J
„Het Teerschip van Breda
zette Haarlem in vuurgloed
HAGEMAN
Glas in Loodramen
C Kort en Bondig)
De groei van Haarlem in de toekomst
SLEUTEL WEG?
Zaterdag 20 Sin siisfus 19®
Haarlems Dagblad
Urenlange steekvlam uit stukgevaren gasleiding
bezorgde brandweer en gasbedrijf warm karweitje
Het geluid van een ontploffing, ge
volgd door een metershoge steekvlam
die het Noorder-Buiten-Spaarne en de
omgeving in een fantastische gloed
zette, alarmeerde gisteravond om
streeks acht "uur de omwonenden en
voorbijgangers op de Koudenhorn
nabij de Catharijnebrug. De vuur
gloed, die juist naast de de brug
ogenschijnlijk uit het water opsteeg,
deed massa's nieuwsgierigen naar de
plaats van de brand stromen en el
ders in de stad vreesde men reeds een
catastrofale uitslaande brand, toen
men de avondlucht door het vuur ge
kleurd zag. Het was echter gelukkig
niet zo tragisch, al bracht het ongeval
veel moeilijkheden met zich: Een gas
leiding van zestig centimeter door
snede, die naast de Catharijnebrug
met een knik in het Spaarne duikt,
had een vernielende klap gekregen
van een asphaltschuit die onder de
brug doorvoer. Het ontsnappende gas
was opgestegen naar een vlak in de
nabijheid op de brug staande gaslan
taarn, en in brand gevlogen.
De steekvlam loeide metershoog boven
de brug uit en zette zowel de lantaarn als
de basaltstenen van het bruggehoofd iri
een gloeiende hitte.
De brandweer was in een minimum van
tijd ter plaatse, doch het ongewone van
deze brand kostte haar hoofdbrekens. Hier
was met waterstralen geen blussen aan.
De politie zorgde intussen voor een be
hoorlijke afzetting, want drommen nieuws
gierigen kwamen van alle kanten op de
vuurgloed af.
Het Bredase asphaltschip. getrokken
door een sleepboot en in zijn koers ge
houden door een andere, had intussen
met spoed een veilige liplaats verder op
gekozen, waar het met een geschroeide
flank waarop zijn naam: Het Teerschip
van Breda, niet volledig meer te lezen
was van de schrik ging liggen te be
komen.
De brandweer ging met al het beschik
bare materiaal op de steekvlam af en
spoot grote hoeveelheden water op de in
de nabijheid van het vuur gelegen brug-
en beschoeiïngsonderdelen, om deze al
thans enige koelte te bezorgen.
Wij verhuren stofzuigers
voor ƒ4.60 per maand
Alle reparaties vrij
DE STOFZUIGER CENTRALE
GED. OUDE GRACHT 52 - TEL. 12762
tegenover de kerk.
(Adv.)
Metershoge vlammen laaiden op langs
de brug.
Intussen arriveerden op het terrein van
de brand de deskundigen van het gasbe
drijf, die aanwijzingen gaven om de vlam
zo spoedig mogelijk te doven. Dit doven
was echter allerminst een eenvoudig kar
wei, wat trouwens wel blijkt uit het feit
dat het gas tot bij half elf lustig bleef
branden.
Gevaar voor ontploffing
Ir. C. A. Doets, hoofddirecteur van het
Gemeentelijk Energiebedrijf, was juist op
weg naar het? bedrijf toen het ongeluk
gebeurde. Die omstandigheid maakte dat
onmiddellijk de maatregelen genomen
konden worden die noodzakelijk waren.
Er werd begonnen met de druk op het gas
zoveel mogelijk te verminderen. Daarna
werd begonnen om mensen van het be
drijf die thuis waren op te halen, want er
moest veel gedaan worden om de brand
te blussen. Er kon niet aan gedacht wor
den om zonder meer de gastoevoer van de
fabriek af te sluiten, want dan zou het
gevaar, dat grote explosies in de buis
zouden ontstaan door het naar binnenslaan
van de vlammen, niet denkbeeldig zijn
geweest.
Een gasleiding in een stad heeft geen
afsluitingen om een deel van het buizen
net af te sluiten, (een electrisch net heeft
die wel), omdat daar practisch geen be
hoefte aan is. Wel zijn er op verschillende
plaatsen syphons, waardoor het mogelijk
is een deel der gasleiding af te sluiten
door die onder water te zetten.
Geblust
Toen uitgemaakt was welke syphons
daarvoor het beste gebruikt konden wor
den werd aan de brandweer opdracht ge
geven daartoe over te gaan. Toen dit werk
verricht was, verminderde de gastoevoer
levert en repareert vlug en voordelig
Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM, 19 Augustus 1949
BEVALLEN van een zoon: 18 Aug., B. A.
VeenVerboog: J. G. van Hulstvan
Maasdam: G. J. M. MesKoelemij; J.
MoerwijkRosman; E. T. LeijVerhulst.
BEVALLEN van een dochter: 17 Aug., J.
C. BarnaartTamelinë: 18 Aug. A. M.
ZandstraJongsma; W. J. E. Elskampde
Graaf; 19 Aug., M. L. C. H. Baron Sloet
vaai Cranenburgh.
OVERLEDEN: 17 Aug., H. J. F. Vugts,
61 j., Rijksstraatweg; 18 Aug., M. van Hou
ten, 70 j., M. v. Heemskerkstraat: S. C.
NoeKoolwijk. 56 j„ Znnnebloemstraat: N.
L. G. Landsman, 3 j., Vergierdeweg; A. C.
de Vriesvan der Kort, 70 j., v. Nesstraat;
C. Lubbers, 73 j., Kruistochtstraat; M. W.
WesterbeekHutte, 66 j., Muiderslotweg;
J. C. PostSmit, 37 j., Kamperlaan.
Van beide „bruggehoofden" af bestreed de
brandweer het vuur.
op de fatale plek, omdat de vlammen daar
niet alleen gevoed werden door het gas
dat onmiddellijk uit de fabriek stroomde,
maar ook door gas dat zich nog bevond
in de leiding die uit de stad naar de fa
briek loopt. Nu was het mogelijk de druk
op de leiding in de fabriek nog meer
verminderen, waardoor de brandweer de
beide uiteinden der leiding op de plaats
van het ongeluk met water kon vol
spuiten.
Daardoor doofden tegen half elf de vlam
men.
Hóe groot de hitte van het loeiende vuur
wel geweest was kon worden afgeleid uit
het feit dat de opengedraaide brug aan
de zijde van de brand geheel geblakerd
was. Toeschouwers op een afstand van tien
meter hadden nog last van de geweldige
hitte. Dit waren er trouwens slechts wei
nigen en dan ong toeschouwers beroeps
halve, want het publiek werd door de po
litie die met voldoende versterking was
opgetreden op veilige en koele afstand
gehouden. De schepen in het Spaarne die
in de buurt van de Catharijnebrug lagen
boden een welkome plaats voor vele
nieuwsgierigen, die urenlang het fantasti
sche schouwspel gadesloegen.
De keus: Ongelukken of
laat brood
Door het ongeval hebben Vrijdagavond
de binnenstad en ook de buitenwijken van
Haarlem geheel zonder gas gezeten. Alleen
Haarlem-Noord dat een eigen leiding heeft
viel er buiten. Evenzo de omliggende ge
meenten die Haax-lem van gas voorziet.
(Schiphol en Badhoevedorp, die geen eigen
gasketels hebben, werden ook tijdelijk af
gesloten, maar kregen 's nachts om 12 uur
weer gas).
De directie van het Energiebedrijf stond
nadat het vuur geblust was, voor een moei
lijke beslissing. Het zou toen mogelijk ge
weest zijn de gasvoorziening weer te her
vatten, maar daaraan zou een groot risico
verbonden zijn geweest. Doordat onver
wacht de gastoevoer was afgesloten bestond
de vrees dat velen de kranen niet dicht
gedraaid hadden, Als nu 's nachts weer
gas door de buizen gestroomd zou zijn, was
de kans groot geweest dat in verscheidene
huizen ongelukken waren veroorzaakt.
Daarom durfde men dat niet aan. Het ge
volg was evenwel stagnatie in verschillende
bakkerijen die met gas werken en op Za
terdagmorgen al zeer vroeg beginnen.
De keuze was dus: Op Zaterdag laat
brood bakken, of kans op ongelukken.
In overleg met het gemeentebestuur (de
wethouders de heren Geluk, Schreurs en
Angenent waren de gehele avond aanwezig)
werd besloten de gasvoorziening pas heden
morgen 8 uur te hervatten.
Het herstel van de gastoevoer
De directie en het personeel van het
Energiebedrijf zijn de hele nacht in de weer
geweest om te zorgen dat hedenmorgen de
gastoevoer weer hersteld kon worden.
Daarvoor moest ook het water uit de gas
buizen gezogen worden. Er zijn twee grote
toevoerbuizen bij de Catharijnebrug, die
voor de binnenstad zorgen. Een van de
twee bleef in tact. De gehavende leiding
werd nu geheel afgesloten. Omdat er ook
nog een toevoer naar de stad bij de Lange
Brug is, komt er voldoende gas in de stad.
In de wintermaanden zou die ene grote
toevoerbuis, die nu uitgevallen is, niet ge
mist kunnen worden, maar het gasverbruik
is in deze zomermaanden veel minder.
Door de radio (niet alleen over Hilver
sum, maar ook over de stedelijke radio
distributie) werd hedenmorgen om 7 en 8
uur gewaarschuwd kranen die men had
laten openstaan te sluiten. Ook de radio
auto van de politie reed door de straten
om deze waarschuwing rond te roepen.
De gehavende transportleiding zal zo
spoedig mogelijk hersteld worden.
Geen persoonlijke
ongelukken
Tot hedenmorgen 11.45 uur waren er
geen aangiften bij de politie en de Onge-
vallendienst ontvangen over ongelukken,
veroorzaakt door gaskranen die waren
blijven openstaan.
Alles is dus gelukkig zonder persoonlijke
ongelukken afgelopen.
Volgens schatting van de directie van het
Energiebedrijf is Vrijdagavond door dit
ongeval 5000 a 10.000 m3 gas in vlammen
opgegaan.
De brug
De brug is natuurlijk door de brand
wel gehavend, maar het is toch mogelijk
haar open en dicht te draaien. De scheep
vaart en het wegverkeer ondervinden er
dus geen last van.
Doordat de gasleiding werd afgesloten
konden natuurlijk in Haarlem ook de
straatlantaarns die met gas gevoed worden,
niet branden. Veel straten waren daardoor
in duisternis gehuld.
ONDERLINGE WEDSTRIJDEN GITA.
Zondag zal de dames-athletiekvereniging
GITA haar jaarlijkse onderlinge wedstrij
den houden op het sportterrein aan de Klè-
verlaan. Er zal een vijf kamp worden ver
werkt.
„De Eenhoorn"
kan weer draaien
Vanmorgen kwamen de burgemeester
van Haarlemmerliede en Spaarnwoude, de
heer L. H. Simons, vertegenwoordigers van
„De Hollandse Molen" en van de vereni
ging „Haerlem" bij de eeuwenoude hout
zaagmolen ,.De Eenhoorn" bijeen, om te
genwoordig te zijn bij het weder in bedrijf
stellen. De bedoeling is niet, dat er in de
toekomst weer iemand het bedrijf gaat
uitoefenen. Dat is niet lonend meer, zoals
ook deze morgen bleek, want er stond te
weinig wind om een demonstratie te geven.
De vereniging „De Hollandse molen"
heeft de molen afgestaan de N.V. Neder
landse Maatschappij „Nehim", waarvan di
recteuren zijn de heren K. Rote Pzn. te
Heemstede en P. C. Rote Kzn. te Bloemen-
daal. Hun voorouders hebben vroeger op
houtzaagmolens in de Zaanstreek gewerkt
en uit traditie hebben zij „De Eenhoorn'
gerestaureerd.
De heer K. Rote sprak een inleidend
woord, waarna zijn kleinzoon de wieken
van de molen liet draaien. Er stond niet
veel wind, om te laten zien hoe hout ge
zaagd moet worden.
De heer K. Jongejans, molenmaker uit
•Westzaan, die de molen gerestaureerd
heeft, bracht hulde aan de „Nehim" voor
hetgeen tot stand is gekomen. Er waren
vroeger driehonderd paltrokmolens, waar
van er -nog drie bestaan. Spreker bood de
heer K. Rote een kapstok aan, gemaakt
van hout en spijkers van de molen.
Voorts spraken nog burgemeester Si
mons, de heer Badon Ghyben, namens de
stichting „De Cruquius", de heer H. B. E.
Warnaars namens de verenigingen „De
Hollandse Molen" en „Haarlem", de heer
J. A. M. Jansen, adjunct-directeur van het
Rijksbureau voor Hout en de heer J. J.
Visser namens de bewoners van het Maris-
Mariandel (Palace), Een na-ooi'logse
Oostenrijkse film, vervaardigd onder de ar
tistieke leiding van Willy Forst, die zich
vrijwel in niets onderscheidt van het voor
de oorlog zo welbekende genre der Weense
amusementsfilms. Zelfs de goede oude be
kenden als Hans Moser, Paul Hörbiger en
Maria Andergast zien (en horen) we in dit
traditionele verhaaltje, dat zich in het blij
kens enkele ruines niet meer ..oude" Wenen
afspeelt. En de Weense humor is als we
deze film daarvoor als een maatstaf mogen
beschouwen niet meer zo luchtig als
vroeger. Toch kan men met „Mariandel" een
genoegelijk uurtje beleven.
S. K.
Mickey (Rembrandt) Lois Butler,
die in deze Amerikaanse film de hoofdrol
speelt, zit in het gewone leven nog op de
schoolbanken. Zij kan alleraardigst zingen
en daaraan heeft zij het te danken, dat zij af
en toe naar Hollywood ontboden wordt. En
het moet gezegd worden dat zij niet alleen
kan zingen, maar ook acteren. In de film
..Mickey" kan men dat constateren". Het is
een vrolijk verhaal van een schoolmeisje,
dat verwikkeld raakt in moeilijkheden, die
niet alleen haar eigen leventje betreffen,
'maar ook die van papa. die op zoek is naar
een nieuwe levensgezellin, aanvankelijk de
verkeerde uitkiest, maar dank zij of liever
ondanks de medewerking van Mickey en
haar vriendenschaar toch een goede keus
doet. Een aardige film in kleuren.
S. K.
„Die dwaze mr, Jones" (FransHals)
Red Skelton heeft zijn intrede gemaakt in
het Frans Halstheater en dat was van die
aard. dat het te verwachten is, dat velen
dezer dagen over hem zullen spreken. Hij
brengt in het bijzonder vrolijkheid bij de
uitoefening van zijn beroep van handelsrei
ziger in borstels. Er wordt daarbij n.l. ge
gooid en gesmeten, dat het een lieve lust is.
De in zijn beroep altijd ongelukkige Skelton
raakt aanvankelijk in moeilijkheden, omdat
hij verdacht wordt van een moord. Hij ont
popt zich echter (als men hem op vrije voe
ten heeft gesteld, omdat er geen bewijzen
tegen hem te leveren zijn) als een detective
die ontdekt hoe de moord gebeurde. Zijn
tegenstanders menen,, dat het het beste
staan achtervolgingen en valpartijen, maar
de dappere Skelton. bijgestaan door zijn
meisje, slaat er zich kordaat door heen. tot
vreugde van de bezoekers,
A. O.
Een prolongatie en twee reprises. Luxor
heeft het feest der onbegrensde zotternijen
van Jaques Fati nog een week lang op het
affiche staan; City bereidt zijn bezoekers
in deze laatste vacantiedagen vast voor
het winterseizoen door de komieken Bud
Abbott en Lou Costello tezamen met de
charmante en van alle variété-markten thuis
zijnde Ginny Sims „Op glad ijs" de kronkel
paden van de lach te laten betreden, daarin
bijgestaan door de virtuozen met handen,
voeten en longen van het oi'kest van Johnny
Long pn de bekoorlijkheden van vijftig
schaatsende schoonheden en tenslotte komt
in het Spaarne-theater de voor
oorlogse Nederlandse film Amsterdam by
naclit terug, een nogal gecompliceerd ver
haal van Henk Bakker, dat fxier en daar
mank gaat aan een olïfants-zware geestig
heid, doch dat ongetwijfeld velen zal aan
trekken door de namen van Louis de Bree,
Piet Kohier, Gusta Chrispijn-Mulder, Cissv
van Bennelcom en Matthieu van Eysden.
De film wordt uit geheel nieuwe copieën
uitgebracht, zodat het op het doek alleen
zal regenen, wanneer de situatie dat ook
werkelijk vereist.
NACHTDIENST APOTHEKEN
Haarlem: Bos en Vaartapotheek, Bos
en Vaartstraat 26, telefoon 13290; Apotheek
plein. Laatstgenoemde deelde mee, dat een Florijn, Grote Houtstraat 78, telefoon 10500;
bedrag bijeen is om zeilen en wieken aan - -
te kopen.
SCHEEPVAART
Groote Beeir, BataviaAmsterdam pass.
19 Aug. Kaap Bon* Joh, van Oldenb ar ne
velt, BataviaAmsterdam 19 Aug. op 660
mijl Z. O. Kaap Guardafui. Waterman,
BataviaRotterdam 21 Aug. 10 uur te Aden
verwacht. Zuiderkruis, Rotterdam-Batavia
pass. 19 Aug. 16 uur Finisterre.
Achtste zomeravond
concert der HOV
Er was voor het achtste Zomerconcert
van de H.O.V., dat onder leiding stond van
Marinus Adam, weer zeer veel belangstel
ling. Het publiek zat zelfs op het podium en
velen moesten worden teleurgesteld.
De avond begon met Mozarts Kleine
Nachtmusik, dit eeuwig frisse divertimento,
dat voor velen de springplank geworden
is om de geniale componist te ontdekken
in zijn zo rijk gevarieerd oeuvre. Het is in
de goede zin van het woord een „populair"
stuk. Dat dankt het aan de klare eenvoud
van motieven en doorwerking, die voor
Mozart geen bezwaar waren om tevens
grote kunst te scheppen. En grote kunst
is deze zogenaamde Serenade voorzeker,
alleen reeds om haar volmaakt evenwicht;
geen noot te veel of te weinig. Misschien
heeft hij er zelf, ten einde dit evenwicht te
bereiken, het oorspronkelijke vijfde deel
(een tweede Menuet) uit verwijderd, zodat
het nu eigenlijk nog ten onrechte Serenade
heet. Dit is zeker, dat er oorspronkelijk
nog een Menuet tussen het eerste deel en
de Romance gestaan heeft. Dat wijst een
door Mozart zelf opgestelde lijst van com
posities uit.
Adam had er met het orkest blijkbaar
veel werk van gemaakt om de Kleine
Nachtmusik stijlvol en klankschoon haar
volle recht te geven. En zo kon men weer
eens ervaren welk een juweeltje het werk
is.
Het pianoconcert in A van Mozart toont
andere, weidsere aspecten, maar de op
rechtheid en ongedwongenheid, zijn ook in
dit werk. ondanks het experimenteren met
blazerseffecten (vooral van de klarinetten)
even puur en aantrekkelijk als in de klare
en doorzichtige Nachtmusik. Maar. hoe diep
peilt Mozart hier in eigen gemoed. Wie
even denkt aan het Andante van dit stuk,
zal zich wel wachten Mozart de eeuwig
zonnige te noemen. Hij kon ook aangrijpend
tragisch zijn.
Maria Stroo was soliste in dit heerlijke
klavierconcert; zij speelde het in de snelle
delen met een vlotheid die aan overijling
grensde, en maakte mooi expressief muziek
in het middendeel. Adam spendeerde al zijn
paraatheid om haar met het orkest bij te
blijven en hij slaagde daar uitstekend in.
Maria Stroo speelde als toegift een impro
visatie. Deze zeer moeilijke kunst schijnt
zij meer te beoefenen en dan valt het mis
schien wel eens belangrijker uit dan dit
maal het geval was.
Ten slotte ging de Pastorale-symphonie
van Beethoven. De nachtigaal. de kwartel
en de koekoek lieten zich op hun tijd horen:
de dorpsmuzikanten waren uitstekend op
dreef; er was een geweldig noodweer; en
toen de zon weer door de wolken brak heb
ben de herders haar met dankbare gevoe
lens melodieus begroet. Maar zonder gek
heid; het was een mooie uitvoering.
JOS. DE KLERK
De klokken van St. Bavo
De stadsbeiaavdier te Alkmaar, de heer
B. J. van der Veen, zal op Maandagavond
22 Augustus van 20—21 uur de klokken
van de St. Bavotox-en bespelen.
Het programma is:
1. a. Preludium, b. Koekoek
2. a. Wiegelied, W. A. Mozart
b. Het Angelus, C. van Rennes
c. Avondliedje, F. Si'lcher
3. a. 'k Heb mijn wagen volgeladen,
b. Gondellied, met variaties van B. J.
van der Veen, C. M. von Weber
c. Reislust, M. H. van 't Kruijs
4. a. Limburgs Volkslied, Henri Tljssen
b. Klokke Roeland, J. Destoop
c. Allegro
BINNENLAND
In de Houlrusthallcn te Den Haag zal
op 30 September weer een „dames'oeuis"
geopend worden. Er zal meer te zien zijn
dan op vorige beurzen, omdat handel en
industrie thans weer in staat zijn om vele
artikelen, die tot voor kort alleen voor
export waren bestemd, in het binnenland
aan te bieden.
HAARLEM EN OMGEVING
Mej. A. M. V. Steen wijk te Heemstede
en de heer J. Schlechter te Haarlem zijn
geslaagd voor het examen tekenen M. O.
De Vereniging „Reünie" te Haarlem
trekt Zondag 28 Augustus naar Aalsmeer
voor een bezoek aan de kwekerijen van de
fa. Man. Daarna wordt 's middags een boot
tocht over de Westeinder plassen gemaakt.
Op Zaterdag 24 September :s er een af
scheidsavond ter ere van de scheidende
voorzitter en oprichter der vereniging, de
heer A. C. Luii. De algemene jaarvergade
ring is vastgesteld op Vrijdag 30 September.
De raad van Heemstede vergaaert
Donderdag 25 Augustus om 4 uur.
B. en W. van Heemstede stellen aan
de raad voor om twee aandelen van f 250
te nemen in de N.V. Keuringsinstituut voor
waterleidingartikelen K.V.W.A.
H. Remmers en Zoon, Kruisstraat 6, tele
foon 10354; Noorder-apotheek, Jan Gijzen-
kade 181, telefoon 23821.
Heemstede: Heemsteedse apotheek,
Binnenweg 98, telefoon 28197; Aerdenhout-
apotheek, Zandvoortselaan 164, telefoon
26772.
Bloemen daal: Santpoorter-apotheek,
Bloemendaalseweg 145, Santpoort-Station;
Elswout-apotheek, Bloemendaalseweg 341,
Overveen.
Vacantieverbtijf
Naar Uw vacantieverblijf met 6 pers.
Chevrolet auto's. Speciaal tarief voor
buitenritten.
Amsterdamsche Rijtuig Maatschappij
Haarlem Plein 21 Tel. 1.2.3.4.5.
Ruimte-tekort wordt
een probleem van betekenis
Een gemeentebestuur heeft het in de
hand om te waken tegen een te sterke
groei van zijn bebouwing. In deze tijd van
woningtekorten kan een Huisvestingsbu
reau spaarzaam zijn met vestigingsver
gunningen, maar dat is slechts een rem
die tijdelijk kan worden aangezet. Onder
normale omstandigheden kan immers ieder
gaan wonen waar hij verkiest. Dan wordt
alles beheerst door de mogelijkheid een
woning te vinden.
Remt een gemeente dus de bouw-moge-
lijkheid; dan is dat tevens een middel om
de groei van het inwoner-aantal te beper
ken. Als er weinig woningen in een ge
meente beschikbaar zijn, komen er ook
weinig mensen van elders om er zich te
vestigen en is er zelfs kans dat uit de be
trokken gemeente nog inwoners verhuizen
naar een stad of dorp waar meer keus in
huizen is.
De bouw-mogelijkheid hangt af van de
beschikbaarheid van bouwterreinen. Een
gemeentebestuur kan bij de vaststelling
van uitbreidingsplannen daarmee rekening
houden, want er mogen alleen huizen gezet
worden op gronden die daarvoor op het
uitbreidingsplan zijn aangewezen. Er zijn
gemeenten waar in deze geest reeds voor
de oorlog gehandeld is. Nu er evenwel in
elke gemeente een tekort aan woningen is
en de bestaande huizen daardoor overbe
volkt zijn, moeten er bouwterreinen aan
gewezen worden om nieuwe huizen te
bouwen.
Dit laatste komt in Haarlem wel sterk
naar voren. Het tekort aan woningen hier
wordt geschat op 5600. Daarin moet dus
allereerst worden voorzien. Maar er wordt
ook gerekend op een voortdurende stij
ging van het aantal inwoners.
Berekeningen van Openbare Werken
hebben aangetoond, dat men verwachten
kan dat Haarlem in 1970, dus over 20 jaar
194.500 inwoners zal tellen (nu waren er
op 1 Januari 1949 161800). Dit cijfer be
rust natuurlijk op een schatting. Toen ir.
F. Ottevangers in 1936 zijn studie over de
toekomstige ontwikkeling van Haarlem
maakte, kwam hij voor 1970 tot een schat
ting van 186.000. Nu heeft men 13 jaar
meer ervaring en komt men bij een nieuwe
raming tot 203.000. Om nu in elk geval
de bal niet ver mis te slaan neemt men
op het Stadhuis een cijfer aan dat een
midden is tussen beide ramingen.
Voor 21 jaar wordt dus de toeneming
geschat op 22.700, of een kleine 1100 per
jaar. Deze schatting is zeker niet aan de
ruime kant, want 1948 gaf een vermeer
dering aan zielen van 2100. Het eerste half
jaar van 1949 gaf weliswaar een stijging
van slechts 592, maar toen werd de vesti
ging van nieuwe bewoners al heel stex-k
geremd door het woningtekort. Er vertrok
ken toen zelfs meer Haarlemmers uit de
gemeente, dan zich hier bewoners van el
ders vestigden.
Wij hebben dezer dagen aan het rapport
der raadscommissie, die een studie van de
Woningbouw maakte, ontleend, dat. op de
bestaande uitbreidingsplannen die Haarlem
gereed heeft, 10.827 woningen gebouwd
kunnen worden. Om aan alle 194.500 in
woners die men in 1970 denkt te hebben
onderdak te kunnen verlenen (plus een
vervanging van de afbraak van 900 krot
woningen en de 500 woningen die in de
loop der jaren in de binnenstad komen te
vervallen door de voortgaande city-vor
ming) moeten er evenwel nog 5230 wonin
gen meer gebouwd worden. Daarvoor
moet ruimte gevonden worden door op de
uitbreidingsplannen nog meer gronden
voor woningbouw aan te wijzen. De be
doelde commissie (waarin ook zitting had
den de wethouder van Openbare Werken
en Volkshuisvesting, de directeur van
Openbare Werken en de directeur van
Bouw- en Woningtoezicht) is tot de over
tuiging gekomen dat er in de toekomst, in
vergelijking met thans, meer beneden- en
bovenwoningen gebouwd zullen moeten
worden, terwijl ook de bouw van étage
woningen noodzakelijk zal zijn. Op de be
schikbare gronden zullen namelijk zoveel
mogelijk huizen gebouwd dienen te wor
den, zonder dat de hygiënische en cultu
rele belangen daardoor in gevaar gebracht
worden.
Uit al deze gegevens blijkt dat het ruim
te-tekort in Haarlem in de toekomst een
probleem van betekenis zal wordeix.
Wat kan een gemeente doen
om de groei te beperken?
Wij hadden over deze aangelegenheid
een onderhoud met ir. P. K. van Meurs,
de directeur van de Planologische Dienst
voor Noordholland. Deze wees er op, dat
de groei van het zielental ener gemeente
wel te beperken is door weinig terrein be
schikbaar te stelle^ voor de bouw van hui
zen. Maar dat is toch eigenlijk een lap
middel. Beperkt men de gelegenheid voor
huizenbouw dan is het gevolg overbevol
king. De laatste jaren hebben dit trouwens
wel aangetoond. Neen wil men het aantal
inwonex-s in een gemeente beperken, dan
moeten er andere wegen bewandeld wor
den. Het gemeentebestuur van Hilversum
heeft opdracht gegeven een rapport sa
men te stellen om allerlei middelen te be
studeren die kunnen leiden om een al te
sterke uitbreiding der stad tegen te gaan.
In Hilversum is dit vraagstuk zeer nij
pend. want de groei gaat wel buitensporig
snel. Blijkbaar wil iedereen in het Gooi
in Hilversum wonen. Het zou misschien
mogelijk zijn vestiging van bewoners in
andere delen van het Gooi te bevorderen.
Zoiets zou trouwens ook in Haarlem
toegepast kunnen worden. In Haarlem wo
nen veel forenzen, die evengoed in Castri-
cum zouden kunnen en misschien ook wel
willen wonen. Dit zou vrijwillig bereikt
kunnen worden door voor die forenzen in
zo'n gemeente woningen te bouwen. Na
tuurlijk kunnen geen dwingende voor
schriften over de keuze van woonplaats
gegeven worden, maar er kan door de
overheid wel leiding in zo'n aangelegen
heid gegeven worden.
Zo wonen er nog meer mensen in Haar
lem die evengoed elders kunnen wonen.
Bijvoorbeeld renteniers en gepension-
neerden.
Hilversum heeft de vestiging van nieu
we industrie steeds tegengegaan. Haarlem
kan zo iets niet doen. want daar eist het
gemeentebelang juist vestiging van in
dustrie.
Maar zo vervolgde ir. van Meurs
ik zie de toestand voor Haarlem nog niet
zo dreigend. Op het ogenblik groeit de be
volking van Nederland nog steeds, maar
de verwachting is dat daar een einde aan
komt. Voor de oorlog waren de deskundi
gen het er over eens. dat de groei in 2000
wel ten einde zou komen. Nu zijn de ver
wachtingen in de loop der jaren daarover
wel wat gewijzigd, maar al blijft de groei
nog na 2000 aanhouden, dan zal het toch
in 'n minder sterkere mate zijn. liet is be
kend, dat Nederland in deze een buiten
gewone positie inneemt. Alleen in Ierland
doet zich hetzelfde verschijnsel voor. In
andere landen rekent men daarentegen
met een stabiliteit en zelfs met een ach
teruitgang van het bevolkingscijfer.
Haarlem heeft nog wel wat expansie
mogelijkheden. Het gemeentebestuur heeft
nu al plannen die rekenen met een groei
der bevolking tot 1970. Dat is nog een hele
tijd. Ik ben overtuigd dat er bovendien
nog wel meer terreinen in Haarlem en de
naaste omgeving te bestemmen zijn voor
woningbouw, zonder dat het natuurschoon
te veel wordt aangetast. Er moet daarbij
evenwel bedacht worden dat ook de be
volking van de Haarlemse randgemeenten
snel groeit en dat er in die gemeenten in
verhouding meer terreinen ontzien moeten
worden omdat die van belang zijn voor
het natuurschoon.
Bent U geboren
tussen
23 Aug. o 22 Sept?
Dm hebt U een critischc, onderzoe-
kende geest, din kunt U de dingen
ontleden op redelijkheid, humor cn i=
practisch nut. Zuike mensen proeven Jj
meteen de goede kwaliteiten van zo'n .li
j fijne zachte Gcncver als OUDE ijÉ
VLEK uit Delft. Zij weten 't laf jg|
van 't koren te scheiden.
Bent U toevallig in de volgende periode
13 Sepsember-23 Octoberjarig Schrijf
dan om een gratis OUDE VLEK
analyse aan Vlek Co. Delft.
Automatische piloot
op non-actief
Storing in Constellation die
in Prestwick ging landen
Naar aanleiding van het voorlopig buiten
gebruik stellen van de automatische piloot
op K.L.M.-vliegtuigen heeft de directeur-
generaal van de Rijksluchtvaartdienst
medegedeeld, dat onlangs in een Constel
lation van de K.L.M., die op weg was van
het vliegveld Gander naar Prestwlck, kort
voor de landing eeh storing is opgetreden
aan de automatische piloot.
De Rijksluchtvaartdienst en de K.L.M.
voerden reeds direct na het ongeluk te
Bari besprekingen om de automatische
piloot voorlopig geheel buiten werking te
stellen. De storing in de Constellation naby
Prestwick heeft tenslotte de doorslag ge
geven bij de beslissing over deze aange
legenheid.
De persdienst van de K.L.M, deelt mede
dat een Constellation, komende van Gan
der, ongeveer een uur voor de aankomst in
Prestwick .een storing heeft gehad in de
automatische piloot, tengevolge waarvan
de machine een neiging tot dalen heeft
vertoond. De gezagvoerder en de tweede
piloot slaagden er binnen enkele minuten
in het toestel weer volkomen onder con
trole te krijgen. Dit voorval is mede aan
leiding geworden voor de K.L.M. de auto
matische besturing in haar vliegtuigen
buiten werking te stellen en deze vervol
gens aan een nauwkeurig onderzoek te
onderwerpen Het betreft hier zowel de
electrische automatische piloot, welke in de
zware Constellations is ingebouwd, als de
hydraulische automatische piloot in de
andere toestellen. Beide soorten automati
sche piloten zijn voorlopig buiten werking
gesteld.
Van een plan om langs experimentele
weg een storing op te wekken om de reac
ties te bestuderen is de K.L.M.-persdienst
niets bekend. Dergelijke experimenten zijn
niet uitgevoerd. Slechts in zeer zeldzame
gevallen zijn storingen in de electrische
automatische piloot opgetreden.
DE „SLEUTELSPECIALIST"
TEL 11493 - LANGE VEERSTRAAT 10
(Adv.)
Schietwedstrijden te Overveen
De uitslagen van de in Overveen gehou
den schietwedstrijden om het kampioen
schap van de Gewestelijke Politie Sport
bond luiden:
Corps geweer (maximum 250 punten). 1.
Heemstede 241 p.; 2. Rotterdam 2 233 p.: 3.
Oen Haaf (Haagse Politie Sportvereniging)
231 p.: 4, Rotterdam 2 230 p.; 5. Haarlem
229 p. Corps Pistool (maximum 250 pun
ten): 1. Den Haag 234 n.: 2. Den Haag
(Rijkspolitie) 227 p.: 3. Rotterdam 2 225
p.; 4. Wassenaar 1 224 p.: 5. Utrecht (Rijks
politie) 2 231 p.
Persoonlijk geweer (Maximum 50 pun
ten): 1. Van Langelaar, Bloemendaal
4848: 2. Pakvis (Rotterdam) 4946; 3.
Burghout (Rotterdam) 4846: 4. Aan de
Kerk (Heemstede) 4845: 5. Van Maanen,
Utrecht 4845; 6. en 7. Verbaanschot (Den
Haag) en De Groot (Velsen) 4842.
Persoonlijk pistool: Zoer (Den Haag,
rijkspolitie) 49—44; 2. Plomp (Den Haag,
rijkspolitie) 4845: 3. Wijdenes (Utrecht,
rijkspolitie) 4842; 4. Van Leeuwen
(Heemstede) 48—32; 5. Pannevis (Den
Haag) 47—48,
