Haarlems Dagblad
Expiosie
„Atoom-ontploffing in de Sovjet-Unie
waargenomen in de afgelopen weken"
Het nieuws van deze explosie
behoeft niemand te verwonderen"
Drieledig vredesvoorstel van Wysjinski
Weerbericht
64e Jaargang No. 19355
jjureaux: Grote Houtstraat 93, Telefoon Adver
tenties en Administratie 10724, 14825. Redactie:
10600. Directeur-Hoofdredacteur: 15054. Bijkant.
Haarlem-Noord, Soendaplein 37, Telefoon 12230.
jDrukkerij Z.B. Spaarne 12, Telefoon 12713, 10132.
Zaterdag 24 September 1949
Uitgave van de Grafische Bedrijven Damiate
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Abonnementsprijs per week 33 cent. per kwartaal
ƒ4,25. Franco per post 4,75 Postgiro 273107.
Advert.tarieven op aanvraag bij de Administratie.
Hoofdredacteur: Robert Peercboom
cn ©prcdjtc lijaaclctnartic Courant (Xntto 165-6)
Directie: P. W. Peereboom en Robert Peereboom
PRESIDENT TRUMAN's MEDEDELING
dat zich „in de afgelopen weken" in
Sovjet-Rusland een atoom-explosie heeft
jfoorgedaan zou een veel groter explosie in
Het wereldnieuws veroorzaakt hebben als
aj twee jaar eerder was gedaan. In die tijd
riepen gedachten aan de atoombom veel
«roter schrikbeeld op dan nu. Zoals het
ïltijd gegaan is met bedreigingen: de men
sen worden er niet blijvend door in staat
van spanning gehouden.Een tijdlang worden
er vele geleerde uiteenzettingen en nog
meer algemene beschouwingen met min of
meer krasse gevolgtrekkingen over gepu
bliceerd. Er wordt mateloos veel over ge-
ichreven en gepraat. Tot het onderwerp,
enminste voor het algemene publiek, dood
geschreven en doodgepraat is. Men kan er
niet over blijven veronderstellen en fanta
seren. Men raakt aan het bestaan van de
nieuwe bedreiging gewend.
Dit verschil met twee jaar geleden is van
ielang, omdat nu geen algemene angst
eactie te verwachten is. zoals die zich toen
hebben doen gelden. Dit is een voor-
ieel, dat wij op die vroegere tijd hebben
lehaald. Een golf van schrik door de wereld
!an alleen maar tot dwaze en onberaden
lingen leiden.
De mededeling van president Truman is
vel erg beknopt. Hij heeft niet gezegd dat
>en atoombom ontploft is; het zouden dus
bok installaties, bestemd voor het maken
tan de atoombom, kunnen zijn geweest. Hij
leeft evenmin datum en plaats der explosie
iangegeven. Op vragen daaromtrent heeft
gijn minister van Defensie, Johnson, ge-
antwoord: „het kabinet weet er alles van".
laar ook zonder dat wij datum en plaats
a weten is het duidelijk genoeg dat Truman
ils zijn mening heeft willen zeggen, dat de
lussen nu in staat zijn een atoombom te
naken. Dat zij het onding in dezelfde hoe-
-eelheden en maten in .voorraad zouden
lebben als de Amerikanen, die een voor-,
iprong van vier jaar hebben gehad om het
e ontwikkelen, is niet aan te némen. Maar
lie achterstand zullen zij binnen afzienbare-
ijd ook wel inhalen. Er is tenslotte niets
'érrassends in, dat de Russen het tot een
toom-explosie hebben gebracht. De des
hebben altijd gezegd dat het al-
een maar een kwestie van tijd was. Kort
ia-Hiroshima (Augustus 1945) schatten zij
lie tijd op vijf jaar. I11 hoeverre dit be-
ekenbaar kan zijn is voor de leek een ge-
leim. Het lijkt hem niet berekenbaar. In
Ik geval blijkt nu dat de schatting een
aar te hoog is geweest; na vier jaar is de
ixplosie al losgebarsten. Dat het werkelijk
en atoom-explosie is geweest en geen ef-
ect van andere ontploffingsmiddelen, dat
nen zou hebben kunnen verwekken om de
vereld te misleiden en ontzag in te 'boeze
nen, staat blijkbaar vast. Door meting van
le radio-actieve uitstraling in de lucht,
leeft de Amerikaan Osborn verklaard, kan
ïen het karakter van een atoom-explosie
iinnen enkele uren vaststellen.
1 Nu Oost en West, of liever gezegd Ame-
ika en Rusland, allebei over de atoombom
eschiklcen zullen zij wellicht op nieuwe
rondslag onderhandelingen gaan voeren
m tot een vergelijk te komen. De kans
ijkt aanwezig. Van meer belang dan een
lapieren verdrag ten aanzien van het ge-
iruik der atoom-energie zijn evenwel de
merkelijke verhoudingen. Als Sovjet-Rus
and de bom ergens ter wereld zou willen
aten vallen zou het daarbij niet zekerheid
p een bliksemsnelle beantwoording van
ijn daad kunnen rekenen. En er bestaat
eeir afweermiddel tegen de atoombom, die
n één slag de centra van activiteit van een
and volkomen zou kunnen vernietigen. Wie
ou het wagen, met een dergelijk wapen de
anval te openen? Hij zou tot zelfmoord
■an zijn eigen volk moeten hebben beslo-
en. Het is op deze plaats al meermalen
ipgemerkt: in de Tweede Wereldoorlog
ïebben de strijdende partijen, zelfs het
fazi-régime in zijn stervensuur, de gifgas-
en niet meer durven gebruiken. Er bestond
;een afdoende afweer tegen, zeker niet ten
anzien van de grote bevolkingscentra. Wie
ulk een wapen gebruikt en er niet de enige
lezitter van is ontketent op hetzelfde ogen-
ilik de ondergang van zijn eigen volk. Zal
iet met de atoombom anders gaan dan met
ie gifgassen? Het is des te minder aanne-
ïelijk omdat de enorme vernietigingskracht
'an dit jongste''wapen feitelijk het bestaan
ier gehele mensheid op het spel zet.
Te Londen en Ottawa zijn verklaringen
litgegeven, waarin de mededeling van
Kruman wordt bevestigd. Dit lijkt tamelijk
ïerbodig. Merkwaardig zou het slechts ge-
'eest zijn als te Londen en Ottawa verkla-
igen waren uitgegeven die de juistheid
ian president Truman's mededelingen ont-
tenden. Maar te Washington zijn bespre-
igen over de atoom-energie gaande tus-
de V. S., Groot-Brittannië en Canada
vanwege het prestige moesten dus blijk-
jaar alle drie deelnemende landen een
luid doen horen. Het is misschien vreemd
iet te moeten zeggen, als mqn aan de stem
ing van 1947 denkt, maar ik geloof niet
it veel mensen hierdoor minder rustig
Uien slapen. Het is alweer zo oud.
R. P.
Militaire besprekingen
ter Ronde Tafel-conferentie
De besprekingen op militair gebied heb-
in de afgelopen weken hoofdzakelijk
lafs gehad tussen de Indonesische secties
militaire commissie onderling en han-
Iden over de opbouw van het militaire
Ippraat dat na de souvereiniteitsoverdracht
optreden, aldus verneemt de speciale
irrespondent van het A.N.P. Deze bespre
ngen zijn, naarjwij van Indonesische zijde
'ernemen, thans bijna geheel beëindigd,
'as dezer dagen zijn besprekingen tussen
Indonesiërs en Nederlanders weer begonnen
|met als onderwerp het successievelijk te-
igtrekken der Nederlandse troepen en de
iteuri welke in materieel en personeel op
licht van Nederland kan worden verwacht.
Een woordvoerder van het ministerie
van Overzeese Gebiedsdelen deelde mede,
dat ïn de cijfers van het aantal gesneuvel
den en gewonden sedert het van kracht
borden van de order tot staken van de
vijandelijkheden een sterke daling valt te
constateren.
In de maand van 10 Juni tot 10 Juli be
droeg het aantal gesneuvelden 107, gewon
den 297 en vermisten 7. In de maand van
U Juli tot 11 Augustus waren de cijfers
respectievelijk 93, 249 en 12 en in de maand
van 11 Augustus tot 11 September 20, 59
m 2.' 'y
President Truman bevestigt wat te verwachten viel:
Nadruk op noodzakelijkheid van doeltreffende
internationale controle der atoomenergie
WASHINGTON, (United Press, Reuter) President Truman heeft Vrijdag met een
eenvoudige zin van enkele woorden een einde gemaakt aan de speculaties van
politici en militaire deskundigen uit de niet-co'mmunistische landen ten aanzien van
de waarde van de atoombom bij de bepaling van de politiek en de strategie tegen
over de Sovjet-Unie: Hij heeft medegedeeld dat waarnemingen gegevens nebben
opgeleverd waaruit kan worden geconcludeerd dat de Sovjet-Unie in de afgelopen
weken een atoomontploffing heeft totstandgebracht. Deze presidentiële mededeling
v/as vervat in een boodschap aan het kabinet en werd later in een officieel commu
niqué ter publicatie vrijgegeven. Soortgelijke verklaringen verschenen in Ottawa
en Londen namens de Canadese en Britse regering.
Men kan wel zeggen dat de onthulling van Truman een diepe indruk heeft gemaakt
op de bevolking der Verenigde Staten en van het gehele Westelijke halfrond, of
schoon het feit, dat de Sovjet-Unie zich inspant om op gelijke vöet te komen met
de Verenigde Staten ten aanzien van haar bewapeningsi/iogelijkheden en dus ook
de atoomenergie dienstbaar maakt aan militaire doeleinden, nauwelijks verrassing
kan wekken. De aanwijzingen dat de Sovjet-Unie in deze richting werkte v/aren reeds
lange tijd zo duidelijk, dat de onthulling van Truman slechts kan worden beschouwd
als een bevestiging van de verwachtingen.
„Naar mijn mening heeft het Ameri
kaanse volk er recht op om, voor zover dat
met de nationale veiligheid strookt, te wor
den ingelicht over alle ontwikkelingen op
het gebied van de atoom-energie. Dat is de
reden, waarom ik dit nieuws bekend
maak," aldus vervolgde Truman in zijn
boodschap.
Van het ogenblik af dat de atoom-ener
gie voor het eerst door mensen werd vrij
gemaakt, kon worden verwacht dat ook an
dere landen zover zouden komen. Met deze
mogelijkheid is steeds door ons rekening
gehouden.. Bijna vier jaar geleden wees ik
er reeds op, dat men in wetenschappelijke
kringen .nagenoeg unaniem van mening
was, dat de essentiële theoretische kennis,
waarópde ontdekking is gebaseerd, reeds
ver verspreid was. Het wordt ook geens
zins uitgesloten geacht, dat men in het
buitenland, wat de theoretische kennis be
treft, met ons gelijk zal komen in de loop
van de tijd."
„Deze jongste ontwikkeling", zo be
sluit de verklaring, „legt nog eens te
meer de nadruk op de noodzakelijkheid
van een werkelijk doeltreffende en ge-
dwongen internationale controle op de
atoomenergie, welk denkbeeld wordt
gesteund door onze regering en de
grote meerderheid van de leden der
UNO".
Truman las zelf. de verklaring aan de pers
voor na afloop van een kabinetsvergade
ring.
Deze verklaringen vallen samen met de
atoombesprekingen, die te Washington aan
de gang zijn tussen Engeland, Canada en de
Verenigde Staten.
„Wij weten er alles van"
De minister van Defensie, Louis Johnson,
wilde na de kabinetsvergadering de jour
nalisten geen antwoord geven op hun vra
gen over de juiste plaats en tijd van de
ontploffing. Toen men hem vroeg of het
kabinet meer bijzonderheden wist dan in de
officiële verklaring zijn gegeven, zei
Johnson: „Het kabinet weet er alles van".
Meer wilde hij niet loslaten.
Toen verslaggevers aan Johnson vroe
gen of er wijzigingen in de defensie zijn
aangebracht als gevolg van de atoomexplo-
in Rusland, antwoordde de minister
slechts: „Neen".
Weinige minuten na de verklaring van de
president werd het nieuws over alle Ame
rikaanse zenders bekend gemaakt. De pro
gramma's werden er voor onderbroken.
Verwacht wordt, dat binnenkort meer
gegevens bekend zullen worden gemaakt,
zoals over de wijze, waarop het nieuws ter
kennis van de president is gekomen.
Amerika heeft een nauwkeurig instru
ment om een atoomexplosie te registreren.
Aldus mag uit mededelingen van Frede
rick C. Osborn, permanent vertegenwoordi
ger der Verenigde Staten in de commissie
voor de atoomenergie der UNO, worden
afgeleid. „Ik ben er zeker van, dat, het be
richt juist is", aldus Osborn. „Ik weet het,
omdat wij er de installaties voor hebben om
het te weten. Ik heb in de atoomcommissie
egd, dat wij het enkele uren na de ex
plosie zouden weten, op grond van de mate
van radio-actieve uitstraling in de lucht."
Experiment of ongeluk?
Volgens gewoonlijk goed ingelichte mili
taire kringen te Londen ligt het centrum
van Ruslands atoomonderzoek in Estland
en op het eiland Hiiumaa aan de kust van
Estland. De bevolking van dit eiland en van
de kust van Estland is geëvacueerd en ver
vangen door Russen, aldus deze bron.
Te Londen aangekomen vluchtelingen uit
dit gebied hebben herhaaldelijk melding
gemaakt van de bouw van atoomzuilen en
andere atoominstallaties aldaar. Aan de
andere kant gelooft men in deze kringen,
dat een Russische bom voor ontploffing
verder het binnenland in zou zijn gebracht,
omdat seismografen in Finland en Zweden
geen beving hebben geregistreerd.
Amerikaanse militaire autoriteiten heb
ben in Juli aan de militaire autoriteiten der
Westelijke Alliantie gemeld dat zij een
atoom-explosie in Rusland geregistreerd,
hadden. Deze registratie onthulde echter
niet of de explosie een bom was dan wel
een experimentele ontploffing aldus United
Press.
De registratie ging gepaard met diverse
berichten uit de gehele wereld over een
Minister Hamelink
vroeg ontslag
als vice-voorzitter der
economische commissie
Naar A.N.P. verneemt is aan de Oost-
Indonesische minister van Financiën, M.
Hamelink, op zijn verzoek ontslag verleend
van zijn functie van vice-voorzitter van
de sectie B.F.O. der financieel-economische
commissie der Ronde Tafel-conferentie. Hij
zal als adviseur en deskundige in de sectie
werkzaam blijven.
geweldige aardbeving in Azië. Verschillen
de stations maakten op de zelfde dag van
Juli melding van aardschokken in Azië.
Een paar dagen later, aldus een militair
zegsman, werden reusachtige branden op
Russisch gebied gemeld. Het betrof de zelf
de streek. Indien men zich realiseert dat
de Russen in. dit gebied een hydro-electri-
sche fabriek voor hun atoomexperimenten
hebben, dan kan men het mogelijk achten
dat hun eerste bom per ongeluk explo
deerde, aldus de zegsman. Hij achtte het
veelbetekenend dat tot het tijdstip van de
gemelde beving de Russen gepocht hadden
over hun vorderingen op het gebied van
atoom-experimenten. „Sedertdien hebben
zij dit pochen gestaakt", aldus de zegsman,
DEAN ACHESON:
Russisch commentaar:
Niets nieuws onder de zon"
t Toen aan A. Arütiunian, lid van de B
Sovjet-Russische delegatie ter algemene
vergadering van de UNO, werd ge-
i vraagd of het waar was dat ook de
Sovjet-Unie in staat is as atoombom te
j vervaardigen, antwoordde hij: ,.Ik
j hoorde dit het eerst van de president der
I Verenigde Staten",' waaraan hij toe-
voegde: „Ik heb geen commentaar. Een
oud Russisch spreekwoord zegt: „Er
niets nieuws onder de zon."
j De onder Russische controle staande om
roep van Berlijn verklaarde, dat men in
politieke kringen te Londen Trumans
mededeling beschouwde als een Ameri-
kaanse erkenning', dat de Sovjet-Unie
een atoombom bezit. ,.De propaganda
i van America's» superioriteit op dit ge-
I hied is dus definitief ontzenuwd", aldus
radio Berlijn.
Doodstraf voor Rajk
BOEDAPEST, 24 September (Reuter).
Laszlo Rajk, voormalig Hongaars minister
van Buitenlandse Zaken, is heden wegens
verraad ter dood veroordeeld. Luitenant-
generaal George Palffy, voormalig stafchef
en minister van Defensie, zal voor een
militair gerechtshof opnieuw worden be
recht.
Lazar Brankof, voormalig raadsman van
de Joegoslavische ambassade te Boedapest,
werd veroordeeld tot levenslang.
Dr. Tibor Szonyi, voormalig secretaris
voor personeelszaken van de Hongaarse
communistische partij: doodstraf.
Andras Szalai, assistent van Szonyi:
doodstraf.
Dr. Paul Justus, voormalig vice-president
van de Hongaarse radio: levenslang.
Ivan Ognjenovic, sociaal-democratisch
leider: negen jaar.
Degenen, die ter dood zijn veroordeeld,
zullen worden opgehangen. Hun vonnis kan
echter nog door hogere rechtbanken wor
den gewijzigd.
Amerikaanse senatoren beramen middelen
tot overeenstemming
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, Acheson, verklaarde tegen
over journalisten op de hoogte geweest te
zijn van de Russische atoomexplosie toen
hij Woensdag in zijn eerste grote redevoe
ring voor de Assemblée een beroep deed
op de Sovjet-Unie tot samenwerking.
Acheson zeide, dat het nieuws van de ex
plosie in Rusland niemand behoefde te
verwonderen. De besprekingen over atoom
energie tussen Engeland, de V.S. en Cana
da waren steeds gebaseerd geweest op de
veronderstelling, dat vroeg of laat een of
ander land de V.S. in theoretische en wel
licht practische kennis van de atoomenergie
zou evenaren.
Op de vraag, of de bekendmaking van
president Truman betekende, dat de Sov
jet-Unie nu ook de atoombom bezat, ant
woordde Acheson, te veronderstellen dat
Rusland een wapen bezat dat tot ontplof
fing was gébracht. Over de juiste plaats
van de explosie liet Acheson zich niet uit.
Ook weigerde hij in te gaan op de conse
quenties, die de militaire verdediging waar
schijnlijk uit de mededeling van Truman
zou kunnen trekken.
„De Atlantische verdediging is een ter
rein waarop ik mij liever niet begeef", al
dus de minister. „Hierover worden onder
handelingen gevoerd door de ministers van
defensie". Hij achtte het thans noodzake
lijker dan ooit een effectief stelsel van in
ternationale controle van de atoom-energie
in te voeren. Acheson wilde zich niet aan
gissingen wagen over de mogelijkheid of
de Sovjet-Unie thans accoord zou gaan met
controle van de atoomenergie. „In ieder
geval zijn wij nog steeds vastbesloten al
het mogelijke te doen om te komen tot
een werkelijk effectieve internationale
controle van de atoomenergie". Naar zijn
mening zouden er geen wijzigingen behoe
ven te worden aangebracht in het meerder-
heïdsplan der UNO voor de atoomcontröle.
„De controle zal effectief moeten zijn, an
ders zou zij geen zin hebben".
De Amerikaanse senator McMahon zeide
in een verklaring voor de pers dat het
nieuws van de Russische atoomexplosie
de V.S. voor „het grootste dilemma in de
geschiedenis" plaatste en deed een beroep
op het Amerikaanse volk zich niet aan een
paniekstemming over te geven. „Wij weten
nu, dat de Sovjet-Russische leiders liever
hun eigen atoomwapens wilden smeden dan
hun gteun geven aan het plan voor een
universeel verbod". McMahon stelde voor,
dat president Truman en de staatshoofden
Van Engeland en Frankrijk de atoomkwes-
tie rechtstreeks per radio aan het Russische
volk uiteen zouden zetten, en dat Stalin op
zijn beurt de Russische visie in een radio
uitzending rechtstreeks aan het Ameri
kaanse volk en de volken van andere lan
den zou geven.
Senator John Sparkman (democraat)
verklaarde na een informele vergadering
van senatoren ter bespreking van de me
dedeling van Truman, dat hij een bespre
king tussen Truman eii Stalin over inter
nationale controle van atoom- en alle an
dere wapens zeer op prijs zou stellen.
De republikeinse senator Flanders heeft
in de Senaat een voorstel ingediend, dat de
V.S. met Rusland moeten trachten overeen
te komen dat geen van beide de atoombom
zal gebruiken, tenzij een van beide dooi
de ander zou worden aangevallen.
Vrij vlug
De vooraanstaande Franse natuurkun
dige professor Pierre Auger zeide dat het
nieuws van de Russische atoomexplosie op
zichzelf niet verbazingwekkend' was. Wel
waren de Russen „Vrij vlug" geweest. Een
andere vraag was echter, of de bom van
goede of slechte kwaliteit was, zo zeide
professor Auger.
De voorzitter van de Algemene Verga
dering der UNO, generaal Romulo van de
Philippijnen, verklaarde dat, indien de
mededeling van Truman juist was, de As
semblée alles in het werk diende te stellen
om de impasse ten aanzien van de controle
op de atoomenergie te doorbreken.
Uit Lake Success meldt Reuter dat de
secretaris-generaal der UNO, Trygve Lie,
toen hij op de hoogte werd gesteld van
Truman's verklaring, verklaarde: „Indien
het waar is, dat de Russen een atoombon
kunnen vervaardigen, toont dit aan hoe
onafwendbaar noodzakelijk het tot stand
komen van een internationale overeen
komst betreffende de atoom-energie is".
In de Zuider gas fabriek te Amsterdam is thans het Philips synchro-cyclotron geplaatst,
dat ontworpen en gebouwd is door professor dr. C. J. Bakker (links) en professor dr.
ir. F. .4. Heyn. Tussen de twee spoelen van de magneet ziet men 'n doosvormige ruimte,
waarbinnen de water stof kernen worden versneld. Diverse meters en kijkglaasjes
geven de natuurkundigen gelegenheid de werking binnen het cyclotron te controleren.
Nieuwe wisselkoersen
AMSTERDAM, 23 September. De vol
ledige lijst der officiële noteringen van de
Nederlandse Bank, voortspruitend uit de
devaluatie is nu als volgt (tussen haakjes
de oude koersen):
Brussel 7.59 7.61
6.045 6.06
Kopenhagen 54.86 55.16
(55.13 —55.43
Lissabon 13.15 13.28
(10.56 —10.66
Lenden 10.63 10.65
(10.68 —10.70
Montreal3.44%3,46^
2.64%— 2.66
New York 3.791/,— 3.80V,
2.64%— 2.65%)
Oslo 53.05 —53.33
(53.30 —53.60
Parijs 1.084 1.088
0.973 0.977
Praag 7.58 7.62
5.29 5.32
Stockholm 73.25 —73.66
(73.58 —73.99
Zurich 87.60 88.
(61.50 —61.75
Bankpapier:
U.S.A. dollar 3.77 3.83
2.621/2— 2.671/a)
Zwitserse franc 87.10 88.50
(61.00 —62.25
Het woord is aan..
De rijke is ttief gelukkiger dan hij,
die genoeg heeft.
K.L.M. vervoerde in 1948
438.852 passagiers
In een overzicht over 1948 verklaart de
directie van de KLM, dat dit jaar nog niet
als normaal beschouwd kon worden, of
schoon de bedrijfsresultaten tot tevreden
heid stemmen. Vooral door wijzigingen in
de politieke omstandigheden heeft het be
drijf veel moeilijkheden ondervonden. De
prijzen van vliegtuigen en van benzine
liepen sterk omhoog. De vervoerscijfers
hebben in ruime mate de geraamde over
schreden. Het vervoer <n> alle lijnen was
bevredigend, behalve op* de binnenlandse
lijnen. Hier liep het totaal aantal vervoerde
passagiers ten opzichte van 1947 terug als
gevolg van een kortere exploitatieperiode
en van dezelfde oorzaken, welke reeds in
1947 golden, namelijk verbetering van het
weg- en railvervoer. de betrekkelijk ge
ringe tijdwinst tegenover deze vervoers
takken en het feit, dat het publiek minder
aan reiskosten besteedt.
De Joegoslavische delegatie ter UNO-vergadering blijkt zich geheel afzijdig te houden
van cle andere Oost-Europese afgevaardigden. Tijdens de eerste debatten heeft zij'
zelfs stelling genomen tegen een Pools voorstel. Kardelj, Joegoslavisch minister van
Buitenlandse Zaken (op de voorgrond rechtsin retraite met de andere leden der
Joegoslavische delegatie.
Vier redevoeringen in de U.N.O.-assembiée
De Sovjet-Russische minister van Bui
tenlandse Zaken, Wysjinski, heeft in een
Vrijdag in de Assemblée der UNO gehou
den rede, na critiek te hebben uitgebracht
op het Atlantisch Pact dat volgens hem op
ondermijning van de UNO gericht zou zijn,
en Engeland en Amerika beschuldigd te
hebben van het veroorzaken van een
„waanzinnige bewapeningswedloop", het
volgende voorgesteld:
1. Veroordeling van de „voorbereidin
gen voor een nieuwe oorlog, die in een
aantal landen," in het bijzonder de Verenig
de Staten en Engeland, getroffen worden".
2. Verbod van atoomwapens en andere
middelen tot massale vernietiging als „on
verenigbaar met het geweten en de eer
van de naties en met het lidmaatschap van
de UNO."
3. Eensgezinde verklaring van de ver
gadering, dat zij wenst, dat de Verenigde
Staten, Engeland, China, Frankrijk en de
Sovjet-Unie de handen ineen slaan voor
het handhaven van de internationale vrede
en veiligheid om de dreiging van een nieu
we oorlog af te wend.en en onderling- een
verdrag sluiten voor het versterken van
de vrede.
Wysjinski sprak niet over een atoom
explosie, die zich in de Sovjet-Unie zou
hebben voorgedaan, en liet er zich ook
niet over uit, of de Sovjet-Unie de atoom
bom bezit.,
In Westerse politieke kringen is men
voorzichtig met commentaar op de rede
van Wysjinski. Men wenst nadere inlich
tingen over de mate, waarin een pact, als
door Wysjinski voorgesteld, zou afwijken
van het handvest van de UNO. Verder
meent men te moeten opmerken, dat er een
grote kloof bestaat tusen Wysjinski's vre
desvoorstellen en de rest van zijn rede,
waarin geen tekenen te vinden zouden zijn
van een wil om de grote hindernissen voor
harmonie uit de weg te ruimen.
Na de rede van Wysjinski verklaarde de
Egyptische afgevaardigde Kamel Abdoel
Rahim Bey nog, dat er geen blijvende vrede
en veiligheid in het Midden-Oosten zou
zijn, zolang als het vraagstuk van de Ara
bische vluchtelingen en dat van Palestina
onopgelost blijft. Hij deed een beroep op
de vergadering het Indonesische, het Ko
reaanse en het Palestijnse vraagstuk op te
lossen en niet als „bij verscheidene an
dere gelegenheden" zich neer te legg#n bij
een voldongen feit.
Ook de Franse minister van Buitenland
se Zaken Robert Schuman hield een rede,
waarin hij mededeelde, dat op het ogenblik
te New York besprekingen tussen de plaats
vervangers van de Ministers van Buiten
landse Zaken gaande zijn over een vredes
verdrag met Oostenrijk. „Wij wensen vurig,
voor de Oostenrijkse verkiezingen in Oc
tober aanstaande, tot een definitieve over
eenkomst te geraken", aldus zeide Schu
man. „Oostenrijk zou dan kunnen worden
opgenomen in de UNO, tezamen met andere
landen, die geen verraad hebben gepleegd
aan de zaak van de i.nternationationale mo
raliteit of die van de democratie en de wij
heid."
Herhaling van debatten over ontwape
ning en controle op de atoomenergie zou
den volgens Schuman nutteloos zijn „zolang
ernstige vraagstukken als van Duitsland en
Japan en de betrekkingen tussen Oost en
West niet zijn opgelost".
„Het ogenblik is nog niet aangebroken
om de oorzaken van de betrekkelijke mis
lukking van de UNO op te sporen", aldus
verklaarde Paul van Zeeland, de Belgische
minister van Buitenlandse Zaken en het
hoofd van de Belgische afvaSrdiging bij de
UNO, in zijn Vrijdag in de Assemblée der
U. N. O. gehouden rede. Hij zeide
dat UNO „nog in haar kinderschoenen
staat." Na te hebben gesproken over het
bestaan van problemen, die door geen in
ternationale organisatie doeltreffender zou
den kunnen worden opgelost, ging Van
Zeeland verder in op de staten organisatie
op gewestelijk plan en vooral over de orga
nisatie van Europa.
Hij noemde de gewestelijke organisatie
een overgang tussen de nationale staat en
de opperste internationale organisatie, de
ÜNO, en drong aan op de onverwijlde op
richting van gewestelijke groeperingen ir.et
een vrij goederen- en kapitaalverkeer.
Plan voor internationale
voedsel-clearing
In een rapport, uitgebracht aan de voed
sel- en landbouworganisatie der UNO, stelt
een groep internationale deskundigen voor
een voedsel-clearinginstituut in het leven
te roepen teneinde te voorkomen, dat som
mige landen overtollige voedselvoorraden
zouden vernietigen, terwijl in andere delen
van de wereld honger wordt geleden. De
deskundigen, die het rapport hebben samen
gesteld op verzoek van de F.A.O., waar
schuwen dat, tenzij er spoedig een oplossing
wordt gevonden, sommige landen met een
overtollige landbouwproductie genoodzaakt
zullen zijn voorraden te vernietigen of hun
productie te beperken.
Het clearing-instituut zou gedurende
lange tijd een functie kunnen vervullen in
de wereldhandel, voor de komende
vijf jaar '1 1 1 l
KOELER.
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Zater
dagavond tot Zondagavond, opgemaakt
te 10 uur:
Op de meeste plaatsen enkele buien en
overwegend zwaar bewolkt. Morgen
echter hier en daar opklaringen. Ma
tige Zuidoostelijke wind, ruimend naar
Zuid-West en later iets afnemend. Iets
koeler dan vandaag.
25 September:
6.30 uur. onder 18.33 uur
10.42 uur. onder 19.31 uur
Zon op
Maan 'op
Zon op
Maan op
Hoog en
26 September:
6.31 uur, onder 18.31 uur
12.16 uur, onder 19.55 uur
laag water in IJmuiden
Zaterdag 21 September:
Hoog water: 4.36 en 16 59 uur.
Laag water: 0.30 en 12.45 uur.
Zondag 25 September:
Hoog water: 5.17 en 17.39 uur.
Laag'water: 1.09 en 13.22 uur.
Maandag 26 September:
Hoog water: 5.58 en 18.19 uur.
Laag water: 1.50 en 14.03 uur.
