilisanten
uit Indonesië vertrokken

Donderdag is de eerste groep demobili
santen uit Indonesië, bestaande uit 460
man, per Volendam naar Nederland ver
trokken. Het schip wordt 3 Juni in Rot
terdam verwacht.

ARBEIDERS IN TWENTE NAMEN VRIJ.

In tal van bedrijven in Hengelo, Borne,
Enschedé en Almelo zijn Donderdagmiddag
de werknemers naar huis gegaan, hetgeen
tegen de wens der werkgevers in geschied
de. De arbeiders verklaarden dat hun be
sluit niet gericht was tegen de directies
der bedrijven.

Op de Erebegraafplaats aan de Zeeweg kwamen Woensdagavond velen bijeenom de
gevallenen te herdenken.

niet en Hij zal recht doen aan hen, wie on
recht is aangedaan.

Pater Hutjens zeide dat het Neder
landse volk één gezin is. Het voelt zich ver
bonden als er vreugde is, maar ook als de
vlag halfstok hangt zoals op deze avond. Er
doen zich echter wrijvingen voor, zoals ook
tegenwoordig in de gezinnen, die in één
huis wonen, en velen zouden dan terug
verlangen naar die periode uit de oorlog
toen humanisten, communisten, calvinisten
en katholieken schouder aan schouder ston
den. De mensen hebben evenwel een taak
te vervullen in de geest van hen, die voor
het vaderland gevallen zijn. Zouden dezen
kunnen vragen wat er bereikt is,dan moeten
wij ons beschaamd terug trekken. Daarom
is het van belang eendrachtig te werken. Er
zijn er reeds, die een herdenking als deze
overbodig achten. Dat mag niet gebeuren,
zeide spreker, eerder kan de bevrijdings
dag overgeslagen worden. Zij, die vielen,
mogen wij nooit vergeten.

Het muziekcorps besloot de plechtigheid
met het spelen van het Wilhelmus.

Huurprijzen worden
gecontroleerd

Ongeveer 144 000 onderhuur-

„Moed, beleid en trouw"

Herdenkingsbijeenkomst in
Nieuwe Kerk te Amsterdam

ders betaalden te hoge huren 1 op de bevrijdingsdag is in Amsterdam
j in dc Nieuwe Kerk een herdenkingsbij-
Het Directoraat-generaal voor de Prij- eenkomst gehouden welke was georgani-
zen laat op het ogenblik in het gehele seerd door de Nederlandse Radio Unie en
land een onderzoek instellen naar de I Radio Nederland Wereldomroep. Medewer-
huurprijzen. Dit onderzoek, dat in som- king verleende de Amsterdamse Politie

migë plaatsen huis aan huis zal geschieden
wordt uitgevoerd door de controlediensten
van het directoraat-generaal in samenwer
king met de plaatselijke prijzenbureaux.

Volgens mededeling van het directoraat-
generaal bestaan er op het gebied van
huurprijzen vele misstanden, vooral wat
prijzen voor onderhuur betreft. Uit het
onderzoek, dat de prijzenbureaux voor
onroerende goederen de laatste jaren heb
ben ingesteld, is gebleken, dat van de
ongeveer 400.000 gezinnen, die in ons land
in onderhuur wonen, 144.000 te hoge huren
betaalden. In sommige gevallen bleek dat
onderhuurders drie a vier maal te veel
betaalden.

In al deze gevallen is een bindende
huurprijs opgelegd. Bovendien kregen de
huurders restitutie van het te veel be
taalde.

Sillevis vliegt niet meer

£)e K.L.M.-vlieger met de meeste dienst
jaren en het grootste aantal Indiëvluchten.
Leendert Sillevis, zal niet meer als lijnvlie-
ger dienst doen, maar zal voortaan als con-
lactman tussen de afdeling die belast is met
de uitvoering van de vluchten en het tech
nisch bedrijf voor de K.L.M. werkzaam
zijn.

Sillevis is de enige K.L.M.-vlieger, die
met alle vliegtuigtypen gevlogen heeft,
welke de K.L.M. in dienst heeft gehad. Hij
was 41 dagen onderweg, toen hij in 1931
als tweede bestuurder op een Fokker F-12
zijn eerste Indiëvlucht maakte. Zijn laatste
reis naar het Verre Oosten met een Con
stellation duurde slechts negen dagen uit
en thuis:

De thans 53-jarige Sillevis begon in 1917
als militair vlieger. In Maart 1922 thad hij
als verkeersvlieger in dienst der K.L.M.
Op de AmsterdamBatavia lijn heeft hij
68 retourvluchten gemaakt.

Voorafgegaan door tamboers van de pad
vinders trokken velen in optocht langs de
Rijksstraatweg naar het voorlopig monu
ment aan de Jan Gijzenbrug. In de stoet
liep mee de heer A. J. M. Angenent, wet
houder, van Openbare Werken, die met de
heer F. S. Noordhoff, wethouder van Fi
nanciën, de bijeenkomst op het Schoterbos
plein had bijgewoond. Bij het monument
werd twee minuten stilte betracht.

Herdenking' P.T.T.-slachtoffers.

Woensdag herdachten de ambtenaren van
het Haarlems P.T.T.-kantoor hun gevallen
collega's. Het Postaal Mannenkoor zong het
Ecce quomodo Monitur, waarna de direc
teur van het Post- en Telegraafkantoor, de
heer C. Bakker, in het bijzijn van de nabe
staanden, een korte toespraak hield.

Nadat spreker aan de voet van de ge
denksteen een krans had gelegd werd de
indrukwekkende plechtigheid besloten met
het zingen van Beat! Mortui.

In het stationspostgebouw aan de Bal
juwslaan leidde de chef, de heer A. Dekker,
een korte plechtigheid.

Plechtigheid in Overveen.

„Dat wij in deze tijd onze doden herden
ken, maakt ons onzeker en beklemt ons",
aldus ds. W. Fijn van Draat in zijn korte
toespraak tot nabestaanden en belangstel
lenden, die naar het gebouw van Publieke
Werken te Overveen waren getrokken, om
de plechtigheid bij te wonen ter nagedach
tenis van de gevallenen, begraven op de
Ere-begraafplaats aan de Zeeweg.

„Wij volgen niet hun idealen en als wij
niet bereid zijn deze te volgen, dan is hun
offer tevergeefs geweest. Het werk van
deze voorvechters kan en zal echter niet
tevergeefs zijn gebracht, evenals ook dat
van de voorvechter Jezus van Nazareth het
niet was. Geen sterveling strijdt tevergeefs
voor gerechtigheid en waarheid. Dit zal een
troost zijn voor de nabestaanden," zeide de
predikant.

Kapelaan J. Franck kon zich voorstellen,
dat de nabestaanden een nieuw paradijs in
het na-oorlogse Nederland verwachtten. De
ondergrondse strijders waren dwaas, even
dwaas als Jezus Christus, die zich ook op
geofferd had. Maai- eens zal Hij en zullen
zij erkend worden. Met weemoed herden
ken wij de gevallenen, maar ook met trots,
omdat zij zich hebben gegeven voor waar
heid en gerechtigheid.

Het dubbel-rftannen-kwartet „Inter Nos"
onder leiding van Nico Hoogerwerf, zong
twee uiterst fijn gezongen liederen.

Na de plechtigheid werd een stille om
gang naai- de Erebegraafplaats gemaakt.
Voor aan de stoet gingen enkele padvinders,
die op omfloerste trom het tempo aangaven.
Om acht uur, nadat allen op de begraaf
plaats waren aangekomen, klonken de
trompetten, die twee minuten stilte aan
kondigden.

Op eenvoudige wijze bracht op deze be
graafplaats een groep Nederlanders hulde
aan hen, die voor ons vaderland vielen.

Stille tocht in Heemstede.

Honderden ingezetenen namen in Heem
stede deel aan de „stille tocht" welke ge
houden werd en die zijn eindpunt vond bij
het herinneringsmonument aan de Vrij-
heidsöreef. Een schat van bloemen legde
getuigenis af van het medeleven van de
ingezetenen. In de gehele gemeente werd
twee minuten stilte in acht genomen. Van
vele woningen waaide de vlag halfstok en
voor de diensten in de verschillende kerken
was veel belangstelling.

Bennebroek.

In Bennebroek namen velen deel aan de
gemeenschappelijke dienst in de Nederlands
Hervormde Kerk en in de Katholieke Kerk.
Een lange stoet trok daarna naar het monu
ment in de Bennebroekerlaan, waar velen
bloemen legden.

Woensdagavond zijn alom in den
lande de mannen^n vrouwen herdacht
die het offer van hun leven brachten
bij de verdediging van recht en vrij
heid. Overal hingen de vlaggen half
stok en beierden de kerkklokken, in
vele steden en dorpen werden gedenk
tekenen onthuld op de graven der ge
vallenen en trok een zwijgende menigte
voorbij de plaatsen, waar vuurpelotons
van de bezetter een einde maakten aan
het leven van zovele helden van het
verzet.

In Baarn legde Koningin Juliana een
krans van witte bloemen bij het monument
voor de oorlogsslachtoffers op het Stations
plein. In Apeldoorn nam Prinses Wilhel-
mina dee^.aan de stille herdenkingstocht,
waartoe zij zich onopvallend tussen de me
nigte had begeven. Aan de voet van het
voorlopige_gedenkteken voor de gevallenen
legde de Prinses een eenvoudige krans met
linten in de nationale kleuren.

Op de Grebbeberg.

Onder het pas ontloken lover op de Greb-
beberg werden allen herdacht, die in de
jaren 19401945 voor de bevrijding van
ons land zijn gevallen. Aan weerszijden van
de hoofdingang van het kerkhof stond een
erewacht. Achter het houten kruis had de
Koninklijke Militaire Kapel zich opgesteld.
Deputaties van de Koninklijke Landmacht
van vóór 1940, van de voormalige Binnen
landse Strijdkrachten, van de Koninklijke
Brigade „Prinses Irene" en oud-strijders
vormden een carré.

De Koningin was vertegenwoordigd door
haar adjudant, de luitenant-kolonel jhr. D.
J. A. A. van Lawick van Pabst. Namens
minister Schokking sprak de staatssecreta
ris van Oorlog, mr. W. H. Fockema Andreae
een gedachtenisrede uit.

De Koninklijke Militaire Kapel speelde
„Letzter Frühling" van Grieg, waarna aan
de voet van het houten kruis door jhr. Van
Lawick van Pabst namens de Koningin een
krans werd gelegd. Ook de staatssecretaris
van Oorlog legde een krans namens de
minister, waarna nog vele deputaties door
het leggen van kransen de gevallenen eer
den.

Prins Bernhard onthult verzets-
monument in Utrecht.

„Gedenk Uw doden, die de goede strijd
gestreden hebben in gerechtigheid, draag
voort huft vlam. Zij zijn gebleven, maar in
die gloed wordt nieuw ons leven." Dit zijn
de versregels van de dichter Jan Engelman,
die gebeiteld staan op het vijf meter hoge
voetstuk van het verzetsmonument, dat
Prins Bernhard op het Domplein in Utrecht
onthulde.

Het monument is vervaardigd door de
Haagse beeldhouwster mevrouw Corinne
Fransen—Heslenfeld. Het stelt een vrou
wenfiguur voer die de toorts der vrijheid
draagt.

Het bijna 11 meter hoge beeld is het
grootste stenen verzetsmonument in Europa.

In de Ridderzaal.

In de Ridderzaal in Den Haag woonden
zeer vele autoriteiten, ministers, tal van
diplomaten, leden van de Raad van State,
Eerste en Tweede Kamer, van provinciale-
en gemeentelijke bestuurscolleges, nabe
staanden van gevallen verzetsstrijders een
herdenkingsplechtigheid bij, waar prof. mr.
R. Kranenburg, voorzitter der Eerste Ka
mer. rector J. Th. M. Kraakman, directeur
der Katholieke Actie in Den Haag, en mi
nister-president dr. Drees het woord heb
ben gevoerd.

Rede dr. Drees.

„Reedë tijdens de Meidagen van 1940 zijn
er naast zwakheden en fouten voorbeelden
geweest van weergaloze moed en volhar
ding tot het uiterste", zo zeide dr. Drees.
Onze marine, onze koopvaardij, de man
nen van onze bescheiden luchtmacht heb
ben alle oorlogsjaren door zowel tegen
Duitsland en Italië als tegen Japan de ge
allieerden belangrijke hulp verleend. In de
donkere tijd der bezetting was de strijd
van de mannen en vrouwen van het verzet
in ons land een vuurbaak van moed. Wie
toen heeft gezien hoe in het bijzonder het
beste deel van onze jeugd alles waagde in
de strijd voor de goede zaak, ontleent mede
daaraan vertrouwen in de toekomst van i
ons volk. 1

Zwaar zijn de verliezen, die Nederland
geleden heeft. Meer dan 200.000 Neder
landers zijn als gevolg van de Duitse be
zetting omgekomen. Groot zijn daarnaast
de verliezen geweest onder de Nederlan
ders in Indonesië als gevolg van het lijden
in de Japanse kampen. De Joodse bevol
kingsgroep in ens land is grotendeels uit
gemoord. Talrijk waren daarnaast degenen,
die het slachtoffer werden van wat zij
deden om Joden of andere onderduikers te
helpen.

De geslagen wonden zijn niet geheeld.
Ik denk aan hen die invalide werden in de
strijd en aan de helden van het verzet, die
ziek of geknakt uit de concentratiekampen
zijn teruggekeerd en hun leven lang de
merktekens van het lijden in lichaam of
geest zullen mededragen. Ik denk vooral
ook aan de velen, die verloren wie hun het
liefste waren.

Laten wij heden nog eens zeggen tot
hen die naar een open plaats staren, dat
welke ook na de bevrijding de teleurstel
lingen zijn geweest, de offers niet vergeefs
zijn gebracht.

Democratische volkeren zijn niet mili
tair, zijn zeker niet aggressief aangelegd.
In de hoogste nood blijken echter ook de
mocratieën tot elk offer bereid en tot de
krachtigste weerstand in staat.

Onder de dictatuur, die wij hebben leren
kennen, was het het afschuwelijkste dat
getracht werd de geest geweld aan te doen
door mensen te dwingen om te zeggen en
te schrijven wat zij niet meenden.

La.ten wij blijven beseffen dat de eerste
eis, die wij moeten stellen aan wie in een
of andere vorm geroepen zijn geestelijke
leiding aan ons volk te geven, deze is, dat
zij eigen ziel en geest zuiver houden en
als het om geestelijke waarden gaat liever
breken dan buigen.

Voor de tweede maal staat de wereld
voor de taak weer samen te binden en
daarbij orde te brengen in de verwarring.
Als klein land kunnen wij daarop geen
beslissende invloed uitoefenen, wel kunnen
wij onze bijdrage leveren tot zo nauw mo
gelijke samenwerking. Zij moet gericht zijn
op herstel en verhoging van het levenspeil
der volkeren, op het waarborgen van de
vrede door maatregelen in het belang van
de collectieve veiligheid en op het behoud
van de grote geestelijke waarden, die wij
hebben te beschermen.

Als wij daarvoor alle krachten inzetten
aldus eindigde de minister ons daar
bij allereerst in eigen land ten volle geven
en weten te handelen met de eendracht, die
geenszins de natuurlijke verscheidenheid
der vrijheid uitsluit, dan zal ons volk zich
de mannen en vrouwen waardig tonen, die
temidden van oorlog en bezetting vast
hielden aan hoge idealen.

Kapel, het Apollokoor en het omroepkoor,
cie organist dr. Anthon van der Horst. Annie
Woud. alt, en Johan Schmitz, declamatie.
De drie begrippen, die de grondslag van
deze herdenking vormden: moed, beleid en
trouw, werden achtereenvolgens belicht
door dr. K. H. E. Gravemeijer, algemeen
gedelegeerde van de Generale Synode der
Ned. Hervormde Kerk, rabbijn S. Rodrigues
Pereira en pater Gilbertus Lohuis O.F.M.
De bijeenkomst, die precies een uur duurde,
werd besloten met het zingen van het Wil
helmus. Zij trok een zodanige belangstel
ling, dat het kerkgebouw tot in alle hoeken
gevuld was en er zelfs belangstellenden
waren, die geen plaatsje hadden kunnen
bemachtigen.

Uitvaart oud-minister
A. H. J. L. Fiévez

Woensdag werd in de St. Paschalis-
kerk te 's-Gravenhage de uitvaartdienst
gehouden voor kolonel A. H. J. L. Fiévez,
oud-minister van Oorlog en lid van de
Tweede Kamer. Voor het begin van de
dienst legde de kapitein-vlieger R. J. E. M.
van Zinnicq Bergmann, hofmaarschalk en
adjudant in buitengewone dienst van de
Koningin, namens Hare Majesteit een krans
bij het in de kerk opgebaarde stoffelijk
overschot. Namens de inspecteur-generaal
van de Koninklijke Landmacht, Prins
Bernhard, legde de luitenant ter zee F.
Steïnmetz een krans.

Het kabinet, met uitzondering van de
ministers Spitzen en Stikker, woonde de
uitvaartdienst bij, evenals de Canadese
ambassadeur, de oud-ambassadeur van Bel
gië, de oud-opperbevelhebbers generaal
Winkelman en generaal Reynders, luite
nant-admiraal Helfrich, voorts luitenant-
generaal Calmeyer, plaatsvervangend chef
van de Generale Staf, luitenant-generaal
C. Giebel, chef Luchtmachtstaf, generaal-
majoor ir. M. Tans, gouverneur der resi
dentie, generaal-majoor Baretta, comman
dant Legerluchtmacht Nederland, kolonel
ds. Sillevis Smitt, hoofdvlootpreaikant, de
secretarissen-generaal van de ministeries
van Ooi-log en Marine, dr. L. G. Korten-
horst, voorzitter der Tweede Kamer, P.
Kerstens en prof. mr. C. P. M. Romme na
mens de K.V.P.-fracties der Eerste er
Tweede Kamer, jhr. mr. M. van der Goes
van Naters, de heer H. W. Tilanus, mr. A.
B. Roosjen, de oud-ministers mr. dr. L. N.
Deckers, prof. dr. J. Gielen en ir. M. .C- E,
Bongaerls en mej. J. Geldens. secretaresse
van Prinses Wilhelmina. Verder waren nog
vele andere vlag- en opperofficieren en
Kamerleden in de kerk aanwezig.

Exploitant van kettingbrieven
veroordeeld

De kantonrechter te 's-Hertogenbosch
heeft onlangs J. W. van der S. te Boxtel
veroordeeld tof'6 boete wegens het hou
den van een verboden loterij. Het betrof
hier de verspreiding van zogenaamde ket
tingbrieven, waarbij volgens de dagvaar
ding in een zogenaamd sneeuwbalsysteem
de gelegenheid voor het publiek werd open
gesteld om tegen betaling van negentig cent
en het doorgeven van een aantal formulie
ren aan andere personen mede te dingen
naar een of meer prijzen in geld ter waarde
van 121.50.

De ambtenaar van het O.M. bij het Kan
tongerecht had 2000 boete geëist.

Deze zaak is thans in hoger beroep be
handeld voor de rechtbank te 's-Hertogen
bosch, waar de officier van justitie beves
tiging van het vonnis van de kantonrech
ter heeft gevraagd.

De officier was van mening, dat hier wel
degelijk sprake was van een loterij. Hij
laakte in scherpe bewoordingen het toege
paste systeem, waarbij enkelen verdienen
ten koste van anderen. Vooral de exploitant
wordt er beter van. De officier vond dat
hét publiek wordt misleid en dat de ex
ploitant speculeert op een zeer ongezonde
hartstocht. Hij vroeg zich af of men hier
niet te maken heeft met oplichting.

Volgens de verdediger was er geen sprake
van een loterij in de zin der wet. De deel
nemers hebben door nakoming der voor
waarden de zekerheid dat zij een prijs ver
werven. Het systeem laat niets aan het
toeval over.

De rechtbank was het hiermee niet eens
en veroordeelde S. tot. een boete van 500
subsidiair een maand hechtenis.

Schilderkunst

Expositie Kees van Dongen
komt naar Nederland

(Van onze corresponds

Parijs)

hebben' wij orig. Eng. Kinderwagens
Luxe en opvouwbare kinderwagens
en Wandelwagens

Korstjens

GEN. CRONJcSTRAAT 82

TEL. 13053
(Adv.)

het

Bloemen hij
kruis op de
Grebbeberg

Op de Grebbeberg wer
den allen herdacht die
in de jaren 19401945
voor de bevrijding van
het koninkrijk zijn ge
vallen. Generaal Kruis
legt een krans bij het
houten kruis.

Naar wij vernemen zal dc volgende
maand de volledige verzameling schilde
rijen van Kees van Dongen, die momenteel
in Parijs nog dagelijks honderden belang
stellenden trekt, naar Nederland verhuizen,
waar het levenswerk van onze voormalige
landgenoot in 1929 liet de schilder zich
tot Fransman naturaliseren dan in ver
scheidene steden zal worden tentoonge
steld.

De hele collectie, waarvan de meerder
heid uit particuliere bezit is samengesteld»
is voor dat doel door een maatschappij
verzekerd, en wij hoorden dat alleen al
het beroemde portret van de Gravin de
Nouailles voor een bedrag van 35.000 gul
den werd geassureerd.

Men weet dat Van Dongen, behalve door
zijn schilderijen, ook vermaard of be
rucht is geworden wegens zijn vlijm
scherpe uitspraken. Een recente formule,
waarin hij het geheim van zijn mondaine
successen samengevat heeft, verdient hier
te worden weergegeven. Dat cosmopoliti-
sche en vermogende dames zich zo graag
door mij laten schilderen", aldus verklaar
de Van Dongen, komt vooral omdat ik hun
lichamen minder en hun briljanten meer
omvangrijk pleeg uit te beelden".

Een aardig

FANTASIESCHORTJE
of een

HUISHOUDSCHORT

Er is weer een sortering zoals in
lange tijd niet gezien

J* HAARLEM

HEEMSTEDE
ZANDVOORT

(Adv.)

Officieel overzicht van
de situatie in Indonesië

BATAVIA. 5 Mei (Aneta). „De afge
lopen week bracht bepaald opwekkend
nieuws uit Oost-Java, met name in het
Keöirische, waar de toestand zienerogen
vooruitgaat", aldus het wekelijkse officiële
overzicht van de situatie in Indonesië. Het
rapport uit Toeloengagoeng spreekt zelfs
van een uitermate gunstige ontwikkeling
in dit gebied.

Een uitzondering vormt nog altijd de
residentie Malang. waar de consolidatie
slechts langzaam gaat.

Bantam blijft constant vooruitgaan. In
Midden-Java is dc toestand in het alge
meen stationnair gebleven. In de randge
bieden aan de Noordkust ondervindt men
nog moeilijkheden.

In het Madioense ondervinden de sui
kerplanters medewerking van de bevol
king. In het Kedirische is ruim aanbod
van werkvolk. Bij de best georganiseerde
verzetsgroepen in het Madioense wordt de
neiging merkbaar om samenwerking te
zoeken tot volledig herstel van rust en
veiligheid. De controverse tussen de TNI
en de PKI spitst zich toe naarmate de
communisten in dit gebied aan invloed
winnen. In de omgeving van Ngandjoek
werd een bende van 60 man geneutrali
seerd. De onafgebroken patrouillegang van
Nederlandse troepen in het Malangse,
waarbij een aanzienlijk aantal bendeleden
onschadelijk werd gemaakt, in de afgelo
pen week, heeft toenemend succes. Toch
blijft de toestand in Malang verre van be
vredigend.

In West-Java hebben zich sedert het in
grijpen op 19 December 4.500 guerillastrij-
ders vrijwillig gemeld. In de afgelopen
week meldde zich wederom oen bataljons
commandant van de Siliwangi-divisie. Een
strijdgroep van de Da.rocl Islam werd in
het gebied van Goenoeng Galoenggoeng ten
Westen van Tasikmalaja in samenwerking
met de bevolking vernietigd.

De BPM gaat op Sumatra voort met de
snelle herstelling van bet. oliebedrijf.

In de omgeving van Tjoeroep hebben
zich 150 gewezen TNI'ers gemeld, onder
wie officieren met wapens.

In Semarang is de vciligheidstoestand
niet merkbaar verbeterd.

De gunstige ontwikkeling op Sumatra
houdt aan.

Over Middcn-Java zegt het overzicht
o.m„ dat de politieke onzekerheid een stem
pel drukt op het maatschappelijk leven te
Djokja.

EERSTE STEEN VOOR HET HAAGSE
STADHUIS.

In het betonnen bouwsel op liet
Alexanderveld in Den Haag. dat straks het
administratieve deel van het stadhuis zal
herbergen, heeft burgemeester Visser op
bevrijdingsdag de eerste steen gelegd.

De burgemeester hield een rede, waarin
hij de huidige tijdsomstandigheden karak
teriseerde. Een gramofoonplaat van deze
toespraak en een oorkonde werden bij de
eerste steen ingemetseld.

GOUDADER IN .ATEN ADO.

Een goudader op een berghelling in de
residentie Menado heeft in 1948. naar werd
medegedeeld, 2.500.000 gulden opgebracht.
Vijfhonderd concessies worden op primi
tieve wijze door Indonesiërs bewerkt.