4
De raadsverkiezingen
in Haarlem en omgeving
Riffen buiten de stad
Zweeds
Midsommer-diner
Tini Jonker zwom in 10 uur
van IJmuiden naar Zaandam
Wat het kost om elk gezin
weer een eigen woning te geven
Pachtersgelden in de achttiende eeuw
Maan<fag 20 Juni 19JO
Hawleffis DagBTaS
Hoe er in 1946 en 1948 gesfemd is
Woensdag 22 Juni wordt de nieuwe ge
meenteraad van Haarlem en verschillende
omliggende gemeente gekozen.
v Haarlem
Om de lezers in staat te stellen zich te
oriënteren geven wij de cijfers van de
raadsverkiezing van 1946 en de Tweede
Kamerverkiezing van 1948.
Raad 1946 Kamer 1948
stemmen stemmen
P. v. d. A.
27910
6.24
27718 32.95
K.V.P.
22796
9.60
22830
27.13
Comm.
12401
6.11
9329
11.09
Anti-Rev.
5745
7.46
7963
9.46
V. V. D.
4452
5.78
8209
9.75
Chr. Hist.
3255
4.23
3790
4.50
Staatk. Geref.
216
0.28
265
0.31
Lijst Weiter
1844
2.19
Kleine partijen
236
0.30
2204
2.62
De zetelverdeling voor
de
raad was in
1946:
Partij van de Arbeid 15
Kath. Volkspartij 12
Communisten 6
Anti-Revol. 3
V. V. D2
Christ.-Hist1
Bennebroek
Raad 1946 Kamer 1948
'K.V.P.
P. v. d. A.
Anti-Rev.
i Comm.
Chr. Hist.
V.V.D.
St.-Geref.
Lijst Weiter -4
KI. part.
stemmen
582 44.8
s)
stemmen
543 37.4
197 13.5
309 21.3
23 1.6
132
141
4
72
33
De zetelverdeling voor de raad was in
1946:
Kath. Volkspartij 3
Protestantse lijst
Raad 1946
stemmen
3151 51.
901 14.:
1657 27.
4
Hillegom
Kamer 1948
stemmen
3301 50.6
938 14.4
694 10.6
K.V.P.
P. v. d. A.
Anti-Rev.
Communisten
Chr. Hist, (samen met A.R.) 908 13.9
V. V. D. 269 4.1
I Staatk. Geref. 70 1.1
Lijst Weiter 229 3.5
KI. partijen 405 6.6 21 0.6
Bij de raadsverkiezingen van 1946 wer-
l den gekozen:
Kath. Volkspartij 8
Partij van de Arbeid 3
A.R. en C.H4
Kiest
Anti Revolationnairen
lijst
W. C. BAKKER
Een open kerkdeur
Een proef van de Protestantse
kerken te Haarlem
Het is een bekend feit, dat de Protes
tantse kerk in de regel alleen op Zondag
in gebruik is als er kerkdiensten worden
gehouden. Daarentegen zijn R.-K. kerken
steeds open.
Thans zullen de Protestantse kerken in
Haarlem ook een proef nemen met de open
deur. Dit wordt gedaan uit de overweging,
dat de huiselijke godsdienstoefening wel
gemeenschap geeft in het huisgezin, maar
niet ieder heeft een gezin. Vandaar het
streven der Alle-Dag-kerk, om dagelijks
ook gelegenheid te geven tot gemeenschap
pelijke aanbidding, lofprijzing en verdie
ping in het Woord Gods. Maar- de open
deur der kerk geeft ook aan de mensen
nog andere mogelijkheden, namelijk tot
stille terugtrekking uit het drukke leven,
in het huis des gebeds zich te bezinnen.
Hoevelen hebben zo overwogen de Pro
testantse kerken in Haarlem nog een
binnenkamer om zich terug te trekken?
Vooral tegenwoordig met het samenwonen
van veel gezinnen en het drukke leven,
met telefoon en talloze verplichtingen.
In Amsterdam heeft men meer dan 15
jaar geleden de Engelse kerk op liet Ba-
gijnhof hiertoe geopend, van 12 tot 2 uur,
maar van de honderd mensen kwamen er
negentig, of meer net op het kwartier, dat
de „dienst" was, (1 1/4), want de Protes
tanten gaan veelal naar de „preek"! In
dorpen, als Ginneken en Hemmer, is wel
de kerk steeds open, en waarderen er ve
len die gelegenheid tot stil gebed! Welnu
thans gaat de Broederkerk te Haarlem
deze zomer de proef nemen, gelijk dat ook
jaren lang te Zeist het geval was, om de
„Open deur" te bieden.
Het Allé-Dag-kerk-comité heeft enige
„kerkwachten" bereid gevonden, om van
10 tot 4 uur daar aanwezig te zijn bij de
Bijbeltafel, om zo het gewenst wordt in
lichtingen te geven en in de banken zal
Gods Woord tot meditatie en gebed nodi
gen.
Indien groepjes dat wensen, kunnen ook
korte wijdingstonden 'worden gehouden,
waartoe de „kerkwachten", hoewel niet
alle ambtsdragers, gerechtigd zijn. Maar
de eigenlijke Alle-Dag-kerkdiensten gor
den afzonderlijk des avonds gehouden, om
7 1/4 uur,'uiterlijk tot 7 3/4, zodat men
daarna ook kan doorgaan naar eventuele
lezingen, concerten, of andere samenkom
sten. Voor deze avonddiensten hebben
reeds voorgangers van verschillende ker
ken hun medewerking toegezegd!
Op Maandag 27 Juni. hoopt men de
deur met enige plechtigheid te openen. Op
die dag vangen ook 's avonds de diensten
aan. Maandags en Dinsdags, Donderdags
en Vrijdags! (daar er Woensdag en Za
terdag ter plaatse reeds vaste avondsamen
komsten zijn!
Wat de open deur aangaat is de Broe
derkerk voorlopig slechts beschikbaar op
Maandag, Dinsdag. Woensdag en Donder
dag.
Afhalen distributiebescheiden
Dinsdag cn Woensdag 21 en 22 Juni zal er
in de Vleeshal te Haarlem gelegenheid be
staan tot het afhalen van distributiebeschei
den door hen, die ze nog niet in ontvangst
hebben genomen.
Lisse
Raad 1946 Kamer 1948
stemmen .stemmen
K.V.P. 2627 53.8 2754 53.1
P. v. d. A. 569 11.7 437 8.4
Anti-Rev. 467 9.6 645 12.4
Communisten 29 0.6
Chr. Hist. Unie 817 16.7 702 13.5
V.V.D. 136 2.6
St. Geref. Partij 400 8.2 344 6.6
Lijst Weiter 125 2.4
KI. partijen 15 0.4
In 1946 werden voor de raad gekozen:
Kath. Volkspartij 8
Christ. Hist. Unie 3
Anti-Rev2
Partij v. d. Arbeid2
moderne 5 en 7 persoons Amerikaanse
wagens
BEL 13000 PLEIN 33
Doortrekking van de Delftlaan
Laagste inschrijver f 224.770
Hedenmorgen werd door Openbare Wer
ken van Haarlem aanbesteed het maken
van een puinfundermg met een asfalt-be-
tonlaag in de Delftlaan van de Orionweg
tot de Rijksstraatweg.
De laagste inschrijver was Van Vemde
en te Beest te Haarlem voor 224.770.
Hoogste inschrijver was N. van Strien te
Haarlem voor 273.000.
De voltooiing van de doortrekking van
de Delftlaan is voor het doorgaande ver
keer in Haarlem van grote betekenis. Het
verkeer uit het Noorden kan dan door de
Deiftlaan, de Brederodeweg en de Ver-
spronckweg in de stad komen en eventueel
zijn route langs de Leidsevaart kiezen. Uit
het Zuiden kan het verkeer in tegenover
gestelde richting gaan.
Later komt er nog een aansluitende weg
voor doorgaand verkeer in het Westelijk
deel van Haarlem.
Rimboekisten-actie
van NIWIN ook te Haarlem
Voor militairen op
de buitenposten
Reeds enige tijd voert de NIWIN in bij
kans alle plaatsen van enige betekenis in
ons land een zogenaamde „rimboekisten-
actie". De bedoeling is, gelden te verzame
len voor de aankoop van kisten met sport
en ontspanningsmateriaal, die gezonden
zullen worden naar de Nederlandse militai
ren, die in Indonesië op de buitenposten
zitten. Zo'n kist bevat een gramofoon met
platen, een badminton- en een volley-ball
spel (beide bij de jongens in Indonesië zeer
geliefd), schaak-, dam- en dominospelen,
een stormlamp en nog een aantal andere
artikelen, die op de buitenposten de zo
hoog nodige afwisseling kunnen brengen:
een monopoly-spel, een voetbal en een boek
„hersengymnastiek" onder andere.
Er zijn thans in Indonesië ongeveer 1500
van die buitenposten, elk met ongeveer
twintig man. Zij zitten daar in de moeilijk
ste omstandigheden moeilijkheden die
inderdaad haast bovenmenselijk zijn.
Er zijn reeds enige rimboekisten ver
scheept zij bleken een trouvaille. Hoe de
reacties waren bleek uit enthousiaste be
richten van de buitenposten, die reeds een
kist ontvingen.
Het geld voor de kisten wordt door de
burgerij bijeengebracht. En zo zullen ook
in Haarlem NIWIN-werkers rondtrekken,
die bonnetjes van 0.50, 1. 2.50 en
5 aan de man zullen trachten te brengen.
Bovendien zullen deze bonnen bij vele
winkeliers, bij kiosken, bij de U.V.V. op
het stadhuis en op andere adressen ver
krijgbaar zijn.
Er zullen kisten geëtaleerd worden
bij de firma's N.V. Kreymborg en Co.,
Grote Markt 1; M. Douma en Zn., Gen.
Cronjéstraat 44: Sportmagazijn Gretha de
Bruyn, Twijnderslaan 7.
Van Woensdag 22 Juni af zullen twee
geluidswagens, bemand met een groep
Haagse jongelui, des avond van 79
uur in de buitenwijken rijden en daar
huis aan huis bonnetjes verkopen.
Tot en met Vrijdag kan deze ploeg hel
pen, van Zaterdag af zijn er echter Haar
lemse jongelui nodig om met een geluids
wagen dit werk nog enige avonden voort
te zetten.
Aanmeldingen hiervoor gaarne ten spoe
digste bij de U.V.V., stadhuis (leeftijd min
stens 16 jaar).
Wij hopen van harte, dat ook de Haar
lemmers voor de jongens op de buitenpos
ten in de bres zullen springen door de ver
zending van een aantal rimboekisten mo
gelijk te maken. Het vergt voor een ieder
slechts een klein offer; voor de militairen,
die vele regenmaanden achtereen volkomen
geïsoleerd zijn en slechts uit de lucht ge
ravitailleerd moeten worden betekent de
komst van een rimboekist meer, dan men
zich over het algemeen kan indenken.
Wat er zoal in een rimboe kist zit.
23 Juni serveert
Svenska Restaurangen
„BOLWERK"
HAARLEM - TEL. 16840
Muziek
Tafel reservering gewenst
Werkloosheid in Mei gedaald
In de loop van Mei daalde het aantal
als werkloos geregistreerde mannen van
57.524 tot 52.735, namelijk 31.540 geheel
werklozen (April 33.091), 1222 wacht
gelders (862), en 19.973 duw-arbeiders
(23.571).
De daling van het aantal werklozen
kwam onder meer tot uiting in de land
bouw (van 11.719 tot 8.479), in het haven
en transportbedrijf (van 1742 tot 1062) en
in de groep losse ongeschoolde arbeiders
(van 9507 tot 8751).
Het aantal wachtgelders nam toe ten ge
volge van een verminderde werkgelegen
heid in de Amsterdamse diamantnijverheid
en in de Groningse strocartonindustrie.
De vraag naar mannelijk personeel daalde
van 25.900 tot 25.096.
Onderstaand overzicht geeft een beeld
van de spreiding van de werkloosheid over
de verschillende provincies.
Eind Mei
1949
Aantal
Eind
Eind
Eindp. 1000
werklozen
Maart
April
Mei ml.inw.
Groningen
3359
5724
5152
23
Frieslland
1540
3837
2967
13
Drente
1017 -
3854
3790
27
Overijssel
1188
2569
2565
8
Gelderland
2703
5226
5094
10
Utrecht
1351
1887
1930
7
Noordholland 5866
10115
9256
11
Zuidholland
7198
11605
10201
9
Zeeland
1032
1140
698
5
Nd.-Brabant
3979
8936
8572
15
Limburg
1665
2631
2510
7
30898
57524
52735
11
(gem.)
Uitgezonderd in de provincies Overijssel,
Gelderland, Utrecht en Noord-Brabant,
waar de werkgelegenheid ongeveer gelijk
bleef, nam de werkloosheid in alle provin- fetsel weer opgeheven is.
„Liever biefstuk dan suikerklontjes"
Zondagmorgen om helf elf stapte de
18-jarige Zaanse lange-afstand-zwem
ster Tini Jonker bij de kleine sluis in
IJmuiden in het Noordzeekanaal om
de ruim 19 km lange afstand naar
Zaandam zwemmend te overbruggen.
Bijna 10 uur later, om tien minuten
voor half negen, zwom zij het zwembad
van Zaandam binnen waar een enthou
siaste menigte haar met luid gejuich
begroette.
De temperatuur van het water was niet
zo hoog als men verwacht had, nauwelijks
17 graden, en een flinke hoeveelheid reuzel
kwam er dan ook aan te pas om Tini tegen
kou enigszins te beschermen. En terwijl zij
zich al vettende op 'deze trainingstocht
voorbereidde stroomden vele IJmuidenaren
naar de kleine sluis om de zwemster uit
geleide te doen. Een applaus steeg uit de
rijen der belangstellenden op toen zij te
water ging en velen hielden haar langs de
kant een eindweegs gezelschap.
Ook bij de Velserpont zwaaide menig
IJmuidenaar haar uit. Een grote Duitse
herder, die het zijne wou hebben van dat
bewegende „ding" in het Noordzeekanaal
sprong pardoes het water in en zwom
broederlijk een eindje met het voorwerp
zijner belangstelling op.
Geen touwtje, wel biefstuk.
Trainer Maarten de Ruyter vergezelde
zijn pupil in een roeibootje en voorzag haar
van tijd tot tijd van wat suikerklontjes. Op
een vraag of het haar smaakte antwoorde
HET ASFALTERINGSWERK
Grote Houtstraat van Verwulft
tot Houtbrug heden klaar
Heden is het asfaltdek gelegd in de Grote
Houtstraat van het Proveniershuis naar het
Verwulft. Vooral het leggen van het
asfalt bij het Verwulft gaf natuurlijk veel
ongemak voor het verkeer, omdat nu geen
verkeer mogelijk was op het aansluitende
deel van het Verwulft en de Ged. Oude
Gracht. In de loop van de middag komt dit
gedeelte evenwel klaar, zodat dan het be-
cies af. Per 1000 mannelijke inwoners zijn
er landelijk gemiddeld 11 werklozen
(vorige maand 12). Dit cijfer is het hoogst
in Drente te weten 27 en het laagst in
Zeeland namelijk 5.
Het aantal werkloze vrouwen daalde van
3852 tot 3596. De vraag naar vrouwelijk
personeel nam van 19138 af tot 18914.
OVERSTROMING IN DE V.S.
De Potomac-rivier (V.S.) is buiten haar
oevers getreden, tengevolge waarvan vier
personen om het leven zijn gekomen, ter
wijl meer dan twintig anderen als vermist
zijn opgegeven. Duizenden werden dakloos.
Het verkeer uit het Zuiden kan dan
van het deel der Grote Houtstraat van het
Plein tot het Verwulft en de Ged. Oude
Gracht gebruik maken.
Morgenavond is de gehele Grote Hout
straat klaar. Woensdag kan dus de oude
verkeersroute uit Zuid weer gebruikt
worden.
TROUWAUTO'S
Onze specialiteit sinds tal van Jaren.
Amsterdamsche Rijtuig Maatschappij
"Gedurende 10 jaar zou f 1650.000.000 per jaar daarvoor nodig zijn
In onze bespreking van het werk „Publiek
recht en onroerend goed" merkten wij
reeds op, dat de schrijver de heer H.
Meeusen, hoofd van de afdeling Openbare
Werken, Bedrijven en Volkshuisvesting op
de Haarlemse gemeentesecretarie be
langrijke cijfers geeft over het woning
probleem.
Allereerst wat het verleden betreft. In
de jaren 19051938 werd door het rijk aan
voorschotten voor woningbouw ƒ753.333.797
beschikbaar gesteld. Aangevraagd was
ƒ833.524.262, verdeeld als volgt: ƒ203.722.993
gemeentebouw en 629.801.269 verenigings-
bouw.
Tot 1905 werden alleen woningen door
particulieren gebouwd (coöperatieve bouw
verenigingen vielen daar ook onder), maar
in 1905 begon het met 10 gemeentewonin
gen gebouwd met rijksvoorschot. Heel lang
zaam steeg dit aantal, eerst in 1912 kwam
LAMPEN
voor lastige interieurs worden gemaakt bij
„INTIMA"
KRUISSTRAAT 42
TELEFOON 10311
(Adv.)
Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM, 18 Juni 1949
GEHUWD: 18 Juni, C. L. van Walsum en
J. C. Wallien.
BEVALLEN van een zoon: 17 Juni, G. J.
Bronsemade Groot: L. B. de Witvan
Ouwerkerk; 18 Juni, M. A. Schulte Fische-
dickvan de Wijngaert.
BEVALLEN van een dochter: 17 Juni, A.
M. G. de Vries—Hage; M, L, de Tombe—
Roose: 17 Juni, T. M. Jansen—Taling; A. C.
van Leeuwenvan der Voorn; H. Regouin
Karrenbelt; 18 Juni, J. G. Okx—van Dijk; H.
F. MohrWesterneng.
OVERLEDEN: 16 Juni, P. P. J. Klaasen,
49 j„ Zaanenstraat; W. J. Akkerman. 81 j.,
Marnixstraat; C. de Waal Malefijt, 43 j., Kle
verlaan; 17 Mei, S. Koopmans, 69 j., Gast-
huisvest; P. Spanjaard, 73 j., Rijksstraatweg.
het boven de 1000. Van 1921 af tot 1938
werden in ons land per jaar 30.000 a 40.000
woningen gebouwd. 1930 was een topjaar,
toen werden er 52.590 gezet, waarvan 44.024
particuliere woningen. 2329 gemeente- en
5050 verenigingswoningen.
Voor de woningen met rijksvoovschot
was 1925 een recordjaar, namelijk 4059
gemeente- en 8538 verenigings-woningen.
In 1933 waren deze aantallen gezakt tot
685 en 979. maar daarna liep het weer op
tot een gezamenlijk aantal van 3000 a 4000.
De gestegen bouwkosten
De stiehtingskosten per woning waren in
1906 1.157.91, daarna liepen zij op tot
2000 in 1914-1915. tot 2000—3000 in
1916-1917, om in 1918-1922 te stijgen tot
ruim 6000. Daarna namen de kosten weer
sterk af tot 2358,71 in 1928 en 3222.14
in 1929. De grondkosteri waren hierin niet
begrepen.
Thans kost een arbeiderswoning meer
dan 12.000 van bouw.
Het woningtekort
In 1930 waren er in ons land 1.865.536
woningen, in 1939 was dit gestegen tot
2.199.121. Per jaar was de toeneming ge
middeld 37.000.
In de oorlog werden 84.863 woningen
verwoest. In 6 jaar bleef de bouw van
37.000 woningen achterwege, die nodig was
om de aanwas der bevolking op te vangen.
Het totale tekort aan woningen in ons land
is dus op 307.000 te ramen.
Om dit tekort aan te vullen zou men 10
jaar lang elk jaar 67.000 woningen moeten
bouwen.
Na de oorlogsjaren is het woningtekort
nog steeds toegenomen, omdat nog niet
genoeg huizen werden gebouwd om de aan
was der bevolking op te vangen.
De heer Meeusen berekent (in aanmer
king nemend dat het waarschijnlijk is dat
de bouwkosten wat zullen dalen) dat het
rijk op de 67.000 woningen, die per jaar
nodig zijn om het tekort in te halen, per
jaar gemiddeld 1650 millioen gulden zal
moeten toeleggen.
De schrijver wijst er op dat er naast
moeilijkheden wat arbeidskrachten en ma
terialen aangaat, ook grote financiële pro
blemen moeten worden opgelost. Daarbij
brengt hij het voornemen ter sprake om
de opbrengst van een huurbelasting aan te
wenden voor het opvangen dezer lasten.
10 van de huren zou betekenen een be
lastingontvangst van rond 52.000.000 per
jaar. Dit bedrag zou zeker nog niet vol
doende zijn om de hogere uitgaven voor
woningbouw te dekken.
Het aantal kiezers te Haarlem
In een jaar kwamen er
slechts 51 bij
Het aantal kiezers in Haarlem voor de
raadsverkiezing die Woensdag gehouden
wordt is 94.802.
Voor de Kamerverkiezing in 1948 waren
er 94.751 kiezers.
Er zijn er dus in dit jaar slechts 51 bij
gekomen. Dit is een gevolg van hei feit dat
er de laatste tijd hier geen vestigingsover
schot meer is, integendeel er vertrekken
meer mensen uit Haarlem dan er in Haar
lem van elders komen.
zij een beetje hongerig, „geef mjj maar
biefstuk".
Ook haar vader maakte de tocht mee en
hij verloor zijn sportieve dochter natuur
lijk geen moment uit het oog. Bezorgd
vroeg hij haar of ze geen touwtje moest
hebben maar volkomen fit en zelfs een
beetje verbolgen kwam er uit: „Ik zou niet
eens willen". En zo zwom Tini rustig en
zelfbewust het kanaal af. Zij maakte ge
middeld 33 slagen per minuut en wist dit
tempo tot het einde vol te houden. Bijna
overal langs de kant stonden mensen te
kijken en te zwaaien en af en toe, als zij
een bekende zag, zwaaide Tini welgemoed
terug. Een 63-jarige IJmuidenaar die blijk
baar veel bewondering voor de jeugdige
Zaanse had, heeft de gehele afstand mee
gelopen.
Tini traint zeer intensief en moet, zoals
iedere sportsman of vrouw wel het
een en ander voor haar hobby over hebben.
Zo mag zfj bijvoorbeeld volstrekt niet ro
ken of dansen en zij moet iedere avond om
kwart voor tien naar bed. Maar dat zijn
voor haar allemaal maar bijzaken.
De Zaandammers, die natuurlijk trots
zijn op hun zwem„ster", waren in grote
getale naar het zwembad getrokken om
Tini een waardige ontvangst te bereiden.
Op enige honderden meters afstand van
het einddoel van de reis zw&m een zeven
tal zwemmers haar tegemoet en enige
minuten later maakte Tini onder geweldig
applaus van de vele aanwezigen een ere
rondje door het bad. En toen volgde na
tuurlijk het aanbieden van de bloemen en
de felicitaties maar de heer'de Ruyter stak
er gauw een stokje voor dat de verwel
koming te lang zou duren en Tini ging dan
ook onmiddellijk naar de kleedkamer waar
een dokter haar zou onderzoeken.
Zoals wij reeds enige dagen geleden
meldden, staan er nog twee trainingstoch-
ten op het programma, waarna de jeugdige
zwemster een poging zal doen om het Ka
naal van Dover uit zwemmend over te ste
ken. Wij wensen haar veel succes.
REDDING UIT DE LUCHT
Een New Yorkse politieman wist een mo
torboot, die na het overboord slaan van de
bestuurder met op volle kracht draaiende
motor en vastgezet roer in de Jamaica-
baai rond raasde, onder contröle te brengen
door zich uit een hélicoptère in het vaartuig
neer te laten.
Lisse
Geslaagde sportdag
in het Lisser Sportpark
De sportdag welke voorbereid was door de
R.K. Atletiekvereniging „Holland"' te Lisse
mocht zich in een grote belangstelling ver
heugen, daar ongeveer 7000 toeschouwers in
het Lisser Sportpark aanwezig waren.
Het was een fleurig gezicht, toen de 400
damesgymnasten van „Klimop", en „Olym-
pia" beiden uit Lisse, „ODI". Leimuiden,
„TIOS", Nieuw Vennep en ..Concordia" te
Hillegom voorafgegaan door tambours en
hoornblazers van „Crescendo", Hillegom het
sportveld betraden en daar hun vlaggen-
groet brachten. Hierna werden ongeveer 1200
duiven losgelaten van de duivensportvereni
gingen „De Zwaluwen", Hillegom: Duiven
sportvereniging „Warmond"; „De Luehtklie-
vers", Lisse; „Duinklievers" Noordwijker-
hout en „Blauwband" te Sassenheim, ten
teken dat de sportdag een aanvgng had ge
nomen.
400 damesgymnaslen gaven een vrije oefe
ning ten beste.
De athleten kwamen hierna in actie. De
uitslagen waren:
Hardlopen 100 meter junioren B: 1. L.
Lintjes. Holland 11.6 sec,; 2, A. de Bruyn
12.3 sec 3. Qr. Nagel. „Holland".
Hardlopen 100 meter senioren: 1. C. Jan
sen. Gouda 11.3 sec.; 2. A. L. Jansen. Gouda
11 4 sec.; 3 J. W. Jansen. Gouda 11.8 sec.
Hardlopen 400 meter klaSse A: 1. A. Tur-
kenb'irg, „Holland" 54 4 sec.: 2. P van der
Pal. D E.M. 57.3 sec.; 3. K. Slootbeek. Hol
land 58 sec.
Hardlopen 100 meter Junioren: 1. L. Lintjes
11.6 sec.: 2. H Paardekoper, „Holland" 12.2
sec.: 3. Qr. Nagel. „Holland" 12.6 sec.
3000 meter hardlopen: 1. P Ruigrok. Lisse
tvoorgifl 200 meter» tijd 9.9.5 sec.; 2. Cor de
Ree. „Holland". Lisse 9.23.4: 3. J. v. d. Stelt
9.29 4.
Robot rekenwonde)
Eeuwenoud rekenvraagstuk
opgelost
(Van onze correspondent te Londen)
Experimenten, welke na de oorlog aan
de universiteit van Manchester zijn begon
nen om een machine te construeren, welks
functie die van het menselijk brein kan
benaderen, zijn nu eindelijk met succes be
kroond.
Proferssor F. C. Williams is erin geslaagd
een rekenmachine te vervaardigen, welker
prestaties wonderbaarlijk zijn en de ma
thematici, de professoren M PI. A. Newman
en A. W. R. Turing, zijn bezig met de toe
passing der mechanische rekenmogelijk-
heden. Het apparaat, dat in vele opzichten
overeen komt met de structuur van de
menselijke hersenen, kan rekenkundige
problemen uitwerken, welke onmogelijk
op papier kunnen worden opgelost.
De machine vond bijvoorbeeld in enkele
weken tijd de oplossing van een reken-
vraagstuk, dat de Franse mathematicus
Mersenne in 1644 had opgesteld. Hierbij
waren zeer grote getallen betrokken van
niet minder dan 77 cijfers. Sommige ervan
zouden deelbaar zijn, andere niet. Indien
men op de gewone manier de deelgetallen
zou hebben moeten vinden, zou dit meer
tijd hebben gekost dan de veronderstelde
duur van het heelal. Zelfs de nieuwe re
kenmachine zou het niet kunnen klaar
spelen binnen die tijd. Kortgeleden heeft
men echter een vereenvoudigde methode
uitgevonden, zodat men in een of twee
maanden achter de deler kwam van een
der reuzengetallen van Mersenne. Hierbij
bleek dat sommige van zijn stellingen
juist, andere onjuist waren. Deze bereke
ningen worden thans met het nieuwste
rekenwonder herhaald, dat meestal niet
meer dan een uur nodig heeft om gereed
te komen met één monstergetal. De vroe
gere berekeningen worden nu op deze
manier gecontroleerd.
Er is natuurlijk geen sprake van dat
deze machine gelijk te stellen is met de
menselijke geest, doch wel imiteert zij het
mechanisme van het menselijk denken.
Het apparaat bezit als het ware een ge
heugen. want door een electronische wer
king kan het bepaalde feiten vasthouden
en later weer loslaten. De ervaring met
de machine is nog onvoldoende om te we
ten welke mogelijkheden er in schuilen.
Er zijn waarschijnlijk nog jaren voor nodig
voordat bekend is waartoe het mechani
sche „denken" in staat zal zijn.
De wetenschappelijke bijeenkomst, waar
op deze gegevens werden verstrekt, werd
gerustgesteld met de verzekering, dat de
vergaderzalen der toekomst niet in gara
ges behoeven te worden veranderd om de
nieuwe „leden" te herbergen.
De uitvinder verklaart evenwel dat de
ontworpen machine slechts een voorproef
je is van wat de toekomst zal brengen. De
constructie is reeds begonnen van een
robot, wiens capaciteiten die van zijn te
genwoordige collega twintigmaal zullen
•overtreffen.
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen
DE ADMINISTRATIE
Olympische estafette 1600 meter: 1. „Hol
land", Haarlem 4.3.2: 2. Gouda 4.3.3; 3. D.E.M.,
Beverwijk 4.8.2 en 4, „Holland", Lisse 4.18.
De wielerwedstrijden waren zeer aantrek
kelijk. Een-felle strijd werd geleverd tussen
de rijders uit de bollenstreek, 12 koppels
waren na de selectiewedstrijden overge
bleven.
In de finale was het resultaat: 1. D. v. Beek
C. van Beek; 2. H. Hermans—J. Koelewijn;
3. C. ZuiderduinJ van Kesteren; 4. Vrou-
wenveldM. v. Beek en 5. H. Slingerland
C. Slingerland. Het winnende koppel Gebrs.
van Beek maakte een tijd van 6.4"3.2.
Het vertegenwoordigend elftal van Lisse
speelde een voetbalwedstrijd tegen de twee
de klasser Gouda. De uitslag was 33.
Met strafschoppen wonnen de bollenstreek
bewoners de elf uitgeloofde medailles. De
wedstrijd heeft een zeer sportief verloop ge
had. De Goudse ploeg speelde een vlot spel,
dat zeer in dc smaak viel.
Tijdens de rust van de voetbalwedstrijd
demonstreerde een achttal turnsters en
turners
Tot slot werden door 'n achttal paarden van
de Katholieke Landelijke Ruitervereniging
„St. Hubertus" te Lisse dressuurproeven ver
toond, Het was een pakkend slot van dit bij
uitstek geslaagd sportfestijn.
Heemstede
VERZILVERING LANDBOUW-
VACANTIEBONNF.N.
In de week van 23 tot 30 Juni bestaat ten
huize van de heer M. J. v. d. Moorcn, Res
Novaplein 33'alhier gelegenheid tot het ver
zilveren van vacantiebonnen, zowel voor
georganiseerden als voor niet-georganiseer-
den. Met nadruk wordt er op gewezen dat
alle bonnen, voorzien van de opdruk „Gel
dig t/m 30 April 1949" moeten worden in
geleverd, omdat deze na 30 Juni hun gel
digheid verliezen. De uitbetaling zal ge
schieden in de week van 16 t/m 23 Juli.
Pachters van boerderijen en land hebben
veelal een moeilijk bestaan. De nieuwste
Pachtwet moest daarin verbetering bren
gen, waarvoor pachtkamers werden opge
richt. Maar ook in onze tijd is het voor de
meeste pachters zeer hard werken, hoewel
zij weten, dat de boerderij en het land
meestal hun eigendom niet wordt.
Dat de pachters het ruim 200 jaar ge
leden niet gemakkelijk hadden, vonden wij
in een schepenen-schuldakte uit het jaar
1724. De schout Van Wijck en schepenen
der heerlijkheid Velsen Johannes van Bete
ren en Decemer Meyer,verklaren in dat stuk
dat de burger Jan Hugtenburgh erkende
schuldig te wezen een kapitaal van 750
aan den Weieed. Gestr. Heer Gerrit Cor-
ver, Heere van Velsen ende Santpoort, out-
schepen der stede Amsterdam. Voor die
750 verkreeg Hugtenburgh een huis en
land, gelegen in de Breesaap en het laatst
bewoond door Ary Blom en zijn huisvrouw
Aafje Jacobs. De „opstel ende timmeragie"
en zijn persoon en goederen stelde de com-
perant als borg voor het geleende geld. Bij
de voorwaarden staat, dat de burger Hug
tenburgh 4 procent rente moest betalen en
50 per jaar aflossen, wel meer, maar niet
minder.
Op 1 Mei 1749, dus 25 jaar later, komt
deze schepen-schuldbrief ten name van
Pieter Jaspertz, schoonzoon van de over
leden pachter Hugtenburgh. Op de buiten
kant van de akte staat nauwkeurig aange
geven de betaalde rente-bedragen en de
aflossingen. Ofschoon elk jaar minstens
50 moest worden afgelost en de bezitting
dus in 15 jaar eigendom geweest zou zijn,
heeft Hugtenburgh in 25 jaar maar 300
afgelost, n.l tussen 1725 en 1731 tweemaal
25 en tweemaal 50 en in 1740 honderd- I
vijftig gulden. Aan rente had hij echter
552 en 10 stuivers moeten betalen. Later
komt de vrouw van Jaspertz te overlijden
en in 1759 wordt de schuld door de voogden
der nagelaten kinderen afgelost.
Op de middenzijde van de achterkant der
akte staat geschreven: „Ik, ondergeschre-
vene, Nicolaas Geelvinck, als in huwelijk
hebbende vrouwe Maria Margaretha Cor-
ver, enige nagelaten dogter en erfgename
van 8en Weled. Gestr. Heer Gerrit Corver,
bekenne bij desen ontvangen te hebben van
de voogden over de drie nagelaten onmon
dige kinderen van Jannetje Burgersze Hug
tenburgh, in huwelijk verwekt bij Pieter
Jaspersz de somme van vier hondert en
vijftig guldens tot aflossinge van het restant
capitaal. in het witte deses gemelt. Hem nog
de somme van vijf gulden negen stuyvers
twaalf penningen, ter voldoeninge van drie
maanden en twintig dagen interest van het
voorsz. capitaal van 450.verschenen
den 20 Aug. 1759. Datum den 7 Nov, 1759
get. N. Geelvinck.
De koper Hugtenburgh, zijn schoonzoon
Jaspersz en de voogden der kinderen heb
ben in 35 jaar 738.aan rente betaald,
dus bijkans het bedrag van het geleende
geld.
Men komt onder de indruk van de grote
nauwkeurigheid, waarmede de schatrijke
geldschieters elke cent aantekenden. Gerrit
Corver toch was enorm rijk, hij bezat de
grote buitenplaats Watervliet en in 1742
werd zijn inkomen geschat op 26.000 a
28.000 per jaar. In Amsterdam woonde
hij in een huis, voor 50.000 gekocht en hij
hield zevèn dienstboden en een koets met
vier paarden. Zijn schoonzoon, Nicolaas
Geelvinck, was nog rijker, want hij erfde
het gehele bezit zijner schoonouders en was
zelf ook schatrijk. Hij bezat de heerlijkheid
Castricum en had ook een buitenplaats in
Beverwijk. Toch werd Gerrit Corver als
zeer milddadig geroemd.
In de akten wordt Jan Hugtenburgh
burger genoemd. Later wordt dit voor
zetsel als een naam gerekend en wordt zijn
dochter Jannetje Burgersze (is Burgers
dochter) Hugtenburgh genoemd.
G. V.
