„Vermindering van het verbruik
door prijsstijging aanvaardbaar"
Grenswijzigingen in Haarlems omgeving
Werk aan Amsterdam-Rijnkanaa
vordert goed
Kort en Bondig
Amsterdamse Beurs
Maandag 10 October 1949
Haarlems Dagblad en Oprechte Haarlemsche Courant
DR. M. W. HOLTROP:
,Ceen compensatie door
Donsverhogingen"
In de aula van de gemeentelijke univer-
teit van Amsterdam heeft dr. M. W.
pltrop, president van de Nederlandse
ank, ter gelegenheid van de derde univer-
teitsdag een rede gehouden over „Het fi-
ancieel-economisch perspectief van Ne
erland na de devaluatie".
Dr. Holtrop zeide onder andere, dat de
and der bedrijvigheid, die veelal het peil
gjan 1938 ruim overtreft, de voortgang vau
lt herstel, de gestadige ontwikkeling van
j buitenlandse handel, de bevredigende
beidsverhoucüngen, het gunstige peil van
>t reële nationale inkomen, dat per hoofd
de bevolking het peil van 1938 weer
^■elt bereikt, de sluitende begroting, het
v4g mstante peil van de geldcirculatie en de
nvang van het verbruik, dat per hoofd
n de bevolking in 1948 ongeveer 96 pro
nt van het peil van 1938 bereikte, zouden
en veronderstelen, dat de economische
1 isitie van ons land zeer bevredigend ge-
emd zou mogen worden.
De werkelijkheid is echter, dat dit alles
paard gaat met een betalingsbalanstekort
t, indien mede rekening wordt gehouden
ét de lasten uit schuldaflossing en cre-
etverlening aan Indonesië, in 1948 1474
illioen en In de eerste helft van 1949 on-
veer ƒ770 millioen bedroeg, dus onge-
er 12 procent, respectievelijk 11 procent
'J' in het geschatte nationale inkomen in de
etroltken Deri ode.
Van 1 Januari 1947 tot 30 Juni 1949 heeft
ederland om zijn betalingsbalanstekort te
kken ongeveer 1200 millioen buiten-
nds bezit geliquideerd, voor circa 1700
p' illioen nieuwe buitenlandse schuld aan
gaan en voor 600 millioen goud en dol-
uit de monetaire reserves geput,
ovendien werd. 900 millioen ECA-hulp
.^jinoten. Voor de toekomst staat vrijwel
de ECA-hulp als dekkingsmiddel
ior het tekort op de betalingsbalans ter
schikking.
Het ogenblik is gekomen, aldus dr.
oltrop, dat erkend moet worden, dat een
irmindering van het verbruik zowel het
Irticuliere als het collectieve een onaf-
indbare noodzakelijkheid is geworden ter
feiking var. een vermindering van het
kort op clc betalingsbalans.
Vermindering van het particuliere ver-
'uik kan niet tot stand worden gebracht
rantsoeneringsmaatregelen, doch
dichts door vermindering van het reële
vp komen door prijsstijging. Er hebben grote
randeringen pïaats gehad in de inkom
enverdeling. Het aandeel der loon- en
laristrekkenden in het nationale inkomen
gestegen van 46,9 procent in 1938 tot 55,8
ocent in 1947.
Op grond van deze cijfers kan, vol
gens dr. Holtrop, moeilijk volgehouden
worden, dat een zekere verlaging van
hét verbruik van de massa der bevol
king, uit een sociaal of moreel oogpunt
zou zijn.
devaluatie, aldus dr. Holtrop, moet
czien worden als een volstrekte voor-
ichaarde voor het herstel van de Europese
eeji dus ook van de Nederlandse betalings-
Onilans. Zij kart echter slechts middel tot
raét herstel zijn indien een zekere stijging
:beim de kosten van levensonderhoud wordt
nsinvaard, zonder dat gestreefd wordt naar
loonsverhogingen. Ten-
dijnde de prijsstijging niet te plotseling te
geschieden, verdient het overweging
te gaan tor tijdelijke verhoging van
meibsidies, mits daardoor geen nieuwe in-'
djatie wordt teweeg gebracht.
jHet financieel-economisch perspectief
gean Nederland, zo zeide dr. Holtrop, ligt in
befeze eigen hand.
adl „Wanneer wij ons levenspeil aanpassen
nisiiii het resultaat van onze eigen economi-
ichche prestaties, is er geen reden waarom
lllijö ons niet zouden kunnen blijven verheu-
ia in een hoge graad van bedrijvigheid,
leorge Oversieegen thans
^vriend van Tito"
Naar de Volkskrant meldt, is op het
ogenblik in Utrecht de oprichting' van
een Nederlandse Titö-groep aan de
ttr Ê'ang naar het Franse voorbeeld van
„Les amis de Tito" (de vrienden van
Het initiatief hiertoe is genomen
i|door de heer George Oversteegen, in
Haarlem welbekend als oud-gemeente-
oi'U raadslid, eerst voor de Anti-Stem-
onj dwangpartij en vervolgens voor CPN.
enfals men zich zal herinneren brak de heer
ho'Versteegen in 1934 met de CPN, nadat hij
;erjen jaar de Lenin-universiteit in Moskou
irpjad bezocht om daar ingewijd te worden in
Ijl communistische doctrines en haar prac-
toepassing.Hij keerde ontgoocheld
ei|t Rusland terug en publiceerde later
enjiige boeken, te weten „Moskou zoiv
hasker" en „Van Moskou naar Golgotha
!De heer Oversteegen die op het ogenblik
ificretaris is van de Gemeenschap voor
Christendom, deelde ons van-
arihtend mede dat hij in Tito de belichaming
helet van het nationale communisme dat zich
Lekjurft te verzetten tegen de Russische over
heersing. Als eerste stap acht hij het aan-
irkhopen van culturele betrekkingen met
liKoegoslavië noodzakelijk. Zijn beweging zal
opnemen met de Joegoslavische
vertegenwoordiging in Neder-
De heer Oversteeggen heeft na zijn ver-
Iwijnen uit de Haarlemse raad zijn poli--
activiteit trouwens niet opgegeven,
bij de laatste gemeenteraadsverkie
zingen was hij in Utrecht candidaat op de
01%t van de „Bond van Wereldburgers"
tojangevoerd door „Tante Lien" van Cau-
seifren. 1
eer
n" Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM, 8 October 1949
eni BEVALLEN van een zoon: 5 Oct., E. A.
ni, ilinkhamer-Wijting; J. Kloosterman—;
\.iradilakova; J. C. Brabei'Vrolijks; 7 Oct.,
t. C. van Goor—Daniels; 8 Oct., E. Schuur,-
heïianNeumann.
ie* BEVALLEN van een dochter: 7 Oct., A.
lustephanusRabels; M. A. KrouwélsKoe-
'imij; 8 Oct., M. J. KoelemeijerNoord
luizen.
OVERLEDEN: 6 Oct,, V. M. W. Broer-
en, 25 j,, Kleverparkweg', A. J. Oomen
luijboom, 85 j., Hagestraat; 7 Oct., L. Torlc
-Weesman, 74 j., van Oosten de Bruin-
traat; J. H. van Veldhuijsen, 75 j., Bloem-
lofstraat; 8 Oct., K. Karmelk, 68 j., Spion-
lli" bpstraat.
mits onze bevolkingsaanwas ons niet over
het hoofd groeit.
Weigeren wij echter de realiteit te aan
vaarden, dan bedreigt ons opnieuw de
ramp die Amerika einde 1947 door de
Marshallhulp van ons heeft afgewend: dat
ons door uitputting der buitenlandse reser
ves de middelen zouden ontbreken om de
normale voedsel- en grondstofvoorziening
van ons land voort te zetten, met als gevolg,
desorganisatie en werkloosheid.
Johez-Harmonie herdacht
haar vijftigjarig bestaan
Zaterdagavond had in de Gemeentelijke
Concertzaal, die voor deze gelegenheid
smaakvol met planten versierd was, het
jubileum-concert plaats, waarmee „Johez
Harmonie" (vroeger „Lourens Coster")
haar vijftig-jarig bestaan herdacht.
De heer Anthonisse, voorzitter van de
feestvierende vereniging, heette de vele
belangstellenden welkom, in de eerste
plaats de leden der directie van de firma
Enschedé, en dankte het centraal bestuur
der Johez-verenigingen voor hun steun,
die deze avond mogelijk gemaakt had.
Namens de directie van de firma En
schedé sprak vervolgens jhr. Andriga de
Kempenaer, die herinnerde aan de „ups
and downs" van Johez-Harmonie en
verder *et perspectief opende van een ge
zond uitgroeiende vereniging door middel
van een te stichten jeugd-afdeling. Ook de
muziekdirecteur J. A. Meng werd hartelijk
toegesproken en met bloemen gehuldigd.
Johez-Harmonie voerde een programma
uit dat er wezen mocht en dat de kwali
teiten van het korps en die zijn waarlijk
niet gering gunstig liet uitkomen. In
Offenbach's ouverture „Orphée aux En-
fers" was Vooral de goede bezetting van
het kleine koper, de aardige hobo-klank en
het zuivere spel van de fluit te waarderen.
Ook de bassen klonken fraai, maar naar
verhouding wat stérk. Het klarinet-register
kan aan toon en uitdrukking winnen door
minder, sterk en vooral niet met slap riet
te blazen.
Dierecteur Meng hield de uitvoering van
het „Coppélia-Ballet" behoorlijk strak. Men
hoorde het dan ook in stevig samenspel.
Een tamelijk gerekte fantasie op „La
Favorite" gaf aan menig solist gelegenheid,
zijn kracht te tonen. Het begon met een
goede inzet van het grote koper (mooie
trombones!) en de fraai klinkende aan
sluiting daarop van de klarinetten bewees,
hoe de edele klank afhankelijk kan zijn
van rustige stemming en beheersing. De
soli van piston en trombone waren van
prima kwaliteit; ook de tuba-solo mocht
er wezen. Stemming en samenspel waren
hoogst verdienstelijk. Maar het stuk is niet
belangrijk genoeg om te blijven boeien; een
paar flinke coupures er in zouden geen
kwaad doen. In ieder geval heeft Johez-
Harmonie getoond dat het met zijn huidige
bezetting tot heel wat in staat is.
Johez-Gemengd Koor, onder leiding van
Johan van 't Vlie, verleende zijn mede
werking aan het feestprogramma. Met de
bescheiden krachten dezer groep waagde
het de dirigent onder meer mijn „Avond
lied" uit te voeren, een werkje dat vol
voetangels eri klemmen zit, niet het minst
v/at de samenklank aangaat. Het werd
echter een verrassing hoe het ensemble,
dat in de overige nummers moeilijk tot een
goed klankgeheel kon komen, omdat enige
stemmen te ijverig op hun eentje hun best
deden, nu plots wel een goed afgeronde en
beheerste koorklank liet horen, waarin de
stemming van het lied tot uitdrukking
kwam. Alleen de volmaakte rust van de
slotstrofe mankeerde nog. Maar dat be
reikt de heer Van 't Vlie wel, als hij zijn
mensen maar eenmaal zo ver heeft dat ze
aanvoelen dat beschaafde samenzang een
kwestie van beheersing van de klank is en
zacht zingen een probaat middel daartoe.
Aan de kunde van de directeur zal het niet
liggen.
Tijdens de pauze werd in de-Tuinza'al
receptie gehouden.
Het amusante gedeelte van de avond
kwam daarna en werd verzorgd door het
cabaret- en revueg'ezelschap „De Ghesellen
van den Spele".
De feestviering werd besloten met bal.
JOS. DE KLERK.
Molens in en om Haarlem
Dinsdagmiddag wordt in het museum
„Het Huis Van Looy" aan de Kleine Hout
weg een tentoonstelling geopend van af
beeldingen van de zeven nog bestaande
en vier-en-twintig door brand en afbraak
verdwenen molen? uit Haarlem en omge
ving. De bezienswaardige collectie is bij
eengebracht en ingericht door mejuffrouw
dr. G. H. Kurtz, die de beschikking had
over veel waardevol materiaal uit het ar
chief der gemeente, van de vereniging
„Haerlem" en van de vereniging „De Iiol-
landsche Molen".
Deze expositie zal zeker de aandacht
trekken van allen, die belang stellen in
oudheidkunde en geschiedenis. Men vindt
er vele historische stadsgezichten, herin
neringen aan volkomen van aspect veran
derde stadskwartieren en een bijzonder
mooie reeks prenten van oude buiten
plaatsen aan het Spaarne in hun glorietijd.
In een der vitrines treft men een soort
foto-reportage aan van het vergaan in de
vlammen van de bekende korenmolen „De
Adriaan" in het jaar 1932. Een groot aan
tal tekeningen, sommigg in kleur, laat de
bezoeker zien hoeveel en .welke molens
zich in de zeventiende en achttiende eeuw
nog in de binnenstad bijvoorbeeld langs
de Zijlweg, Raamgracht en Kinderhuis-
singel vaak op grondvesten van oude
torens bevonden. Ook de technische zijde
is niet verwaarloosd en wordt, behalve
door enige modellen, geïllustreerd door
constructieschetsen van een houtzaagmo
len en een watermolen.
De tentoonstelling zal worden geopend
door mr. dr. P. G. van Tienhoven, voor
zitter van de vereniging „De Hollandsche
Molen" en tot 23 October dagelijks te be
zichtigen zijn. De organisatrice hoopt niet
alleen op publieke belangstelling, doch te
vens op schoolbezoek.
Aafjes en Eyck. De dichter Bertus
Aafjes heeft dezer dagen in het stadhuis te
Heerlen een expositie van werken van
Charles Eyck geopend. Hij noemde deze
tentoonstelling zelfs voor ingewijden een
openbaring en roemde Charles Eyck als
een kunstenaar, die een ononderbroken lof
lied op het leven heeft gezongen. In totaal
omvat de expositie 82 werken waaronder
twee glas-in-loodramen, enkele tekenin
gen en de veelomstreden schilderij van de
inhuldiging,
Ds. Jospin neemt afscheid
Gisteren heeft in de Waalse Kerk domi
nee Marc Jospin afscheid genomen van zijn
gemeente, die in grote getale was opge
komen om deze predikant, die in Haarlem
zowel op religieus als op cultureel gebied
zoveel werk heeft verzet, vaarwel te zeg
gen. Ds. Jospin gewaagde in zijn af scheids
predikatie dan ook van de grote trouw die
kerkeraad en gemeente altijd hebben be
toond, een trouw die zijn arbeid zeer heeft
vergemakkelijkt.
Namens de kerkei'aad en de gemeente
sprak na de dienst jhr. mr. C. J. A. den Tex,i
burgemeester van Bloemendaal, de vertrek
kende predikant toe. Hij bracht het vertrek
van ds. Jospin in 1939 in herinnering, toen
deze naar zijn vaderland ging om voor het
geestelijk welzijn te zorgen van de Franse
soldaten die aan het front stonden en de
blijdschap om zijn terugkomst in 1945 in
Haarlem. Hij loofde het werk van ds. Jos
pin en sprak vooral zijn bewondering uit
voor de wijze waarop deze het jeugdig ele
ment in de gemeente had weten te brengen
en te boeien. Namens de gemeente bood de
spreker ds. Jospin een pendule en een schil
derij aan.
Voorts sprak de opvolger van ds. Jospin,
ds. Bouvier, de vertrekkende predikant
toe. Er werd daarna di'uk gebi'uik gemaakt
van de gelegenheid om de beminde predi
kant de hand. te drukken. Zoals men weet,
gaat ds. Jospin thans officieel naar Amster
dam, waar hij reeds enige tijd werkzaam
was.
Een overzicht van de gebeurtenissen der laatste 1 j eeuw
In de tijd der Franse overheersing zijn
er grote verandei'ingen gemaakt in de
vaststelling van provincie- en gemeente
grenzen. Toen Nederland in 1813 zijn on
afhankelijkheid herkreeg, zijn die gedeel
telijk herroepen. In de jaren die daarop
volgden, kwamen er weer nieuwe wijzi
gingen. De mededeliixgen die daarover in
de nota van de heer K. Blauw (chef van
het archief ter Provinciale Griffie), een
bijlage, van het rapport der commissie-Ter
Veen te lezen zijn, volgen hier in het kort.
De provincies Noord- en
Zuidholland
Door de Grondwet van 1814 werden de
provincies weer als van ouds in het leven
geroepen. Administratief waren Noord- en
Zuidholland gescheiden, maar zij hadden
slechts één college van Provinciale Staten.
Het ene jaar werd in Den Haag vergaderd,
het andere in Haarlem. Leden waren de
vertegenwoordigers van de edelen, de ste
den en het platteland. In de Staten van
Holland hadden de stedeix 49 van de 90
zetels, wat dus de meerderheid was. De
ridderschap had 14 leden en het platteland
(de eigen-geëifden) 27.
Bij de Grondwet van 1840 werden de
piovincies Noord- en Zuidholland geheel
zelfstandig. Noordholland kreeg toen 72
Het zal in Januari 1952 waarschijnlijk gereed
Op de begroting van Verkeer en Water
staat is voor 1949 een bedrag van negen
millioen gulden uitgetrokken voor de be
zetting van de werken aaix het Amsterdam-
Rijnkanaal.
Bij de voortzetting na de oorlog van deze
werkzaamheden stond men wegens de be-
perkte middelen die voor dit werk beschik
baar werden gesteld voor de keus, eerst de
vex-betering ter hand te nemen van het
oude Merwedekanaal benoorden Utx-echt
of dit te laten wachten en het nieuwe ka
naal eex'st vérder door te trekken van Jut
faas naar de Lek bij Wijk bij Duurstede
eix verder door de Betuwe naar de Waal bij
Tiel. Het gereed komen van de verbinding
van Amsterdam met de rivier de Waal werd
urgenter geacht, zodat het eerst met de
doortrekking is begomxen. De bedoeling is
om de resterende werken tussen Jutfaas
en Tiel zo snel mogelijk gereed te hebben.
Dat kan op 1 Januax'i 1952 het geval zijn.
Reeds voltooid zijn de schutsluizen bij
Wijk bij Duurstede en bij Ravenswaaij aan
de overkant van de Lek, de grondduikers
én de bruggen voor gewoon verkeer. Bo
vendien is het baggerwerk tussen Jutfaas
en Wijk bij Duurstede grotendeels gereed
gekomën. Voor 1950 is wederom negen mil
lioen gulden uitgetrokken.
Het belangrijkste werk dat tussen Jutfaas
en Wijk bij Duurstede nog moet voorden
gedaan is de bouw van een spoorbrug bij
Schalkwijk. De oxxdex-bouw is gereed; de
werkzaamheden aan de bovenbouw in de
constructiewerkplaats maken snelle vorde
ringen. Van het in de Betuwe gelegen ka
naal tussen Ravenswaaij en Tiel, dat als
regel met de Lek in open verbinding zal
staan, zijn de kanaaldijken voltooid. Thans
is de schutsluis te Tiel in uitvoering. Het
ligt in de bedoeling om in 1950 de oever
voorziening van dit gedeelte gereed te
krijgen. Wegens het wisselend peil het
verschil tussen hoog en laag water bedraagt
hier enige meters zullen de oevervoor
zieningen een grote oppervlakte beslaan.
Voorts zal worden begonnen met het bag
gerwerk in de Betuwe en zal worden be
gonnen met het maken van de werken tot
verdieping van het gedeelte van de Lek
ter plaatse waar het kanaal de rivier
kruist. De diepte van de Lek is namelijk
één meter minder dan die van. de Waal.
Tenslotte zal in 1950 ook de spoorbrug bij
Schalkwijk zijn voltooid en met de oever
voorziening tussen Jutfaas en Wijk bij
Duurstede een begin worden gemaakt.
Mocht de x-egering ook voor 1951 negen
millioen op de begroting plaatsen, dan zou
den reeds in dat jaar vier millioen be
schikbaar komen voor de werken tot ver-
betering van het kanaal benoorden Utrecht.
Met deze verbeteringswex-ken zijn in totaal
nog twaalf millioen gulden gemoeid. Voor
deze twaalf millioen moeten nog enkele
kleinere kunstwerken worden uitgevoerd.
Deze bestaan in hoofdzaak uit baggerwer-
ken, boordvoorzieningen en verharding van
wegen. De aanleg van nieuwe kanaaldijken,
die in dit vak als gevolg van de slechte
ondergrond een kostbaar en tijdrovend
wex'k is geweest, is reeds voltooid.
Na de voltooiing vaix de verbetering
van het kanaal benoordeix Utrecht zal Am
sterdam verboxxden zijn met de Waal door
een rechtstreekse waterweg,,met een bo
dembreedte van 50 meter en een bodem-
diepte van vier meter beneden de laagste
waterstand en met bruggen die negen
meter liggen hoven de hoogste waterstand.
Het kanaal zal dan ook voor kustvaarders
te gébruiken zijn. Het zal voldoen aan de
eisen van het moderne scheepvaartverkeer,
dat door grotere schepen, grotere snelheden
en het vax-eix met eigen motorkracht een
zi|n
geheel ander karakter heeft dan het water
verkeer van zestig jaar geleden, toen door
het graven van het Merwedekanaal de ver
binding Amsterdam-Vreeswijk tot stand
kwam.
F. Bordewijk 65 jaar
Vandaag heeft de bekende schrijver F.
Bordewijk de leeftijd van 65 jaar bereikt.
Hij werd geboren te Amsterdam, studeerde
rechten in Leiden en beoefent in het da
gelijks leven het beroep van advocaat. In
1916 maakte hij zijn debuut in de letter
kunde met een onder pseudoniem ver
schenen dichtbundel, doch al spoedig ver
koos hij de prozavorm, waarin hij een zeer
persoonlijke stijl ontwikkelde. De criticus
Binnendijk gewaagde in een bespreking
zelfs van „zuiver px-oza". Zijn nu reeds
zeer omvangrijk oeuvre werd in 1919 ge
opend met de eerste reeks „Fantastische
vertellingen" in de trant van Edgar Allan
Poe, "betrekkelijk kort daarna gevolgd door
zijn opzienbarende experimentele romans
„Bint" en „Knorrende Beesten".
Men prijst Bordewijk in de litteraire cri-
tiek vooral om zijn effectieve en karak
teristieke woordkeus en kenschetst hem
als een x'ealist met een bijzondere visie.
Als romancier deed hij vooral van zich
spreken door het vele malen herdrukte
boek „Karakter". Anderen beschouwen
zijn korte schetsen en verhalen zoals
die voorkomen in zijn bundels „De Win
gerdrank" en „De Korenharp" als de
sterkste uitingen van zijn talent. In 1940
publiceerde hij ook een verzameling van
drie toneelstukken.
Sedert de oorlog verschenen van Bor
dewijk onder meer: „Apollyon" en „Eiken
van Dodona". Kort geleden is de merk
waardige novellenbundel ..Het Eiberschild"
uitgekomen, waarin hij duister Den Haag
beschreef en de proefneming waagde om
417 verouderde woordexi en uitdrukkingen
door de moderne taal te mengen.
Motor over de kop
Een Zaanse motorrijder, met een Heems
kerks meisje op de duo reed door Bever
wijk, toen hij plotseling, mede door
het feit dat hij een praatje met zijn duo-
passagiere maakte, tegen een boom reed
eix daardoor over de kop vloog. De jonge
dame liep een wond aan haar been op en
de motorrijder kreeg vex'scheidene schaaf
wonden. De motor was lelijk gehavend.
DE MIST STREMDE DE SCHEEPVAART
In de nacht van Zaterdag op Zondag was
de mist voor de kust zo dik, dat het scheep
vaartverkeer in de IJmuidense haven stil
kwam te liggen. Om elf uur kon Zondag
ochtend het eerste schip weer binnen
komen.
Gelijk gericht. Naar het ANP te Brussel
verneemt heeft het intergealliëerd bu
reau voor hex'stelbetalingen op 6 Oc
tober zijn goedkeuring gehecht aan een
toewijzingsprogramma voor Duitse in-
dustriegoedex'en, waarbij aan Nederland
de vrijwel volledige chloor- en soda-
fabrieksinstallatie van I.G. Fax'ben te
Ludwigshafen voor een waarde van
138.000 rijksmark basis 1938, werd toe
gewezen.
Een gelijkrichters-installatie hiex'uit
is bestemd voor de Nederlandse kristal-
sodafabriek te Linne-Herten, die gedu
rende de Duitse bezetting geheel werd
leeggeroofd exx nu weer hersteld is. Door
deze gelijkrichterinstallatie zal deze fa
briek binnenkort haar volle capaciteit
van 1939 weer kunnen bereiken.
De onlangs gepleegde roofoverval op het postagentschap in Driehuis is voor de
bewoners van deze plaats aanleiding geworden om in dit kantoortje een alarminstalla
tie te laten aanbrengen. Zaterdagmiddag droeg notaris J. Anten van Driehuis deze
aan de kantoorhoudster van het postagentschap mejuffrouw R. Aris over
leden van de Provinciale Staten: 44 ver-
tegenwoordigden de steden, 6 de ridder
schap en 22 de landelijke stand.
Gedurende de jaren 17951811 telde
Noordholland 173 gemeenten. In de jaren
18121817 waren er 106, maar in 1817
werden er 149 van gemaakt. Dus toch nog
24 miixder dan er eerst geweest waren.
Later werden kleine correcties op de
grenzen aangebracht. De grens tussen
Haarlem en Heemstede liep dwars door de
woningen van de Meesterlottenlaan, die
werd toen verlegd tot het midden van de
laan.
De grens tussen Noord- en Zuidholland
liep dwars door het Haaxdemmermeer. Toen
na de drooglegging in 1855 de gemeente
Haarlemmex-meer tot stand kwam werd die
gehele polder bij Nooi'dholland ingelijfd.
In 1827 werd dSor Gedeputeerde Staten
een nieuwe indeling der gemeenten voor
bereid. Het streven was 24 kleine gemeen
ten met andere te verenigen. Wat onze
omgeving beti'eft, werd voorgesteld Berken-
rode te verenigen met Heemstede, Haarlem-
merliede met Spaarnwoude, Houtrijk en
Polanen met Spaarnwoude en Zuid Schalk
wijk eveneens met Spaarnwoude.
Dit plan werd evenwel door de Koning
verworpen.
In 1846 kwam er een nieuw voorstel om
het aantal gemeenten te verminderen. Dit
beoogde om 13 gemeenten op te heffen. Nu
wilde men alleen Berkenrode onder Heem
stede brengen en Spaarndam en Spaarn
woude ónder Haarlemmerliede.
Maar ook deze poging had geen succes.
Het duurde nu tot 1848 en 1849 voor er
nieuwe plannen kwamen. De Gouverneur
(Commissaris des Konings) wilde 23 ge
meenten met andere samenvoegen.
Bennebroek, Heemstede, Berkenrode en
Vogelenzang moesten één gemeente wor
den. Haax'lemmerliede (zonder Hofambacht)
zou één worden met Zuid Schalkwijk,
Spaarnwoude zou bij Spaai-ndam komen,
Houtrijk en Polarfen bij Hofambacht, ter
wijl Bloemendaal Vogelenzaxxg zou verlie
zen, maar Schoten er bij krijgen.
De minister van Binnenlandse Zaken
verzocht evenwel nieuwe voorstellen. Toen
kwam er een voorstel om Nooi'dholland te
verdelen in lï steden en 29 districten, die
door kleine gemeenten gevormd zouden
worden.
Distx-icten in onze omgeving waren
Limmen-Castricum-Uitgeest-Heemskerk-
Wijk aan Zee en Duin-Beverwijk en Vel-
sen.
Bloemendaal-Zandvoort-Bennebroek-
Heemstede-Berkenrode-Zuid Schalkwijk-
Haarlemmerliede-Houtrijk en Polanen-
Spaarnwoude-Spaanidam en Schoten.
De Gouverneur en ook Gedeputeerde
Staten hadden tegen dit plan grote bezwa
ren. Gemeend werd dat de belangen dei-
ingezetenen opgeofferd zouden woi'den aan
de vereenvoudiging.
Die bezwaren hadden tengevolge dat het
plan werd omgewei-kt. Daarbij werd het
aantal districten tot 33 verminderd.
Onder de nieuw ontwoi-pen districten
waren:
Beverwijk-Wijk aan Zee en Duin-Castrï-
cum-Heëmskerk en Velsen.
Bloemendaal-Zandvoort-Spaarnwoude-
Spaarndam en Schoten.
Bennebrock-lIeemstede-Berkenrode-Zuid-
Schalkwijk -Haarlemmerliede-Houtrijk en
Polanen.
Gedeputeerde Staten bleven toch hun
bezwaren handhaven. Dit leidde er toe, dat
ook dit plan in 1850 ter gi'iffie werd gede
poneerd.
Toch moest er wat gebeuren, want vele
gemeenten hadden zo weinig kiezers dat er
geen gemeenteraad gekozen kon worden.
Minstens 25 kiezers waren er nodig, maar
Bennebroek had er slechts 16, Berkenrode
5, Haarlemmerliede 12, Zuid Schalkwijk 4,
Houtrijk en Polanen 9, Spaarnwoude 14 en
Spaarndam 23.
Een commissie uit Gedeputeerde Staten
stelde onder andere de volgende samenvoe
gingen voor:
Bennebroek-Heemstede-Berkenrode-Vo-
gelenzang.
Haarlemmer]iede-Zuid Schalkwijk.
Spaarnwoude-Spaarndam.
Houtrijk en Folanen-Sloten.
Schoten-Bloemendaal.
Uitgeest-Heemskerk.
Aanneming zou betekend hebben 36 ge
meenten minder. Dit voorstel vond geen
genade en teen kwam er een om 12 samen
voegingen.
Daaronder v/aren:
Bennebroek-Heemstede-Berkenrode.
Haarlemmeriiede-Zuid Schalkwijk-Hout
rijk en Polanen.
Spaarnwoude en Spaarndam.
Latex- werd dit voorstel gewijzigd met het
voorstel om Vogelenzang bij Bennebroek
te voegen.
Tenslotte kwam in de jaren 18541868
een negentigtal combinaties tot stand, die
bij wet bekrachtigd werden. In deze om
geving werden samengevoegd: Berkenrode
met Heemstede, Spaarnwoude met Haar
lemmerliede. Zuid Schalkwijk en Houtrijk
en Polanen met Haarlemmerliede en
Spaarnwoude.
Haarlem heeft enige keren zijn gi'enzen
verlegd en wel in 1884 en 1927. Het gevolg
was dat de gemeenten Spaarndam en
Schoten werden opgeheven.
Wij hebben reeds medegedeeld dat de
Commissie-Ter Veen thans voorstellen zal
indienen om het aantal gemeenten in
Noordholland van 121 te verminderen tot
58.
Het is nog niet bekend met welke voor
stellen de commissie zal komen. Wel hebben
wij al medegedeeld, dat aangenomen kan
worden dat de gemeente Bennebroek zal
blijven bestaan, maar dat haar gebied ver
groot zal worden (bijvoeging van Vogelen
zang?
Ook moet het in het voornemen liggen
Haarlemmerliede en Spaarnwoude als ge
meente te handhaven, maar die gemeente
zou voor het grondgebied dat zij aan Haar
lem en Amsterdam moet afstaan, schade
loos gesteld worden, (Samenvoeging met de
wijk Zwanenburg in het Noorden van
Haarlemmermeer?
SCHEEPVAART
Kota Agoeng, RotterdamJava 9 Oct. v.
Southampton. Kota Baroe, Rotterdam
Java pass. 9 Oct. Pantellaria. Volendam,
RotterdamBatavia 9 Oct. van Suez. Wil
lem Ruys, BataviaRotterdam pass. 9 Oct.
Perim. Meliskerk, MombassaAmsterdam
pass. 9 Oct. Perim. Molenkerk, Rotterdam
—Japan 9 Oct. van Singapore. Poelau Laut,
AmsterdamMombassa pass. 9 Oot. Guar-
dafui. Rotti, AmsterdamJava pass. 8 Oct.
Malta. Slamat, 8 Oct. van Batavia naar
Cheribon. Stuyvesant, 9 Oct. van Laguaira
naar Trinidad. Tawali, Amstei'damJava
pass. 8 Oct. Perim. Tosari, JavaRotterdam
9 Oct. van Singapore. Van der Waals, 9 Oct.
van Rotterdam te Calcutta. Waterman, Rot-'
terdam—Bdtavia 10 Oct. te Belawan.
De regeling voor de Belgische grens-
arbeiders, waarbij dezen wegens de deva
luatie een valuta-toeslag op hun lonen
krijgen, is door de Belgische arbeiders in
de Maasti'ichtsche industrieën aanvaard. In
deze stad zijn ongeveer duizend Belgische
werknemers en werkneemsters werkzaam.
In het Gebouw voor Kunsten en We
tenschappen te 's Gravenhage heeft het
Residentieoi'kest Zaterdagavond het winter
seizoen geopend met een concert onder lei
ding van de nieuwe dirigent Willem van
Otterloo.
Van 18 tot en met 20 October zal in de
Haag'se Dierentuin weer een bedrijfsten-
toonstelling van „Figaro" worden gehouden.
En niet alleen met deze tentoonstelling zul
len de Nedei'iandse kappers het publiek, en
daarmee de belangstelling voor hun vak
lokken, maar ook met een nationaal kap-
concours, een schoonheidsdemonstratie en
de laatste snufjes uit Parijs.
De vreemdelingenpolitie heeft in de
hoofdstad drie Tsjechen aangehouden, die
illegaal over de Belgisch-Nederlandse grens
waren gekomen. In België en Frankrijk,
waarheen zij waren gevlucht, konden zij
geen werk vinden. Zij kwamen toen naar
ons land. Allen zijn teruggebracht naar het
land dat hun het eerste asyl heeft verleend.
In de op 20 October te houden buiten
gewone vergadering van aandeelhouders
der N.V. Wei'kspoor zal worden voorgesteld
de heer ir. G. Leverland tot directeur te
benoemen. De directie zal dan weer uit
vier leden bestaan.
De minister van Sociale Zaken heeft
aan de gemeentebesturen medegedeeld, dat
ook in de komende winter aan personen die
een uitkering ontvangen krachtens de be
palingen van de sociale bijstandsregeling
een brandstoffenbijslag moét worden ver
strekt.
De abnormaal lage waterstand van de
gi'ote rivieren houdt nog steeds aan. In Tiel
werd de laagsie rivierstand van de Waal
in deze droge periode geregistreerd: 2.10
meter plus N.A.P.
In Bussum is in het plantsoen aan de
Fredei'ik van Eedenweg een monument
onthuld voor alle gevallenen uit deze
Gooise gemeente.
Onderduikers, die tijdens de bezetting
een gastvrij onderkomen vonden in Varsse-
veld hebben aan de bevolking vijf glas-in-
lood-ramen in het gemeentehuis aange
boden.
Particuliere grondbezitters te Velp en
Roosendaal hebben een protest ingediend
tegen een namens het ministerie van Oorlog
verzonden brief, waarin rond duizend
hectare grond wordt gevorderd. Het rijk
wenst deze gronden als militair schietter-
rein te huren. Het zal tot vordering over
gaan, wanneer de eigenaren niet zouden
toestemmen.
Op de Nijmeegse kermis is de z.g.
„wolkenkrabber-zig-zag" waarmee op 'de
Haagse kermis een dodelijk ongeluk is ge
beurd, vrijgegeven als publieke vermake
lijkheid. Twee conti'oleurs kunnen door een
druk op de knop de gehele machinerie tex--
stond stopzetten.
Na een klopjacht zijn enkele jacht
opzieners in Haaksbergen er in geslaagd
een wild zwijn van 170 pond te schieten.
Op het terrein van de Fries-Groningse
suikerfabriek is een arbeider omgekomen
doordat een hoge berg kolengruis in bewe
ging kwam en hem bedolf. Hij had nog kans
gezien zijn mede-ax'beiders te waarschuwen.
Dc recherche in Amsterdam heeft een
politieke delinquent aangehouden, die zich
voor Canadees uitgaf en die bekende dat
hij 2 inbraken in Vught. 12 in Tilburg,
3 in Breda, 2 in Roosendaal en 2 in Zuilen
had gepleegd.
HAARLEIV EN OMGEVING
De uitslag van de aanbesteding van de
bouw van een garage voot politie in de
Lange Wijngaardsti'aat te Haai'lem is: Wed.
II. G. de Vries f 10.355, firma G. J. Veld
wijk en Zn. f 10,203, P. Sprenger f 10.175.
In de dienst der Allcdagkerk te Haai'
lem gaat moi'gen, Dinsdagavond in de
Broederkerk aan de Parklaan voor ds.
Schütz. Het koor der Broedergemeente zal
dan zingen.
De heer Jaap Buys Jr. spreekt van
avond, Maandag 10 October, in het Vrijzin
nig Protestants Jeugdhuis, Gedempte Oude.
Gracht 47, voor de Democratisch-socialis-
tische jongeren-vereniging „Nieuwe Koers"
over ..Het boek van vandaag".
Tot onderwijzeres aan de openbare
school te Purmer is benoemd mej. G. Hof-
meyer te Haarlem.
De Reclasseringsgroep van Humanitas
vergadert Donderdag .13 October in „De
Nijverheid", Jansstraat, Mr, C. Blankevoort
secretaris van het Genootschap houdt daar
een inleiding.
De heer A. van Viersen Sr., wonende
Dahliastraat 6, viert 15 October zijn 40-
jarig jubilé als handzetter bij de firma
BoomRuygrok. De heer Van Viersen was
een reeks van jaren voorzitter van de Haar
lemse Speeltuinfederatie, nu is hij ere
voorzitter.
Op de hoek van de Bronsteeweg en de
Pieter Aei'tslaan te Heemstede zijn Zondag-
moi'gen in de mist een autobus van de N, Z.
H. V. M. en een autobus uit IJmuiden tegen
elkaar gebotst. De bus uit IJmuiden werd
beschadigd en moest worden weggesleept.
De letterlievende vereniging ,,J. J.
Cremer" opent het seizoen op Maandag 17
October met een voorstelling in de Stads
schouwburg. Opgevoerd wordt „Komedie",
spel in drie bedrijven door Henk Bakker en
Jan van Ees.
Nieuwe reddingboot
naar Zandvoor?
De sedert kox-t voltooide motorstrand-
reddingboot „Baron van Kattendijke" die
vorige week een geslaagde proefvaart
maakte op de Loosdrechtse plassen, zal
voorlopig worden gestationneerd in Zand-
voort.
Het zusterschip, de Zandvoortse motor-
strandreddïngboot „C. A. Dudok de Wit"
moet in Amsterdam worden voorzien van
een dubbele bodem in de kiel, welke
werkzaamheden enkele maanden in beslag
zullen nemen.
Daar men in Katwijk, de definitieve
standplaats van de „Kattendijke", nog
geen botenhuis bezit, zal de nieuwe red
dingboot voorlopig werden ondergebracht
in het botenhuis van de „Dudok".
Dinsdag zal de Zandvoortse bemanning
over zee haar boot naar Amsterdam bren
gen, waarna men nog diezelfde dag, even
eens over zee, met de „Kattendijke" in
Zandvoort hoopt terug te keren.
Koninklijke Olie
Unilever
Philips
A. K. U.
Fokker
Nederlandse Ford
Nederlandse Kabel
v. Berkei's Patent
Scheepvaart-Unie.
Holl Amerika Lijn
Deli Maatschappij
H, V, A
A'dam Rubber
Ned. Handel Mij.
N.-I. Handelsbank
Billiton Mij. H
Slotkoers
Vrijdag
310%
245%
240%
191%
151
293
302
121%
160%
169%
153
170%
149
163%
105
325
Openings
koersen
308%
244%
240%
192%
152%
169%
151%
