Term „het zwakke geslacht"onjuist
Voorkom stagnatie
De Noordzee is zo goed als „doodgevist"
Zaterdag 25 Juni lU?t9
Haarlems DagMa'd
Ervaringen in de oorlogsjaren bewezen dit
In ons blad is reeds de aandacht geves
tigd op de studie van prof. dr. P. J. Bou-
man getiteld „Samenleving in puin", waar
in sociologische waarnemingen in West-
Duitsland toegelicht worden. Opmerkelijk
is ook dat de geleerde schrijver verklaart
dat in de oorlogsjaren gebleken is, dat de
vrouw doorgaans taaier en sterker bleek
dan de man, waardoor aangetoond wordt,
dat de term „het zwakke geslacht" niet
juist is.
Er wordt een biologische verklaring van
het feit gegeven, die hierin bestaat, dat de
jonge vrouw (boven de 40 jaar bleek de
vrouw, niet meer weerstand te hebben dan
de man) van nature uitgerust is met de
kracht die wordt vereist voor het voort
brengen van kinderen. Daardoor heeft zij
de beschikking over een zekere reserve, die
maakt dat zij gemakkelijker dan de man
aan moeilijke omstandigheden het -hoofd
kan bieden.
Wij hadden over deze aangelegenheid een
onderhoud met dr. W. B. Smit, de directeur
van de Geneeskundige Dienst te Haarlem.
Deze deelde ons mede dat hij de indruk
heeft, dat zich in Nederland hetzelfde ver
schijnsel heeft voorgedaan. Het is jammer
dat voor ons land geen wetenschappelijk-
getoetste gegevens bestaan. Natuurlijk zou
daarvoor een zeer omvangrijke studie ver
eist worden, maar het is een heel aanlok
kelijk onderwerp voor een academisch
proefschrift. Ditzelfde geldt ook voor de
vraag wat wij geleerd hebben door de
rantsoenering van levensmiddelen. Wij we
ten nu alleen wat verschijnselen. Er waren
om enkele voorbeelden te noemen in
de periode van voedselschaarste veel min
der maagpatiënten, terwijl er ook minder
bezwaren van lijders aan suikerziekte wa
ren. Dit laatste was een gevolg van het
feit dat er betrekkelijk weinig koolhydraten
in ons voedsel zaten. Nu de rantsoenering
practisch is afgelopen, herstelt zich helaas
weer de oude toestand. Dit heeft er toe
geleid dat de extra-verstrekking aan lijders
aan suikerziekte wordt ingehouden als de
patiënten boven een bepaald lichaamsge
wicht komen. Daardoor worden zij dan wel
in hun eigen belang gedwongen wat te ver
mageren.
In het algemeen wordt aangenomen dat
de man meer behoefte heeft aan bepaalde
voedingsmiddelen dan de vrouw, o.a. ei
witten, die in vlees zitten. Vandaar dat er
door de Distributiedienst toeslagen gegeven
werden voor het verrichten van zware ar
beid. Indien men evenwel zou willen be
togen zo vervolgde dr. Smit dat de
arbeidsproductie in ons land nog geremd
wordt doordat de mannen op de bonnen
nog niet kunnen eten wat zij" nodig hebben,
dan betwijfel ik dit. Bijna alle levensmid
delen zijn vrij. Alleen vet en vlees zijn nog
aan rantsoenen gebonden. Vlees zou in ar
beidersgezinnen vermoedelijk niet meer ge
geten worden, ook al wordt de verkoop
daarvan vrij gegeven, omdat het te duur is.
Maar ik geloof dat de arbeidsproductiviteit
meer geremd wordt door de moeilijkheden
waarmee vele gezinnen te worstelen Heb
ben. De textiel-voorziening is wel ver
beterd, maar menige huismoeder kijkt toch
nog met zorg in haar kast. Bovendien is
alles duur. Aanschaf en vernieuwing eist
grotere uitgaven dan het inkomen toelaten.
En dan vooral niet te vergeten de druk die
op vele gezinnen gelegd is door de woning
nood. Vooral die laatste factor acht ik van
overwegende invloed.
Uit mededelingen van andere genees
heren bleek ons dat ook zij ervaren heb
ben dat de vrouwen de moeilijkheden van
de oorlog beter doorstaan hebben dan de
mannen. Een feit is dat mannen behoefte
blijken te hebben aan meer voedsel dan
de vrouwen. Ook het verschil tussen jon
gens en meisjes in dit opzicht is aange
toond. De mannen hebben in het bijzonder
meer behoefte aan eiwitten en wel speciaal
en maak, dat het geld voor betaling van Uw
kolenleverantie aanwezig is.
Aflevering geschiedt n.l. uitsluitend tegen
directe betaling.
Vakgroep Detailhandel Brandstoffen
Haarlem en Omstreken.
(Adv.)
Spaai lammers voelen
zich Haarlemmers
Er waren zeer weinig
voorkeurstemmen
Het heeft wel lang geduurd voor de in
woners van Spaarndam, dat in 1927 door
Haarlem geannexeerd werd, zich Haarlem
mers voelden. Te verklaren is dit trouwens
wel, want het dorp is irïimers in veel een
zelfstandige wijk gebleven. Ook bij verkie
zingen bleek dat, want er werden bij een
raadsverkiezing steeds veel voorkeurstem
men uitgebracht op candidaten die daar
woonden. Nu is dit anders geworden. De
K.V.P. en de C.H. hadden inwoners van
Spaarndam op hun lijsten staan. De een
kreeg evenwel geen enkele voorkeurstem
(dus ook niet van zich zelf en huisgenoten),
de andere slechts twee. Daarentegen ver
kregen deze candidaten in andere districten
wel voorkeurstemmen.
Rijdt met stadslichten
De K.N.A.C. brengt onder de aandacht
van motorvoertuigbestuurders, dat aan
weerszijden van de wegen Amsterdam-
Haarlem en Haarlem-Sassenheim, welke
van een goede verlichting zijn voorzien,
borden zijn geplaatst met het opschrift
„Stadslichten a.u.b."
Bovendien zijn dergelijke borden ge
plaatst ter weerszijden van de bebouwde
kom van Halfweg en ter weerszijden van
de Zandvoortselaan te Heemstede.
De K.N.A.C. dringt er bij alle motor
voertuigbestuurders op aan te voldoen aan
het verzoek van de Rijkswaterstaat, zulks
in het belang van de veiligheid van het ver
keer.
Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM 24 Juni 1949
ONDERTROUWD: 24 Juni. J. Martin Stan-
ONDERTROUWD: 24 Juni, J. Martin
Standhardt en J. H. de Leng.
BEVALLEN van een zoon: 23 Juni, W. E.
van Denderenvan der Steen: W. N. van der
Vlist—de Graaf: J. H. A. de Graeff—Bijl ,de
Vroe; 24 Juni. T. M. Staats—Brink; J. Koe
horst—Boeree: A van Everdingen—Klokke-
meiier: C. Cornet—MÖhringer.
BEVALLEN van een dochter: 22 Juni, P.
H van "t Hoff—Stijnman; L. Claus—Perner;
24 Juni. G. M. Croese—Mens.
OVERLEDEN: 23 Juni. A. Kelderman, 68
j., M. v. Heemskerkstraat; L. G. de Jong, 59
j., Spaansevaartstraat.
die in vlees zitten. Vis staat bij veelvuldig
gebruik gauw tegen.
Tenslotte zijn wij naar het bureau van de
Burgerlijke Stand gelopen om daar de
archieven te raadplegen.
In 1944 zijn van de Haarlemmers 973
mannen en 869 vrouwen overleden. Op 31
December van dat jaar was het totaal der
bevolking 149.862, waarvan 75.516 mannen
en 78.346 vrouwen.
Op de 10.000 mannen stierven er dus 129.
Op de 10.000 vrouwen was dit 118 vrouwen.
Op 31 December 1945 waren er 150.464
inwoners, waarvan 72.110 mannen en 78.354
vrouwen. In dat jaar stierven 1509 man
nen, waarvan er evenwel 134 in Duitsland
of elders overleden zijn. Er bleven dus 1375
sterfgevallen aan mannen in Haarlem over.
Van de 1189 vrouwen stierven er slechts 11
in Duitsland, zodat het „gezuiverde" aantal
sterfgevallen 1178 is.
Per 10.000 mannen in Haarlem was de
sterfte dus 191, per 10.000 wouwen 150.
liet aantal inwoners was op 31 Decem
ber 1946 155.759; 74.689 mannen en 81.070
vrouwen.
Er stierven 718 mannen, waarvan 61 in
Duitsland. Van de 635 vrouwen die over
leden waren er slechts vier die in Duitsland
overleden. De gezuiverde cijfers zijn dus
657 mannen en 631 vrouwen. Per 10.000
mannen dus 88 mannen en per 10.000 vrou
wen 78 vrouwen.
Ook uit deze cijfers blijkt dat in de oor
logsjaren en de tijd die daarop gevolgd is,
in Haarlem in verhouding minder vrouwen
dan mannen gestorven zijn, waaruit dus ook
blijkt, dat de vrouwen in Haarlem over
meer weerstandsvermogen beschikt hebben.
Lessen uit de distributietijd.
Er worden thans in Nederland onder
zoekingen ingesteld naar de invloed van de
voedseltoestand in de oorlogsjaren en de
lessen die daaruit te putten zijn. De des
kundige die zich in het bijzonder aan dit
vraagstuk wijdt, zegde ons toe daarover
binnenkort mededelingen te zullen doen.
Feest van de Grote Houtstraat
wordt met muziek ingezet
Vanavond zal „Harmonie Crescendo"
met een muzikale wandeling van het Plein
naar de Grote Markt de feestweek van de
Grote Houtstraatvereniging inzetten. Deze
opmars begint om ongeveer half acht. Tus
sen acht en tien uur zal het corps op de
Grote Markt een paar populaire nummers
weggeven, waarvan de volgorde hieronder
volgt:
1. Stars and Stripes for ever, mars,
Sousa. 2. Een morgen, -een middag en een
avond in Wenen, ouverture, Suppé. 3.
Maannacht op de Alster, wals, Fetras. 4.
Feestjubel, mars, Blankenberg. 5. Si j'étais
Roi, ouverture, Adam. 6. Potpourri van
marsen, K. J. Alford. 7. Carmen Sylva,
wals, Ivanovici. 8. Jubelklanken, mars,
E. Uebel.
Vanmorgen wapperden allerwege reeds
de wit-rode dundoeken en legden de win
keliers de laatste hand aan hun extra-ver
zorgde étalages.
Bij „Peek en Cloppenburg" trok vooral
de maquette van het net der N.Z.H., waar
op honderden lichtjes afwisselend de ge
bezigde tractie aangeven, de aandacht.
Tramlijn Haarlem-Zandvoort
een halve eeuw oud
Op 1 Juli zal het vijftig jaar geleden zijn
dat de eerste electrische tram in Nederland
Zandvoort met Haarlem ging verbinden.
In 1897 vonden de concessionarissen Arend
en Van der Steur een combinatie bereid
hun plannen voor electrische tramverbin
ding uit te voeren en twee jaar later kon
de Eerste Nederlandse Electrische Tram
wegmaatschappij met de geregelde dienst
beginnen. Voordat het zover was, was er
in de vergaderingen van het bestuur dei-
maatschappij ménig hartig woordje gewis
seld, want de begroting werd ver over
schreden. Dat was niet alleen een gevolg
van de eis van de minister van Waterstaat
en van de directie der H.IJ.S.M., dat de
kruising met de spoorweg bij de Leidse-
vaart niet gelijkvloers mocht worden uit
gevoerd, doch dat er een viaduct moest
komen. Ook het grondwerk en de bruggen
kwamen duurder dan geraamd was. Boven
dien liep de onderneming nog een schade
van vierduizend gulden op voordat zij goed
en wel begonnen was. Op 28 Januari 1899
vernielde een hevige storm een groot deel
van de remise en de krachtcentrale aan de
Leidsevaart.
Desondanks ging ir. J. E. A. R. van Hel
den rustig met zijn opmetingen door, ook
al duwden de koeien, die zich in hun pas
torale rust bedreigd voelden, hem van tijd
tot tijd wel eens in een sloot. Verder wer
den de voorbereidingen gekenmerkt door
boze woorden tegen de minister over de
concessie-voorwaarden en obstructie van
de Zandvoorters, die niet veel heil in het
nieuwe voertuig zagen. Burgemeester
Beeckman bracht zijn gemeentenaren
evenwel tot andere gedachten. De lijn was
8,2 kilometer lang en daarvan was het
grootste gedeelte, bijna zeven kilometer,
enkel spoor. De bovenleiding en electrische
uitrusting werd door Siemens en Halske
geleverd, het materiaal - acht „grote" rij
tuigen - door Beijnes. Tezamen werd
ruim een half millioen gulden in het be
drijf, dat weldra zou bewijzen zijn geld
wel waard te zijn, geïnvesteerd. In het
eerste jaar werd weliswaar een verlies van
ruim duizend gulden geleden, maar dat
kwam, omdat de exploitatie pas in Juli
begon en de uitgaven over een vol jaar
liepen.
In 1900 kochten reeds 339.600 reizigers
een kaartje en werd aan inkomsten uit het
personenvervoer f 56.800 ontvangen. Ter
vergelijking moge dienen, dat in 1948 de
inkomsten uit reizigersvervoer op de lijn
Haarlem-Zandvoort f 273.590,55 bedroegen,
aan de totstandkoming van welke som
1.818.337 personen medewerkten.
Een wagen van de E.N.E.T. bij de halte aan de Viersprong in Aerdenliout. (Foto
■welwillend afgestaan door het Maandblad voor het personeel van de N.Z.H.).
In het eerste jaar had de maatschappij
al 78 man in dienst, maar men moet be
denken, dat drie weken na de opening
van Haarlem-Zandvaort ook de ceintuur-
lijn door (eigenlijk toen om) de stad be
gon te tingelen. Van deze verbinding maak
te men ook gebruik om doorgaande trams
van Zandvoort naar het Station te Haarlem
te laten rijden. Over het gedrag van de
reizigers werd toen al even hard ach en
wee geroepen als tegenwoordig. In het
eerste jaarverslag klaagt de directie over
het misbruik dat haar klanten maken van
de faciliteit om op ieder gewenst punt de
tram te kunnen laten stoppen en in het
tweede lezen wij niet zonder glimlach: „De
ergerlijke tonelen van dringen en geweld
plegingen welke vorige jaren te Zandvoort
plaats grepen, behoren nu tot de geschie
denis". Dat was dan de heilzame uitwer
king van een „schapenhok".
De E.N.E.T. heeft de lijn Haarlem-
Zandvoort tot 1904 bediend. In dat jaar
werd dit traject samengesmolten met de
lijn Haarlem-Amsterdam van de E.S.M.,
later N.Z.H.
Amsterdam-Zandvoort groeide uit tot de
drukste interlocale tramlijn in Nederland
en is op het ogenblik zelfs'de enige tram
lijn op smalspoor die nog in bedrijf is.
Voorlopig zal zij nog wel niet „van de
baan" zijn.
„VISSERÜDAG 1949"
Nederland moet nieuwe wegen inslaan, wil zijn
vloot varende blijven
In de Ripper da-Kazerne bij de K.-troepen
werd een ouderdag georganiseerd, waarbij
verschillende demonstraties werden ge
houden. Een motorrijder springt met gijn
motor door ■een brandende hoepel. Een
voorbeeld van rijvaardigheid.
Minister S. L. Mansholt zeide tijdens de
„Visserijdag 1949" in Den Haag, dat de
rederijen initiatief en durf moeten tonen
om nieuwe wegen in te slaan. Naar zijn
mening vindt men deze eigenschappen in
het buitenland soms meer dan hier. Ander
zijds achtte de minister het verstandig, dat
men bij nieuwbouw van de visserij vloot
niet te hard van stapel is gelopen, want op
het ogenblik leven over nieuwbouw andere
gedachten en opvattingen, dan in 1945. Nu
de Noordzee dreigt leeggevist te worden,
richt men zich op de verre visserij, rond
IJsland en nog Noordelijker waarvoor gro
tere schepen nodig zijn. De minister kon
digde, evenals een half jaar geleden bij de
behandeling van zijn begroting, aan, dat
het financieringsplan voor wederopbouw
der vloot thans „practisch gereed" is.
Ten aanzien van de mening, dat de maxi
mumprijzen voor vis in het jongste ver
leden mogelijkheden tot reservering voor
nieuwbouw hebben uitgesloten, zeide de
minister, dat loslaten van de prijzen tegen
over de lonen onmogelijk was. Bovendien
achtte hij juist door het tegengaan van in
flatie de positie van landbouw en visserij
gesteund en versterkt; de voordelen ervan
zullen naar zijn mening op den duur
blijken.
Mr. J. H. Kiewiet de Jonge, voorzitter
van de Stichting voor de Visserij hield een
rede over aspecten van het visserij vraag
stuk onder Potgieters motto „Achter raakt,
wie stil blijft staan" en hij zeide, dat de
visserij, in tegenstelling tot de koopvaardij,
een regionaal karakter draagt; breder ge
zien een Westeuropees karakter.
Pas op voor eenzijdigheid!
In het jaar 1948 was de totale aanvoer
in Nederland 258 millioen kilogram vis,
voor een waarde van 90 'millioen gulden. In
1947 was de aanvoer anderhalf millioen
kilogram of zes en een half millioen gul
den minder.
Voor verse zeevis werd het niveau van
1947 niet overschreden (41 millioen kg).
Door het opheffen van de maximumprijzen
stegen de besommingen met drie millioen
gulden. De verse zeevisserij was niet be
vredigend, want eind 1948 waren te IJmui-
den 33 trawlers of 40 procent van die vloot
opgelegd. De overbevissing van de Noordzee
demonstreert zich duidelijk bij zeevis, aan
gezien van vele kleine eenheden de exploi
tatie als niet rendabel gestaakt is.
De vangst van haring nam in 1948 toe.
Nederland is op weg een eenzijdige ha
ringvisserij land te worden, aldus deze
spreker, die voor de economische gevaren
hiervan waarschuwde.
Gestreefd moet worden naar grotere dif
ferentiatie in typen en vermogen van
schepen en voor harmonische vlootopbouw
zal een zekere ordening nodig zijn.
In het binnenland werd in 1948 12 tot
12.5 kilogram vis per hoofd gebruikt tegeen
13 kg in 1947. De heer De Jonge verwacht
een verdere consumptiedaling door uitbrei
ding van het voedselpakket, maar toch ligt
volgens hem in de betrekkelijke vlees-
schaarste een behoorlijke mogelijkheid
voor vis. Men moet goede, panklare kwali
teiten leveren van alle gewenste soorten,
gepaard aan doeltreffende distributie en
propaganda.
Ten aanzien van de prijsvorming in het
binnenland zeide spreker dat de producen
ten ten nauwste zullen moeten samenwer
ken om tot het vaststellen van maximum
prijzen te komen.
Aan het slot van zijn rede zeide mr. Kie
wiet de Jonge, dat rationele bevissing van
de Noordzee een dringende vereiste is,
waarover internationaal samengewerkt
moet worden.
In een jaar na de oorlog was de visstand
van de Noordzee gehalveerd en na 1946
was die stand alweer met 25 procent ver
minderd.
Copacabana (Luxor). Een show-film
met Groucho Marx en Carmen Miranda
die in Hollywood niet zonder reden de
Zuid-Amerikaanse atoombom wordt ge
noemd. Carmen krijgt in deze film boven
dien de kans om haar explosieve talenten
in tweevoud te demonstreren want zij treedt
in de bekende New Yorkse nachtclub van
gelijke naam als de film, als Franse en Bra
ziliaanse chansonnière op. Men wil ons
bovendien wijsmaken dat de doorgaans niet
op het achterhoofd gevallen nachtclub-ex
ploitant niet door heeft, dat Mademoiselle
Fifi en Carmen Navarro niet één en
dezelfde, wij mogen wel-zeggen, energieke
persoon is. Tot onze schrik merken wij nu
het hele gegeven van de film verraden te
hebben. Nochjans, men gaat deze film niet
zien om een gecompliceerde intrigue te be
wonderen, maar om meegesleept te worden
door de ketting-explosies van Carmens
temperament, te lachen om de grollen van
Groucho en in het algemeen de zorgen van
alledag te vergeten bij het aanschouwen
van zotte taferelen die in het normale
leven helaas veel te weinig voorkomen. En
daar slaagt de film wel in, behalve dan
tijdens de momenten waarop een crooner
met maanziek gelaat pogingen schijnt te
doen een iegelijk het laatste vertrouwen
in de menselijke intelligentie te ontnemen.
Is men bereid zich daartegen te wapenen,
dan blijft er genoeg gerechtvaardigde vro
lijkheid om de grappigste aller Marxen
over. W. L, B.
Hallo Noord 777 (Rembrandt). Wij
hebben niet kunnen ontdekken welk ver
band er bestaat tussen deze titel en de in
houd van de film, welke betrekking heeft
op een ware gebeurtenis, die zich in 1932
in Chicago heeft afgespeeld. Er werden in
dat jaar meer dan driehonderd politie
agenten doodgeschoten door dranksmokke
laars. Om blijkbaar politieke redenen moést
een onschuldige daarvoor boeten. Hij kreeg
levenslang, maar elf jaar na het vonnis, dat
gebaseerd was op slechts één getuigever-
klaring, wist een verslaggever van de
„Chicago Times" aan de hand van een bij
de arrestatie gemaakte foto 's mans on
schuld te bewijzen.
Het is een onderhoudende film met een
bizonder spannende climax en een voor
treffelijke creatie van James Stewart als
een typisch Amerikaanse verslaggever. Men
krijgt ook een kijkje achter de schermen
van een Amerikaans dagbladbedrijf. Als u
deze film gezien hebt, moet.u niet denken
dat het bij ons net zo toegaat. S. K.
De laatste étappe (Frans Hals) werd
door ons reeds op 4 Mei uitvoerig be
sproken.
„Black Angel" (Pal ace) is bedoeld
als „thriller", maar verdient die naam
nauwelijks; in de eerste plaats omdat het
scenario van deze Amerikaanse rolprent
nu niet bepaald verrassend is en verder,
omdat de regisseur er niet steeds in is ge
slaagd de vaart van zijn film en de aan
dacht van de toeschouwer gaande te hou
den. Het. verhaal is dat van de man, die
ten onrechte beschuldigd wordt van moord
op een nachtclub-zangeres, en zijn echtge
note (June Vincent) die van zijn on
schuld overtuigd op eigen houtje naar
bewijsmateriaal gaat speuren om hem van
de electrische stoel te redden. Zij wordt
daarbij geholpen door de vroegere echt
genoot van de vermoorde, die eerder door
zijn vrouw werd verlaten en sindsdien zijn
verdriet in drank pleegt te verdrinken.
Deze (Dan Duryea) komt echter langza
merhand tot hét besef, dat hij zelf de
moordenaar van zijn ontrouwe ega is; dat
hij die moord in beschonken toestand
pleegde en zich er zodoende later niets van
heeft herinnerd. En dit alles wordt hem
en de politie gelukkig nog juist duidelijk
voor dat het vonnis over de onschuldige
verdachte zal worden geveld.
Dan Duryea heeft met het uitbeelden
van slappe, verlopen figuren een zekere
reputatie gekregen, die hij ook hier hoog
houdt. Naast hem weet het spel van June
Vincent wel heel weinig indruk te maken;
zij moge dan aardig zingen, enige inner
lijke bewogenheid kan zij met de beste
wil van de wereld niet tot uitdrukking
brengen. De film heeft naast haar gebre
ken ook enkele goede momenten en er
valt voor de liefhebbers van hetgenre
wel het een en ander te genieten. Wat
altijd een mysterie zal blijven is de titel:
van een „zwarte engel" is in de gehele
film geen spoor. H. J. E. C.
„San Antonio" (City). Erroll Flynn
heeft met de karakterisering van legenda
rische heldenfiguren een zekere roem ver
worven als „ridder zonder vrees of blaam".
Hij speelde Robin Hood en andere, min of
meer historische helden met een flair die
wel eens lichtelijk aan de onvergetelijke
d'Artagnan van Douglas Fairbanks sr. deed
denken. Dit flair vindt men terug in San
Antonio, die eigenlijk ook een stukje ge
schiedenis in beeld brengt, zij het dan de
welhaast door de film leeggezogen historie
van het Wilde Westen. Deze kleurenfilm
geeft sensatie en zogenaamde heldendaden
genoeg. Flynn vindt er een overdadig aan
tal gelegenheden in om zijn onverschrok
kenheid te demonstreren. Dat in het Wilde
Westen niet op een mensenleven gekeken
werd in de tijd, die deze film op het cellu
loid brengt, is een constatering die stof zou
kunnen geven tot een gepeperde beschou
wing over de culturele taak van de film
maar daarvoor is deze „San Antonio" t.e
weinig serieus en teveel sensatie zonder
meer. Men moet er naar kijken als naar
een kleurig prentenboek waarin boze reu-
zen en liefelijke elfjes samen een boeiend
avontuur beleven. A. O,
H.O.V. Zomerconcert met
Karei de Jong, solist
Het publiek dat Vrijdagavond het derde
Zomerconcert bezocht, heeft de Haarlemse
pianist Karei de Jong, na zijn vertolking
van het Vijfde concert van Beethoven,
hartelijk toegejuicht. Daar was reden toe,
want het was een dappere prestatie van de
74-jarige solist, waarbij dirigent Hartvelt
geregeld op zijn „qui vive" moest zijn.
Maar meer nog verdiende de heer De Jong
een warm applaus voor de wijze waarop
hij de piano-solopartij in „Les Djinns" van.
César Franck interpreteerde. Dat klonk
alles klaar en helder en zelfs in de meest
aanjagende gedeelten rustig beheerst.
Bovendien mag men hem dankbaar zijn,
dat dit al te zeldzaam gespeelde Sympho-
nisch Gedicht op het programma kwam. In
eerste instantie is „Les Djinns" (naar een
gedicht van Victor Hugo) een orkeststuk
Kees Hartvelt had er met het orkest be
hoorlijk werk van gemaakt maar toch
kan men er in zien een zoeken naar een
nieuwe vorm die het traditionele klavier
concert zou moeten vervangen. Doch het
borduren op een literair patroon was
Franck's sterkste zijde niet; hij was te veel
uitsluitend „muzikant"; en met zijn volgen
de compositie voor klavier en orkest, de
„Variations Symphoniques" laat hij dan
ook de idee van het Symphonisch Gedicht
totaal varen en nadert hij, naar de geest,
niet naar de vorm het uitgangspunt van
het klassieke concert. Maar de idee „Ge-
sammtkunst" beheerste hem volkomen toen
hij in Les Djinns de piano een virtuoos-
solistische rol liet spelen in een orkestwerk
dat bedoeld was de stemmingen van een
gedicht weer te geven. Maar in zijn door
werking kan hij toch niet nalaten met spit-
vondige contrapuntiek - canonisch en in
omkering - zijn natuurlijke aanleg, zijn zin
voor zuiver muzikaal spel te volgen. Het
eigenaardige gedicht van Hugo wordt door
de muzikale interpretatie van Franck dan
ook weinig verduidelijkt. De componist gaf
hoogstens een synthese; zijn juist gevoel
voor de grenzen der toonkunst deed hem
hierbij wellicht de wijste partij kiezen. Met
dat al is „Les Djinns" een merkwaardig
stuk, met een brillante orchestratie, waarin
als bijzondere eigenaardigheid niet minder
dan vier fagotpartijen voorkpmen.
- Hartvelt liet openen met de Quacréon-
ouverture van Cherubini, goed gespeeld,
alleen wat te fors in de „tutti".
Het programma van deze avond werd
onnodig gerekt met een Symphonie voor
strijkers en slagwerk van de jonge Franse
componist Yves Ramette, en waarvan de
uitvoering het effect maakte v&n een.eerste
lezing van een lastig werk. Alleen de elegi
sche gedeelten en daaronder vooral het
alternatief van de finale kwamen vol
doende tot hun recht. Het heeft geen zin
om op dergelijke wijze onvoldoende
voorbereid een moderne noviteit te lan
ceren; daar mag de dirigent het orkest en
ook de compositie niet aan wagen.
Met de drie bekende fragmenten uit
Berlioz „Damnation de Faust" werd de
avond effectvol besloten.
JOS. DE KLERK
EEN Groentje in Haarlems Dagblad is
eenvoudig en succesvol.
Als dat niet zo was, zouden er niet tien
duizenden jaarlijks worden opgegeven.
Centraal Genootschap
voor Lijkbezorging
Alvorens de deelnemers aan de jaarver
gadering van het Centraal Genootschap
voor lijkbezorging Vrijdag hun werkzaam
heden begonnen, werden zij in het Stad
huis door het gemeentebestuur van Haar
lem ontvangen. Burgemeester mr. P. O. F.
M. Cremers heette de gasten welkom en
zeide, .dat de besturen der aangesloten ver
enigingen een post van vertrouwen hebben.
Het is van groot belang, dat zij er voor
zorgen, dat het vertrouwen niet beschaamd
wordt. Voorkomen moet bijvoorbeeld wor
den, dat zij, die met de vereniging in ver
binding staan, als werkzaamheden verricht
worden, op kosten gejaagd worden. Het
commerciële streven wordt verdrongen en
getracht wordt een waardige begrafenis
voor de aangesloten leden te verkrijgen.
Dat doel is zeer mooi. De taak, welke de
besturen te vervullen hebben, is delicaat,
tact is nodig, evenals ménsenkennis. De
burgemeester wenste de afgevaardigden
succes toe bij het vervullen van hun taak.
Namens het Centraal Genootschap voor
lijkbezorging dankte de heer A. Tesselhof
voor de ontvangst. Hij herinnerde er aan,
dat Haarlem een belangrijke stad is voor
het genootschap, omdat hier de eerste stoot
is gegeven voor het werk. De aangesloten
verenigingen stellen zich ten doel de
uitvaart te verheffen boven het peil van
een zakelijke transactie en hebben het
streven naar winst uitgeschakeld. Een uni
formiteit bij de verzorging van de uitvaart
wordt betracht, waardoor elk welstands-
vertoon komt te vervallen. Spreker meende
daarom, dal: het genootschap een sociaal
werk verricht.
Des avonds werd een algemene vergade-
ring gehouden, welke een huishoudelijk
karakter droeg.
Vanmorgen maakten de afgevaardigden
een tocht naar Bloemendaal, de Ere
begraafplaats aan de Zeeweg en Aerden-
hout. Na de lunch stond een excursie naar
het crematorium Westerveld op het pro
gramma.
Vrjjdag 1 Juli zal het 121/!; jaar geleden
zijn, dat mejuffrouw Chr. Misset als huis
houdster in dienst trad bij de heer J. Boon
stra, Lindenlaan 59 in Heemstede.
BINNENLAND
De Katholiek-Democraten in Limburg,
die in Maastricht, Venlo, Sittard en Eijsden
een vrij belangrijk aantal raadszetels be
haalden, hebben contact gezocht om te komen
tot gewestelijke samenwerking bij de Pro
vinciale Statenverkiezing in 1950.
De brug over de Bielheimerbeek in de
verkeersweg DoetinchemGendringen, die
door de Duitsers werd opgeblazen, is vervan
gen door een nieuwe. De brug is voor het
snelverkeer op deze drukke verkeersweg van
groot belang.
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen heeft in overleg met zijn
ambtgenoot van Sociale Zaken besloten, dat
de extra opbrengst van vijf millioen in beslag
genomen Amerikaanse sigaretten gelijkelijk
zal worden verdeeld tussen het Koningin
Julianafonds en het Prins Bernhardfonds.
Tot burgemeester van Willemstad
(N.B.) is benoemd de heer C. van der Hooft
(A.R.) te Breda; tot burgemeester van
Fijnaart de heer P. W. ter Haar (C. H.), thans
burgemeester van Haskerland (Fr.).
Op 14 Juli zal Prins Bernhard te Slie-
drecht hoge militaire onderscheidingen uit
reiken aan een 60-tal verzetsstrijders uit het
gehele land.
Een Zwitserse onderneming die zich toe
legt op fabricage van electr o-technische
apparaten, zal binnenkort een bedrijf vesti
gen in Waalwijk.
De Koninklijke Militaire Academie te
Breda zal op Donderdag 14 Juli worden her
opend. Hierbij zullen o.a. aanwezig zijn Prins
Bernhard. de minister van Oorlog en Marine,
mr. W. F Schokking en de chef van de
Generale Staf, mr. H. J. Kruis.
Mevrouw Spoor is Vrijdagmiddag uit
Batavia op Schiphol aangekomen. Zij werd
o.a. verwelkomd door dr. L. J. M. Beel.
Gedurende de vlootmanoeuvres der
Westerlijke Unie zal er slechts eenmaal ge
legenheid bestaan om post te zenden aan de
leden der bemanningen van de deelnemende
Nederlandse schepen. Deze moet uiterlijk 5
Juli worden gepost en geadresseerd aan: Hr.
Ms. Tromp, Marine-postkantoor, Amsterdam.
Het Wassenaarse dierenpark heeft twee
Saiga-antilopen gekregen die een slurf
achtige neus hebben. Het zijn zeer zeldzame
dieren, die de laatste vijftig jaar niet meer
in Europese dierentuinen zijn voorgekomen.
Voorts kwamen enige magots aan. Dit is de
enige aapsoort, welke nog in Europa voor
komt en wel op de rots van Gibraltar. Be
weerd wordt dat zolang deze apen op de rots
van Gibraltar blijven, de Engelsen deze
vesting aan de ingang van de Middellandse
Zee zullen .blijven bezitten. Daarom worden
de laatste magots. die daar voorkomen, uit
stekend verzorgd door het Engelse garnizoen.
HAARLEM EN OMGEVING
Blijkens een bericht in het Weekblad
voor Bloembollencultuur is een studiecom
missie inzake het credietwezen in het bloem-
bollenbedrijf samengesteld door het hoofd
bestuur van de Algemene Vereniging voor
Bloembollencultuur. Voorzitter der com
missie is jhr. A. van Lennep uit Amsterdam
en secretaris de heer I. F. Leydesdorff.
Wegens het bereiken van de pensioen
gerechtigde leeftijd is aan de heer J. M.
Ridderikhoff, Inspecteur der PTT te Haarlem,
met ingang van 1 Juli eervol ontslag ver
leend met dankbetuiging voor de door hem
aan het Staatsbedrijf der PTT en daarmede
aan den lande bewezen diensten.
Het Gezelschap Voor Oude Muziek geeft
op Woensdag 29 Juni in de Gemeentelijke
Concertzaal een uitvoering, waaraan mede
werken Gertrude Maclaine.en Hans Philips
in concerten voor twee clavecimbels van J.
S. Bach.
Vierjarig jongetje vermist
Vrijdagmiddag om ongeveer half een ia
het vierjarige jongetje G. N. V. G. voor
zijn woning in de Valkenstraat te Haarlem
gaan spelen; toen zijn moeder hem een uur
later wilde halen om hem naar school te
brengen, kon zij hem nergens vinden. Het
jongetje is sindsdien niet thuis gekomen.
Om zeven uur heeft men hem nog op de
Jansweg zien lopen met een vijfjarig
meisje, dat een blauw manteltje droeg.
De politie is met. behulp van een politie
hond op zoek gegaan. Daar de hond bij de
waterkant van het Spaarne het spoor
bijster werd, vermoedt men dat het kind op
die plaats in het water is geraakt en ver
dronken. Dreggen had echter nog geen re
sultaat. Het jongetje had de gewoonte op
de groentemarkt te. spelen en was al enige
malen van dë waterkant weggejaagd.
Examens
't Kopje.
Aan de HBS voor meisjes ,,'t Kopje" zijn
geslaagd voor het eindexamen HBS b, zes
jarige cursus, de dames G. Bruinsma, R.
Bruinsma, N. Han Yang Nio, I. van Leeuwen
en A. Nauta. Afgewezen één.
Triniteitslyceum.
Voor het examen HBS b zijn aan het Tri
niteitslyceum geslaagd: J. Bekkers, F. Brink-
mann, W. de Graaff, G. van der Haagen, J.
Haverman, K. van der Heyden, L. Mudde,
L. de Prie, K. Pijpers, J. van Wees, T. Wes-
selingh, N. Zwaneveld, W. Amelung, Max
Cornelissen, H. Pieterse, H. Veringa, allen
Haarlem, H. Kuttschrütter, W. de Lestrieux
Hendrichs, R. Timmerman, allen Bloemen
daal, P. van der Wijst, Beverwijk, A. van
Haastrecht, Amsterdam, J. Ncuteboom,
Heemskerk, J. van Peet, Hoofddorp, H. Wa
genaar, Heemstede. N. de Wit, Bovenkarspel
en C. Witteman, Hillegom.
OUDE KAAK.
Te Swartkrans, nabij Sterkfontein in.
Transvaal, waar dr. Robert Broom een ske
let ontdekt dat de ontbrekende schakel tus
sen mens en aap zou moeten zijn, is een
kaak gevonden, die waarschijnlijk van
menselijke oorsprong is en, naar vermoed
wordt, ongeveer 1.000.000 jaar oud zou
wezen.
SCHEEPVAART
Poelau Laut, 24 Juni van Batavia naar
Singapore. Rempang, AmsterdamJava 25
Juni te Belawan verwacht. Ridderkerk. Rot
terdam—Sydney 25 Juni te Melbourne. Sama-
rinda, 24 Juni van Bahrein naar Kuweit.
Sibajak, BataviaRotterdam 24 Juni v. Port
Said. Sloterdijk, Java—New York 24 Juni v.
Narad Hivas. Talisse, 24 Juni van Rangoon
naar Belawan. Titus, 24 Juni van Gibraltar
naar Tunis. Tjobodas, 24 Juni van Brisbane
naar Sydney. Tjipanas, 24 Juni van Mom-
bassa naar Penang. IJsel, 26 Juni van Am
sterdam te Paramaribo verwacht. Zeeland
(KRL), RotterdamMaxico pass. 24 Juni
Dover. Abbekerk, BrisbaneRotterdam 24
Juni te Adelaide. Amsteldiep, 24 Juni van
Bintam te Yokohama. Amstelland, Amster
damBuenos Aires pass. 24 Juni Fernando.
Andijk, 25 Juni van Antwerpen te Tampico.
B.orneo, JavaNew York 23 Juni van Port
Said. Drente, Rotterdam—Makassar 24 Juni
van Aden. Groote Beer, AmsterdamJava
pass. 24 Juni Finisterre. Jobshaven, 24 Juni
van Vlissingen naar Immingham. Larenberg,
RotterdamHuelva pass. 14 Juni Finisterre.
Langkoeas. RotterdamJava pass. 24 Juni
Malta. Lutterkerk, 24 Juni van Musdat naar
Karachi. Madoera. AmsterdamBatavia 24
Juni te Genua. Albireo, Buenos AiresRot
terdam pass. 24 Juni Casquets. Alwaki, Rot
terdamNew York 24 Juni 1400 mijl Oost v.
New York. Bacchus, 24 Juni van Rio de
Janeiro naar Bahia.
