$<*8£S3}1,
Tweede Kamer behandelt de
Wet Autovervoer Personen"
met
ver «Ier!
puntenvrije verkoop
ALLE TEXTIEL
J.v. Moorsels Zn
„Wij lieten ons door lichtgelovigheid
verleiden een slechte zaak te dienen"
(jfcort en
Een vage herinnering
Donderdag 21 Juli 1949
Haarlems Dagblad
n
Critiek op „ordening"
der commissie-Van Breen
(Van onze parlementaire redacteur)
Woendagmiddag hield de Kamer zich
vooral mei autobussen en ook met de spoor
wegen bezig bij de behandeling van de Wet
Autovervoer Personen, oorspronkelijk da
terend van 1939. Deze wil men thans wij
zigen. De praktijk heeft de noodzaak hier
van aangetoond. Want de bepalingen van
1939 houden zich bijvoorbeeld niet bezig
met een regeling inzake vergunningen
voor streekvervoer, maar onderwijl heeft
de op grond van deze wet ingestelde Com
missie Vergunningen Personenvervoer,
voorgezeten door prof. Van Breen, een hele
reeks van vergunningen niet meer ver
lengd, omdat het met het oog op het
streekvervoer gewenst werd geacht de ver
gunning slechts aan één eventueel uit een
combinatie van aanvankelijk concurre
rende bedrijven ontstane onderneming
ning te verlenen. In het algemeen heeft de
commissie zwaar „geordend", zodat er van
de 400 autobusondernemingen, die tien jaar
geleden nog bestonden, thans slechts 50
streekvervoer- en 41 trajectvervoerbedrij-
ven zijn overgebleven. Nu bleek een van
de' in het Kamerdebat sterk op de voor
grond geplaatste grieven te zijn, dat de
commissie-Van Breen, handelend volgens
niet bekende richtlijnen van de minister,
over vergunningsaanvragen had beslist.
Aldus zouden heel wat bedrijven om zeep
zijn gebracht. Deze kunnen schadevergoe
ding ontvangen waarbij de Commissie
Vergunningen Personenvervoer een belang
rijke stem in het kapittel heeft.
De heer Ma en en (KVP) pleitte voor
een betere regeling en verlangde openbaar
making van de richtlijnen voor het ver
lenen van vergunningen. Dat eist de rechts
zekerheid, een opvatting gedeeld door mr.
Algera (A.R.), die er over klaagde, dat het
particulier bedrijf elk ogenblik door de
commissie, in samenwerking met de minis
ter, kan worden weggevaagd. Het beleid
der commissie heeft vrij veel critiek ont
moet. Maar, zo verzuchtte onder meer de
heer Krol (C.H.), gedane zaken nemen geen
keer. Feitelijk is de Kamer al voor de be
handeling van het wetsontwerp door het
optreden van de Commissie Vergunningen
Personenvervoer voor voldongen feiten
geplaatst. Ernstige critiek had de heer
Zege ring Hadder s (V.V.D.), die
vond dat minister Spitzen dezelfde weg be
wandelt als zijn voorganger, ir. Vos; dit tot
schade van de pariculiere ondernemers.
Natuurlijk was deze afgevaardigde en
hij stond hierin geenszins alleen slecht
te spreken over de concurrentie die de
spoorwegen en haar dochterondernemingen
de particuliere autobusbedrijven aandoen.
Daarin zag hij zelfs het gevaar, dat men
op het hellend vlak van de nationalisatie
zou geraken, juist ook wat het streekver
voer aangaat.
Een gans ander geluid liet de heer
Schilthuis (Arbeid) horen, die veel lof
voor de Commissie-Van Breen had. Zij
moest nu eenmaal ordenen en dat was bij
handhaving van alle 400 ondernemingen
niet mogelijk. Wel vond hij het gewenst, het
aantal thans bestaande bedrijven niet ver
der te gaan inperken.
Hedenmiddag zal minister Spitzen ant
woorden.
Na de stormloop der eerste
dagen komen weer anderen
aan de beurt, want onze
onuitputtelijke
voorraden
laten toe dat wij nog
duiZ0ndf!n kunnen laten
profiteren van onze
van
Weer keuze als van ouds.'
LEIDEN DEN HAAG - HAARLEM
rif?Ai&
Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM, 20 Juli 1949
ONDERTROUWD: 20 Juli: J. W. Haver en
C. M. Vreenegoor. W. F. Sekreve en M. Al-
bers. M. J. A. Tholen en C. A. Nijssen. G. C.
te Nu ijl en L. M. Nolte. T. W. Ruigrok en
H. B. Kersten. G. Kracht en E. Janssens. H.
A. van Offeren en F. A. Eeltjes. G. Flipphi
en H. A. Vuijst. M. H. Alofs en J. J. van
Meerveld. J. R. Stevenhagen en J. R. Over-
mars. W. A. van Herpe en G. J. van der Spek.
J. Bosman en J. C. Bijster. A. A. M. van
Balgooy en C. C. Pelser. P. W. Wildschut en
G. Leeflang.
GEHUWD: 20 Juli: B. van Bakkum en J.
M. W. Wildschut. J. F. W. Leusink en M.
Kraan. J. Koning en P. van Scheppingen. P.
Stokman en L. C. van de Haterd. B. Weyens
en E. Gahagan. W. H. van Vessum en H. T.
Mulder. J. F. Pieters en W. A. Fopma. H.
Meyer en A. A. Grotholt. J. W. Coene en A.
Hofmans. N. M. Raijmakers en H. M. Ver-
hakel- J. Goede en C. M. J. de Jongh. A.
Kollaart en G. A. Meeuwenoord. A. J. A.
van Weel en B. C. Ruijgrok. N..Hartog en
G. Kamp. G. J. P. van den Wildenberg en
J. P. Smit. t
BEVALLEN van een zoon: 17 Juli: E.
Jongsma-Verplanke; O. Benjamins-Schröder.
18 Juli: M. G. E. Koelemeijer-van Merken-
stein. 20 Juli: J. H. van Beelen-van Bilder-
beek; van een dochter: 19 Juli: C. M.
Zwart-de Ligt. nn
OVERLEDEN: 18 Juli: J. W. de Groot. 82
jaar. Kleverparkweg; A. A. van Zoelen-
Mertz. 45 jaar. Cederstraat; A. T. van den
Broek, 12 jaar, Bloemhof straat.
De „Wota" te water
Heden, Donderdagmiddag om even over
12 uur werd van een van de hellingen van
de Scheepswerf en Machinefabriek Hol-
land-Nautie te Haarlem de kustvaarder
„Wota" te water gelaten.
De Wota is het eerste nieuw gebouwde
schip van de Holland-Nautic na de oorlog
en tevens het eerste geheel gelaste stalen
schip van deze werf. De opdrachtgevers
zijn de Gebr. Holwerda te Heerenveen.
De heer Holwerda Jr. verrichtte de korte
doopplechtigheid.
De Wota is gebouwd volgens de bepa
lingen van Lloyds Register of Shipping;
zij meet 330 brt., de lengte over alles is
41.58 m., de breedte 7.26 m., holte 3.03 m.,
diepgang 2.65 m.
De voortstuwing geschiedt door een
Hornsby dieselmotor van 216 pk. bij 500
omw. per min.
TWEE TREINEN MEER NAAR
HEEMSTEDE - AERDENHOUT
De treinen die van Haarlem om 19.53
en 22.53 naar Leiden en verder vertrekken,
stoppen in het vervolg ook te Heemstede-
Aerdenhout.
Permanent parkeerverbod
voor Westelijke Zijlstraat
Sedert 1935 gold voor de Zijlstraat in
Haarlem tussen Nassaulaan en Kinderhuis-
vest een wisselend parkeerverbod. Op de
even data mocht men aan de zijde van
oneven huisnummers parkeren, op de
andere dagen aan de overzijde daarvan.
Daar echter gebleken is dat de laatste tijd
steeds meer ernstige verkeersopstoppingen
ontstaan, hebben B. en W. besloten in het
belang van de vrijheid en de veiligheid
van het verkeer het wisselende parkeer
verbod te vervangen door een permanent.
Kleine oorzaken....
Het onverwacht oversteken van een twee
jarig jongetje op het Stationsplein te Haar
lem was Woensdagavond de indirecte oor
zaak dat een 62-jarige dame uit Den Haag
een hersenschudding opliep. Zij zat in een
autobus van de N.Z.H.V.M. en de chauffeur
moest plotseling zo krachtig remmen voor
het knaapje, dat zij met het hoofd
tegen de achterwand van de bus viel. De
hersenschudding was van dien aard, dat de
dame in het Diaconessenhuis moest wordet
opgenomen.
Voor Nederland ongunstige
rapporten der U.N.C.I.
Eerste Kamerlid stelt vragen
Het Eerste Kamerlid de heer Ruys de
Beerenbrouck (KVP) heeft aan de minis
ters van Buitenlandse Zaken en van Over
zeese Gebiedsdelen gevraagd, of het waar
is dat de bij de ramp met de „Franeker"
om het leven gekomen Amerikaanse jour
nalisten William Newton openlijk de mili
taire raad van de UNCI er van heeft be
schuldigd, dat deze dé rapporten der mili
taire waarnemers desbewust wijzigde in
een voor het standpunt der Nederlandse
regering minder gunstige zin?
Indien inderdaad een dergelijke uitlating
is gedaan, wil de regering dan de tekst
daarvan ter kennis van de Kamer brengen
en mededelen in hoeverre de geuite be
schuldiging overeenstemt met de haar zelf
ter beschikking staande gegevens?
Zijn de ministers niet van mening, dat
het geven van minder juiste voorstellingen
over de rapporten der militaire waar
nemers ten nadele van een der partijen in
plaats van aan de verzoenende taak der
commissie ten goede te komen veeleer er
toe bijdraagt, bestaande tegenstellingen
tussen partijen te verscherpen?
Zijn de ministers bereid de organisatie
der Verenigde Volken in te lichten en er
de aandacht op te vestigen, dat in het be
lang van het werk der UNCI zelf een toet
sing van de uitgezonden krachten op haar
betrouwbaarheid gewenst is en dat alleen
rechtschapen en waarheidlievende func
tionarissen voor deze door de UNO ter
hand genomen taak aanvaardbaar zijn?
Lages
De „Silhertanne"-moord
op de schrijver A. M. de Jong
OPZIENBARENDE VINDING
Van groot belang voor de huisvrouw
Zoals bekend is, wordt met de term „Zelf
werkend Wasmiddel" een product aangeduid,
dat gelijktijdig chemisch bleekt en wast.
Er bestaat echter ook een andere manier
om weefsels witter te maken; in de chemie
noemt men- dat „optisch bleken". Volgens
deze methode wordt het goed vele malen
witter en zachter.
In de laboratoria van Dobbelman te Nij
megen is men er nu in geslaagd, het nieuwe
„optische bleken" te combineren met reeds
bekende chemische bleekwijzen en met het
wasproces. Het resultaat is een verrassend
nieuw wasmiddel, dat een veel wittere was
oplevert, dan men ooit voor mogelijk hield.
Verrassend is ook de uitwerking op bont en
gekleurd goed, dat met veel frissere, opge
helderde kleuren uit het sop komt. De vin
ding werd geregistreerd onder de naam
„Actief Wit".
Het zelfwerkend wasmiddel, waarin door
middel van „Actief Wit" het optisch bleken
wordt toegepast, draagt de naam „Castella";
dezelfde naam, waaronder Dobbelman N.V.
ook haar bekende toiletzeép en overvette
huishoudzeep in de handel brengt.
(Adv.)
Met het verhoor van een zeer zenuw
achtige 29-jarige Nederlandse politieke ge
vangene opende de president van het Am
sterdamse Bijzondere Gerechtshof de
tweede zitting van het proces tegen de
vroegere chef van "de Amsterdamse Sicher-
heitspolizei Lages.
„Ik ben daar reeds voor gestraft," zei
B. M. Swagers, „waarom moet ik er nu
weer voor worden gestraft?"
Dat was zijn antwoord op de vraag van
de president of hij zich herinnerde bij
executies in Limmen en Amsterdam aan
wezig te zijn geweest.
„U wordt hier niet gestraft", zei prof.
Van Hamel, „het gaat hier uitsluitend om
Lages".
„Maar voor mij is het een extra bestraf
fing telkens opnieuw over die dingen te
moeten spreken. Ik heb er levenslang voor
gekregen. Ik heb alle moeite gedaan om
die dingen te vergeten. Dat is mij ten dele
gelukt. Maar als ik er nu weer over moet
spreken, komt het allemaal terug".
Tijdens het verdere verhoor bleek, dat
Swagers zelf deel had uitgemaakt van de
vuurpelotons.
Daarna hield het hof zich opnieuw bezig
met de executie van Hannie Schaft. Krimi-
nal-sekretar Sehmitz en de Nederlandse
SD-agent Maarten Kuiper hebben haar
in de duinen bij Overveen gedood.
Kriminal-sekretar Sehmitz had eerst ge
schoten en daarna Kuiper.
„Maar vroeger hebt u toch beweerd, dat
u zelf niet had geschoten" zei de president.
„Ik heb het altijd toegegeven, ook bij het
proces tegen Kuiper. Kuiper wilde het toen
doen voorkomen, alsof ik niet geschoten
had-". „Ik heb steeds medelijden met het
meisje gehad en ik wilde haar zo min mo
gelijk kwellen, voor zover dat onder die
.omstandigheden mogelijk is. Ik wilde mijn
jongere kameraden, die bij de auto ston
den deze zware opdracht besparen en haar
zelf uitvoeren, want zij stonden bij de
wagen te sidderen, precies als ik trouwens".
Prof. van Hamel hield daarna Lages
voor, dat hij "voor dit gesol en gemodder
met een jong vrouwenleven uiteindelijk de
verantwoordelijkheid draagt. Lages wilde
die niet aanvaarden en zei, dat hij de op
dracht had ontvangen en had doorgegeven.
De moord op A. M. de Jong
De SD-chef Blumenthal werd gehoord
over de eerste „Silbertanne"moord: die op
de schrijver' A. M. de Jong in Blaricum op
18 October 1943.
Met Lages en Oehlschlagel ging Blumen-
thai op die avond per auto naar Blaricum.
Zij namen twee leden van de „Germaanse
SS (Van Gogh en Bernard) mee, die de
moord uitvoerden. Daarna keerden ze te
rug naar de auto, waarin Blumenthal met
Lages zat te wachten. Oehlschlagel had de
SS'ers tot de deur begeleid. De opdrachten
voor „Silbertanne"-moorden kwamen van
Rauter. Volgens een vroegere schriftelijke
verklaring van Lages had hij er in Den
Haag tegen geprotesteerd, dat de Sicher-
heitspolizei zich moest beperken tot het
beschermen van de Nederlandse SS'ers. Hij
had de moorden door eigen personeel willen
laten uitvoeren.
Een der twee SS'ers, Bernard, werd ver
volgens voorgeleid. Hij is thans 34 jaar en
gaf als vroeger beroep op: grossier in
rundvlees te Amsterdam. Bernard, die bij
vroegere verhoren steeds ontkend heeft bij
de moord op A. M. de Jong aanwezig of be
trokken te zijn geweest, verzocht de presi
dent hem het verschoningsrecht toe te
kennén, omdat hij zichzelf over de „Silber-
tarine"moorden niet wilde belasten, daar
hij nog berecht moet worden. Bernard en
Van Gogh hadden deel uitgemaakt van het
„Sonderkommando" van Feldmeyer.
De president beperkte zich tot het op
lezen der schriftelijke verklaringen, waar
na getuige Bernard weer werd weggeleid.
Lages noemde in zijn verweer de „Silber-
tanne" een zeer, zeer harde maatregel, die
ons allen tegen de borst stuitte, maar die als
militaire maatregel in deze oorlog nood
zakelijk werd geacht door zijn superieuren
en die hij moest uitvoeren of hij wilde of
niet.
In de middagzitting deed Lages het voor
komen alsof de illegale aanslagen precies
dezelfde strekking hadden als de „Silber-
tanne"moorden. Prof. van Hamel merkte
op dat er een groot verschil was: de ille
galiteit vocht voor de vrijheid, de Sicher-
heitspolizei voor de overheersing.
Lages zei daarop dat beide partijen voch
ten voor hun vaderland. „Dat het Duitse
systeem een ander systeem was dan het
Nederlandse, daaraan heb ik geen schuld"..
De president zei vervolgens, dat wat Lages
uit vaderlandsliefde in zijn eigen vaderland
zou hebben gedaan terecht geschied zou
zijn, maar dat Duitsland op Nederlands ge
bied niets te maken had en dus geen enkel
recht had zich voor hier gepleegde mis
daden achter vaderlandsliefde te verschui
len. Lages gaf zich evenwel nog niet ge
wonnen. „U weet toch zelf ook wel hoe
men ons voor de oorlog wijs maakte, dat
Nederland bondgenootschappen afsloot met
onze vijanden en dat wij wel genoodzaakt
waren Nederland binnen te vallen, omdat
anders de vijand over Nederlands grond
gebied het Ruhrgebied zou binnenvallen.
Wij geloofden dat," riep Lages met stem
verheffing uit, „wij geloofden het allemaal.
Iedere Duitser was er van overtuigd. Wij
hebben ons door onze lichtgelovigheid laten
verleiden een slechte zaak te dienen, maar
omdat wij het gelóófden, treft ons als enkel
radertje in de grote machine geen schuld".
Prof. van Hamel: „In bepaalde gevallen
mag te grote lichtgelovigheid wel als mis
dadig worden bestempeld".
Vervolgens werden de „Silbertanne"-
moordén in Beverwijk en Velsen-Noord, in
de Beemster en in Westwoud besproken.
Voorlopige regeling
voor het Nationale Plan
Functie van president van
de Rijksdienst vervalt
Ingediend is een wetsontwerp tot voor
lopige regeling in zake het Nationale Plan
en streekplannen.
De uitvoeringsregelingen, steunend op
het besluit betreffende de instelling van
een rijksdienst voor het Nationale Plan,
zijn krachtens de Wet Bezettingsmaatrege
len vervallen.
De „ruimtelijke ordening" vormt een der
studie-objecten van de staatscommissie
onder voorzitterschap van prof. mr. dr. G.
van den Bergh, die een herziening van de
Woningwet voorbereidt. Het is ongewenst,
dat op het resultaat van de arbeid dezer
commissie door het nemen van enige wet
telijke maatregel zou worden vooruitge
lopen. Anderzijds wordt het niet verant
woord geacht, in het bijzonder met het oog
op de streekplannen,het huidige rechts
vacuüm te laten voortbestaan tot de com
missie haar advies zal hebben uitgebracht.
In het thans aangeboden ontwerp is
daarom getracht op andere wijze een op
lossing te vinden en wel door zo getrouw
mogelijk de tijdens de bezetting vastge
stelde regeling te volgen. Slechts die be
palingen zijn niet opgenomen, die kenne
lijk met de Nederlandse verhoudingen in
strijd waren. Het ontwerp geeft dan ook
niet een definitieve regeling, doch beoogt
slechts een voorlopige voorziening, die ten
doel heeft het streekplannenwerk voort
gang te kunnen doen vinden.
In artikel 1 is de inrichting van de rijks
dienst voor het Nationale Plan slechts
schematisch aangegeven.
Dit schema, overgenomen uit de bezet
tingsregeling, wijkt aanmerkelijk af van
de inrichting van andere rijksdiensten.
De functie van president van de rijks
dienst voor het Nationale Plan, die slecht
in de Nederlandse verhoudingen past, is
vervallen.
Zijn adviserende bevoegdheden zullen
worden uitgeoefend door de vaste commis
sie van de rijksdienst voor het Nationale
%>lan.
De relletjes in „City"
Hoogovenarbeiders zenden
telegrammen
De heer A. Burghout te Haarlem zond
ons een afschrift van twee telegrammen
door arbeiders in de Staalfabriek der
Hoogovens naar aanleiding van het op
treden van de politie bij de relletjes in het
City-Theater verzonden.
Het eerste telegram is gericht aan de
Burgemeester van Haarlem en luidt:
„De arbeiders, werkzaam in de afdeling
Staalfabriek van de Koninklijke Hoogovens
en Staalfabrieken te Velsen, protesteren
met klem tegen het optreden der politie
tijdens de filmvoorstellingen in het City
Theater te Haarlem, waarbij hun collega
J. Visscher uit Haarlem zodanig werd mis
handeld, dat hij zijn rechteroog voor altijd
moet missen.
Zij eisen strenge maatregelen tegen hen,
die hiervoor verantwoordelijk moeten wor
den gesteld".
In een tweede telegram, dat bestemd is
voor de Minister van Binnenlandse Zaken
wordt een onderzoek naar de gedragingen
van het Haarlemse Politiecorps verzocht,
„opdat maatregelen kunnen worden geno
men tegen hen, die verantwoordelijk moe
ten worden geacht".
PREDIKANT EN ZIJN ECHTGENOTE
VERDRONKEN
Ds. Vos uit Hendrik Ido Ambacht en
zijn echtgenote zijn bij het zwemmen in
zee nabij Ouddorp (Flakkee) in een draai
kolk geraakt en verdronken. Het echtpaar
bracht zijn vacantie in Ouddorp door.
DOODVONNIS VOLTROKKEN
Het doodvonnis tegen Cornells Johannes
Kaptein, wiens gratieverzoek werd afge
wezen, is hedenmorgen voltrokken.
Het doodvonnis was door het Haags Bij
zonder Gerechtshof uitgesproken en door
de Raad van Cassatie bevestigd.
GESLAAGD
De heer A. W. Kesselder te Hillegom is
geslaagd voor het examen Handelskennis
L. O.
IJSHOCKEY. Het tournooi om het we
reldkampioenschap ijshockey 1950 zal in
Maart op de baan van de Wembley-pool wor
den gehouden.
BINNENLAND
Een inwoner van Hengelo zag kans om
te ontsnappen uit het Huis van Bewaring te
Almelo. Zijn vrouw vond het echter een
domme streek, want toen zij van haar ver
rassing over zijn plotselinge thuiskomst was
bekomen, bracht ze hem naar het politie
bureau.
Met ingang van 1 Augustus zal de fre
quentie van de K.L.M.-lijn Amsterdam-Te
heran, welke tot dusverre eenmaal per week
uitgevoerd werd, tot tweemaal per week in
beide richtingen worden verhoogd. De ma
chine, die op Maandag vertrekt, vliegt de
route Arnsterdam-Damascus-Teheran en het
vliegtuig dat op Donderdag vertrekt de
route Amsterdam-Rome-Istanboel-Teheran.
In Vlaardingen heeft een felle brand ge
woed in het laboratorium van de N.V. „Zil-
vervisch" aan de Westhaven. De brandweer
wist een gedeelte van het laboratorium te
behouden. Vele kostbare machines gingen,
echter verloren.
Nederlandse particuliere auto's zijn in
Duitsland vrijgesteld van belasting. De
K.N.A.C. ontving deze mededeling naar aan
leiding van een bij het ministerie van Finan
ciën door haar ingediende klacht, dat enige
maanden geleden herhaaldelijk belasting
werd gevorderd.
Het gemeentebestuur van Hengelo wilde
een lening aangaan tot een bedrag van een
millioen gulden, onder te brengen tegen de
door de regering vastgestelde rentevoet. Dit
is niet mogelijk gebleken. De gemeenteraad
heeft nu B. en W. gemachtigd tegen een
hogere rente te lenen.
Te Domburg is de 18-jarige J. Coops uit
Amsterdam in zee verdronken.
De „Sibajak" zal Zaterdag met onge
veer 800 passagiers, voornamelijk vrouwen,
en kinderen, die in het kader der gezinsher
eniging naar Indonesië gaan, uit Rotterdam
vertrekken. Er zijn 115 mannen, ruim 400
vrouwen en ongeveer 150 kinderen aan
boord.
De Italiaanse gezant, dr. Enrico Bom-
bieri, die sinds Maart 1-946 de Italiaanse re
publiek in Nederland vertegenwoordigde,
heeft ons land verlaten wegens zijn benoe
ming tot ambassadeur in Peru. De nieuwe
gezant is de heer Agostino Carissimo, die
zich in Kopenhagen bevindt.
Op 1 Augustus zal het 25 jaar geleden
zijn, dat de gemeentesecretaris van Utrecht,
dr. J. de Lange, als zodanig werd benoemd.
Een brand in de telefooncentrale te Gro
ningen heeft voor ongeveer f 13.000 schade
aangericht.
In Paramaribo heeft Woensdag de in
schrijving plaats gehad voor het bouwen van
700 volkswoningen. Van de 22 inschrijvers
waren er 14 per vliegtuig uit Nederland ge
komen. De inschrijvingen liggen tussen de
1 en 3 millioen gulden.
Gouverneur Huender en zijn gezin zullen.
22 Augustus met de „Cottica" Suriname ver
laten.
De Limburgse Tramwegmaatschappij
zal met ingang van 1 Augustus haar tram
lijnen Hoensbroek-Sittard en Hoensbroek-
Brunssum stop zetten. Met ingang van 1 Oc
tober wordt de tramlijn Heerlen-Hoensbroek
opgeheven. De enige tramverbinding, welke
dan nog overblijft in de mijnstreek, is Heer-
lén-Kerkrade. De opgeheven tramlijnen zul
len door busdiensten worden vervangen.
HAARLEM EN OMGEVING
De burgemeester van Haarlem, mr. P.
O. F. M. Cremers, zal Vrijdag geen spreek
uur houden.
De heer G. C. Zijp te Heemstede is ge
slaagd voor het examen handelskennis L.O.
Mej. J. G. Meesters te Overveen is ge
slaagd voor het examen Nederlandse Taal en
Letterkunde M.O.
De Heemsteedsc. gemeenteraad komt op
28 Juli weer in vergadering bijeen.
EEN Haarlemmer die iets te vragen of
op te ruimen heeft, plaatst een
Groentje in Haarlems Dagblad.
Dat is geen wet van Meden en Perzen.
Maar het is een goede, verstandige ge
woonte.
SCHEEPVAART
Alcor, Porto AlegreRotterdam 20 Juli van
Santos; Algorab, RotterdamPor-te Alegre 20
Juli van Bahia; Aludra, Perzische Golf—Rot
terdam 20 Juli vari Genua; Amsteldiep 21
Juli van Batavia te Singapore; Annenkerk,
Rotterdam—Australië pass. 20 Juli Suez;
Eemland, Buenos AiresAmsterdam 20 Juli
van Bahia; Heelsum, 20 JuLi van Sorong te
Glasgow; Hermes 21 Juli van Montevideo te
Santos; Johan van Oldenbarnevelt Java
Amsterdam pass. 20 Juli Guardafui; Kamer-
lingh Onnes, 20 Juli van Makassar te Balik-
papan; Lutterkerk, BombayRotterdam 21
Juli te Aden; Maaskerk, 20 Juli van Free
town naar Dakar; Maasland, Amsterdam—
Buenos Aires pass. 20 Juli Finisterre; Madoe-
ra, AmsterdamBalikpapan 22 Juli te Bela-
wan verwacht; Mataram, MakassarRotter
dam pass. 20 Juli Malta; Overijsel 19 Juli
van Donggala te Soerabaja; Salatiga 17 Juli
van Soerabaja naar Philippijnen; Garoet, 19
Juli van Batavia naar New York; Kota Ba-
roe 18 Juli van Balikpapan te Soerabaja; Slo-
terdijk, JavaNew York, 21 Juli te Colom
bo; Stentor, 20 Juli van Beirouth naar Alex-
andrië; Talisse, 20 Juli van Makassar naar
Banjoewaingi; Tawali, JavaAmsterdam, 20
Juli van Belawan; Tiba, 20 Juli van Santos te
Montevideo; Tjikampek, 20 Juli van Hong
kong naar Manilla; Tjisadana, 20 Juli van
Soerabaja naar Makassar; Volendam, Rotter
dam—Quebec pass. 20 Juli n.a.b. vuurschip.
Waterman, Rotterdam—Java 21 Juli te Port
Said.
FEUILLETON
32)
door NATALIE SHIPMAN
Natuurlijk kun je dat niet, zei hij
beslist. We zullen wel de een of andere
plaats vinden, waar zij heen kan gaan.
Surroll zal de juiste plaats wel weten en
hij zal haar wel kunnen overhalen. Hij
lijkt nogal bruusk en hard, als je hem
voor het eerst ontmoet maar in feite is
hij een mirakel van tact.
Zou je hem dus willen vragen? Nu,
als het niet te veel moeite is. Ik ben wer
kelijk bang, om haar nog langer hier te
houden
Zij zweeg en keek de andere kant op.
Ik zal hem nu trachten te bereiken.
Hij zal waarschijnlijk wel thuis zijn.
Toen hij naar een telefooncel liep,
hooDte hij maar, dat dit zo was. Het was
Zondagavond en er was alle kans, dat
Surroll met zijn familie naar buiten was.
Maar wonder boven wonder was hij in
het ziekenhuis en vrij om te horen, wat
Jm te zeggen had.
Ik weet wel een geschikte plaats, zei
hij kortaf. Het is een goed adres klein,
op ongeveer twaalf mijl afstand. Enig
idee, wat er met die vrouw aan de hand is?
Ja. zei Jim. maar ik wil je liever
zelf de diagnose laten maken. Zou je
haar zo gauw mogelijk willen bezoeken?
Als je haar vanavond of morgenochtend
kon wegkrijgen, zou dat voor Miss
Blanshaw een grote opluchting zijn. Zij is
vrijwel uitgeput en heeft een baan, die zij
niet missen kan.
Hij luisterde naar de kernachtige, laco
nieke stem. Goed. Ik zal waarschijnlijk
niet hier zijn, maar vraag maar naar Miss
Alden Blanshaw. De patiënte is een vrien
din van haar. Neen, ik weet haar naam
niet.
Terwijl hij nog sprak, schoot het hem
plotseling in de gedachte, dat dit inder
daad waar was. Rita Brayle was weer
getrouwd misschien meer dan eens.
Hij voegde er aan toe: En nog iets,
Surroll. Als het een kwestie van geld
wordt, laat het mij dan weten. Vertrou
welijk natuurlijk. Ik zou graag alles
weten, wat je me van dit geval vertellen
leunt. Er is daar een bepaalde reden voor,
die ik je later wel vertellen zal. "Wil je
even opbellen nadat je haar gezien hebt?
Bij mij thuis; ieder ogenblik voor midder
nacht, dat je maar wilt. Prachtig en
wel bedankt.
Hij ging terug naai- Alden.
Hij zal hier binnen een uur zijn. Hij
weet precies de plaats, die je hebben
moet een klein privé sanatorium, dat
niet ver weg ligt. Je zoudt haar kunnen
gaan bezoeken.
Zij slaakte een zucht van verlichting,
en de opluchting, die in haar ogen te zien
was, was voor hem hartverscheurend.
Oh, Jim.ik kan je nooit zeggen
Hij had de neiging om te zeggen: Ja,
dat leun je wel 'Tater als je dat wilt
tenminste, maar hij nam alleen maar haar
hand. Je zult wel naar haar terug wil
len gaan.
Haar gelaat gaf te kennen, dat hij juist
geraden had. Zij wilde liever niet, dat hij
wachtte; zij wilde dr. Surroll liever alleen
sprekenHij zei: Als er ooit de ge
ringste moeilijkheid ergens over is, laat
het mij dan onmiddellijk weten. En bel
mij in ieder geval morgen even op.
Zij zei met zachte stem: Je hebt al te
veel gedaan, Jim.
Ik heb niet genoeg 'gedaan, zei hij.
Lang niet genoeg.
Zij wendde, het hoofd af en hij zag, hoe
het bloed haar naar het hoofd vloog.
Maar toen zij hem weer aankeek, hadden
haar ogen weer de oude uitdrukking van
verlegenheid en een diepe schaduw van
droefheid. Wel te rusten, Jim. Ik zal
niet trachten te bedanken. Misschien
zul je het eens weten.
Eenszei hij.
De woorden bleven tussen hen hangen,
als een onbeantwoorde vraag. Toen zèi
zij: Ik zal je altijd dankbaar blijven.
Zij keerde zich om en ging snel de hall
door naar de liften. Een daarvan wachtte
op haar en terwijl hij naar haar stond te
kijken, ging zij de lift in en sloot de deur
zich achter haar. Het volgend ogenblik
werd zij omhoog gevoerd naar datgene,
wat haar daarboven wachtte. Na een
minuut keerde hij zich om en ging naar
buiten naar zijn wagen.
Thuis gekomen bleef hij bij de telefoon
zitten wachten tot Donald Surroll hem
zou opbellen en dacht inmiddels na over
hetgeen Alden hem verteld had, trachtend
tussen de regels door te lezen. Het had
hem diep bewogen, zelfs dat deel, dat op
Rita Brayle betrekking had. Het wrak van
een eens mooie vrouw is altijd een droe
vig iets om te zien. Sedert de dag, dat
hij haar aan de lunch gezien had, was zij
vaak in zijn gedachten geweest een
ten laste van haar dochter had gebracht.
Zij had anderen veel ellende bezorgd en
leed nu zelf waarschijnlijk veel meer
dan iemand wist.
Het was bijna twaalf uur toen Donald
Surroll opbelde. Ik heb Mrs. Vindrin
in het sanatorium afgeleverd zei hij. Dus
dat was haar naam dacht JimZij
is er slecht aan toe een vrijwel alge
hele inzinking en polyneuritis. Alsof
dat nog niet genoeg was komt er waar
schijnlijk nog een longafwijking ook bij.
Maar dat weet ik niet zeker voor we mor
gen een Röntgen-foto genomen hebben.
In ieder geval is zij nu weg en kan Miss
Blanshaw enige rust krijgen. Zij is
clegeen die slaapmiddelen nodig heeft. Ik
heb haar wat gegeven zodat zij een rus
tige nacht zal hebben. Zij heeft die vrouw
gedurende twee weken verpleegd. Wat is
er eigenlijk voor een relatie tussen die
twee?
Zou ik je niet kunnen zeggen, zei
Jim voorzichtig. Zij is een oude vriendin
van familie van Miss Blanshaw.
Juist. Of Surroll begreep het niet,
of hij begreep het wel, maar was alleen
slechts discreet. Er is nu nog geen pro
bleem, wat geld betreft. Maar als het een
langdurig ziekteproces wordt ik zal je
op de hoogte houden. Wel terusten, Jim.
In de donkere studeerkamer bleef Jim
een ogenblik recht voor zich uit staan
starèn. Een seconde lang had hij de illu
sie, dat hij dit moment al eens eerder
beleefd had. Wie was het nog meer ge
weest, die deze bruuske manier van spre
ken eigen was geweest? Toen herinnerde
hij het zich; het was de kleine dokter ge
weest, die op de nacht van die schiet-
tragisebe geruïneerde figuur, die zichzelf 1 partij er bij gehaald was, die Honora naar
het ziekenhuis had gebracht en die de
volgende dag met hem over haar gespro
ken had. Eigenaardig, dacht hij, hoe het
leven zichzelf herhaalt hoe het een
volledige cirkelgang maakt. Op die avond
had hij het begin van Rita Brayle's drama
gezien wat zij anderen had aangedaan.
Vanavond, zestien jaar later, zag hij het
einde wat zij zichzelf had aangedaan.
Hij dacht aan Emily Hasketh's kortaf uit
gesproken opmerking: De mensen krij
gen in dit leven, wat zij verdienen. Als zij
anderen gelukkig maken, zijn zij zelf ge
lukkig en omgekeerd. De dingen houden
elkaar #u eenmaal in evenwicht. Het- was
bijna te wreed uitgedrukt oog om oog
wie wind zaait, zal storm oogsten
Maar er was ook nog een andere kant aan
de zaak. De dingen houden elkaar
in evenwicht. Wel, de -dingen moesten
zich nu toch eens in evenwicht houden
voor Alden. Zij had niets anders verdiend
dan geluk en toen hij naar boven naar
zijn slaapkamer ging, beloofde hij zich
zelf, dat zij dat hebben zou, als hij er
maar iets aan doen kon.
Er gingen twee dagen voorbij, toen drie
en nog had hij niets van Alden gehoord.
Tenslotte belde hij Donald Surroll op.
Ik was juist van plan, om je op te
bellen zei de dokter. Je vriendin Mrs.
Vindrin heeft longontsteking. Had het
waarschijnlijk die avond. De prognose is
slecht; zelfs rekening houdend met de
nieuwe geneesmiddelen die wij hebben.
Haar hart geeft het vrijwel op. Het meisje
blijft momenteel bij haar in het sana
torium.
Dus dat was de reden van Alden's stil
zwijgen. Misschien had Reed Warton haar
vacantie gegeven. Hij hoopte het maar.... i
Wel? zei Surroll kortaf.
Ik vroeg me af, of er iets is, wat ik
doen kon.
Als dat zo is, zal ik het je wel laten
weten. Adieu.
Die middag ging hij Tony opzoeken.
Je hebt me in de laatste tijd ver
waarloosd, beschuldigde zij hem. Zij moest
nog plat in bed liggen, met haar linkerarm
in het gips. Met haar goede hand from
melde zij aan de knop van een radio, die
hard speelde en toen plotseling ophield.
Je houdt niet van deze rommel, wel? Nu
ik ook niet.
Haar roodbruine ogen waren nog altijd
te groot, maar haar magere wangen waren
wat dikker geworden en zij had een
beetje kleur. Zij lag hem critisch te bekij
ken. Je ziet er uit, of je een beetje zon
nodig hebt.
Dat doe ik ook. Jij schijnt wat gehad
te hebben. Je ziet er bijna rose uit.
Hoogtezon, zei zij met afkeer. Thia
min, Riboflavin. Al die rommel, die op in
eindigt. Ik zit er eenvoudig mee volge
stopt en met voedsel ook. Als ik naar
huis ga, barst ik waarschijnlijk uit al mijn
kleren.
Koop wat nieuwe, zei hij glim
lachend. Dat is altijd nog wel amusant.
Met een onverschillig gezicht zei zij:
Ik zal een paar overalls kopen. Dat
is de voorgeschreven uniform voor de
plaats, waar ik heenga. Ja, een fabriek
van oorlogsmateriaal. Die opwekkende
gesprekken van jou hebben tenslotte re
sultaat gehad. ben je er niet blij om?
Maar Tony
Oh, ik weet, dat ik een stijve arm
zal houden. Kijk maar niet zo verbaasd(
{Wordt vervolgd-
