Hoe Koningin Juliana werkt
Volgende week twintig trawlers op zee
Hoe militaire oorlogs-onderscheidingen
worden uitgegeven
Hoe verdient de Haarlemmer
z'n brood?
Zaterdag 28 Janna t 1950
Haarlems Dagblad en Oprechte Haarlemsche Courant
De taak die het „Kabinet der Koningin" daarbij heeft
Het heeft de aandacht getrokken en ook
bewondering gewekt, dat Koningin Juliana
steeds blijk geeft in de meest-ingewikkel-
ste Staatszaken uitstekend te zijn inge
werkt, zelfs de détails worden daarbij niet
vergeten. Dit op zich zelf is al een hele op
gaaf, vooral indien er zulke moeilijke
quaesties aan de orde zijn als de Indone
sische. Maar bovendien blijkt ook herhaal
delijk dat Hare Majesteit voortreffelijk op
de hoogte is van détails van de internatio
nale politiek, terwijl Zij daarnaast grote
belangstelling toont voor belangrijke din
gen en stromingen die in ons land de aan
dacht vragen en steeds ,,de vinger heeft op
de polsslag van ons volk".
Hoe is dit zo vragen zich ongetwijfeld
velen af mogelijk, want daarnaast wordt
nog veel meer van onze Koningin gevergd:
officiële-bezoeken, ontvangsten, audiënties,
enzovoort? En dan is H. M. óók nog echt
genote en moeder en ook die belangrijke
taak komt niet in het gedrang.
Wie kennis neemt van het werk van
het „Kabinet der Koningin" krijgt een
indruk van de werkwijze van Hare Majes
teit. Dit is meer dan een bureau waar al
leen de correspondentie verzorgd wordt.
Hoewel ook dit reeds een omvangrijk werk'
is. Elke dag komen er stapels brieven van
mensen, die om hulp en steun vragen.
Soms is het om geld te vragen, voor een
wagentje voor een hulpbehoevende inva
lide of voor een radio-toestel voor een
arme blinde, dan weer een verzoek om
hulp voor een gepensiormeerde, die meent
niet rechtvaardig behandeld te zijn. Een
groot aantal mensen dat geen uitkomst
meer ziet, verwacht hulp van de Hoge
Landsvrouwe. En ieder die schrijft krijgt
antwoord en wordt, indien daarvoor ter
men zijn, geholpen. Maar dit laatste kan
natuurlijk alleen indien de ingewonnen
adviezen dit mogelijk maken. Niet zelden
moeten de brieven doorgegeven worden
omdat het zaicen betreft die uitsluitend tot
de bevoegdheden van een departement,
een gemeentebestuur of een andere instan
tie behoren. Zo komen er in deze dagen
van woningnood vele brieven van mensen,
die om een huis of een beter huis vragen.
Maar die aanvragen kunnen alleen worden
doorgezonden.
Voorts heeft het Kabinet der Ko
ningin bemoeienis met de aanvragen om
audiëntie en de organisatie van bezoeken,
waartoe H. M. wordt uitgenodigd.
Een zeer belangrijke taak is verder het
geven van voorlichting aan de Koningin.
Bij de organisatie "van dit werk is alleen
gedacht aan voorlichting, dus niet aan het
'gevep van advies. Die voorlichting moet
er op gericht zijn cle Koningin in staat te
stellen zich een mening te vormen over het
onderwerp dat aan de orde is en het nemen
van een beslissing te vergemakkelijken.
Als de Kamers een wet hebben aange
nomen, moet die door de Koningin be
krachtigd worden om in werking te kun
nen treden. De officiële stukken, die daarop
betrekking hebben vormen stapels en zou
den dagen eisen voor bestudering. Koningin
Wilhelmina liet zich een mondelinge uit
eenzetting van de hoofdinhoud dezer stuk
ken geven, Koningin Juliana stelt daaren
tegen prijs op een schriftelijke uiteenzet
ting, die wel zo kort mogelijk dient te zijn,
maar toch mag daarbij geen enkel belang
rijk onderdeel verwaarloosd worden. Aan
de bezwaren der tegenstanders moet oölt
recht gedaan worden.
Van automatisch tekenen van belangrijke
wetten door de Koningin is geen sprake.
Niet zelden wordt de desbetreffende mi
nister ten Faleize genodigd om een nadere
toelichting te geven.
Belangrijke benoemingen, o.a. van bur
gemeesters, vragen soms veel aandacht. De
ministers (soms. zoals bij de benoeming
van een burgemeester ener gemeente bo
ven de 100.000 inwoners, de ministerraad)
doen wel een voordracht, maar de Koningin
benoemt. In enkele gevallen wordt van de
voordracht afgeweken. Daarom kan ook
pas van een benoeming melding gemaakt
worden als het besluit door de Koningin
getekend is.
De Koningin is natuurlijk niet in staat
alle couranten te lezen. Daarom wordt elke
dag een overzicht gemaakt van alle be
langrijke dingen, die in de couranten staan.
Zo kan H. M. niets van betekenis, ontgaan.
Wanneer er politieke quaesties aan de orde
zijn, wordt een bloemlezing gegeven van
alle hoofdartikelen. Zo weet H. M. hoe de
gedachten over zo'n zaak zijn.
Ook de belangrijkste dingen over de in
ternationale politiek worden op die manier
verzameld.
De taak, die directeur en' ambtenaren
van het Kabinet der Koningin hebben, is
dus wel zeer omvangrijk en belangrijk. Er
wordt steeds naar gestreefd geen personen
daarbij aan te stellen die de ambitie heb
ben een rol te spelen in de actieve poli
tiek. want die zijn daar niet op hun plaats.
De directeur heeft bovendien nog een
zeer bijzondere taak. De Koningin heeft
AUTORIJLES? Bel 14786
Erkend Gedipl. Instructeur
behoefte aan een „klankbord", iemand om
hangende aangelegenheden mee te bespre
ken. Er wordt daarbij van de directeur
geen advies vei-wacht, want dit „doorspre
ken" heeft alleen ten doel om de hoofd
lijnen en de belangrijke détails te belich
ten, opdat het aan H. M. mogelijk wordt
zelf tot een juiste beoordeling der feiten
te komen.
Als directeur van het Kabinet der Ko
ningin treedt sinds de oorlog op mej. mr.
M. A. Tellegen.
Burgemeester Cremers
maakte val op ijs
Hij moet waarschijnlijk rust
houden
De burgemeester van Haarlem mr. P. O.
F. M. Cremers heeft gistermiddag bij het
schaatsenrijden op de ijsbaan op de Kle
verlaan een lelijke val gemaakt, doordat
hij met een andere rijder in botsing kwam.
De burgemeester viel op zijn achter
hoofd op het ijs. Naar alle waarschijnlijk
heid zal hij enige weken rust moeten
houden.
Henry Hanson uit Ironwood (Michigan) is voor zover bekend de enige man die op
ski's bij het schansspringen een salto kan maken. Dezer dagen gaf hij in Canada een
demonstralie van deze acrobatische krachttoer, tijdens welke deze foto gemaakt werd.
„Niet een kleine opflakkering'
De stoomschepen gaan ook weer meedoen
De vereniging van reders van vissers
vaartuigen te IJmuiden heeft besloten het
aantal varende schepen, dat zich tot nu toe
tot een tiental motortrawlers beperkte,
uit te breiden tot twintig. Het communi
qué dat gisteravond deze belangrijke stap
wereldkundig maakte zegt: In een op 27
Januari gehouden vergadering bleek een
dusdanig vertrouwen in de belangstelling
van de overheid voor het visserijbedrijf
te bestaan, dat verscheidene reders konden
besluiten tot het in de vaart brengen van
een deel hunner vloot. Nadat in het begin
dezer week de meeste motorschepen uit
voeren, wordt 'thans ook nog een aantal
stoomtrawlers in de vaart gebracht. In de
loop der volgende week zal er dan weer
een 20-tal schepen in de vaart zijn.
De marktsituatie van dit moment maakt
het waarschijnlijk, aldus het communiqué,
dat door een beperking van de productie
een economisch verantwoorde exploitatie
bereikbaar zal zijn. Allerwegen blijkt de
bereidheid te bestaan, om verlaging der
productiekosten en vergroting der afzet in
binnen- en buitenland te bewerken. Ook de
verhoogde vïsmeelprijzen (die nu de prij
zen der importeurs benaderen, red.) hebben
stimulerend gewerkt op de animo om sche
pen naar zee te zenden en in enige andere
opzichten is eveneens het daadwerkelijke
medeleven der overheid tot uitdrukking
gekomen. Een verdere uitbreiding van het
aantal varende schepen zal afhangen van
de exploitatie-uitkomsten."
Tot zover het officiële communiqué. Wij
vernemen nader, dat de uitvarende schepen
uit zo goed als alle rederijen zijn gekozen.
Maandag vertrekken de „Haarlem" en de
„Vios", Dinsdag gaat de „Bloemendaal"
naar zee en dan volgen successievelijk de
„Herman", de „Abraham", een verre vis
serij-boot, twee Petten-schepen, de „Jaco-
ba" en de „Klaas Wijker".
Deze maatregel van de reders moet zo
deelde meg^ons namens het bestuur mede
SLEUTEL WEG?
TEL. 11493 - LANGE VEERSTRAAT 10
DE „SLEUTELSPECIAUST"
(Adv.)
Horloges uit België
naar Nederland gesmokkeld
Voor de Amsterdamse politierechter heb
ben Vrijdag drie personen terecht gestaan,
verdacht van het smokkelen van horloges
uit België naar Nederland. Onder hen was
de Haarlemmer A. P., die bekende dat hij
in België horloges heeft gekocht met geld,
dat de twee andere verdachten P. J. van E.
en G. B. H., beiden uit Amsterdam hem
verstrekten. P. verklaarde, dat beroeps
smokkelaars de horloges over de grens
brachten. In Zundert nam hij ze in ont
vangst cn bracht ze naar Amsterdam waai
de andere verdachten voor de verkoop
zorgden. Volgens de afrekenbriefjes be
droeg het totaalbedrag van de verkoop on
geveer 55.000.
De politierechter merkte op dat verdach
te na de bevrijding vier paspoorten heeft
„versleten", dat wil zeggen, dat hij zo vaak
naar het buitenland is geweest, dat vier
paspoorten vol stempels staan. Verdachte
merkte op, dat hij als verzorger van zijn
zoon, die wielrenner is, vele malen buiten
landse reizen maakte.
Nadat de officier van justitie een gevan
genisstraf van acht maanden had geëist en
de verdediger, mr. T. A. M. A. van Löben
Seis clementie had gevraagd, veroordeelde
de politierechter A. P. tot een gevangenis
straf van vier maanden met aftrek van
voorarrest en een geldboete van 500 sub
sidiair twee maanden hechtenis.
Van E. werd veroordeeld tot drie maan
den en een geldboete van 500 en H. tot
Vier maanden gevangenisstraf en een geld
boete van J: 500.
,,Rouiv past Electra"
Op Woensdagavond 1 Februari geeft de
Haagse Comedie onder regie van Cees
Laseur de eerste voorstelling te Haarlem
van de trilogie „Houw past Electra" van
de Amerikaanse toneelschrijver Eugene
O'Neill in de vertaling van N. Brunt. De
drie delen (het gehele stuk telt vijftien
bedrijven) zijn getiteld: Thuiskomst, De
vervolgden en De bezetenen. De stof is
ontleend aan de Oresteia van de Griekse
treurspeldichter Aeschylus, maar de han
deling is verplaatst naar een kleine haven
stad in Nieuw Engeland en speelt zich af
in 1865, onmiddellijk na het einde van de
niet beschouwd worden als een tijdelijke
opflakkering der IJmuidense trawlvisserij
dit is een besluit, dat grondig werd voor
bereid. Het is moeilijk te zeggen, welke
andere boten zelfs óf er andere boten
naar ze zullen gaan. De „visserij" blijft
de doorslaggevende factor.
Maharadjah gaat bezuinigen
Newsweek vertelt het volgende droevige
verhaal over de Maharadjah van Baroda
(voluit: major-general Z. H. Farzand-i-
Khas-i-Daulet-i-Inglishia Maharadjah Sir
Pratrap Sinh Goekwar Sena Khas Khel
Shamsher Bahadur G.C.I.E., L.L.D.!), tot
voor kort een der hoogst-gesalarieerde
nabobs ter wereld en heerser over een vor
stendom van 3.000.000 zielen.
Tot voor kort, want sinds de samensmel
ting van Baroda met de Indiase provincj,e-
Bombay krijgt de vorst nu nog slecht» een'
half millïoen dollar per jaar uit de schat
kist uitgekeerd inplaats van de negen mil-
lioen die hij daarvoor ieder jaar toucheer
de. En alsof dit nog niet treurig genoeg is,
verkeert Farzand, (etc.) nu in het nog veel
ernstiger gevaar, als een Brits onderdaan
te worden geregistreerd, wat hem van zijn
schamele half millioen per jaar nog weer
negentig procent aan belasting zou kosten!
Geen wonder dus dat Zijne Hoogheid
met bekwame spoed zijn bezittingen in
Engeland gaat uitverkopen. De voornaam
ste daarvan is Headley Grove, een buiten
goed met 87 acre land plus privé golflinks
bij Epsom, dat hij in 1945 van wijlen sir
Malcolm Campbell, de beroemde coureur,
overnam voor 300.000,Zelfs zijn par
ticuliere DC. 3-vliegtuig met walnoten be
timmering en zilveren plated cocktailbar is
te koop en ook op andere kleine dingen des
dagelijksen comforts moet de arme Maha-
radja al aan het bezuinigen zijn. Gelukkig
dus maar, dat hij nog een appeltje voor de
dorst heeft, bestaande uit een villa bij
Parijs, een stoeterij van 460 acre Sn Ierland,
zestien renpaarden die samen een millioen
gulden waard zijn en zijn verzameling ro
bijnen, smaragden en diamanten, waaron
der de beroemde Star of the South, die eens
de trots was van Lodewijk Napoleon.
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.
DE~ ADMINISTRATIE
Voor hen, die na 1939
in dienst zijn geweest
De legervoorlidhtingsdienst deelt het vol
gende mee: Velen die gerechtigd zijn tot
het dragen van herinneringstekenen, zoals
het ereteken voor orde en vrede, het oor-
logsherinneringskruis, en het mobilisatie-
oorlogskruis, zijn niet of onvoldoende be
kend met de voorwaarden, waarop deze
tekenen kunnen worden verkregen.
a. Het ereteken voor orde en vrede
wordt toegekend aan militairen van de
Koninklijke Marine, de Koninklijke Land
macht en het Koninklijk Nederlands-Indo
nesisch Leger, die in Indonesië en aangren
zende gebieden tenminste drie maanden in
werkelijke dienst zijn geweest in het tijd
vak, dat aanving op 3 September 1945 en
zal eindigen op een nader vast te stellen
datum. Bovendien worden gespen toege
kend aan hen, die rechtstreeks in militair
verband tegen kwaadwilligen hebben moe
ten optreden; onafhankelijk van de tijd van
actie, wordt voor elk jaar, waarin werd
opgetreden, een gesp verleend. Aan hem,
die alleen recht zou hebben op een gesp,
wordt ook het ereteken toegekend. Wie dus
toevallig geen drie maanden werkelijke
dienst in Indonesië kan aantonen, maar wel
heeft deelgenomen aan optreden als boven
bedoeld, ontvangt het ereteken en de gesp.
b. Het oorlogs-herinneringskruis wordt
toegekend aan militairen, die in oorlogstijd
hebben gediend en aan bepaalde voorwaar
den hebben voldaan, alsmede aan burgers,
die onder oorlogsomstandigheden hebben
gediend aan boord van een zeeschip onder
Nederlandse vlag buiten de vijandelijke
macht, of die deel uitmaakten van de be
manning van een Nederlands vliegtuig on
der Nederlands of geallieerd beheer. De
belanghebbende moet tenminste zes maan
den in zijn functie hebben gediend buiten
vijandelijk gebied na 9 Mei 1940 en voor
6 Mei 1945. (Deze termijn eindigt voor de
gesp „Oost-Azië-Zuid-Pacific 1942-1945" op
3 September 1945).
Gespen worden verleend voor „algemene
krijgsverrichtingen" en voor „bijzondere
krijgsverrichtingen".
Om in aanmerking te komen voor het
oorlogs-herinneringskruis met een der ges
pen voor „bijzondere krijgsverrichtingen"
moet de belanghebbende deelgenomen heb
ben aan militaire, dan wel maritieme ge
vechtsacties of aan de landingsoperaties in
de omgeving van Arnhem-Nijmegen of op
het eiland Walcheren.
Bij Arnhem of Nijmegen moet zijn deel
genomen aan een luchtlandingsoperatie;
Walcheren moet zijn bereikt hetzij uit zee,
hetzij uit Zeeuwsch-Vlaanderen (dus niet
over land).
c. Het mobilisatie-oorlogskruis wordt
toegekend aan alle militairen die tussen 10
Mei '40 en r Mei '45 in werkelijke diénst
zijn geweest in gebied buiten de feitelijke
macht van de vijand, indien zij niet in aan
merking komen voor het oorlogs-herinne
ringskruis. Ook de militairen die gedurende
de oorlog niet in werkelijke dienst zijn ge
weest, maar wel gedurende tenminste zes
maanden tussen 6 April 1939 en 20 Mei '40
hebben recht op het mobilisatie-oorlogs
kruis.
Ook burgers komen in aanmerking voor
dit herinneringsteken, indien zij tijdens de
oorlog militaire werkzaamheden hebben
verricht in het belang van het koninkrijk.
Zij moeten Nederlander zijn en voor het
verrichten van de militaire werkzaamheden
zijn aangewezen door het daartoe bevoegde
militaire gezag.
De toekenning van het mobilisatie-oor
logskruis sluit die van het oorlogs-herinne
ringskruis uit en omgekeerd. Indien de
drager van het. mobilisatie-oorlogskruis kan
aantonen, dat deze bepaling hem onbekend
was en dat hij in aanmerking komt voor
het oorlogs-herinneringskruis, kan hem dit
laatste worden toegekend onder intrekking
van het eerste.
Weer de „Mattheus Passie"
in de landlfaal
Evenals vorig jaar zal ook nu weer het
Doopsgezind-Gemengd Zangkoor, directeur
de heer H. van Dijk, medewerken aan de
„Mattheus Passie" van Joh. Seb. Bach, die
te Haarlem in de Nederlandse taal wordt
uitgevoerd. Zeer waarschijnlijk wordt deze
op tweede Paasdag (10 April) ten gehore
gebracht.
Het Doopsgezind Gemengd Zangkoor te-
samen met het Haarlemse Doopsgezinde
Zangkoor onder leiding van Jac. Zwaan, zal
Maandagavond in de Doopsgezinde Kerk
aan de Meerstraat de repetities van het
Bach-werk hervatten. Daar de voorberei
dingstijd echter kort is en van verschillen
de kanten medewerking is gevraagd, kan
het bestuur tot uiterlijk 6 Februari nieuwe
leden aannemen.
Voor het ereteken voor orde en vrede en
voor het oorlogs-herinneringskruis met gesp
„Nederland Mei 1940" bestaan aanvraag
formulieren, welke op verzoek worden toe
gezonden door het ministerie van Oorlog,
afdeling a 1, bureau onderscheidingen. Het
oorlogs-herinneringskruis zonder gespen of
met een andere dan bovengenoemde gesp
moet worden aangevraagd aan hetzelfde
adres in de vorm van een verzoek.
Zij, die niet op een of andere wijze het
betreffende formulier hebben ontvangen
zoals velen der oorlogsvrijwilligers, die
in het voorjaar van 1948 terugkeerden uit
Indonesië en alleen de baton ontvingen van
het ereteken voor orde en vrede kunnen
het bedoelde ereteken eerst ontvangen na
aanvrage en inzending van het formulier
of het indienen van een verzoek.
Het aanvraagformulier voor het mobili
satie-oorlogskruis wordt op verzoek ver
strekt door het comité mobilisatie-oorlogs
kruis te 's-Gravenhage.
Het ereteken voor orde en vrede en het
oorlogs-herinneringskruis. werden beide
van overheidswege ingesteld cn worden
kosteloos verstrekt. Bij de instelling van
het mobilisatie-oorlogskruis is door de re
gering bepaald, dat de kosten van de ver
strekking niet worden gedekt door het rijk.
Deze komen ter. laste van de belanghebben
den.
Luchtbrug naar Ameland
Als het gaat winteren, komen de Wad
den-eilanden direct in moeilijkheden. Hun
verbinding met de buitenwereld staat en
valt met een enkele bootlijn. Zodra het ijs
de Waddenzee bedekt is het met die boot-
verbinding gedaan.
Dat betekent dat er geen post meer bin
nenkomt en geen post meer weggaat. Zie
ken die naar de vaste wal moeten, kunnen
niet geholpen worden. Eiland-bewoners
die op reis zijn, kunnen niet meer thuis
komen. Toevallige bezoekers op de eilan
den zien zich verplicht hun verblijf te
rekken.
De mensen op de Wadden-eilanden heb
ben reden om de luchtvaart een warm hart*
toe te dragen, speciaal de Nederlandse
luchtmacht. Want 't zijn militaire vliegers
die naar Ameland en Schiermonnikoog
vliegen om het contact met de vaste wal
te handhaven nu dit door 't ijs verbroken is.
Het is alleen voor lichte vliegtuigen mo
gelijk om er te landen. Donderdag, de eer
ste dag van de „luchtbrug" naar Ameland,
werden er al 18 vluchten uitgevoerd, waar
bij 24 passagiers en 280 kg. post over en
weer gebracht werden.
Uit een onderzoek is gebleken dat de
„Delftdijk" niet op een drijvende, maar op
een magnetische mijn is gelopen. De demag-
netiseringsinstallatie, waarmee het schip is
uitgerust, was uitgeschakeld toen het ongeval
gebeurde.
Blijkens recente cijfers behoort 40 pro
cent van het Nederlandse volk tot de be
roeps-bevolking. Dit wil zeggen, dat van
elke honderd mensen in ons land kin
deren, grijsaards en invaliden meegere
kend er veertig zijn, die op enigerlei
wijze in het arbeidsproces zijn ingescha
keld. Voor de mannen afzonderlijk is dit
percentage 61 en voor de vrouwen 20. Hoe
staat het in dit opzicht nu met de Haar
lemse bevolking?
De meeste steden geven van de norm
meer of minder afwijkende percentages te
zien, maar de Haarlemse cijfers stemmen
met het rijksgemiddelde vrijwel overeen:
hier zijn 60 procent van de mannelijke,
20 procent van de vrouwelijke, 39 procent
van de totale bevolking in het arbeidspro
ces ingeschakeld.
Intussen is het ook hier nog niet zo ver,
dat ieder op bejaarde leeftijd de beroeps
arbeid kan laten rusten. Van de mannen,
die beroepsarbeid verrichten is namelijk
I procent de zeveni g jaar al gepasseerd.
Voor de vrouwen bedraagt dit percentage
0,5 procent. Twee procent van de werken
de mannen en 1 procent van de vrouwen
zijn voorts tussen 65 en 70 jaar.
Zien wij naar het andere uiterste, clan
blijkt 1,5 procent van de mannelijke en
2,5 procent van de vrouwelijke arbeids
krachten in Haarlem jonger te zijn dan
16 jaar. Men moge deze percentages nog
betrekkelijk hoog achten, ze steken toch
gunstig af bij die in vele andere steden
van ons land. Zo bedraagt laatstgenoemd
percentage in Leiden bijv. 5, dat is dus
het dubbele van het Haarlemse!
Wat de tussenliggende leeftijdsklassen
betreft, 9 procent van de mannelijke en
24 proeent van de vrouwelijke arbeids
krachten in onze stad zijn tussen 16 en
20 jaar. Voor de groep van 21 tot 40 jaar
zijn de percentages 43 voor de mannen en
46 voor de vrouwen. In de hogere leef
tijdsklassen gaat het aantal arbeidende
mannen dat der vrouwen ook verhoudings
gewijze geleidelijk meer overtreffen. Tus
sen 40 en 50 jaar zijn namelijk 21 procent
van de werkende mannen en 14 procent
van de werkende vrouwen en tussen 50
65 jaar 22 proeent van de mannen en
12 procent van de vrouwen.
Metaalnijverheid
In de metaalnijverheid is 18 procent van
het totaal der Haarlemse beroepsbevolking
werkzaam. Een achtste deel daarvan is
beneden 21 jaar, 1,75 procent is ouder dan
65 jaar. Ongeveer een zevende deel van
deze groep is werkzaam bij de verschillen
de spoor- en tramwegwerkplaatsen: een
tiende deel vindt emplooi in de machine-
fabricage. In deze bedrijfstak zijn in onze
stad voorts veel z.g. kleine zelfstandigen
(éénmans-bedrijfjes), voornamelijk rij
wielreparateurs, electro-technische instal
lateurs en loodgieters.
Bouwnijverheid
De bouwnijverheid biedt een bestaan
aan 8 a 9 procent van onze plaatselijke
beroepsbevolking. Van het totaal van deze
arbeidskrachten is 42 procent werkzaam
bij de burgerlijke en utiliteitsbouw, 25
procent bij de schildersbedrijven en 15
procent bij grondwerken. Van hen, die in
de burgerlijke en utiliteitsbouw emplooi
vonden, is ongeveer een kwart zelfstandig
bedrijfshoofd of kleine zelfstandige. Bij de
schildersbedrijven is dit deel zelfstandigen
nog groter. In de bouwnijverheid in Haar
lem is voorts 5 procent van de arbeids
krachten jonger dan 21 jaar eti ruim 4
procent ouder dan 65 jaar.
Winkels
De Haarlemse winkels bieden werkge
legenheid aan 6 procent van de mannelijke
ZM -
oorlog tussen de Nouideiijke en Zuide
lijke Staten.
De voornaamste rollen worden vertolkt
door Fie Carelsen, Paul Steenbergen en
Caro van Eyck. De beide lautstsn ziet men
op bovenstaand^ foto. Ir. Wegerif is de
ontwerper van het stijlvolle décor.
„Een vrouw bekent" (Frans Hals).
Wie zich Teresa Wright herinnert uit
„The best years of our lives" en Ray Mil-
land uit „Lost Weekend" zal lichtelijk wor
den teleurgesteld, als hij deze beiden teza
men terugziet op het witte doek van „Frans
Hals". Niet dat zij zozeer te kort schieten
in hun taak, maar het verhaaltje, dat als
onderwerp werd gekozen, geeft hun niet
veel kansen Dat verhaaltje is niet slecht
en ook niet vervelend, maar wel erg on
oorspronkelijk en afgezaagd. Het is een
liefdeshistorie, die speelt aan het eind van
de vorige eeuw. Teresa Wright is het actri-
cetje, dat zich niet goed genoeg voelt voor
de jonge politicus uit een oud adelijk ge
slacht.
Na een bezoek aan deze film zult u zich
waarschijnlijk niet onbevredigd voelen of
ontgoocheld, maar „Een vrouw bekent" zal
u niet bijblijven. Zij is onderhoudend en
onbelangrijk. E. P.
„Joan of Arc" (Palace). De rol
prent, waarvan zonder blikken of blozen
wordt beweerd: „Nooit tevoren werd een
film op een dergelijke wijze unaniem door
de wereldpers geprezen", is deze week dooi
de Haarlemmers die er twee uur en zes-en-
twintig minuten voor over hebben, in ..Pa
lace" te zien. De rechtwaardigheid gebiedt
te zeggen, dat dit tere onderwerp leven,
lijden en sterven van Frankrijks nationale
heldin er in de Hollywoodse studio's
slechter af had kunnen komen, hetgeen niet
wegneemt, dat men de bij de uitbeelding
van dit martelaarschap meer aan de uiter
lijke factoren: het benaderen van de histo
rische waarheid, dan aan de innerlijke: het
mysterie van Jeanne's zieleleven aandacht
is besteed. Dat is clan ook de voornaamste
reden, dat de inmiddels overleden regisseur
Victor Fleming er niet in is geslaagd het
twintig jaar oudere werk van de Deen Carl
Drey er te doen vergeten, zomin als de
overigens verdienstelijke, doch op de kar
dinale punten niet overtuigende Ingrid
Bergman de herinnering aan haar grote
voorgangster Falconetti kan uitwissen.
De meeste toeschouwers zullen echter
wel onder de bekoring komen van de bonte
wemeling van kleuren van dit dikke pren
tenboek. J. H. B.
„Betovering" (Luxor). In het statige
Londense patriciërshuis, waarin hij ook
zijn jeugd doorbracht, slijt een oude man
een gepensionneerd generaal eenzaam
en vergeten zijn laatste levensjaren. Het
heden, zelfs de „Blitz" die Londen op zijn
grondvesten doet schudden, raakt hem niet
meer: hij teert nog slechts op zijn jeugd-
heBinneringen de onvervuld gebleven
liefde voor het pleegzusje van zijn kinder
jaren die hij in de afzondering van dit
oude huis, waar ieder voorwerp hem aan
haar herinnert, dagdromend telkens op
nieuw doorleeft. Zo leeft hij voort tussen
de schaduwen van zijn verleden, tot een
Amerikaans meisje een ver familielid
dat als ambulance-chauffeuse naar Enge
land gekomen is zijn isolement verbreekt
en hem tot de werkelijkheid terugvoert,
zodat hij in haar liefde voor een jonge
oorlogsvïieger als het ware de sublimering
van zijn eigen onvoltooid gebleven geluk
beleeft.
Di: subtiele gegeven is wonderlijk knap
verbeeld, de talrijke, soms zeer abrupte
overgangen tussen droombeelden en de
werkelijkheid, geven de film een heel bij
zondere sfeer en spanning, zonder echter
ergens aan de waarschijnlijkheid van de
dubbele intrige, die 2ich immers ook voort
durend op de grens van het irreëele be
weegt, geweld aan te doen. Een zeer aan
bevelenswaardige film, met weldadig sober
spel van David Niven en Theresa Wright
in de hoofdrollen. H. C.
„Cassidy komt terug" (Spaarne).
Het is niet de eerste keer dat Hopalong
Cassidy terug komt. maar daar is niemand
rouwig om, want Hopalong en zijn onaf
scheidelijke vriend Windy behoren tot de
populairste scherpschutters uit de „Wild
and woolly West". Hun belevenissen heb
ben dit keer niets met koeien te maken,
want zij hebben het veel te druk met een
goudmijn van een vriend, die door een val
lend stuk rots gedood is. Zij komen daarbij
in conflict met de eigenaar van een aan
grenzende mijn, een onaantrekkelijk heer,
die mijn en dijn nogal eens pleegt te ver
wisselen, Hij lokt Hopalong zelfs in een val.
maar gelukkig komt windy nog net op tijd
als de pruimende gerechtigheid aange
draafd om zijn vriend uit de narigheid te
helpen. Met de mannen van de Bar 20 die
altijd bereid zijn om de jonge artillerie in
stelling te brengen, worden de schurk en
zijn kornuiten na een fikse partij vuurwerk
even mores geleerd.
In het voorprogramma draait „Het my
sterie van mr. Reeder", een film over de
strijd van Scotland Yard tegen een bende
valse munters. W. L. B.
„Olivier Twist" (City). Een reprise
van de film die gemaakt is naar het be
kende gelijknamige boek van Charles
Dickens. Het is een verdienstelijke verfil
ming geworden, die het verhaal met grote
nauwkeurigheid op de voet volgt, maar die
er niet helemaal in geslaagd is om tussen
de veelheid van de historische détails de
figuren de menselijkheid te geven, die zij
in het boek in zo hoge mate bezitten.
H. C.
„Verloren grenzen" (Rembrandt).
Dit geslaagde filmwerk over het neger-
vraagstuk in de Verenigde Staten werd in
ons nummer van 10 Januari reeds uitvoerig
besproken.
en 17 procent van de vrouwelijke beroeps
bevolking in onze stad. Ruim een tiende
deel van deze mannen en bijna een kwart
van deze vrouwen is jonger dan 21 jaar.
Vijf procent van de mannen en 2 procent
van de vrouwen is ouder dan 65 jaar, De
winkelbranche, die aan de meeste arbeids
krachten een bestaan geeft, is die van de
kruidenierszaken, waar 15 procent van de
Haarlemse winkeliers en winkelbedienden
werkzaam zijn. Dit is ook de winkelbran
che, waarin meer dan in enige andere,
echtgenoten en kinderen in de zaak mee
werken. Wat de aantallen arbeidskrachten
betreft, volgen op de kruidenierswinkels
in volgorde: de slagerijen, groente- en
fruitzaken, manufacturenwinkels, de boek
en kantoorboekhandel en daarna pas de
z.g. warenhuizen.
Handel
In de verdere handel, dus buiten de
winkels om, zijn werkzaam 9 procent van
de mannelijke beroepsbevolking in onze
woonplaats. Naar het aantal krachten ge
rekend, die in elke afzonderlijke branche
werkzaam zijn, zijn de voornaamste: de
(groot) handel in aardappelen, groenten
en fruit, de uitgeversbedrijven, de brand-
stoffenhandel, de handel in zuivelproduc
ten en die in ijzerwaren, electrische arti
kelen en sanitaire goederen.
Verkeer
Het „Verkeer", in ruime zin genomen,
biedt een bestaan aan 9 procent van onze
mannelijke en 6 procent van onze vrouwe
lijke beroepsbevolking. Van deze groep is
10 procent minderjarig en 3 procent ouder
hel aantal arbeidskrachten betreft, is de
P.T.T. Als tweede groep volgt het hotel-,
dan 65 jaar. Het grootste onderdeel.wat
restaurant- en cafébedrijf. Vervolgens
komen het autotransportbedrijf, de spoor
wegen en de tram- en busondernemingen.
Overheidsdiensten
Overheidsdiensten en vrije beroepen
vormen de bestaansbron van een zeer
brede groep Haarlemmers. Niet minder dan
12 procent van de mannelijke en 18 procent
van de vrouwelijke beroepsbevolking in
onze woonplaats behoren tot deze catego
rie. Acht procent van de gehele groep is
nog minderjarig, 2 procent is ouder dan
65 jaar. Ongeveer een vijfde deel van het
geheel is betrokken bij het bestuurs-appa-
raat (van gemeente, rijk of provincie), een
tiende deel bij het rechts-, politie- en ge
vangeniswezen. 5 procent van de mannen
en 30 procent van de vrouwen zijn werk
zaam in de ziekenhuizen.
Verder vormen het belasting- en finan
ciewezen, de accountantskantoren en de
sociale instellingen onderdelen van deze
„bedrijfstak", waarin velen emplooi weten
te vinden.
Huiselijke diensten
In huiselijke diensten, dat zijn dus
dienstboden, werksters enz., vindt 18 pro
cent van de vrouwelijke beroepsbevolking
van Haarlem een bestaan.
Misstanden in de
Belgische Voetballerij
(i'an onze ctrrctpondent in Brussel)
Er heerst op het ogenblik in de Belgische
voetbalsport een gezagscrisis, welke voort
vloeit uit een te ver doorgedreven commer
cialisering van het voetbal. De sportieve be
grippen zijn in. België meer en meer op de
achtergrond geraakt en het financiëel belang
der diverse clubs is de sport gaan beheersen.
Zeer duidelijk is dat dezer dagen tot uiting
gekomen. De ook in Nederland bekende
algemeen secretaris van de Belgische Voet
balbond, de heer Verdijck, is, zo vertelt een
officieel communiqué van de bond, „om ge
zondheidsredenen ontslag verleend uit zijn
functie". De waarheid, die door al wie haar
kent zoveel mogelijk angstvallig wordt ver
zwegen. is echter dat aan de heer Verdijck
zekere financiële ongeregeldheden verweten
worden. De bond heeft snel in zijn vervan
ging voorzien en heeft gemeend het hele
geval met de mantel der geheimzinnigheid te
moeten bedekken.
In een conferentie met sportjournalisten
heeft de heer Verdijck punt voor punt het
rapport besproken dat de door het bestuur
van de bond ingestelde enquête-commissie
heeft uitgebracht en dat voor hem aanleiding
is geweest een post op te geven, die hij veer
tig jaar lang bekleed had. Hij merkte op. dat
het hem er niet om te doen was zijn „tegen
standers" aan te vallen maar dat hij slechts
zijn eer wilde verdedigen. De heer Verdijck
eindigde met de hoop uit te spreken, dat hij
zich ook zou kunnen rechtvaardigen voor
een commissie, in te stellen door het Belgisch
Olympisch Comité, aangezien de voetbalbond
een dergelijk verzoek zijnerzijds had afge
wezen.
Een andere kwestie, welke in België druk
besproken wordt, betreft weer de clubs, die
slechts aan hun financiële belangen denken.
Zij ijveren voor de verhoging van de wed-
striidvergoedingen en te Antwerpen werd het
initiatief genomen niet langer mede te wer
ken aan de internationale wedstrijden, die
buiten de zes of acht ontmoetingen vallen,
georganiseerd door de bond. De ontmoeting
Rode DuivelsZwaluwen, welke op 21 Fe
bruari te Gent wordt gespeeld, zou or.der
I deze categorie vallen. Slechts na moeizame
j besprekingen kon men het van de clubs ge
daan krijgen dat enkele spelers uit de
hoogste klassen togen de Nederlandse ploeg
zouden worden opgesteld. Ook hier geven
I financiële motieven de doorslag.
Iln elk geval wijzen deze toestanden op het
feit. dat de zuivere amateursport in BelgiS
tot het verleden behoort.
