7.
De beste paarden van ons land
streden in deMeerom de prijzen
De beste rijders met
wagens komen naar
de snelste
Zandvoort
Geen geheime richtlijnen voor
de Commissie-Van Breen
Lages beweert niet geweten te
hebben welk lot de Joden wachtte
Vrijdag 22 Juli 1949
Haarlems Dagblad
CONCOURS IN HOOFDDORP
K. Hensen wint met Maaike het springconcours
De concours-vereniging: „Vooruit" heeft
gisteren in Hoofddorp ter gelegenheid van
haar veertigjarig bestaan een concours-
hippïque gehouden dat klonk als een klok.
En van het moment af dat die klok 's och
tends acht uur sloeg, totdat zij 's avonds
om half acht het einde van een dag vol
opperbeste hippische sport inluidde, heb
ben op het oude concours-terrein in de
Meer de beste paarden van Nederland el
kaar kamp gegeven. Als kroon op het ge
heel kwam nog het bezoek van Prins Bern-
hard en Prinses Beatrix en het deelnemen
van de Prins aan het springconcours en
met het goede weer en de gezellige stem
ming die onder de duizenden paardenmen
sen die altijd trouw naar Hoofddorp trek
ken, nooit ontbreekt, was dit werkelijk een
hippische hoogtij-dag.
Het is onmogelijk de vijftien rubrieken
waarin landelijke ruiters, tuigpaarden en
springers strijd leverden, stuk voor stuk te
bespreken. De belangrijleste was ongetwij
feld het MA-springconcours over zestien
hindernissen van 1.30 meter, waarvoor
bijna zestig ruiters hadden ingeschreven.
Het was een parcours dat vele deelnemers
nog lang zal heugen. Hoewel zo fair mo
gelijk opgesteld, waren de hindernissen
aan de steile en de iele kant en men had
een zeer nauwkeurig paard nodig om zon
der fouten rond te komen. De eerste die
dat lukte was J. Pasman met Zwarte Piet.
In een bedaard tempo ging de grote zwar
te, die met zijn zware ruiter allerbehendigst
weet te „klimmen", rond in de tijd van 89
seconden. Temeer daar vóór hem cracks
als de pikeur van de Prins, P. Oothout met
No No Nanette, baron J. van Lynden met
Tentation en B. v. d. Voort met Kilmallock
al een steekje in hun overigens voortreffe
lijke parcoursen hadden laten vallen, was
er reden tot twijfel of een overwinning van
Pasman nog in gevaar kon komen. In de
meeste parcoursen vlogen de dunne balken
her en derwaarts en de kei-harde grond
was evenmin een aanmoediging voor een
paard om alles te geven. Nochtans wist S.
M. Pruikemaker Alverstoke Peter.nauwge
zet en energiek gereden, eveneens foutloos
rond te krijgen en bovendien zes seconden
van de tijd van Zwarte Piet af te snoepen.
Maar ook hem was de zege niet beschoren,
want toen Karei Hensen met Maaike in de
ring kwam, stond daar een combinatie die
meer moeilijke dingen in een perfect on
derling begrip tot oplossing heeft gebracht.
Geen meter verliezend in de bochten wis
ten deze routiniers de balken op de staan
ders te houden en net de ene seconde op
Pruikemaker te winnen, die goed was voor
het oranje lint.
Prins Bernhard die The Priest had mee
gebracht, trof één van de dagen die het
lot van iedere ruiter zijn waarop het
niet wil lukken. In een misschien wat snel
tempo hield de bruine zijn benen niet bij
zich en tikte nonchalant zes maal af. Eerst
toen zijn ruiter hem liet weten dat het
ernst was. toonde hij zich wat attenter.
Landelijke ruiters.
Een attractie op zichzelf waren de num
mers van de Landelijke Ruiters, niet alleen
omdat het zo verfrissend is, de jeugd van
het platteland in alle opgewektheid en
sportiviteit de paarden waarmee zij haar
dagelijks werk doet, onder het zadel te zien
tonen, maar ook omdat hun prestaties sinds
de oorlog vrijwel bij de dag vooruitgaan.
Dat vooral de L.R. „Kapt. v. d. Wal" uit
Hoofddorp op al is het dan niet officieel
zo haar „eigen" concours uitblonk en
met een macht linten ging strijken, was des
te plezieriger. De parade van alle deelne
mers onder leiding van instructeur Jansen,
aan wie Kapt. v. d. Wal zoveel te danken
heeft, was een waardig' slot van de ver
richtingen dat zijn climax vond in een
galop-ronde die het terrein deed dreunen
bij de schetterende fanfares van de Post
hoorn-galop, die ieder ruiterhart een tik
keltje sneller doet kloppen.
De belangrijkste uitslagen luiden:
Landelijke ruiters: Dressuurproef acht
tallen: 1. Venneper ruiters: 2. „Kapitein
van der Wal". 3. Neude ruiters.
Individuele dressuurproef L.M.Z.: 1. J.
Van Leeuwen (Kapt. v. d. Wal) met Gi-
rena. 2. J. van Leeuwen (Kapt. v. d. Wal)
mét Hassan. 3. G. Griffioen (Venneper
ruiters) met Leonard.
Individuele dressuurproef (klasse B.W.V.)
klasse a: 1. A. P. Chardon (Maasruiters)
op New Look. 2. M. G. Spaans (Kapt. v. d.
Wal) op Agon. 3. M. W. van der Wildt
(Venneper ruiters) op Allard. Klasse B: 1.
A. v. Wijk (Kapt. v.d. Wal) op Harry. 2.
P. de Wit (Venneper ruiters) op Trix. 3. A.
v.d. Marei (Kapt. v. d. Wal) op Huberta.
Handicap-springconcours: 1. A. P. Bras
(Dubbeldam) op Josela. 2. H. v. d. Bunt
(Nijkerk) op Rynold. 3. R. van Nugteren
(Venneper ruiters) op Astrid.
Klavertje drie: 1. Venneper ruiters. 2.
Venneper ruiters. 3. Amstelruiters.
Bij we burgerruiters waren de uitslagen:
Elegantste rijpaard: 1. Camille (mevr. v. d.
Velde). 2. Arquebure (N. Uytendaal). 3.
Frangois (H. v. d. Bergh).
0OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO0OO0
Eerst even kijken bij
jtaaaciet
ff
ft
BARTEL J ORIS STRAAT 27
COUPONS 50% KORTING o
EN ZONDER PUNTEN
Alle stoffen en zijde zonder nunten en
tegen sterk verlaagde prijzen. 0
Toile Rayë voor kamerjassen 1.98 O
per meter.
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOCOO0
(Adv.)
Agenda voor Haarlem
VRIJDAG 22 JULI.
Frans Halsmuseum: Tentoonstelling Matthieu
Wiegman. Rembrandt: „Johnny Belinda", 18
j.. 2, .4.15, 7 en 9.15 uur. Palace: ..Pinocchio",
alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: „De
strijd om de atoombom", 14 j., 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. City: ..Een onvergetelijke melodie",
alle leeft., 2.15, 7 en 9.15 uur. Jeugdprogram
ma. 10.30 en 4.30 uur. Frans Hals: „Blue
Skies", 18 j.. 2.30. 7 en 9.15 uur. Spaarne:
„Eldorado". 14 j., 7 en 9.15 uur.
ZATERDAG 23 JULI.
Frans Halsmuseum: Tentoonstelling Matthieu
Wiegman. Bioscopen: Middag- en Avondvoor
stellingen.
Springconcours MA: 1, Hensen op Maaike
O f. 82 sec. 2. M. Pruikemaker op Alversto
ke Peter, O f. 83 sec. 3. J. Pasman op Zwar
te Piet, O f. 89 sec. 4. Roothout op No No
Nanette 3 f. 101 sec. 5. Baron v. Lijnden
op Tentation, 3 f. 102 sec.
Prins Bernhard inspecteert met zijn oudste
dochter de Landelijke ruiters in Hoofddorp.
Rechts staan de Venneper ruiters opgesteld
en naast hen de leden van „Kapitein van
der Wal". Links op de achtergrond (te
paard) instructeur Jansen van Kapitein
v. d. Wal" die de parade leidde.
Zwemmen
Eén kilometerwedstrijd in
de Van Merlenvaart
Voor de 1 km. wedstrijd, die Zaterdagmid
dag in de Van Merlenvaart zal worden ge
houden hebben 51 zwemmers en zwemsters
ingeschreven. De Kennemer Zwemclub doet
aan deze wedstrijd mee met 8 dames. In het
schoolslagnummer dames zullen uitkomen
Jopie en Rietje Spoor en mevr. Sliggers-van
Wijk van DWR en in de vrije slag doet Ida
Smit van HPC mee.
Bij de heren zal de strijd voornamelijk
gaan tussen Smit, Geurtsen en J. Overeem
van HPC, terwijl de mogelijkheid bestaat dat
ook Tjebbes zal deelnemen.
De inzet van de herenwedstrijd is de wis
selbeker van Haarlems Dagblad die vorig
jaar door HPC werd gewonnen.
Na de wedstrijd over 1 km. voor zwemver
enigingen volgt de wedstrijd voor leden van
reddingsbrigades in 500 m. gekleed zwemmen.
In totaal hebben hiervoor 23 dames en 21
heren ingeschreven. Favoriet in dit nummer
zijn mej. D. Turkenburg en de heer C. H.
Vrught van de Haarlemse Reddingsbrigade.
GRAND PRIX
Heemsteedse coureur start bij de 500 cc's
De definitieve deelnemerslijst voor de
Grote Prijs van Zandvoort op 31 Juli is
thans binnen, voorzover men bij deze
temperamentvolle machines en de even
temperamentvolle heren die ze plegen te
berijden althans het woord definitief kan
gebruiken.
Het zijn Villoresi, Ascari en Farina
(Italië), Chiron, Mairesse, Rosier en Etan
celin (Frankrijk), Parnell, St. John Hors-
ialf, Crossley, Whitehead, Harrison, Ge
rard, Ashmore en Hampshire (Engeland).
Voorts de Belg Claes, de Zwitser de Graï-
fenried en de Siamese Prins Bira. Vermoe
delijk zullen eveneens de Argentijnen
Fangio en Campos en de Franse Simca-
rijders Trintignant en Mazon starten.
Aangenomen wordt dat Villoresi en As
cari op de allernieuwste Ferrari's met dub
bele compressor zullen starten, die deze
fabriek speciaal voor de Grand Prix van
Europa heeft gebouwd. Deze Ferrari is
thans waarschijnlijk de snelste Grand-Prix
wagen ter wereld. Whitehead rijdt een „ge
wone" Ferrari. Farino, Ashmore en Parnell
komen met de nieuwe Maserati's van de
Scuderia Ambrosiana aan de start en zullen
daarmee gevaarlijke concurrenten blijken.
Chiron en Mairesse die voor de Ecurie
France rijden komen met het type Talbot,
waarmee de eerste in Reims won en Rosier
en Etancelin rijden een nieuw fabrieks-
type Talbot. Speciaal „Fifi" Etancelin, die
nog steeds net als in de goede oude tijd met
zijn petje achterstevoren rijdt, is in grote
vorm. Of de zware Talbots het op dit boch
tige circuit waar acceleratie meer waard is
dan topsnelheid, zullen kunnen klaren, is
de vraag, maar zij zullen zeker verbitterd
strijd kunnen leveren.
Van de onafhankelijke Engelsen zal Rob
Gerard, die met zijn oude ERA kan toveren,
de moeite van het in de gaten houden
waard zijn, al was het alleen maar om zijn
formidabele rij-techniek. St. John Horsfall
is een jonge coureur die het onlangs klaar
speelde om in Franscorchamps de derde
prijs te winnen in de 24-uurs-race, die hij
onaf gelost reed. Hij rijdt de ERA die vorig
jaar door Bolster met de snor bestuurd
werd.
In tegenstelling met een normale Grand
Prix die meestal over 500 km gaat, worden
hier twee series van ruim honderd km. en
een finale van ruim honderdzestig kilo
meter gereden. Het publiek krijgt daardoor
meer starts en finishes te zien en de kans
op uitvallers wordt geringer. Aan de finale
mogen alle wagens meedoen, die in de
series twintig ronden hebben volbracht.
De kleintjes
In de pauze tussen de tweede serie en de
finale zal een race over tien ronden voor
500 cc's worden gehouden. Op deze wa
gentjes, die meestal geconstrueerd zijn van
een „Fiat-vlo" chassis en een speedway
motor en formidabele snelheden kunnen
halen zullen elf Britten enéén Ne
derlander starten. Deze laatste is de Heem-
stedenaar Beels die zojuist een spiksplin
ternieuwe Cooper uit Engeland heeft ge
kregen. Zo zal voor het eerst na de oorlog
een oranjewagen in een internationale
race op Nederlandse bodem starten en
hoewel het natuurlijk de vraag is of Beels
in deze korte tijd genoeg ervaring op kan
doen om het gepousseerde vehikel heel te
Voetbal
Federatie van eerste klassers
wenst nieuwe indeling
In Utrecht is gisteren een vergadering ge
houden van de federatie van eerste klasse
voetbalverenigingen. Alle districten waren
vertegenwoordigd.
De vergadering sprak zich uit voor een
nieuwe indeling van de eerste klasse opdat
er vier groepen van 15 verenigingen komen.
Daarbij zal vermoedelijk automatische degra
datie worden toegepast, waardoor de laatst
geplaatste club van elke afdeling zal moeten
degraderen.
Over de wijze waarop de indeling tot stand
moet komen, kon geen overeenstemming
worden bereikt. Het voorstel om de vier
Twentse eerste klassers en „Zwolse Boys" bij
de Noordelijke clubs te voegen, werd van
Oostelijke zijde fel bestreden.
houden en zo hem dat gelukt, de Britse
ster Stirling Moss voor te blijven, vast staat
dat hij zijn ongetwijfeld grote kunnen zal
koppelen aan de vaste wil om een goed
figuur te slaan.
Omdat de race-sport een dure liefheb
berij is, heeft de KNAC diep ïn de buidel
moeten tasten voor geldprijzen. De win
naar van de Grand Prix krijgt vijfduizend
gulden, de vier die op hem volgen 2500,
1500, f 1000 en 500. Voorts zijn er pre
mies voor de series en de snelste ronde
die alle ook enige honderden guldens be-
TWEEDE KAMER
Vijfjarig rectoraat voor Technische Hogeschool
(Van onze parlementaire redacteur)
Soms wordt de Kamer genoodzaakt zelfs
belangrijke wetsontwerpen in een al te vlug
tempo af te doen. Dit zal, volgens de heer
Schouten (AR) weer het geval zijn met
het voorstel betreffende de tussentijdse
regeling voor de straks landsregeling
staatsinrichting van Suriname. Dit ont
werp zou, als men inging op het voorstel
van president Kortenhorst, reeds binnen
acht dagen na de indiening bij de Kamer
in openbare behandeling komen. Dit kan
men doen met zogenaamde nihilisten
wetsontwerpen zonder enig groot belang,
waarover niets te zeggen valt maar niet
met een voorstel als het onderhavige.
Daarom was de heer Schouten er voor het
debat óf in Augustus te houden, wanneer
de Kamer nog eens voor een bespreking
van het Indonesische vraagstuk moet bij
eenkomen, óf anders aanstaande Dinsdag.
Ook de heer Wagenaar (Comm.) voelde
niets voor een overhaaste behandeling. De
voorzitter zei echter, dat men door langer
uitstel de Eerste Kamer in moeilijkheden
zou brengen, want bekend is, dat Suriname,
mede als gevolg van een ministeriële be
lofte als het ware zit te springen om de
„interimregeling". Bovendien moest men
wel bedenken, dat een voorontwerp, waar
van het nu ter tafel liggende ontwerp nau
welijks afwijkt, reeds maanden geleden
was bekend gemaakt. Met 38 tegen 20
stemmen besloot de Kamer om, zoals de
president had voorgesteld, heden Vrijdag
het voorstel te behandelen. Met de Anti-
Revolutionnairen, de Communisten en de
Staatkundig Gereformeerden, stemden ook
mr. Vonk (WD), alsmede vier leden van
de KVP tegen dit overhaaste gedoe.
Autovervoer Personen
Hierna kon minister Spitzen het
wetsontwerp Autovervoer Personen gaan
verdedigen. Hij gaf uitdrukkelijk de ver
zekering het wetsontwerp heus niet voor
verborgen doeleinden, dus ook niet voor
nationalisatie van het vervoer te willen ge
bruiken. Zijn opzet was en is het schip
tussen de beide wallen te houden. Vooral
mr. Algera (AR) en de heer Zege-
ring Hadders (VVD) waren over dit
varen tussen twee wallen slecht te spreken.
In wat de minister had gezegd scheen de
heer Zegering Hadders toch het gevaar te
bespeuren dat men van de wal van de
concentratie in de sloot van de nationali
satie terecht zou komen. Er was nogal
critiek geoefend op het feit, dat volgens het
wetsontwerp de miniser aan de commissie
Vergunningen Personenvervoer richtlijnen
kon geven welke geheim blijven. De mi
nister maakte er geen geheim van, dat hij
zelf aan die bepaling eigenlijk weinig of
geen behoefte heeft, maar haar ook weer
niet uit het van zijn voorganger ontvangen
wetsontwerp had willen schrappen. Dan
zou men, zonder reden, daar weer iets ach
ter gezocht hebben. Als hij richtlijnen zou
geven, dan zouden die zich waarschijnlijk
wel in hoofdzaak beperken tot wat hij al
ia de Memorie van Antwoord had aange
dragen en krijgen alle rijders hoge start
premies. Of deze Grand Prix dus een zo j - -
groot succes zal worden, dat men er een Seven- redeliike
- - - aouaea met de noodzaak van een reaeujKe
jaarlijks terugkerend evenement van S en Ïuulïame v00rzienlng van de vervoers-
behoefte. De Kamer dacht er echter anders
maken, hangt af van de toeloop van het
publiek. Dit kan er in ieder geval van iw _K
verzekerd zijn, dat het zowel wat rijders i ov®r- 7 amende
als materiaal betreft het allerbeste aan de raet.5,° tegen l7 stemmen een amende
,,ii ment-Van MaenenAlgera aan, waarin
start zal zien komen, waarover men m "1C - - -- -
Europa beschikt.
Ronde van Frankrijk
Kubler uitgevallen
Bij schitterend weer werd gistermorgen
gestart voor de achttiende etappe van St.
Vincent d'Aosta naar Lausanna. De 59
overgebleven renners maakten er in het
begin een wandelritje van met het oog op
het zware werk later op de dag. Des
ondanks verloor liet peloton enkele ren
ners, onder wie Kubler die halverwege
bij de klim naar de grote St. Bernhard
flauw viel en de strijd staakte.
In Saint-Rémy begon de bestijging van
de Si. Bernhard. De bergspecialisten namen
de kop maar de verschillen werden niet
groot en bij de afdaling nadat Bartali
als eerste voor Coppi en Robic het hoogste
punt had bereikt waren allen spoedig weer
bij elkaar.
Ook bij het bestijgen van de Col des
Mosses (1448 meter) gebeurde niets bijzen
ders. Pas tijdens de afdaling kwam er
tekening in de strijd toen de Zwitser Wei-
lenmann een ontsnappingspoging waagde,
die tenslotte van beslissende betekenis is
gebleken. Rossello en Pasquini sprongen
dadelijk aan zijn wiel. maar weigerden de
kop te nemen. Zo leidde Weilenmann ge
durende 60 kilometer, maar toen verslapte
zijn tempo. Dit was het moment waarop de
Italianen hadden gewacht en zonder veel
moeite werd de Zwitser door hen „gelost".
Rossello ging het eerst over de finish en
Pasquini noteerde dezelfde tijd.
Het algemeen-klassement na de achttiende
etappe luidt:
1. Coppi (Italië) 126 uur 6 min. 35 sec.
2. Bartali (Italië) 126.09.38.
3. Marinelli (lie de France) 126.19.13.
4. Ockers (België) 126.25.18.
5. Robic (West-Noord) 126.26.35.
Manifestaties
Onze Parijse correspondent meldt ons:
De zeventiende etappe van de Tour de
France, die door Italië leidde, heeft daar
aanleiding gegeven tot anti-Franse mani
festaties van de zijde van het Italiaanse
publiek. Daarbij moest in het bijzonder de
renner Robic het ontgelden, tegen wie een
offensief met scheldwoorden, aardkluiten,
bierglazen en emmers water werd geopend.
De aanleiding van een en ander moet het
interview zijn geweest, waarin de kleine
Breton verklaarde dat hij Bartali er. Coppi
jemakkelijk in zijn zak zou kunnen steken.
De Italianen hebben deze woorden blijk
baar opgevat als een „aanranding van de
nationale eer".
Honkbal
Programma voor het week-end
Zaterdag 23 Juli: 4 u. HaarlemAmster
dam.
Zondag 24 Juli: 1ste klasse HCKSC Haar
lem. Overg. kl. A: 10 u.: HFC Haarlem—
DWS; 12 u.: ABC—Celevitas. Overg. kl. B:
SC Haarlem 2Ajax 2; 10 u.: Hilversum
DOS. 2e kl. A: 10.30 u. Celeritas 2—HHC 3;
2 u.: HCK 2Neptunus; 10 u.: Laakkwartier
Schoten 2; 2 u.: SpartaSchiedam, 2e kl.
11 u. AHC '31Catchers: 11 u.: Spartaan
2—Schoten 3. 2e kl. C: 11 u. WGA 2—HFC
Haarlem 2: 10 u.: EHS—APGS. 2e kl. D: 10
-uur: ABC 2—DWS 2.
vaststelling van de richtlijnen bij algemene
maatregel van bestuur wordt voorge
schreven.
De in deze aangelegenheid deskundige
Kamerleden hielden zich druk bezig met
nog andere amenderingspogingen. Een van
de door de minister overgenomen wijzi
gingsvoorstellen beoogde, dat een afzonder
lijke commissie (buiten CVP), de schade
vergoeding zal vaststellen, wanneer na niet-
verlenging van een vergunning partijen
niet tot overeenstemming konden komen.
Bij vergunningen voor de uitoefening
van groepsvervoer van meer duurzame
aard zullen ingevolge een aangenomen
amendement van mr. Beernink (CH) de
gemeentebesturen moeten worden geraad
pleegd omtrent begin- en eindpunt van het
vervoer.
Hoger Onderwijs
Delft zal straks een rector-magnificus
voor vijf jaar krijgen, alsook een bezoldigd
algemeen beheerder van de Technische
Hogeschool. Zulks is thans wegens hetgeen
er allemaal gedaan moet worden aan reor-
Pittlge koffie
ROODMERK
98centper J/2Pond
Roeien
„Het Spaarne" wint in Brussel
Te Brussel begonnen gisteren internatio
nale roeiwedstrijden, waaraan ook enkele
Nederlandse ploegen deelnemen.
De belangrijkste uitslagen luiden:
Jonge acht: 1500 m. 1. Het Spaarne (Ned.)
4 min. 56 sec.; 2 Antwerp S C 5 min. 01 sec.
Twee met stuurman, Juniores 2 km.: 1
Nereus (Ned.) 8 min. 32 sec.; 2 Beringen: 3
Tournai.
Oude acht, 2 km.: 1 Antwerp S C 6 min.
29 sec.; 2 Nereus (Ned.) 6 min. 32.4 sec.
Vier zonder stuurman, juniores 2 km.: 1
S. N. Gent 7 min. 30 sec.; 2 Willem III (Ned.)
7 min. 40 sec.; 3 C. R. Brussel.
Skiff. 2 km.: 1 Kelly (V. S.) 7 min. 56 sec.;
2 Collet (Belg.) 8 min.
ZAANDAMS BURGEMEESTER LOKT
PROCES UIT
De burgemeester van Zaandam, de heer
W. Thomassen, heeft zich een dezer dagen
op het strand te Heemskerk laten bekeu
ren. Hij was gaan zwemmen bij dat ge
deelte, waar dit volgens de politieveror
dening verboden is. Hij wil trachten de
verordening gewijzigd te krijgen, aange
zien vele Zaankanters van dit deel van het
strand gebruik plegen te maken.
UITSPRAKEN ARRONDISSEMENTS
RECHTBANK.
De Arrondissementsrechtbank te Haarlem
heeft de twintigjarige J. F. v. d. G. te Haar
lem, die uit zijn vaders portemonnaie een
bedrag van 410 had gestolen, veroordeeld
tot vijf maanden met aftrek van preventieve
hechtenis en onder toezichtstelling.
Anderhalf jaar jeugdgevangenis legde de
rechtbank de timmerman W. J. uit Santpoort
op, wegens diefstal van 250 uit een woning,
waai* hij werkte.
ganisatie van het technisch hoger onderwijs
en tengevolge van de aard van het bedrijf
van deze hogeschool nodig geworden. Van
daar het gisterenavond tenslotte zonder
hoofdelijke stemming aangenomen ontwerp
tot wijziging van de Hoger Onderwijswet.
Daarin komt tevens een bepaling, die aan
bijzondere universiteiten een ruimere ver
lening van rijksbeurzen mogelijk zal
maken; zulks zal ook het geval Kunnen zijn
aan de Economische Hogeschool te Rotter
dam en die te Tilburg. De heer Hoog-
c ar spel (Comm.) was van mening, dat
dit een te grote bevoorrechting van bijzon
dere universiteiten betekent. Daarom wilde
hij met behulp van een amendement be
paald krijgen, dat men de juiste verhou
dingen in acht zou nemen, welk denkbeeld
door de minister als te mechanisch werd af
gewezen. Overigens kreeg het amendement
niet voldoende handtekeningen om in be
handeling te kunnen komen. Daarna gmg
het wetsontwerp er zonder hoofdelijke
stemming door.
Rantsoen schapenvlees
verhoogd tot 150 gram
Varkenskluiven vrij
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat met ingang van heden Vrijdag
op de vleesbonnen per rantsoen (100 gram
vlees) in plaats van 100 gram vers scha
penvlees, 150 gram vers schapenvlees ver
krijgbaar zal zijn. Voorts is eveneens met
ingang van heden de rantsoenering van
varkenskluiven en staarten van runderen
en kalveren opgeheven.
GRATIFICATIE VOOR BURGERLIJK
RIJKSPERSONEEL
In het Donderdag verschenen Staatsblad
is een besluit van 19 Juli 1949 opgenomen
waarin bepaald wordt, dat aan burgerlijk
rijkspersoneel voor dit jaar een gratifi
catie wordt toegekend van 2 procent van
het jaarloon, met een maximum van 50
gulden.
i leuwe
Uïtg
aven
Dr. F. Gaupp: ..Wegbereiders der
Renaissance". Vertaling van Helena
C. Pos. H. Meulenhoff, Amster
dam.
Dr. Gaupp's boek bestaat uit een aantal
onafhankelijke levensbeschrijvingen van fi
guren uit de vroeg-Renaissance. Het woord
„wegbereider" heeft de neiging om een be
wustheid van het karakter van hun eigen ac
tiviteit te suggereren, die moeilijk te billij
ken is; zij zyn de eerste vertegenwoordigers
van een nieuwe levensbeschouwing, waarvan
individualisme de best vertegenwoordigende
karakteristiek blijft, en er is geen besef van
de vernieuwing waar zij symptomen voor
zijn om ze te doen aarzelen voor ze hun vi
taliteit uitleven. Dr. Gaupp vertelt van het
optreden van de figuren die hij uitgekozen
heeft met een beheersing van zijn materiaal,
die voortreffelijk is: zijn stukken zijn daarbij
alle zelfstandig zonder uit hun historisch
verband los te raken. Er is een zeldzaam
talent aan te pas gekomen om de vereiste
toelichtende gegevens er als natuurlijke on
derdelen in te verwerken. De behandelde
figuren zijn: de grote leden van de Medici
familie. Sir John Hackwood, Buonaccorso
Pitti, Masaccio, Nicolaus Casanus, Enea
Silva Piccolomini, Jeanne d'Arc, Hans Wald-
mann en Savonarola. Zij zijn boeiend il
lustratief voor de centrale gedachte: ..Op
alle gebieden ging de onafhankelijke produc
tieve persoonlijkheid zijn gang, zonder zich
te bekommeren om rang en stand, zonder
zich ook te bekommeren om de middelen,
waarmee zij het welslagen nastreefden". De
onafhankelijke productieve persoonlijkheid
beheerst het boek. met grote intelligentie,
scherp en zonder vals vertoon in de uitbeel
dingen vastgelegd.
Wat niet vaak voorkomt in de stroom van
vertaalde publicaties: door toedoen van He
lena C. Pos is het boek nu werkelijk in het
Nederlands gesteld.
S. M.
DAMES
ROKKEN
halfwol, 4 kleuren
95
KINDERMATEN CJ 75
Textielhuis
Een jonge vrouw betrad gisteren als eer
ste getuige de zaai van het Amsterdams
Bijzonder Gerechtshof. Zij was de 31-jarige
weduwe van de landbouwer D. de Boer.
die op 11 October 1944 in zijn boerderij
in Schermer met twee illegale werkers
werd gefusilleerd. De boerderij was een
opslagplaats van uit vliegtuigen neerge
laten wapenen, die echter vlak voor Lages
met zijn trawanten huiszoeking kwam
doen alle waren weggebracht. De vrouw
verloor die avond op Uvee kleine kinderen
na alles wat zij bezat. Want nadat Lages
en zijn helpers de man gefusilleerd had
den en de boerderij in vlammen hadden
doen opgaan, bleef zij achter bij de rokende
puinhopen van wat een uur tevoren nog
haar welvarende boerderij was geweest.
„De moffen onderwierpen ons aan een
kruisverhoor", zei de vrouw, „ze wilden
weten waar de munitie was. Mijn man
bleef ontkennen dat te weten, maar het
hielp niet. Ze stuurden mij naar buiten.
Lages sprak me daar aan en vroeg hoe oud
mijn kinderen waren. Ondertussen sleep
ten ze alles naar buiten. Wat ze gebruiken
konden, namen ze mee: het vee, de inmaak,
de auto's, het fornuis, de sieraden, meube
len, kleren en daarna staken ze. het huis in
brand".
Pres.: „Waarom denkt u, dat Lages u liet
gaan?"
Getuige: „Ik geloof om de kinderen. Als
ik die niet had gehad, dan hadden ze mij
misschien ook gefusilleerd."
Pres.: „Wat is er toen verder gebeurd?
Hebt u toen niet nog ruzie gemaakt met
een van die Duitsers?"
„Ja, ik durfde op dat ogenblik alles. Ik
rammelde er één door elkaar en heb hem
uitgescholden. Ik vroeg of ze met moorden,
plunderen, stelen en brandstichten de oor
log wilden winnen."
„Hebt u uw man toen nog gezien?"
„Ja, ik vond hem met de beide anderen
dood op de grond."
„Trad Lages behoorlijk tegen u op?"
„Hij behandelde me met minachting, u
weet wel, president, precies zoals alleen
een mof dat doen kan."
Achter de getuige zat Lages in het ver
dachtenbankje. Er speelde een glimlach om
zijn lippen.
President Van Hamel keek de vrouw
voor het getuigenhek een ogenblik aan en
besloot toen het verhoor met de volgende
zin, die hij niet zonder zichtbare ontroe
ring uitsprak: „U zult bij het Hof de indruk
nalaten van een verduiveld flinke, Hol
landse vrouw."
De maatregelen tegen de Joden
Vóórdat de president hierna begon met
de ondervraging van de 66-jarige prof. dr.
D. Cohen, ex-voorzitter van de Joodse
Raad, als inleiding tot de behandeling der
Jodendeportaties, maakte hij de volgende
algemene opmerking:
„Er zal nu in deze zaak wel eens over
Joden worden gesproken. Dat geschiedt
uitsluitend, omdat het de kortste wijze van
uitdrukken is en ik stel er prijs op daaraan
toe te voegen, dat wij daarmede onze Jood
se Nederlandse landgenoten bedoelen."
Prof. Cohen wijdde op verzoek van het
Hof allereerst uit over de bekende maat
regelen tegen de Joden. Hij zei dat de ver
gassing van de ongelukkigen in Auschwitz
volstrekt geheim gehouden werd, speciaal
tegenover de Joodse Raad. Op de vraag wie
de lijsten samenstelde van de Joodse land
genoten, die gedeporteerd moesten worden,
antwoordde hij, dat dit door Duitsers ge
schiedde volgens gegevens uit het bevol
kingsregister. De lijsten werden daarna
toegestuurd aan de Joodse Raad, die som
mige namen mocht schrappen..
Volgens getuige was de invoering van het
premiestelsel voor het aanbrengen van
Joden van Lages uitgegaan.
Jonge Joden, die in het voor-oorlogse
Joodse kamp op Wieringen verblijf hielden
om zo spoedig mogelijk naar Palestina te
gaan, moesten op bevel van Lages naar
Amsterdam komen. De Joodse Raad zorgde
ervoor, dat zij daar allen werden onderge
bracht. In Juli 1941 verzocht Lages via een
ondergeschikte aan prof. Cohen hem de
lijsten met namen en adressen te geven,
J omdat hij (Lages) „het voornemen koes
terde de jongens terug te brengen naar hun
eigen kamp in Wieringen."
Men geloofde Lages....
Prof. Cohen riep het bestuur van het
kamp bijeen. Men geloofde Lages en ver
strekte hem de lijsten. Enige tijd later wer
den alle jongens maar ook de zonen van
hun Amsterdamse gastheren, 300 in totaal,
gearresteerd, overgebracht naar een kamp
in Schoorl en daarna doorgezonden naar
Mauthausen. Zij zijn daar allen omge
komen. De berichten daarover sijpelden
door naar Amsterdam door toedoen van
chauffeurs, die heen en weer naar Duits
land reden.
Lages zei in zijn verweer, dat deze zaak
'n uitvloeisel was van 'n „springstof-aan
slag" in de Schubertstraat. Uit Den Haag
kreeg hij de opdracht als représaille een
aantal Joodse jongens te laten arresteren,
meer had hij niet gedaan. Hij moest er
naar een kamp overbrengen. Dat zij van
daaruit naar Mauthausen waren gezonden,
was zijn werk niet geweest.
Prof. Cohen bleef er bij, dat Lages de
Joodse Raad hier opzettelijk en op sluwe
wijze een rad voor de ogen had gedraaid.
Prol'. Cohen had niet de indruk dat
Lages zich liet leiden door anti-Semietische
gevoelens, maar veeleer door plichtsge
voel.
De getuige Aus der Fünten, een der me
dewerkers van Lages, ontkende ooit ge
weten te hebben, dat de gedeporteerde Jo
den hun dood tegemoet gingen. Hij meende
dat zij naar werkkampen werden gebracht.
Pres.: „Hitler liet reeds in 1934 de Joden
vermoorden. Toen de Duitsers hier binnen
vielen. maakten vele Joden een eind aan
hun leven, omdat zij toen reeds wisten
wat hun te wachten stond".
Toen de verdediger een opmerking
maakte over een uitspraak van het ge
rechtshof in Neurenberg zei prof. Van
Hamel: „Een Nederlandse rechtbank,
zitting houdende in Amsterdam, kan waar
schijnlijk de situatie beter overzien dan
de een of andere rechtbank in Neuren
berg, die is samengesteld uit een aantal
Amerikanen uit Ohio". Onmiddellijk voeg
de hij daaraan toe, dat hij daarmee niet te
kort wilde doen aan de deskundigheid van
de Amerikaanse rechtbanken.
Tenslotte las de president een brief voor
die in de bezettingstijd door een der hoog
ste Duitse legerautoriteiten aan Lages was
geschreven. Daarin werd op onmisken
baar duidelijke wijze uiteengezet, dat de
deportatie van de Joden slechts hun ver
nietiging ten doel had. Niettemin bleef
Lages ontkennen, dat hij ooit geweten had
wat er met de Joden in Auschwitz was ge
beurd.
De „Befehlshaber" van de „Sïcherheits-
oolizei" in Nederland, dr. Wilhelm Harster,
hield evenals Lages vol van de vernieti
ging der Joden niet op de hoogte te zijn
geweest.
De „Silbertanne"-moord in
Beverwijk
In de avondzitting werden de Neder
landse SS'ers Polak en Slot voorgeleid,
die op bevel van Lages dc „Silbertanne"-
moord in Beverwijk hebben uitgevoerd.
Polak is reeds ter dood veroordeeld en
Slot heeft levenslang gekregen. Het Hof
trachtte vast te stellen in hoeverre Lages
schuldig was aan het beramen van plan
nen voor deze moord, maar Polak, noch
Slot konden zich herinneren wie in het
huis van Lages aan de Apollolaan te Am
sterdam instructies had gegeven. Wel wa
ren hun daar wapens uitgereikt. Boven
dien hadden zij hun identiteitspapieren
aan Lages moeten overhandigen, opdat
niemand zou merken, dat de SS de moord
begaan had, als de twee mannen na de
moord door Nederlandse politie zouden wor
den gearresteerd. Aan beide SS'ers was de
plicht tot volkomen geheimhouding opge
dragen. De directeur van het Arbeidsbu
reau in B'everwijk overleefde de aanslag,
de ambtenaar die hem vergezelde overleed.
Deze „Silbertanne"-actie geschiedde al re
présaille voor het neerschieten door de
illegaliteit veui de NSB'er Van den Berg.
