Reizende tentoonstelling met tips
voor cadeautjes en surprises
Zonder zorgen
PHILIPS H00RAPPARAAT
Meer industrialisatie noodzakelijk
De woningnood blijft in Haarlem
verontrustend stijgen
KLEINE WINKLER PRINS
RADIO
C Kort en Bondig
De man
4>
Dinsdag 1 November 1949
Haarlems Dagblad en Oprechte Haarlemse Courant
4
WINTERFEESTEN MET ONZE KINDEREN
Een tajel vol grote verrassingen uit kleine dingen.
In deze maand zullen op acht verschil
lende plaatsen jonge en oude Haarlem
mers in de gelegenheid zijn een beknopte,
maar zeer aantrekkelijke tentoonstelling
te bezichtigen, die vooral voor hen die
zich afvragen „Wat zal ik m'n kinderen,
m'n ouders of bekenden met de feestdagen
voor verrassing bezorgen?" bijzonder nut
tig kan zijn.
Deze door de Commissie Huishoudelijke
en Gezïnsvoorlichting in samenwerking
met de speeltuinverenigingen, het Club-
en Buurthuis, de Huishoud- en Industrie
school en de Ambachtsschool georgani
seerde expositie „Winterfeesten met onze
kinderen" biedt een schat van ideeën en
tips voor allen die over enige vrije tijd
en een dosis handigheid bezitten. Maar
dat laatste kan aangekweekt worden,
vooral door middel van de handenarbeid-
cursussen die onder auspiciën van de
Huishoudelijke- en Gezinsvoorlichting
worden gegeven en waarover de gedien
stige dames op de tentoonstelling, die in
een aantal Haarlemse scholen en clubhui
zen van speeltuinen te zien zal zijn, gaarne
alle mogelijke inlichtingen zullen geven.
We hebben gisteren een kijkje genomen
in het huis Frans Halsstraat 7, waar de
collectie ook vanmiddag en vanavond nog
bezichtigd kan worden en hebben ver
baasd gestaan over de vele mogelijkheden
die er nog schuilen in een oude krant of
wat pakpapiersnippers. Met luciferdoosjes
kan een jeugdkamp worden nagemaakt,
of een ameublement voor het poppenhuis,
plak- en vouwwerk heeft een hond van
een oud „Haarlems Dagblad" of een pop
petje van karton tot resultaat. Er zijn
voorbeelden van wel kostelijke, maar zeker
niet kostbare dozen, of van een trekkar-
retje met een langoor ervoor en er zijn
patronen voor snoepzakjes en adreskaarten
voor Sinterklaaspaketjes. Bovendien is een
hoek ingeruimd voor de voorlichting over
goede jeugdlectuur.
Wethouder W. F. Happé sprak gister
middag in het met kerstkransen en andere
feestelijke attributen gezellig versierde
zaaltje een openingswoord, waarbij ook
van buiten de stad, onder meer uit Heem
stede en Amsterdam belangstellenden
aanwezig waren. De landelijke Commissie
Huishoudelijke en Gezinsvoorlichting was
vertegenwoordigd door haar secretaris, de
heer R. Smit Jr. Mevrouw Cremers-de
6 PRODUCTEN DER
RV, GUMFABRIEK OVERSCHIE
Bruyn had bericht van verhindering ge
zonden.
„Bij alle bescheidenheid van opzet, zo
zei de wethouder, is deze tentoonstelling
niettemin van grote betekenis, juist omdat
zij verband houdt met het gezinsleven".
De winterfeesten spelen daarin een grote
rol. Zij geven aanleiding tot gezelligé din
gen, tot surprises, tot versieringen. Het is
belangrijk daarbij de activiteit der ge
zinsleden in te schakelen. De kinderen
kunnen leren zelf bij te dragen tot die
feestelijke sfeer van de Decembermaand,
want, zo zei de heer Happé, het moet
niet zo zijn. dat de kinderen slechts profi
teren van de zorgen der ouders. Zij moe
ten zelf actief aan het gezinsleven deel
nemen en bijdragen tot de sfeer van het
gezin. Namens het gemeentebestuur sprak
de wethouder de wens uit, dat deze kleine
tentoonstelling ten volle aan haar doel
20U beantwoorden tot voldoening ook van
de velen die haar hebben helpen organi
seren.
rijdt U alleen met een eerste klas wagen.
Verhuur zonder chauffeur uitsluitend
per K.M.
Autogarages
OLIESLAGERSLAAN 36 - TELEF. 10570
KONINGINNEWEG 112 - TELEF. 12402
(Adv.)
Bazar in het wijkgebouw
aan de Ged. Oudegracht
In de rij der grote en kleine bazars schaart
zich ook de jaarlijks w eer kerende bazar in
het Wijkgebouw van Wijk I der Nederlands
Hervormde Gemeente, die Woensdagmiddag
en -avond gehouden wordt. De hoge uitgaven
voor de ziekenzorg, gezinszorg en jeugdwerk
in de wijk vragen om bijzondere inkomsten.
Deze hoopte men ook dit jaar uit de op
brengst van de bazar te verkrijgen.
De grote zaal van het Wijkgebouw aan de
Gedempte Oude Gracht leent zich uitstekend
voor een dergelijke verkoop. Ook de spelle
tjes en theetent vinden er een ruime plaats.
Links wordt de „goedkope winkel" geopend
met keurige jongensjasjes, meisjestruitjes
met rokjes van acht tot vijftien jaar. In het
midden troont de handwerktafel met vele
nuttige breiwerkjes (washandjes, panlappen.
baddoeken, onderkleren, babygoed) en ook
heel mooie wollen babyjasjes met mutsje,
meisjes pullovers, slipovers, truien.
De sierhandwerken liggen weer op een
aparte tafel. Huishoudartikelen en comistibles
zijn er te kust en te keur evenals boeken en
postpapier. Des middags zijn er spelletjes voor
kinderen en 's avonds voor ouderen. De prij
zen van de grote verloting kunnen des avonds
worden meegenomen. De theetent verschaft
ook limonade, koffie, snoeperijen en een
pittig hapje. Gezelligheid viert er hoogtij,
's Avonds bij het rad van avontuur beproeft
menigeen zijn geluk.
De bazar wordt Woensdagmiddag door ds.
G. J. Waardenburg geopend en des avonds
gesloten.
Mr. 3. D. 3. E. v. d. Berg voorzitter
Raad van Arbeid in Dordrecht
Naar wij vernemen is mr. J. D. J. E. v. d.
Berg, wonende te Bloemendaal, thans
directeur van het PBVO in Noordholland,
benoemd tot voorzitter van de Raad van
Arbeid te Dordrecht, ter vervulling van de
vacature van mr. N. E. K. van Esveld die
benoemd werd tot voorzitter van de Raad
van Arbeid in Rotterdam.
GROOT OPERACONCERT
Donderdagavond 3 November geeft Haar
lems Gemengd Koor in de Gemeentelijke
Concertzaal een operaconcert met een geheel
nieuw programma. Op veler verzoek wordt
evenals verleden jaar het kerkkoor uit
Cavalleria Rusticana ten gehore gebracht
Aan dit concert werken mede de sopraan
Greet Koeman en de tenor Chris Scheffer.
beiden van de Nederlandse Opera. Zij zullen
onder meer aria's en duetten zingen uit Faust.
Paljas en Troubadour. Emmy van Eden ver
zorgt de begeleiding. Het geheel staat onder
leiding van Jan Booda.
SUIKERBIETENOOGST IN DE NOORD
OOSTPOLDER
De in de Noord-Oostpolder verbouwde
oppervlakte suikerbieten bedraagt plm.
640 ha. met een opbrengst van 23 millioen
kg. bieten en 15 millioen kg. groene mas
sa. De bieten zijn reeds grotendeels per
schip aan de suikerfabrieken afgeleverd.
De suikeropbrengst hiervan zal ongeveer
3.600.000 kg. bedragen. De groene massa
bedraagt 25 ton per ha., die 137,50 per
ha. opbrengt. Naast het genoemde kwan
tum is nog 569 ha. suikerbieten bij pach
ters verbouwd en 40 ha. op de staatsbe
drijven.
Geheel compleet f 175.—
THEO v. AiVIERONGEN
De Radio Specialist van Heemstede
RAADHUISSTRAAT 35 - TELEFOON 29449
(Adv.)
Ook de Haarlemse bevolkingsstructuur toont dit aan
Een week geleden bespraken wij de in
dustrialisatie in Nederland. Aanleiding
daartoe was de nota die de minister van
Economische Zaken aan de Tweede Kamer
gezonden heeft, waarin hij mededeelde dat
in ons land elk jaar 40.000 nieuwe arbeiders
in het productieproces moeten worden op
genomen. Dit feit is voor de regering aan
leiding om aandacht te wijden aan de in
dustrialisatie in Nederland, omdat aange
nomen moet worden dat een zeer belang
rijk aandeel van die arbeiders door de
industrie zal moeten worden opgenomen.
Wij hebben eens nagegaan hoe de be
volkingsstructuur in Haarlem is.
Er komen, dat zal voor ieder duidelijk
zijn, meer werklieden op de arbeidsmarkt,
omdat meer kinderen de leeftijd bereiken
dat zij aan het werk moeten gaan dan er
arbeiders afvallen doordat zij te oud wor
den. Wij moeten dus eerst vaststellen hoe
veel kinderen er in Haarlem zijn die in de
komende jaren in het productieproces wor
den opgenomen.
Het aantal jongens dat thans 18 jaar is
bedraagt 1135. Daarentegen werden dit
jaar 619 mannen 65 jaar. Voor dit jaar
geeft dit dus een verschil van 516.
Voor de komende jaren zijn de cijfers:
Geboren in: Verschil:
1932: 1241 1885: 632 609
1933: 1166 1886: 646 520
1934: 1178 1887: 678 500
1.935: 1245 1888: 675 570
1936: 1195 1889: 703 492
1937: 1189 1890: 765 524
1938: 1270 1891: 772 498
1939: 1256 1892: 818 438
1940: 1307 1893: 926 381
Natuurlijk kan men deze cijfers niet zon
der reserve naast elkaar zetten. Als er nu
632 arbeiders zijn die in 195"0 65 jaar wor
den en 1241 17-jarigen die dan 18 jaar wor
den moet rekening gehouden worden met
de sterftekans. Die is voor bejaarden aan
zienlijk hoger dan voor jeugdige personen.
Deze overweging is vooral voor de beoor
deling van de cijfers over later jaren van
belang. Als er nu 1307 jongens zijn van 9
jaar, is aan te nemen dat er in de komende
9 jaar slechts weinige door de dood zullen
In een jaar vermeerderde het aantal urgente gevallen
van 385 tot 1272, dat der onhoudbare van 60 tot 128
Nu de Distributiedienst zo goed als op
geheven is, kreeg het Haarlemse Huisves
tingsbureau in het gebouw in de Zijlstraat
de beschikking over lokalen op de begane
grond. Daar is men ruimer gehuisvest, ter
wijl het publiek een betere wachtgelegen-
heid heeft gekregen.
Toen wij dezer dagen een kijkje namen
om ons van die verbetering te overtuigen,
toonden de ambtenaren zich met de ver
andering natuurlijk ingenomen. Maar er
werd onmiddellijk aan toegevoegd: Met een
groot aantal nieuwe woningen zouden wij
nog meer in ons schik zijn geweest. Daar
aan zouden wij vreugde beleven, want het
is troosteloos en vermoeiend werken als je
bent aangewezen om problemen op te los
sen en dan moet ervaren dat die aldoor in
gewikkelder en moeilijker worden.
De statistiek toont ook duidelijk aan dat
de woningnood in Haarlem nog steeds- ver
ontrustend aan het stijgen is.
Een jaar geleden waren er 60 onhoud
bare en 385 urgente gevallen. Nu zijn deze
aantallen 128 en 1272. In dat jaar zijn er
dus 68 onhoudbare en 887 urgente gevallen
bijgekomen.
Onder „onhoudbare" gevallen worden nu
de vroegere „erepeer"-gevallen gerang
schikt.
Van maand tot maand stijgen de cijfers,
niettegenstaande toch vele mensen gehol
pen worden. In de afgelopen maand wer
den 2 onhoudbare en 66 urgente gevallen
opgelost. Maar er kwamen, als steeds, meer
gevallen bij dan geholpen werden, namelijk
140 urgente en 5 onhoudbare gevallen-
Alleen als er vele nieuwe woningen wor-
15 NOVEMBER
verschijnt de
encyclopaedic.
BIJ DE UITGEVER UITVERKOCHT
LOOSJES
KAN NOG LEVEREN
(Adv.)
den bijgebouwd, zal over jaren het tijdstip
bereikt kunnen worden waarop de balans
omslaat. Eerst dan zal van verbetering ge
sproken kunnen worden. Het aantal wo
ningen dat in Haarlem gebouwd wordt,
stijgt gelukkig van jaar tot jaar.
Nu zou het onjuist zijn te denken dat de
woningtoestand in Haarlem zo sterk achter
uitgaat als de statistiek tot uitdrukking
brengt. Zeer veel gevallen die het Huisves
tingsbureau als urgent noteert, hebben al
enige tijd bestaan, alleen waren zij nog niet
ter kennis gebracht van het bureau. De be
trokkenen hadden zich veelal nog niet tot
het bureau gewend, omdat zij toch nog niet
op hulp durfden hopen.
Het bouwvolume voor 1950
Enkele weken geleden hebben wij mede
gedeeld dat het bouwvolume voor Noord
holland (exclusief Amsterdam) vastgesteld
is op 2646 woningen. Daaronder zijn begre
pen 1250 montagewoningen. Gedeputeerde
Staten moeten dit bouwvolume over de ge
meenten verdelen.
In enkele bladen vonden wij de mede
deling dat het gevolg van de bepalingen,
die de minister van Wederopbouw en
Volkshuisvesting gemaakt heeft wat de
particuliere woningbouw betreft, zou zijn,
dat het beschikbare bouwvolume voor 1950
vrijwel geheel opgesoupeerd zal worden
voor de particuliere bouw. Bovendien is het
bouwvolume voor Noordholland voor 1950
belangrijk lager gesteld, daar voor 1949
voor die provincie (exclusief Amsterdam)
was vastgesteld op 4000, waaronder 1000
„geprefabriceerde" woningen. Dit betekent
zo wordt opgemerkt dat in 1950 bijna
geen volume beschikbaar is voor woning
bouw door woningbouwverenigingen en
voor herbouw van verwoeste of gesloopte
percelen."
Wij vernemen evenwel van de persafde
ling van 't departement van Wederopbouw
en Volkshuisvesting dat hier een misver
stand in het spel is. Allereerst is aan te
nemen dat een deel van de particuliere
woningbouw buiten het bouwvolume zal
omgaan. Bovendien is een onderverdeling
gemaakt voor de verdeling van het bouw
volume en alleen reeds daardoor wordt
zekerheid verkregen dat ook de woning
bouwverenigingen hun aandeel daarvan
zullen krijgen.
afvallen, zodat zij bijna allen in 1958 18
jaar zullen zijn. Anders is dat met de 926
mannen die nu 56 jaar zijn. Het sterfte
percentage onder die groep is immers veel
groter.
Officiële gegevens staven, dit. In 1948
stierven in Haarlem slechts 12 jongens van
5 tot 19 jaar. Daarentegen 79 mannen van
50 tot 59 jaar en 306 mannen van 60 tot 79
jaar.
Bovendien komt er geregeld vestiging
en vertrek voor, waardoor ook de samen
stelling der bevolking wat gewijzigd kan
worden. Door de thans heersende woning
nood is er evenwel geen vestigings-over-
schot in Haarlem. Integendeel er is thans
een klein vestigingstekort.
Lettende op deze reserves kan men dus
aannemen dat er in Haarlem in de komende
jaren ongeveer 550 mannen meer in het
productie-proces zullen moeten worden op
genomen.
Dit cijfer ligt iets lager dan de minister
berekende voor het gehele land. In Haar
lem woont iets meer dan het 1/60 deel van
de Nederlandse bevolking. Zou Haarlem
zich bij net landsgemiddelde aansluiten dan
zou het neerkomen op 640. Maar dit kan
zijn verklaring vinden in het feit dat er
streken zijn waar het geboortecijfer hoger
is.
Natuurlijk wil dit geenszins zeggen dat
elk jaar in Haarlem in de industrie werk
gezocht moet worden voor 550 arbeiders.
Want onder 550 zullen er ongetwijfeld ve
len zijn die een andere bestemming zullen
volgen. De minister heeft een schatting ge
maakt dat als Nederland in 1960 een bevol
king zal hebben van 11.000.000 de „be
roepsbevolking" zal bestaan uit 4.241.000.
In elk geval tonen deze cijfers aan dat
het ook in Hparlem nodig is alle aandacht
te besteden aan het vraagstuk der industri
alisatie.
Een SINT NICOLAAS cadeau
ATELIER C. SCHMIT
GASTHUIS VEST 13 - TELEFOON 16914
Vraagt vrijblijvend inlichtingen
(Adv.)
Doeken van Han van Meegeren
blijven twistpunten
De Belgische kunstkenner Jean de Coen
is er nog steeds van overtuigd, dat „De
Emausgangers" en „Het Avondmaal" geen
werken van Han van Meegeren zijn, doch
aan een zeventiende-eeuwse schilder moe
ten worden toegeschreven.
Deze opvatting wordt gedeeld door een
aantal experts en kunsthistorici, dat beide
doeken opnieuw heeft onderzocht.
De Coen baseert zijn bewijsvoering vooral
op verklaringen van de Amersfoortse schil
der en kunstkenner C. J. Snoeijerbosch, die
met het echtpaar Van Meegeren bevriend
was.
Na het overlijden van de schilder zou
mevrouw Van Meegeren de heer Snoeijer
bosch gezegd hebben, dat zij haar man de
bovengenoemde werken niet had zien
schilderen.
EDMUND KURTZ EN DE H. O. V. SPELEN
HET CELLO-CONCERT VAN SAINT-SAëNS
De reeks Vrijdagavond-concerten door de
H.O.V. wordt op 4 November voortgezet met
een programma, dat bestaat uit werken van
Franse componisten. De uitvoering geschiedt
onder leiding van Toon Verhey. met mede
werking van de Amerikaanse solist Edmund
Kurtz, die het cello-concert van Saint-Saëns
zal vertolken. Verder kan men horen de suite
„Kinderspelen" van Bizet en de Symphonie
in d kleine terts van César Franck.
ERRES en PHILIPS
BETALING IN OVERLEG
HAGEMAN
GED. OUDE GRACHT 52
tegenover de kerk TEL. 12762
(Adv.)
Burgerlijke stand van Haarlem
HAARLEM, 31 October 1949
BEVALLEN van een zoon: 28 Oct., M. van
der Plas—Nies; 29 Oct., M. A. van der Meij
Strijbosch; 30 Oct., B. Wittenaarde Vries;
T. Smit—Langeveld; J. A. Spronk—van
Leeuwen; M. C. de Vries—Caldenhove; 31
Oct., IJ. Kapteyn den BoumeesterAppel
boom; G. Luitenvan der Veen; J. Levering
-Bruning.
BEVALLEN van een dochter: 28 Oct., M.
W. IJslstra—de Regt; G. M. Witkamp—van
Dam; 29 Oct., W. H. GreshofBastmeijer; 30
Oct., G. T. Tollenaar—de Korte; H. J. W. van
EsOoms; M. C. de VriesCaldenhove; C.
Nieuwstraten—van Dijk, 2 d.; 31 Oct., M.
VeltmanNijman; W. J. van den BergVink.
OVERLEDEN: 29 Oct., A. Schaapde Goe
de, 69 j., Ie Hoogewoerddwarsstraat; H. Som-
meling, 21 d„ Hazepaterslaan; 30 Oct., W. van
den Bel, 72 j., Bellamystraat.
BINNENLAND
Het echtpaar Verhagen te Capelle (N.Br.)
werd verblijd met de geboorte van een drie
ling, twee jongens en een meisje.
In een buitengewone zitting van de ge
meenteraad van Assen heeft de scheidende
burgemeester, mr. J. Bothenius Lohman,
afscheid genomen van zijn gemeente, Hij
werd benoemd tot ereburger der stad.
Maandag is het telefoonverkeer tussen
Nederland en Hongkong geopend.
Zondag is de „Volendam" met 2000 repa
triërende militairen van de 7,-December-
divisie vertrokken naar Nederland.
Het Bijzondere Gerechtshof te Amster
dam heeft de ex-commandant van het „SS-
wachtbataljon Nord-West", de 53-jarige P. A.
Helle uit München tot 9 jaar gevangenisstraf
veroordeeld, nadat op 17 September de dood
straf tegen hem was geëist.
In de hoofdstad hebben sinds Zaterdag
weer enkele langvingers hun slag geslagen.
In de Kalverstraat werden eerst een lïngerïe-
zaak-in-verbouwing f 1100. 52 paar kou
sen en wat onderkleding ontvreemd en uit
een perceel in de Geuzenstraat, waarvan de
bewoners naar de bioscoop waren, verdwe
nen geld en gouden voorwerpen samen x 500
waard.
De tentoonstelling „uit de Schatkamers
der Middeleeuwen" in het Rijksmuseum te
Amsterdam is Zondagavond geslQten. In
totaal trok de tentoonstelling 67.873 bezoe
kers. Men had er 100.000 verwacht. Het laat
ste weekend zijn 3500 mensen de middel
eeuwse kunstschatten nog komen bekijken.
Rechercheurs van de Amsterdamse
politie hebben Zaterdag drie inbrekers aan
gehouden, toen deze een woning aan de
Radioweg, waarvan de bewoners niet thuis
waren, uitkwamen. Het drietal had zich
meester gemaakt van tafelzilver, gouden en
zilveren sieraden en een bedrag aan geld,
tot een totale waarde van ongeveer f2000.
Een hunner is een der „verhuizers" in de
„Onnes van Nijenrode-zaalc".
Het Bijzondere Gerechtshof te Amster
dam heel't de 39-jarige ex-rechercheur van
het bureau Joodse Zaken te Amsterdam, D,
C. tot 20 jaar gevangenisstraf veroordeeld.
Een bakkersvrouw uit de Jordaan te
Amsterdam vergiste zich Zaterdag en gaf een
klant bij vergissing in plaats van een briefje
van f 20 een brief van f 1000 terug. Klant en
briefje zijn spoorloos.
Na een langdurige ziekte is te Hilversum
op 56-jarige leeftijd overleden de heer Joost
Sluis, directeur van P. Sluis' pluimvee-, vee-
en vogelvoederfabriek N.V. te Weesper-
karspel.
De voormalige Willem III-kazerne te
Vlïssingen. welke tot voor kort aan het rijk
was verhuurd en gebruikt werd als „kamp"'
voor wederopbouw-arbeiders, zal met ingang
van 1 Mei als jeugdherberg worden gebruikt.
Het huis „Der Boede", onder Koude-
kerke. dat tijdens de bezetting diende tot
verblijf van de „Beauftragte des Reichs-
kommissars" ir. Zeeland, komt op 1 Januari
ter beschikking van de gemeente Vlissingen,
welke het als tehuis voor ouden van dagen
zal gebruiken. Daardoor zullen ook de nog
in Noord-Brabant geëvacueerde Vlissingse
oudjes naar Walcheren kunnen terugkeren.
De productie van aardappelmeel in ons
land zal dit jaar ongeveer 200.000 ton bedra
gen, 100.000 ton minder dan in 1948, toen van
overproductie kon worden gesproken. Bij
het begin van de campagne 1949 had men nog
een groot overschot van het vorige jaar.
HAARLEM EN OMGEVING
Op een gemeente-avond der Ned. Herv.
Gemeente te O verveen op Vrijdag 4 Novem
ber zal ds. F. J. Top van Drieberen spreken
over de arbeid van „Kerk en Wereld", waar
bij toepassende films worden vertoond.
Ds. N. Padt uit Oostzaan zal Maandag
avond 7 November voor de leden van de
afdeling Bloemendaal van de Nederlandse
Protestantenbond een lezing met lichtbeelden
houden over „Persoon, gedachten en werken
van Albert Schweitzer". De bijeenkomst
wordt in het kerkgebouw aan de Potgieter-
weg gehouden.
Jef Last spreekt Woensdagavond 2
November over „In het huis van de Islam"
voor leden en belangstellenden wan het
„Instituut voor Arbeiders Ontwikkeling", in
het Club- en Buurthuis Kampersingel.
Aan de rijksuniversiteit te Leiden is ge
slaagd voor het candidaatsexamen Neder
lands-Indisch recht de heer H. L. Leffelaar
te Heemstede.
Klaverjasnieuws
De stand van
de competitie va
in de Haar-
lemse Klaverjasbond
voor
Bedrijfsvereni-
gingen luidt:
Afd. A.
gesp.
gew. verl. pnt. sn.ont.
1. Boru I
2
2
0
4
88098
2. Nederland I
2
2
0
4
84382
83028
3. Johez I
2
2
0
4
4. Droste I
2
2
0
4
81054
5. Beijnes I
2
1
1
2
82524
6. G. E. B. I
2
1
1
2
81952
7. Stork I
2
0
2
0
82794
8. Spoor-boys I
2
0
2
0
81602
8. D. S. H. II
2
0
2
0
75350
10. DSH I
2
0
2
0
74974
Afd. B.
1. G. E. B. II
4
4
0
8
168982
2. D. S. H. III
4
3
1
6
166464
3. Beijnes II
4
3
1
6
160094
4. Droste II
4
2
2
4
163972
5. Beijnes III
4
2
2
4
161288
6. Spoor-boys II
2
2
0
4
87618
7. Boru II
4
1
3
2
164262
8. H. S. M.
3
1
2
2
125188
9. Nederland
3
1
2
2
119114
10. Boru III
2
0
2
0
80050
11. Johez II
4
0
4
0
157652
FEUILLETON
die zijn geheugen verloor
DOOR PATRICIA WENTWORTH
Vertaald uit het Engels
Ik werd opzettelijk neergeslagen,
herhaalde Abel Tattlecombe. Ik kan van
dat idee niet afkomen, en zei er nóóit
van afkomen. De dokter kan zeggen, wat
hij wil, en Abby kan het met hem eens
zijn, maar ik verzeker je, dat ik neer
werd geslagen. Ik kwam uit de zijdeur
en liep tot de rand van het trottoir,
alleen maar om even een luchtje te
scheppen, voordat ik naar bed ging. Het
licht scheen van binnen uit op straat en
ik kon zien, dat het nat was, zodat ik
niet het trottoir afliep, omdat ik onmid
dellijk weer terug wilde gqan. Het was
erg zacht buiten, maar vochtig, er zat
regen in de lucht. Ik liet de deur achter
me open staan en liep tot de trottoirrand,
waar ik even stilstond. Een auto kwam
in volle vaart aanrijden. Juist op het mo
ment, dat deze vlakbij was, gaf iemand
me een duw tussen mijn schouders. Ik
viel neer cn verder herinner ik me niets
meer, behalve mijn ontwaken in het zie
kenhuis. Dat is 6 weken geleden, en ik
lig nu al een week hier bij m'n zuster
thuis, en jij bent de eerste, die naar me
luistert, als ik zeg, dat ik neergeslagen
werd. „Wiè zou jou nu neer willen slaan?"
vragen ze me. Dat weet ik natuurlijk ook
niet, zeg ik dan. Er zijn zoveel slechte
mensen op deze aarde en er wordt weinig
rekenschap gevraagd. Ze broeden voortdu
rend kwaad uit, en wat kan een rechtvaar
dig mens daartegen uitrichten? Ik werd
wérkelijk met opzet neergeslagen.
William had het gevoel, dat het wijs
was op dat moment het onderwerp van
gesprek te veranderen. Ik heb u via
mevrouw Salt laten weten, dat er een
nieuwe assistente is, begon hij voorzichtig.
De blauwe ogen keken hem scherp aan.
Hoe bevalt ze? Hoe heet ze? Ik vergat
haar naam.
Juffrouw Eversley. Ze voldoet uit
stekend. Ik heb haar in onze schilder
afdeling gezet ze weet de uitdrukking
van de ogen van de dieren erg goed te
treffen. Ik heb een nieuwe schepping: een
eend. Hij wordt geweldig goed verkocht.
Er is zo'n vraag naar, dat we er niet ge
noeg kunnen produceren, zelfs nu we met
vier mensen niets anders doen. Juffrouw
Cole zegt, dat ze de winkel heel goed
alleen aan kan, maar we hebben eigenlijk
meer hulp nodig.
Abel keek somber. Ik zal niet vóór
over een dag of veertien terug kunnen
zijn. En dan zal ik het nog kalm aan moe
ten doen. Als je meer hulp nodig hebt,
moet je die nemen, maar ik wil alleen
maar respectabele jonge vrouwen in mijn
zaak. Vroeger wilde ik alleen kerkse meis
jes hebben, maar nu ga ik ook accoord
met in 't algemeen fatsoenlijke, goed-op-
passende meisjes, en ik hoop, dat juffrouw
Eversley tot dat soort behoort.
In gedachten zag William Katherine
voor zich. Ze scheen hem een stralend
wezen toe. Als ze een vertrek binnenkwam,
maakte ze alles licht en blij om zich heen.
I Hij hoorde zichzelf zeggen, dat ze inder
daad een fatsoenlijk meisje was. Het
scheen geen betrekking op haar te heb-
I ben. Je kon eenvoudig dergelijke termen
niet voor Katherine gebruiken. Andere
adjectieven behoorden bij haar: mooi,
dierbaar, heerlijkniet fatsoenlijk en
goed-oppassend! Hij verbaasde zich er over,
j dat hij deze woorden met betrekking tot
I haar uit kon sprekrn en had het gevoel,
I alsof hij een paradijsvogel in sombere
I kleuren schilderde.
I Tot zijn grote opluchting begon meneer
i Tattlecombe opnieuw over zijn testament.
Zoals ik je al heb gezegd, heb ik heel
veel nagedacht, terwijl ik hier zo lag, en
het viel me in, dat je, nu je weet, wat je
toekomstmogelijkheden zijn, er misschien
over zoudt gaan denken eens te trouwen.
Hoe oud ben je?
Wel, Wiliam Smith is 29. Ik zelf weet
het natuurlijk niet.
Meneer Tattlecombe fronste. Hoe dan
ook, je lijkt me oud genoeg om te trouwen,
en het lijkt me goed, dat je daar eens se
rieus over nadenkt, drong hij aan.
Wiliam keek voor zich uit naar het
patroon van het karpet en zei, deels tot
Abel, deels tot zichzelf: Het is een
beetje moeilijk, als je niet weet, wie je
eigenlijk bent. Een meisje heeft toch wel
het recht te weten, wie ze trouwt.
Abel sloeg met een gebalde vuist op
zijn matras: Ze trouwt met William
Smith en ze krijgt een behoorlijke jonge
man met mooie vooruitzichten, die een
l goede echtgenoot voor haar zal zijn, en
dat is iets, waar iedere jonge vrouw
dankbaar voor moet zijn.
William sloeg zijn ogen op. Stelt u
[zich voor, dat ik destijds verloofdof
misschien zelfs getrouwd was. Hebt u daar
wel eens over nagedacht, meneer Tattle
combe?
Abel's gezicht verschoot van kleur. Op
nieuw sloeg hij met zijn vuist op de ma
tras. William Smith was niet getrouwd
en jij bent het ook niet! Maak me niet
wijs, dat iemand zich iets dergelijks niet
meer zou herinneren, tenzij hij het opzet
telijk doet, en dat kan ik niet van je aan
nemen. Luister eens goed naar mij. Ik
heb er veel over nagedacht en het is me nu
allemaal volkomen duidelijk. Als jij wer
kelijk William Smith bent, dan zou je heus
niet de eerste zijn, die jong van huis is
wegelopen, zijn positie heeft verbeterd en
nu het gevoel heeft, dat hij nergens meer
thuis hoort. Dat is mijns inziens met jou
het geval. Je hebt geen naaste familie, je
buren van vroeger herkennen je niet meer,
omdat je anders bent geworden, en jij her
innert je niets meer, omdat je je geheugen
kwijt bent geraakt. Zo zit de zaak lijkt
mij in elkaar en verder is er niets
mysterieus aan. Maar om de zaak aan alle
kanten te bekijken, willen we eens even
veronderstellen, dat je niet William Smith
bent. Dan zie ik ook daar weer God's
hand in. Als hij jou weggenomen heeft
van de plaats, waar je vandaan kwam,
en je als William Smith elders heeft
neergezet, dan heeft Hij daar Zijn bedoe
ling mee, en dan is het niet aan ons om
ons daartegen te verzetten.
William voelde zich niet in staat hierop
iets te zeggen. Hij had veel respect voor
meneer Tattlecombe's theologische wijs
heid. maar hij kon zijn conclusies niet
altijd volgen. Hij bleef zwijgen. Abel ver
volgde: Installeer jij je nu maar gerust
als William Smith en vertrouw op God.
Stel dat het nu, na al die jaren, uit zou
komen, dat je iemand anders was, hoe
denk je dan je daaraan aan te passen?
Het was 1942 toen Wiliam Smith vermist
werd. Stel, dat je iemand anders bent, en
dat je nog langer vermist bent. Wat zou
den zich geen moeilijkheden voor kunnen
doen! Stel, dat je wat geld had, en dat
iemand anders dat inmiddels heeft ge
kregen. Stel, dat er een meisje was, waar
je van hield; naar alle waarschijnlijkheid
is ze inmiddels met een ander getrouwd.
Je kimt niet verwachten een en ander net
zo terug te vinden als zoveel jaren ge
leden. Dat ligt niet in de natuur der
dingen. Een wond heelt en blijft niet
open en pijnlijk. Ook al zou je niet Wil
liam Smith zijn om nog even met je
te argumenteren dan zou je plaats
elders toch niet meer voor je bestaan en
niemand zou je nodig hebben. Ik zie dat
heel duidelijk in en het zou goed voor je
zijn, als jij dat ook inzag. Je bent nu
William Smith, en als het Gods wil is,
dan blijf je ook William Smith.
Tot William's opluchting werd op dat
moment de detu- geopend en verscheen
mevrouw Salt met een kop chocolade. Ze
was Abel in het vrouwelijk, met dezelfde
fri'sse gelaatskleur, blauwe ogen en krul
lend grijs haar, en ze droeg een zwarte
japon met een fantasieschortje, dat ze op
een liefdadigheidsbazar had gekocht, en
een gouden broche met. een diamanten
letter A was in een kanten fichu aan haar
hals gestoken.
Ze zei: Mijn broer heeft nu genoeg
gepraat. U kunt er beter vandoor gaan,
meneer Smith, waarop William opstond.
Meneer Tattlecombe was het hiermee niet
eens en als hij op was geweest, en gezond,
zou hij zich zeker tegen Abby verzet heb
ben, maar zijn been was nog steeds in
het gips en hij wist niet eens waar men
zijn pantalon had opgeborgen. Zijn waar
digheid bracht dus mee, dat hij zich van1
protest onthield. Hij staarde haar verwij
tend aan, maar ze nam er geen notitie
van. Ze zette de kop met chocolade neer
en schudde zijn kussens op, trok een plooi
in de sprei recht en verliet de kamer weer,
William met zich meevoerend.
Toen ze naar beneden liepen, stond er
iemand in een deur op het tussenportaal.
Het was een vrouw en ze stond daar
even, om zich dan zonder een woord terug
te trekken en de deur achter zich te slui
ten. Ze maakte geen enkel geluid daarbij.
William ving slechts een glimp van haar
op, meer niet. Hij had nog nooit méér van
haar gezien. De drie keren, dat hij in dit
huis was geweest, had Emily Salt hem,
hetzij bij zijn komen, hetzij bij zijn heen
gaan, aangestaard, om de hoek van de gang,
over de balustrade van de trap, of vanuit
een donkere deuropening. Hij zag nu ge
noeg van haar om zeker te zijn, dat hij
nooit méér van haar zou wensen te zien:
een grote, slechtgevormde vrouwenfiguur,
met een kromme rug en lange slungel
achtig neerhangende armen, een lijkwit
gezicht met uitspringende beenderen en
diepliggende ogen, kortom een figuur uit
een nachtmerrie. Hij kon Abel Tattle
combe niet anders dan gelijk geven, dat
hij het verkoos in zijn kamers, boven het
speelgoedmagazijn, verzorgd door juffrouw
Bastable, te wonen. Ze kookte misschien
niet zo lekker als Abby, maar ze was vro
lijk en vol bereidwilligheid, en ze bracht
geen Emily Salt met zich mee. Abel hield
erg veel van zijn zuster en w-: zeer dank
baar voor haar goede zorgen, maar het
was hem eenvoudig onmogelijk Emily te
aanvaarden, en hij voelde, hoe hij er naar
begon te verlangen weer thuis terug te
zijn.
(Wordt vervolgdb
