Haarlems Dagblad
Wetsontwerp voor militaire hulp
naar het Amerikaan se Congres
Bijna 12 mill ard dollar gevraagd voor bijstand
van Europese en andere vrije landen
Krachtige defensie der vrije landen
moet eventuele agressor afschrikken
Amerika zal aan Europa het beste
en modernste wapentuig leveren
De interim-regeling voor Suriname
Weerbericht
(vie Jaargang No. 19303
Bureaux: Grote Houtstraat 93, Telefoon Adver
tenties en Administratie 10724, 14825. Redactie:
10600. Directeur-Hoofdredacteur: 15054. Bijkant.
Haarlem-Noord, Soendaplein 37, Telefoon 12230.
Drukkerij Z.B. Spaame 12, Telefoon 12713, 10132.
Dinsdag 26 Juli 1949
Uitgave van de Grafische Bedrijven Damiate
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent per kwartaal
ƒ4,25. Franco per post 14,75. Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Hoofdredacteur: Robert Peereboom
en Gprctbtc ïjaariemefte Courant (anno t6?é)
Directie: P. W. Peereboom en Robert Peereboom
WASHINGTON (Reuter). De Amerikaanse regfering heeft het Congres een wets
ontwerp gezonden betreffende ecu militair hulpprogram voor Europese en andere
„vrije landen", waarvan de kosten 1.450 millioen dollar bedragen. Het wetsontwerp
stelt vérstrekkende bevoegdheden tot handelen voor, doch sluit uitdrukkelijk de ver
zending van atoomhommen, naar welk land ook, uit. Het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken maakte, op hetzelfde ogenblik dat president Truman in een spe
ciale boodschap een beroep deed op het Congres om het wetsontwerp goed te keuren,
x de tekst van het ontwerp hekend.
Europa krijgt het
grootste deel
Van de 1.450 millioen dollar zal het
merendeel ten goede komen aan West-
Europa „een gebied, welks belang voor
onze veiligheid in twee wereldoorlogen is
aangetoond". Het voorstel tot militaire
hulpverlening rechtstreeks vastkoppelend
aan het Atlantisch verdrag verklaart het
Amerikaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken, dat het program het verdrag zal
.„completeren" door de daarin vervatte
beginselen van „eigenhulp en wederzijdse
bijstand" ten uitvoer te leggen. Wat het
verzoek om wapens betreft, dat door West-
Europese leden van het verdrag verschei
dene maanden geleden aan het ministerie
'werd gericht, verklaart het ministerie ver
der, dat „hun verdediging ook onze ver
dediging is en een grote zorg voor ons zal
blijven zolang hun militaire zwakte tot
aggressie uitnodigt".
West-Europa zal 938.450.000 dollar aan
wapens, technische hulp en opleiding
van strijdkrachten ontvangen alsmede
155.000.000 dollar voor de productie van
oorlogsmateriaal. Hierdoor zal slechts
300.590.000 dollar overblijven voor mili
taire steun aan bevriende landen waar
onder Griekenland en Turkije; 45.000.000
dollar is bestemd voor een noodfonds en
10.970.000 dollar voor administratiekosten.
Truman's bevoegdheden.
Het wetsontwerp geeft de president de
bevoegdheid te beslissen of hij de hulp be
schikbaar zal stellen als gift, tegen contante
betaling, op crediet of op leenbasis.
- Óm de buitenlandse mogendheden te
helpen is de president niet alleen bevoegd
uitrusting en materiaal uit regeringsvoor-
raden over te dragen, doch ook om rege-
Laatste levensmiddelen
in September van de bon
(Speciale berichtgeving)
Naar wij vernemen, zullen de laatste
levenspiiddelen in de loop van September
of uiteriük per 1 October vrij van distribu
tie komen. Dit betreft dus koffie, rijst, kaas
en vlees.
De distributie van kolen en textiel zal
voorshands gehandhaafd blijven.
Er zijn op het ogenblik besprekingen
gaande over de opheffing van het Centraal
Distributie Kantoor. Indien het C.D.K. zijn
werk geëindigd zal hebben, zal de kolen-
distributie aan de gemeentelijke distribu
tiekantoren worden overgedragen.
Koninklijk Gezin lunchte
op Buckingham Palace
Maandag hebben Koningin Juliana, Prins
Bernhard en de prinsesjes Beatrix en Irene
als gasten van koning George en koningin
Elizabeth, op Buckingham Palace in Lon
den de lunch gebruikt. Daarna hebben de
Koningin en de prinsesjes in Covent Gar
den een voorstelling bijgewoond van het
grand ballet de Monte Carlo, dat „Les
Svlphides", „Del amor y de la muerte" en
„The enchanted mill" uitvoerde.
Het is alweer geruime tijd geleden dat de
gemeente Kampen zich nationale roem
verwierf met dat verkeersbord „inrijden
verboden voor auto's en paard-en-wagens"
aan de ingang van een steegje van nauwe
lijks vijftig centimeter breedtemaar in
Amsterdam kon men deze zaak maar niet
verkroppen of vergeten. En thans heeft de
hoofdstad op schitterende wijze revanche
genomen door in het Oostelijke haven
kwartier deze verkeerstrap zonder tre
den en met prikkeldraadversperringen
te voorzien van een fors-geletterde aan-
kondiging dat de passage hier
gestremd" is.
ringscontracten om te leiden. De te helpen
landen moeten de verzekering geven, dat
de verstrekte hulp doeltreffend zal worden
gebruikt en voor die doeleinden, waarvoor
zij- beschikbaar werd gesteld.
In een begeleidende verklaring wordt
gezegd, dat over het gebruik van de hulp
regelmatig rapport moet worden uitge
bracht en dat Amerikaanse officieren ter
plaatse inspecties zullen houden.
„Binnen de practische' grenzen van onze
middelen", aldus de verklaring van het
departement van Buitenlandse Zaken,
„moeten wij er naar streven zodanig te
handelen, dat onze kracht en de collectieve
kracht van de vrije volken die met ons
verbonden zijn, zo effectief mogelijk zijn ter
voorkoming van snipper-aggressies, die, als
er niet tegen wordt opgetreden, zouden
kunnen culmineren in het losbarsten van
een nieuwe wereldoorlog."
De heer Kuilenburg uit Culemborg heeft als zovélen lang gewacht en stil gezwegen
tot hij uit zijn woningnood verlost zou worden en toen hij bemerkte dat op dit gebied
meer dun waar ook het devies „Helpt U zelf" opgeld doetwendde hij zich tot 'de
N.Z.H. die hem grif een van haar vele overcomplete voertuigen overdeed. Nog waren
zijn moeilijkheden niet tem einde. Want zo'n tramwagen kan toch, goed beschouwd,
niet door de beugel van de Nederlandse woningwetten, waarin alleen maar met
degelijke bouwwerken rekening wordt gehouden. Gelukkig zijn er ook in Culemborg
vriendelijke lieden op het stadlmis die ae heer Kuilenburg de teeg wezen naar de
mazen, waardoor een goed vaderlander het nét van de wetgever ongemoeid kan
verlaten. Als de carrosserie op wielen stond, was het geen wagen-woning meer, maar
een woonwagen. Nu, de N.Z.H. had nog wel een paar wielen over en de eigenaar van
het ijzeren pand zette ze decoratief tegen de blauwe wanden. Sindsdien heeft hij
zich met zijn gezin behagelijk in een Betuwse bongerd gevestigd, zoals men op
bovenstaande foto kan zien. De wielen heeft hij maar weer weggehaald, want zo'n
grapje wordt op den duur een beetje flauw.
President Truman bepleit hulpprogram
WASHINGTON 25 Juli (Reuter). Pre
sident Truman heeft vandaag het Congres
verz^ht het program ten bedrage van 1450
millioen dollar voor militaire hulp aan de
landen van het Atlantisch pact en andere
mogendheden goed te keuren „ter uitban
ning van de vrees voor aggressie en inter
nationaal geweld".
De president zeide: „De gebeurtenissen
in de wereld sinds 1945 bieden ons geen
zekerheid, dat alle leden van de UNO de
principes tot behoud van de vrede in prac-
tijli zullen brengen. Er zijn bewijzen voor
het tegendeel, bewijzen, dat bij het nastre
ven van zelfzuchtige doelen sommige naties
zijn overgegaan eii misschien opnieuw zul
len overgaan tot bedreiging met of gebruik
van geweld. De door deze ervaringen ge
schapen vrees kwelt de wereld en verwekt
onzekerheid en onstabiliteit, die de econo
mische en sociale vooruitgang in de weg
staan. Zolang het gevaar van aggressie be
staat is het nodig te denken aan de strijd
macht die nodig is deze te voorkomen. Het
is ongelukkig maar waar.. Wij kunnen ech
ter ons doel een duurzame vrede niet
bereiken door de moeilijke en onplezierige
taak die voor ons ligt uit de weg te gaan."
Herstel eist vrede.
„De voornaamste taak van de vrije lan
den in Europa heeft de afgelopen vier jaar
bestaan in het herstel van hun door de oor
log getroffen economieën. De daarmede
gepaard gaande moeilijkheden zijn nog ver
groot door de buitenlandse politiek van de
Sovjet-Unie, die haar uiterste best heeft
gedaan het herstel van Europa tegen te
gaan. Een volledig economisch herstel eist
vreedzame omstandigheden en de zekerheid
dat het werk van arbeiders, industrie en
landbouw niet zal worden teniet gedaan in
een uitbarsting van internationaal geweld.
In plaats van zulke omstandigheden heeft
de Sovjet-Unie, door haar heftige propa
ganda, door gebruikmaking van de samen
zwerende activiteit van de internationale
communistische beweging en door het in
stand houden van een der grootste vredes-
legers in de geschiedenis, weloverwogen
een atmosfeer van vrees en gevaar ge
schapen.
Hoe beter de vrije landen er op voor
bereid zijn een aggressie te weerstaan,
des te minder waarschijnlijk is het dat
zij de midelen behoeven te gebruiken,
die zij voor alle zekerheid hebben ver
zameld. Di onze landen behoeft de po
litie zelden van haar wapens gebruik
te maken, doch de openbare rust zou in
groot gevaar verkeren als zij niet over
wapens beschikte".
De president legde herhaalde malen de
nadruk op de noodzakelijkheid vanesnel
President Truman bekrachtigde*
ratificatie Atlantisch pact
President Truman heeft gisteren de offi
ciële oorkonde van de ratificatie van het
Atlantisch pact getekend. Het pact is zoals
bekend Donderdag met zeer grote meerder
heid van stemmen door de senaat geratifi
ceerd.
Ter gelegenheid hiervan heeft president
Truman de volgende verklaring uitge
geven:
„Voor het Amerikaanse volk zijn vrede
en vrijheid meer waard dan wat ook. Onze
ratificatie van het Atlantisch pact met de
overweldigende steun van de Senaat en
het volle is het bewijs, dat wij vastbesloten
zijn deze vrede en vrijheid te bewaren.
Dit verdrag is een historische stap naaf
een wereld van vrede, een vrije wereld,
vrij van vrees, maar het is slechts één stap.
Wij dragen niemand een kwaad hart toe.
Met onze bondgenoten in het pact en an
dere gelijkgezinde volken moeten wij met
Gods hulp en leiding met alle ons ten dien
ste staande middelen werken voor de vre
de. Wij moeten moreel en materieel sterk
blijven. Wij moeten meehelpen overal de
vrüheid te versterken. Wij moeten gedul
dig en onvermoeid werken om de UNO
steeds doeltreffender te maken voor haar
grote taak. Wij moeten streven naar steeds
groter eenheid van doel en streven in het
belang van de wede".
handelen door het Congres. .„Als dit pro
gram van militaire hulp wil slagen, moeten
wij het spoedig en krachtig afhandelen.
Onze vredespolitiek heeft reeds het ge
wenste .effect. Wij kunnen ons niet veroor
loven de vaart te verliezen, die wij reeds
hebben bereikt. Het is ons doel er voor te
zorgen, dat de betrokken landen in de
kortst mogelijke tijd worden uitgerust met
goedgeoefende strijdkrachten, die in staat
zijn de orde in het binnenland te bewaren
en weerstand te bieden aan de eerste fasen
van aggressie van buiten. Het moet duide
lijk worden gemaakt dat de Verenigde Sta
ten niet bereid zijn om bij aggressie te
gedogen, dat de volken van West-Europa
onder de voet worden gelbpen alvorens de
Amerikaanse strijdkrachten effectief kun
nen optreden".
De president legde de nadruk op het
defensieve karakter van zowel het Atlan
tisch pact als het program voor militaire
hulp en besloot met te zeggen: „Ik zou niet
willen zeggen, dat dit program alleen een
einde zal maken aan de huidige internatio
nale spanning. Het zal evenwel het initia
tief behouden dat de vrije landen van de
werelcf thans hebben. Het zal bijdragen tot
het scheppen van een wereldstructuur, cdie
economisch en militair zo stevig is, dat een
eventuele potentiële aggressor zal inzien
dat het in zijn eigen belang is te streven
naar wederzijdse tolerantie en vreedzame
buitenlandse betrekkingen".
De voornaamste voorzieningen van het
wetsontwerp, zoals het door het Ameri
kaanse ministerie van Buitenlandse Zaken
is opgesteld, zijn:
Het wetsontwerp zal de voorzieningen
van de wet op de atoomenergie van' 1946
in geen enkel opzicht wijzigen, herroepen
of aantasten. (Volgens bedoelde wet is de
regering niet bevoegd om atoomspringstof
fen vrij te geven, hetgeen er dus op neer
komt, dat de president andere landen geen
atoombommen kan verschaffen.)
Aan alle landen, die zich met de Verenig
de Staten verenigd hebben in „collectieve
verdedigings-regelingen", die voorzien in
„eigen hulp en wederzijdse bijstand", kun
nen wapenen geleverd worde^x. (Dit is van
toepassing op het Atlantisch Pact en La
tijns-Amerikaanse landen van het verdrag_
van Rio de Janeiro, een defensieve allian-*
tie van het Westelijk halfrond.) De presi-
denkt zou ook gemachtigd zijn andere lan
den te helpen, wier groter vermogen om
zich zelf tegen aggressie te verdedigen be
langrijk is voor het nationale belang van
de Verenigde Staten (Griekenland, Tur
kije en de Philippijnen zijn in de laatste
categorie onder te brengen).
De president zal uitrusting voor het hulp
program kunnen verkrijgen door die aan
regeringsvoorraden te onttrekken, nieuw
aan te schaffen of de andere landen te
helpen die zelf te vervaardigen.
De president zal ook materiaal van an
dere regeringen kunnen aanvaai'den „als
een voorwaarde voor of in verband met"
de Amerikaanse hulpverlening. Hierbij
wordt het algemene beginsel van het „Ieen-
en pachtstelsel in omgekeerde richting" uit
de oorlogstijd gevolgd.
Voorwaarden
Aan de door de Verenigde Staten af
te leveren goederen zijn enkele condi
ties verbonden. De ontvangende landen
zullen erin moeten toestemmen de
hulpverlening te gebruiken om hun
eigen kracht tegen aggressie op te bou
wen. Zij zullen de materialen*1 zonder
toestemming van de president niet
kunnen doorzenden: de president zal
toewijzingen aan een of ander land
kunnen opschorten, indien volgens
zijn mening voortgezette steun aan het
land in kwestie „niet langer te ver
enigen zou ziju met de nationale be
langen van de Verenigde Staten".
De gehele onderneming zal „verenigbaar"
moeten zijn met het handvest der UNO en
van de president zou geëist moeten wor
den de hulp aan elk land waartegen de
UNO maatregelen zou nemen, af te snijden.
Om het program op gang te brengen,
zonder te moeten wachten op een feitelijke
toewijzing van het Congres, zou de.R.F.C.
(Reconstruction Finance Corporation) ge
machtigd moeten worden de president* een
voorschot te verstrekken van 125.000.000
dollar.
Behalve de toewijzing van 1.450.000.000
dollar zou het wetsontwerp de president
in feite de gewapende machten toestaan
krachtens contracten voor buitenlandse
hulp wapenen te kopen en te verkopen tot
een maximumbedrag van 100.000.000 dol
lar. Deze voorziening is in de eerste plaats
bedoeld om Latijns-Amerikaanse landen te
helpen, militaire goederen in de V. S. te
kopen.
Landen van het Brussels pact krijgen uit
strategische overwegingen het grootste deel
Washington, 26 Juli (Reuter). Func
tionarissen van het Amerikaanse ministe
rie van Buitenlandse Zaken, die betrokken
zijn geweest bij de opstelling van het
militaire bijstandprogramma, verklaarden
dat het programma voorziet in leveringen
van wapens uit de Amerikaanse voorraden,
die grote, hoeveelheden van het beste en
modernste dbrlogsmateriaal ter wereld om
vatten. Zij voegden hieraan toe dat de
Amerikaanse strijdkrachten, in geval van
oorlog, uit deze voorraden hun uitrusting
zouden ontvangen, dus dat er geen sprake
van kan zijn, dat de Verenigde Staten de
mogendheden-deelgenoten van het Atlan
tisch verdrag met verouderde wapens zou
den trachten af te schepen.
De Verenigde Staten steUen zich voor
onder meer radar-toestellen, gevechtsvlieg
tuigen, gevechtswagens, mortieren, gewe
ren en militaire kleding aan de daarvoor
in aanmerking komende landen te leveren.
Deze lijst dient nog te worden uitgebreid
met geschut, seintoestellen, vrachtauto's,
verkenningsvoertuigen (vermoedelijk lich
te gevechtswagens), anti-gevechtswagen-
geschut, luchtdoeiartUlerie, ammunitie,
oorlogsvliegtuigen in het algemeen, het
lichtere model oorlogsschepen, geschut ter
verdediging van haveningangen en nog
ander wapentuig. De te leveren oorlogs
vliegtuigen zullen .hoofdzakelijk van een
type zijn, dat dient om de infanterie te
dekken.
De sterkte van het Amerikaanse militaire
personeel, dat aan de betrokken Europese
regeringen voor opleidingsdoeleinden ter
beschikking zal worden gesteld, zal tot het
strikte minimum beperkt blijven. Het zal
slechts overzee worden gezonden, indien
hierom doorshet militaire hulp ontvangen
de "land wordt verzocht. De Amerikaanse
regering is niet voornemens militaire uit
rusting ter beschikking te stellen van lan
den wier militairen niet in staat moeten
worden geacht hiermede om te gaan. De
sterkte van het voor opleidingsdoeleinden
ter beschikking te stellen Amerikaanse
personeel zal wel in duüenden, doch niet
in tienduizenden lopen.
Het totaal der manschappen en het aan
tal divisies in West-Europa die, als gevolg
van het militaire bijstandsprogramma, van
wapens zullen worden voorzien, zullen het
Congres tijdens een zitting met gesloten
deuren worden medegedeeld.
De oij het verdrag van Brussel aange
sloten staten zullen, uit hoofde van hun
strategische ligging in West-Europa, het
leeuwendeel ontvangen van de te versche
pen wapens.
In antwoord op de vraag, of er ook sta
ten zijn, die wél deelgenoten zijn van het
Atlantisch verdrag, doch die geen wapens
ontvangen, verklaarden de functionarissen
dat Portugal en IJsland geen wapens van
de Verenigde Staten zullen ontvangen, daar
deze landen hier niet om hebben gevraagd.
Verdachte reeks sterfgevallen
in Frankrijk
De politie te Poitiers (Frankrijk) heeft
de 53-jarige weduwe Marie Besnard gear
resteerd en een nader onderzoek geopend
naar de dood van haar vermogende echt
genoot, die twee jaar geleden gestorven
is aan arsenicum' vergiftiging, en de dood
van zeven andere personen, familieleden
en vrienden van de gearresteerde vrouw.
Al deze mensen stierven in het huis van
de Besnards in het plaatsje Loudon sinds
1940.
Marie Besnard ontkent hardnekkig dat
zij een moordenares, zou zijn.
Leon Besnard, haar man, overleed in
October 1947 en liet zijn weduwe een ver
mogen van 15 millioen francs na.
Kort na zijn dood meldde zich een ka
merbewoner van de Besnards bij de politie
die beweerde dat Leon op zijn sterfbed
tegen hem gezegd had: „Ik ben vergiftigd".
Virginie Aileron, zuster van Marie Bes
nard, stierf zeven dagen na haar zwager.
Ook van haar erfde Marie. Achtereenvol
gens waren in het huis der Besnards over
leden: Marie's grootmoeder, Leons vader,
Leons moeder, Leons zuster (deze werd
opgehangen gevonden en men nam destijds
zelfmoord aan), een rijke weduwe die bij
de Besnards in huis woonde en die even
eens haar bezit aan Marie paliet en een
oude juffrouw. (United Press).
Tsjang Kai Tsjek naar
Zuid-Korea
Generaal Tsjang Kai-Tsjek zal een be
zoek brengen aan Zuid-Korea, aldus heeft
de Chinese-ambassadeur te Seoel ver
klaard, om met president Syngman Rhee
besprekingen te voeren over een anti
communistisch Pacific-pact.
in Zuid-Korea
Zeventien Noord-Koreaanse soldaten
werden gisteren gedood, nadat zij ongeveer
acht km Zuid-Koreaans gebied-waren bin
nengedrongen op een punt, ongeveer 40
km van Seoel, aldus wordt door het Zuïd-
Koreaanse ministerie van Defensie mede
gedeeld.
Het ministerie beweert, dat de Zuid-Ko-
reaanse troepen wapens' van Sovjet-Russi
sche makelij hadden buit gemaakt.
De strijd duurt voort.
Britse regering heeft geen
devaluatieplannen
Lord Addison, de Lord Privy Seal, heeft
in het Britse Hogerhuis verklaard, dat de
Britse regering „generlei voornemen koes
tert om over te gaan tot het onbezonnen
experiment van devaluatie van het pond
sterling".
Hij zeide dit in een debat over de econo
mische toestand naar aanleiding van een
opmerking van Lord Brand, een vooraan
staand bankier, die beweerde, dat de wereld
het vertrouwen in het Engelse pond aan het
verliezen is.
Het woord is aan....
Bismarck:
Ge moet niet geloven dat men
doordat men minister wordt, ter
stond wijzer en verstandiger
wordt dan anderen.
Strijd
Ook koude oorlog iri de
philatelie
Een der bekendste postzegelverzamelaafs
van de Verenigde Staten, Ernest Kehr,
heeft bekend gemaakt, dat hij en verschei
dene vrienden de postzegels, die door de
Sovjet-Unie en andere Oost-Europese lan
den worden uitgegeven, zal boycotten.
Hij verklaarde, dat in deze landen de
postzegels in zulke grote hoéveelheden wor
den vervaardigd, met het oog op dollarin
komsten, dat zij geen handelswaarde meer
hebben.
Bomaanslag in Potsdam
"Volgens de onder Britse controle staande
,Die Welt" zijn twintig Duitsers gearres
teerd in verband met een bomontploffing,
welke zich Zondagavond zou hebben voor
gedaan in het marmeren paleis te Potsdam,
waarin Sovjet-Russische officieren zijn
ondergebracht. Van ambtelijke Duitse zijde
werd toegegeven, dat in het marmeren pa
leis een ontploffing is gebeurd.
150.000 gestolen uit
postzakken te Medan
Uit drie postzakken, die Vrijdagavond
v«ren opgeborgen in een kluis van het
postkantoor te Medan, bleek Zaterdagmor
gen voor een waarde van 150.000 gulden te
zijn gestolen. De kluis stond open, doch
bleek niet geforceerd te zijn. Het politie
onderzoek bleef tot dusver zonder resul
taat.
Bouwwerken beneden
vijfhonderd gulden
Gemeentelijke vergunning
blijft noodzakelijk
De publicaties over het verlenen van een
algemene rijksgoedkeuring voor bouwwer
ken, waarmede een bedrag van ten hoogste
500 is gemoeid, geven aanleiding tot mis
verstand. zo deelt het ministerie van
Wederopbouw en Volkshuisvesting mee.
*Voor deze werken is in het vervolg geen
afzonderlijke rijksgoedkeuring vereist. Dit
betekent echter niet dat nu ook de normale
gemeentelijke bouwvergunning kan worden
gemist. De bepalingen in de gemeentelijke
bouwverordeningen en voorschriften blij
ven ook voor werken beneden 500 van
kracht.
Evenals dat voor de oorlog het geval
was, zal men in het algemeen ook voor de
uitvoering van kleine bouwwerken de
medewerking van de gemeentelijke tech
nische diensten nodig hebben.
College van Algemeen Bestuur deelt
het afwijzend standpunt der Staten
Het College van Algemeen Bestuur van
Suriname heeft medegedeeld, zich ten volle
te kunnen verenigen met het standpunt van
de Staten van Suriname, dat de door de
Tweede Kamer aangenomen amendemen
ten op de interimregeling inbreuk maken op
de beginselen der regering, daar de daarin
vervatte materie een inwendige aan
gelegenheid van Suriname is.
Voorts is het College met de Staten van
mening, dat door deze amendemering het
budgetrecht van Suriname wordt aange
tast. Het College meent, aan de interim
regeling in haar huidige vorm zijn instem
ming te moeten onthouden en is bereid,
alle uit deze houding voortvloeiende conse
quenties te aanvaarden.
De oorzaak van het conflict met Suri
name is het aanvaarden door de Tweede
Kamer van een amendement De Kort
(K.V.P.) op artikel 168 der interim-rege
ling. Door deze amendering wordt niet
alleen het openbaar en bijzonder onderwijs,
maar ook het openbaar en bijzonder
kweekschoolonderwijs gelijk gesteld.
In een hoofdartikel over deze kwestie
schrijft „Het Parool" (onafh. soc.) dat
minister Van Schaik de gelijkstelling in zijn
voorontwerp tot en met het kweekschool-
onderwijs had doorgetrokken, hetgeen bij
de Staten van Suriname op grote bezwaren
stuitte, niet .van principiële, maar van
practische aard.
„In Paramaribo bestaat ter zake van het
kweekschoolonderwijs een noodregeling
(uit '?lands armoede geboren) op basis
waarvan de verschillende richtingen (neu
traal, Protestants, Katholiek) samenwer
ken. Men is er bezig met vergevorderde
plannen tot stichting van één gezamenlijke
kweekschool. Deze plannen worden in het
honderd gejaagd door het amendement-
De Kort. Nu de wet ook ten aanzien van het
kweekschoolonderwijs de financiële gelijk
stelling voorschrijft zullen immers de Pro
testanten en de Katholieken „eigen"
kweekscholen willen hebben en daar het
straatarme Suriname geen drie kweekscho
len financiex-en kan zal er wel in het geheel
géén kweekschool komen".
Het „Algemeen Handelsblad" (Vrijz.)
betx-eurt, dat de Kamermeerderheid op het
zelfde ogenblik dat met algemene instem
ming een zo volledig mogelijke autonomie
voor Suriname werd erkend, dit gebieds
deel tegen zijn uitdrukkelijk uitgesproken
wil deze gelijkstelling toch Ixeeft willen op
leggen. Het blad noemt het ontactisch, op
deze wijze in te gaan tegen het door minis
ter Van Schaik met veel moeite bei'eikte
compromis. In de Grondwet is de financiële
gelijkstelling van het openbaar en bijzon
der onderwijs als belangrijk beginsel neer
gelegd; docli dit geldt alleen voor het
Rijk in Europa.
De „Nieuwe Rotterdamse Courant" (Vrijz.)
merkt op, dat er op regeringsniveau over
eenstemming was bereikt over een grond
slag. waarop Suriname op eigen benen zou
staan. Nu is de Tweede Kamer buiten dat
overleg om een stuk van die grondslag gaan
veranderen. Suriname wil echter niet uit
Den Haag de wet voorgeschreven krijgen.
Het blad acht de ontstemming der Suri-
namers begrijpelijk, maar heeft er ook heel
wat op aan te merken: „Om te beginnen is
de geamendeerde interimregeling nog geen
wet: de Eei-ste Kamer moet haar nog be
handelen en dan moet zij door de Kroon
worden bekrachtigd. Het is op zijn zachtst
gezegd voorbarig van de Staten van Suri
name geweest zich in dit stadium tot de
Verenigde Volleen, tot de Inter-Indonesi-
sche conferentie en tot de Panamerikaanse
confei-entie te weixden. Er is immers alleen
een beslissing van een deel van de Neder
landse volksvertegenwoordiging; een be
slissing, die naar buiten toe nog geen
rechtsgevolgen heeft. Dan gaat het ook niet
aan er instanties builen de Nederlandse
wetgever bij te halen."
Het blad geeft als oplossing van deze
kwestie aan, dat de Eerste Kamer de wen
selijkheid uitspreekt van eeix wijzigings-
ontwerp dat de interimregeling tex-ug zou
brengen tot het resultaat van het overleg.
Een dergelijk ontwerp zou in de Tweede
Kamer, die nu de interim-regeling in grote
haast heeft behandeld, wel een kans maken,
aldus de N.R.C.
De „Volkskrant" (R.K.) merkt op dat
het amendement-De Kort is aangenomen
met de stemmen der K.V.P., de Chr. Histo-
rischen, de V.V.D. en de heer Willems van
de Partij van de Arbeid vóór. 52 tegen 18.
„Daaruit blijkt dat het Nederlandse parle
ment zich niet bewust was woordbreuk te
plegen of te handelen in flagrante strijd
met de autonomie, zoals schijnt te worden
verweten". „De katholieke fractie", zo
schrijft dit blad verder, „heeft nooit enige
twijfel gelaten over haar opvatting betref
fende de financiële verhouding welke be
staan moet tussen het bijzonder algemeen
vormend lager onderwijs, alsmede de op
leiding van leei-krachten daartoe en het
openbare onderwijs.
Met het amendement-De Kort is geen
autonomie aangetast en geen woordbreuk
gepleegd. Ware daartoe de kans geschapen
dan zou minister Van Schaik wel geheel
anders gereageerd hebben."
MINDER WARM
VeAvachtang, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt. geldig van Dins
dagavond tot Woensdagavond, opge
maakt te 10 uur:
Veranderlijke bewolking met hier en
daar een regen- of onweersbui. Aan
vankelijk zwakke wind uit uiteen
lopende richtingen. Later zwakke tot
matige wind op de meeste plaatsen uit
Westelijke richtingen. Vooral in de
Noordelijke helft van het land minder
warm.
27 Juli:
Zon op 4.53 uur, onder 20.39 uur
Maan op 6.32 uur. onder 21.56 uur
Hoog en laag water in IJmuidek
Dinsdag 26 Juli:
Hoog water 3.50 en 16.20 uur.
Laag water 11.56 en 0.19 uur.
Woensdag 27 Juli:
Hoog water 4.34 en 17.04 uur
Laag water 0.19 en 12.41 uur
