Haarlems Dagblad
Berlijn werd deze nacht weer met
West-Duitsland verbonden
De dure
brug
Nachtelijke auto-rallye gaf aan
Berlijnse déblokkering sportief karakter
Accoord van Batavia gezonde basis
voor verdere overeenstemming
63e Jaargang No. 19241
Bureaux: Grote Houtstr. 93, Tel. Adv. en Admïn.
10724, 14825. Redactie 10600. Direch-Hoofdred.
15054. Bijkantoor H.N., Soendaplein 37, Tel. 12230.
Drukkerij Z.B. Spaarne 12, TeL 12713, 10132.
Donderdag 12 Mei 1949
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent, per kwartaal
ƒ4,25. Franco per post ƒ4,75. Postgiro 273107.
Advert-tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
en ©pecttjtc Ï9aarten»dje «Üourant (3traio 16^6)
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
1V0G 1
i\ de i
len-
[ol-
nde
nen
:ldt.
nde
van
WERKT DE LUCHTBRUG, omdat
?ele J_^ de Amerikaanse en Britse autoriteiten
de zekerheid willen verwerven dat vol-
c_ doende voorraad van levensmiddelen en
ite-1brandstoffen is gevormd en „dat het ver
voer over de grond in de behoeften van
isl West-Berlijn kan voorzien". Dit laatste
ansimoge u verwonderen, maar luitenant-gene-
ieu-lraal John Cannon, die het gezegd heeft,
3e^," I bedoelt er ongetwijfeld mee dat eerst in de
practijk blijken moet hoe gewillig de Rus-
sen zijn. Het beduidt dus niet dat men in
Dste he*- algemeen vervoer door de lucht zeker-
jo- der en productiever dan vervoer over de
ich- grond is gaan achten. Zover is de wereld
"ge-jnog niet. Of volgende geslachten het mis-
ens jschien wel zover zullen brengen valt niet
rtje;fe voorspellen. Men kan er plezierig over
Jfantaiseiren en er is een boek van Aldous
j.ec(. jHuxley (Brave new world) dat het in dit
de (opzicht al ver heeft gebracht.
»eftZelfs in dit tijdvak, dat wat ongevoelig
een [voor astronomische-uitgaven-cijfers is ge-
aan wórden, maken de kosten van de luchtbruf
lindruk. Men kan hoogstens als troost aan-
m Loeren, dat op de talloze milliarden die
icht Duitsland sinds 1940 de wereld heeft ge-
j kost het maar een bescheiden percentage
"luitmaakt. Omgerekend in onze valuta heb-
en- ben de bruggelden op Amerikaanse reke-
rde ning bijna 400 millioen gulden en op Britse
van rekening bijna 70 millioen gulden gevergd,
van voor cüt geld zijn anderhalf millioen ton
im~ goederen, w.o. 950.000 ton steenkool en
ppn p38.000 ton voedsel, naar Berlijn vervoerd.
|Wie van cijferen houdt kan de vervoerkos-
jM- i'en Per ton uitrekenen, al zal het hem niet
ing bezielen tot oprichting van een transport-
ïjf- onderneming op dergelijke grondslag. D(
gedachte aan tweehonderd viermotorige
Amerikaanse Skymasters, die nog maar de
ihelft uitmaakten van de luchtvloot die in
pet begin dezer maand de vliegende brug
st.r vormde, imponeert overigens wel. Ameri-
rdt kanen en Engelsen zullen zich met dit
merkwaardige avontuur, dat tien maanden
rak lang de wereld verbaasd heeft, ongetwijfeld
ch- extra zelfvertrouwen verworven hebben
kt- ten aanzien van het overwinnen van mate
riële moeilijkheden. Of zij zelf, en de mens
N(j van deze tijd in het algemeen, prat kunnen
gaan óp het toepassen van dergelijke ver-
er-jyaarlïjk kostbare middelen is een andere
ien kwestie. Er zit geen toekomst, geen ontwik-
]ke keling in. En tenslotte moet de mens
I [iedere mens steeds aan de toekomst
iag kerken. De luchtbrug, met al haar snelheid
ans jen bewegelijkheid, was merkwaardigerwijs
len toch een symbool van stilstand: van mislukt
en overleg, van een slop waarin men beland
kas, van een „deadlock" zoals de Angel-
feaksen dat noemen. Men kan aanvoeren dat
a.te pet welslagen van - de brug, die ten-
slotte West-Berlijn volledige voorziening
waarborgde, de aanleiding is geweest tot
)p. pet opheffen van de deadlock. Maar zeker
sg" 's dat niet; er zullen meer motieven gegol-
het pen hebben en die hebben wellicht de
poorslag gegeven.
ïn Het blijft slecht te aanvaarden dat geen
Overeenkomst, geen vorm van eikaars aan-
?e" wezigheid dulden, tussen Oost en West te
pinden zou zijn. Hoe men die luchtbrug-
periode van tien maanden ook beschouwen
moge, zij heeft getoond dat men oorlog
pilde vermijden.
De West-Berlijners zijn nu aan het feest
vieren omdat de blokkade is opgeheven,
ji- Hun gemeenteraad zal in feestelijke bui-
am lengewone zitting bijeenkomen. Maar zij
ew kullen daarbij wel aan Parijs denken, waar
le onderhandelingen tussen Oost en West
Eerstdaags hervat zullen worden. Zij zul-
en hopen dat zij meer zekerheid voor de
oekomst zullen verwerven dan alleen uit
ie opheffing der blokkade valt te halen.
)e West-Berlijners staan niet alleen in
leze hoop; zij wordt in de gehele wereld
'ekoesterd. Zonder sentimenteel over de
Juitsers te worden dienen wij te begrijpen
iat hun lot opnieuw een kernvraagstuk in
ie toekomst van Europa is. Zij die tijdens
Ie oorlog meenden, dat afrekening met het
ütler-bewind en zijn Nazi's tevens een af
scheid van het Duitse vraagstuk zou be
ekenen, zullen wel eens met verwondering
lan hun kortzichtigheid in die dagen heb-
len teruggedacht. De Amerikaanse minis-
er van Buitenlandse Zaken Dean Acheson
leeft verklaard: „Of wij te Parijs een op-
ossing zullen bereiken hangt af van de
vraag of Rusland bereid zal zijn voorstellen
e doen of in overweging te nemen, die niet
uilen leiden tot vertraging van de vorde
ringen der Westelijke mogendheden bij het
onderbrengen van een zo groot mogelijk
deel van Duitsland in de vreedzame ge
meenschap van de vrije landen van
iuropa".
Zo ziet ge nu dit Westelijk standpunt dui-
ielijk weergegeven: het Duitse vraagstuk
oplossen door Duitsland naar zich toe te
halen. De moeilijke maar enige weg.
R. P.
Maar de vliegtuigen der luchtbrug
blijvsn ronken in de wolken
IiELMSTEDT, 12 Mei (Reuter, A.N.P. en United Press). In de afgelopen nacht om
één minuut over twaalf ging de grens tussen de Britse en Amerikaanse zones van
Duitsland enerzijds en de Russische zóne anderzijds op die punten, waar wegen en
spoorlijnen in de richting van Berlijn lopen, weer open na een blokkade van een jaar.
Talloze auto's gingen op die punten de grens over, treinen met passagiers en goederen
zetten zich in beweging en weldra was het verkeer tussen de Duitse hoofdstad en de
Westelijke zones in volle gang. De Russische controleposten bepaalden zich tot een
lichte en oppervlakkige controle van de passerende voertuigen en de manschappen
legden een zeer tegemoetkomende en vriendelijke houding aan de dag.
In Berlijn was het hedenmorgen feest. Gedurende de nachtelijke uren hadden reeds
velen zich opgesteld bij de Westelijke invalswegen en iedere auto die daar arriveerde
werd luide toegejuicht. Doch boven de waterwegen, waar schepen in de richting van
Berlijn voeren, boven de auto-strada. waar een eindeloze slang van autolichten dooi
de nacht kroop, en boven de spoorlijnen, waar volgepropte tremen in Oostelijke
richting stoomden, ronkten onophoudelijk de vliegtuigen van de luchtbrug heen en
weer in hun nooit onderbroken verbinding tussen Berlijn en het Westen. Want de
luchtbrug blijft voorlopig de aanvoer verzorgen tot er zekerheid bestaat dat de
bevoorrading van Berlijn over de grond ongestoord en ïn voldoende mate kan worden
voortgezet. Di Berlijn branden nu 's avonds alle lichten weer, men kan er alle kranten
uit Oost en West kopen die men wil en alle barricades tussen de sectoren zijn afgebro
ken en opgeruimd.
Israel Is UNO-lid geworden
De Algemene Vergadering van de UNO
leeft gisteren besloten Israel toe te laten
Is lid van de UNO.
Zcvcn-en-dertig leden stemden vóór on-
aiddellijke toelating van Israel, twaalf
egen en negen onthielden zich van stem-
ning. Israel is het 59ste lid.
Tegen toelating van Israel stemden: Af-
hanistan, Birma, Egypte. Ethiopië, India,
'erzië, Irak, Libanon. PaldStan, Saoedi-
irabië, Syrië en Jemen.
Engeland, België, Brazilië, Denemarken,
m Salvador, Griekenland, Siam, Zweden
a Turkije onthielden zich van stemming.
lesprekingen te Djokja over
ierstel der republikeinse regering
DJOKJAKARTA, 12 Mei (Aneta).
Woensdagmiddag werd te Djokja een be
preking "gehouden van de subcommissie
de terugkeer van de republikeinse
«gering naar Djokja. De leden van de
ommissie waren te 9,30 uur in twee vlieg-
aigen geland op het vliegveld Magoewo.
fear werden zij afgehaald door de com
mandant der T-brigade, de kolonel D. R. A.
ïn Langen, de resident J. C. Lycklama en
ïdere autoriteiten. Kort na aankomst
'achten de republikeinse leden een bezoek
an de sultan van Djokja ten huize van
angeran Bintoro, een jongere broeder van
a Sultan, bij welk onderhoud een der
^en van de commissie der UNO aanwezig
as.
Voordat de gezamenlijke besprekingen
anvingen. hadden er aparte voorbespre-
jfflgen plaats tussen de militaire comman-
■*nt, de kolonel Van Langen en de Neder-
todse commissie, de Sultan en de republi-
kinse commissieleden.
Te middernacht maakte het onder Sov
jet-Russische controle staande radiostation
Berlijn het volgende bekend: „Op dit ogen
blik zijn alle verkeers- en handelsbelem
meringen tussen de Russische zóne van
Duitsland en de Westelijke zóne plus Ber
lijn, die sinds 1 Maart 1948 zijn ingesteld,
op bevel van de vier bezettende mogend
heden opgeheven".
Eveneens om een minuut na midder
nacht begon de straat- en huisverlichting
te Berlijn te branden, daar de grote elec-
trische centrale in de Sovjet-sector de
stroomievering had hervat.
De politiepatrouilles, die aan de grens
tussen de Westelijke en de Russische sec
toren alle voetgangers en voertuigen con
troleerden, werden te middernacht terug
getrokken. De meeste versperringen op de
sectorgrenzen waren reeds in de loop van
Woensdag weggebroken.
Zes minuten na middernacht ging een
Brits convooi van vrachtwagens bij Helm-
stedt over de grens. Het had ongeveer 20
minuten oponthoud aan de Sovet-Russi-
sche controlepost, doch een Russische ka
pitein lachte de chauffeurs vriendelijk toe
en liet hen na een lichte inspectie verder
gaan.
Luitenant-generaal John Cannon, bevel
hebber der Amerikaanse luchtmacht in
Europa, heeft in een officiële verklaring te
Wiesbaden gezegd: „De luchtbrug wordt
voortgezet totdat voldoende voorraad is
gevormd en wij er van verzekerd zijn, dat
het vervoer over de grond in de behoeften
van West-Berlijn kan voorzien".
Vandaag zullen zowel in Oost- als in
West-Berlijn demonstraties worden gehou
den ter viering van de opheffing van de
blokkade.
Het onder communistische leiding staan
de „democratische blok" heeft tegen van
middag een massabijeenkomst uitgeschre
ven op Berlijn's „Rode Plein" het
August Bebel plein de plaats waar de
communisten hun Mei-demonstraties ple
gen te houden en waar de communisten
in November van het vorige jaar hun
eigen stadsbestuur over Berlijn hebben
geproclameerd.
Twee uur later vieren de West-Berlijners
de opheffing der blokkade met een massa
bijeenkomst in het stadhuis van Schóne-
berg, de zetel van het stadsbestuur voor
West-Berlijn.
Vandaag zal de gemeenteraad in een
„feestelijke buitengewone zitting" bijeen
komen, welke zal worden bijgewoond door
generaal Lucius D. Clay, de Amerikaanse
militaire gouverneur en de drie Westelijke
commandanten van Berlijn.
Acheson, de Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken, heeft heden tegenover
verslaggevers verklaard dat de opheffing
van de blokkade niet beschouwd moest
worden als iets meer dan de eerste stap naar
de oplossing van de geschillen tussen Oost
en West over Duitsland.
„Of wij te Parijs een oplossing zullen
kunnen bereiken, hangt af van de vraag
of Rusland bereid is voorstellen te doen
of in overweging te nemen, die niet zullen
leiden tot vertraging van de vorderingen
der Westelijke mogendheden bij het onder
brengen van een zo groot mogelijk deel
van Duitsland in de vreedzame gemeen
schap van. de vrije landen van Europa".
Professor Ernst Reuter, deWestelijke
burgemeester in Berlijn, heeft bij de
opening van de speciale bijeenkomst van
de Westelijke gemeenteraad hedenmorgen,
bij gelegenheid van de opheffing der blok
kade, dank gebracht aan de Westelijke mi
litaire besturen en ieder die bij de lucht
brug betrokken was, omdat zij „Berlijn
door een allermoeilijkste periode heen ge
sleept hebben".
Op de tribunes bevonden zich ruim twee
honderd journalisten en persfotografen uit
alle delen van de wereld. De Westelijke
militaire gouverneurs en commandanten
werden bij hun binnenkomst luide toege
juicht.
Generaal Lucius Clay kreeg van profes
sor Reuter een verzameling van 24 foto's
van Berlijn, in leder gebonden, aangebo
den „als een blijk van Berlijns dankbaar
heid voor wat ge voor deze stad hebt ge
daan."
Generaal Clay verklaarde in een toe
spraak: „Ik ben en van overtuigd, dat mijn
collega's het met me eens zullen zijn wan
neer ik zeg, dat wij allen evenzeer als gij
een verenigd Duitsland zouden willen zien.
Dit moet echter niet tot stand komen ten
koste van de fundamentele vrijheid, zoals
omschreven is in de te Bonn aanvaarde
constitutie. Van één ding ben ik zeker: dat
in de toekomstige bestuursontwikkeling in
Duitsland de geest van vrijheid, welke hier
in Berlijn zulk een krachtig fundament
heeft gekregen, een steeds grotere rol zal
spelen en dat er, met het opheffen van de
materiële blokkade, ook een doorbraak is
tot stand gebracht van alle geestelijke blok
kade van Berlijn."
Blokkade-brekers
In tien maanden luchtbrug-operatie
brachten Amerikaanse en Engelse
I vliegtuigen meer dan 1.500.000 ton goe-
deren in bijna 200.000 vluchten naar
Berlijn. Zij hebben hierbij een geza-
i menlijke afstand van 87 millioen mij-
len afgelegd.
De vervoerde voorraden bestonden
onder meer uit 950.000 ton steenkool
\en 438.000 ton voedsel.
De luchtbrug kostte naar schatting
aan de Verenigde Staten 150 millioen
dollar en aan Engeland 6.500.000 pond
j sterling.
Begin Mei waren er 380 Amerikaanse
I en Engelse vliegtuigen op de luchtbrug
i waaronder 200 viermotorige Ameri
kaanse skymasterseen Amerikaanse
j stratocruiser, Dakota's en Britse Yorks
en Hastings.
Meer dan 57.000 man hebben de vlieg-
tuigen van de luchtbrug bemand.
Algemene Vergadering stelt
Indonesië-debat uit
De Algemene Vergadering der UNO heeft
heden besloten de bespreking van het In
donesische vraagstuk uit te stellen tot haar
volgende zitting in September ingevolge
het gisteren in de politieke commissie aan
genomen voorstel.
De door de Australische en Indiase dele
gaties gezamenlijk ingediende resolutie,
strekkende tot een verdaging van het debat,
Het woord is aan
Gcllcrt:
Gij mist de gaven van anderen,
de anderen missen de uwe; uit
deze onvolkomenheid ontstaat de
gezelligheid.
met het oog op de voorlopige, te Batavia
door Nederland en de Indonesische repu
bliek bereikte overeenkomst, is met 43 tegen
zes stemmen en drie onthoudingen aange
nomen.
REGERINGSVERKLARING OVER INDONESIë
Alternatief voor Franco
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, Dean Acheson, heeft tegen
over journalisten verklaard, dat de Ame
rikaanse politiek er op gericht is Spanje te
doen opnemen in de Europese gemeenschap.
Het is van belang wat er in Spanje zelf
gebeurt en wat er gedaan kan worden „om
Spanje terug te brengen in de gemeen
schap der vrije landen" en het deel te doen
nemen aan de inspanningen op economisch
en defensief gebied.
Acheson zeide, dat géén der voor de vrij
heid fundamentele rechten, zoals dat van
het habeas corpus, een onafhankelijke
rechterlijke macht, jury-rechtspraak, gods
dienstvrijheid en recht van vergadering, in
Spanje bestaat.
Niemand wil Spanje de wet voorschrij
ven, zei Acheson, doch er kan geen behoor
lijke band bestaan tussen Spanje en de
andere landen van West-Europa, voordat
Spanje een begin maakt met het scheppen
van een meer democratische toestand. Zo
lang Spanje dit niet doet, heeft het geen
zin een ambassadeur te Madrid te hebben.
Autokaravaan met belangstellenden en verslaggevers
op ontsloten weg Berlijn-Helmstedt
Wederzijdse goede bedoelingen zijn van overheersend belang
De correspondent van het ANP in Berlijn
schrijft:
De weg naai' Helmstedt is thans open.
Voor het eerst na tien maanden zijn gealli
eerde automobielen hedennacht Russische
slagbomen bij Babelsberg, vijftien kilo
meter buiten Berlijn, gepasseerd, om in
lange karavaan naar het Westen te rijden.
Het officiële einde van de blokkade, die
een zo betekenisvolle factor in de wereld
politiek is geworden, had het karakter van
een sportieve gebeurtenis. Het geallieerde
controlepunt leek vóór het middernach
telijk uur op de startplaats voor een rallye.
In vele honderden automobielen waren zij,
die het einde der blokkade ter plaatse wil
den meemaken, naai" de controlepost ge
komen. Reeds sedert de middaguren had
een leger van geallieerde en Duitse pers
fotografen er een collegiale strijd gevoerd
cm de beste stellingen te betrekken. De
weg was door barricaden van fotoappara
ten geblokkeerd en velen hadden zich met
hun toestellen op het dak van het controle-
gebouw of in bomen genesteld.
Het gros van de ongeduldige massa be
stond uiteraard uit journalïstén. Precies
twaalf uur openden Amerikaanse en Britse
militaire politie de slagbomen en terwijl
Blitzlicht uit tientallen lampen felle flitsen
in de bossen wierp die de autobaan omzo
men, begon een autorace. Door een haag
van honderden wuivende toeschouwers
schoot de ene na de andere auto door de
controle. Documentaire formaliteiten
waren tevoren reeds verricht en een kilo
meter verder bevond zich de Russische
controlepost van Nowaves. Er stonden Rus
sische officieren en manschappen, die zich
niet om ons bekommerden en door de
Prinses Margaret Rose van Engeland verlaat het Vaticaan na haar audiëntie bij
Paus Pius XII. Zij wordt uitgeleide gedaan door de Pauselijke kamerheer mgr. Di
Vignale. Links een lid van 's Pausen Zwitserse garde.
Duitse politie het sein lieten geven, dat wij
zonder formaliteiten konden doorrijden. Als
een keten van lichten begonnen de auto
rijders daarop aan de honderdzestig kilo
meter naar Helmstedt.
De kleine Amerikaanse wegpatrouille, die
met een radiowagen de stoet had geopend,
werd spoedig door wagens met verslag
gevers gepasseerd. Iedereen wilde de eerste
zijn om de controlepost aan het andere
einde van de Russische zóne te bereiken.
Halverwege ontmoetten wij de kop van de
colonne, die uit Helmstedt in omgekeerde
richting was gestart en ook daar dezelfde
ijver. Met deze colonne keerden wij naar
Berlijn terug.
Duitse politiemannen openden de slag
bomen en scheten stram in de houding.
Hetzelfde ritueel dat wij nog gewoon waren
van tien maanden geleden. Verderop, bij de
Westelijke controle, schoten nog een paar
blitzflitsen op onze wagen. Toen was de
grote sensatie voorbij. Voor ons lag weer
Berlijn, de straten en ruïnes overgoten door
een overvloedig maanlicht. In de hoofd
straten brandden weer lantaarns en uit vele
vensters scheen licht, het licht dat zovele
maanden heeft ontbroken en dat nu plot
seling weer is teruggekeerd.
Goederenvervoer op gang.
Te Londen werd een bericht opgevangen,
afkomstig van radio-Hamburg, waarin
wordt gemeld dat de eerste goederentrein,
die 669 ton steenkool vervoert, heden te
drie minuten over één uit het station van
Helmstedt naar Berlijn is vertrokken.
In een telegram uit Helmstedt wordt ge
meld, dat de eerste auto die hedenochtend
te plus minus twee uur uit Berlijn aldaar
is aangekomen, een Ford van het Ameri
kaanse leger was, waarin zich Stuart
Schuberg, werkzaam bij de inlichtingen
dienst van het Amerikaanse militaire
hoofdkwartier te Berlijn, bevond. Schuberg
verklaarde bij aankomst onder meer, dat er
grote belangstelling van Duitse zijde be
stond voor de auto's, die over de auto
strada naar Berlijn reden.
Uit Berlijn wordt gemeld dat professor
Edmund Frohne, directeur van het ver
voerswezen in de Britse en Amerikaanse
bezettingszones van Duitsland, heeft ver
klaard dat de autoriteiten die belast zijn
met de regeling der transportvraagstukken,
voorlopig voornemens zijn treinen en
schuiten te gebruiken voor het vervoer van
goederen die in grote hoeveelheden worden
verzonden. Goederen van hoge waarde
zullen per vliegtuig en per vrachtwagen
worden vervoerd.
Professor Frohne zeide verder nog te
hopen dat de vervoerssituatie zou verbete
ren, indien het vervoer van goederen over
r.og elf andere zóne-grensplaatsen kon wor
den geleid, die vóór de blokkade als zoda
nig werden gebruikt. Hierover wordt thans
met de Sovjet-Russische autoriteiten onder
handeld.
Schacht naar Chili
Dr. Hjalmar Schacht, eens Hitiers minis
ter van financiën, zal naar Santiago, de
hoofdstad van Chili vertrekken, om er de
leiding op zich te nemen van een textiel
firma, aldus meldt het weekblad „Vea",
De minister van Overzeese Gebiedsdelen
a.i., mr. Van Maarseveen, heeft heden
middag in de Tweede Kamer een rege
ringsverklaring afgelegd over de nieuwe
fase, welke in de ontwikkeling van het
Indonesische probleem is ingetreden door
een overeenkomst, welke op Zaterdag 7
Mei is gesloten te Batavia.
De minister herinnerde aan de voorge
schiedenis van het overleg en zei vervol
gens:
Op 16 Februari is verklaard, dat er geen
verschil van mening was over het doel,
dat men wenstte bereiken, nameHjk de
schepping van de Verenigde Staten van
Indonesië, waartoe de republikeinse ge
bieden behoren en waarin de republikein
se leiders een belangrijke positie zullen
kunnen innemen, maar dat de moeilijkheid
steeds heeft gelegen in de overbrugging
van de periode tot aan de vorming van
de souvereine Verenigde Staten van Indo
nesië, aangezien de republiek niet bereid
was haar prerogatieven op te geven, voor
en aleer een dergelijke souvereine federa
tie tot stand was gebracht.
De overeenkomst van 7 Mei voorziet
thans ïn een overbrugging van deze perio
de, doordien de republiek in een gedeelte
van haar vroeger territoir hersteld wordt
ïn afwachting van het ogenblik, waarop
zij haar plaats in de Verenigde Staten van
Indonesië zal innemen.
Bij de op 7 Mei 1949 te Batavia gesloten
overeenkomst hebben thans de president
en de vice-president van de republiek ver
klaard, dat zij de deelneming aan de Ronde
tafel-conferentie te 's-Gravenhage zullen
bevorderen.
„Op 16 Februari verklaarde ik in deze
Kamer", aldus mr. Van Maarseveen: „Het
Nederlandse gezag in Indonesië is voor het
ogenblik de enige pijler van orde en recht
in die streken. Daaraan zou een onherstel
bare slag worden toegebracht indien
republikeinse leiders thans in het bestuur
van Djokja hersteld werden".
In de overeenkomst van 7 Mei 19*49 heeft
de Nederlandse regering verklaard, dat zij
instemt met de terugkeer van de republi
keinse regering naar Djokja.
Indien men de regering thans verwijt,
gelijk men reeds gedaan heeft en ongetwij
feld nog doen zal, dat zij op dit zeer belang
rijke punt van een verklaring, in de Ka
mer afgelegd, is afgeweken, merk ik op,
dat zij, die dit doen, niet alleen de schijn,
maar zelfs een deel van de waarheid aan
hun zijde hebben.
De volle waarheid is echter, dat de
regering aan haar verklaring, dat een
terugkeer naar Djbkja onmogelijk was,
de motivering verbonden heeft, dat de
republikeinse regering niet bereid was,
tot de federale interim-regering toe te
treden en dat zij nog steeds niet had
doen blijken, dat zij ook aan de eerste
aanbeveling van de Veiligheidsraad
wenste gevolg te geven en met name
de guerilla zou afgelasten en met Ne
derland zou samenwerken tot herstel
van vrede en handhaving van recht
en orde. Op deze punten nu is een om
mekeer ingetreden.
Wat de deelneming aan de federale inte
rim-regering betreft, de instelling van deze
regering wordt door geen der betrokken
partijen meer noodzakelijk geoordeeld, om
dat zij in het ontworpen plan van versnel
de souvereiniteitsoverdracht een te kort be
staan heeft om het tijd- en energieverlies,
hetwelk met haar instelling gepaard zou
gaan, te rechtvaardigen. Thans echter be
staat er bereidheid de republiek haar plaats
te doen innemen in de Verenigde Staten
van Indonesië en de president en vice-
president der republiek hebben op 7 Mei
verklaard te zullen bevorderen, dat een
order wordt uitgevaardigd aan de republi
keinse gewapende aanhangers om de
guerilla-oorlog te beëindigen en dat mede
gewerkt wordt aan herstel van de vrede en
de handhaving van recht en orde. Nadat
het initiatief van de Nederlandse regering
om op 12 Maart in Den Haag een Ronde
tafel-conferentie te beleggen, niet tot resul
taat had geleid, werd de Indonesische
kwestie opnieuw in de Veiligheidsraad aan
de orde gesteld.
Een der paragrafen van' de toen
geconstrueerde Veiligheidsraad-resolutie
had betrekking op het herstel van de repu
blikeinse regering in Djokjakarta. De re
gering besloot, na raadpleging van de be
trokken Nederlandse instanties, om aan de
uitnodiging van de Veiligheidsraad tot het
houden van een préliminaire conferentie
tot bovenvermeld doel gevolg te geven. Van
dat ogenblik af was het duidelijk, dat de
Nederlandse regering bereid was een her
stel van de republikeinse regering in Djok
jakarta in overweging te nemen, een herstel
waartoe de B.F.O. kort tevoren onder ze
kere waarborgen had geadviseerd.
Voor het antwoord op de vraag of dr.
Van Royen geslaagd is en of de wijze, waar
op hij geslaagd is, verantwoord mag wor
den genoemd, is het nodig, op inhoud en
strekking der gesloten overeenkomst in te
gaan.
Het accoord van Batavia.
De overeenkomst wordt gevormd door
twee verklaringen, waarvan in tijdsorde de
verklaring van de republikeinse delegatie
voorgaat. Zij behelst verzekeringen om
trent beëindiging van de guerillastrijd, om
trent vreedzame samenwerking en omtrent
deelneming aan de Ronde Tafel-conferen
tie. Deze verklaring is minder sterk dan de
verklaring, welke de Nederlandse delegatie
heeft gegeven.
De verklaring van de Nederlandse
delegatie bevat een verbintenis van
Nederland, de verklaring van de repu
blikeinse delegatie slechts een belofte
van de twee hoogste regeringspersonen
van de republiek, welke echter zonder
meer dë republiek niet bindt, daar
slechts wordt verklaard, dat men een
bepaalde politiek 2al bevorderen en op
aanvaarding van die politiek door de
regering der republiek sterk zal aan
dringen.
Bij de beoordeling van dit verschil moet
men acht slaan op het navolgende:
1. De feitelijke positie, waarin de repu
blikeinse regering op dit ogenblik zich nog
bevindt, verschilt wel zeer sterk van die,
waarin de Nederlandse regering verkeert.
2. Van belang is wat men overeenkomt,
maar vooral, dat men het overeengekomene
realiseert. Het is mogelijk, en vooral onder
de huidige omstandigheden zelfs waar
schijnlijk, dat de republiek langs de door
haar leiders ingeslagen weg met minder
bezwaar kan bekrachtigen en daarna reali
seren wat haar leiders voor ogen staat dan
langs de weg ener reeds voor terugkeer
naar Djokja aangegane formele regerings
verbintenis.
3. Indien de republikeinse leiders niet
zouden slagen in de realisering van de
door lien aanvaarde politiek, zou de over
eenkomst komen te vervallen.
4. Wat de oplossing van het Indonesisch
probleem vooral in de weg heeft gestaan is
niet alleen het wederkerige wantrouwen,
maar vooral ook de maatregelen, welke
partijen tegen elkander op grond van dit
wantrouwen beraamden en uitvoerden.
De Nederlandse regering, die thans
steunt op het vertrouwen, dat zij in de re
publikeinse leiders wil stellen, slaat daar
mede de weg in, welke uitsluitend kan lei
den tot een oplossing van het conflict.
De overeenkomst van Batavia heeft thans
internationaal de grootst denkbare instem
ming gevonden.
Vóór de terugkeer der republikeinse re
gering naar Djokja moet een accoord be
reikt zijn over de met die terugkeer sa
menhangende vraagstukken, waaronder
vallen de maatregelen ter staking van de
guerilla, het herstel van de vrede en de
handhaving van recht en orde, waaronder
vooral ook begrepen zijn maatregelen, die
voorkomen, dat représailles, in welke vorm
ook, genomen worden.
De Nederlandse regering heeft op 6 Mei
haar delegatie gemachtigd de overeen
komst in naam der Nederlandse regering
aan te gaan. Daarmede heeft de Neder
landse regering de verantwoordelijkheid
voor de thans ingeslagen weg aanvaard.
Zij is tot dit besluit geleid door de over
weging, dat de gewenste opbouw van de
Verenigde Staten van Indonesië als een
souvereine staat en de tot stand koming
van de unie vroeg of laat eisen, dat de
strijd, die thans gevoerd wordt, plaats
maakt voor overleg.
Naar de vaste overtuiging van de Ne
derlandse regering is zulk een mogelijkheid
thans aanwezig. Indien beide partijen er
naar streven om de moeilijkheden te ver
kleinen, die elk van haar thans op eigen
terrein ongetwijfeld ondervindt, maar die
ïn het licht van het op korte termijn te
bereiken doel van de ronde tafel conferen
tie yan snel voorbijgaande aard zullen
zijn, dan zal in onderlinge samenwerking
een werk tot stand gebracht kunnen wor
den, dat straks tot zegen zal strekken van
de vrije en souvereine volken van Indone
sië en Nederland.
De voorzitter van de Tweede Kamer,
mr. Kortenhorst, heeft na de regeringsver
klaring voorgesteld de debatten over deze
verklaring op te schox-ten tot Dinsdag, ten
einde de regering in de gelegenheid te
stellen zich te beraden over de toestand
die ontstaan is na de ontslagaanvrage
van dr. Beel, welke nog niet in Den Haag
is gearriveerd.
VERDERE STIJGING VAN-
TEMPERATUUR
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bi!:, geldig van Don
derdagavond tot Vrijdagavond: (opge
maakt te 10 uur)
Droog weer met over het algemeen
weinig bewolking. In de nanacht en
vroege ochtend op vele plaatsen nevel
of mist en hier en daar nachtvorst.
Zwakke tot matige wind hoofdzakelijk
uit richtingen tussen Noord en Oost.
Morgen overdag weer iets hogere
temperatuur dan vandaag, maar langs
de kust plaatselijk koele zeewind.
13 Mei:
Zon op 4-50 uur. onder 20.23 uur
Maan op 22.26 uur. onder 4.54 uur
Hoogwatertyden:
Donderdag 12 Mei: 3.14—15.38 uur
Vrijdag 13 Mei: 3.55—16.22 uur.
Laagwatertüden:
Donderdag 12 Mei: 11.14—23.40 uur
Vrijdag 13 Mei: 12.02 uur.
