PMI
Minister Schokking heropende
de Koninklijke Militaire Academie
Prins Bernhard reikt onderscheidingen uit
Kinderkoor „Inter Nos
Vrijdag 15 Juli 1949
3
TJ^erö medewerker schreef, ter
•*-* gelegenheid van het eerste
officiële bezoek aan Haarlem se
dert de troonsaanvaarding door
Koningin Juliana, een artikel over
de gemeenschappelijke afstam
ming van het Koninklijk Paar uit
de Heren van Brederode, wier
eertijds machtige slot in dc on
middellijke nabijheid onzer stad
gelegen was en welks ruïne nog
altijd hun naam draagt.
VERBINDEN ONS KONINKLIJK PAAR MET HAARLEM
Nederlandse Vrouwen-comité
ontvangt f200.000
Gift van Prinses Wilhelmina
Prinses Wilhelmina heeft aan het be
stuur van de tentoonstelling „De Neder
landse Vrouw 1898-1948" doen mededelen,
dat zij heeft besloten een som van
f 200.000 ten goede te laten komen aan cle
arbeid van het Nederlandse Vrouwenco
mité, het contactorgaan der algemene lan
delijke vrouwenorganisaties. Dit bedrag is
een deel van de f 290.000, welke als ge
schenk van de Nederlandse vrouwen in
binnen- en buitenland aan Koningin Wil
helmina ter gelegenheid van haar gouden
regeringsjubileum werden aangeboden.
Het Nederlandse Vrouwencomité be
raadt zich thans over de wijze waarop dit
bedrag het beste aan zijn doel zal kunnen
beantwoorden. Het zal hiervoor waar
schijnlijk een afzonderlijke stichting in het
leven roepen.
Wapen van Dirk van
Brederode 13IS
De eerste stamvader,
Dirk „de Goedertierene"
De eerste Brede
rode die zowel in
de kwartieren van
de Koningin als
die van de Prins
voorkomt en die
dus de bloedsver-
wantschap tussen
de Koninklijke
echtgenoten deed
ontstaan, was Die-
derilc (Dirk), de
elfde Heer van
Brederode, dooi
de bekende Graaf
Floris V, wegens
zijn grote ver
diensten en af
komst als Eerste
Edele van Holland erkend en die wegens
zijn rechtschapenheid de bijnaam verwierf
van „de Goedertierene".
Toen in het jaar 1287 de Friezen zich
weer eens hadden onttrokken aan het Hol
landse gezag, was Dirk het die de opstan
delingen in korte tijd en zonder bloedver
gieten wederom wist te onderwerpen. Ge
bruik makende van een watersnood die
het gehele Friese land had overstroomd,
dwong hij de bewoners, die een goed heen
komen hadden moeten zoeken op de wei
nige eilanden die in de waterwoestijn
waren overgebleven en die nu niet in de
gelegenheid waren zich verenigd te ver
zetten, het gezag van de Hollandse Graaf
te erkennen, order stelling van gijzelaars,
het toelaten van de bouw van een viertal
blokhuizen en de bekostiging van de mili
taire bezetting om de nakoming van de
verplichtingen te verzekeren.
Nieuwe gevaren bedreigen het land tij
dens het verblijf van Graaf Floris in En
geland. De Graaf van Vlaanderen meent
nu de kans te kunnen waarnemen om zijn
gebied uit te breiden. In allerijl brengt
Brederode, samen met Jan van Renesse,
een krijgsmacht op de been. Floris keert
terug en het Hollandse leger gaat naar
Vlissingen. Nu bindt Vlaanderen in, maar
de aanvoerders vinden het jammer dat
tegenover de vele uitgaven die gedaan zijn
om troepen te werven geen baten staan.
Derhalve rukt Renesse naar Sluis en neemt
de stad. Brederode en zijn benden gaan
naar Cadzand, zij verslaan de Vlamingen
en keren beladen met buit naar hun haard
steden terug!
Na de dood van Floris in 1296 maakt hij
zich evenzeer verdienstelijk jegens diens
nakomeling en erfgenaam, want onmiddel
lijk kwamen kapers op de kust die zich
maar al te graag van Holland wilden mees
ter maken: Graaf Reinoud v. Gelre matigt
zich de voogdij over het Noordelijk deel
van het graafschap aan, terwijl Graaf
Guido van Henegouwen het Zuiden opeist.
Ernstige twisten ontstaan en een algemene
burgeroorlog bedreigt het land. Op voor
stel van Brederode besluiten Floris, de Abt
van Egmond, Hendrik Burggraaf van Lei
den en Willemi van Egmont gezamenlijk
naar Engeland té gaan om de minderjarige
graaf Jan, de zoon van Floris, te gaan
terug halen. Koning Eduard ondersteunt
de voorstellen der Hollandse edelen en
geeft zijn dochter als toekomstige gemalin
van de jonge Jan mede onder de hoede van
Dirk van Brederode. Door tegenwinden ge
raakt de vloot uit de koers en men landt in
Zeeland. Wolfert van Borsselen neemt de
voogdij over de jonge graaf over. Naijverig
op de positie, macht, en aanzien van Brede
rode, weet hij graaf Jan over te halen Dirk
van Brederode, aan wie zowel hij als zijn
vader zo veel verplicht zijn, te ontslaan en
te doen terugkeren.
Dirk, ontmoedigd door zo veel ondank,
trekt zich terug uit het openbare leven en
maakt een pelgrimstocht naar het Héilige
land. Bij zijn wederkeer over Frankrijk
reizende, sterft hij inDecember 1318 te
Reims 'en wordt bijgezet in de kerk van
het Dominicanen-klooster aldaar.
Zijn vrouw, Maria van der Lecke, Heer
Hendriks dochter, was hem reeds elf jaar j
eerder in de dood voorgegaan.
Hunne beide kinderen Catherina en Wil
lem, werden resp. door hun huwelijk met
Jan van WassenaerPolanen en Catharina
Vrouwe van Teylingen de stamouders van
onze Koningin en Prins. Door de Polanens
verwierven de Nassau's zich voor het eerst
goederen in ons land, die mede hebben bij
gedragen tot de definitieve vestiging van
hun gezag in de Nederlanden. Immers de
kleindochter van Jan van Prlanen en Ca
tharina van Brederode was Johanna, de
erfgename van Breda en de Lecke. Zij
huwde Engelbrecht I van Nassau, bet-
Het kasteel Brederode in welstand.
overgrootvader van de Vader des Vader
lands uit wien onze Koningin langs vele
lijnen stamt.
Willem, de 12e Heer
van Brederode
Willem, de zoon van Dirk, aan wie zijn
vader het beheer over zijn goederen reeds
vóór zijn dood had overgedragen, was de
twaalfde Heer van Brederode. Twee maal
is hij gehuwd geweest, het eerst met Elisa
beth van Luxemburg en vervolgens met
Catharine de zuster van Dirk, de laatste
Heer van Teylingen. Dezen waren kinde
ren van Willem van Teylingen en Geer-
truid, de dochter van Herman van Woer
den, één der samenzweerders tegen Floris
V. Zo zien wij hier de kleinkinderen der
wederzijdse tegenstanders met elkaar
trouwen!
Willem steirf reeds twee jaren vóór zijn
vader, zodat over hem maar weinig alge
meen belangwekkends te vermelden is, in
tegenstelling tot zijn zoon Dirk naar
goed vaderlandse gewoonte genoemd naar
diens grootvader die een veldheer „van
formaat" was en bekendheid verwierf door
zijn trouw aan Graaf Willem van Holland
en diens hulpverlening aan de Koning van
Frankrijk in zijn strijd tegen de Vlamipgen.
Opnieuw deed een Dirk
van zich spreken
Trouw was hij ook jegens Margaretha
van Beyeren en haar Hoeksen tegen de
Cabeljauwen van Hertog Willem, haar
zoon. Als opperbevelhebber van de troepen
van Margaretha weet hij in Zeeland de slag
bij Vere te winnen, maar in bloedige daar
op volgende gevechten bij den Briel moet
het Hoekse leger tegen Willems Duitse
scharen het onderspit delven, mede door
dat de Engelsen hun bondgenoten in de
ure des gevaars in de steek lieten. Marga
retha neemt de wijk naar Engeland maar
Brederode weigert als opperbevelhebber
zijn soldaten te verlaten. Na een heldhaf
tige strijd ter zee en te land moet hij zich
overgeven en geraakt in gevangenschap,
waaruit hij eerst vrij gelaten wordt nadat
moeder en zoon tot een vergelijk zijn ge
komen, waarbij eerst genoemde Henegou
wen verkrijgt en Willem Holland, Zeeland
en West-Friesland verwerft.i
Dixie van Brederode was gehuwd met
Beatrix van Valkenburg, dochter van Wal
ram en Philippa van Gelre. Zij stierf in
1354 en werd begraven in de abdij van
Rijnsburg. Haar man overleed in Haarlem
in September 1376 en vond een laatste
rustplaats in het
Carmeliten-kloos-
ter onzer stad. Hij
maakte aanspraak
op Valkenburg,
na het kinderloos
overlijden van
zijn zwager, tegen
de Hertog van
Limburg, van
wien dat land ter
leen werd gehou
den. Zonder suc
ces evenwel, daar
dal leen niet aan
'vrouwen kon ver
erven. Maar des
ondanks kwarte
leerde Dirk en
verschillende zij
ner nakomelingen
hun familiewapen met het blasoen der
Valkenburgs.
Reinoud, de onversaagde
leider der Hoekse partij
De oudste zoon van Dirk, Reinoud, de 15e
Heer van Brederode, Wijngaarden, Papen-
drecht, Giessenburg, Noordeloos, Hof
wegen en de Lecke, was de onversaagde
leider der Hoekse partij. Toen de Cabel
jauwen aan de vrouw van de krankzinnig
geworden Hertog Willem van Beyeren,
Machteld, een Engelse van geboorte, het
regentschap opdroegen, „waertegen", zo
deelt de oude kroniekschrijver ons mede,
„de Hoeksche staende voor de wetten, vry-
heit, en de goede saecke, niet hebben willen
lijden, dat eene vreemde vrouwe en wey-
nich kennisse hebben, hoe met vrij Hollan
ders te handelen, regeren soude", heeft
Brederode bewerkt dat men de broer van
Willem, Hertog Albrecht tot ruwaard van
Holland verkoos, terwijl Machteld met
12.000 Vlaamse schilden werd schadeloos
gesteld. Als beloning ontving Reinoud van
de nieuwe landsheer het baljuwschap van
Kennemerland, hetwelk ontnomen werd
aan de Cabeljauws-gezinde ridder Johan
van Bloemesteyn. Toen hij zich met groot
gevolg op weg begeven had om zijn ambt
en waardigheden te gaan aanvaarden, werd
de stoet ter hoogte van Castricum door de
Cabeljauwen overvallen met de bedoeling
om de gevi-eesde Hoekse aanvoerder te
vermoorden. In een hevig gevecht wist
Brederode zich terug te trekken op het dorp
en zich te verschansen in de kerk, waar hij
in het voorportaal' persoonlijk met het
„rapier" menig aanvaller deed sneven, tot
dat hij uit zijn benarde positie kon worden
bevrijd. Als dank voor de wonderbare red
ding uit de handen van deze overmacht
schonk hij uit zijn eigen bossen in Hol(t)-
land het benodigde hout voor de voltooiing
van de Maria kerk te Haarlem. Zijn vrouw
heette Johanna van Gennep, de erfdochter
van de Graaf van Gennep. Ook was Rei
noud Eerste Edele van Holland. In 1390
overleden, werd hij opgevolgd door zijn
zoon, die in de slag bij Agincourt anno 1415
sneuvelde zonder kinderen na te laten,
waardoor zijn tweede zoon Walraven de
17e Heer van Brederode werd.
Deze, niet minder strijdvaardig dan zijn
vader, was stadhouder van Holland. Hij
sneuvelde bij de verovering van Gorinchem
op 1 December 1417 na in het haixdgemeen
persoonlijk de bevelhebber der tegenstan
ders, Willem van Arkel, te hebben gedood.
Hij volvoerde dit wapenfeit in dienst van
de bekende Jacoba van Beyeren. Door zijn
Wapen van Dirk van
Brederode ±1376
Zo zag het kasteel Brederode er in 1620 uit.
Wapen der Graven en
Edele Heren van Lip-
oe-Detmcld 16S7-17S9
(het hartschild is ge
vierendeeld van de
wapens Vianen en
Ameide)
huwelijk met Johanna, Vrouwe van
Vianen.Ameide en Herlaer, dochter van
Hendrik en Margaretha van Herlaer, kwa
men deze bezittingen aan de Brederodes.
Hun zoon was de naar zijn grootvader ge
noemde Reinoud, Ridder van het Gulden
Vlies, Jeruzalem vaarder, commandant der
Stichtsen en Eerste Burggraaf "van Utrecht
van zijn geslacht. Zijn broer was Gijsbert,
Domproost en later Bisschop van Utrecht.
De Burggravelijke waardigheid bleef in de
familie Brederode totdat zij achtereenvol
gens in 1679 en 1684 in mannelijke- en
vrouwelijke lijn uitstierf. Via het geslacht
Dohna verviel de nalatenschap der Brede-
rode's aan het Huis Lippe-Detmond, dat
uit het eerste huwelijk van Graaf Simon
VII van Lippe met Anna Catharine van
Nassau-Wiesbaden spruit. Zij was klein
dochter van Graaf Jan van Nassau, de
stichter van de Unie van Utrecht en recht
streekse voorvader van Koningin Juliana.
Het Huis -Lippe
Drie generaties van het regex-ende Huis
Lippe waren Erfburggraaf van Utrecht, tot
dat in 1.725/26 Simon Heinrich Adolf, Graaf
en sedert 1720
Vorst van Lippe-
Detmond, 't Burg-
graafsclxap met
Vianen, Ameide
enz. aan de Staten
van Holland ver
kocht. Hij en zijn
opvolgers bleven
echter de titel en
de wapens van
Vianen en Ameide
in hun blasoen
voeren. Vorstin
Pauline, Regentes
van Lippe van
1802—1820, wedu
we van zijn klein
zoon Leopold I,
schafte de titel af
en verwijderde de
kwartieren, welk
gebruik echter
door haar zoon
Leopold II na
haar dood weer
werd hersteld en tot op heden is de traditie
gehandhaafd.
Het stamhuis van
Prins Bernhard
Prins Bernhard, stammende uit het
tweede huwelijk van bovengenoemde
Simon VII van Lippe met Maria Magdalene
van Waldeck-Wildungen, een achter-klein
dochter van Jan van Nassau, reeds ver
meld, en niet behorende tot de later rege
rende Biesterfelds, voert dus de titel Erf
burggraaf van Utrecht niet. Z.K.H. is even
wel door zijn voormoeder Ferdinande Gra
in van Bentheim-Tecklenburg, wel een
nakomeling van Reinoud van Brederode de
eerste Burggraaf van Utx-echt zijner fami
lie, daar door Walraven, Wolfert, Reinoud
en Floris van Brederode, resp. zoon, klein-,
achterklein- en bet-achterkleinzoon van
Ridder Reinoud,
tenslotte 't Brede-
x'ode bloed vloeide
in Anna Marga
retha, die met
F rangois de la
Place, Burggraaf
Machaut gehuwd
was. Deze was rit
meester en ver
volgens kolonel
over een regiment
ruiters ten dienste
van de Verenigde
Provinciën. Hij
eindigde zijn mili
taire loopbaan als
Gouverneur van
Rees, in welke
plaats zijn vrouw
stierf. Haar
lichaam, werd in
Vianen bijgezet,
maar haar hart
bleef in Rees, aan
welke plaats zij
dit orgaan verpand had!
Huix achterkleinkind Albertine Henriette
Gravin van Isenburg-Meerholz trouwde
met de graaf Moritz Casimir van Bentheim
etx werd de moeder van de reeds genoemde
Ferdinande, die in het geslacht Lippe-
Biesterfeld huwde en uit wie onze Prins in
rechte lijix stamt.
Uit 't bovenstaande blijkt hoe nauw de
bandeix des bloeds zijn die Koningin
en Prins aan elkander binden door de
edele geslachten Nassau en Brederode.
Ten besluite de slotwoorden van Paulus
Wapen der Vorsten
van Lippe (kwartier
n 9 Vianen en 3
en 7 Ameide)
Zegel van Reinoud van Brederode, aan
wezig in het Rijksarchief te Utrecht.
Voet, aan wiens lezenswaardig geschrift
over het geslacht Brederode bovenstaande
gegevens voornamelijk werden ontleend;
„En dit is het weynige, t'welck ick op het
pampier heb willen bx-engen, soo om ieder
een aen te wijzen in t'kort, wat voor Helden
uvt het Hooch loflijcke Huys van Brede
rode gesproten zijn. door de exempelen van
hare Doorluchtige Voorouderen, op le
wecken tot naevolginge der selver Hex'oisse
deuchden, en daeden. Omdat alsoo den
Lande noyt en ontbreecke aen soodaenige,
die des noots zijnde, haer goet ende leven
voor de vryheyt van onsen staet gewil-
lichlijck souden willen opoffex-en!"
Kasteel van Breda geheel gerestaureerd
In tegenwoordigheid van Prins Bernhard
heeft de minister van Oorlog, mr. W. F.
Schokking, Donderdag de Koninklijke Mi
litaire Academie in Breda heropend. De
plechtigheid werd gehouden op de binnen
plaats van het Kasteel van Breda, waar
gedurende 120 jaar de academie is geves
tigd.
De gouverneur der K.M.A. kolonel K.
F. Puffius, herdacht de cadetten, die in
1940 gevallen zijn. De generaal-majoor
der genie J. Kok gaf een kort overzicht
van de geschiedenis van het kasteel.
Luitenant-generaal mr. H. Calmeyer
sprak in de plaats van generaal mr. H. J.
Kruis, die verhinderd was aanwezig te zijn.
De minister spreekt.
Minister Schokking zei in het begin van
zijn rede dat er in ons land een geest van
orde heerst. „Daarom legt de gouverneur
van de K.M.A. dan ook een horloge naast
mij om mij aan mijn spreektijd te herin
neren". De minister deelde mede dat zijn
ambtgenoot van Onderwijs. Kunsten en
Wetenschappen zeer tot zijn spijt door
ambtsbezigheden verhinderd was aanwe
zig te zijn. „Als men het druk heeft met
comités-generaal" aldus de minister, „dan
moet men een plechtigheid als deze^ met
vele generaals in comité laten varen". Hij
zette uiteen hoe belangrijk de K.M.A. is
voor de jonge mensen, die er worden op
geleid. In een belangrijke periode van hun
leven ontvangen zij niet alleen onderwijs,
maar wordt hun persoonlijkheid gevormd.
Een officier zonder geestelijke grondslag
is niet geschikt om leiding te geven. De
minister hoopte dat ook de eredienst spoe
dig weer een plaats in de K.M.A. zal gaan
innemen, ook al moet de grootste zuinig
heid betracht worden. „Ik ben blij, dat de
militaire auto's, die ik op weg hierheen
gezien heb, vol zaten. Want als men in een
militaire auto maar éen generaal ziet,
heeft men direct critiek op de minister".
De minister zei dat het beroep officier
even nobel is als elk ander beroep. Zij,
die aan de K.M.A. worden opgeleid, zijn
bevoorrecht. Hij hoopte dat de K.M.A. ook
een zegen zal zijn voor ons land, voor In
donesië, de Antillen en Suriname, waarna
hij de academie voor heropend verklaarde.
Geschenk van de stad Breda.
De burgemeester van Breda. mr. dr. C.
A. Prinsen, bood als geschenk van de stad
een door Charles Eyck geschilderd statie
portret van de Koningin aan. Daarna ston
den de cadetten voor het hoofdgebouw
aangetreden. Hier sprak de oud-gouver
neur der K.M.A. generaal-majoor b.d. H.
C. G. baron van Lawick hen toe. Hij her
dacht hen, die het leven lieten in de oor
log of bij het verzet en droeg het vaandel
van het cadettencorps aan kolonel Puffius
over. Het is door de stad Breda in October
Atlantisch pact nog niet
in stemming
De hoop, dat het Atlantisch pact nog
deze week in de Amerikaanse Senaat in
stemming zou worden gebracht is gisteren
de bodem ingeslagen, omdat twee republi
keinse senatoren geweigerd hebben gevolg
te geven aan het door de democratische
fractie ingediende verzoek om aan het einde
van een speciale Zaterdagzitting over het
pact te stemmen.
Eén senator kan het de Senaat onmo
gelijk maken tot een stemming te beslissen.
Truman tegen lening aan Spanje
President Truman heeft Donderdag op
zijn wekelijkse persconferentie zijn afkeu
ring uitgesproken over het voorstel uit het
Congres om Spanje 50.000.000 dollar van de
Marshall-gelden te geven. President Tru
man verklaarde met de meeste nadruk, dat
hij hierin niet zou toestemmen. Op de vraag
waarom hij het voorstel afkeurde, ant
woordde Truman, dat de V.S. op het ogen
blik niet op vriendschappelijke voet met
Spanje staan.
In Sliedrecht, dat in 1944—1945 het cen
trum van de „line crossers" van bezet naar
bevrijd Nederlands gebied vormde, heeft
Prins Bernhard gisteren aan 57 onder
grondse strijders de medailles, verbonden
aan de hen reeds eerder verleende Ko
ninklijke onderscheidingen uitgereikt.
Voor deze plechtigheid bestond zeer grote
belangstelling. De staatssecretarissen van
Oorlog en Marine, de Commissaris der Ko
ningin in Zuidholland, generaal mr. H. J.
Kruis en vele andere militaire en burger
lijke autoriteiten woonden de uitreiking
op een terrein aan de Merwesingel, bij.
Nadat de Koninklijke Militaire Kapel ter
ere van de hoge bezoeker het Wilhelmus
gespeeld had, inspecteerde de Prins de
opgestelde troepen waarna hij het woord
tot de verzetstrijders richtte. De Pi-ins
zeide dat het hem een bijzondere grote
vreugde was door de Koningin in de ge
legenheid te zijn gesteld, deze onderschei
dingen uit te reiken. Hij memoreerde de
moedige daden der verzetslieden in die
dagen van spanning toen deze mensen
alles op het spel zetten voor de bevrijding
van het vaderland. Toen u in die tijd vrij
willig begon met uw gevaarlijk werk heeft
geen uwer aan onderscheidingen gedacht.
Ik beschouw het als een voorrecht u deze
onderscheiding te mogen uitx*eiken. Ik
moet ex-kennen, dat velen van u niet die
waardering ontvangen hebben, die ik hun
persoonlijk zou willen toekennen, maar ik
zal mij bij die beslissing neerleggen. Ik
dank u voor hetgeen gij hebt gepresteerd.
Gij zijt een voorbeeld voor het Nederland
se volk en voor de gehele wereld geweest.
Nadat Prins Bernhard het Koninklijk Be
sluit tot toekenning der onderscheidingen
had voorgelezen, ving hij met de uitrei
king aan. De onderscheidingen bestonden
uit: het Kruis van Verdienste, de Bronzen
Leeuw en het Bronze Kruis. Onder de 57
gedecoreerden bevond zich mejuffrouw M.
C. van Grunsven uit Geffen (N.-Rr.) die
zestien maal met succes gevaarlijke op
drachten in bezet Nederland uitvoerde
voor zij in de winter van 19441945 bij
kwakkelweer uitgleed op het ijs en een
Benzineprijs een halve cent
per liter lager
De oliemaatschappijen in Nederland
hebben besloten met ingang van heden
de prijs van de benzine van 26 cent te ver
lagen tot 251,2 cent per liter.
nekwervel beschadigde. Door deze val
werd zij gedeeltelijk verlamd. De Prins
reikte aan haar de onderscheiding uit,
terwijl zij op eeix brancard lag, en onder
hield zich enige ogenblikken met haar.
Na de decoratie werd door de troepen
onder leiding van majoor Huyskes voor
Prins Bernhard en de gedecoreerden ge
defileerd.
Om half vijf keerde de Prins met zijn
gevolg na een korte rijtoer door het stadje
naar Soestdijk terug.
Pauselijk decreet geldt ook
voor „meelopers"
In Vaticaanse kringen sprak men giste
ren als zijn mening uit, dat het Pauselijke
decreet, waarbij communisten worden ge
ëxcommuniceerd, tevens slaat op „meelo
pers", die het communistische beleid en
de communistische propaganda steunen.
Het decreet wordt in alle talen der we
reld vertaald en zal dagelijks door radio
Vaticana worden omgeroepen. Bijzondere
aandacht zal worden besteed aan de Oost-
Europese landen.
Volgens Vaticaanse kringen is één der
voornaamste redenen voor het decreet het
gevaar van een communistische vijfde
kolonne, die zich „in Katholieke organi
saties heeft gedrongen en misschien zelfs
in het organisme van de Vaticaanse staat".
Volgens de zelfde bron heeft de kerk
„verborgen aanhangers" onder de commu
nistische functionarissen, zelfs in de Sov
jet-Unie.
Voorts werd gezegd, dat Katholieken
niet gedwongen zullen worden het com
munisme openlijk af tc zweren om zich
van excommunicatie vrij tc stellen. Het
zou meer een kwestie zijn tussen de ge
lovigen en hun px-iesters.
A. J. Grootens 85 jaar
De heer A. J. Grootens te Bloenxendaal, een
om zijn capaciteiten zeer gewaardeerd schil
der, is heden 85 jaar geworden. Hij schilderde
zowel bloemen, landschappen als portretten
O.a. voerde hij werk uit voor ir. G. Fried-
hoff, de ontwerper van het stadhuis in
Enschedé, Toen de heer Grootens jonger was
nam hij actief deel aan het werk van het
college ..Kunst zij ons Doel" in Haarlem. Hij
werd wegens zijn verdiensten voor deze ver
eniging benoemd tot erelid.
Niettegenstaande zijn hoge leeftijd werkt
de heer Grootens nog.
1903 bij het 25-jarig bestaan van de K.
M. A. aan het corps aangeboden. Dit vaan
del is smetteloos gebleven en kwam niet
in handen der Duitsers.
Toespraak van Prins Bernhard.
Vervolgens richtte Prins Bernhard zich
tot het cadettencoi-ps. Misschien zijn er
velen onder de oudere officieren, aldus de
Prins, die dit verblijf te luxueus vinden
en minder geschikt voor de vorming van
de troep. Men moet er echter rekening
mede houden, dat nieuwe tijden nieuwe
eisen stellen. De Prins hoopte dat de ca
detten zullen worden opgeleid tot vlotte,
enthousiaste en plichtsgetrouwe mannen,
die hun troep tot voorbeeld zullen zijn.
Ons volk en vooral de Koningin heeft grote
belangstelling voor het cadettencorps.
Toont u die belangstelling waardig, zowel
in als buiten dienst.
Na de toespraak van de Prins defileerden
de cadetten langs de genodigden.
Aan de vrij talrijke groep grotere meis
jes van het kinderkoor „Inter Nos" was
opgedragen het concex-t te beginnen, dat
gisteravond door het koor onder leiding
van zijn directeur Jan Booda in de Haar
lemse Concertzaal werd gegeven. Zij
hadden hiervoor enkele duetten van F.
Mendelssohn Bartholdy en van F. Abt in
gestudeerd, wei-ken, die gewoonlijk door
twee solostemmen worden gezongen. De
uitvoering plaatste de meisjes van het
koor voor niet geringe moeilijkheden,
want zij moesten thans voldoen aan de
technische vocale eisen, die de solo-par
tijen ten aanzien van toon vorming en
klankkleur, zuiverheid, articulatie, rhyth-
miek, dynamiek, wooi-d-expressie en ka
rakteristiek onverbiddelijk blijven stellen.
Het i-esultaat van de vertolking bewees,
dat de keuze van deze duetten inderdaad
gewaagd was. In het bijzonder bleek het
moeilijk het toonpeil te handhaven. Maar
niettemin kon men concluderen, dat Jan
Booda beschikken kan over een koor van
frisse, jonge stemmen, die een uitnemende
voorwaarde voor perfecte uitvoeringen
kunnen betekenen.
De afdeling „Kleintjes" liet zich na het
optreden van de groteren dapper gelden
nxet een aardig liedje over een „Kleine
Fidel". Via een „Huzarenlied" kwamen de
kinderen weer in hun eigen wereldje met
de bekende „Kleppermars", die zij met
zichtbaar genoegen en ovex-gave zongen.
Het gehele kinderkoor besloot het eerste
gedeelte van de avond met drie liederen
van H. v. Tussenbroek het opgewekte „De
regenboog", het stemmige „De Nacht" en
het juichende „Gij vriendelijke zonne".
Na de pauze kwam allereerst een ver
tolking van drie Zwitserse liederen door de
gx-otere meisjes van „Inter Nos", die bin-
nenkox-t weer een bezoek aan Zwitserland
gaan brengen. En ook voor deze liederen
kwam de heldere klank der jonge stem
men als uiterst gunstige factor aan de dag.
Een belangrijk besluit kreeg het concert
met de uitvoering van de Cantate „De
Wereld in", van Peter Benoit, in het bij
zonder omdat hier de aandacht gevraagd
werd voor een belangrijke compositie van
de volhardende vechter voor een eigen
Vlaams muziekleven. Een compositie, die
zowel om haar algemene strekking als om
haar innerlijke muzikale waarde meer be
kendheid in ons land verdient. Het is
geen werk, dat een oppervlakkige voorbe
reiding kan verdragen. Want enerzijds ver
langen de melodiek en de harmonische
ontwikkeling met de soms vrij plotselinge
modulaties grondige studie, anderzijds zijn
er tal van muzikale verfijningen, die een
subtiele afwerking gebieden. De uitvoering
door „Inter Nos" heeft men kunnen waar
deren als initiatief, ook om de indruk, die
hel koor op de meest geslaagde momenten
met Benoit's muziek heeft kuixnen maken.
Ongetwijfeld zal deze eerste uitvoering
niet tevens de laatste zijn, die het koor
van „De Wereld in" gegeven heeft en men
mag verwachten, dat volgende vertol
kingen steeds meer de bedoeling van Peter
Benoit en de tekstdichter Julius de Geyter
nabij zullen komen.
De pianiste Emmy van Eden, die het
koor de gehele avond tot een belangrijke
steun was. kon haar werk met de uitne
mende begeleiding van Benoit's cantate
bekronen.
Als intermezzi, die door de talrijke scha
re familieleden, vrienden en bekenden zeer
op prijs werden gesteld, gaven jeugdige
pianistes en pianisten uit het koor enige
voordrachten, waarvan enkele getuigden
van een verrassende natuurlijke muzika
liteit. p. ZWAANSWIJK
Toelagen aan nabestaanden
van onderwijzend personeel
Bloemendaalse raadsleden
doen voorstel
In de eerstvolgende vergadering van de
Bloemendaalse gemeenteraad, die op Don
derdag 21 Juli wordt gehouden, komt on
der meer een voorstel aan de orde van de
fractievoorzitters van K.V.P., C.H.. A.R en
P.v.d.A. tot het verlenen van toelagen aan
nagelaten betrekkingen van personeel van
openbare en bijzondere lageie scholen.
Banken voor R.K. Jongensschool
B. en W. van Bloemenaaa) stellen de
raad voor medewerking te verlenen aan de
aanschaffing van 32 schoolbanken voor de
R.K. Jongensschool te Overveen.
Sedert enige jaren heeft deze school te
weinig banken. Het tekort aan banken
werd aanvankelijk opgelost door het ge
bruik van stoelen en tafeltjes uit het ge
bouw „Dorni". In 1947 werden door wel
willendheid van een schoolbestuur uit de
gemeente Velsen twintig banken geleend.
Deze moeten thans worden teruggegeven.
Daarna zijn 112 banken beschikbaar voor
237 leerlingen.
Agenda voor Haarlem
VRIJDAG 15 JULI
Gem. Concertgebouw; H.O.V, zomercon-
?nr-' ?.„ullr- Kcmbrandt: „Johnny Belinda",
18 j., 2.00, 4.15, 7.00 cn 9.15 uur. Palace:
„Pinnocchio". alle leeft., 2.00, 4,15, 7.00 en 9.15
Luxor: „Gifhandel in Shanghai" 18 i„
2.00, 4.15, 7.00 en 9.15 uur. Frans Hals: Blue
Skies". 14 j., 2.30, 7.00 en 9.15 uur. City: Vlie
gende forten", 14 j„ 2.15, 4.30, 7.00 en 9.15
uur. Spaarne: ..Ruiters in het rood" 14 i
7.00 en 9.15 uur
ZATERDAG 16 JULI
Gem. Concertgebouw: Kilima Hawaiïans,
8 uur. Bxoscopen: Middag- en avondvoorstel.
Iingen. Spaarne: Jeugdvoorstelling, 2.30 uur
