c
kk.,1
Koningin Juliana's beeld
bij Madame Tussaud
De radio geeft Dinsdag
-- v -
iSi
J
Wereldnieuws
Maandag 10 October 1949
Goed geslaagde gelijkenis
(Van onze correspondent in Londen)
In Madame Tussaud's wereldberoemde
wassenbeeldenmuseum te Londen heeft
thans ook de figuur van H. M. Koningin
Juliana een plaats gekregen. Het is een
staand beeld, gehuld in het oorspronkelijke
donkerblauwe statiegewaad, dat zij droeg
bij de inhuldiging en dat zij welwillend
heeft afgestaan.
Ook de versierselen van de' Militaire Wil
lemsorde ontbreken niet, evenmin als een
copie van de juwelen, die de Koningin bij
de plechtigheid droeg. De tiara is echter
weggelaten en wel om practische reden.
Het haar van alle 500 beelden, die het mu
seum telt, wordt namelijk elke ochtend
voor de deuren opengaan, door een be
roepskapper geborsteld, gekamd en opge
maakt.
Het beeld van Koningin Juliana dat sinds
enkele dagen in Madame Tussaud's was
senbeeldenmuseum te zien is.
Om de paar maanden worden de hoof
den zelfs met shampoo gewassen. De Ko
ningin leunt met de linkerarm op een stoel,
waarop de figuur van Prinses Wilhelmina'
zittende is afgebeeld; aan het tafeltje tegen
over beiden zit Koning Haakon van Noor
wegen. Het beeld van Prinses Wilhelmina
werd in het begin van haar verblijf in Lon
den vervaardigd. Dit werd gedaan aan de
hand van enkele portretten. Persoonlijk
contact met haar was door de oorlog niet
mogelijk.
Helaas moet gezegd worden, dat dit beeld
zo goed als geen gelijkenis met de Prinses
vertoont'. Het treft daarom des te meer,
hoe goed het beeld van Koningin Juliana is
- uitgevallen. De gelaatsuitdrukking is per
fect en de houding volkomen natuurlijk.
De enige critiek, die men kan hebben, is
dat het gezicht iets te smal is genomen. De
verhoudingen zijn echter uitstekend be
waard. Het beeld is vervaardigd door Ber
nard A. Tussaud, de achterkleinzoon van
de oprichtster der collectie,- Madame Tus
saud. De kunstenaar is zeer dankbaar voor
de grote medewerking, welke hij van H. M.
de Koningin ondervond. In Juni werd hij
op het paleis Soestdijk ontvangen, waar de
heer Tussaud gedurende twee uur mini-
tieus maten noteerde, terwijl zijn assistent,
de heer Reginald Edds, enige tientallen
foto's van Hare Majesteit maakte.
iN A T.U-U.K A Z IJ.N- Q:F -.Z/.NB E S.T,
(Adv.)
HILVERSUM I, 301.5 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30.Och
tendgymnastiek. 7.50 Dagopening. 8.00
Nieuws en weerberichten. 8.15 Ochtend
blad. 8.40 Platen. 8.55 Voor de vrouw. 9.00
Platen. 10.00 Morgenwijding. 10.15 Lichte
muziek, 10.50 Voor de kinderen. 11.00 Pla
ten. 11.10 Vioolspel. 11.30 Voor de zieken.
12.00 Musette-orkest. 12.30 Mededelingen.
12.33 Voor het platteland. 12.40 Piano
voordracht. 13.00 Nieuws. 13.15 Promenade
orkest en soliste. 14.00 Voor de vrouw. 14,30
Platen. 16.15 Muzikale causerie. 16.30 Voor
de jeugd. 17.25 Platen. 17.35 „De Ronde
Tafel-conferentie". 17.45 Rijk over zee.
18.00 Nieuws. 18.15 Pianospel. 18.30 Voor
de strijdkrachten. 19.00 Voor de kinderen.
19.05 Toneelbeschouwing. 19.15 Orkestcon
cert. 19.45 Regeringsuitzending. 20.00
Actualiteiten. 20.15 Gevarieerd programma.
21.30 Platen. 21.25 Hammond-orgel. 22.00
Buitenlands overzicht. 22.15 Kamermuziek
en solist. 23.00 Nieuws. 23.1524.00 Platen.
HILVERSUM H, 414.5 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Platen. 7.45 Gebed.
8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.30 Waterstan
den. 9.35 Lichtbaken. 10.00 Voor de kin
deren. 10.15 Platen. 10.40 Schoolradio. 11.00
Platen. 11.30 Als de ziele luistert. 11.40
Platen. 12.00 Angelus. 12.03 Metropole
orkest 12.30 Mededelingen. 12.33 Metropole
orkest. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en
Katholiek nieuws, 13.20 Platen. 14.05 Piano
concert. 14.30 Voor de vrouw. 15.00 School
radio. 15.30 Platen. 16.00 Voor de zieken.
16.30 Ziekenlof. 17,00 Voor de jeugd. 17.15
Felicitaties. 17.45 Amusementsorkest. 18.20
Sportpraatje, 18.30 Radio volksuniversiteit.
19.00 Nieuws. 19.15 Actualiteiten. 19.25 „Dit
is leven". 19.40 Amusementsorkest. 20.00
Nieuws. 20.05 De gewone man. 20.12 Phil-
harmonisch orkest. 20.50 Boekbespreking.
21.20 Philharmonisch orkest. 21.55 Cause
rie. 22.05 Pianovoordracht. 22.28 Platen.
22.45 Avondgebed en liturgische kalender.
23.00 Nieuws. 23.15 Reportage. 23.2524.00
Kamermuziek.
BRUSSEL. 322 M.
12.00 Platen. 12.30 Weerberichten. 12.32
Kwartet, 13.00 Nieuws. 13.1514.00 Platen.
17.00 Platen. 17.05 Nieuws. 17.15 Platen.
17.20 Franse les. 17.40 Platen. 17.55 Kroniek
van middenstand. 18.00 Pianovoordracht.
18.25 F: nmciële kroniek. 18.30 Voor de sol
daten. 19.00 Nieuws. 19.30 Platen. 19.50
Vri o politieke tribune. 20.00 Hoorspel. 21.20
Omroeporkest. 21.50 Actualiteiten. 22.00
.15 Platen. 22.50 Nieuws. 22,55
Ni o
23.C
BR'.
184 M.
12.05 Omroeporkest. 13.00 Nieuws. 13.15
en 13.5015.00 Platen. 17,40 Pianovoor-
dracht. 18.30, 19.00 en 19.40 Platen. 20.00
Omroeporkest. 21.15 Cabaret. 22.1522.55
Platen.
De vervaardiging van het beeld, waarvan
het model eerst in klei werd gemaakt, nam
vier maanden in beslag. Inplanting van de
coiffure is een buitengewoon lastig werk,
omdat elk haar afzonderlijk moet worden
aangebracht.
Het maken van deze wasfiguren, vooral
wanneer zij zeer prominente personen af
beelden, is altijd een hachelijke onder
neming. Ditmaal kan echter worden ge
zegd, dat de poging volkomen is geslaagd.
H. M. de Koningin staat in het centrum van
de grote expositieruimte, rechts tegenover
de Britse koninklijke familie. Zij wordt ge
flankeerd door Stalin, Molotof en hun ge
neraals aan de ene, en een Amerikaanse
groep, welke aangevoerd wordt door de
achttiende eeuwse staatsman Benjamin
Franklin aan de andere kant. Het beeld van
maarschalk Tito bevindt zich nog temid
den van de Sovjet-kameraden
Aan de collectie, welke zowel beroemde
als beruchte personen omvat, worden elk
jaar twintig nieuwe beelden toegevoegd,
waarvoor andere beelden dan moeten plaats
maken.
„Madame Tussaud" wordt jaarlijks door
niet minder dan een millioen mensen uit
alle windstreken bezichtigd.
H. M. de Koningin, die het beeld zelf nog
niet heeft gezien, heeft de heer Tussaud be
loofd, wanneer zij weer eens in Londen is,
een bezoek aan zijn wassenbeeldengalerij
te zullen brengen.
Deze zomer bezochten
30.000Amerikanen ons land
Volgend jaar komen er ook
2000 oud-strijders
De heer F. H. W. van der Laan, direc
teur van het kantoor der Algemene Neder
landse Vereniging voor Vreemdelingenver
keer te New York, tijdelijk in ons land
vertoevend, heeft mededelingen gedaan
over de propaganda in de V.S. voor toe
risme naar Nederland.
Helaas kunnen wij niet op tegen Enge
land, dat aan zijn toeristische propaganda
in de Verenigde Staten niet minder dan
800.000 dollars besteedt. Nederland had
dit jaar een half millioen gulden ter be
schikking. Als men kostbare dollars ver
dienen wil, zal men er wat tegenover
moeten stellen. Er was in het afgelopen
seizoen een onmiskenbare vooruitgang.
Men schat dat er dit jaar in Nederland
een dertigduizend Amerikanen zijn ge
weest tegen twintigduizend in het vorige
seizoen. Bovendien heeft de reclame bij
de talrijke (ongeveer 3000) reisbureaux
tot gevolg gehad dat vele Amerikanen niet
langer tevreden zijn met een bezoek van
twee dagen, dat dan voornamelijk Amster
dam, Marken en Volendam geldt. Tal van
reisbureaux hadden dit jaar een bezoek
van vier dagen naar ons land geprojec
teerd. De Amerikanen komen nu ook vroeg
maar ook laat in het seizoen. De laatste
vacantietrip naar Nederland begon deze
keer op 27 September.
De Nederlandse propaganda is nu op
een bezoek van zes dagen gericht.
In de volgende zomer zal naast de
gewone vacantiegangers tevens gere
kend kunnen worden op de komstvan
tweeduizend leden van de organisatie van
oud-strijders uit de -.eerste .en tweede we
reldoorlog. Deze mannen zullen gekleed
zijn in de uniformen daterend uit de tijd
van de oprichting van hun leger onderdeel.
Het is niet onmogelijk dat zij een of meer
muziekcorpsen meebrengen. Nederland zal
zich op een zeer bijzondere parade kun
nen voorbereiden.
De heer Van der Laan moest intussen
tot zijn spijt vaststellen dat de hotels in
Nederland niet aan alle eisen voldoen. Men
moet bedenken dat de Amerikaan binnen
afzienbare tijd vermoedelijk nog de enige
zal zijn, die vreemde landen kan bezoeken.
Men moet dus alles doen om het hem
naar de zin te maken. De Amerikaan
klaagt bovendien over het algemeen over
een tekort aan amusement. De straten zijn
hem 's avonds niet licht en niet druk ge
noeg en ook in de café's vindt hij het dan
te stil.
In 1950, voor de katholieken het Heilige
Jaar zullen de Amerikanen in grote getale
naar Europa komen en de heer Van der
Laan zag mits goed georganiseerd
grote mogelijkheden voor de Heilige Land
stichting en voor de Passiespelen te Te-
gelen, vooral omdat de toneelbouw te
Tegelen veel mooier is dan die te Ober-
rammergau.
Rapport over de ramp
met de „Franeker"
De regering van India heeft aan de Ne
derlandse regering een afschrift gezonden
van het rapport der commissie, die een
onderzoek heeft ingesteld naar de ramp van
het K.L.M.-vliegtuig „Franeker" nabij het
vliegveld Santa Cruz bij Bombay.
De Nederlandse regering zal het rapport
waarschijnlijk met vóór November open
baar maken.
Alleen-verkoop voor Nederland
BOUWER's Handelsvereniging - Amsterdam-Z.
Inbreker kan hef
uitbreken niet laten
Gerrit B. ontvlucht uit
gevangenis in Utrecht
De Amsterdamse inbreker Gerrit B. die
tot tweemaai toe uit een politiebureau en
daarna uit het Huis van Bewaring te Am
sterdam -wist te ontsnappen, heeft Zater
dagavond kans gezien ook uit de straf
gevangenis te Utrecht, waar hij zijn ge
vangenisstraf van vier jaar onderging, te
ontvluchten.
Het is niet uitgesloten, dat hij hulp van
buitenaf heeft gekregen. Zaterdagavond
was een aantal gevangenen, waaronder
Gerrit, bijeen in de recreatiezaal, waar ge
schaakt en gedamd werd. Deze zaal ligt
buiten het eigenlijke gebouw, maar binnen
de ringmuur. Gerrit moet kans gezien heb
ben dit lokaal ongemerkt te verlaten,
waardoor hij op de binnenplaats kwam en is
daarna over de ringmuur, welke enkele
meters hoog is, geklommen. Dit had hij
eveneens gedaan toen hij destijds uit het
Huis van Bewaring te Amsterdam ont
snapte. Maar toen lagen er tegen de muur
enkele lege vaten en had hij de tijd een
tegelpad op te breken en met de tegels en
vaten een soort trap te maken. Zaterdag
avond was het zeer mistig en daarvan heeft
hij waarschijnlijk kunnen profiteren.
Onmiddellijk nadat zijn ontsnapping be
kend was, is de politie in het gehele land
gewaarschuwd. De Amsterdamse recherche
Gerrit is Amsterdammer en zijn vrouw
en zijn moeder wonen in de hoofdstad
ging direct bij verschillende adressen eer
onderzoek instellen, echter zonder resul
taat.
Gerrit heeft tientallen kleine inbraakjes
gepleegd in huizen waarvan de bewoners
even weg waven en soms de deur open had
den gelaten. Soms maakte hij gebruik van
een loper. Hij schaamde zich niet bij de
armste der armen distributiebescheiden of
voorwerpen var. geringe waarde te stelen.
Zelfs oude alleenwonende mensen waren
voor hem niet veilig.
Tot twee-maal toe ontsnapte hij na een
arrestatie uit een politiebureau. In het Huis
van Bewaring kieeg hij een paar schoe
nen, in de zolen waarvan vijlen verborgen
waren, zodat hij een spijl van zijn celraam
kon doorvijlen en daarna over de ringmuur
kon ontsnappen. Na deze. laatste ontvluch
ting duurde het geruime tijd voor men
hem in Den Haag weer wist te vinden.
Meer dan zestig insluipingen en inbraken
werden hem ten laste gelegd, waarvoor hij
tot vier jaar gevangenisstraf was veroor
deeld.
Heringa Wuthrich
HAARLEM
ELECTRISCHE INSTALLATIES
GRONDVERWARMING
'Adv.)
TWEE C.P.N.-RAADSLEDEN VAN
AMSTERDAM BEKEURD
De Amsterdamse politie heeft tegen de
communistische raadsleden J. Brandenburg
en L. Seegers proces-verbaal opgemaakt
wegens hun houding in de vergadering van
de Amsterdamse raad van 13 Juli.
In die vergadering gelastte de voorzitter
de heer Seegers de vergadering te verlaten.
De heer Seegers en ook enige zijner fractie
genoten verzetten zich hiertegen. Recher
cheurs verwijderden de heer Seegers daar
na uit de zaal. Tegen de heer Seegers is
proces-verbaal opgemaakt wegens overtre
ding van artikel 139 Wetboek van Straf
recht (wederrechtelijk zich bevinden in een:
lokaal voor openbare dienst).
De heer Brandenburg wordt ten laste ge
legd bedreiging met geweld tegen een amb
tenaar in functie.
Brand en ontploffing door
vonk in schakelaar
De nieuwe foyer van de stadsschouwburg
te Heerlen, welke- pas twee weken geleden
in gebruik werd genomen, is Zaterdagmid
dag door brand beschadigd. Werklieden
bewerkten de vloer met een mengsel van
vernis en aceion. Toen de werklieden ge
reed waren en hel licht uitdraaiden, ont
stond een grote steekvlam, waardoor het
plafond en de muren ernstig beschadigd
werden. Het nieuwe meubilair had men
wegens de werkzaamheden aan de vloer
verwijderd. Men neemt aan, dat de steek
vlam veroorzaakt werd, doordat een bij het
uitdraaien van het licht in de schakelaar
ontstane vonk de acetondampen tot ontplof
fing bracht.
Een vonk in een schakelaar was even
eens oorzaak van een ontploffing in de
woning van de schoenmaker H. aan de
Akenerstraat in Vaals. De schoenmaker
kwam 's morgens tegen halfacht met zijn
dochtertje op de arm naar beneden. In de
huiskamer draaide hij de knop van het
electriseh licht cm, waarna een hevige ex
plosie volgde.
De kamer en het aangrenzend vertrek
werden vrijwel totaal vernield. De zolde
ring werd twintig centimeter omhoog ge
drukt. Deuren en ramen werden weg
geslagen. De gordijnen in de kamer waren
volkomen verbrand. Aan het meubilair
werd ernstige schade toegebracht.
De schoenmaker en zijn dochtertje lie
pen vrij ernstige brandwonden op en moes
ten naar een ziekenhuis worden overge
bracht.
Men vermoedt, dat een gaskraantje niet
goed gesloten is geweest, waardoor de
kamer met gas gevuld werd.
Daar de ontploffing ontstond toen de
schoenmaker de knop van het electriseh
licht omdraaide, staat het wel vast dat een
vonk in de schakelaar het gas heeft doen
exploderen.
Receptie „Proza en Poëzie"
Zaterdagavond werd door het bestuur
van de Haarlemse mannenzangvereniging
Proza en Poëzie gerecipieerd in hotel
Brinkmann, ter gelegenheid van het 60
jarig bestaan van dit mannenkoor.
Een groot aantal bloemstukken gaf de
kroonzaal van Brinkmann een feestelijk
aanzien en divrse vertegenwoordigers uit
Haarlemse zangerskringen, waren aan
wezig. Het gemeentebestuur was vertegen
woordigd door de wethouder van Financiën,
de heer Bakker, die als eerste spreker op
trad. Hij stelde in het licht, dat het gemeen
tebestuur steeds in hoge mate geïnteres
seerd is in het culturele leven, zoals dit
zich in Haarlem ontwikkelt en zij voelt
het als een deel van haar roeping dit naar
vermogen te activeren. Zij is dan ook trots
op de vele verenigingen van allerlei aard,
die zich op gezonde wijze kunnen ontwik
kelen in een stad, die vanouds een bol
werk der cultuur is geweest.
Proza en Poëzie is een van die vereni
gingen, die de stad Haarlem alle eer aan
doen.
Tot verrassing van alle aanwezigen
speelde tijdens de woorden van wethouder
Bakker het carillon van de Grote Kerk
werken, waarmede Proza en Poëzie in de
loop der jaren op concoursen successen be
haalde, onder anderen het zo bekende Boe
renfeest van Sem Dresden. Deze kunstzin
nige attentie van het gemeentebestuur
werd door alle hogelijk gewaardeerd.
Een lange rij mensen voerde hierna nog
het woord, waarvan wij noemen, de com
ponist-dirigent Nico van der Linden, wiens
„Messe in E kl. terts" voor mannenkoor,
orkest en solo stemmen, als jubileum con
cert zal worden uitgevoerd.
De voorzitter van Proza en Poëzie, de.
heer W. Struys, beantwoordde alle sprekers
hen dank brengende voor de vele vriende
lijke woorden, tijdens deze receptie ge
sproken.
In zijn slotrede memoreerde de heer
Struys, de verminderde belangstelling voor
de koorzang. Hij wekte alle aanwezige af
gevaardigden van onze Haarlemse koren
op, om niet in het isolement de kracht te
zoeken, maar gezamenlijk de hand aan de
ploeg te slaan tot behoud van het kostbare
bezit dat georganiseerd zingen is.
Operette
JtlftR
!>'-S ff!
r- '1 "ff-' !I
Het gedenkbord van de Engelandvaarders, dat is aangebracht in: d~e kcipel op de
centrale begraafplaats der oorlogsgravenstichting ie Lóenen, die dezer dagen officieel
geopend zal worden.
Dat zuurbranden op de maag, maakt U van
a!le eten en drinken afkerig. Maar dal kan
zo niet doorgaan.
want naarmate ge steeds minder voedsel
neemt en juist het lichaam 6tevig voedsel
onthoudt, verzwakt ge allengs, meer, boet ge
in aan weerstand en wordt zó vatbaar voor
allerlei kwalen. Begin liever van de andere
kant - neem Rennies bij de eerste aanwijzing
van brandend maagzuur. Rennies zijn sma
kelijke pastilles, aangenaam,om te gebruiken
en afdoende tegen dat nare zuurbranden op
de maag. Met Rennies geen lange kuur,
waarbij ge over het effect in onzekerheid
blijft. Van de ene minuut op de andere on
dervindt ge met Rennies de weldadige wer
king. De brandende pijn verdwijnt even snel
als ze opkomt. Gewoon een of twee Rennies
laten smelten in de mond, zonder water of
wat ook. Altijd zorgen, dat ge een paar Ren
nies bij de hand hebt en nooit meer de vrees
voor die brandende pijn.
(Adv.)
Gedenkraam in het Raadhuis
te Heemstede
Aanbieding op Woensdag
19 October
Het comité „Heemstede Vrij" dat in
.1945 welgeslaagde feesten te Heemstede
organiseerde had nog een saldo in kas. Dit
is bestemd om er drie gedenkramen voor
te laten maken die geplaatst worden in de
hal van het raadhuis. Dit geschenk wordt
door het gemeentebestuur op prijs gesteld.
De ramen zijn vervaardigd'door het atelier
Bogtman te Haarlem. Oorlog en bevrijding
zijn er symbolisch in verwerkt.
De aanbieding van de ramen zal plaats
hebben op Woensdag 19 October te 4 uur.
Concurrentie tussen luchtmacht
en marine in Amerika
Carl Vinson, voorzitter van de commissie
voor de gewapende diensten van het Ame
rikaanse Huis van Afgevaardigden, heeft
in een zitting dezer commissie meegedeeld,
dat het ministerie van Defensie heeft be
sloten dat de marineluchtvloot met ruim
de helft zal worden ingekrompen, de be
groting van de vloot in het huidige jaar
met 353 millioen dollar zal worden ver
minderd en de-luchtmacht een grotere rol
krijgt toebedeeld, waarbij speciaal gedacht
wordt aan lange-afstands-bommenwerpers.
Francis Matthews, minister van de vloot,
verklaarde hierop dat het ministerie van
Marine van oordeel is, dat vermindering
van de uitgaven voor de vloot de veilig
heid van het land in gevaar zou brengen.
Amateurtoneel
PANDA EN DE MEESTER-UITYIMDER
58. Nu, toen was alles dus achter de rug.
Tsjoeketsjoek werd in een vrachtauto ge
laden om voor reparaties terug gebracht te
worden naar de werkplaats van de heer
Ernest Klapper, en deze nam nu, met de
zak daalders over de schouder en Joris'
pak bankbiljetten in de vrije hand, afscheid
van Panda. „Nu bent u toch erg rijk. hè,
mijnheer Klapper?" vroeg Panda blij
want die gedachte stemde hem natuurlijk
vrolijk. „Tja. ach. hm. ik denk
het wel!" gaf Ernest Klapper toe. O
misschien kunt u me nu dan zelfs wel een
loon betalen!" zei Panda hoopvol. Hij vond
het natuurlijk al erg prettig om te kunnen
bedenken, dat hij die aardige mijnheer
Klapper een dienst had bewezen, maar hij
zou het toch ook wel fijn vinden wanneer
hij nu nog een daalder kreeg. „Hè? Loon?"
vroeg Klapper bedenkelijk. „Ja, kijk
eens.... je hebt allerlei domme dingen
gedaan! Je hebt Tsjoeketsjoek zelfs hele
maal kapot gemaakt! Maar.... nu ja
je hebt je best gedaan. Jé kon niet beter.
En tenslotte heb je de wedstrijd gewonnen.
Ik zal je dus een heel bankbiljet geven!"
Dat vond Panda heel veel. „O!" was alles
wat hij kon zeggen in zijn dankbaarheid.
„En als je wilt kun je volgend jaar, voor
de volgende Grote Knol Ren, wel weer bij
me terug komen!" sprak Ernest Klapper
opgewekt. Toen namen zij hartelijkaf
scheid van elkaar en gingen elk huns
weegs; Klapper terug naar zijn werkplaats
om Tsjoeketsjoek te repareren en Panda.
ja, waar ging Panda heen? Daar maakte
hij zich nóg helemaal niet ongerust over!
Hij had een heel bankbiljet! „Wat zou mijn
brave vader blij zijn als hij dat wist!"
dacht hij. „Nu kom ik toch aardig vooruit
in de wereld!" En zo ging hij dus lachend
naar.ja, naar het nieuwe avontuur
waar we de volgende keer van gaan ver
tellen!,
D.V.O. en Heemstede-Wesl
hadden een goede avond
Twee toneelverenigingen uit Haarlem en
omgeving toonden Zaterdagavond voor
hun leden en begunstigers, dat zij geen
lange aanlooptijd van node hadden om op
toeren te komen.
In het nog van nieuwheid glanzende
„St. Bavo" kwam een Brabants blijspel
van Henri 't Sas, „Zand of klei" door de
goede zorgen van D.V.O. ten tonele. Het
stuk behandelt de conflicten die ontstaan
wanneer een man en een vrouw, de laat
ste uit een geslacht van welgestelde, doch
door de schraapzucht aangetaste kleiboe
ren en de ander zoon van een minder
florerende landbouwer op de zandgrond,
meer uit wederzijdse berekening dan uit
een wederkerige genegenheid besloten
hebben de levensweg gezamenlijk af te
leggen. De schrijver stelt nogal wat eisen
aan de vertolkers van zijn figuren waar
van de karakterisering overigens tradi-
tioneel-schematisch blijft door toepas
sing van dialect, waarbij dan voor stede
lingen nog een omschakeling naar de sfeer
van het platteland wordt gevergd.
Henri 't Sas kan evenwel met de pres
taties van D.V.O. ruimschoots tevreden
zijn, al was het alleen maar omdat regis
seur J. M. van Nunen zijn medewerkers
met inzicht koos, zodat ieder een op maat
gesneden rol kreeg toebedeeld. Met ere
dient Joop Knaap genoemd te worden als
Floris den Bels met zijn scharesliep: aan
de door de auteur verlangde overvloed
van primitieve rondborstigheid werd ten
volle tegemoetgekomen. Rengert van de
Outenaar als de oude zandboer Van Baal
en Rob Roodselaar als kleiboer kwamen 20
nu en dan op het randje van het carica-
turale, meer er in ieder geval nooit over'
heen. Leo Schmidt als Driek van Baal
had kennelijk de meeste moeite zich in het
boerse in te leven. De vrouwelijke rollen
waren over het algemeen zwakker bezet,
de prestaties van de invalster die het Bel
gische zwerversvrouwtje Carlieneke voor
haar rekening nam, verdienen in ieder
geval waardering.
Van de aardige décors was veel profijt
getrokken.
Op enkele minuten afstand lieten de to
nelisten van „Heemstede-West" hun pu
bliek lachen om de bekende klucht „Mil-
lionnair tegen wil en dank" van George
Barr in de bewerking van Jaap van der
Poll. „Heemstede-West" heeft zo langza
merhand een homogeen ensemble gekre
gen, dat, zolang het niet te hoog grijpt,
in staat is liefhebbers van lichte kost, een
genoegelijke avond te bezorgen. Een klucht
als „Millionnair tegen wil en dank" is als
geknipt voor Harry Akkermans en de zij
nen.
Er werd ook Zaterdagavond met een
aanstekelijk élan gespeeld, zodat men bij
de tekortkomingen graag een oogje dicht
doet. Waarom ook niet? Deze amateurs
spelen voor hun persoonlijk genoegen en
voor dat van hun bekenden. En die be
leefden veel pleizier aan de opvoering,
hetgeen een niet geringe verdienste ge
noemd mag worden.
Zowel in „St. Bavo" als in „De Leeuwe
rik" was er een amusant bal tot slot,
j,aa
„De Czardasvorsti
De Hongaarse componist Emme:
Kalman heeft zijn operettekunst op zee
loven principes gebaseerd. Hij achtte
operette te hoog om goedkope, banale 1
ziek voor haar te bestemmen cn hierc
kon hij zich gunstig onderscheiden van
van veel-schrijvers die, commerciële
langen boven de artistieke stellend, er n
op los componeerden.
Een indrukwekkend lange lijst van c
rettes kan Kalman niet tonen, maar
van zijn hand kwam is van betekenis
worden voor de operette-kunst, ook
operette „De Czardas vorstin", die door
Hoofdstad-Operette" Zaterdag en Zon
in Haarlems schouwburg ten tonele geve
werd en waarvan ook hedenavond nog
opvoering gegeven zal worden.
Als zovele operette-geschiedennisser
het verhaaltje, dat Leo Stein en I
Jenbach voor „De Czardasvorstin" heb
geschreven, niet zo belangrijk. Maar
samenstel van minder of meer intensi
spanningen van amoureuze aard, van r
verstanden en verrassingen, aangename
onprettige, kan het opperbest dienstig
om enkele uren van luchtig jolijt te
schaffen, wat bij de hier besproken vc
stelling van Zaterdagavond nadrukleg
gebleken is.
Zeker is het aan het gezelschap van
Hoofdstad Operette toevertrouwd om
komische kant van „De Czardasvorstin'
accentueren en vooral Fritz Steiner za
dit opzicht niet licht overtroffen wort
Een merkwaardig talent, dat blijkbaar
alleen in Steiner's hoofd, maar ook in di
beenen zetelt. Zijn kostelijke uitbeelc
van Graaf Boni maakte deze edelman
kens weer tot een centrale figuur
maximale dwaasheid. Op een zelfde r
bleef Otto Aurich met zijn kluchtige
pering van Vorst Leopold.
Ruth Rhoden, die de hoofdrol vervu
kon door goede zang hieraan glans ge
en voorzover haar rol dit toeliet door
tige actie ook de kracht van overtuig:
Bijzonder aantrekkelijk was Hellena
jewsky als gravin Stasi en Hetty Ruys
zeer aannemelijk als vorstin Anhilte.
De geremdheid, die aanvankelijk het i
van Joh. v. d. Zalm als Edwin lcenmer!
verdween vrijwel naar mate de opvoer
vorderde, zodat men ten slotte ook 0
deze speler tevreden kon zijn. Paul Hari
gaf een gemoedelijke Von Kerekes te 2
en Ad. Heerings maakte een voortrei
lijke indruk met zijn natuurlijke typer
van Von Rohnsdorff. De overige speï
bleken allen op hun taak goed voorbei
te zijn, ook ten aanzien van het dansen,
gracieus en lenig was.
Het orkest, dat onder de bekwame I
ding stond van Julius Susan, toonde 1
grote slagvaardigheid bij het begeleii
en kon bij het zelfstandig uitvoeren van
ouverture en de entre-acte-muziek
voldoening geven.
P. ZWAANSWIJK
Groot Shinwell, de Engelse minister 1
Oorlog, heeft met hoge geallieerde o:
eieren onder wie zich generaal sir Br
Robertson, de Britse Hoge CommissE
in Duitsland en generaal De Lattre
Tassigny, bevelhebber van de landma
der Westelijke Alliantie bevonden,-
grote militaire parade afgenomen. C
der de aanwezigen bevond zich gener
H. J. Kruis, de Nederlandse opperl
velhebber. 16.000 Engelse, Amerikaan
Belgische, Franse en Noorse mansch:
pen, een gedeelte van de 40.000 man,
in het gebied van Paderborn grote n
noeuvres in de lucht en op het Ie
houden trokken gedurende drie uur r
alle soorten oorlogsmateriaal langs
hoge militaire autoriteiten.
Het défilé werd mede gadegeslai
door vier leden van de in de Britse l
zettingszöne van Duitsland geaccre
teerde Sovjet-Russische militaire m
sie. Dit is de eerste maal, dat Russisc
officieren in Duitsland officieel geal
eerd militair vertoon bijwoonden.
Luchtbrug-. De luchtbrug naar Berlijn he
in de vijftien maanden van haar 1
staan in 277.728 vluchten 2.326.205 1
goederen naar Berlijn vervoerd.
In het steenkoolgebied van St. Etier
(departement Loire) zijn Zaterdag 7(
mijnwerkers om hogere lonen in staki
gegaan. Zondagochtend heeft de direc
van 15 mijnen in Noord-Frankrijk Iie
arbeiders een half uur nadat zij in s'
ldng gegaan waren buitengesloten. (R'
Bisschop Mgr. Feltin de nieuwe aartsb
schop van Parijs, is Zaterdagmiddag
de Notre Dame in bijzijn van kardin;
Spellman, aartsbisschop van New Yc
en de apostolische nuntius mgr. Rc
calli, geïntroniseerd. De plechtight
werd voorts bijgewoond door vertege
woordigers van Protestantse en Orth
doxe kei-leen, verschillende ministi
en een vertegenwoordiging van het coi
diplomatique. Voor de eerste maal
de intronisatie van een aartsbissch
van Parijs heeft zich ook de preside
van de Franse republiek doen vertege
woordigen.
Buit. Uit het paleis Morosini te Venetië
een schilderij van grote waarde, ve
moedelijk van Palma Vecchio en was
devolle manuscripten en boeken met 1
zegel van de Venetiaanse republit
kunstvoorwerpen, meubelen uit de 1
en 17e eeuw en antiek-porceleinwei
ter waarde van circa 25 millioen 1:
gestolen. Het paleis is eigendom v
graaf Francesco Morosini, die na e
afwezigheid van enkele dagen bij z;
thuiskomst de diefstal heeft vastgeste'
Niet overdreven. De nieuwbenoemde ai
bassadeur der Verenigde Staten in N
derland, Selden Chapin, zal met
Veendam op 13 October uit New Yo
vertrekken. De heer Chapin zeide 1
een Aneta-correspondent: „Het is ge
overdrijving als ik vertel dat ik ze
verheugd ben naar Nederland te gaar
Reden tot juichen. Luid juichend verliet
de kinderen Zatermiddag hun schol
in Brussel, toen bekend was geworde
dat Leo Mundeleer, de Belgische ir
nister van Onderwijs, huiswerk voor 1
lagere school had afgeschaft. „In b
belang van de gezondheid der kind
ren", is deze maatregel genomen, aid'
het regeringsdecreet.
Ontslag. De Bulgaarse minister voor 1
Spoorwegen, Stefan Tontsjef, en zi
plaatsvervanger Vassil Markof zijn on
slagen, „daar zij niet tegen hun wei
opgewassen zijn". Georgi Tsjankof, 1
van het politiek bureau, is nu tot m
nister voor de Spoorwegen benoemd.
