c
J
Hoe sleden en dorpen ontstonden
De radio geeft Dinsdag
Het blijft zomer!
PANDA EN DE MEESTER^ÜITVINDER
Wereldnieuws J
Maandag 26 September 1949
2
Een overzicht van de oude geschiedenis
over Noordholland
Tn de uitvoerige nota van de heer K.
Blauw, chef van het archief der provincie
Noordholland, over „de wording der be
staande gemeentelijke indeling der provin
cie", die toegevoegd is aan het advies van
de commissie Ter Veen, vonden wij inte
ressante gegevens over de oude geschiede
nis.
Allereerst wordt iets medegedeeld over
de oudste bewoners van ons land.
In de dagen van Caesar en Tacitus werd
ons land bewoond door Germanen en Gal
liërs, de eersten ten Noorden van de Rijn,
de laatsten ten Zuiden daarvan. Tijdens en
na de grote volksverhuizing (378493 na
Christus) zijn de namen der Germaanse
stammen geheel veranderd. Eerst dan hoort
men van Franken en Saksers. De Friezen
'Vindt men reeds bij Tacitus genoemd. Na
de ondergang van het Romeinse Rijk en de
totale verdrijving der Romeinen uit ons:
land, zijn de Friezen, Franken en Saksers
de voornaamste volken, die hier worden;
aangetroffen. De Friezen langs de kust, de
Salische Franken aan de grote rivieren in
'het midden en Zuiden van ons land, de
Saksers in onzé Oostelijke streken.
De Franken, Friezen en Saksers zijn de
.hoofdelementen geweest, waaruit" de Ne
derlandse bevolking is ontstaan. Het ver
schil dier stammen is, zo vervolgt de heer
Blauw, ook thans nog in taal, de gewoon
ten en de wijze van bewoning, van bebou
wing der landerijen, duidelijk merkbaar.
Een bewijs hoe taai de groepsverschillen
hebben stand gehouden, niettegenstaande
eeuwenlange kruising der rassen, niettegen
staande de samenwoning der stammen in
één gebied en samengroeiing tot één staat.
Maar bij alle verschil blijkt heel duidelijk,
dat de Frank juridisch en politiek zijn stem
pel op onze samenleving heeft gedrukt, ook
al heeft langs onze kuststreken het Friese
volkseigen zich met grote taaiheid gehand
haafd en is in onze Oostelijke streken het
Saksische duidelijk te herkennen.
Ten tijde van Karei de Grote (768814)
was ons lancl ingedeeld in door graven be
stuurde gebieden, graafschappen, waarvan
de grenzen meestal overeenkwamen met de
vroegere gouwen. In het gebied dat later
het gewest Holland zou vormen, werden de
volgende gouwen aangetroffen: Masalant
(hoofdplaats Vlaardingen), Circa oras
Rheni (Rinlant-Rijnland), Kinheim (Ken-
nemerland), Texla, Wiron (Wieringen),
Westfluige (het latere West-Friesland,
waartoe ook Waterland en Zeevanc behoord
hebben), Niftarlake (met Amstelland en de
Vechtstreek en Muiden), Nardinclant (het
latere Gooi), Germepi (het land van Woer
den) en Hake et Isla (Krimpenerwaard).
Diemen van de Amstelse bezittingen in
pand had gekregep, is in 1297 na de moord
op Floris V, bij een contract, tussen Jan.'I
en Bisschop Willem yan Utrècht, Amstel
land, dat verbeurd verklaard was, aan Hol
land afgestaan. Ook Woerden 'en Bodegra
ven werden aan Holland toegewezen.
Waterland en .de Zeevang werden in 1307
aan Holland toegevoegd. Ook werden de
nog in het Noorden overgebleven gebieden
van Texla, Wiron-en Westfluige onder de
heef schappij van Holland gebracht.
In ,de loop van de 13e eeuw heeft zich
boven de plaatselijke gerechten (de schout-
gerechten) het baljuwrecht ontwikkeld. In
het begin der 14e eeuw had Kennemerland
een afzonderlijk baljuwschap/ In 1313 was
er een- baljuwschap van Beverwijk, Brede-
rode werd eerst in 1453 een baljuwschap.
Oorspronkelijk was de baljuw het -hoofd
van de administratie en justitie in zijn
district'. Later werd de invordering van
gelden aan afzonderlijke ambtenaren (rent
meesters) opgedragen. Bij-zijn rechtspraak
wérd' de baljuw bijgestaan door „welge
borenmannen". Samen hadden zij ook het
PRODENTA AMERSFOORT
Wij drukken hier een kaartje af van de
oude toestand van ons land, waaruit dui
delijk blijkt daLsinds die tijd veel land
door de zee verzwolgen is.
De eerste grondslag van het graafschap
Holland werd gelegd in 985, toen Koning
Otto III alle bezittingen, die Dirk II in de
graafschappen Masalant, Kinheim en Texla
in leen had, in eigendom gaf. Het territo
rium Holland als juridisch-administratieVe
eenheid kwam eerst omstreeks 1100 tot
stand. Tn 1101 komt de naanr Holland voor
het eerst als graafschap vöor onder Floris
II. Het graafschap'Holland strekte zich in
die" "tijd "uit "van de Benèden-Maas tot
Schoorl, in een kustgebied dat voor die tijd
Friesland werd genoemd.
Vooral, in de 13e eeuw heeft het graaf
schap Holland zich belangrijk en naar alle
kanten uitgebreid. Het Gooi (Nardincant)
werd door de Abdis van Elten aan graaf
Floris V overgedragen tegen een gift van
2000 Utrechtse ponden in eens en 25 pon
den per jaar. Tot 1806 is die canon betaald.
Nadat Floris V in 1281 Muiden, Weesp en
(Adv.)
HILVERSUM I. 301.5 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymnastiek. 7.30
Gramofoonmuziek. 7.45 Gebed. 8.00 Nieuws.
8.15 Gramofoonmuziek. 9.00 „Lichtbaken".
9.25 Kamerorkest. 10.00 Voor de kinderen.
10.15 Gramofoonmuziek. 10.40 School-
uitzending. 11.00 Gramofoonmuziek. 11.30
„Als de ziele luistert". 11.40 Viool-recital.
12.00 Angelus. 12.03 Piano. 12.30 Medede
lingen. 12.33 Lunchconcert. 12.55 Zonne
wijzer. 13.00 Nieuws. 13.20 Koor. 13.50
Kamerorkest. 14.30 Voor de vrouw. 15.00
Schooluitzending. 15.30 Pianod-uo. 16.00
Voor de zieken. 16.30 Ziekenlof. 17.00 Voor
de jeugd. 17.45 Regeringsuitzending. 18,00
Amusementsorkest. 18.20 Sportpraatje.
18.30 Voor de strijdkrachten. 19.00 Nieuws.
19.15 Orgel. 19.30 „Dit is leven". 19.45
Regeringsuitzending. 20.00 Nieuws. 20.05
De gewone man. 20.12 Fhilharmonisch or
kest. 20.45 Actualiteiten. 20.55 Philharmo-
nisch orkest. 21.45 „1' Incoronazione di
Poppea". 22.45 Gebed. 23.00 Nieuws. 23.15
Reportage. 23.25 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II, 414.5 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Gramofoonmuziek. 7.50
Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Gramofoon
muziek. 8.55 Voor de wouw. 9.00 Gramo
foonmuziek. 9.30 Waterstanden. 9.35 Gra
mofoonmuziek. 10.00 Morgenwijding. 10.15
Gramofoonmuziek. 10.50. Voor de kinderen.
117.00 Sopraan en piano. 11.30 Voor de zie
ken. 12.00 Orgel. 12.30 Mededelingen. 12.33,
Voor het platteland. 12.40 Surinaamse mu
ziek, 13,00 Nieuws. 13.15 Hongaars pro
gramma. 13.45 Gramofoonmuziek. 14.00
Voor de vrouw. 14.30 „Rigoletto". 16.25
Muzikale causerie. 16.40 Voor de kinderen.
17.00 Kinderkoor. 17.30 Militair orkest.
17.50 „Ronde Tafel-conferentie". 18.00
Nieuws. 18.15 Pianospel. 18.30 Muziek-
journaal. 19.00 „Paris vous parle". 19.05
Gramofoonmuziek. 19.15 Toneelbeschou-
wing. 19.30 Pianoconcert. 20.00 Nieuws.
20.05 Actualiteiten. 20.15 Gevarieerd pro
gramma. 21.35 Poulaire muziek. 21.55 Bui
tenlands overzicht. 22.10 Vocaal kwartet.
22.30 Zuid-Amerikaans orkest. 22.50 Gra-
mofoonnfuziek. 23.00 Nieuws. 23.15 Gramo
foonmuziek.
BRUSSEL, 322 M.
12.00 Gramofoonmuziek. 12.32 Sextet en
solist. 13.00 Nieuws. 13.15, 14.00, 15.00 en
17.00 Gramofoonmuziek. 17.05 Nieuws. 17.15
Gramofoonmuziek. 17.20 Franse les. 17.40
Gramofoonmuziek. 18.00 Zang en piano.
18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.30
Gramofoonmuziek. 20.00 Hoorspel met mu
ziek. 21.05 Gramofoonmuziek. 21.15 Orkest.
21.45 Actualiteiten. 22.00 Nieuws. 22.15 Gra
mofoonmuziek. 22.50 Nieuws. 22.55 Gramo
foonmuziek.
BRUSSEL. 484 M.
12.05 Omroeporkest. 13.15, 13.32. 14.00
15.00. 17.10, 18.30. 19.00 en 19.40 Gramo
foonmuziek. 20.00 Omroeporkest, koren en
solisten. 20.45 Gramofoonmuziek. 21.00.
Operaconcert, 23,15 Gramofoonmuziek, i
recht van keur, dat wil zeggen het recht om
verordeningen te maken.
Aan het rechtsgebied van de baljuw
waren de steden en de vrije of hoge heer
lijkheden onttrokken. Die hadden een af
zonderlijk rechtsgebied.
Voor de zwervende nomadenvolken had
den vaste landsgrenzen, behalve voor de
voedselvoorziening (jachtgebieden) nog
weinig zin. Eerst wanneer de zwervende
herders-krijgers volken, die aanvankelijk
leefden van de jacht, visserij en veeteelt,
naar .de middeleeuwse. uitdrukking „buik-
vast" waren geworden, wercl de jager een
„boer" en sloot hij zich vast aan bij zijn
„geburen" „buur" en „boer" zijn etymo
logisch synoniemen. Het dorp ontstond uit
een gevoel van gelijkgeaardheid, van saam
horigheid, dat zich verzette tegen het bin
nendringen' van vreemde elementen. De
dorpsgemeenten droegen een gesloten ka
rakter. Volgens een oud wetsvoorschrift
der Salische Franken kon een vreemdeling
slechts in de dorpssamenleving opgenomen
worden, wanneer geen enkele dorpeling
daartegen bezwaren maakte.
Eerst toen, tegelijk met het ontstaan van
het bijzondere grondbezit, met het meer
gebonden raken aan de grond, ontstond de
behoefte aan scherpere omlijning' van het
grondgebied. Het dorp een met het La
tijnse „turba" (menigte) verwant woord,
was het middelpunt van de samenleving,
het centrum van een veelal door nabuur-
lijke grenzen (woud en moeras) afgebakend
grondgebied.
Niet alle dorpen in Holland zijn tegelijk
ontstaan. Men neemt aan dat het aantal
dorpen tussen de 11e en 15e eeuw ongeveer
verdubbeld is. De gegevens vóór 1300 zijn
zeer schaars.
De steden werden later gesticht dan de
eerste dorpen. Haarlem kreeg in 1245 het
stadsrecht van Leuven. Zelf schonk Haar
lem het stadsrecht aan Delft (1246), Alk
maar (1254) en Edam (1298). Aan Alkmaar
ontleende Beverwijk (1298) haar stadsrech
ten en Texel in 1415. Medemblik kreeg de
rechten in 1289, Enkhuizen in 1335, Monni
kendam in 1335, Hoorn in 1356, Broek
(Grotebroek) in 1364, Schellinkwoud in
1402, Hoogwoud in 1414.
In het verschijnsel van de filiatie der
stadsrechten kwam tot uitdrukking een
streven naar eenheid van het recht, dat de
steden binnen een bepaald territorium on
derling bond, door de „hofvaart" op de
moederstad. Dat wil zeggen dat de dochter-
in geval zij geen vonnis wist te wijzen,
zich tot de moederstad moest wen
den om advies) een gebruik waaruit zich
later de regeling van hog'er beroep heeft
ontwikkeld.
Boerderij ging na blikseminslag
in vlammen op
Tijdens het onweer dot Zaterdagavond
böven Noordholland woedde, sloeg de blik
sem in "een grote boerderij aan de 'Belk-
merweg in de gemeente Zijpe, bewoond
door de familie W. Bobntjes. De met riet
gedekte boerderij stond in een oogwenk
in lichterlaaie. Het reddenvan huisraad
was niet meer mogelijk. Toen de brand
weer uit Schagerbrug aankwam was de
hoeve al nagenoeg uitgebrand. Ook. de
nieuwe hooioogst, 60.000 kg., ging verloren.
Onweer stuurde circusvoorstelling-
in de war
Het onweer van Zaterdagavond heeft in
Rotterdam de voorstelling van het circus
Strassburger in de war gestuurd. Door de
felle en snel opeenvolgende bliksemschich
ten kreeg een toeschouwster de indruk dat
de tent in brand vloog. Zij verloor het be
wustzijn. Anderen drongen overhaast naar
de uitgangen, waardoor verwarring ont
stond. Het personeel, geholpen door de po
litie, was echter spoedig de situatie meester,
zodat de voorstelling even later werd voort
gezet. Ook de regen, die met stromen neer
viel, zorgde toch voor een onaangename
verrassing. Het circusterrein liep onder
water en aan het eind van de voorstelling
heeft men door middel van op stoelen ge
legde planken een looppad moeten maken.
Velen trokken kousen en schoenen uit en
waadden door het water. De meeste bezoe
kers namen het geval nogal van de vrolijke
kant op.
Op Schouwen is de boerderij van de
landbouwer Vis in Zonnemaire na bliksem
inslag in brand geraakt. Een grote schuur
met graan, hooi, stro en vele landbouw
werktuigen ging in vlammen op. Het woon
huis bleef behouden.
In Tiel is een grote schuur van een me-
taalwarenfabriek afgebrand.
Brand in Zaandam
Zaterdagmiddag Is door onbekende oor
zaak brand ontstaan op de zolder van een
woning in de Stationsstraat te Zaandam.
Toen de brandweer arriveerde sloegen de
vlammen reeds uit het dak. De boven
verdieping brandde geheel uit; de beneden
verdieping en een belendend pand kregen
ernstige waterschade.
In April zijn de verkiezingen
voor de Prov. Staten
Stemmen bij volmacht
Wegens de., in April 1950 te houden
yerkiezing van de Provinciale Staten
wordt er de aandacht op gevestigd, dat
kiezers, die bij deze stemming bij vol
macht willen stemmen, een verzoek hier
toe bij het gemeentebestuur kunnen in
dienen tussen 1 October 1949 en 1
Januari 1950.
Stemmen bij volmacht is alleen moge
lijk indien het beroep of de werkzaam
heden van de kiezer medebrengen, dat
hij herhaaldelijk, of althans gedurende
het gedeelte van het jaar waarin de stem
ming valt, werkzaam is buiten de ge
meente op welker kiezerslijst hij voorkomt,
mits zijn afwezigheid, indien hij gedu
rende het tijdvak of de tijdvakken, waarin
hij aldus werkzaam is, één- of meermalen
in die gemeente terugkomt, in de regel
telkens langer dan drie dagen duurt.
Mede is, met inachtneming van het in de
Kieswet bepaalde, bevoegd bij volmacht te
stemmen de kiesgerechtigde echtgenote
van hem, die, zelf al dan niet kiezer, vol
doet aan de hierboven genoemde voor
waarden, voorzover zij met haar echtge
noot, in verband met diens beroep of
werkzaamheden afwezig pleegt te zijn.
In andere gevallen van afwezigheid en
ook bij ziekte, invaliditeit, enz., is het
niet mogelijk bij volmacht te stemmen.
Formulieren voor de bedoelde verzoek
schriften zijn ter gemeentesecretarie, af
deling Bevolking en Verkiezingen, stad
huis (ingang Koningstraat) voor de kie
zers verkrijgbaar.
Van de Nederlandse Dok- en Scheeps
bouw Maatschappij te Amsterdam is te
water gelaten het motorvracht- en passa
giersschip „Bronxville", dat een water-
verplaatsing heeft van 13.200 ton. Het schip
wordt gebouwd voor de Noorse rederij A.
F. Klaveness en Co. te Lysaker.
Heringa Wuthrich
HAARLEM
ELECTRISCHE INSTALLATIES
GROND VER WARMING
(Adv.)
K.N.A.C. dringt aan op
Marshallhulp voor wegenbouw
De K. N. A. C, heeft zich tot de minister
raad gewend met het voorstel om voor een
snelle uitvoering van de belangrijkste we
genverbeteringen een beroep te doen op het
plan-Marshall. Zij is van mening, dat er
alle reden is om op deze wijze de verbete
ring van ons wegennet te bespoedigen, om
dat in de voortschrijdende industrialisatie
het vervoersvraagstuk een even belang
rijke rol speelt als de industrialisatie zelf.
Wanneer zou worden besloten op deze wijze
de totstandkoming van vijf of zes der be
langrijkste werken te bespoedigen, dan zou
daardoor bereikt kunnen worden dat ook de
overige urgente werken kunnen worden uit
gevoerd.
Werkzaamheden aan wegen
in de provincie Noordholland
In het verslag van de Waterstaats- en
Wegencommissie over de provinciale we
gen, tentiale wegen en Westfriese kana
len wordt meegedeeld dat door gebrek aan
personeel ook in de loop van 1949 slechts
weinig werkzaamheden, verbonden aan
het vervaardigen van revisietekeningen
konden worden verricht. In het noorde
lijk deel van de provincie werden enige
rijwielpaden verbeterd.
Het maken van een verharding op het
gedeelte van het tracé Haarlem-Schiphol-
Diemen tussen de Zomervaart en het
kruispunt Spaarnwouderweg-Spieringweg
in de Haarlemermeerpolder, bestaande uit
een gewalste fundering met tijdelijke slijt
laag en gedeeltelijk uit een gewalste fun
dering met klinkerbestratïng, is voltooid,
zodat de verbinding over de nieuwe vaste
brug over de Ringvaart van de Haarlem
meerpolder in gebruik kon worden ge
nomen. Het aanbrengen van een defini
tieve deklaag op de fundering van rijweg
en rijwielpad is na onderhandse aanbe
steding opgedragen voor f 94.544. Met de
uitvoering van het werk is 'nog niet be
gonnen.
In het tracé Haarlgm-Buitenhuizen is
een Aanvang gemaakt met de aanleg van
een rijwielpad tussen de Nieuweweg
Rijksweg' Amsterdam-Haarlem; in het
desbetreffende bestek is tevens opgeno
men het maken van een gewalste funde
ring in de noordelijke rijbaan van het
wegvakje tussen de voormalige spoorbaan
Haarlem-Hoofddorp en de Zomervaart;
deze werken zijn na openbare aanbeste
ding opgedragen voor een-bedrag van
f 33.800.
De werkzaamheden aan de aanleg van
een 4 m breed rijwielpad (fundering met
tijdelijke slijtlaag) op het wegvale tussen
de Rijksweg Amsterdam-'s-Gravenhage en
de Landscheiding bij Amstelveen (onder
deel van tracé Haarlem-Schiphol-Dié-
men) zijn voltooid.
Van de brug over de Ringvaart-van de
Haarlemmermeerpólder te Oude Wetering
is de onderbouw gereed, evenals de mon
tage van de ijzeren bovenbouw en het
bewegingswerk; de electrische installatie
is nog niet aangebracht. Het opruimen
van de restanten van de onderbouw van
de draaibrug in de vervallen spoorweg
over de Ringvaart van de Haarlemmer
meerpolder te Oude Wetering is opgedra
gen (aanneemsom f 27.900); het werk
kwam gereed. Het wijzigen van de op
ritten naar deze brug is aanbesteed (aan
neemsom f 11.880). De werkzaamheden
zijn vrijwel gereed.
De bouw van twee brugwachterswonin
gen ten behoeve van de bediening van
deze brug is na openbare aanbesteding
opgedragen voor f 27.682. Het werk is
inmiddels voltooid.
Aanbesteed is tenslotte nog het eerste
gedeelte van de onderbouw van de brug
over de Ringvaart van de Haarlemmer
meerpolder bij Leimuiden (aanneemsom
f 173.900). De werkzaamheden zijn in uit
voering. De bovenbouw en de electrische
installatie voor deze brug zijn opgedragen
voor respectievelijk f 83.740 en f 97.580.
Prijsindexcijfer iets gedaald
Van de door het Centraal Bureau voor
de Statistiek per 15 Juli 1949 berekende
prijsindexcijfers vertoont het totaal-index
cijfer ten opzichte van 15 Juni een daling.
Deze daling is voornamelijk het gevolg van
prijsdalingen van aardappelen en fruit.
Een kleine prijsdaling van damesboven-
kleding deed het indexcijfer voor de groep
kléding een geringe daling ondergaan. Een
kleine prijsstijging van herenschoenen ver
oorzaakte een stijging van het indexcijfer
der groep schoeisel.
De invloed van deze veranderingen op
het totaal-indexcijfer was echter gering.
Dit was eveneens het geval met de daling
(0,6 procent) van het indexcijfer voor de
overige groepen, veroorzaakt door enkele
geringe prijsverlagingen.
Man op trottoir door
auto doodgereden
Automobilist reed snel door
In de nacht van Zaterdag op Zondag
stonden in de Badhuisstraat te Schevenin-
gen twee mannen op het trottoir te praten.
Plotseling- reed een personenauto het trot
toir op. Een der beide mannen, de 26-
jarige M. B. werd overreden en was op slag
dood. De andere werd licht gewond.
De autobestuurder is met grote snelheid
doorgereden zonder zich om zijn slacht
offers te bekommeren.
Wielrijdster gedood.
In Lochem is Zaterdagmiddag een 52-
jarige dame, mevrouw W. uit Apeldoorn,
die met vacantie in Lochem vertoefde, dooi
de auto van de Braziliaanse gezant te
Parijs aangereden en gedood. Zij fietste
met haar schoonmoeder voor haar man
en een kennis aan de rechterkant van de
weg. De auto passeerde de beide mannen
doch reed toen mevrouw W. aan. Het is
nog niet komen vast te staan of op het
ogenblik van het ongeluk mevrouw W.
naar links of wel de auto naar rechts is
gezwenkt. De rijkspolitie uit Lochem stelt
een onderzoek in.
Douanerechten voor de ballon
van Boesman
De Engelse douanebeambten stonden
Zaterdag voor een moeilijk probleem: hoe
veel rechten moeten geheven worden van
een ballon? Drie Nederlandse ballonvagr-
ders, J. Boesman, zijn echtgenote en C.
de Vos Klootwijk, zouden in Belfast een
ballonopstijging verrichten. De douane
vroeg zich af hoeveel douanerechten op
de ballon geheven moesten worden. Een
dergelijk artikel komt niet voor in de
douanebepalingen. Men besloot 30 pond
sterling te heffen, de totale som van de
invoerrechten op het netwerk, het rubber,
de mand en toebehoren. Na een bespreking
van vijf uur ;werd dit bedrag tot 20 pond
sterling verlaagd. De heer Boesman was
verontwaardigd. „Wij zijn met de ballon
door geheel Europa en Indonesië gereisd
en nog nooit hebben wij rechten hoeven te
betalen."
Ook Zandvoort profiteert
daarvan
Zandvoort gaat zich nu imet verbazing af
vragen, wanneer deze zomer definitief een
einde zal nemen. De strand- en bad-exploi-
tanten, die alles reeds hebben opgeborgen,
hebben daar spijt van, zij, die stoelen en
tenten nog op het strand hielden, wrijven
zich de handen, want de Zondagen en week
enden in September zijn zeker niet de slecht
ste geweest van seizoen 1949 en aanmerkelijk
beter dan die in Juni en Juli. Ook het afge
lopen week-end was er weer een gezellige
drukte op het strand en de temperatuur van
het zeewater is nog steeds zó, dat men niet
tot de moedigen behoeft te behoren om een
duik te nemen in het zilte nat. Zeer velen
lieten zich dan dan ook nog tot baden en
zwemmen verleiden.
De seizoenbedrijven, voor zover nog geopend,
maakten ook dit week-end, het laatste in
September, nog zéér goede zaken.
Het zal voorzeker tot de zeldzaamheden
blijven behoren, dat nog zó laat in het jaar
een dergelijke drukte zich aan strand en in
zee voordoet.
Wie na tafel prompt brandend maagzuur
naar de keel stijgt en de
geringste hap efen „verkeerd" valt"..
kan van de ene dag op de andere van dat
nare verschijnsel verlost worden.- Simpelweg
altijd een paar Rennies bij de hand houden.
Daarmee wordt binnen een paar minuten de
hevigste aanval van zuurbranden op de maag
geblust. Daar is geen langdurige kuur voor
nodig met in onzekerheid afwachten wat het
resultaat zal zijn, want Rennies geven die
heerlijke verlichting binnen or.kele minuten,
van geval tot geval. Voor wie moeilijk medi
cijnen slikken: Rennies zijn nog lekker ook!
Gewoon lalerfsmelten op de tong Geen glazen
watei-, geen nare nasmaak: alléén die zuur-
brandende pijn gaat weg. zó maar. ',g Uniek
middel, die Rennies, die eigenlijk ieder mens
bij de hand moet houden, altijd en overal.
(Adv.)
De heer Selden Chapin die tot Amerikaans
ambassadeur in Den Haag benoemd is.
TijdverliesDommigheid! Gekkig
heid!" kreet Ernest Klapper, zodra hij Pan
da bereikte. „Wat doe je hier? Wat sta je
tegen die domme paaltjes aan te .leunen?
De anderen zijn alweer bijna een ronde
voor! En dat staat hier maar alsof er geen
Grote Knol Ren in de hele wereld is! Voor
uit! Schiet op!" „Ja.maar.stotter
de Panda verlegen. „Ik kan niet.Tsjoe-
ketsjoek doel het niet jheer,„O! Die
eeuwige uitvluchten!" riep Klapper ver
ontwaardigd. Denk dan toch ook eens na!
Ik zal het wel weer zélf doen!" En hij
opende snel de deur van het transformator-
huisje. „Hier zit de schakelaar. Je schakelt
gewoon de stroom uit en dan....". Meer
hoefde hij niet eens te zeggen. Al spreken
de had hij de knop omgedraaid; daardoor
werd de stroom afgesloten en hielden dus
de paaltjes plotseling op een magneet te
zijn. En op datzelfde moment kwam Tsjoe-
ketsjoek weer in beweging maar hoe!
Al zijnveren, accu's, dynamo's, carbura-
teurs, verdelers, lampen en spoelen waren
daar tegen die magneet aan tot het uiterste
gespannen geweest, en nu hij niet langer
tegen gehouden werd, verdween hij gelijk
een pijl uit een boog of.neenog veel
vlugger! Onder een kreet van de opgewon
den toeschouwers verdween hij gewoon in
het luchtruim!
„Bulldog" opereerde
Oxford was het doel
Oxford was gisteren het voornaamste
doel van de operatie „Bulldog", waaraan
Amerikaanse, Belgische, Engelse, Franse en
Nederlandse vliegtuigen deelnemen. De
eerste groep viermotorige B-29's van de
Amerikaanse luchtmacht zette uit Enge
land koers naar de Noordzee, keerde daar
boven terug, maar werd op ongeveer 32
kilometer afstand van de kust van Kent
onderschept door „Meteors" van de R.A.F.
Later werd deze groep boven Surrey aan
gevallen door een tweede formatie ver
dedigende gevechtsvliegtuigen met straal
aandrijving, onder meer bestuurd door Ne
derlanders en Belgen. Eèn tweede formatie
bommenwerpers van het type B-50 koerste
naar Oxford voor een „bomaanval".
Volgens een woordvoerder van de R.A.F.
heeft tijdens de oefeningen in het weekend
alleen een formatie Amerikaanse B-50's
ongehinderd haar doel bereikt. Alle andere
bommenwerpers werden tijdens de nacht
oefeningen gesignaleerd, al bereikten zij
over het algemeen wel hun doelen. Co
ördinatie van de aanvallen tussen de Ame
rikaanse en Engelse luchtmacht is zeer
waardevol en doelmatig geweest, aldus deze
woordvoerder.
Engels vrachtschip liep bij
Terschelling op een mijn
Zaterdagavond om even over half acht
is het 4157 brt. metende Engelse vracht
schip „Empire Baltic" op de Noordergron-
den bij Terschelling op een rtiijn gelopen,
Het schip zond SOS-seinen uit. De sleep
boten „Oceaan" en „Holland" van de rede
rij Doeksen en de motorreddingboot
„Twenthe" voeren terstond uit. Korte tijd
later seinde de kapitein van het Engelse
schip dat hij geen sleepbootassistentie no
dig had. De boten keerden toen terug. De
kapitein deelde mede dat het schip machi-
neschade had opgelopeh. Persoonlijke on
gelukken hadden zich niet voorgedaan. De
bemanning zou trachten de schade zelf te
herstellen.
De vrachtboot, een ih 1945 gebouwd Li-
bertyschip, is eigendom van het Britse
ministerie van Verkeer. Volgens latere be
richten is het schip door Duitse sleepboten
naar Bremen gesleept.
Circulaire van Russische
emigranten in Nederland
Een groep Russische emigranten in Ne
derland heeft gereageerd op een bekend
making van het ministerie van Buitenland
se Zaken, waarin hulp werd toegezegd aan
alle Sovjet-burgers in Nederland, die naar
hun geboorteland wensen terug te keren.
De emigranten verklaren in een circu
laire: „Wij beschouwen het als een beledi
ging met „Sovjet-burgers" te worden beti
teld." „Wij zullen bever ten onder gaan bij
het werk in de mijnen of omkomen van
honger in Europa, dan te sterven in de
Sovjetische concentratiekampen".
„Een gedeelte van de Russische ver
plaatste personen" zo wordt verder in de
circulaire gezegd, „kon zich vestigen in
België, Frankrijk en Nederland onder de
goedgezin'de bescherming van de regerin
gen. dier landen. De Sovjet-regering wenst
thans deze Russische D.P.'s uit deze landen
weg te voeren door middel van bedriege-
lijke handelsbetrekkingen. Er zijn ons ge
vallen bekend van burgers uit genoemde
landen die in handen gevallen zijn van de
Sovjetbezetting in Duitsland. De Sovjet
regering geeft deze mensen geen moge
lijkheid naar huis terug te keren. Deze
regering hoopt te gelegenertijd met de
andere landen ruilhandel te drijven en
daardoor in staat te zijn de Russische
D.P.'s uit te wisselen tegen deze burgers.
Onder leiding van Moskou zullen commu
nisten in genoemde landen stakingen or
ganiseren, waarbij zij de uitlevering der
Russische D.P.'s zullen eisen tegen de
terugkeer van hun landgenoten. Inmiddels
wordt deze stap reeds voorbereid door de
algemene opinie .in die richting te beïnvloe
den" aldus de circulaire.
Tenslotte doen de emigranten het voor
stel om een Nederlands-Sovjet-Russische
commissie, aangevuld met waarnemers uit
andere landen, in te stellen, ter bestude
ring van het probleem der Russische D.P.'s
in ons land.
„Vrees is ongegrond" zegt
Den Haag
Uit zeer bevoegde bron in Den Haag
wordt vernomen, dat de voorstelling van
zaken, zoals die in deze circulaire wordt
gegeven, onjuist is. Indien enige buiten
landse burger naar zijn land wenst terug
te keren, dan kan desgewenst' de Neder
landse regering voor hem bemiddelen. Te
rugkeer dient op basis van vrijwilligheid
te geschieden.
Dit kwam ook tof uiting in de in het
Russisch gestelde advertentie, die enige
tijd geleden in de Nederlandse couranten
heeft gestaan. Hierin werd hulp aangebo
den aan die personen, die vrijwillig naar
de Sovjet-Unie wensten terug te keren. Zij,
die zich lniet als Sovjetburger: wensen te
beschouwen, behoefden zich van deze ad
vertentie dus niets aan te trekken. -
De suggestie in de circulaire, een -com
missie in het leven te roepen, wordt door
bevoegde kringen overbodig genoemd. Ten
behoeve van verplaatste personen immers
bestaat de Internationale Vluchtelingen-
organisatiè (I.R.O.).
Verplaatste personen, die op legale wijze
in Nederland verblijven en zich goed ge
dragen, behoeven zich geen zorg te maken,
dat zij over de grens zullen worden gezet.
Er is ook geen kwestie van, dat zij als ruil
object voor Nederlanders, die zich in .han
den van een andere mogendheid zouden
bevinden, zouden worden gebruikt.
Het standpunt van repatriëring.op basis
van vrijwilligheid sluit iedere bedenking
die in de circulaire wordt geuit, ten enen
male uit. De Nederlandse regering houdt
aan dit standpunt strikt de hand.
H.O.V. neemt vierde symphonie
van Roussel op réperioire
De H. O. V. heeft voor dé eerste helft van
haar winterprogramma een nieuw werk aan
het répertoire toegevoegd. Het is de Sym
phonie no. 4 van Roussel. Dit werk zal op de
21ste October worden uitgevoerd.
De abonnementsverkoop marcheert dit
jaar bijzonder goed en de serie C (Volks
concerten) is uitverkocht.
Steun. Joegoslavische legerofficieren en
vertegenwoordigers van de wapenindus
trie hebben in een telegram aan maar
schalk Tito hun steun beloofd. In het
telegram wordt gezegd: „Wij zijn ons
ten sterltete van het feit bewust, dat hoe
sterker ons leger, hoe kleiner het gevaar
is dat iemand ons zal- kunnen aan
vallen".
Onderzoek. Te Richmond (Virginia) is be-
kend gemaakt, dat 30 jonge geleerden
met steun van de staat een onderzoek
verrichten, hoe slachtoffers van ato-
mische uitstraling het beste behandeld
kunnen worden.
Brand. Een en dertig brandweerbrigades
hebben Zondag te Wenen ureri ge
streden tegen een brand, die een ter
rein van ongeveer een vierkante, kilo
meter teisterde bij de Reichs-brug over
de Donau in de Sovjet-sector. Deze brug
bevindt zich niet ver van het begin van
de hoofdstraat, die door de Prater loopt.
In daze wijk liggen voornamelijk wa
renhuizen en andere zakengebouwen.
De brand blak uit in een autobusgarage
van de gemeente en sloeg snel over
naar zeven blokken gebouwen, waar
onder houten gebouwen van de Sie-
mens-Schuckert-Werke.
Ongeluk. Twee en veertig personen hebben
Zaterdagavond de dood gevonden bij
een autobusongeluk nabij Brno. De bus
stortte van een steile helling omlaag. Er
bevonden zich 70 inzittenden in de bus.
Laster. Kapitein William Taylor van de
„Norönic", die in de haven van Toronto
in vlammen is opgegaan, heeft een eis
tot schadevergoeding wegens laster in-
diend tegen Ralph Willson uit Cleve
land, die verklaarde, dat de kapitein
dronken was op het ogenblik van de
ramp.
Ridder. Paul Derval, directeur van de
„Folies Bergères" is tot ridder van het
Franse legioen van éer benoemd wegens
„dertig jaar dienst aan de gem:een-
