Li
itteraire
*eii
NEDERLAND
W 'JU»
Relletjes in Amsterdam
Nationaal geschenk aangeboden
aan Koninklijk Echtpaar
Uit de schatten van het Frans Halsmuseum
3
EE
3
pEN VAN DE GROTE Franse litteraire
I weekbladen verscheen onlangs met
een artikel, waarvan de strekking zo van
harte mijn instemming had, dat ik er goed
aan meen te doen, er in het belang van
schrijvers, litteratuur en lezers een be
schouwing aan te wijden, De auteur ervan,
Raymond Las Vergnas, richtte zich daarin
tegen de zogenaamde „roman noir", de
„zwartgallige roman". Er is, stelde hij vast,
zowel bij de lezers als bij de critici duide
lijk een geprikkeldheid waar te nemen
over wat ik zou willen noemen een „dé
faitisme" in de kunst: een bedenkelijke
voorkeur voor het naargeestige, vertroe
belde en duistere. In roman, film en to
neelkunst komt een beklemmende ge
moedsgesteldheid tot uitdrukking, die de
„wereld" uitbeeldt, alsof ze niet enkel een
tranendal, maar één modderpoel was,
waarin men met een zekere verbetenheid
roert, om er alle onverkwikkelijkheden
van aan de oppervlakte te brengen. Helaas
is ook onze litteratuur, voor zover ze ge
schreven werd door de jongere generatie,
daaraan niet ontkomen. Dit gebrek aan
geloof in de zich steeds vernieuwende
krachten van het leven, dit bitter voorbij
zien aan alles wat zelfs een tijd van be
proeving niet heeft kunnen aantasten,
schijnt besmettelijk te zijn. Het is een
ziekte, die proza en poëzie in de wortel
aanvreet. Het is een sluipend gif, waaraan
men de verderfelijke uitwerking niet ont
neemt, door er een „stelsel" van te maken
(zoals het „existentialisme"). En wat nog
het bedreigendste is van al: het is een ver
raad aan het wezen der kunst.
Door alle eeuwen heen is de'kunst voor
de mensheid een vertroostster geweest.
Met de kracht van haar ontroering maakte
zij meegevoel wakker voor de strijd van
de Broeder-Mens die, voor zover wij we
ten, van alle schepselen het meest ontvan
kelijk is voor leed, maar ook de hoogste
verantwoordelijkheid draagt voor het voe
ren van een levensstaat die de mens waar
dig is. Van het wekken van zulk een men
selijk meegevoel is in de schrifturen van
vele jongeren nauwelijks meer sprake. Met
een bitter, wrang sarcasme worden, alsof
we aan het einde der dagen leefden, alle
denkbare en ondenkbare duivels uit de hel
losgelaten om het leven in een meedogen
loze misschien zéér intelligente, maar
niet minder ontwrichtende ontleding
van de menselijke zieleroerselen tot één
jammerlijke grimas te maken.
Bijna is het zo geworden, dat een schrij
ver of dichter niet meer voor „vol" wordt
aangezien, als hij niet op de een of andere
manier aan zijn verachting, voor wat de
cultuur steeds als waardevol heeft
schouwd, lucht heeft gegeven. Met een
zeker leedvermaak wordt de „zinloosheid
van het leven"" gepropageerd en de plat
vloersheid als noodzakelijke „kunstuiting"
aanvaard. Ik denk aan „De Avonden" van
Simon van 't Reeve, een boek, dat ik op
zettelijk niet in deze rubriek besprak,
omdat het mij onbegrijpelijk is, wat ter
wereld een schrijver er toe heeft kunnen
bewegen, al het goede en schone dat ons
gebleven is, met een zo cynische gretig
heid te ontluisteren. Ik weet, dat het mode
is, dergelijke schrij (producten te prijzen.
Ik zal daardan niet meedoen. Zelfs een
schrijfster als-Jo Boer, die met haar „Ver
troosting van het Troosteloze" toch waar
achtig wel bewees, dat zij als begaafd
auteur de voornaamheid kende, vervulde
haar laatste twee romans van een derge
lijke wrede, bijna sadistische haat, dat al
haar technische knapheid en dat geldt
voor de meeste dezer zwartschrijvers
er bij in het niet verzonk. Anna Blaman
heeft enkele van haar romanfiguren ver
wrongen tot een beeld van zodanige ont
wrichting, dat het de lezer wel moet voor
komen of een afgrijselijk lot heel dit men
sengeslacht naar de afgrond van ontred
dering jaagt. Een der jongeren, Ferdinand
Langen, van wie ik de meeste verwachting
koester, wendde zich in zijn laatste roman
„Jacques en Jacqueline" ook al af van de
wereld, waarin voor zijn „Hélène" nog een
waardige plaats was. En zij zijn de enigen
niet. Ik noem hen als voorbeelden, waar
aan vele, al te vele auteurs zouden kunnen
worden toegevoegd.
Ik ken de argumenten, waarmee het
goed recht van deze „zwartgallige roman"
wordt bepleit, al te goed. „Zó", zegt men,
„zijn de mensen, zo spreken en handelen
ze. Wie kan van ons, schrijvers, verwach
ten, dat we de wereld in rose kleuren zien,
als ze één wonde plek is?" Daar ligt de
fout. De wereld is niet één wonde plek!
Ze is misschien niet beter, maar ze is ook
niet slechter dan ze was. Maar wanneer
het de kunst aan de ziele-adel ontbreekt,
om zich b,oven de ontgoocheling en ont
nuchtering van een inderdaad beproefd
tijdsbestek of een persoonlijke bittere le
venservaring te- verheffen, doet ze beter te
zwijgen. Want ze verlaagt zichzelf. Erger:
ze pleegt verraad aan haar hoogste roe
ping en stelt hén in het gelijk, die het be
twijfelen of er bij een voortschrijdende
verzakelijking van onze menselijke ver
houdingen nog wel van waarachtige kunst
sprake kan zijn.
Wie zal ontkennen, dat deze tijd zijn
tragische zijde heeft? Wanneer de ïittera-
De rondleidingen in het
Frans Hals Museum
Wegens de seizoendrukte worden de ge
bruikelijke rondleidingen in het Frans
Halsmuseum tot nader aankondiging stop
gezet.
Orgelbespeling
Er wordt een orgelbespeling gegeven in
de Grote of St. Bavo Kerk te Haarlem op
Dinsdag 19 Juli 1949 des avonds van o9
uur door Robert Nochren, Davidson, N.
Carolina.
Het programma luidt:
1. Praeludium en Fuga in E, D. Buxtehude
2. Drie Koraalvoorspelen, D. Buxtehude
a. „Ach Heer, mich armen sunder;'
b. „In dulci jubilo"
c. „Von Gott will ich nicht lassen"
S. Fuga in C, D. Buxtehude
4. Trio Sonate No. 5 in C, J. S. Bach
Allegro - Largo - Allegro
5. Fantasia en Fuga in g, J. S. Bach
6. Variations sur Lucis Creator, J. Alain
7. Toccata op'het Koraal „Herr Jesu Christ,
dich zu uns wend", S. Karg Elert
Agenda voor Haarlem
ZATERDAG 9 JULI
Gem. Concertgebouw: „O. K. draaien", 8 u.
City: „Het geval Gouzenko", 18 j., 2.15, 4.30,
7.00 en 9.15 uur. Spaarne: „Beauty en de ban
diet". 14 j., 2.30, 7.00 en 9.15 uur. Frans Hals:
„Souka, het kind der tropen", 14 j., 2.30,
7.00 en 9.15 uur. Rembrandt: „Margie", alle
leeft.. 2.00. 4.15, 7.00 en 9.15 uur. Palace:
„Black street". 18 j., 2.00. 4.15, 7.00 en 9.15
uur. Luxor: „Op leven en dood". 18 j., 2.00,
4.15, 7.00 en 9.15 uur.
ZONDAG 10 JULI
Bioscopen: Middag- en avondvoorstellingen.
MAANDAG 11 JULI
Bioscopen: Middag- en avondvoorstellingen.,
Bedreigde kunst
tuur daaraan uitdrukking geeft, zal nie
mand beweren, dat ze zich vernedert: de
uitbeelding van machtige conflicten der
menselijke ziel heeft in alle oorden en tij
den behoord tot de hoogste uitingsvormen
der kunst. Maar ze ontleende dan haar
grootsheid aan haar louterende werking.
Anatole France schreef eens: „De kunste
naar moet het leven liefhebben. Hij moet
het geloof in ons wakker roepen, dat het
mooi is". Men zou er aan kunnen toevoe
gen: kunst geeft levensmoed, schenkt ver
zoening met het onvolkomene, troost ons
in onze ontgoochelingen. Kunst sterkt en
veredelt. Maar ze gooit niet met modder.
Eén is Nms ontvallen, die de jongeren
had kunnen voorgaan in waardig schrij
ven en leven: Marsman. „Wie schrijft",
dichtte hij in 1939, „schrijv' in den geest
van déze zee of schrijve niet". En dit ge
dicht met deze fiere, trots-mannelijke.
zuivere aanhef, besluit met de volgende
regels:
zoolang de europeesche wereld leeft
en, bloedend, droomt den roekeloozen
droom
waarin het kruishout als een wijnstok
rankt,
ruiselit hier de bron, zweeft boven déze zee
het lichten van den creatieven geest".
Het lichten van de creatieve, de schep
pende geest: laten wij het daarbij houden.
Of wil men het zeggen met de woorden
van Goethe dan aldus: „slechts hij ver
dient de vrijheid en het leven, die dagelijks
ze opnieuw veroveren moet". Wie daartoe
innerlijk bereid is, zal de roman- en dicht
kunst reinigen van deze ongelukzalige
zwartgalligheid, waaraan ze anders ten
gronde dreigt te gaan.
C. J. E. DINAUX.
Een fles spoelde aan
De leden van de „Plumslreadroad Youth-
club" in Norwich (Engeland) hebben een
beproefd middel te baat genomen om op
romantische wijze aan een corresponden
tie-adres te komen. Zij wierpen namelijk
op 18 April van dit jaar, toen zij een be
zoek brachten aan de badplaats Shoreham
in Kent, een fles in de Atlantische Oceaan,
waarin de vinder verzocht werd met de
club in contact te treden.
Op de deining van de golfstroom heeft de
fles gisteren het Zandvoortse strand be
reikt, waar hij voor'de voeten van mejuf
frouw Fransen uit Amsterdam is aange
spoeld. Deze zal de flacon als herinnering
I tegen allerlei pijnen,]
stelt nimmer teleur
Oponthoud bij grensstation
Roosendaal wordt bekort
Het secretariaat-generaal van de Neder-
lands-Belgisch-Luxemburgse douane-over
eenkomst deelt mede:
„De bevoegde Nederlandse en Belgische
diensten hebben een onderzoek ingesteld
om na te gaan of voor de internationale
treinen, die tussen Nederland en België via
Roosendaal lijden, het oponthoud bij de
douanebehandcling kan worden verkort.
Het onderzoek heeft uitgewezen dat de
mogelijkheid bestaat om de grenscontrole
der verschillende instanties zodanig te orga
niseren. dat met een oponthoud van dertig
minuien kan worden volstaan.
Daartoe zullen de Nederlandse diensten
hun conti ólc uitoefenen gedeeltelijk in de
rijdende trein op het traject Rotterdam
Roosendaal er. vice-versa, en gedeeltelijk
gedurende de tijd dat de trein stilstaat te
Roosendaal.
Deze maatregel kan evenwel niet worden
ingevoerd voordat de nieuwe dienstrege
lingen o'er spoorwegen in October van
kracht zijn.
Het is gebleken dat het voorlopig niet
mogelijk is de controle door alle diensten,
zowel de Nederlandse als de Belgische,
volledig in de rijdende trein te doen ge
schieden en het oponthoud te Roosendaal
nog verder te bekorten.
"VERGEET HEN NIETPOSTZEGELS
-
\W
VPELT-PA149303]
Van 1 Augustus tot en met 30 September
zullen bijzondere postzegels worden uitge
geven met een toeslag boven de frankeer-
ui--c i waarde die ten goede zal komen aan het
aan h'*r «rantMVwWllf mee naar huis ;,-ederlandss Bode Kruis. Stichting Neder-
nemen en de jeugdvereniging van de be
houden aankomst verwittigen.
Maandag wordt een begin gemaakt met
de verkoop van nieuwe postzegels met de
beeltenis van Koningin Juliana. Dè serie
draagt de beeltenis van Hare Majesteit en
face, op donker fond waarin uitgespaard
monogrammen JR met een kroon erboven.
Bij de zegels van 1 tot en met 10 is het
fond opgebouwd uit een fijn netwerk van
elkaar kruisende lijnen.
iand helpt Indië, en de Niwin.
Het comité waarin de drie genoemde
organisaties zijn vertegenwoordigd, zal bij
de propaganda voor de verkoop deze zegels
aanduiden als „Vergeet hen niet" post
zegels.
De zegels dragen een afbeelding van een
bruine en een blanke hand, die zich uit
strekken naar een zonnebloem, als een
symbool van hulpverlening, zowel voor
Indonesië als voor Nederland.
De zegels zijn ontworpen door Christiaan
de Moor en uitgevoerd in koperdiepdruk
door Joh. Enschedé en Zonen, Haarlem.
De geldigheidsduur der frankering loopt
tot en met 31 December 1950.
DE GEHUWDE AMBTENARES
IN RIJKSDIENST.
Namens de minister van Binnenlandse
Zaken heeft dr. M. J. Prinsen, secretaris
generaal van dit departement, de commis
sie geïnstalleerd welke op verzoek van de
Tweede Kamer werd ingesteld teneinde
van advies te dienen met betrekking tot de
vraag, welke gedragslijn het meest aanbe
velenswaardig wordt geacht ten aanzien
van de huwende en gehuwde ambtenares
sen in rijksdienst.
In de commissie hebben vertegenwoor
digers van enkele departementen en ver
tegenwoordigers van Nederlandse vrou
wenorganisaties zitting. Voorzitter is mr. P.
A. G. Ubink, voorzitter van de raad van
rijkspersoneel.
„HET GEVAL GOUZENKO"
In Haarlem alles rustig
De eerste vertoningen te Amsterdam van
de film „Het geval Gouzenko" hebben
ernstige onregelmatigheden uitgelokt. En
kele duizenden demonstranten en nieuws
gierigen verzamelden zich omstreeks zeven
uur gisteravond in de omgeving van het
Rialto-theater aan de Ceintuurbaan, die
veel overeenkomst vertoonde met de Kal-
verstraat op een nationale feestdag. Een
grote politiemacht, onder persoonlijke lei
ding van hoofdcommissaris Kaasjager, was
op de been om de orde te handhaven.
Om half negen waren reeds enige tien
tallen jongemannen en vrouwen onder be
dreiging met gummistokken uit de zaal
verwijderd. Hier en daar ontstonden he
vige vechtpartijen. Een rechercheur werd
door een van de demonstranten met een
militaire riem aan het hoofd gewond. Een
man wierp een flacon met een bijtend
zuur tegen het projectiedoek, waarop grote
bruine vlekken ontstonden. Vijf personen
werden in arrest genomen.
Ook buiten het theater bleef het rumoe
rig. Een uit een zijstraat komende stoet,
waarin een spandoek met het opschrift
..geen nazi-propaganda" werd meegevoerd,
werd door een jeep van de politie uiteen
gejaagd. Een kwartier later kwam de
stoet echter terug. Dit keer achtervolgde
de bereden politie de betogers tot in het
Sarphatipark.
De tweede voorstelling verliep tamelijk
rustig. Slechts enkele personen verlieten
1 uit eigen beweging de zaal om zodoende
tegen de vertoning te protesteren. Een
grote verzameling voor het me*endeel
gevulde flesjes, benevens enkele doosjes
met niespoeder veerden in beslag genomen.
In Haarlem geen incidenten.
Te Haarlem hebben zich gisteravond
geen incidenten voorgedaan. Zowel in als
om het City-theater werd door een groot
aantal agenten van politie de wacht ge
houden. Op de Grote Markt heerste een
ongewone drukte. Leden van de vereni
ging Nederland-U. S. S. R. reikten aan
voorbijgangers en toeschouwers pamfletten
uit, waarin een opwekking voorkomt aan
de bevolking om de voorstellingen van de
film te boycotten, omdat deze beledigend
zou zijn voor een bevriende mogendheid.
Eeuwfeest Museum Boymans
Ter gelegenheid van het eeuwfeest van
het museum Boymans te Rotterdam is in
een veertiental zalen en kabinetten een
tentoonstelling ingericht van meesterwer-
hen uit de verzameling D. G. van Beunin-
gen.
Burgemeester Oud huldigde in zijn ope
ningsrede de burgerzin van de Rotterdam
mers. die al zo vele malen ook ten opzichte
van het museum tot uiting was gekomen.
In de persoon van de heer Van Beuningen,
eerden B. en W. de burgerij door hem
wegens zeer bijzondere verdiensten, zich
gedurende een lange reeks van jaren voor
de gemeente Rotterdam verworven, de
Van Oldenbarneveltpenning uit te reiken.
Passagiers voor de „Oranje"
per vliegtuig naar Nice
Voor het eerst in de geschiedenis van de
passagiersverbinding met Indonesië
Vrijdagmiddag van Schiphol een vliegtuig
van Aero Holland opgestegen met passa
giers voor de „Oranje". De twintig reizi
gers zijn nog dezelfde middag in Nice aan
gekomen en zijn vanmorgen in Villefranche
aan boord gegaan van de „Oranje", om
met dit schip hun reis naar Batavia te
vervolgen.
Dit is ae eerste maal dat na de
oorlog een groot passagiersschip de Franse
Rivièra aandoet.
Voor het Staatsexamen voor Muziek
slaagde voor het diploma piano-lager-onder-
wijs mejuffrouw Louise Burmeister
Haarlem.
De heer H. P. Baard, directeur van het
Frans Hals Museum te Haarlem, is benoemd
tot inspecteur van de kunstbescherming in
Noordholland, met uitzondering van de stad
Amsterdam.
Parkaanleg bij Huis ten Bosch
en fraaie antieke serviezen
Niet zelden blijkt dat de diepere waar
den van het kunstwerk de museumbezoeker
ontgaan. Dit is alleszins begrijpelijk, ómdat
de Beeldende Kunst nu eenmaal een stief
moederlijke behandeling geniet in ons
onderwijs-systeem, terwijl anderzijds de
gejaagde mens van heden kwalijk gelegen
heid vindt zich te verdiepen in de dingen
van de geest. En toch: menige verzuchting,
na een museum-rondleiding of een kunst
lezing in vertrouwen geslaakt, bewijst ge
lukkig, dat de behoefte naar een beter be
grip van deze materie veelvuldig aanwezig
is. De levendige deelneming aan onze rond
leidingen en cursussen is hiervan trouwens
het tastbaar bewijs.
Deze overpeinzing houdt verband met
onze beschouwing van het gereproduceerde
stilleven, omdat de praktijk leert, dat men
over het algemeen in een kunstwerk het
tafereeltje zoekt, of om het nog juister uit
te drukken: het „plaatje". Daarom is vooral
het genrestuk, dat ons op zo sublieme (Ver
meer!) of onderhoudende (Dirck Hals)
wijze vertelt van de zeden en gewoonten
onzer voorouders, zo algemeen geliefd.
Door. de meer of minder novellistische in
slag daarvan spreekt het voorgestelde ge
makkelijk aan, evenals dit in de toonkunst
het geval is met de zogenaamde pro-
gramma-muziek. En toch wordt een Ver
meer niet op juiste waarde genoten wan-
Stilleven van Pieter Claesz (geboren in Burgsteinfurt omstreeks 1597. overleden te
Haarlem in 1660). In 1S91 is dit paneel (40 bij 55.5 cm. en gedateerd 1645) door de
Vereniging tol uitbreiding der verzameling van kunst en oudheden aan het
Frans Halsmuseum geschonken.
onderwerp immers is tenslotte van secun- ben een mensenleeftijd lang een bepaald
U.UX.C „aaiuc ciiui^cii vvaii_ daire betekenis, al kan men de talrijke aantal voorwerpen in wisselende groe
neer men do or "de AardTge^^voors^eUing onderwerpen, die de kunstenaar ter keuze pering te schilderen. Het was dezelfde
wordt aangetrokken "Want Vermeer heeft staan> als zodanig een bepaalde rangorde schoonheidsdrang, die een Vermeer er toe
in zijn subtiele scheppingen nimmer de niet ontzeggen. Een mensen-gelaat is uiter- bewoog zijn simpele en toch sublieme inte-
bedo'eling gehad aardig" te zijn Door zijn aard van h°£'er orde dan een roemer, maar rieurs te schilderen, met betrekkelijk ge-
nimmer aflatende eerbied voor de schoon- de schildering van het glas, waarmee bur- ring „changement" en décor".inde
heid, die zich meedeelt aan de eenvoudig- Semeeser Druyvesteyn op Hals' schutters- geest van de stilleven-schilder!
ste dingen des levens, wanneer wij maar maaltijd van 1627 de toast uitbrengt ver-
bezield Zijn met de onontbeerlijke liefde voert °ns evenzeer als de geniale vertol- Wanneer wij na de gegeven beschou-
voor al het geschapene, vermocht Vermeer ™S van des burgemeesters gelaat! wing de eenvoudige voorwerpen op Pieter
een brieflezend meisje, een eenvoudige In deze zin moet ook het stilleven ge- Claesz. s stilleven trachten te zien in hun
gevel of een melkschenkende keukenmeid noten worden. Een stilleven is niet slechts onderlinge harmonie en in hun onverbre-
uit te heffen boven de banaliteit van het de meer of minder vakbekwame uitbeel- gelijke verbondenheid met het wezen van
alle-daagse in de regionen, die het domein ding van enige „dode" voorwerpen (zoals de kunstenaar en de hem omringende
zijn der grote kunstenaars. de minder gelukkige Franse betiteling wereId» dan zullen wij aan deze schijnbaar
En nu gebeurt het vaak, dat zij die Ver- „Nature morte" zou doen vermoeden), maar oze voorwerpen de schoonheid ont-
meer waarderen geen oog hebben voor een de tastbaarmaking van een schoonheids- dekken, welke door het verheerlijkend pen-
stilleven, omdat dit bijvoorbeeld „alleen beleving aan bepaalde objecten, die de ^.e.® een blijvend leven werd verzekerd,
maar" een glas en een zoutvat, brood en kunstenaar bijzonder lief zijn. Dit moge :dus °ns de diepere waarde van het
een of meer vruchten te zien geeft. Daar- tevens het antwoord geven aan diegenen, s en tot een openbaring worden,
mee geven dezulken echter een brevet van die zich afvragen wat kunstenaars als
ernstig tekort aan artistiek inzicht. Het Pieter Claesz. en Heaa bewogen mag heb- H. P. BAARD
Daags naciat Koningin Juliana en Prins
Bernhard hun koperen huwelijksfeest in
intieme kring hadden gevierd, namen zij
het huldeblijk van het Nederlandse volk
in ontvangst.
Dat geschiedde Vrijdagmiddag op het
oude koninklijke buitenverblijf in Den
Haag. het Huis ten Bosch, met de bouw
waarvan in de zeventiende eeuw, twee
jaren vóór de dood van stadhouder Fre-
derik Hendrik, een begin gemaakt werd.
Het geschenk bestaat voor een gedeelte
uit een nieuwe parkaanleg van het Huis
ten Bosch, zodat daarmee en met een
modernisering van het interieur, waartoe
men in de toekomst zal overgaan, Den
Haag over een het Koninklijk Gezin
waardig verblijf zal blijven beschikken.
Geruime tijd voor het begin van de
plechtigheid arriveerden de genodigden in
het Huis ten Bosch. Tot hen behoorden de
leden van het ere-comité en van het uit
voerend comité, waarvan mr. L. A. Kesper,
Commissaris der Koningin in de provincie
Zuidholland, voorzitter is. Ook waren de
voorzitters en secretarissen van de provin
ciale comités aanwezig.
Om half drie arriveerden Koningin Ju-
lina er. Prins Bernhard op het Huis ten
Bosch. Zij namen in de Oranjezaal de ge
lukwensen van de genodigden in ontvangst.
Prins Bernhard was gekleed in het gene-
raals-uniform der Koninklijke Landmacht.
Mr. L. A. Kesper, voorzitter van het
Comité Nationaal Huldeblijk, sprak het
Koninklijk Echtpaar toe.
„Gij zult gisteren dankbaar zijn ge
weest" zo zeide hij, „dat gij terug hebt
kunnen zien op een tijd van innige verbon
denheid met elkaar en met uw kinderen.
Dat dit grote geluk uw deel mocht zijn
hebben wij dikwijls zelf ervaren. Uw hui
selijk leven, dat van U alleen is en van U
alleen moet blijven, onttrekt zich aan onze
waarneming. Maar hoe vaak hebben wij
wanneer gij ;n ons midden waart, aan een
warm woord, aan een begrijpende blik, aan
een vertrouwelijk gebaar gevoeld, hoe gij
niet elk voor zich maar tezamen door het
leven gaat. Hoe vaak ook zijn wij bij zulke
De Koningin en Prins Bernhard bezichtigen
het huldeblijk.
boeien is de naam van het koninklijk jacht
aangebracht.
Bij de aanbieding van het geschenk werd
een cassette overhandigd, waarin zich een
exemplaar van elk onderdeel van het ser
vies bevond.
Japanse grafiek in het
Stedelijk Museum
De vereniging voor Japanse grafiek en
kleinkunst organiseert van 8 Juli tot 22
Augustus in het Stedelijk Museum te Am
sterdam een tentoonstelling van het le
venswerk van de grote Japanse schilder
Hokusai die in 17G0 in Tokio werd gebo
ren en 10 Mei 1849 aldaar stierf. Het is
voor ons merkwaardig dat een man als
Hokusai die in Japan met vele klassieke
tradities in de kunst brak. en zich naar
het gewone leven keerde, juist overleed
toen in Europa achtereenvolgens de
school van Barbison, de schilder Courbet
en de impressionisten, een soortgelijke re
volutie inzetten. Zo kon het gebeuren, dat
bij de kennismaking met zijn werk in de
tweede helft van de negentiende eeuw.
het „westen" veel sneller overtuigd werd
van zijn grootheid, dan indertijd
de Japanse critiek. hoe populair hij ook
bij de middenstand geweest mag zijn tij
dens zijn leven. Dat leven was een typisch
voorbeeld van wat men in Frankrijk „Bo
hémien" zou noemen. Door en door een
voudig, onzakelijk en van een ijver die
aan bezetenheid grenst, Op zijn sterfbed
moet Hokusai gezegd hebben: „Als ik nog
tien, neen nog vijf jaar had mogen leven,
was ik misschien een groot schilder ge
worden". Verder doet hij ons in zijn te
kenwoede ook aan Menzel denken. Als wij
horen dat Hokusai zich voor de Neder
landse kunst heeft geïnteresseerd komt on
willekeurig de gedachte bij ons op dat hij
afbeeldingen van het werk van Breughel
moet hebben gekend. Zoals zijn boertjes
met hun grote hoeden door het landschap
sjokken of een vrouwtje met een takken
bos een bergpad opklautert, dat kon. af
gezien van de Japanse vorm ook zo op
Breughel's ..Jaargetijden" staan. Op zijn
gelegenheden getuige geweest van Uw har- beurt heeft dan Hokusai^de impressionis-
telijke zorgen voor Uw kinderen en van
hun aanhankelijkheid aan vader en moeder.
Het Nederlandse volk heeft méér gewild,
dan dat van zijn dankbaarheid en zijn wen
sen alleen rnet woorden zou worden ge
tuigd. Het heeft de behoefte gevoeld, U
van zijn gevoelens ook door daden te doen
blijken".
Er werd nu een scherm weggenomen
voor een grote tafel. Mr. Kesper geleidde
de Koningin en de Prins naar deze tafel. In
het midden stond onder glas een kleine
maquette van het door professor Bijhouwer
uit Wageningen in overleg met Prinses
Wïlhelmina gemaakte ontwerp voor de
nieuwe parkaanleg van Huis ten Bosch.
Aan weerszijden daarvan waren de prach
tige serviezen tentoongesteld; een aanvul
ling van hei reeds in het bezit van het
Koninklijke Echtpaar zijnd Meissen-servies
en een antiek Hollands servies uit de porce-
leinfabriek te Oud-Loosdrecht.
De Koningin en de Prins hebben in har
telijke bewoordingen dank gebracht aan
liet Nederlandse volk voor deze hulde
blijken. Zij bewonderden geruime tijd het
ontwerp van de parkaanleg en de fraaie
serviezen.
Geschenken van Marine en
Landmacht.
Enige tijd later werden op Huis ten Bosch
delegaties van de Koninklijke Marine, de
Koninklijke Landmacht en het wapen der
Koninklijke Maréchaussee ontvangen.
De delegatie van de Koninklijke Land
macht was samengesteld uit vertegenwoor
digers der garderegimenten grenadiers, ja
gers, het Prinses Irene-regiment en de
oude Koninklijke brigade Prinses Irene.
De nestor der grenadiers, kolonel jhr.
Van Suchtelert, hield een korte toespraak,
waarin hij tot uitdrukking bracht, dat het
voor alle leden, oud-leden en het perso-
ten weer beinvloed. Degas. Manet en
Whistler hebben, ieder op hun wijze, be
halve van Velasques ook zeer veel van
Hokusai geleerd en van Gogh heeft zelfs
Japanse prenten serieus gecopieerd.
Dieper op het geëxposeerde werk in
gaan is in dit bestek onmogelijk, maar een
ieder kan hier genieten van de vissertjes
die met een sleepnet een beek afvissen. de
boerenjongens die, hand aan hand, een
dikke boom trachten te omspannen, de
Fuji-landschappen. groot van visie en
toch vol van klein dagelijks leven, baden
de meisjes in interieur dn vrouwtjes die in
een mooi kustlandschap schi'.ddieren vis
sen. Zeer humoristisch is een kwajongen,
die quasi ernstig meedoet. Deze prachtige
en volledige tentoonstelling waar behalve
de houtsneden, ook nog aquarellen, pren
tenboeken, tekeningen en kakemono's" zijn,
kon naast de welwillendheid van privé-
verzamelaars vooral zo belangrijk worden
door de medewerking van de directies van
de Koninklijke musea te Brussel en van
het Rijksmuseum voor Volkenkunde te
Leiden die belangrijke zaken voor deze
expositie afstonden.
L. H. H. SCHUTTE.
De fiscale vordering op
het mijnwerkersfonds
Naar aanleiding van berichten inzake het
door het „Fonds voor Sociale Instellingen"
te Heerlen te betalen bedrag aan vennoot
schapsbelasting en ondernemingsbelasting
van omstreeks één en een kwart millioen
gulden, deelt het ministerie van Financiën
mede, dat hier van een ontdekking door de
betreffende inspectie der belastingen geen
sprake is geweest. Het fonds is al jaren
lang volledig op de hoogte van het feit dat
het belastingplichtig is voor een aantal van
de door haar uitgeoefende bedrijven. Het
fonds heeft zich dienovereenkomstig ge
dragen.
De sociale doelstellingen van het fonds
worden in geen enkel opzicht betwist, maar
Indonesië een eer en een genoegen was aan
het Koninklijk Echtpaar een huldeblijk aan
te bieden op zijn koperen huwelijksfeest.
Het geschenk bestond uit het ontwerp
voor een zonnewijzer, vervaardigd door de
reserve kapitein ir. Warnaars. Op de zonne
wijzer komen de wapens van de verschil
lende regimenten voor.
Generaal ir. M. Tans, leider van een
delegatie van het wapen der Koninklijke
Maréchaussée bood een schemerlamp van
Delfts blauw aan, waarop het wapen der
Koninklijke Maréchaussée voorkomt.
Prins Bernhard beantwoordde elke toe
spraak rnet een hartelijk dankwoord.
De deputatie van de Koninklijke Marine
bood een 340-delig drinkservies aan, be
stemd om aan boord van hel koninklijk
jacht „Piet Hein" te worden gebruikt.
Bij het huwelijk van Prinses Juliana met
Prins Bernhard in 1937 werd het Prinspbik
Paar door de Koninkli'ke Marine ^en d-hu-
servies ten geschenke gegeven voor he'
jacht ..Piet Hein". De Duitsers hielden ooi-
van de belastingadministratie niet leiden
tot een bevoordeling van het fonds boven
bijvoorbeeld de middenstandszaken, waar
mede de bedoelde bedrijven van het fonds
in'concurrentie treden.
Voorts kan nog worden medegedeeld dat
tegen de leeds aan het fonds opgelegde
aanslagen bezwaren zijn ingediend, waarop
nog geen uitspraak is gedaan. De wettelijk
verschuldigde bedragen staan derhalve nog
niet vast Van een tot de minister van Fi
nanciën gericht adres inzake deze aan
gelegenheid is op het Ministerie niets be
kend.
Plannen voor Nederlands-Duitse
Kamer van Koophandef
De Nederlandse oud-minister van Econo
mische Zaken nrofessor .1 M Gelissen en
de dip.eteu» -on het eenn >m;sch bestuur
•ar. Du?*: 'fine "-'"-wi L Er-
bare hebhe> '.hans nHnw-n befcend e-
op de „Piet Hein" grond* huis. Bij de be- SZP £SL* JpriC""n
vrijdiog bleek het grootste deel van de
Kamer van Koophandel.
inventaris van het jacht vernield of ver
dwenen te zijn. Van het servies werd niets
teruggevonden.
Het nieuwe glasservies is vervaardigd
volgens het oude model. Op de bekers is
een embleem aangebracht, voorstellende
twee leddingsboeien met een anker. Op de
K. L. M. VLIEGT VOORLOPIG MET
NAAR CHINA.
Wegens de huidige onzekere toestand in
China zal de K. L. M. met ingang van 15
Juli het eindpunt van de eenmaal weke
lijkse verbinding Batavia-Kanton tijdelijk
naar Bangkok verleggen.
