c
J
van
Regering lanceert exportplan
voor de dollargebieden
Burgemeester van Zaandam beboet
in „zwembroek-proefproces'
(^Kort en Bondig y
Over het algemeen weinig moeilijkheden
bii de wethoudersverkiezinqen
ItToensdag 7 September 1949
Amerikaanse markt zal op grote schaal worden
bewerkt.
In een gisteren te Utrecht gehouden
bijeenkomst heeft minister prof. dr. J. R.
M. van den Brink een grootscheeps „export
plan" voor de dollargebieden ontvouwd, dat
ten doel heeft de uitvoer naar Amerika en
Canada in aanzienlijke mate te bevorderen.
Het dollarvraagstuk, zo zei de bewinds
man in zijn inleiding, zal in de komende
jaren de kern van het internationale be
talingsprobleem blijven.
Voor Nederland geldt dit te sterker, waar
inkomsten uit beleggingen in de Verenigde
Staten en inkomsten uit de driehoekshandel
met Zuidoost Azië en het Amerikaanse con
tinent vóór de oorlog een zeer belangrijke
bijdrage leverden tot het sluitend maken
van Nederland's dollarbalans. Deze inkom
sten zijn belangrijk verminderd.
Terwijl nu de Nederlandse uitvoer naai
de dollargebieden een belangrijke stijging
zou moeten vertonen in verhouding tot voor
de oorlog, baart de ontwikkeling van die
uitvoer juist ernstige zorgen. Vergeleken
met voor de oorlog steeg de invoer van
Amerikaanse goederen hier van 11 tot 17%
van de totale invoer, de uitvoer naar Ame
rika bedroeg voorheen 3.5 van het totaal
en nu slechts 2 Tijdens de eerste maan
den van 1949 verbeterde die situatie niet.
De hoofdlijnen van het exportplan zijn de
Volgende:
Er wordt gewezen op het grote belang
van de vorming van export-combinaties. De
hoge kosten, welke in Amerika het voeren
van reclamecampagnes met zich brengt,
hebben tot gevolg dat door een gezamenlijk
optreden van Nederlandse producenten voor
het stimuleren van de verkoop in de Ver
enigde Staten aanzienlijk grotere resultaten
zullen kunnen worden bereikt, dan wan
neer ieder der betrokkenen individueel de
Amerikaanse markt gaat bewerken. Indien
bepaalde groepen van bedrijven kunnen
aantonen dat zij in combinatie een lonend
afzetgebied in de. dollarlanden voor hun
productie zullen kunnen vinden, is de re
gering bereid gedurende de aanlooptijd van
een tot twee jaar financiële steun te ver
lenen.
Coördinatie van actie
Teneinde de acties zoveel mogelijk te
coördineren, heeft de regering de heer L.
Smit, voorheen gebiedsdirecteur bij de
N.V. Philips gloeilampenfabrieken aange
steld als directeur van de exportbevorde
ring. Hij zal zijn werk verrichten in sa
menwerking met de directeur van de Eco
nomische voorlichtingsdienst, en een grote
vrijheid van handelen krijgen. Er zal een
adviescommissie worden ingesteld, waarin
vertegenwoordigers van het bedrijfsleven
zitting krijgen.
De Nederlandse officiële handelsverte
genwoordiging in de Verenigde Staten zal
worden versterkt. De regering heeft beslo
ten vier „handelsambassadeurs" aan te
stellen in Chicago, Los Angeles, New Or
leans of Texas, terwijl over de vierde nog
geen beslissing is genomen. Benoemd zul
len worden mensen, 'die de internationale
handel beheersen en die in het bijzonder
de Amerikaanse markt en de mentaliteit
van het Amerikaanse zakenleven uit eigen
ondervinding kennen.
Het exportplan voorziet voorts in de
mogelijkheid om marktexploratiereizen te
organiseren.
De minister wees er op dat in het ex
portplan verder aandacht is geschonken
aan het op ruimere schaal verrichten van
marktanalyses door speciaal geoutilleerde
Amerikaanse bureaux.
Steun aan vele initiatieven
Steun zal ook worden verleend aan alle
daarvoor in aanmerking komende plannen
tot vergroting van onze export, welke uit
kringen van het particuliere bedrijfsleven
aan de regering worden voorgelegd. Ook
denkt Nederland deel te nemen aan een
tentoonstelling van producten uit de
Marshall-landen, welke misschien in 1950
zal worden gehouden in Amerika.
De regering zal verder steun verlenen
aan initiatieven, welke er toe leiden dat
de Nederlandse capaciteit voor het ver
voer en de ontvangst van toeristen wordt
uitgebreid. Vooral zal hierbij aandacht
worden besteed aan uitbreiding van het
hotel-apparaat in ons land.
Tenslotte heeft de regering besloten om
met ingang van vandaag aan Nederlandse
exporteurs, die hun producten naar Ame
rika en Canada exporteren, tien procent
van het netto geïncasseerde dollarprovenu
ter beschikking te stellen in die zin dat
deze beschikbaarstelling het onvoorwaar
delijke recht geeft op het verkrijgen van
De Rockhopper pingxCin, de nieuwste
aanwinst van de Londense dierentuin, kijkt
vol ontzag naar zijn grote ■familieleden
de koning siting lans en hoopt dat zij nog
een visje voor hem zullen overlaten.
Agenda voor Haarlem
WOENSDAG 7 SEPTEMBER
Phoenixterrein: Circus Strassburger, 8 u.
Frans Hals: „Vier stappen in de wolken",
18 j., 2.30, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Ver
geten levens", 18.j„ 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Palace: „Mariandel", 18 j., 2, 4.15, 7 en 9.15
uur. Luxor: „De lange thuisreis", 18 j„ 2,
4.15. 7 en 9.15 u. City: „Bambi", alle leeft..
11, 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur. Spaarne: „Het
gezag zonder genade", 14 j., 2.30, 7 en
9.15 uur.
DONDERDAG 8 SEPTEMBER
Grote Kerk, Orgelconcert, 3 uur. Phoe
nixterrein, Circus Strassburger, 8 uur.
Bioscopen: Middag- en avondvoorstellingen.
een vergunning tot betaling van in het bui
tenland verschuldigde kosten voor propa
ganda en publiciteit, marktonderzoek en
dergelijke en voor de invoer en betaling
van de door hen zelf te bepalen goederen.
De regering ontveinst zich niet zo
besloot de minister dat de uitvoering
van het exportplan niet alleen veel inspan
ning, maar ook veel juist begrip zal ver
eisen. Men zal zich duidelijk voor ogen
moeten stellen dat men in de Verenigde
Staten zijn goederen niet alleen op de basis
van goodwill kan verkopen. Zij moeten in
de eerste plaats zijn aangepast aan de wen
sen van het Amerikaanse publiek, zowel
wat het uiterlijk der goederen, hun ver
pakking, als de prijs betreft.
Handelsbesprekingen tussen
Nederland en West-Duitsland
Het handelsverdrag tussen Nederland en
West-Duitsland, dat naar verwacht wordt
binnenkort zal worden getekend, zal waar
schijnlijk betrekking hebben op een waarde
van 120 a 130 millioen dollar. Het verdrag
zal als voorbeeld voor alle toekomstige
handelsovereenkomsten van West-Duits
land dienen. Voor de meeste goederen zul
len geen bepaalde bedragen worden vast
gesteld.
Alleen voor groenten en vis zal slechts
voor een bepaald bedrag kunnen worden
ingevoerd, doch de onderhandelingen over
de groente-invoer zijn tot dusverre nog niet
afgesloten.
Financiële besprekingen
te Washington begonnen
Naar aanleiding van de economische be
sprekingen te Washingfon tussen de Ver
enigde Staten, Engeland en Canada, welke
vandaag begonnen, schrijft de Londense
„Times" heden, „dat het besluit over deva
luatie van het pond sterling zou moeten
worden uitgesteld, wanneer bezuiniging
ernstig in de bedoeling ligt. De grote voor
delen, die bereikt kunnen worden door
allereerst de inflatie tegen te gaan, maken
het nog steeds wenselijk, dat, mits de keuze
vrij blijft en men ernstig voornemens is
onmiddellijk en doeltreffend tot bezuini
ging over te gaan, het besluit tot devalua
tie wordt uitgesteld. Eén ding is zeker,
aldus de „Times", wanneer niet alle andere
landen van het sterling gebied ook over
gaan tot heilzame redelijke bezuiniging,
wanneer de aanhoudende inflatie in het
sterlinggebied, voor wat uitgaven, kosten
en prijzen betreft, niet aan de wortels wordt
aangetast, dan zullen al deze argumenten
omtrent devaluatie en andere technische
maatregelen onvruchtbaar en zonder bete
kenis blijven, even onvruchtbaar en zonder
betekenis als de hoop, zo dezer er nog -is,
dat de Verenigde Staten er toe te brengen
zouden zijn voort te gaan hulp te verlenen
zonder bewijzen van behoorlijke eigenhulp.
Zonder deze besluiten, hoe hard zij ook
mogen zijn, zal er noch hulp van buiten af,
noch vooruitgang van binnen uit mogelijk
zijn."
De 9 Muzen
Garbo terug. De nieuwe „Wanger
International" productiemaatschappij zal
een film vervaardigen-met Greta Garbo en
James Mason in de hoofdrollen. Deze film
zal in Rome opgenomen worden, „Lover
and Friend" heten en gebaseerd zijn op De
Balzac's „Duchesse de Langeais". De op
namen beginnen op 15 September onder
regie van de Fransman Max Opuls.
Commissie voor bedrijfs
regelingen ingesteld
In de Staatscourant van 5 September
1949 is bekend gemaakt dat bij K. B. van
16 Juli 1949, no. 21, is ingesteld een vaste
commissie van de Economische Raad voor
het algemeen verbindend en het onverbin
dend verklaren van bedrijfsregelingen en
verwante onderwerpen.
Voorzitter der commissie wordt prof. mr.
F. de Vries te Amsterdam, en leden de
heren prof. dr. A. H. M. Albregts, mr. F.
J. H. Bachg, drs. P. C. W. M. Bogaerts, J.
M. H. Breukers, prof. mr. G. de Grooth. ir.
J. S. Keyser, prof. dr. P. Kuin, prof. dr. F.
L. van Muiswinkel, D. W. Ormel, A. Ver
meulen, ir. S. H. Visser en J. Wilschut.
De taak der commissie zal ongeveer de
zelfde zijn als die van de voor de oorlog
bestaande vaste commissie van de econo
mische raad, de zogenaamde commissie-
Lieftinck welke de regering omtrent de
toepassing van de Ondernemersovereen-
komstenwet 1935 adviseerde.
De vaste commissie zal alvorens haar
adviezen vast te stellen, belanghebbenden
uit de betrokken bedrijfstak moeten horen.
Zorgvuldig ingeklede uitkleding
ten behoeve van gemeentenaren
Vanmorgen stond voor het Haarlems
Kantongerecht de burgemeester van Zaan
dam, de heer W. Thomassen, terecht, die
zich in Juli aan het strand van Heems
kerk slechts in zwembroek gekleed, onder
het wakend oog van twee wachtmeesters
der Rijkspolitie te water had begeven, ten
einde een proefproces uit te lokken. De
heer Thomassen was vooral niet content
over het feit, dat nu de provincie door een
mooie weg het strand onder Heemskerk
had ontsloten, zoveel beperkende maat
regelen het strandgenoegen van zijn ge
meentenaren beknotten.
Er waren de burgemeester, die ver
klaarde dat hij de hele zaak zorgvuldig
had „ingekleed", twee dingen ten laste
gelegd. Het eerste was dat hij een zeebad
had genomen op een gedeelte van het
strand dat daartoe niet was aangewezen
door B. en W. Nu zag ook de ambtenaar
wel in, dat tenzij men een zeer kundig
droogzwemmer is, het nemen van een zee
bad op het strand niet goed mogelijk is en
hij vroeg daarom ontslag van rechtsver
volging. De kantonrechter mr. F. J. Ger
ritsen, volgde hem hier in.
Voorts was hem ten laste gelegd, dat hij
„zonder behoorlijke bovenkleding" in
zwempak zich had bevonden op 't strand-
gedeelte, dat niet door B. en W. als zonne
bad was aangewezen. De heer Thomassen
gaf dit toe maar haalde een vonnis aan van
Japanse kinderen hebben aan de regering van India een brief geschreven waarin zij
vroegen om een nieuwe olifant voor hun gehavende dierentuin in Tokio. De Indiase
premier heeft hun thans de vijftienjarige jumbodie hier in Calcutta op een Japans
schip wordt ingeladen, cadeau gedaan. Gedurende de reis naar Tokio, die 25 dagen
duurt, zal.de olifant acht ton voedselbestaande uit rijst, hooi, groenvoer, cocosnoten,
mosterdolie en zout, verorberen.
OllZe kop tevens een aantal handzame kaleidoscopen
te verhuren, dan kan men te allen tijde ge-
Hoewel nog niemand onze eerbiedwaar- n|e^en van een fantastisch verschuifbaar
dige naam in opspraak heeft trachten te kleurenmozaiek wanneer de acteurs weer
brengen, wijzen wij er nog eens op dat ®ens zo ergerlijk staan te prutsen als de
„Het Hek van de Dam" niet als vrijbrief ren critici ons doorlopend verzekeren,
voor losbolligheid geldt. Wij bedoelen er Oerkomische effecten kan men bereiken
zeker ook mee dat wij de beletselen weg door het laten venten met knalkauwgom en
willen nemen, die u het slaan van een blik zuigbonbons tijdens de hoogtepunten der
op alles wat er in de hoofdstad omgaat, verschillende bedrijven. Reeds lang immers
zouden kunnen verhinderen.
beklaagt men zich algemeen over het
ringe kwantum gerucht dat de van huis
meegebrachte zakjes met versnaperingen
maken. Als dat zo zou blijven is men helaas
wel gedwongen te luisteren naar de non-
Een vrolijke keuken
Fien de la Mar is in deze tijd van woning- ponp -..
schaarste de gelukkige bezitster van twee ske"s'd,e ze '=S<h"™ordig voor comedte ver-
huizen. Eén daarvan staat in de Beethoven-
straat en moet zij delen met de heer P. (van ,en'ie^e steden (zoals te Haarlem in de
Piet) Grossouw, haar echtgenoot. Het Provincie Noordholland) zijn reeds proeven
andere bevindt zich tegenover de artisten- genomen met het aanleggen van zalen
ingang van de Stadsschouwburg en is ge- onder een stevige kegelbaan. De resultaten
noemd naar haar vader Napoleon een daarvan overstemmen iedere verwachting,
lclein theater, waar de kleding der Zou men da.ar een gewoonte van maken dan
ouvreuses dezelfde tinten als de muren behoefde niemand ooit meer aan te horen
draagt: blauw met rose. hoe geniepig de dichtkunst van Shakes
in het laatstgenoemde perceel kan zij Peare en Vondel van regel tot regel wordt
avond aan avond honderden gasten ont- vermoord.
vangen. Verrukkelijke mensen kan men Qlazeil dciU'CTl
daar soms aantreffen. Zoals bijvoorbeeld
Zondag toen het zo warm was. Wij telden TT;.
zeker twintig manspersonen, die er hun ",l j™W J zelden naar een
v,:; waar de absoluut, onweerstaanbare
Son^l^^nv^lendeSatr Eno11 Fl-Vntl ee" l'°> in SPeClt- °mdal
in bepaald opvallende hemdsmouwen naar edel ordo heer ons h f
de voorstelling zaten te kijken, sommigen i?
mét maar de meesten zonder vkt. waarde ^enmale een onherstelbare
kunt de komende avonden rustig in
Haarlem aan uw stoel blijven kleven,
want schokkende gebeurtenissen op het.
artistieke terrein zijn er voor de rest
van de week niet- te vermelden.
Tentoonstellingen kan men altijd vinden
in het Stedelijk Museum, tegenwoordig
vaak drie of vier tegelijk. Speciale aan
dacht vragen thans echter de expositie
„Vrij Beelden" in het museum Fodor
tan de Keizersgracht en die welke onder
ie titel „Kunstenaars zien het kind" in
In de hoofdstad uit
het Vondelparkpaviljoen wordt gehou
den. Men vindt er ook het ruiterstuk
dat Jan Groenesteijn van de beide oud
ste prinsesjes maakte.
Het Amsterdams Toneelgezelschap geeft
Vrijdag een reprise van de thriller ,.De
glimlach van Mona Lisadoor Aldous
Huxley met Elise Hoomans in de hoofd
rol. Muziekliefhebbers kunnen Zater
dagavond naar het Concertgebouw voor
sen volksconcert onder leiding van Hein
Jordans en naar de Stadsschouwburg
op Donderdagavond en Zondagmiddag)
voor de lichte opera „De ontvoering uit
het Serail" van Mozart.
Bloemen naar buiten
Burgemeester Peereboom Voller
Wat ons daarbij vooral verbaasde, was ^0^" ^1°^ "ïJ""Aalsmeer'heeft onsTangezëgd dat'hij yin
de onverwachte verscheidenheid aan bre-
I aan ore- j- slagen' zdlÉS "iet met muzikale zins js om Zaterdag in Amsterdam debloe-
tels. Een weelde van kleuren in alle denk- «ÏS1 °P+ finnen- metjes buiten te gaan zetten. Alles in het
bare variaties tussen bruin en blauw sierde f de. tan~ nette overigens, want hij bedoelde het
bevallig de elastieke banden tot instand- ff X™ °m" Aalsmeerse corso dat Zaterdag om half drie
houding van de bedekking des lichaams. Z, Tf,T"i tenen!de, Shmtuch van bij hot stadjon arriveert
en twee uur lang
Naar wij voorts mochten waarnemen, v"06 i" de hoofdstad doorkruist. Dat wordt een hele
wordt het effect aanmerkelijk verhoogd +men' toestand, want er rijden zestig wagens in
door het met een ruk afleggen van de hals- T?,"n»va" 1)011 een stoet van 3Jó kilometer lengte mee, die
boord, echter met handhaving van het bij kt versierd ziin met 200.000 dahlia's. 125.000
voorkeur uit koper geslagen knoopje. Het gemaakt omdat deze zich afspelen op het gladiolen. 75.000 anjers. 50.000 rozen en
bleek ons evenwel dat het na deze maat- «f"1 50-000 sluks kleingoed. Voorts worden er
regel aanbeveling verdient om ter com- ;,f Kaïïpr^aat 3 5000 graszoden (een heel voetbalveld),
pensatie achteloos een hoed op het hoofd 10.000 bossen vulgroen en 20.000 kilo mos
te drukken. Men lette wel: dit is alleen ge- Deze bioscoop heette dertig jaar geleden in verwerkt. De hele zaak wordt met 400
oorloofd in de zijloges waar men geen ach- Cinema de la Monnaie, al spoedig door de kilometer ijzerdraad aan elkaar gefrutseld,
terburen heeft. Een ferm opgestoken volksmond verbasterd tot de vertrouwde De burgemeester raadde ons aan naar het
sigaar completeert het zwierige effect. titel Cinema de Munt, waarbij het tot voor opmaken in Aalsmeer te gaan kijken. „U
Ge kunt zich nu wel indenken hoeveel de restauratie is gebleven. De muren van slaat gewoon achterover als u dat ziet", zei
zielsmedelijden wij hadden met de aan- de stemmige hal (met coca-cola-bar) zijn hij. Wij gaan daar dus niet heen. Temeer
wezige dames, die in het algemeen een aan- thans zo groen als het schuim van de zee toen de chef-opmaker verklaarde dat er
zienlijk ruimer lichaamsoppervlakte aan de °P een prille voorjaarsmorgen. Men bereikt „stockwerk" aan te pas zou komen. Geluk-
vochtzuigende hitte moesten overleveren, dezc wachtruimte via geheel glazen deuren, kig verklaarde hij nader, dat dit niet op
zonder ook maar iets te hebben om uit te tiet verdient wel aanbeveling deze vooraf belangstellenden sloeg, maar op de bloemen
trekken, wilden zij zich houden aan de te openen. In de boyenfoyer staat heel fijn- in het daarvoor bestemde rasterwerk. Kort-
voorschriften en reglementen van de ter gevoelig een aquarium ter camouflage van stelig verwerken, noemde hij dat en hij
plaatse vertoevende politie. Dat dachten de toiletten. verklaarde somber zulks een aanslag op de
wij althans. Doch toen wij ons op een ge- De muren van de zaal met ruim vier- natuur te achten, die hij echter door het
geven moment bukten om ons programma honderd zitplaatsen onder een gewelfd pla- aanbrengen van „toefs" weer wilde ver-
op te rapen, zagen wij voor en achter ons fond dragen versieringen van imitatie- zoenen. „Bloemsierkunst", zei hij toen te-
énige tientallen paren onbeheerde schoe- gobelin in de stijl van Lodewijk de zestien- vreden.
nen. Geen pen ter wereld kan de ontroering de, door de heer Corduwener (een broer
van dat ogenblik beschrijven. van de radio-muzikant) vervaardigd door Het bier is weer best
Welk een heerlijk verschiet doemt er bij eenvoudig jute met verf te bestrijken,
voortzetting van deze manieren voor ons op. Het is allemaal erg fraai geworden, maar In een café in de Ferdinand Bolstraat
Wij zouden alle theaterdirecties willen aan- toch denken wij met lichte weemoed terug zat een sombere man op naargeestige wijze
bevelen onmiddellijk een serie hervor- aan die scheefstaande Cinema de Munt. het ene glas na het andere naar binnen te
mingen door te voeren onder het motto: waar wij toen wij nog op kinderschoenen klokken. Toen hij het zevende op had,
maak van uw schouwburg een vrolijke door de Kalverstraat flaneerden de be- veegde hij met de rug van zijn hand het
keuken. wegende gevelreclame met Watt en Half schuim van zijn lippen en klaagde: „Wat
Zo dunkt het ons bijvoorbeeld ook een Watt van kleurig bordkarton voor een een snert-bier. Ik zal blij zijn als ik er
goede gedachte om behalve toneelkijkers eohte film aanzagen. genoeg van heb."
de Haarlemse kantonrechter in een soort
gelijke zaak, waarvan de strekking was,
dat iets wat op het ene gedeelte van het
strand niet als onzedelijk wordt be
schouwd, dat op een ander stuk ook niet
kan wezen.
Houding gelaakt
De ambtenaar van het O.M. noemde dit
verweer onjuist. Hij meende dat B. en W.
zeker het recht hebben om bepaalde ge
deelten van het strand ie reserveren voor-
degenen die op grond van hun religieuze
overtuiging zich verre wensen te houden
van de menigte in badpak. Hij voerde
voorts aan dat op het gedeelte waar wel
gezwommen en gezonnebaad mag worden,
allerlei maatregelen zijn genomen om de
zedelijkheid te waarborgen, waaraan op het
andere gedeelte niet kan worden voldaan.
De ambtenaar, mr. H. Lagerwaard,
laakte voorts de houding van de burge
meester, die moedwillig de politie-veror-
dening in een andere gemeente had over
treden. Hij had dit evengoed door een
ander kunnen laten doen. meende mr.
Lagerwaard. „Nu schaadt hij het gezag
van de overheid". Hij achtte het feit zo
ernstig dat hij een dag voorwaardelijke
hechtenis eiste.
De heer Thomassen voerde aan dat
hij zowel voor als na de bekeuring
vele uiterst collegiale besprekingen met
zijn ambtsgenoot had gevoerd en dat alles
in de beste verstandhouding was verlopen.
Hij had alleen maar voor zijn gemeentena
ren klaarheid in deze zaak willen scheppen.
De kantonrechter achtte de verordening
wèl verbindend en zeide de opmerkingen
van de ambtenaar heel goed te kunnen be
grijpen. Hij legde verdachte zes gulden
boete of twee dagen hechtenis op. De heer
Thomassen zal van dit vonnis in hoger
beroep gaan.
Machinaal rekenwonder
gedemonstreerd
PHILADELPHIA, (United Press). Voor
een gezelschap van deskundigen is hier een
„mechanisch brein" gedemonstreerd, dat
twaalfduizend maal sneller rekent dan de
menselijke hersenen. De uitvinders be
weren dat het instrument op zijn terrein
een „revolutie" zal verwekken. De nieuwe
rekenmachine heet „Binac" en is kleiner,
goedkoper en sneller dan haar grotere zus
ter „Aniac", de electronische rekenmachine
die voor de tweede wereldoorlog op de
markt verscheen. Berekeningen, waarvoor
iemand met een gewone telmachine enige
jaren zou nodig hebben, voltooit de Binac
in vijf minuten. Per seconde kan het nieuwe
apparaat ongeveer 3500 optellingen of af
trekkingen „spuiten". Vermenigvuldigen
en delen vergt wat meer tijd. Hier bedraagt
het gemiddelde ongeveer duizend per se
conde.
De uitvinders, John Mauchly en Prosper
Eckert, die ook de geestelijke vaders zijn
van het eerste „electronische brein", deel
den mede dat de Binac geconstrueerd was
in opdracht van de Northrop Aircraft Inc.
in Hawthorn, Californië. De machinerie is
speciaal bedoeld voor ingewikkelde tech
nische berekeningen, zoals zij bij bestuur
bare projectielen en nieuwe vliegtuigtypes
te pas komen.
Mauchly en Eckert hopen over enkele
maanden de „Univac" te voltooien, een
soortgelijk apparaat als de Binac. dat ech
ter groter is van omvang en meer geschikt
voor algemene doeleinden. Een van de
eerste afnemers van de Univac zal het
Amerikaanse verkiezingsbureau zijn, dat
naar verwacht wordt het nieuwe ..mecha
nische brein" bijtijds in bezit zal hebben
om bij de verkiezingen van 1950 te kunnen
gebruiken.
Televisie-uitzendingen gaan
voorlopig niet door
Wegens technische werkzaamheden aan
de zend-installatie zullen de experimentele J
televisie-uitzendingen van Philips voorlopig
niet worden hervat. Men hoopt begin 1950
weer met de uitzendingen te kunnen be
ginnen.
Bij geruchte verluidde dat ook veld
maarschalk Montgomery de Airborne-her-
denking in Arnhem dit jaar zou bijwonen.
Dit is echter niet het geval. Leider van de
„pilgrimage" is dit jaar „brigadier" J. W.
Hackett, D.S.O., M.B.E.. M.C.. De delegatie
omvat 285 personen, die allen in Arnhem
en Oosterbeek bij particulieren zuilen wor
den ondergebracht en arriveert 15 Sep
tember in de Gelderse hoofdstad.
Onder Nieuwdorp (Zuid-Beveland) is
het lijkje aangespoeld van het 13-jarige
meisje C. M. Buysse uit IJzendijke. dat op
31 Augustus samen met haar elf jarig nicht
je tijdens het zwemmen in do Westerschelde
door de stroom weid meegesleurd en ver
dronk.
Op de Oostcrscheldc. met name op de
Zandkreek, heeft men mosselziekte gecon
stateerd. Indien de ziekte hetzelfde verloop
zal hebben ais in 19171918 zou dit een
ramp van ongekende omvang voor de
Zeeuwse kwekers betekenen.
„Wij stonden in dienst
van een duivels regiem"
Laatste woord van Lages
„Als officier en mens voel ik mij geen
misdadiger als Duitser buig ik het hoofd.
Dat is mijn laatste woord".
Dat waren de laatste woorden die gister
avond in de zaal van het Bijzonder Ge
rechtshof te Amsterdam werden gesproken.
Zij kwamen uit de mond van de ex-Krimi-
nalrat Willi Lages aan het slot van het
langste proces, dat het Amsterdamse Bij
zondere Hof ooit heeft behandeld.
Nadat Lages dank had gebracht aan het
Hof voor de menselijkheid waarmee het
rechtsgeding was gevoerd en aan zijn ver
dedigers voor de onbaatzuchtige moeite die
zij zich hadden gegeven zei hij:
„Ik sta hier als Duitser voor een Neder
lands Gerechtshof en ik voel mij mede
schuldig aan de geweldige schuld, die het
Duitse volk op zich heeft geladen tegen
over het Nederlandse volk. Wij Duitsers
hebben in dienst gestaan en hebben onze
beste krachten in dienst gesteld van een
Satanisch regiem en dat wij dat niet als
duivels herkenden, bevrijdt ons niet van
onze morele schuld.
De meesten van ons waren niet zulke
schurken om deze duivelse dingen te doen
of mede te willen uitvoeren, ook ik niet.
Maar wij hebben ons in volkomen verblin
ding voor de werkelijke aard van het Hit-
Ierregiem voor zijn waanzinnige plannen
laten gebruiken.
Daarmede hebben wij Duitsers, ook ik,
ontzaggelijk en onverdiend leed over an
dere volkeren gebracht en een grote schuld
op ons genomen. Zeker niet in de laatste
plaats tegenover het Nederlandse".
Aan het laatste woord van verdachte
gingen de repliek van de advocaat-fiscaal
mr. C. van Rij en de dupliek van de ver
dediger, mr. O. G. Feenstra vooraf, die te
zamen bijna vier uur in beslag namen.
Volgens de advocaat-fiscaal had de ver
dediger cie zaak te veel gezien volgens
Duitse subjectieve regels. De raadsman kon
hij voorts niet in het gelijk stellen, waar
deze meende, dat Lages van het lot der
Joden niet op de hoogte zou zijn geweest.
„Maar of hij dat geweten heeft of niet",
aldus mr. van Rij, „maakt voor de straf,
die ik mede hiervoor heb gevraagd, geen
verschil. Laten wij goed begrijpen, dat de
arrestatie en deportatie van 70.000 dezer
mensen een volslagen rechtsverkrachting
op zichzelf is geweest, een volkomen on
rechtmatige daad. Zij behoorden lot het
Nederlandse volk en zij mochten niet op
een andere wijze worden behandeld dan
het Nederlandse volk krachtens het ver
drag van het landoorlogsreglement".
Mr. Feenstra ontkende in zijn dupliek
allereerst, dat hij zich op nationaal socia
listisch standpunt zou hebben geplaatst.
Hij zeide zijn uiterste best gedaan te heb
ben zich te plaatsen op het standpunt van
recht, maar geloofde, dal de advocaat-fis
caal te weinig begrip had getoond voor de
alles overheerschende zijde van de oorlogs
omstandigheden zelf, dat hij in zijn ziens
wijze te weinig plaats had ingeruimd voor
de gedachte, dat oorlog het alleruiterste
van monsterachtige wreedheid en onbe-
aafdheid is. „En wanneer voor het pu-
ek mijn verweer brutaal mocht schij
nen", zo vervolgde mr, Feenstra, „dan stel
ik er prijs op hier te verklaren, dat ik het
alleen daarom zo heb menen te moeten
voeren, omdat ik meen, dat het recht zo is".
Het Hof zal op 20 September uitspraak
doen.
De wethoudersverkiezingen zijn in het
algemeen zonder verrassingen verlopen,
Vrijwel overal zijn de communisten uit de
colleges geweerd.
In de hoofdstad leidde dat natuurlijk tot
een gepeperd speech je van de heer Gort
zak, doch daar bleef het bij. De zitting
hebbende figuren werden alle herkozen,
zodat de samenstelling blijft luiden: B. C.
Franke, mr. A. de Roos en mr. J. van der
Velde (Partij van de Arbeid), F. van Wijck
en W. Steinmetz (K.V.P.) en A. In 't Veld
(A.R.).
In Rotterdam weigerden de communisten
aan de stemming deel te nemen en verlie
ten de raadszaal. Ook hier werden de af
getreden wethouders herkozen: twee ver
tegenwoordigers van de P. v. d. A„ een van
de K.V.P. en een van de A.R. De zesde
wethouderszetel, die sedert het aftreden
van een communist leeg bleef, werd door
een aanhanger van de V.V.D. ingenomen.
In Den Haag werd het aantal wethouders
van vijf op zes gebracht en de basis van het
college verbreed.
Gekozen weiden twee Katholieken, twee
Socialisten, één Anli-Revolutionnair en
een lid van de V.V.D.
In Utrecht bleef het college onveranderd
(2 K.V.P., 2 P.v.d.A. en een A.R.)
Strubbelingen in Den Helder
Bij de in de gemeente Den Helder gehou
den wethoudersverkiezing is het tot een
ernstig conflict gekomen tussen de Partij
van de Arbeid, die met 12 zetels de meer
derheid bezit, en de uit 11 leden bestaande
minderheden van de V.V.D., K.V.P., de A.R.
en de C.H.U. Deze minderheden lazen na
melijk een verklaring voor, waarin zij ver
klaarden niet te zullen deelnemen aan deze
verkiezing, noch aan die van de commissies
/an bijstand en zouden weigeren in deze
commissies zitting te nemen, wanneer zij
eventueel gekozen zouden worden. Hierna
verlieten de 11 raadsleden van deze min
derheid de raadszaal, waarna door de 12
overblijvende leden de drie wethou
ders, allen lid van de Partij van de Arbeid
werden gekozen. In de commissies van bij
stand werden ook verscheidene proteste
rende leden gekozen, doch deze zullen blij
ven weigeren zitting te nemen. Het conflict
is ontstaan, doordat de minderheden ge
zamenlijk ten minste een wethouderszetel
bezet willen hebben.
.en in Nijmegen
In Nijmegen kwam aan de orde het voor
stel van de K.V.P.-fractie tot benoeming
van een vijfde wethouder. Tegen dit voor
stel kwam verzet van de zijde van de Partij
van de Arbeid, van de V.V.D.. van de Chris-
telijk-Historische Unie en van de C.P.N.
Deze partijen zagen in het voorstel een
misbruik van de politieke macht. Op zijn
minst had men verwacht, dat er overleg zou
worden gepleegd.
Daar de K.V.P. ïn Nijmegen een absolute
meerderheid bezit, werd haar voorstel aan
genomen. De oppositie stemde blanco. Er
zijn in Nijmegen nu vier Katholieke en een
socialistische wethouder.
In Maastricht stond de K.V.P. die
daar ook een volstrekte meerderheid heeft
een zetel af aau een vertegenwoordiger
van de Partij van de Arbeid.
Orgelbespeling
Er wordt een orgelbespeling gegeven in
de Grote of St. Bavo Kerk te Haarlem op
Donderdag 8 September 1949 des namiddags
van 1516 uur door George Robert.
Het programma luidt:
1. Preludium en Fuga C gr. t., J. S. Bach
2. Partite diverse sopra: „O Gott, du from-
mer Gott", J. S. Bach
3. Air „O Sleep, why dost thou leave me"
(„Semele"), G. F. Handel
4. Preludium G gr. t„
F. Mendelssohn Bartoldi
Lamentation,
Toccata,
Alex Guilmant
C. F. Hendriks Jr.
