van
NARtDAGlN
„Caligula" van Albert Camus
Hotel „DE SCHELP" Zandvoort
Expositie over vrije tijdsbesteding
tijdensHaarlemsBloemenweek1950
Binnenkort weer ijspret aan de Kleverlaan
AKKERTJES
Zaterdag 19 November 1949
Haarlems Dagblad en Oprechte Haarlemse Courant
De in het jaar 37 als opvolger van Ti
berius aan de regering gekomen Romeinse
keizer Caius, bijgenaamd Caligula (het
geen betekent: soldatenlaarsje) ter herin
nering aan de veldtocht die hij als kleine
jongen in het leger van zijn vader mee
maakte, begon zich na een aanvankelijk
heilzaam bewind al spoedig te misdragen
als een absoluut despoot. Links en rechts
vermoordde hij mensen uit zijn naaste om
geving- Hij liet zichzelf aanbidden als ware
hij een god. Om zijn verachting voor de
staatsinrichting te tonen benoemde hij zelfs
zijn paard tot consul. Vrij algemeen wordt
hjj voor krankzinnig gehouden. Zijn lijf
spreuk zou zijn geweest: laat men mij maar
haten, als men mij maar vreest.
Talrijke schrijvers hebben de geschiede
nis van zijn raadselachtige leven geroman
tiseerd zoals in de laatste tijd onder ande
ren Robert Graves en S. Vestdijk, die zich
vooral toelegden op een psychologische
verklaring. De moderne Franse schrijver
Albert Camus (geboren in 1913) bewerkte
in 1938 deze historische stof met verre
gaande vrijheid tot een toneelstuk dat men
zou kunnen kenschetsen als een filosofi
sche thriller. Het werd gisteravond ver
toond in de Doelenzaal te Amsterdam door
het gezelschap van het Théatre Hébertot
uit Parijs.
Camus gaat in al zijn werken uit van de
theorie, dat het leven op zichzelf absurd
is. Zo ook hier. Na de dood van Drusilla,
ijjn zuster en tevens zijn minnares, beseft
bij de zinloosheid van het leven waarmede
hij geen vrede kan vinden. Hij raakt be
zeten door een hartstochtelijke obsessie:
de drang naar het onmogelijke, hier ge
symboliseerd door zijn verterend verlangen
naar de maan. Het mag ook het geluk of
desnoods de onsterfelijkheid zijn, laat
Camus hem aan deze wens toevoegen. Zijn
passie om volstrekt te leven uit zich in een
ontzettende vernietigingsrazernij. Door het
verwerpen van vriendschap en liefde, goed
en kwaad, vernietigt hij tenslotte zichzelf, i
Vergiftigd door een walgende verachting
voor de laffe halfslachtigheid van zijn ge-
volg dwingt hij iedereen, daartoe in staat
gesteld door zijn absolute macht, tot het
aanvaarden van zijn tot in het misdadige
geperverteerde logica. Een opstand kan
dan ook niet uitblijven, maar hij onder
neemt geen enkele poging om dit gevaar te
keren, integendeel. Zo behandeld is „Cali
gula" de geschiedenis van een superieure
zelfmoord volgens Camus het enige
waarlijk ernstige filosofische probleem.
De titelheld begaat volgens zijn theorie
een tragische vergissing: door bewust van
de absurditeit van zijn streven trouw te
blijven aan zichzelf, tot het einde toe zui
ver in het kwaad, pleegt hij ontrouw aan
de mensheid, want de vrijheid van de één
gaat altijd ten koste van de vrijheid van
een ander.
Overigens beweert Camus dat de enige
filosofie van het stuk ligt in de uitspraak
van Caligula in het begin van het eerste
bedrijf: ..De mensen sterven cn zijn niet
gelukkig". Maar dat is zeker niet juist, zo
als uit de boA'enstaande samenvatting wel
blijkt. Bovendien ontdekt men een zekere
verwantschap met de existentialisten, hoe
wel dit niet de hoofdzaak van het stuk be
treft. Caligula betekent namelijk voor zijn
tegenspelers de personificatie van hun
noodlot, dat hen in een strijd van man te
gen man dwingt tot een keuze. Camus
brengt dit zelf ter sprake door in het twee
de bedrijf de dichter Scipion te laten zeg
gen: „Door mijn vader te doden heeft hij
al voor mij gekozen". Ook de mise-en-
scène van deze opvoering is ten dele op
deze visie afgestemd.
De voornaamste kwaliteiten van het stuk
zijn, afgezien nog van de wijsgerige span
ning, de hecht gesloten compositie, de bijna
klassieke hantering van de taal even hard
en doorzichtig als glas en de scherp door
dringende en evenwichtige formulerin
gen. Maar het belangrijkste bezwaar is dat
de dramatische verbeelding, die gelijke
tred houdt met een theoretische gedach-
tengang, niet rechtstreeks voorspruit uit
een conflictsituatie.
Men denkt bij een beschouwing van Ca
ligula even aan Hamlet, speciaal aan d<
opmerking van Polonius in het tweede be
drijf van Shakespeare's meesterwerk: „E:
schuilt logica in zijn waanzin" (als men
tenminste de zinsnede „There's reason in
his madness" zo mag vertalen). Nog dich
ter staat Caligula echter bij Lorenzo de
Medici uit „Lorenzaccio" van Alfred de
Musset, eens door Carry van Bruggen
treffend gekenschetst als „een Brutus zon-
Adresboek van Haarlem 1949
Het adresboek van Haarlem 1949, uitgege
ven door G-Eikelenboom en Zoon te Heem
stede, is verschenen en het is uitgebreider
dan vorig jaar. Opgenomen is weer
alphabetisch gestelde lijst van straatnamen
met bewoning volgens de nummers.
Het boek is samengesteld volgens de
officiële gegevens uit het gemeentelijk be
volkingsregister en bevat gegevens over de
provinciale diensten, gemeentezaken, instel
lingen en bedrijven, justitie, kerkgenoot
schappen en onderwijs. Ook is een alphabe-
tische beroepenlijst in de uitgave opgenomen.
Nachtdienst apotheken
HAARLEM: Firma C. G. Loomeijer en Zoon,
Barteljorisstraat 11. telefoon 10175; Park
apotheek. Kleverparkweg 13. telefoon 11793;
Teyler-apotheek, Teylerplein 79, tel. 17946.
HEEMSTEDE: Apotheek Schotsman, Binnen
weg 206—208, telefoon 28320.
BLOEMENDAAL: Bloemendaalse apotheek,
Bloemendaalseweg 85. Bloemendaal.
Iedere Zaterdag- en Zondagavond
Orkest JEAN BUURMAN
(uit „Extase", Amsterdam)
De heer D. P. Jansen gehuldigd
De heer D. P. Jansen uit Bloemendaal, die
Vrijdag vijf en twintig jaar directeur was
van de Samenwerkende Havenbedrijven te
Amsterdam, heeft des middags in de In
dustriële Club aldaar een receptie gehouden.
Ruim tweehonderd vijftig dames en heren
uit handel en nijverheid, die met de jubilaris
samenwerken, boden gelukwensen aan. Zeer
waarderende woorden hebben gesproken de
heren Kruyf, directeur van de Konink-
'jjke Nederlandse Stoombootmaatschappij. A.
Jh. van der Meulen, directeur van de Ne
derlandse Stuwadoorsmaatschappij en P. L.
Zeeman, mede-direct^yr van de Samenwer
kende Havenbedrijven.
Vanmorgen was er feest voor het perso
neel.
der illusies". Ergens in het stuk zegt hij:
„Men moet logisch blijven lot het einde
toe. Nu ben ik gelukkig, vrij van herin
nering en vrij van illusies!" Evenals Lo
renzo gaat Caligula ten onder aan zelfbe-
twijfeling en zelfdoorgronding. Doch laatst
genoemde heeft deze reeds doorgemaakt
als het doek opgaat Mede door het ont
breken van een wezenlijke tegenpartij mist
men de strijd en de beproeving, die scherp
te en theatrale geloofwaardigheid aan zijn
karakter verleend zouden hebben.
De opvoering van deze interessante,
vooral het verstand boeiende, maar geens
zins meeslepende tragedie werd gedragen
door het spel van Michel Herbault in de
titelrol. Bij de première in Parijs, vier jaar
geleden, werd deze op exceptionele wijze
vertolkt door de tegenwoordig als filmster
schitterende acteur Gérard Philippe, maar
ik geloof niet dat hij Michel Herbault ver
overtroffen zal hebben. Een ontembare
passie vuurde zijn waanzinnige uitbarstin
gen aan, die met een sterke beheersing op
slag overgingen in kille redenering met een
ondertoon van huiveringwekkend sar
casme.
De verdere rolbezetting was tamelijk
vlak en vooral (rekening houdend met de
gestyleerde regie van Jacques Hébertot)
in plastisch opzicht ontoereikend. Tot op
zekere hoogte moet een uitzondering wor
den gemaakt voor Jacqueline Moresco,
Jean Bolo, Gilles Watteau en Michel
Lesage, die respectievelijk van Caesonia,
Cherea, Helicon en Scipion een door waar
achtigheid gedragen voorstelling gaven.
Het stuk werd in gordijnen gespeeld, doch
er waren magnifieke costuums.
DAVID KONING.
Geschenk voor Boekenweek 1950
De jaarlijkse „boekenweek" wordt in
1950 gehouden van 25 Februari tot 4 Maart
en geopend met een speciale toneelvoor
stelling in Amsterdam van het stuk „Ba
zuinen om Jericho" door Ben van Eijssel-
steijn, te gev endoor de spelers van de Ko
ninklijke Nederlandse Schouwburg te Ant
werpen (het nationaal toneel van België)
onder regie van Ben Royaards.
Op voordracht van de jury heeft de Com
missie voor de propaganda van het Neder
landse Boek als resultaat van de uitge
schreven prijsvraag het verhaal „De zaak
Beukenoot" bekroond. 1
l
Ledigheid is des duivels oorkussen
De jeugdige sjah van Iran, die momenteel een „goodwilV'-bezoek aan de Verenigde
Staten brengt, rijdt met president Truman van het vliegveld naar Blair House. Het
verblijf van de Sjah in de Verenigde Staten zal ongeveer een maand duren.
*w verloren dagen
Die pijnen op gezette tijden...verdrijf ze! De
moderne vrouw blijft ook in die dagen
monterenfit:zij neemt een'AKKERTJE"!/)
helpen direct.'
(Adv.)
Op de ijsbaan aan de Kleverlaan, waar
vroeger tallozen geschaatst hebben, dank
zij de IJsclub voor Haarlem en omstreken,
zal als er tenminste ijs komt, binnenkort
weer van de schaatssport genoten kunnen
worden. Dat is dan te danken aan het
gemeentebestuur, dat ingegaan is op de
suggestie van het bestuur van de ijsclub
t vroegere ijsclubterrein, dat de gemeente
m 1946 gekocht heeft om het te bestemmen
voor sportvelden, weer in orde te laten ma
ken. Hiermee is reeds begonnen. De licht
masten staan er reeds en deze zijn zodanig
opgesteld, dat de baan in het midden ge
heel verlicht is. Vroeger stonden de lam
pen langs de kanten.
De gemeente exploiteert de baan, maar
zij krijgt de steun van het bestuur der ijs-
club, dat zitting heeft genomen in een
commissie. De heer D. J. A. Geluk, wet
houder van onderwijs, treedt op als voor
zitter van deze commissie, de heer F. K.
Hellemink, ambtenaar ter secretarie, als
secretaris, ir. D. N. de Lange van Open
bare Werken, als technisch adviseur en
voorts de leden van het bestuur der IJs
club, de heren jhr. P. J. Boogaert, Th.
Beccari, G. Kaars Sijpesteijn, R. Verwers,
P. de Jongh, P. Groenveld en J. Verweij.
De heer Beccari maakt drie en veertig
jaar en de heer Sijpesteijn bijna vijf en
twintig jaar deel uit van het bestuur en
zij zijn op de hoogte van het exploiteren
van een ijsbaan. Aan de leden van het
bestuur is in het bijzonder opgedragen de
zaken te regelen tijdens de openstelling
van de baan en zij bereiden ijshockey- en
andere wedstrijden voor.
De ijsbaan zal'vooral bestemd zijn voor
de jeugd. De grachten en de brede sloten
zijn nogal gevaarlijk. Speciale maatrege
len zijn getroffen om de meisjes en jongens
tegen speciale tarieven te laten rijden.
Overleg wordt gepleegd met de leiding
van de Haarlemse scholen over het kopen
in voorverkoop van kaarten. Ook niet-
scholieren kunnen hiervan gebruik maken.
Als er ijs is zullen leerlingen uitgenodigd
worden te schaatsen.
De indeling van de baan is in vergelij
king met vroeger weinig gewijzigd. De
ingang is op dezelfde plaats. Alleen ont
breekt een groot gebouw, doch in de plaats
daarvan wordt een consumptietent ge
plaatst, welke in de zomermaanden op het
Zandvoortse strand staat. In het gebouw
tje is een garderobe en ook een gelegen
heid, om consumpties te gebruiken. Een
kinderbaan wordt aan de zuidzijde ge
maakt en in het midden wordt een deel
voor ijshockey gereserveerd.
Het is niet uitgesloten, dat in de toe
komst ook in andere delen van de stad
ijsbanen worden gemaakt. De inrichting
van de baan aan de Kleverlaan betekent
niet, dat de aanleg van een sintelbaan op
de achtergrond raakt. Wel zal het nog
enige jaren duren, omdat de kosten van
aanleg en het maken van een behoorlijke
accomodatie hoog zijn. Beter acht het ge
meentebestuur het eerst aandacht te be
steden aan de aanleg van sportvelden,
omdat daaraan een grotere behoefte be
staat.
SCHEEPVAART
Blitar, JavaRotterdam, 18 Nov. van Suez.
Johan van Oldenbarnevelt, BataviaAm
sterdam 18 Nov. 35 mijl van Minicoi. Kota
Inten, RotterdamBatavia, pass. 18 Nov. V/2
graads-kanaal. Tabinta, JavaAmsterdam, 18
Nov. te Suez. Talisse, AmsterdamJava, 21
Nov. te Batavia verwacht. Zuiderkruis, Rot
terdamBatavia 19 Nov. te Batavia. Modjo-
kerto Java—Rotterdam pass. 18 Nov. Oues-
sant. Willem Barendsz. AmsterdamKaap
stad 18 Nov. op 330 mijl van Kaap Palmas.
Groote Beer, Amsterdam—Batavia, 18 Nov. in
Golf van Biscaye.
Het dagelijks bestuur van de stichting
„Haarlems Bloei" werkt op het ogenblik
plannen uit om in de Bloemenweek 1950 te
komen tot een grote tentoonstellng die ge
wijd zal zijn aan verschillende vormen van
vrye tijdsbesteding.
Er zullen groepen gevormd worden van
bij elkaar passende liefhebberijen, zoals
knutselen, waarin hout- en leerbewerking,
boetseren en de modelbouwerij met de
radio-amateurs een plaats kunnen vinden.
Daarnaast zullen allen gelegenheid tot ex
poseren krijgen die zich met de bloemen
en plantenkwekerij bezig houden onder
verdeeld in de categorieën vetplanten, ka
merplanten en bloemen in de tuin, waarbij
ook de beoefenaars van tuinarchitectuur of
zij die een studie maken van de erfelijk
heidsleer kunnen worden gevoegd.
Vervolgens komt er een afdeling voor de
dierenliefhebbers, waarin degenen die zich
met de verschillende soorten duiven of met
pluimvee en pelsdieren bezighouden, een
plaats kunnen vinden. Ook de kamer-
volièrevogelhouders en de bezitters van
aqua- en terraria behoren hierbij en po
gingen worden in het werk gesteld om ook
een stand van bijenhouders in te richten.
Tenslotte zal de grote categorie van men
sen die hun vrije tijd geven aan het werk
in de speeltuinen een deel van de expositie
vormen, hetgeen dan tevens een facet is
van de viering van het jubileum van hun
organisatie.
Dit zijn overigens de grondgedachten
voor deze tentoonstelling. Bij de uitwer
king der plannen zal wel blijken welke
aanvullingen noodzakelijk zijn en welke
onderdelen wellicht beter kunnen verval
len. Zo is hel zeer goed mogelijk, dat ook
de typische liefhebberijen van en voor de
vrouw, zoals handwerken, weven en kant
klossen een plaats in de expositiezalen zul
len krijgen. Voor de diverse soorten verza
melaars geldt hetzelfde.
Het gaat om het „hoe".
De organisatie van zo'n tentoonstelling
geeft natuurlijk veel hoofdbrekens. Daar is
in de eerste plaats al de schifting van de
inzendingen. Er wordt naar gestreefd zo
veel mogelijk de grote prestaties bijeen te
krijgen, groot niet zozeer in omvang dan
Bloemenweek volgend jaar
Iwee weken eerder
Het is zo goed als zeker dat de Bloemen
week van „Haarlems Bloei" het volgende
jaar niet meer in de eerste week van
Augustus worejt gehouden.
De slechte ervaringen met het weer in
die periode en ook het samenvallen met
zoveel toeristische evenementen in andere
delen van het land hebben er toe geleid,
dat men het in 1950 eens met de derde week
in Juli wil proberen.
Berliner bollen
Wat Ed. Hoornik als gij, lezers, onze
vrienden zijt, ook uw vriend tien
jaar geleden in bange dichtvorm voor
spelde, is door de rampspoeden van de
oorlog tot barre werkelijkheid gewor
den: de Jodenbreestraat is een diep
ravijn. Het gehele stadsdeel, waarvan
zij de slagader vormde, verkeert in een
verregaande en ongeneeslijke staat van
ten hemel schreiende ontbinding. Waar
men ook kijkt, naar links of rechts over
al gapen de afzichtelijke wonden die de
granaten van de bezetter aanbrachten
in de vaak toch al armzalige toevluchts
oorden van de talloze Joden, die in de
loop der tijden uit alle hoeken en gaten
van de diaspora hier op Vlooienburg en
in de onmiddellijk aangrenzende wijken
samenschoolden voor zolang hun vei
ligheid duurde. In de zo bij uitstek
schilderachtige omgeving bijvoorbeeld
over die bochtige Raamgracht, waar
altijd stoffige kolenschepen onder het
laaghangend gebladerte van de scheve
bomen liggen, op de Groenburgwal en
over de Amstel bevinden zich de
ouderwetse bruggen, die bij elke razzia
opnieuw werden opgehaald opdat toch
maar niemand aan het tot de tanden
bewapende noodlot zou kunnen ontsnap
pen.
Staande op de hoek van de St. An-
thonie Breestraat en de Zwanenburgwal
vertoeft men vlak naast het huis met de
zware luiken, van binnen rood en van
buiten groen, waar drie eeuwen geleden
de toen nog zeer gefortuneerde Rem
brandt achter de kleine glas-in-lood-
ramen speurend naar oud-testamenti-
sche modellen voor zijn doeken zat te
kijken naar het straatrumoer. Het brui
sende leven van weleer is volkomen weg
gespoeld. De fiere jonge vrouwen met
een uitdagende glans in hun donkere
ogen, de altijd bedrijvige scharrelaars
en de kleine ghettokinderen met hun
diep over het voorhoofd getrokken pet
ten zijn nergens meer te bekennen. Nu
en dan komt men nog een zorgelijk ge
bogen overlevende van het oude volk
tegen, die iets onverstaanbaars loopt te
mompelen achter zijn wankele vodden-
kar. Verder overheersen de puinhopen,
sommige inderhaast wat opgekalefaterd,
in het droevige tafreel.
Aan het Rembrandthuis, dat men da
gelijks kan bezichtigen, grenst een groot
kantoorgebouw met een verweerde
gevelsteen, opeens wonderlijk veelzeg
gend, voorstellende „De twee onnozele
schapen". Dit ziende herinnert men zich
weer een paar regels uit het hierboven
reeds geciteerde gedicht van Hoornik:
„Ik druk mijn nagels dieper in mijn
hander?. Op 't Rembrandtsplein gaan de
lantarens branden, over de daken sproeit
een lichtfontein.Ik zie mijn schaduw
op de muren dansen; het is maar tien
uur sporen naar Berlijn!" Toen wij ons
bedachten hoe vreselijk zijn voorgevoel
gelijk heeft gekregen, zagen wij aan de
overkant 'n gebakkraam met brede vet
potten op het vuur, ondergebracht in
een gedeeltelijk door de gevolgen van
de oorlog onbewoonbaar geworden per
ceel, waar boven de deur met witte let
ters staat te lezen: Onze specialiteit
Berliner bollen!
Naar een eiland
Wij hebben u meegetroond naar deze
mistroostige en volkomen verpauperi-
seerde buurt, omdat er ernstige plannen
bestaan er een radicale verandering in
aan te brengen teneinde plaatsruimte tt
vinden voor de vervulling van de droom
van vele achtereenvolgende burgemees
ters, dat wil zeggen voor de bouw van
een nieuw raadhuis, dat dan zou komen
te liggen op een eiland, omsloten door
de Amstel en de opnieuw te graven
Houtgracht en de Leprozengracht. De
toegang tot dit toekomstige eiland zal
dan worden gevormd door de Blauwbrug
met de bekende gekroonde lantarens
aan de hoofden.
Men ziet dart eerst links een gewezen
kerk, die thans in gebruik is als fabriek
van schoudervullingen en daarnaast, iets
meer naar achteren, het voormalige gele
feestgebouw van de diamantbewerkers.
Via het Waterlooplein, dat in het jaar
1882 door demping is ontstaan en ver
moedelijk geheel zal verdwijnen, bereikt
men nu "nog de Jodenbreestraat en de
Houttuinen, die in moderne verkeers
wegen veranderd zullen worden. In het
tegenwoordige stedehuis kan men u daar
fraaie tekeningen van laten zien.
Als men wandelt door de Uilenbur-
gersteeg kan men een nuttige studie
maken van het verleden van de automo
biel. Allerlei wankele en door hun assen
gezakte voertuigen liggen daar voor oud
roest op de plaatsen, waar in de bezet
tingstijd de huizen instortten doordat de
sloopzieke jeugd het houtwerk dikwijls
met levensgevaar wegzeulden om er
thuis de kachel mee aan te maken. Hier
en daar herkent men nog op de muren
van de vele bouwvallen de plaatsen
waar zich de schoorstenen en de bad
kuipen bevonden. Ook van de vroegere
overlopen en portalen kan men nog wel
sporen terugvinden als men afgaat op
de repen flets gekleurd behang, waar
na elke regenbui minder van overblijft.
Hier en daar zijn in gedeeltelijk behou
den woningen de ergste gaten gedicht
met deksels van margarinekisten.
Het is wonderlijk zoals de resterende
bevolking zich in de misère weet te
schikken. In sommige winkels woont de
hele familie vlak achter de toonbank.
Het is een vreemd schouwspel. Wij wer
den in een dergelijke zaak geholpen door
de dochter des huizes onder het wakend
oog van de moeder, die bij de kachel
zat te breien aan een slobbroek voor
haar kleinzoon. Het geeft een huiselijk
gevoel.
Komende uit de Jodenbreestraat krijgt
men opeens een prachtig vergezicht te
genieten op de oude toren van de Zui-
derkerk, die hoog uitsteekt boven een
schutting met reclamebiljetten en een
grillig mengelmoest van bruggen en
straten. Deze toren kan men dagelijks
beklimmen de ingang is in de Zand
straat maar niet verder dan tot de
tweede omloop. Het koor van de kerk
herbergt thans de filmstudio van Max
de Haas, waar onder meer „L.O.-L.K.P."
werd vervaardigd.
Maar pas als men op de Kloveniers
burgwal is aangekomen, heeft men de
indruk in de bewoonde wereld te zijn
teruggekeerd. Dat was althans onze er
varing. De eersten die. wij daar hoorden
waren drie in Volendammer costuum
gestoken muzikanten, die een treffend
lied zongen met het refrein: „Ik blijf
's avonds thuis, je zal het zien het
wordt een mooie tijcf misschien!" Dat
is nog eens andere poëzie dan die van
Hoornik en laten wij hopen aat zij niet
minder waarheid bevat.
Stop-straten
De Amsterdamse politie, altijd van
zins om met haar tijd mee ie gaan. heeft
besloten een proef te nemen met een in
de Verenigde Staten al sinds jaren toe
gepast systeem en met ingang van 21
November de dwarsstraten van de De
Lairessestraat en de Cornelis Kruseman-
straat als „stop-straten" aangewezen.
Dit houdt in dat iedere deelnemer aan
het verkeer bij het naderen van een van
deze twee straten voortaan eerst moet
stoppen om zich er van te overtuigen of
hij veilig door kan rijden. Dit zal waar
schijnlijk tot gevolg hebben, dat althans
één van de twee voor een botsing beno
digde auto's langzaam rijdt.
Om de stopstraten aan te duiden, zul
len er gele borden met het woord „Stop"
(naar Amerikaans model) worden ge
plaatst. Het gewone waarschuwingsbord
„Van petit-rat tot soliste" is de titel
van het nieuwe programma van
ballet en solodans, waarmede ma
dame Sonia Gaskell en haar vier
leerlingen (Marie-Jeanne van der
Veen, Louki van Oven, Maria Huis
man en Pieter van der Sloot) van
middag debuteren in de Bachzaal.
Werken van de Haarlemse beeld
houwer Mari Andriessen werden van
heden af geëxposeerd in kunstzaal
De Boer Keizersgracht. Woensdag
avond geeft het concertgebouw or
kest de muziek voor snaarinstru-
In de hoofdstad uit
menten, slagwerk en celesta van
Bartök en het eerste pianoconcert
van Brahms, dat vertolkt wordt door
Myra Hess. In de kleine zaal van het
Concertgebouw geeft Zondagavond
de pianiste Anna Wester een recital
(composities van Chopin, Roussel,
Granados en Janacek) en houdt
Dinsdagavond de zanger Daniza
Ilitsch een liederenavond, begeleid
door Felix de Nobel.
In de Stadsschouwburg brengt de
Haagse Comedie op Woensdagavond
nog een herhaling van de trilogie
„Rouw past Electra" van O'Neill
en een dag later komt het Norske
Tealret uit Oslo met „Peer Gynt"
van Ibsen, waarbij de Nederlandse
actrice Aline Markus een verbinden
de tekst uitspreekt tussen de be
drijven.
De nieuwe films staan in het teken
van de vrolijkheid. In City is Greer
Garson te zien in Maar Julia toch.."
en in Rialto draait „Een Zondag in
Mei". De komieken Abbott en Cos-
tello laten hun lachwekkende bele
venissen „In donker Afrika" in twee
theaters op het witte doek verschij-
\^nen, namelijk Royal en Nöggerath.
voor een voorrangsweg kan niet worden
gebruikt, zegt de politie, want dan gaat
het verkeer met te grote snelheden
jakkeren.
De politie, die sinds het begin van
deze eeuw een groot wantrouwen heeft
tegen automobielen, is er overigens nog
niet helemaal gerust op, dat het snelver
keer er met het oog op de stopstraten
niet een schepje boven op zal leggen
een verrukkelijke logica en daarom
introduceert zij tevens een „motoragent
snelheidscontroleur". In de V. S. heet
zoiets een „speed-cop", hetgeen inder
daad iets korter is zegt zij treurig
maar een goede korte Nederlandse uit
drukking is hier nog niet voor gevonden.
Wij zouden de politie overigens willen
raden haar oor te luisteren te leggen,
wanneer zo'n MASC een automobilist
heeft bekeurd, want dan komt er ge
meenlijk een rijke sortering van korte
en goede Nederlandse uitdrukkingen los.
Deze agenten die gemakkelijk te herken
nen zullen zijn aan witte valhelmen, zul
len in de genoemde straten een iegelijk
op de bon slingeren die te snel rijdt. Wat
de Amsterdamse politie onder te snel
rijden verstaat, zo zegt het communiqué
olijk, wordt niet verklapt. Het rijden
met de geringe snelheid van 30 km per
uur over een kruispunt, kan in vele ge
vallen toch gevaar opleveren en dus on
toelaatbaar zijn. Dubbel uitkijken dan
maar. BOEDA.
wel in durf. fantasie, initiatief en oor
spronkelijkheid.
Getracht zal worden een representatieve
collectie bijeen te krijgen.
Het is echter zeer bepaald niet de bedoe
ling uitsluitend afgewerkte producten te
laten zien. Het is de organisatoren er juist
om te doen het „hoe" van iedere liefheb
berij te tonen en men wil zich daarbij be
perken tot de hobby's die niet kostbaar zijn
en die de mensen aan huis binden.
Voorts heeft men zich in principe tot de
genoemde vrije tijdsbestedingen beperkt
omdat deze over het algemeen minder ge
legenheid hebben naar buiten te treden dan
bijvoorbeeld de sport- en muziekbeoefe
ning.
Men rekent er dan ook op, dat vele orga
nisaties van amateurs de gelegenheid deel
te nemen aan een grote manifestatie niet
zullen afslaan. Zij krijgen zo'n kans niet
spoedig terug. Niet alleen dat bij een der
gelijk gezamenlijk optreden de financiëlè
moeilijkheden gemakkelijker zijn te over
winnen, doch ook de bemoeienissen met de
propaganda worden hun uit de hand geno
men. Aan de andere kant is het voor
„Haarlems Bloei" een voordeel, dat zij
voor wat de selectie betreft kunnen reke
nen op de medewerking van ter zake kun-
digen.
Hoewel de expositie van landelijke bete
kenis zal zijn zullen het wel voornamelijk
de te Haarlem gevestigde verenigingen zijn.
die het werk zullen moeten doen. Voor die
liefhebberijen waarvoor geen orp.nisatie
aanwezig is, zal nog een oplossing moeten
worden gevonden.
Tweezijdig belang.
Het belang van deze tentoonstelling is
van tweeërlei aard. In de eerste plaats
hangt het probleem van de vrije tijdsbeste
ding samen met de opvoering van het ar-
beidstempo in fabriek en werkplaats door
de eisen die de nationale economie ons
stelt. Het is noodzakelijk, dat mensen die
een zware dagtaak hebben te verrichten in
hun vrije uren de gelegenheid vinden er
eens helemaal „uit" te zijn en door een
passende hobby hun gezichtskring verrui
men.
Het zal de grote verdienste van de orga
nisatoren zijn, indien zij er inderdaad in
slagen velen te leren beseffen, dat er voor
iedereen een liefhebberij is te vinden die
hem ligt.
Daarnaast is het van even grote waarde,
dat de belangstelling voor het „stiel", voor
het ambacht, weer levend wordt. Tevelen
zoeken hun heil in de „baan met een wit
boord". Dit is een gevolg van de misvat
ting, dat iedere vorm van hoofdarbeid te
verkiezen zou zijn boven iedere handen
arbeid.
Ons land, dat op het ogenblik voor een
grote industriële krachtsinspanning sjaat,
zal het echter meer en meer moeten heb
ben van geschoolde vakarbeiders. De ten
toonstelling van „Haarlems Bloei" kan in
belangrijke mate bijdragen tot eerherstel
van handwerk.
Waar?
Er zijn maar twee gebouwen in Haarlem
die voor het houden van een dergelijke
verzameling in aanmerking komen: het
Concertgebouw en het Krelagehuis. Het is
nog niet beslist aan welke gelegenheid de
voorkeur zal worden gegeven. Grote aan
dacht zal worden geschonken aan de uiter
lijke verzorging der stands. Een architect
zal te hulp worden geroepen om eenheid in
de grote verscheidenheid van inzendingen
te brengen.
Amateurtoneel
„Gruno" bracht
„Berendje Niksnut"
Tweehonderd Haarlemse Groningers (zo
als zij zichzelf bij voorkeur benoemen)
hebben gisteravond in de Stadsschouw
burg weer eens ouderwets genoten van
een van die echt „Grönner bliespullen",
waarop hun vereniging „Gruno" hen sinds
een lange reeks van jaren elke winter
pleegt te vergasten. Gruno's keus heette
ditmaal „Berendje Niksnut" en de vrolijke
verwachtingen, die deze titel wekte, zijn
inderdaad ruimschoots gerealiseerd. Naar
inhoud heeft deze klucht van mevrouw C.
Melles-van der Meulen zelf een Gro
ningse al even weinig om het lijf als
de tientallen andere gezellige boeren-
tafereeltjes in dit genre, maar wel wist
de autrice de dwaze situaties van deze
cliché-klucht ten volle uit te buiten en
ook de dialoog licht en vlot te houden, zo
dat men er toch ruimschoots zijn plezier
aan beleven kon, zelfs al waren de vond
sten en grollen van tamelijk triviale aard
en al steunden de komische effecten in
hoofdzaak op het sappige Groningse dia
lect.
Corry Bolman had in haar Pygmalion-
achtige creatie als het woonwagenkind Be
rendje, dat als „lutje maid" twee oersolide
boerenfamilies op stelten zet, de dank
baarste taak en zü kweet zich daarvan met
veel élan. Haar medespelers maakten van
hun clichérollen (de onvermijdelijke rüke
doch koppige boer, de kindse oude meid. de
tegen het ouderlijk gezag rebellerende boe
renzoon e.a.) wat er bij mogelijkheid van
te maken viel, al bleven hun figuren uit
de aard der zaak typeringen en ten dele
zeer rake.
Vaart in de opvoering vergoedde goed
deels wat het spel aan originaliteit te kort
kwam en zo werd het weer een echt ge-
noegelijke avond, zoals men van Gruno
gewend is.
Een betrouwbaar advies
Wilt U een 60lide stofzuiger kopen (eventueel
ook in huurkoop) of huurt U liever een goede
machine voor f 4.60 per maand, reparaties
gratis
Ga dan naar:
De Stofzuigercentrale HAGEMAN
Ged. Onde Gracht 52 Vo de Kerk - Tel. 12762
(Adv.)
Burgerlijke stand van Haarlem
Rrv4TTVMAARLEM' 18 Xovember 1919
BEVALLEN van een zoon: 17 Nov D
Z'SS%~rmits: M' M' KortsjensGoeber-
tt ~a„T hongerenTillemans.
BEVALLEN van een zoon: 15 Nov., T. E
R°?pmansJacometti; J. A. Verhoeff—
van Eijk: 17 Nov.. O. M. Bruins—Collard: G.
A. Scheelmgs-Raps: B. T. M. Sujjk—Gielen;
id'tJ' C-„va5t.den Heldervan Hamelsveld;
18 Nev.. G. StienstraVledder.
OVERLEDEN: 17 Nov.. J. R. Souge, 75 j
Kloosterstraat: W. P. Woutersen. 70 j Ko
ninginneweg; P. T Hofkes. 15 j„ Lange
Herenstraat: 17 Nov.. J. C. Kramer—Guijt
fa Gaelstraat; P. E. de Leeuwvan Os,
62 j., Hogerwoerdstraat; W. P. M. Donders,
47 j., Barteljorisstraat; C. L. van de Büt, 80
Kleverparkweg.
