Het Hek van de Dam-
<tï
HflmER
Nogmaals democratisering van
het buitenlands beleid bepleit
WEK DE GAL
IN UW LEVER OP
Woensdag 23 November 1949
tweede kamer
Klacht over te weinig contact tussen minister en de
volksvertegenwoordiging
(Van onze parlementaire redacteur).
Minister Stikker beleefde Dinsdagmid
dag allerminst prettige uren. Van tal van
kanten kreeg hij critiek te horen, soms zelfs
in zeer scherpe bewoordingen.
Zowel mr. Van der Go^s van
Nat er s (Arbeid) als de heer Serra-
rens (KVP) vonden, dat het met de wer
kelijke democratisering van ons buiten
lands beleid nog maar matig gesteld is. Te
weinig contact tussen de minister en de
Kamer (slechts zes keer is in het afgelopen
jaar de Kamercommissie voor Buitenland
se Zaken bijeengeroepen) een laatdunken
de houding van de zijde van het Plein
tegenover de volksvertegenwoordiging, zie
daar enige van de grieven.
De beide sprekers kraakten tevens een
paar harde noten over het door het Comité
van Ministers ten opzichte van de Raad
gevende Vergadering van de Raad van
Europa gevolgde gedrag en de heer Serra-
rens had zelfs de indruk, dat minister
Stikker al te zeer het optreden van dat
comité wilde dekken. Samenwerking der
Europese landen noemde deze afgevaar
digde noodzakelijk, als men zich reken
schap gaf van de gevaren die er dreigen
van een staat als Rusland, die alom zijn
tyrannie wil uitoefenen. De communist
Gortzak, die later een lofrede afstak op
de politiek van de Sovjet-Unie, waarin hij
het niet eens bleek te zijn met ons buiten
lands beleid, vond dat wij veel te veel aan
de leiband van Amerika lopen. Hij merkte
op dat de Sovjet-Unie 72 nationaliteiten
bestrijkt.
„Jawel," voegde mr. Van der Goes
van Naters hem hierop toe, „maar het
is dan toch al met al een unie met één
imperialisme."
Economische eenheid van Europa is
noodzakelijk betoogde de heer Ruygers
(Arbeid), nadat zijn fractie-aanvoerder
mi'. Van der Goes van Naters te voren de
stelling had verkondigd, dat in de plaats
van de nu helaas in de Verenigde Volken
waarneembare internationale gezagssche-
mering, internationale gezagsvestiging
moet treden, waaraan Nederland eveneens
heeft mee te werken. Hiertoe moet men
zowel functioneel als federaal te werk
gaan. „De Verenigde Staten van Europa"
beschouwde deze spreker met Spaak als
iets dal te verwezenlijken is en waarvoor
ook Nederland zich heeft in te spannen.
Van de overige door hem besproken pun
ten zij hier genoemd de voorgenomen
reorganisatie van het ministerie van Bui
tenlandse Zaken, waaromtrent hij gaarne
vlak na Kerstmis het rapport aan de Ka
mer overgelegd zou zien en het Nederlands
Informatiebureau te New York. Dat moet
zijns inziens louter voor objectieve voor
lichting zorgen. Politiek-propagandistisch
werk hoort thuis bij de ambassade te
Washington.
Dr. Bruins Slot (AR) en de heer
Korthals (VVD) traden tegenover de
minister iets minder scherp op. Zeker, ook
eerstgenoemde gaf toe dat ei,* op het ogen
blik het een en ander ontbreekt aan de
verhouding regeringparlement op het ge
bied van het buitenlands beleid, maar hij
schreef dit meer aan technisch-juridische
moeilijkheden toe dan aan boos opzet. In
tussen zou hij gaarne het ministeriële
denkbeeld verwezenlijkt zien om deze aan
gelegenheid weldra tot studie-onderwerp
van een staatscommissie te maken. Wat de
Europese Raad betreft, meende hij dat het
Comité van Ministers zelf meer met voor
stellen voor de dag moet komen zodat dan
ontevredenheid of ongenoegen bij de Raad
gevende Vergadering automatisch zal af
nemen. Dr. Korthals pleitte voor ver
sterking van de positie van de Raadgeven
de Vergadering en was zo vriendelijk de
verwachting uit te spreken dat minister
Stikker gaarne daarop zou willen aan
sturen. Nodig vond hij dat wel, gelijk hij
in het algemeen voorstander van democra
tisering van het buitenlands beleid was,
aangezien het verkeerd te achten is, wan
neer de parlementen zich maar steeds voor
voldongen feiten geplaatst zouden zien.
Deze spreker kwam ook op voor een betere
bezoldiging van onze ambtenaren van de
De potlodenfabriek van Bruynzeel in
Zaandam die vorige week door een felle
brand geteisterd is, werd in acht dagen
weer geheel opgebouwd en is gisteren in
gebruik genomen. Enkele brandweerlieden
zien in de fabriek, waar zij enkele dagen
geleden zulk een hevige strijd tegen het
vuur leverden, de eerste potloden uit de
machines rollen.
Agenda voor Haarlem
WOENSDAG 23 NOVEMBER
Wijkgebouw, Ged. Oude Gracht 104: lezing
di*. A. J. Rasker „De positie van de Chr. kerk
in Indonesië". 8.10 uur. Krelagehuis: Bond
Nederland-Israël „De stenen spreken", 8 uur.
Spaarne: „Revolverjacht", 14 j., 2.30, 7 en
9.15 uur. Frans Hals: „De prins der bandie
ten". 14 j„ 2.30, 7 en 9.1d uur. Rembrandt:
„Het spel gaat beginnen", allle leeft., 2. 4.15,
7 en 9.15 uur. Palace: „Ergens in Europa", 13
j-, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: „De slaap des
doods", 18 j„ 2. 4.15, 7 en 9.15 uur. City:
„Johnnv Belinda", 18 j., 2.15, 4.30. 7 en 9.15 u.
DONDERDAG 24 NOVEMBER
Bioscopen: Middag- en avondvoorstellingen.
buitenlandse dienst. Hij waarschuwde in
dit opzicht tegen zuinigheid die de wijsheid
bedriegt.
Een speciaal punt roerde Dr. Stok
man (KVP) aan, toen hij zich uitsprak
voor internationalisering van Jeruzalem,
hetgeen hij omderwille van de heilige
plaatsen verkieslijker vond dan een stelsel
van internationaal toezicht. Hij overwoog
de indiening van een motie, waarin hierop
wordt aangedrongen, maar kreeg terstond
van mr. Burger (Arbeid) te horen, dat
voor zulk een systeem niet de geringste
grond bestond. Deze afgevaardigde opper
de meteen de vraag of het nu toch niet tijd
was voor Nederland om in navolging van
zoveel andere landen tot erkenning de jure
van Israel over te gaan. Spreker gaf aan,
waarom het onjuist was zich steeds le
keren tegen de Verenigde Volken en wees
er op, dat men in die organisatie nu ein
delijk een machtsorganisatie heeft gekre
gen. Verkeerd noemde hij het, terstond
boos te worden als op een gegeven ogen
blik die macht zich ook eens tegen ons zelf
zou menen te moeten keren.
Ds. Zandt (Stk. Ger.) liet een gans
ander geluid horen dat kort samengevat
hierop neerkwam dat de betere wereld,
waarnaar we zozeer verlangen, er nog
steeds niet is.
Morris-Aulofabriek in
Nederland
De Engelse Morris-autofabriek zal in
Nederland een fabriek oprichten. De capa
citeit van dit bedrijf zal voorlopig zesdui
zend wagens per jaar zijn. Er wordt naar
gestreefd ongeveer in Januari 1950 met de
productie van Morris Oxford en Morris
Minor personenauto's te beginnen. De Ne
derlandse industrie zal zoveel mogelijk bij
het vervaardigen der automobielen worden
ingeschakeld.
Over de plaats van vestiging der fabriek
zal zeer spoedig een beslissing worden ge
nomen.
In Soerakarta 228 Chinezen
vermist
De vice-voorzitter van de Chinese ver
eniging Tsjoeng Hwa Tsjoeng Hwi heeft te
Solo medegedeeld, dat in het gewest Soera
karta in totaal 228 Chinezen vermist wor
den. De vereniging drong bij de republi
keinse instanties aan op nadere mede
delingen; waarnemers van de UNO-com-
missie hebben alle medewerking bij de op
sporing toegezegd.
RHEUMIN/^;
Ï20 TABL. 35 _CTS.
U zult 's morgens „kiplekker"
uit bed springen.
Elke dag moet uw lever een liter gal in uw
Ingewanden doen stromen, anders verteert uw
voedsel niet, het bederft. U raakt verstopt,
wordt humeurig en loom. Neem de plantaardige
CARTER'S EEVERPILEETJES om die liter
gal op-te wekken en uw spijsvertering en stoel
gang op natuurlijke wijze te regelen. Een
plantaardig zacht middel, onovertroffen om de
gal te doen stromen. Eist Carter's Leverpilletjes.
(Adv.)
Coudvoorraad met
f 128 millioen gestegen
Laagterecord der bank-
biljettencirculatie
De opmerkelijkste verandering op de ver
korte balans van de Nederlandse Bank per
21 November is de stijging van de goud
voorraad met 128 millioen tot 740.1 millioen
gulden. Goud en zilver samen staan thans
met een bedrag van 750.7 millioen tegen
vorige week 622.5 millioen op de balans.
De stijging is een gevolg van omzetting van
dollars in goud.
Gedurende het eerste jaar van de E.C.A.-
hulp was de Nederlandse Bank genoodzaakt
een gedeelte van haar monetaire reserves
te gebruiken voor de financiering van uit
gaven, waarvoor pas op een later tijdstip
terugbetaling door de E.C.A. werd ontvan
gen. In de laatste maanden is het door deze
financiering gebonden bedrag aanmerkelijk
gedaald. Van de daardoor beschikbaar ge
komen dollars is een gedeelte gebruikt voor
de terugkoop van het goud, dat sedert de
inwerkingtreding van de E.C.A.-hulp moest
worden afgegeven.
Een gevolg van deze omzetting is, dat de
totale vorderingen op het buitenland aan
zienlijk gedaald zijn en wel van 822.7 op
705.7 millioen gulden. Een tweede bijzon
derheid van deze weekstaat is, dat de bank-
biljettencirculatie met een totaal van
2933.9 millioen een laagtepunt voor dit
jaar bereikt heeft.
De „Banckert" naar Indonesië
Nadat de Commandant Zeemacht in Ne
derland schout bij nacht J. J. L. Willinge de
opvarenden van de torpedojager „Banckert"
had geïnspecteerd, vertrok het schip gister
middag om'Vier uur uit Den Helder naar
Indonesië onder commando van de kapi
tein-luitenant ter zee B. van der Ploeg.
Aan boord van het schip, dat een beman
ning heeft van 232 koppen, reist op uit
nodiging van de Koninklijke Marine mee de
hoofdvlootpredikant kapitein ter zee J. H.
Sillevis Smitt. die in Indonesië de nog aan
wezige onderdelen van de marine zal be
zoeken. Hij werd uitgeleide gedaan door
de hoofdvlootaalmoezenier mgr. J. F. M. de
Sain.
De „Banckert" werd in 1945 overgeno
men van de Britse marine en deed daar
voor, in de laatste jaren van de tweede
wereldoorlog, dienst bij de Middellandse
Zeevloot. Onder andere heeft de jager deel
genomen aan landingen in Afrika en op
Sicilië. In 1946 maakte de „Banckert" zijn
eerste reis naar Indonesië; in 1948 keerde
het schip voor het zogenaamde „groot on
derhoud" terug.
Postpakket was tien jaar
onderweg
In Augustus 1939 stuurde het missie
comité te Overloon een pakket naar een
missiezuster in Afrika. Dezer dagen ont
ving men te Overloon een brief van de
zuster, waarin werd medegedeeld, dat zij
het pakket in Augustus 1949 had ontvan
gen. Het was tien jaar onderweg geweest.
Eerste Kamer
Geen commissie voor
Indonesische Zaken
Wet Autovervoer Personen
goedgekeurd
De Eerste Kamer heeft Dinsdagmiddag
het rapport-Molenaar tot wijziging van het
Reglement van Orde (instelling commissie
voor Indonesische Zaken) verworpen met
26 tegen 6 stemmen.
Zonder discussie of stemming heeft de
Kamer zich verenigd met de wetsontwerpen
tot heffing van schoolgeld voor het middel
baar en het voorbereidend hoger onderwijs
en het niet heffen van schoolgeld over het
cursusjaar 1944-'45.
Bij het wetsontwerp tot herziening van
de wet autovervoer personen sprak de heer
Tj alma (A.R.) over het nut van streek-
vervoermaatschappijen en over de bezwa
ren van hen, die gedupeerd zijn bij het
verlenen van concessies.
De heer Kr a a ij v a n g er (K.V.P.)
vroeg de minister te verklaren, dat het
geven van aanwijzingen aan de Commissie
Vergunningen Personenvervoer niet het
karakter mag hebben van geheime richt
lijnen. Voorts drong hij er op aan, dat bij
de vervoerscoördinatie de minister zelf de
touwtjes in handen zal houden en niet te
veel invloed zal toekennen aan de spoor
wegen.
Aan het begin van de avondvergadering
sprak de voorzitter een woord van deel
neming naar aanleiding van de vliegramp
in Noorwegen. De minister van Verkeer en
Waterstaat sprak woorden van deelneming
namens de regering.
Mr. W. C. W e n d e 1 a a r (V.V.D.) noem
de de herziening van de Wet Autovervoer
Personen van zeer grote betekenis. Het al
gemeen belang achtte hij bij een goede
organisatie van het vervoer zozeer betrok
ken, dat de overheid een krachtig woord
moet kunnen meespreken.
Nadat de minister van Verkeer en Water
staat de spreker beantwoord had, is het
wetsontwerp aangenomen. De vergadering
werd hierna gesloten.
De Eerste Kamer zal weer in openbare
vergadering bijeenkomen op Dinsdag 29
November om 2 uur.
Trein en auto in brand na
botsing op overweg
Automobilist werd bewuste
loos uit zijn wagen gehaald j
Dinsdagmiddag om half twee is een per- I
sonenauto, bestuurd door de 49-jarige heer
J. Cortlever uit Papendrecht, bij het passe- j
ren van de onbewaakte overweg aan de
Hondsbosselaan te Heiloo door een uit Alk-
maar komende electrische trein geramd. I
De auto, die aan de achterzijde werd ge- j
raakt, werd een eind meegesleurd en vloog
in brand. De voorste wagen van het trein- i
stel vatte eveneens vlam. De trein stond
spoedig stil en met de hulp van de passa- i
giers en omwonenden kon de bewusteloze
bestuurder uit de auto worden bevrijd. Een j
dokter uit Heiloo verleende de eerste hulp
en constateerde dat de heer Cortlever een
hersenschudding had opgelopen. Hij is
naar het Centraal Ziekenhuis te Alkmaar
vervoerd. Zijn toestand is redelijk. De auto
brandde geheel uit. De trein kon, zij het
met een half uur vertraging, de reis voort
zetten.
Siamese tweeling in Canada
In Tofield, bij de Canadese stad Edmon
ton (Alberta), is een Siamese tweeling
van het vrouwelijk geslacht geboren.
De moeder is de 23-jarige mevrouw
Townsend.
Grote toneelgezelschappen
gaan overleg plegen
Terugkeer van Else Mauhs
De raad van toezicht op hel Centraal
Coördinatiebureau voor het toneel, waarin
de stichtingsbesturen van de vijf grote ge
zelschappen en de Nederlandse vereniging
van toneelkunstenaars vertegenwoordigd
zijn. heeft een vergadering gehouden om de
huidige en toekomstige situatie van het
toneel in ons land onder ogen te zien. Be
sloten is om te traenten door overleg tus
sen alle groepen, met inbegrip van de door
Guus Oster gevormde nieuwe combinatie,
tot een voor alle belanghebbenden aan-
aardbare oplossing van de gerezen moei
lijkheden te komen.
Na afloop van deze vergadering kwamen
de wethouders en de hoofden van de afde
lingen voor kunstzaken van de gemeenten
Amsterdam, Rotterdam en 's-Gravenhage
bijeen. Zij werden door de voorzitter van
het Coördinatiebureau van de toestand op
de hoogte gesteld. Ook vertegenwoordigers
van het Rijk en van de gemeenten Haar
lem en Utrecht zullen bij het overleg be
trokken worden.
Intussen is bekend geworden dat de be
gaafde actrice Elsa Mauhs, draagster van
de Theo Mann-Bouwmeesterring, die sinds
het uitbreken van de oorlog niet meer op
de planken stond, zich bereid heeft ver
klaard om bij het nog naamloze gezelschap
van Guus Oster. Johan de Meester en Han
Bentz van den Berg enkele gastrollen te
vervullen. Bovendien wordt een van de
regisseurs van de stedelijke schouwburg in
Tel Aviv uitgenodigd om in het komende
seizoen een voorsteiling te leiden.
De geruchten als zou de nieuwe combi
natie worden aangewezen om als vaste be
speler van de Koninklijke Schouwburg in
Den Haag te fungeren, missen voorlopig
nog vaste grond.
In de vacature ontstaan door het ont-
slagnemen van prof. dr. J. J. Gielen. is tot
lid der Tweede Kamer benoemd de heer C.
W. van den Broek (K.V.P.) te Roosendaal.
In een groot pand aan de Noorderkerk
straat te Zaandam dat een meubelmaga
zijn en een tweetal woningen herbergde,
brak gisteravond een felle brand uit. Hei
gehele pand werd een 2:>rooi der vlammen.
De brandweer in actie.
Cobracatlabra
Aangezien wij ons dezer dagen voelden
als de man.die de onsterfelijke regels
dichtte:,
Ik zit hier achter 't venster
en ben mij aan 't vervelen,
ik wou dat ik twee hondjes was
dan ging ik samen spelen,
hebben wij onze schreden gewend naar
het Stedelijk Museum om dan eindelijk
zelf ook eens de tentoonstelling van ex
perimentele kunst te zien. Wij werden
bij het binnentreden al onmiddellijk ge-
nezgn van de gedachte, dat men in een
museum op de tenen moet sluipen om te
voorkomen dat het stof van de schilde
rijen valt, want wij botsten pardoes te
gen een totempaal aan, versierd met
richtingaanwijzers om de stroom van
begerige passanten in goede banen te
leiden. Dit is ook wel nodig, aangezien
de vermakelijkheden, die de nijvere
directeur hier organiseert, altoos veel
publiek trekken. Allerwegen bewaakten
suppoosten met Argus-neuzen de in
gangen der expositie-ruimten. Alleen
de entrée tot de kelders, waar de wer
kelijke kunstschatten zich schuilhouden,
was zorgvuldig door gebrek aan indica
tors gemaskeerd.
Wat de verkeersregeling betreft, moet
ons nog van het hart dat voorschriften
aangaande de maximum-snelheid waar
mee men zich door de zalen mag bewe
gen, niet lang meer op zich mogen laten
wachten. Trouwens vooral de overweg,
waar de paden naar de vijf verschillen
de exposities elkander kruisen, kan het
niet langer zonder veiligheidsmaatrege
len stellen, want zelden hebben wij ten-
toonstellingsgangers met zo'n grote
spoed een gebouw zien verlaten, als zij
die de experimentele salon hadden be
zichtigd. Onder de blijmoedige uitroep
„Je lacht je ziek" draafden zij door de
draaideuren naar de straat van Paulus
Potter. De enige verkeersregel, waar
men zich in dit gebouw aan schijnt te
.houden is: „Links gaat voor".
Ons kwam ter ore dat een conserva
tieve fractie van de Amsterdamse ge
meenteraad binnenkort zal voorstellen
om hier en daar in het museum enkele
stoplichten aan te brengen op de plaat
sen waar de bijzondere aandacht van de
bezoeker moet worden ingeroepen voor
de curipsiteiten, die herinneren aan wat
men in bourgeois-terminologie de gou
den eeuw pleegt te noemen. Het hier
voor benodigde crediet zal zeker niet
hoog lopen, omdat drie van dergelijke
stoplichten al te veel zouden zijn, tenzij
men dit alarmsysteem ook tot de zolder
zou willen uitbreiden.
Nadat wij nauwgezet de situatie had
den bestudeerd, volgden wij het bordje
waar Cobra opstond en stortten ons in
de maelstrom. Dit Scandinavische accent
moet u ons niet euvel duiden, want
Cobra is niet slechts de naam van de
giftige slang in het stedelijk paradijs die
de directeur, jhr. Sandberg, hier aan
zijn boezem koestert, doch tevens een
teken van internationale broederschap
tussen Copenhagen. Brussel en Amster
dam. Wij troffen bij de ingang de som
berste man aan die wij ooit zagen, na
melijk de zaalwachter die de kaartjes
voor dit artistieke terrarium verkocht.
Dat was ook geen wonder, want onder
de glasplaat van zijn tafel lag het tijd
schrift van de exposanten, op welks
omslag een grote open mond met een
uitgestoken tong prijkt. Afgezien van
het gebrekkige gebit, dat in deze open
gesperde uitdaging is vervat, lijkt een
voortdurend blikken in het voorportaal
van de spijsverteringsfabriek van een
opstandige kunstenaar ons niet bevor
derlijk voor een behaaglijke gemoeds
toestand. Bovendien moest hij voortdu
rend opkijken tegen een groot doek,
waarop twee puisterige bojaren hun
aversie tegen yoghurt met kruisbessen
te kennen geven door bijna uit de lijst
te springen. Het kan ook een lente-
tafreel met grazende buideldieren ge
weest zijn, maar wij zijn nog niet zo
geschoold in het waarnemen van de die
pere roerselen van de experimentele ziel
om dit met zekerheid te durven be
weren.
Snoek- en duivenkeel
Wij zijn daarop binnengetreden in
wat naar wij later vernamen de
tempel heet. Het was een soort sombere
zwarte liftkooi van dunne houtjes, die
blijk gaf van de grote vaardigheid dei-
bouwers met hamer en sikkel. De wan
den, vrienden, waren behangen met de
top-producten der heren Lucebert,
Dotremont, Kouwenaar en Lenin. Om
dat wij u ene proeve van de waarachtige
kunst dezer vier grote dichters niet wil
len onthouden, citeren wij eerst kame
raad Lucebert, die ons op licht-ontroer-
de fluistertoon mededeelt:
„Mijn stad draagt dijen door, gekor
ven. maar uit kokhalzen korrels krach
tige ei, pluis ik mij uit boven de duiven-
keel. Veel schenzen bengelen zon en
mijn mond zal verliezen vingers als
veer". Wij hebben dit zeer nauwkeurig
overgenomen, omdat anders de beteke
nis misschien verloren zou gaan.
Onze bewondering groeide nog, toen
wij óe illustratie van het poëem, even
eens geheel zelfstandig door de heer
Lucebert vervaardigd, in dezelfde oog
opslag aanschouwden en steeg ten he
mel toen wij merkten dat hij tegelijker
tijd met de linkerhand gedicht en met
de rechterhand geschilderd had. Gren-
zenloos laaide onze hoogachting op toen
wij vernamen dat de totale tijd van ver
vaardiging slechts drie minuten had be
dragen. Het geheel zo verklaarde
men ons was uit Lucebertus machtige
brein ontstaan omdat „er nog een hoekte
gevuld most worden".
Liepen wij reeds met betraande
wangen rond, nog harder snikten wij
toen wij Kouwenaars oeuvre onder de
loupe namen. Ziehier een fragment uit
zijn „Groen lied" (bij wijze van verruk
kelijke indicatie van couleur locale in
groene verf gepenseeld):
„En zie daar hoe een snoek gist in de
zwaardlelie. En dat duizend schilden
een snoek gist in de zwaardlelie. En dat
tienduizend schilden een snoek gist in
de zwaardlelie. En dat honderdduizend
schilden een snoek gist in de zwaard
lelie". Wij hebben het einde van deze
millioenennota niet afgewacht.
De hele expositie droeg trouwens
een piscatoriaal karakter want bij het
werk van Karei Appel (afdeling beel
dende kunst) ontwaarden wij een grote
houten vis, in kunstige tinten, waaraan
men, wanneer ze in serie en wat kleiner
werden gefabriceerd, heel mooi baars
zou kunnen vangen. Verder viel ons op
dat ook de spruiten van deze Appel niet
ver van de boom waren gevallen, want
zij hadden kennelijk tot het welslagen
van de expositie bijgedragen door de
tekeningen huns vaders met fanatieke
en van sterke innerlijke bewogenheid
getuigende potlood-strepen te ver
fraaien.
Dat men met materiaal niet verkwis
tend is omgesprongen bleek duidelijk
toen wij een heel lang doek zagen, waar
men per ongeluk in het haastig verwer
ken der inspiratie enige potten verf
over had omgeschopt. In een zeer te
loven poging om in deze tijd van
schaarste niets verloren te laten gaan
heeft men er toch een bestemming voor
gevonden door het roerloos op te
hangen.
Ook het medenemen van kinder
hoofdjes uit Belgische wegen en het
verleidelijk opstellen van dezelve gaven
aan deze expositie trouwens een karak
ter van een eerbiedwaardig streven
naar verbetering der Nederlandse volks
huishouding.
Wij kunnen u onmogelijk alle doeken
beschrijven die er hingen dat bleken
er zoveel datimen zelfs moét aannemen,
dat zij niet allemaal op één dag geschiL-
derd zijn maar wij willen een uitzon
dering maken voor vierkant lapwerk
van een kleurgevoelige Deense inzend
ster. Dit hadden wij wel willen kopen.
Om ons zelve het genoegen te verschaf
fen het nooit op te hangen.
Piineh-neus
Onze dokter, die had beloofd ons van
zwartgalligheid te genezen, dacht ons te
overtroeven met het volgende verhaal,
De Hoofdstad-operetie heeft bezit)
genomen van het theater Carré om
daar zolang de belangstelling aan
houdt dagelijks het zangspel „De
Czardas-vorstin" van Emmerich Kal
man uit te voeren onder muzikale
leiding van Julius Susan. De titelrol
wordt vertolkt door Ruth Rhoden.
In de Westcrkcrk wordt hedenavond
door het Christelijk Gemengd Koor
JS. Bach" de Nelson-mis van
Haydn ten gehore gebracht met
medewerking van het Amsterdams
Philharmonisch Orkest. In het ge
bouw van de British Council aan de
Herengracht speelt Vrijdagavond het
Grillerkwartel werken van Beetho
ven en Bax. In de kleine zaal van
het Concertgebouw geeft Hans Iien-
kemans op 25 November een piano
recital (Mozart, Pijper. Debussy).
Het Nederlands Volkstoneel brengt
Vrijdagavond in de Doelenzaal ter
In de hoofdstad uit
gelegenheid van de Heijermans-her-
denking ..Op Hoop van Zegen" voor
liet voetlicht. De rol van Kniertje
wordt gespeeld door Marie Faassen,
die destijds de doublure voor Esther
dc Boer-van Rijk vervulde. In de
voornaamste rollen treden verder op:
Elly van Stekelenburg, Johan Elsen-
sohn en Jan Vreeken.
Het Amsterdams Toneelgezelschap
vertoont Zaterdag en Zondag in de
Stadsschouwburg het zinnebeeldige
spel „Uitkomst" van Heijermans
onder regie van A. Defresne. Mede
werkenden zijn onder meer: Mieke
van Oorschot, Hetty Beck, Nelly
Ernst, Früs van Dijk, Jo Sternheim,
Robert de Vries, Ben Groenier en
Jacques Snoek.
Tol 17 December exposeert bij
Huinck en Scherjon aan de Heren
gracht de schilder Jos. Croin. Bij
Arti et Amicitiae is een tentoonstel
ling van werken door Arte van Mever
en Piet Rczclman.
dat zich volgens zijn zeggen werkelijk
in zijn spreekkamer had afgespeeld..
Daar was een man binnengekomen met
een bloedende kloof in zijn neus. Op de
vraag hoe hij dit letsel had opgelopen,
zei de gewonde: „Ik heb geprobeerd het
puntje er af te bijten". Waarop de dok
ter zijn verbazing luchtte met de op
merking dat dit toch onmogelijk geacht
moet worden. De man echter verklaarde
in zijn eergevoel gekrenkt: „Zo moeilijk
is dat anders niet. Ik ben gewoon op
een stoel gaar. staan om er beter bij te
kunnen".
Maar nu hadden wij onze medicinale
zegsman dóór. Want wij zijn óók op
Punch geabonneerd.
BOEDA
voor elke
vrouwen'cn meisjeshand
is een tube n
is een tube
Feestconcert van mannenkooi
„Proza en Poëzie"
Het mannenkoor „Proza en Poëzie" heeft
op bijzondere wijze zijn zestigste verjaar
dag gevierd met een jubileumconcert, waar
aan medewerkten het Amsterdams Postaal
Mannenkoor „Kunst naar Kracht" (dirigent
Nico van der Linden), het Amsterdams
Philharmonisch Orkest, de tenor Han le
Fèvre en de bas Herman Hülsmann. Met
deze uitgebreide bezetting werd de „Missa
in e" van Nico van der Linden uitgevoerd,
onder leiding van Jan Booda. de onder
nemende dirigent van de jubilerende ver
eniging.
Wij moesten bij deze groots opgezette
uitvoering onwillekeurig terugdenken aan
de gezellige avonden met wat koor- en
solozang, aangevuld met een kluchtspel, die
„Proza en Poëzie" indertijd ik spreek
van dertig jaar terug op Zaterdagavon
den in de oude schouwburg aan de Jansweg
verzorgde. Wat ging het er toen pretentie
loos toe in deze zangvereniging! }Ien mikte
niet hoog, maar de sfeer van de uitvoerin
gen was altijd zo dat men er een genoeglijke
avond bij sleet. Toen de heer Booda de
leiding van „Proza en Poëzie" in handen
nam, kwam er een hoger strevende activi
teit in het koor: hij liet het medewerken in
zijn grote uitvoeringen en bracht het aldus
in contact met de hogere kunst. Ook werd
met succes deelgenomen aan mannenkoor
wedstrijden.
Deze jubileum-avond in grote opmaak
ligt ook volkomen in de lijn van Booda. In
de gemoedelijke tijd zou men aan zo iets
niet gedacht hebben en zich hebben tevre
den gesteld met een bescheiden uitvoering
door eigen krachten, desnoods gevolgd door
sen concours, zoals bij het dertigjarig jubi
leum gebeurde. Maar Booda is een meester
in het combineren, evengoed als hij een
alleszins vaardige koordirigent is. En zo
gebeurde het, dat het diamanten feest van
„Proza en Poëzie", door een combinatie met
een Amsterdams koor en dito orkest een
grootscheepse uitvoering werd.
Er stond een machtig koor, dat, op een
paar weifelingen na, uitstekend klonk en
doorgaans goed reageerde op de veilige
directie van Booda. De beide solisten zon
gen met gloed en overtuiging. Alleen het
orkest, het fameuze „Philharmonisch Or
kest" van Nico van der Linden, bleef ver
beneden het peil dat wij op ons Haarlems
podium gewend zijn.
Wat het uitgevoerde werk betreft, het
geeft in de lengte wat het in de diepte mist.
De muzikale invallen die wat beloven, al
zijn ze dan weinig oorspronkelijk, worden
overwoekerd door nutteloze phrasen, dorre
ontwikkelingen en eindeloze uitbreidingen,
die geen bouw-kracht bezitten. Het best
zijn nog de lied-achtige melodieën, zoals in
het Benedictus: deze zijn wel wat senti
menteel, maar klinken ten minste oprecht
in hun pretentieloosheïd. Over de koorzet
ting valt niets dan goeds te zeggen; de
componist weet uitstekend met het stem-
menmateriaal om te gaan, wat voor koor
zangers altijd een prettige ervaring is. Doch
dit bepaalt in eerste instantie niet de ar
tistieke waarde van een werk.
Ondertussen hebben de zangers hun hart
kunnen ophalen en heeft „Proza en Poëzie"
op zijn jubileum een uitvoering gehad die,
wat het vocale clement betrof, klonk als
een klok.
JOS. DE KLERK.
„De weg naar Straatsburg"
Eerste-Kamerlid Van de Kieft
over Europese eenheid
„Wij moeten van onze productie gaan
leven. Dit betekent, dat Europa een econo
mische eenheid zal moeten gaan vormen en
wel op korte termijn. Gebeurt dit niet, dan
zal er van de 26 staten van Europa niet veel
terecht komen",, aldus vatte de heer J. van
de Kieft, lid van de Eerste Kamer der
Staten-Generaal en afgevaardigde naar de
Assemblée van Straatsburg, de inhoud van
zijn tafelrede over „de weg naar Straats
burg" tijdens een lunch van de Vereniging
voor Internationale Rechtsorde samen.
De dreiging, dat de Marshallhulp aan
Europa eerder dan 1952 zal ophouden, is
zeer reëel, aldus dc heer Van ae Kieft. Zo
dra zich wolken aan de Amerikaanse eco
nomische horizon vertonen, zullen de Ame
rikanen hun belastinggelden liever ten
eigen bate, dan ten bate van „die arme
sloebers in Europa" gaan besteden. De nood
dwingt lot economische samenwerking in
Europa, tot een mechanisatie, een taakver
deling en een massaproductie, die de kost
prijzen op een laag peil brengen. Alleen
dan, dus wanneer wij hebben leren denken
in continenten, zal Europa zich kunnen
handhaven tegenover Amerika met 150
millioen. Rusland met 190 millioen, India
en Pakistan met 350 millioen, China met
350 millioen mensen en andere continenten,
waar een gerationaliseerde en gestandaar
diseerde productie gereed of in groei is. Wij
zullen onze verdeeldheid in 26 landjes met
25 muntjes, 26 douanestelsels en 26 kleine
productiekernen moeten verlaten, want
anders gaat Europa ten onder, aldus de heer
Van de Kieft.
De heer Van de Kieft betreurde de thans
bestaande verhouding tussen de raad van
ministers te Parijs en de vaste commissie
van de Assemblée. Er is verschil van visie,
waardoor de Straatsburgsc resoluties niet
tot hun recht komen. Maar, zo zeide hij,
ik ben het met een Engelse mede-afge
vaardigde eens, dat een Assemblée altijd
weer haar bevoegdheden op een executie
ve heeft moeten veroveren. We zullen de
mouwen dus moeten opstropen. De nood
is trouwens zo hoog. dat het alternatief
gesteld kan worden: „Europa gaat te gron
de of wordt een economische eenheid".
De Assemblée heeft zich op dit punt zo
duidelijk uitgesproken, dat de heer Van de
Kieft de toekomst optimistisch kan bezien.
Minister A. M. Joekes, die de lunch
bijwoonde, nam aan dc discussie deel. Hij
zeide, dat tussen Straatsburg en Parijs (de
zetel van de raad van ministers) een
lange en moeilijke weg ligt. De raad van
ministers is een orgaan van overleg zon
der uitvoerende bevoegdheden en kan dus
geen directieven voor de verschillende
landen geven. Men krijgt de denkbeelden
van dc Assemblée voor zich, doch dc es
sentiële moeilijkheid is dat een verhou
ding, zoals die tussen parlement en rege
ring bestaat, hier ontbreekt.
