3$%it van Sttiens
Eerste K.L.M.-passagier terug
op Schiphol
Jxlifafen
Vermakelijkheidsbelasting voor
bioscopen wordt wellicht herzien
Kwestie der principiële dienstweigering
kreeg door zijn activiteit urgentie
„FINIA" DAMESHOEDEN
Er zit een luchtje aan de eerste snoek
van dit seizoen
Vrijdag 7 October 1949
Haarlems Dagblad en Oprechte Haarlemsche Courant
3
Dertig jaar geleden van Londen naar Amsterdam
Uw
Leverancier van alle Ziekenfondsen
GIERSTRAAT 27 TELEFOON 16764
Dertig jaar is het nu geleden, dat de K.L.
M. de eerste luchtlijn AmsterdamLonden
opende. Het eerste vliegtuig, dat 135 minu
ten na het vertrek van Londen op Schiphol
neerstreek, voerde maar heel weinig pas
sagiers met zich mee. Rhodes, een redac
teur van een van de Londense dagbladen,
was er één van; gezagvoerder van de oude,
verbouwde Airco 16 B-EALU was de heer
Shaw.
En toen gisteren de K.L.M.-Convair „Al-
bert Cuyp" op onze belangrijkste lucht
haven landde, zaten daar weer die twee
zelfde mannen in. Rhodes en Shaw, beiden
uiteraard vrij wat ouder, maar met een
zelfde enthousiasme toch nog voor de lucht
vaart.
De camera van fotograaf De Haan richtte
zich op Shaw, op Rhodes. Zo gebeurde dat
in 1920, zo gebeurde dat Donderdagmiddag
6 October 1949. Rhodes, een paar jaar ouder
maar nog even vitaal en thans een der beste
medewerkers van het Engelse blad „The
News of the World", Shaw, die thans niet
meer in, maar „van" de luchtvaart leeft,
als Shell-man en fotograaf De Haan, toen
een schriele jongeman met meer been dan
vlees, nu de bollige oude routine in het vak,
die voor zo'n opdrachtje zijn hand niet
meer omdraait.
Dertig jaar bestaat de K.L.M., 29 jaar
plus een paar maanden onderhouden de
„Vliegende Hollanders" een pendeldienst
tussen Londen en Amsterdam. Vandaar, dat
al deze pioniers gisteren aan de vooravond
van het 30-jarig bestaan van onze nationale
luchtvaartmaatschappij bijeengekomen wa
ren op dat zo veranderde Schiphol.
Shaw nam boven de Noordzee even de
stuurknuppel in zijn knuisten en toen de
Convair voor het stationsgebouw taxiede,
stak hij vanuit de stuurstoel trots zijn
hoofd uit de cockpit. Fotograaf De Haan
ontspande de sluiter van zijn camera anno
1949, maar de mond van Shaw viel van
Verbazing open.
„Bent u die
„Die ben ik
Het gebeurt maar zelden, dat fotografen
elkander vereeuwigen, maar vandaag op
Schiphol gebeurde het. De Haan moest op
een plaatje tezamen met zijn „slachtoffers"
van 192Q en hij onderwierp zich braaf aan
de aanwijzingen van zijn collega's.
Burgemeesterlijke woorden
Uit naam van dr. Plesman, die op het
ogenblik buitenslands vertoeft, heette het
hoofd van de K.L.M.-persdienst, de heer R.
Vogels, de eerste van de drie millioen pas
sagiers, die de K.L.M. sindsdien heeft ver
voerd, welkom op Schiphol en met hem
ex-vlieger Shaw en de heer Spry Leverton,
destijds lid van het grondpersoneel van
Croydon, die de eerste LondenAmsterdam
machine op Croydon nawuifde.
,-,Op deze gedenkwaardige dag in de ge
schiedenis van het luchtverkeer is het voor
mij een groot genoegen om u en de stad
Amsterdam van harte te feliciteren
en de beste wensen van de stad
Londen te zenden. Toen de eerste
gewone luchtdienst tussen onze beide ste
den werd geopend heeft mijn voorganger,
wijlen Sir Edward Cooper, de Amsterdamse
burgemeester medegedeeld, dat hij er ver
trouwen in had dat het nieuwe en belang
rijke verkeersmiddel de vriendschap en
de samenwerking tussen onze beide steden
zou verstevigen".
Deze woorden zond de Lord Mayor van
Londen mee met de „Albert Cuyp" voor
zijn Amsterdamse collega en hij ein
digde zijn schrijven met: „Plet is niet mo
gelijk te voorspellen wat de toekomst voor
ons verborgen houdt, maar het is mijn
oprechte wens, dat mijn opvolger over 30
jaar zal kunnen spreken over de vervulling
van onze wens van vandaag, n.l. dat een
met inzicht geleid luchtverkeer moge bij
dragen tot vrede en welvaart onder de
mensen."
Het eerste bezoek gold de burgemeester
van Amsterdam, bij wie het gezelschap
enige tijd op het Prinsenhof vertoefde.
Amsterdams eerste burger gaf zijn gasten
een schrijven mee voor zijn Londense ambt-
0
ALBERT €UYP
Shaw (links) en, Rhodes in de cockpit hij hun aankomst gisteren op Schiphol.
Was Uw wol veilig in
r pak. NoUo 100 gr.
„Zuiderkruis" ontscheept
Zondag
Het troepenschip „Zuiderkruis" wordt in
de nacht van Zaterdag 8 op Zondag 9 Octo
ber in de haven van Rotterdam verwacht.
Onvoorziene omstandigheden voorbehou
den zal de ontscheping beginnen op Zondag
9 October te acht uur.
Aan verwanten of vrienden wordt geen
toegang verleend tot het ontschepingster
rein; alleen dan is de afvoer der repa-
triërenden zonder vertraging mogelijk.
De chauffeurs van de bussen zijn geïn
strueerd niet buiten het ontschepingsterrein
te stoppen voor begroetingen of het over
nemen van passagiers.
Met nadruk wordt men derhalve, om
persoonlijke teleurstelling en algemene ver
traging te voorkomen, verzocht het gebruik
van eigen vervoermiddelen achterwege te
laten, de repatriërenden niet aan het hek
te gaan begroeten en de terugkeer der op
varenden thuis af te wachten.
'Agenda voor Haarlem
VRIJDAG 7 OCTOBER
Stadsschouwburg: Dilettanten operette
gezelschap „Diogé" „Hongaarse bruiloft",
7.30 uur. Spaarne: „Het tijgermeisje", 14 j.,
2.30, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Holly
wood öp z'n kop", 14 j., 2.30, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt: „De grote passie". 18 j., 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Palace: „De witte duivel",
14 j., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Van de
duivel bezeten", 18 j., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
City: „De kus des doods", 18 j„ 2.15, 4.30,
7 en 9.15 uur.
ZATERDAG 8 OCTOBER
Stadsschouwburg: „Die Csardasfüstin"
(Hoofdstad operette), 8 uur. Bioscopen:
Middag- en avondvoorstellingen.
genoot. Daarin betuigt mr. d'Ailly zijn dank
voor de ontvangen gelukwens en brengt
zijnerzijds de oprechte wens tot uitdrukking
dat in de volgende decennia de burger
luchtvaart zich onder gunstiger omstandig
heden, in vrede en vrijheid zal mogen ont
wikkelen.
Aanbieding vlaggestandaard
Hedenmorgen heeft de waarnemende
voorzitter der Koninklijke Nederlandse
Vereniging voor Luchtvaart, de heer C.
Kolff, in tegenwoordigheid van het hoofd
bestuur dier vereniging, der directie van
de K.L.M. en van een deputatie van het
K.L.M.-personeel een vlaggestandaard aan
geboden. Deze standaard is een geschenk
van de K.N.V.V.L. Hij is geplaatst nabij de
hoofdingang van het K.L.M.-hoofdkan'toor
te 's-Gravenhage.
„Uw vlag, waardoor Gij dertig jaar
geducht waart,
was eens de daad, die onze droom
voorzag:
vereend in „Koninklijk" en „Lucht
vaart"
zijn wij Uw standaard en Gij onze vlag!
De Koninklijke Luchtvaart Maatschappij
N.V. op 7 October 1949 aangeboden dooi
de Koninklijke Nederlandse Vereniging
voor Luchtvaart ter bevestiging ener dertig
jarige vriendschap."
K.L.M.-jubileum werd ook
in Brussel gevierd
Vooraanstaande personen uit de Belgi
sche luchtvaart, de politiek, de diplomatie
en het Belgische economische leven, zaten
Donderdag in Brussel aan bij een maaltijd,
hun aangeboden door de K.L.M. ter ge
legenheid van haar dertigjarig bestaan.
De Belgische regering was vertegenwoor
digd door de minister van Economische
Zaken, de heer Duvieusart, en de heer
Segers, minister van Verkeerswezen.
De Nederlandse ambassadeur te Brussel,
baron van Harinxma thoe Slooten. verwel
komde de gasten en vertelde dat de K.L.M.
een „lievelingskind" is van het Nederland
se volk en dat dr. Plesman de vader ge
noemd mag worden.
De voorzitter van de Belgische lucht
vaartmaatschappij „Sabena", de heer Gil
bert Perrier, wenste de K.L.M. uit naam
van het gehele Sabena-personeel veel suc
ces voor de toekomst. Hij overhandigde de
heer Plesman een fraaie gedenkbeker ter
herinnering aan de uitstekende samenwer
king tussen „Sabena" en K.L.M.
Daarna voerde de heer Plesman het
woord. Hij gaf een overzicht van de vorde
ringen sinds de oprichting van de K.L.M.
en zeide dat de tijd in zicht is dat de vlieg
tuigen met atoomenergie gedreven zullen
worden, „misschien over 15, misschien over
20 jaar."
De Belgische minister van Verkeers
wezen, de heer Segers gaf in een geestige
toespraak uiting aan zijn bewondering voor
de ondernemingsgeest en stoutmoedigheid
van de K.L.M. en van het Nederlandse
volk.
TWEEDE KAMER
Critiek op hef wetsontwerp inzake het
zuiver wetenschappelijk onderzoek
(Van onze parlementaire redacteur)
De regering zal een onderzoek doen in
stellen naar de mogelijkheid om het voor
schrift, dat de gemeenten verplicht van
de bioscopen 35 procent vermakelijkheids
belasting te heffen, te wijzigen.
De nieuwe minister van Binnenlandse
Zaken, mr. T e u 1 i n g s, die voor het eerst
in deze kwaliteit in het parlement optrad,
verklaarde dit Donderdagmiddag in de
Tweede Kamer in antwoord op vragen, die
de heer Nederhorst (PvdA) naar aanlei
ding van het bioscoopconflict in Gouda ge
steld had.
De regering is namelijk tot het inzicht
gekomen, dat deze hoge belasting tot onge
wenste consequenties leiden kan. In Gouda
is dit geschied. De bioscopen zijn er geslo
ten en de Nederlandse Bioscoopbond, die
zich achter de Goudse ondernemers stelt,
helpt daar een handje door uitkoop van
schouwburgvoorstellingen en concerten en
door weigering van zalen, waardoor de
Gouwenaren van alle vermaak verstoken
zijn en de gemeente aanzienlijke inkomsten
derft.
Wat die gederfde inkomsten betreft, wil
HET LUCHTNET DER KLM
Wat er groeide uit dat
schuchtere anderdaagse
luclitlijntje naar Londen,
xvaarmee de K.L.M. nu der
tig jaar geleden haar activi
teit begon, toont de ven-
staande beeldgrafiek. De
luchtvloot der K.L.M. telt
thans 107 vliegtuigen waar
mee 10S steden, verdeeld
over 50 landen, bevlogen
worden. In totaal werd er
in 194S door de maatschap
pij 160.000 uur gevlogen
tegen 600 uur in 1020
Per dag wordt gemid
deld meer dan 65.000 km.
afgelegd (ruim Vfe maal de
mrd-omtrek)De gemiddel
de vliegsnelheid is thans
350 km. per uur, terwijl
deze in 1920 slechts 1Ö0
km. bedroeg. Het aantal
door de KLM vervoerde
passagiers bedroeg in de
periode 1946 tot en met
1948, 1 millioen over een
afstand van 1400 km.,
hetgeen, anders uitgedrukt,
overeenstemt met het over
brengen van bijna de gehele
bevolking van de provincie
Noordholland naar Madrid
GARRY DAVIS BOND DE KAT DE BEL AAN
Zoals bekend is Garry Davis tegen zijn
oorspronkelijk voornemen in opnieuw in
de openbaarheid getreden. Ditmaal echter
niet als veteraan voor het wereldburger
schap, maar in de kwaliteit van voorvech
ter voor militaire dienstweigering op prin
cipiële gronden.
In zijn leren jasje en met zijn schrijf
machinekoffertje onder het hoofd heeft
Garry zich onlangs in zijn slaapzak ter
ruste gelegd op het trottoir van de Parijse
gevangenis Le Cherche-Midi, waar de jonge
dienstweigeraar Jean Moreau zit opgeslo
ten. Hij is sedertdien al een paar maal door
de politie verwijderd en ingerekend, maar
elke keer keerde hij na zijn ontslag uit de
cel weer terug naar de deur van de gevan
genis. om daar met zijn geestverwanten op
„Ghandiaanse" wijze tegen Moreau's arrest
te protesteren. Ook die geestverwanten
werden natuurlijk opgebracht en de politie
heeft zelfs een inval gedaan in het hotel,
waar Garry's „secretariaat" is gevestigd.
Maar omdat men hun wettelijk niets ver
wijten kon, moesten elke avond die paar
honderd arrestanten weer worden losge
laten, waarna ze onverdroten terugkeerden
naar le Cherche-Midi, om daar hun symbo
lisch verzet te manifesteren.
Nu Davis een publieke persoonlijkheid is
geworden, die bovendien de bijzondere
protectie van president Auriol geniet, dur
ven de autoriteiten weinig tegen hem te
beginnen en iedereen vindt hem bovendien
een sympathieke jongen.
Het ziet er daarom naar uit dat de agita
tie rond de gevangenschap van Moreau pas
tot rust zal komen wanneer eerst het vraag
stuk van de principiële dienstweigering
door de regering onder ogen is gezien en
opgelost. Inmiddels hebben verschillende
parlementsleden al te kennen gegeven de
regering op dit punt te willen interpelleren.
In Frankrijk worden gewetensbezwaren
tegen de dienstplicht namelijk nog steeds
niet erkend en een dienstweigeraar wordt
behandeld als een gewone misdadiger.
Sir Robert Ho Tung, die als de rijkste
man van China geldt, maakt met zijn se
cretaris en twee verpleegsters een reis
door Europa. Op het ogctiblik vertoeft hij
Zweden, waar hij door de kroonprins
in het koninklijk paleis te Stockholm werd
ontvangen
Moreau, die 5 Mei door een militair tri
bunaal tot een jaar gevangenschap is ver
oordeeld, werd op 14 Juli, de nationale
feestdag, door de president van de republiek
amnestie verleend.
Omdat hij echter bij een hernieuwde op
roep van het leger in zijn eerste weigering
bleef volharden, werd hij op 9 September
ten tweede male ingerekend. Voor de wet
is hij nu een recidivist. Men zit met dit
geval thans in de knoop, want wanneer op
deze jongeman geen enkele uitzonderings
maatregel wordt toegepast, dan zal hij in
arrest moeten worden gehouden tot het
moment dat hij niet meer dienstplichtig is,
dat wil zeggen tot zijn vijf en veertigste
jaar! Uitzonderingsmaatregelen achten de
autoriteiten gevaarlijk omdat daardoor een
precedent zou worden geschapen waarop
ook elementen om redenen, die met begin
selen van menselijke waardigheid niet zo
veel hebben uit te staan, zich zouden kun
nen beroepen.
Gevallen van militaire dienstweigering
kwamen in Frankrijk tot dusverre maar
zelden vooi\ Garry Davis heeft thans ook
hier een steen in de vijver geworpen en het
is niet onwaarschijnlijk dat door zijn daad
de Franse principiële dienstweigeraar, even
als in andere landen een erkend statuut zal
krijgen.
Wij openen hel najaarsseïsoen
met een
ongeëvenaarde chique collectie
Modelhoeden
Barteljcrisstraat 53, Haarlem
Besmettelijke ziekten
In twee statistieken verschil
lende cijfers over Haarlem
In de officiële gegevens van de Volks
gezondheid lezen wij dat in de maand Juni
in Haarlem zijn vooi'gekomen: 1 geval van
typhus, 19 van roodvonk, 4 van diphtheri-
tis en 4 van malaria.
Het opmerkelijke is evenwel dat de Sta
tische gegevens der gemeente Haarlem, on
langs verschenen, de volgende cijfers over
die maand gaven: 1 typhus, 16 roodvonk,
2 diphterie en 4 andere gevallen.
Wij hebben er al eerder de aandacht op
gevestigd, dat verschillen in officiële sta
tistieken verwarrend werken.
In Bloemendaal kwam 1 geval van rood
vonk voor.
In Haarlemmermeer: 1 geval van rood
vonk en 2 van diphterie.
In Heemstede 1 geval van roodvonk.
In Hillegom 1 geval van diphterie.
Twee gevallen van lepra werden in Am
sterdam geconstateerd.
Ook Nicht ging mee
We hebben er één vrienden.
Een snoek van zeven pond en vier ons.
Maar om nou te zeggen: „Gut, gut, wat
zijn we er blij mee.
Wij zullen nochtans het verhaal niet bij
de staai-t aanvatten, want dan loopt de boel
in het honderd en raken wij de lijn kwijt.
Het geschiedde dan dat Nicht op de voor
avond van de vis-dag zei: „Ik wil ook wel
eens mee", waarop Neef en wij elkaar eens
aankeken. Een beetje bedenkelijk, want bij
snoeken hoort regen en storm en dus geen
vrouw. En Neef zei aarzelend: „Kijk toen
ik je indertijd ten huwelijk vroeg, heb ik
gezegd dat ik jou wel iemand vond om
mee uit vissen te gaan, maar dat moet je
weer niet al te letterlijk opvatten". Waar
op Nicht weer zei: „Oh, als je mij niet mee
wilt hebben.
Zodat u wel vat, dat wij de volgende
morgen gedrieën in de auto stapten en niet
zonder sombere vermoedens de hengelspul-
len inlaadden. Die vermoedens werden
overigen al' meteen bevestigd toen Nicht
de boterhammen en de thermosfles in de
schoudertas wilde stouwen. Niet zonder
pijn. in het hart om dit sacrilège, hebben
wij toegezien hoe de spinnerdoos inschik
kelijk moest doen tegen de broodjes kaas.
Wij konden ons slechts troosten met het
idee dat wij nu iemand bij ons hadden,
die thee kon zetten, cigaretten aan kon
steken en de boot roeien. Wij spraken deze
gedachte dan ook op verheugde toon uit.
In Nichts ogen kwam toen de dreigende
blik van de geëmancipeerde vrouw en
duister sprak zij: „O ja?"
De trots van de visser
Wij roeiden derhalve zelve maar kon
zijn positie als hoofd van het gezin tot
meer Kanninefaat-achtige standaard zou
kunnen verheffen.
Voor Neef en ons die zojuist echte
„wobblers" hadden aangeschaft, was de
kunstaas-keuze ditmaal niet moeilijk. Zo'n
wobbler is een kunstvisje dat door kundige
lieden uit hout vervaardigd is en er uit
ziet als een voorn, die na een avond van
gepast vermaak met lodderige blik naar
huis toe zwalkt. Wij willen wel beweren
dat wij zelden een vis met een zo alcoho
listisch uiterdijk zagen en hoopten maar dat
de snoek, ontstemd omdat hij niet op het
feest gevraagd was, zijn woede op de on
derhavige losbol zou koelen.
Wij begonnen vol ijver te werpen en
deden dat met een precisie die ons zelf
verbaasde. Wij kregen sterk de indruk
dat ook de snoeken door deze stupefactie
gegrepen wei-den, en dat zij er met open
monden naar stonden te kijken. Zij beten
althans' niet. Derhalve waren wij na een
uur van mening dat het weer niet deugde.
„Het is draaiende wind", zei Neef nadat
hij een natte vinger in de lucht had gesto
ken, als wilde hij de aandacht van de bo
venmeester trekken, „en dan bijten de snoe
ken slecht. Dat heb ik tenminste laatst in
een boekje gelezen".
De spot voor dc visser
Nu was dat allemaal niet zo erg geweest,
wanneer Nicht niet met snijdend commen
taar was gekomen. Zij weidde uit over de
voor haar onbegrijpelijke liefhebberij om
te zes uur het bed te verlaten, een heel
eind met een auto te rijden, nog een heel
eind met een boot te roeien, vijf harde eie
ren te eten, vier uur lang een houten visje
in het water te gooien en het er weer uit
te halen, de snoeken aan het lachen te
maken, een heel eind te roeien, een heel
eind met een auto te rijden en om zes uur
's avonds weer doodmoe naar bed te gaan.
En toen Neef opgewonden aan kwam hollen
om buiten adem te vertellen dat een snoek
den toch soelaas putten uit het feit dat een reuze kolk op zijn wobbler had gesla-
Nicht ontegenzeggelijk aangenaam gezel
schap is en nog meer uit de trots die wij
straks zouden koesteren wanneer wij voor
haar bewonderende ogen een snoek als een
vloermat baas zouden worden. Ook in Neef
scheen deze gedachte sterk te leven, want
hij keek 51 verlangend naar een beste wete
ring in de hoop dat een door hem volgens
de regelen van de kunst verschalkte rover-
gen, maar net gemist had, zei zij vinnig:
„Spring er dan achteraan".
Toen werd Neef in ernst kwaad en zocht
zijn toevlucht tot de enige methode om te
bewijzen dat hij niet de minste van de
echtverbintenis is. „Doe jij het dan'es, als je
het beter kan", zei hij gebelgd. „Da's best",
zei Nicht en grisie hem de stalen werp
hengel uit de bootten. Toen zij een kwar
tier later de lijn uit de war had gehaald,
tot over haar be-nylon-de enkels in de
zachte kant was weggezakt en enige hartige
woorden over snoekvissen in het algemeen
had gesproken, zei zij geïrriteerd: „En wat
moet ik nou doen".
„Zie je wel", zei Neef niet zonder tevre
denheid, „een grote mond, maar zelf niks
kunnen. Altijd moet je ze het voordoen.
Staat al twee uur te kijken en weet het
nog niet. Kom maar eens hier vrouwtje,
dan zal je man je dat eens hoogfijn wijzen".
Hij beleerde haar daarop met tedere en af
schuwelijk vriendelijke woorden omtrent
de techniek van de werphengel. En toen
hij gereed was, stond daar niet langer onze
beminnelijke en charmante Nicht, maar een
furie van een vrouw met een blik in haar
og'en die onweer voorspelde. Wij legden
onze hengel neer, namen een veilige af
stand en hielden onze buik reeds vast voor
het lachen dat wij straks zouden moeten
doen. Toen ook Neef zich gedistanciëerd
had, zei hij: „Eentwee.... drie".
De val van de visser
En daar zwaaide Nicht uit voor een
„drukfout" die een krant duizend abonnés
zou kosten. De wobbler spoot eerst zowat
recht naar boven en werd toen via een
wilde zwiep weer naar beneden getrokken
waar hij met een grote klets in het water
sloeg. Woedend begon Nicht te winden,
maar toen wij hikkend van de lach nader
bij kwamen, stond het stalen hengeltje in
eens krom.
„Hij zit vast", gierde Neef en wij lachten
hartelijk mee.
Toen keken wij even en zeiden beteuterd:
„Ja, aan een grote snoek".
Zo was het vrienden. Nicht had een beste
snoek te pakken en zij kreeg hem nog aan
de kant ook, al vreesden wij voor het ny
lon-lijntje. Wij willen hierover niet verder
uitweiden, want per slot van rekening in-
terresseevt het niemand of en hoe Nicht een
snoek ving.
Wij gingen daarna zwijgend naar huis
en vermeden eikaars blik. Nicht zei alleen
maar: „Er zijn mensen die snoeken vangen
en er zijn mensen die geen snoeken
vangen". Deze woorden waren ons als zout
in een schrijnende wonde. Bij Neefs huis
gekomen, zeiden wij: „Wij gaan maar met
een door".
Bij Neef thuis hoeven wij niet meer over
snoeken te praten.
Maar ook onze dag zal komen. Als hij
in 's hemelsnaam maar meer dan zeven
pond en vier ons weegt.
SPINNER
de regering de gemeente wel tegemoet ko
men door een uitkering uit het Gemeente
fonds. Tot onderhandelingen gaat zij echter
niet over, zolang het conflict duurt. De wij
ziging van dc vermakelijkheidsbelasting,
zo die mogelijk blijkt, zal alleen kunnen
geschieden als geen nieuwe acties in Gou
da of elders ingesteld worden.
Wetenschappelijk onderzoek
Zeven sprekers hebben Donderdagmiddag
critiek laten horen op het wetsontwerp tot
beyordering van het zuiver wetenschap
pelijk onderzoek. Het waren mej. mr. Ten-
deloo (PvdA) en de heren mr. Terpstra
(AR), De Kadt (PvdA), dr. Stokman
(KVP), Hoogcarspel (CPN), Ritmeester
(WD) en Tilanus (CH), tegenover wie de
minister van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen, prof. Rutten, zijn geesteskind
knap verdedigd heeft.
In één opzicht was hem dat niet moeilijk.
Alle woordvoerders juichten het namelijk
toe, dat de regering het zuiver wetenschap
pelijk onderzoek, dat verricht wordt op
onze universiteiten, in laboratoria en grote
ondernemingen, door particulieren en groe
pen professoren en dat de minister defini
eerde als het wetenschappelijk onderzoek,
dat de toepassingswaarde niet tot direct
doel heeft, wil stimuleren. Maar met de
wijze, waarop de bewindsman dit wil doen
waren lang niet allen het eens.
De bedoeling is, zeide de minister, het
zuiver wetenschappelijk onderzoek te co-
ordineren, waarvoor een raad en vaste
commissies voor de verschillende takken
van wetenschap ingesteld zullen worden.
Het tijdstip, waarop het wetsontwerp be
handeld wordt, vonden mej. Tendeloo
en de heer Tilanus verkeerd gekozen.
Er is namelijk een rapport gereed geko
men over de reorganisatie van het Hoger
Onderwijs. Laten wij eerst eens afwachten,
welke maatregelen daaruit voortvloeien,
adviseerden zij de minister.
Dat duurt dan een paar jaar, antwoordde
prof. Rutten. Het rapport verschijnt pas
in December in druk. Het bevat een aantal
denkbeelden over hel Hoger Onderwijs,
die met het zuiver wetenschappelijk onder
zoek niets te maken hebben en waarvan de
uitwerking in een nieuwe Hoger Onder
wijswet zeker een paar jaar 2al vergen.
Daarop wenste de bewindsman de bevor
dering van het zuiver wetenschappelijk
onderzoek niet te laten wachten..
Voorts vreesden sommige leden, dat de
raad, die ingesteld zal worden, le veel geld
zal opslokken, dat beter aan het eigenlijke
doel ten goede kan komen. Daarom be
valen zij aan, niet deze raad of de com
missies het geld, dat voor zuiver weten
schappelijk onderzoek beschikbaar is, te
laten verdelen, maar het departement van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen,
De ministers voelde daar niet voor. De
raad, waarin de wetenschap in haar ver
schillende geledingen alsmede de overheid
vertegenwoordigd zullen zijn, kan beter
beoordelen, hoe het geld nroct worden aan
gewend, dan het departement, betoogde
hij. Bovendien kan hem met vertrouwen
een coördinerende taak worden opgedra
gen. Deze coördinatie is niet alleen nodig,
omdat de afzonderlijke professoren slechts
beperkte wetenschappelijke resultaten kun
nen bereiken, maar ook om een zo inten
sief mogelijk gebruik van dure wetenschap
pelijke installaties mogelijk te maken.
Voor een onttrekking van wetenschap
pelijk onderzoek aan de universiteiten be
hoeft men niet bevreesd te zijn.
Een van de punten van critiek betrof
het ontbreken van voldoende toezicht op
de besteding van de gelden door de raad.
Dr. Stokman (KVP) diende zelfs een
aantal amendementen in om in dit opzicht
waarborgen te scheppen.
Van die waarborgen was minister Rutten
niet afkerig, doch hij wilde ze niet in de
wet opgenomen zien, aangezien de raad
geen overheidslichaam is. maar een zelf
standige instelling, die ook niet uilsluitend
overheidsgelden beheert, maar tevens gel
den van particulieren.
Over dit punt is de Kamer het nog niet
eens geworden. Enige amendementen zijn
ingetrokken doch over de andere zal nog
beslist moeten worden. De minister ont
raadde opneming in de wet van controle
door de Algemene Rekenkamer. Wil de
Kamer dit toch, dan zal men de bepaling
anders formuleren, vond de minister.
Het was te laat geworden om daaraan nog
te gaan dokteren. Om half zeven sloot de
voorzitter de vergadering, zodat de Kamer
nog eens op het zuiver wetenschappelijk
onderzoek terug moet komen.
Tijdens de vergadering van Donderdag
middag bezette oud-minister Weiter de
voorzittersstoel, toen dr. L. G. Korten-
horst, de Kamerpresident, even afwezig
was.
De tweede voorzitter, mr. Donker was
blijkbaar te veel in beslag genomen door
het werk van.de Parlementaire Enquête
commissie en de derde voorzitter mr.
Terpstra, was in het debat betrokken, zo
dat hij de vergadering niet mocht presi
deren. Van de aanwezige leden was de heer
Weiter het oudste lid in jaren.
Tien minuten lang heeft de oud-minister
van Koloniën de functie van president
waargenomen.
Th. E. Slof, constructeur van
de „Postjager", overleden
Na een ziekte van ongeveer twee weken
is in zijn woning le Voorburg overleden de
bekende vliegfuigconstructeur Th. E. Slot.
De lreer Slot. die vier en vijftig jaar is ge
worden. verwierf grote bekendheid als con
structeur van de Pander „Postjager". Dit
toestel nam deel aan de Melbourne Race in
October 1934. Voorts was hij de ontwerper
van de Pander-lesvliegtuigen, die voor de
oorlog werden gebruikt voor de opleiding
van vliegers en van de „Scheldemus" en
„Scheldemeeuw", kleine één-persoonstoe
stellen, waarvan de „Scheldemus" was uit
gerust met een neuswiel, hetgeen in die tijd
iets bijzonders was. De heer Slot bouwde
deze vliegtuigen toen hij in dienst was van
de Pander-vliegtuigenfabriek en van de
Koninklijke Maatschappij „De Schelde",
afdeling vliegtuigbouw.
Het vorig jaar trad de heer Slot in dienst
bij de N.V. Frits Diepen Vliegtuigen als
technisch adviseur.
De begrafenis zal Zaterdag om 12 uur op
de algemene begraafplaats te Rijswijk ge
schieden.
De heer A. H. v. d. Weide uit Bever
wijk is benoemd tot onderwijzer aan een
Chï. School te WeesperkarspeT.
